STADSNIEUWS Jaargang ZATERDAG 4 DECEMBER 1937 No. 23833 Schade van een kwart millioen te Winterswijk Officieele Kennisgevingen HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Ongeveer 350 arbeiders werkloos De toestand van Prins Bernhard Nieuwe Eerste Nederlandsche N.V. Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD verwacht LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons BLad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso vplgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden t. 2.3S per week TrZT.. f.0.18 Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten^ (voor binnenland f. 0.80 per 3 trmdj ontweverijen „De Batavier" door brand verwoest. In den afgeloopen nacht heeft te Winterswijk een groote fabrieksbrand gewoed. Hoewel het vuur de fabriek, waarin de brand is uitgebroken, totaal heeft verwoest, mag geconstateerd wor den, dat de brandweer erin geslaagd is, een ramp, welke op zeker oogenblik dreigde, te voorkomen. Zij is erin ge slaagd den hevigen vuurgloed, die dreigde over te slaan naar een aantal aan de overzijde van de straat gelegen gebouwen, waar eenige perceelen reeds vlam hadden gevat, tijdig te stuiten. Het was omstreeks half twee vannacht, toen eenige commiezen die op nachtpa- trouille waren, in het achtergebouw van de bontweverij „De Batavier" v.h. firma J. Willink en Paschen aan de Zonnebrink in de kom der gemeente, een hevigen vuur- iloed ontdekten. Ook eenige bewoners uit de omgeving, die wat laat naar bed gingen, bemerkten gelijktijdig dat er brand in de fabriek was uitgebroken. Onmiddellijk werden de brandweer en de plaatselijke autoriteiten gewaarschuwd, ter- njlook de in de nabijheid wonende machi nist werd geroepen. Hij was een der eersten, £e met eenige personen, die het vuur ont lokt hadden, ter plaatse kwamen. Zij gingen ia fabriekspoort binnen en begaven zich aar de achter het voorgebouw gelegen bin nenplaats. Hier sloegen de loeiende en brui kade vlammen, die gretig voedsel vonden in het laag opgetrokken oude deel van de fabriek, hun tegemoet. Daar Winterswijk over slechts één motor- ipuit naast de handspuiten, welke op de Taterleiding werken beschikt, achtte de 'lurgemeester, de heer J. A. R. Bosma, die rpoedig na het ontdekken van den brand ter plaatse verscheen, het wenschelijk de tulp in te roepen van de motorspuiten van Aalten, Groenlo en Lichtenvoorde. Van deze beef; echter alleen de motorspuit uit Aalten niedewerking behoeven te verleenen, daar, toen de andere motorspuiten op de plaats •in den brand kwamen, men het vuur zoo- ^er meester was, (Jat voor verdere uitbrei ding niet behoefde te worden gevreesd. De brand is ontstaan in de eigenlijke bont- averij. Door den feilen wind sloeg het vuur wer naar de spoelerij, de pretteerderij en de •erverij, welke af deelingen in het drie ver diepingen hooge voorgebouw waren gele ien, Als een brandende fakkel, die tot ver n den omtrek zichtbaar was, stond de fa briek in den donkeren winternacht, de di- ttte omgeving hel verlichtend. Op zeker oogenblik sloeg het vuur over naar de gebouwen, welke aan de andere zijde van de Willinkstraat zijn gelegen en vatten de Gereform. Kerk, de sociëteit „De Eendracht" en een zestal particuliere woningen vlam. Het was toen, dat vaststond, dat er van de fa briek zelf niets meer te redden viel en dat de brandweer, werkende met zestien stralen, zich er in hoofdzaak toe be perkte, de reeds aangetaste gebouwen te behouden en verdere uitbreiding te voorkomen. Daarin is de brandweer, zooals gezegd, geslaagd. Wel hebben al deze gebouwen aan de buitenzijde brandschade gekre gen en enkele particuliere huizen zoo veel waterschade opgeloopen, dat zij op het oogenblik onbewoonbaar zijn, doch het vuur is gestuit. Fel woedde het vuur den geheelen nacht in de fabriek. Nu en dan stortte een ge deelte van de gebouwen in, of vielen machi nes van de hoogste verdieping door de ver nielde vloeren naar beneden, daarbij steeds het vuur opnieuw doende oplaaien. Met man en macht werd gewerkt om het vuur te stuiten en om te redden wat er te redden viel. Uit het directiekantoor, dat door een brandmuur van de eigenlijke fabriek is ge scheiden, werden de boeken en belangrijke