A
STADSNIEUWS
De toestand van Prins Bernhard
Ludendorff
overleden
MAANDAG 20 DECEMBER 1937
No. 23846
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
8ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque, en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
Mededeeling van de behandelende geneesheeren
EERSTE BLAD
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
verwacht
EIDSCH
DAGBLAD
30 ct$. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week •V.TÏfr.. f.0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mad.)
TERAARDEBESTELLING
DR. D. A. H. VAN ECK.
Onder groote deelnemende belangstelling
Is Zaterdagmiddag te Gorssel (Geld.) het
offelijk overschot ter aarde besteld van
wijlen den heer dr. D. A. H. van Eek, in
leven oud-conrector van het Leidsche
Gymnasium.
De rector, dr. D, E. Bosselaar en verschei
dene leeraren zoomede oud-leerlingen uit
et geheele land, waren gekomen om hun
verleden oud-collega en oud-leermeester
'e laatste eer te bewijzen.
Aan de groeve werd achtereenvolgens ge-
-proken door een halfbroer van den over
ledene, den heer G. A. O, van Eek uit
"egstgeest; door een zwager, den heer A.
'oresco uit Den Haag, door den heer A. L.
van Beeck alhier als vriend en door dr.
Bosselaar, die namens het Leidsche Gym
nasium woorden van oprechten dank sprak
voor alles wat de overledene voor deze in
stelling en voor allen, die daaraan ver
bonden waren of zijn, is geweest.
VEREENIGING VAN MATHESIANEN.
Lezing over radio-actieve verschijnselen en
röntgen-stralen.
Zaterdag j.l. hield de heer Th. H. v. d.
Starre, in de goed bezette collegezaal van
het K.O.-laboratorium, een lezing voor de
V. v, M. over radio-actieve verschijnselen
en röntgenstralen.
In 1895 ontdekte prof. Röntgen de naar
hem genoemde stralen; een ontdekking die
voorbestemd was om de natuurkunde in ge
heel nieuwe banen te leiden en door toe
passing de menschheid van dienst te zijn.
Wanneer de antikathode van een röntgen-
buis gebombardeerd wordt met zeer snelle
electronen, dan ontstaan röntgenstralen. Bij
de botsing verliezen de electronen hun ar
beidsvermogen. Voor een deel wordt dit om
gezet in warmte, voor een ander deel in de
energie der röntgenstralen. Röntgenstralen
zijn electro-magnetische golven, overeen
komstig het licht, echter met kortere golf
lengte (100—0,1 Ag,). Deze golflengte is te
meten met kristaltralies, volgens Laue,
Bragg en Debye-Scherrermethode, welke be
rusten op buigings- en interferentie ver
schijnselen. Het spectrum bestaat uit een
continu- en een karakteristiek spectrum;
het laatste ontstaat als de snelheid der ka-
thodestralen boven een bepaalde kritische
waarde gelegen is. Gelijk een element licht
van bepaalde kleuren uitzendt, zoo zendt het
geheel bepaalde karakteristieke röntgen
stralen de z.g.n. K,L,M,N-stralen uit. Uit
de atomen van het antikathodemateriaal
worden door de botsingen der snelle ka
thodedeeltjes de binnenelectronen verwij
derd. In de ontstane leege plaats stort zich
één der meer naar buiten gelegen electro
nen van het atoom, onder uitzending van
stralen. Verschillende eigenschappen en
soorten röntgenbuizen werden nog bespro
ken, waarna de spreker overging tot de ra
dio-actieve verschijnselen.
Radio-activiteit, ontdekt bij Uranium,
daarna gevonden bij Thorium en in zwakke
mate bij Kalium en Rubidium, heeft geleid
tot de ontdekking en afzondering van
nieuwe elementen (Radium, Actinium, Po
lonium, etc.). Zij openbaart zich o.a. in
photografische werking, ionisatie der lucht,
fluorescentie. De uitgezonden stralingen zijn
drieërlei: Alphastralen. Betastralen en
Gammastralen. Alpha- en Betastralen wor
den aangetoond door afwijking in een
magn.- of electr. veld. De Gammastralen
zijn het meest doordringend. De radio-ac
tieve straling gaat gepaard met een reeks
van stoffelijke omzettingen, waarbij telkens
een element in een ander, natuur- en schei
kundig verschillend, overgaat. Radium is
afgezonderd uit Uraanertsen; Uranium is
de rnoederstof van de Ra-reeks. Radium-
straling gaat steeds gepaard met warmte
ontwikkeling, van groot belang voor de geo
logische tijdrekening. Bij het onderzoek der
radio-actieve verschijnselen zijn vele in
strumenten ontwikkeld, o.a. de Geigerteller
en Wilsoncamera. waarmee de snelle parti
kels geregistreerd en hun banen gefotogra
feerd kunnen worden. Ten slotte behandelde
de spreker kunstmatige radio-activiteit en
transmutatie der elementen door atoomver-
brijzeling, waarvoor hoogsDanningsgenera-
loren van millioenen volt bestaan. Dit on
derzoek naar den bouw der atoomkern heeft
de belangstelling van alle wetenschappelijke
laboratoria.
Na een hartelijk applaus bedankte de
voorzitter, de heer J. S. Göbel, den spreker
voor deze interessante en leerzame lezing en
'estigde tevens de aandacht op de excursie
Wm 3 Jan. '38.
KERSTNACHTDIENST.
Naar wij vernemen ligt het in de be
doeling om a.s. Vrijdagavond om elf uur
«en Kerstnachtdienst in de Hooglandsche
kerk te houden.
In dezen dienst, die een liturgisch ka
rakter zal dragen, hoopt dr. J. Riemens
een korte toespraak te houden, Feike Asma
zal het orgel bespelen.
Op den morgen van den Eersten Kerst
dag zal de heer Boom, organist der Mare
tak, een half uur voor de morgengods
dienstoefening, Kerstliederen ten gehoore
krengen.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
Exped. en Autobevrachtingkantoor „Hol
land". «Beperkende Bepalingen). Burg. de
Kempenaerstraat 15, Voorschoten. Vennoo-
ten; N. A. Korswagen, Voorschoten en J.
N. Korswagen, Leiden.
Wijzigingen:
Gebroeders Doornbosch en Co., Postwijk-
kade 15, Sassenheim. Kweeken van en
handel in bloembollen. Bovengenoemde
zaak is met ingang van 13 December 1937
omgezet in een naamlooze vennootschap,
onder den naam: Gebr. Doornbosch en Co.
N.V. Dir.: J. Doornbosch, Sassenheim.
Comm.: J. J. Doornbosch, New Jersey,
(Am.), J. Doornbosch en T. Doornbosch,
Sassenheim. Maatschappelijk kapitaal
f. 50.000 waarvan geplaatst en gestort
f. 24.000.
C. Verruyt, Raadhuisstraat 186, Alphen
a. d. Rijn. Zadelmaker en stoffeerder. Uit
tredend eigenaar: C. Verruyt, Alphen a.
d. Rijn, dd. 15 Dec. 1937. Wijz. handels
naam in: W. Verruyt. Nieuwe eigenaar:
W. Verruyt, Alphen a. d. Rijn.
CHR. JONGENSVER. „PNIEL".
(Middelstegracht 60).
Gisteren heeft bovengenoemde vereeni-
ging haar Kerstvergadering gehouden met
leden en huisgenooten. De zaal was geheel
gevuld, toen om 4 uur geopend werd met
het zingen van Gez. 112 vs 1 en gebed. De
voorzitter, de heer J. Arbouw, sprak hierna
een kort openingswoord, waarna begonnen
werd met het liturgische gedeelte, waarbij
een koortje, samengesteld uit de leden,
eenige kerstliederen ten gehoore bracht.