bescheiden gehaald en voorloopig onderge bracht in de nabijgelegen Rijks Hoo- gere Burgerschool. Ook uit de gebouwen, aan de overzijde van de straat, welke door de bewoners moesten worden ontruimd, werd zooveel mogelijk gered. Hedenmorgen tegen zes uur stond wel vast, dat verdere uitbreiding van den brand niet te vreezen was. Van toen af kon aan de nablussching met acht stralen worden begonnen. Van de fabriek is niet veel meer over dan eenige stukken muur. Het gedeelte van de Willinkstraat nabij de fabriek toont een beeld, als na een bombardement. Het geheel is een groote ruïne en het verkeer door de straat is onmogelijk geworden. Dit moest worden omgelegd. Tengevolge van dezen brand kan ook de tweede fabriek ,,De Pol" van dezelfde onderneming niet werken, daar de transformatorinrichting in de afge brande fabriek was gevestigd en de tweede fabriek derhalve nu zonder stroom zit. In totaal zijn daardoor voor loopig ongeveer driehonderd vijftig arbeiders werkloos. Bovendien moesten dp weverijen van Poppers en de stoomweverij van Meye- rink vandaag stilstaan, daar het pro vinciaal electric iteitsbedrijf in ver band met mogelijk groot gevaar, ook de nstroom naar deze fabrieken had af gesneden. De schade zal zeker ongeveer een kwart millioen gulden bedragen. De oorzaak van den brand kon nog niet worden vastgesteld. Er is gisteren op de gewone wijze in de fabriek gewerkt en toen het personeel de fabriekslokalen ver liet, was er niets bijzonders aan de hand. Voor zoover bekend, zijn de gewone con trolemaatregelen genomen. Directeuren der onderneming zijn de heeren J. Willink, A. J. Willink en J. G. Korteling. T00NEEL NIEUW/ LEIDSCHE SCHOUWBURG. Hoofdwonde is bijna genezen. De algemeene toestand van Prins Bernhard blijft goed, naar de particulier secretaris, Ihr. Dedel, heeft meegedeeld. De Prins heeft in den afgeloo- Pen nacht goed geslapen. De hoofdpijn verschijnt met tus- schenpoozen. Gisteren zijn de hechtingen uit de hoofdwonde verwijderd. De wond is zonder complicatie hijna genezen. De zwelling Vatl het ooglid neemt af. De °°<ïen hebben niet geleden. Hetzelfde valt omtrent den hof eer Van der Spek te vermel en. Diens knieschijf zal heden °Peratief worden behandeld. VERZETTING MARKTEN. Burgemeester en Wethouders van Lelden brengen ter algemeene kennis, dat de alge meene dag- en avondmarkt, de botermarkt en de boom- en bloemmarkt, welke gehou den zouden worden op Zaterdag 25 Decem ber 1937 en 1 Januari 1938, zullen worden gehouden op Vrijdag 24 en 31 December a.s.. zullende de botermarkt te 10 uur v.m. en de algemeene dagmarkt te 11 uur v.m. aan vangen. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. 2417 VAN STRYEN, Secretaris. HAVENGELD. Burgemeester en Wethouders van Leiden herinneren belanghebbenden aan de gele genheid het havengeld 1938 bij wijze van abonnement vooruit te voldoen. Het kantoor van den Markt- en Haven dienst (Waaggebouw) is daartoe geopend iederen werkdag, behalve Vrijdag en Zater dag, van 1012 en van 14'/-16'/; uur. Over gelegd moeten worden geldige meetbrieven. Meetbrieven afgegeven vóór 1 October 1927 zijn sedert 1937 ongeldig. Zij, die vóór 15 Januari 1938 van die gelegenheid geen ge bruik hebben gemaakt, zullen onherroepe lijk het z.g. „reis"-tarief verschuldigd zijn, tenzij bij het binnenvaren aan een der havenkantoren alsnog het abonnement wordt betaald. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN Burgemeester. VAN STRYEN, Secretaris. 12418 INDOLOGEN-TOONEEL. Johan van Oldenbarnevelt. treurspel van Albert Verweij. Het ging de Indologen-vereeniging de laatste jaren niet voor den wind tengevolge van het stopzetten der uitzending van be stuursambtenaren. Doch nu dit weer wel het geval is, heeft de vereeniging den wind weer in de zeilen gekregen en dientenge volge heeft men het zevende lustrum wil len besluiten met een „tooneeldaad". Een op zichzelf lofwaardig streven, dat geappre cieerd dient te worden. Tot verwezenlijking van dit voornemen is gegrepen naar het treurspel van onzen overleden Leidschen professor Albert Verwey „Johan van Olden- barenevlt". dat, dateerend uit het jaar 1894 nauwelijks 30 jaar was toen de jeugdige dichter en denk-lyricus! nimmer