Vervolgens hield de voorzitter een toe
spraak over het motief: „Het bezoek aan
Bethlehems stal", welke besloten werd met
koofzang: Eere zij God.
Na afhandeling van eenige huishoude
lijke zaken en pauze, volgden wederom
koorzang en een voordracht door J. v. d.
Burg, over Het verhaal van den Kurassier.
Daarna verkreeg dr. J. Riemens het woord,
die nog eens de beteekenis van het Kerst
feest uiteenzette. De heer C. Kiel droeg en
kele gedichten voor; de heef H. Mieremet
wekte de aanwezigen op, om donateur te
worden, waarna de heer Arbouw het slot
woord en dankgebed uitsprak.
Tot slot werd gemeenschappelijk gezon
gen Gez. 96.
EERSTE LEIDSCHE KLUCHT. EN
REVUEGEZELSCHAP.
Cabaret-avond in „Zomerlust".
Bovengenoemde vereeniging gaf Zater
dagavond voor een stampvolle zaal In café
restaurant „Zomerlust" haar tweede uit
voering in dit seizoen. De voorzitter, de
heer J. G. van Heuzen, sprak een kort wel
komstwoord, in het bijzonder tot de afge
vaardigden der zustervereenigingen en
wekte de leden, donateurs en donatrices op
tot het verleenen van blijvenden steun. In
dit verband wees spr. op de beide ont
spanningsavonden voor de werkloozen en
op het jaarlijksche uitstapje, dat de ver
eeniging zich voorstelt ook in den komen
den zomer wederom te houden, ditmaal
naar Arnhem en omstreken.
Nadat hij allen een genoeglijken avond
had toegewenscht, verdween de voorzitter
in letterlijken zin van het tooneel om
plaats te maken voor een der vrouwelijke
leden, mej. Bep Rosier, die een liedje zong
en daarmede wel succes oogstte, al was
haar gesticuleeren tijdens den zang be
paald overdreven.
Veel beter kon ons het liedje van den
heer Warring bekoren; hij schenke even
wel meer aandacht aan een duidelijke uit
spraak, welke af en toe veel te wenschen
overliet.
In den loop van den avond trad ook de
voorzitter nog solistisch op, terwijl de rest
van het programma geheel in beslag werd
genomen door de opvoering van een twee
tal kluchten „Pietje" en „Doleeren" en de
eerder ten tooneele gebrachte revueschets
„Pappie en Mammie" door Nic. Rosier.
Een en ander gaf aanleiding tot uitbun
dige vroolijkheid, hetgeen tenslotte het
hoofddoel van den avond was.
Gé Hofenk met zijn „Melody Makers'
schudden de populaire wijsjes weer uit hun
muzikale mouwen en droegen voor een
niet gering deel bij tot het slagen van den
avond.
Vanzelfsprekend werd de uitvoering be
sloten met een dansje.
Geslaagd voor de hoofdklasse van het
Kon. Conservatorium voor muziek te Den
Haag mej. Greet 'tjemmenie, leerlinge van
mevr. Rie. Batenburg, alhier.
In de Sted. Werkinrichting zijn in de
afgeloopen week opgenomen:
Maandag 13 Dec 59; Dinsdag 14 Dec. 59;
Woensdag 15 Dec. 61: Donderdag 16 Dec.
61: Vrijdag 17 Dec. 60: Zaterdag 1'8 Dec.
62 volwassen personen.
Voor het accountantsexamen onder
deel organisatie en techniek van den han
del, is geslaagd de heer G. J. Baayens al
hier.
Omtrent de gevolgen van het ongeval,
dat Prins Bernhard den 29en November j.l.
heeft getroffen, kunnen wij het volgende
mededeelen j
ie. De verwonding van de schedelbekleed-
seien is genezen.
2e. De hersenschudding heeft een normaal
beloop. Verschijnselen van schedelbreuk
hebben zich niet voorgedaan. Chirurgisch
ingrijpen is op geen enkel tijdstip in
overweging genomen.