op de planken was gebracht. In zekeren zin was dus tevens sprake van een „daad van pië teit". Helaas heeft het evenwel zelfs al houde men voor oogen, dat hier dilettanten aan het werk waren ontbroken aan de kracht om zich aan het groote experiment te wa gen. Een experiment te grooter, waar de vraag gewettigd is. of dit treurspel, hoe schoon van taal, wel tooneel is. Hoewel een eindindruk in deze vraag door deze opvoe ring moeilijk is, gelooven wij voor ons, dat het treurspel te statisch is. Er moge bewo genheid zijn in deze rijmlooze verzen, het vrijwel totale gemis aan handeling en de primitieve tooneelbouw, maken het tot een van die vele tooneelwerken, waaraan het beroepstooneel niet heeft gewild en kwalijk nemen kunnen wij dat zeker niet. Met groote liefde is de figuur van „den advocaat" geteekend, historisch wellicht te veel geïdealiseerd, maar niettemin verant woord. De dichter heeft het gegeven ge bracht op hooger plan door het te maken tot een botsing van twee levenstijdperken met de erkenning dat onvermijdelijk is de ondergang van het verleden voor het he den, voor het heden van nu voor de toe komst. Barnevelt erkent: Onze Ongevallenverzekering kan een ongeval niet voorkomen, wel de geldelijke nadelen daarvan. BIJKANTOOR LEIDEN, BREESTRAAT 10a IM. NOOMEN Telef. 302 - Na 6 uur 2479. 2373 (Ingez. Meel.) Ge vraagt, hoe 't komt dat lk. nu oud en koud Beland, waar "k levenslang vandaan bleef: 't wrekend Gerecht. Ik vraag 't mijzelf. Eerst dacht ik: 't was Boosheid van Maurlts, dwaasheid van mijzelf. Mijn trots, mijn slecht fortuin; maar deez' mijn laatsten Nacht zie ik 't anders, waarder; niet ik sterf. De Tijd, mJjn Tijd. de Tijd des Zwijgers, heel de Wereld van toen wankelt en nu dit mijn Oud hoofd daar 't hoofd van is, valt dit eerst. De inhoud hebben wij overigens reeds te voren vermeld, zoodat wij daarop niet ver der zullen ingaan. Helaas slaat qua tooneel dit stuk niet aan. De zware taal, zonder veel werkelijk inner lijk. is daarvoor een beletsel te meer. Getracht is om in den geest van den auteur een „eenvoudige" vertolking te geven, doch de krachten waren onvoldoende. Er is te hoog gegrepen. Gaarne zij echter erkend, dat gestreefd is naar het beste, maar..,., het algemeen tekort aan zeggingskracht van deze verzen, het gemis van een strakke regie deden zich te zeer gelden om van meer dan een lofwaardig streven te kunnen getuigen. Slechts een enkele bijrol kwam iets uit de verf. Groote zorg was besteed aan de costumes, die het uitstekend deden, terwijl de decor oplossing, hoezeer primitief, toch voldeed. Maar daarmede was de opvoering alleen niet te redden. Na afloop het middernachtelijk uur was overschreden werd een schat van bloemen opgedragen voor diverse executan ten, waarvan enkele nog een souvenir ont vingen, evenals de heer E. Prins, die ge tracht heeft dit stuk te regisseeren, terwijl kransen werden opgedragen door het L.S.C., V.V.S.L.. St. Augustinus, Dedil, de Utrecht- sche Indologen en de S.S.R., afd..Leiden. Onder de aanwezigen waren o a. de presi dent-curator, de rector-magnificus en vele hoogleeraren. Foto Jonker OLDENBARNEVELT'S AFSCHEID VAN PRINS MAURITS. Carillon Stadhuistoren! De Commissie tevreden, maar niet voldaan. De secretaris van de Carilloncommissie bericht ons: Dezer dagen vroeg een belangstellende mij: Is uwe commissie tevreden over het resultaat van haar oproep om bijdragen in de kosten van het carillion? En mijn ant woord moest na eenige aarzeling luiden: Neen, tevreden zijn wij niet: wij zijn wel dankbaar, maar niet voldaan. Toen wij in Juni onze circulaires (plm. 9500) uitzonden, kwamen al dadelijk vele en mooie bijdragen in, maar na 4 a 5 weken ging het bergafwaarts, totdat de stroom bijna geheel ophield. Hetzelfde verschijnsel deed zich voor na de uitzending van plm. 2400 herinneringen in October. Over de som der b dragen zijn wij zeer tevreden, niaar geenszins over het aantal Van dc 9500 Leidenaren en oud-Leide- naren hebben slechts olm 1000 onze cir culaire beantwoord, m.a w. ruim 8000 per sonen hebben nog niet bijgedragen Dat is wel teleurstellend voor onze commissie, BINNENLAND. Weermachtsvoorstellen der regeering zullen hoogstwaarschijnlijk worden