3 e. Tengevolge van den stoot in de streek
van den linker bovensten oogkasrand
is bewegingsbeperking van een der oog
spieren veroorzaakt. Deze functiestoornis
is thans geweken
4e. De psychische toestand van den Prins
is van den beginne af aan voortreffelijk
geweest.
(wg.) C. L. DE JONGH,
C. KNAPPER
C. T. VAN VALKENBURG
Wijlen generaal Ludendorff.
Hedenochtend is de Duitsche
generaal Ludendorff, bekend
uit den wereldoorlog, overle
den in den leeftijd van 72 jaar.
Men zie verder onder Buitenl.
Men acht het zeer waarschijnlijk dat
het stoffelijk overschot van generaal
Ludendorff op staatskosten zal worden
bijgezet in het Tannenberg-monument,
in Oost Pruisen, waar ook het stoffelijk
overschot van Hindenburg rust.
DE KONIJNENSHOW IN DE
GEHOORZAAL.
Het 40-jarig jubileum van den N.K.B.
Zooals door ons reeds uitvoerig werd ver
meld, is Vrijdag, Zaterdag en Zondag in de
Stadszaal een groote konijnententoonstel
ling gehouden, georganiseerd door de ver
eeniging Leiden en Omstreken, ter gelegen
heid van het 40-jarig jubileum van den
Nederlandschen Konijnenfokkers-Bond.
Zaterdagmiddag recipieerde het jubilee-
rende bestuur
Van hen, die gelukwenschen kwamen
aanbieden noemen wijvertegenwoordigers
van „Het Noorden" uit Rotterdam, van
„Avicorni" uit Amsterdam, K.V.O.G. uit
Dinteloord, van de afdeelingen Hilversum,
Hengelo en Zwolle en van het vakblad de
„Klein Vee Post". Bovendien waren ver
schillende telegrafische en schriftelijke ge
lukwenschen binnengekomen.
In een hartelijk toespraakje huldigde de
voorzitter van den N.K.B.de heer Was-
sink, den heer C. Karstens uit Soest, oud
voorzitter en eerebestuurslid en bood hem
een ets aan.
De tentoonstelling is in de afgeloopen
dagen door ruim 2000 betalende bezoekers
bezocht, hetgeen alleszins tot voldoening
strekt.
BINNENLAND.
Te Bloemendaal is, 72 jaar oud, overleden
Mr. G. Vissering, oud-president der
Nederlandsche Bank. (3e Blad).
Vergadering te Haarlem van de Alg. Ver.
voor Bloembollencultuur; rede van Dr.
Verhage. (3e Blad)
Bepalingen inzake de arbeids- en rusttijden
in koffiehuizen en hotels. (3e Blad).
Een nieuw clearingverdrag met Duitsch-
land. (Binnenland, 3e Blad).
BUITENLAND.
Nog geen beslissingen inzake de conflicten
in het Verre Oosten. (3e Blad).
Overleden is de Duitsche generaal Luden
dorff. (Buitenland, le Blad).
Overleden is de Amerikaansche gezant te
Londen Bingham. (Buitenland, le Bl.).
Delbos weer thuis. (Buitenland, le Blad).
Geruchten over een bezoek van Hitier aan
Rome in het voorjaar. ((Buitenland, le
Blad).
Nieuwe executies in Rusland. (Buitenland,
le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
De wind zal tot Zuid-Oost rui
men. Aanvankelijk zal er weinig
of geen neerslag vallen, terwijl
de lucht nevelig tot zwaar be
wolkt zal zijn. Vannacht zal het
nog vriezen en morgen zal de
temperatuur zich om het vries
punt bewegen.
STUDIE-VEREENIGING VAN SOCIALE
WERK(ST)ERS.
Lezing door mr. H. M. L. H Sark
over „De Armenwet".
Zaterdagmiddag hield mr. H. M. L. H.
Sark, secretaris van den Armenraad te
's-Gravenhage een inleiding over „De Ar
menwet".
Na een kort openingswoord verleende de
waarn. voorzitter, de heer J. P. Willems het
woord aan mr. Sark.
Spreker opende het eerste gedeelte van
zijn lezing over de Armenwet met een histo
risch overzicht van de armenzorg en be
handelde daarna de geschiedenis der Ar
menwet. hierbij wijzende cp het bepaalde
in de Staatsregeling van 1798 en in de
Grondwet van 1814, terwijl de Grondwet
van 1848 de „regeling van het armbestuur"
bij een wet eischte. Als uitvloeisel daarvan
kwam het wetsontwerp van min. Thorbecke.
dat door diens aftreden niet in behandeling
is genomen. Onder het ministerie Van Hall-
Donker Gurtius werd door min. Van Reenen
een ontwerp ingediend, dat 28-6-1854 tot
wet is verheven. Deze wet werd in 1870
gs iiz'gd. In 1880 brak zich een strooming
baan tot verbetering van de armenzorg;
veel opgang maakte het z.g. „Elberfelder-
stelsel" Deze opleving van de particuliere
armenzorg had het gevolg, dat in 1901 min.
Goeman Borgesius een ontwerp indiende
voor een nieuwe wet met op tal van punten
ingrijpende veranderingen. Dit kwam ech
ter niet in behandeling. Tenslotte werd door
min. Th. Heemskerk een ontwerp ingediend,
dat 'de wet van 27 April 1912 is geworden.
Hierna lichtte spr. het begrip maatschap
pelijk hulpbetoon toe, zooals die door de
Armenwet 1912 wordt beheerscht. Bij de
behandeling van de verschillende onderwer
pen uit Hoofdstuk I der wet stond spr.
uitvoerig stil, zooais de lijst van insteüih-
3107
VRA-ANTI VRIES
ANTIROEST
i Vraagt Uw garagehouder
f3.50 per 5 liter bus
(ingez. Medj
gen van weldadigheid, toezicht op het be
heer dier instellingen, de verplichte op
gave van ondersteuning, de verplichte op
gaven voor de statistiek, de subsidieering
van instellingen van weldadigheid, toezicht
op de openbare inzamelingen en de verdee
ling der algenieene armengelden. Vervol
gens besprak hij uit Hoofdstuk IV: de sa
menwerking tusschen de instellingen van
weldadigheid in den Armenraad, de taak
en werkwijze van den Armenraad en de
samenhang van de armverzorging met an
dere vormen van maatschappelijk werk,
zooals Politie, Justitie, Voogdyraad e.d.
Vormen van maatschappelijk hulpbetoon
als blindenzorg, zorg voor gebrekkigen,
ouden van dagen, kinderen, kwamen hierna
ter sprake, terwijl een uiteenzetting werd
gegeven van het Nationale Fonds voor Bij
zondere Nooden.
Spreker eindigde dit eerste gedeelte van
zijn inleiding, waarvan het tweede gedeelte
waarin spreker dan de burgerlijke ar
menzorg hoopt te behandelen wordt ge
houden op Zaterdag 15 Januari 1938, met
een uiteenzetting van de toepassing en het
recht van verhaal, de werkzaamheid van de
commissies inzake onderhoudsplicht en
eenige juridische vragen betreffende het
verhaal van werkloozensteun.
Na een dankwoord aan den inleider sloot
de voorzitter, de heer Willems, met een tot
wederziens op 15 Januari 1938 deze verga
dering.
Zaterdag slaagden te Den Haag voor
het examen Machineschrijven: mej. E.
Bakels, Gr. v. d. Mark en J. Staats. Even
eens voor het examen Stenografie: mej.
Gr. Dieben, M. Cuppen, F. v. Hartevelt,
M. van Koppen, I. Neuteboom en T. Se-
crève. Allen zijn leerlingen van de Marla-
school aan de Haarlemmerstraat.