aange nomen; R.K. Tweede Kamerfractie schijnt tot steun bereid. (3e Blad). De Tweede Kamer over het vaccinatie- vraagstuk. (Binnenland, 4e Blad). BUITENLAND. Ontspanning in Sjanghai. (4e Blad). Delbos te Warschau. (Buitenland, le Blad), ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. vooral als men bedenkt dat er niet vele. maar zeer vele perionen zijn, die toch wel een bijdrage willen en kunnen schen ken. Hoe komt het dan dat men zijn bij drage niet toezendt? De reden hiervan is gemakkelijk te vinden. Men verzuimt het eenvoudig; de toezending wordt van den eenen dag op den anderen verschoven, men wil zich nogeens bedenken, omtrent het bedrag ran de bijdrage, men wil vrienden en kennissen nog eens roisen over hun bijdrage enz. enz En met dat al weet onze commissie niet over welk bedrag zij zal kunnen beschik ken en dat is toch dringend noodig. Want. ziet u eens: het is onze commissie niet om de onmiddellijke storting van de bijdrage te doen dat kan desnoods over 2 a 3 maanden geschieden maar wij moeten weten op welk bedrag wü kunnen rekenen, in verband met de betalinr van de kosten van het carillon. Als men ons nu het tnteeken'oiljet maar ingevuld terugzendt met de mededeeling wanneer men wil storten, dan waren wü al zeer tevreden, want dan konden wdj onze berekening maken. Daarom zou ik aan al degenen, die nog niet hebben ingezonden, met allen aan drang willen vragen: Zendt uw biljet spoedig in, neen doet het nog heden. Gij zult er ons een groot ge noegen mee doen en wij zullen uw daad büzonder waardeeren. MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL PAG. 3 VAN HET VIERDE BLAD. Aanvankelijk opklarend weer met verdere daling van tempera tuur. De naderende depressie zal echter den wind naar Noordwest of West doen krimpen. Daardoor zal de bewolking weer toenemen met kans op regen en stijging van temperatuur. Stichting Rijnlandsch Borgstellingsfonds. Gunstige resultaten. In de onder leiding van den heer D. ten Co te Brouwer gehouden najaarsvergade ring van het bestuur van het Rijnlandsch Borgstellingsfonds, ten bate van den han- deldrijvenden en industrieelen midden stand. waarby zün aangesloten de gemeen ten Alphen a. d. Rijn. Ter Aar, Hazers- woude. Katwük, Koudekerk. Leiden. Lei derdorp. Leimuiden, Nieuwkoop, Nieuwveen, Noordwijk, Noordwijkerhout, Oegstgeest, Rijnzaterwoude, Rynsburg, Sassenheim, Voorhout, Voorschoten. Warmond, Wou- biugge en Zoeterwoude, is door den dis- tricts-commissaris. den heer P. A. van Ag- gelen, verslag uitgebracht van de werk zaamheden van het fonds. Geconstateerd werd, dat uit alle aange sloten gemeenten aanvragen van midden standers waren ingediend. Een groot aan tal van hen kon op een of andere wijze hulp worden verleend. Behalve door het mogelijk maken van het aangaan van een icening. zyn adviezen verstrekt, midden- standsbedrijven gesaneerd, schulden ge blokkeerd, schuldregelingen gemaakt, enz. Het fonds heeft veel kunnen doen, door matiging van aflossing van schulden en hypotheken, verlaging van renten, van huur, voorkoming van faillissement, ter wijl een aantal schuldregelingen kon wor den gemaakt tot geleidelijke aflossing van schulden. Bü al deze regelingen worden niet alleen de belangen van den debiteur, doch ook die van crediteuren in het oog ge houden. De resultaten zijn zeer gunstig. Over het algemeen worden de aangegane verplich tingen behoorlijk nagekomen. De richtlij nen door het bestuur zelfstandig bij de oprichting uitgestippeld, zijn juist geble ken. De verliezen op borgstellingen zijn zeer gering. In de vacature van de heeren mr. w. J. Woldringh v. d. Hoop, K. Brug en A. J. L. Ketelaar, resp. burgemeester van Katwijk, Leiderdorp en Warmond, die niet herkies- oaar waren, werden de gemeente-besturen van Nieuwveen. Noordwijk en Noordwüker- hout aangewezen in deze vacaturen te voorzien. In de vacature van lid van het Dag. Bestuur, ontstaan door het aftreden van den heer A. J. L. Ketelaar, burgemees ter van Warmond, werd voorzien door de benoeming van den heer J. B. V. M. J. v. o Mortel, burgemeester van Noordwijk. De voorzitter dankte Burgemeester Ke telaar zeer hartehjk voor hetgeen hij in zijn functie van secretaris heeft gedaan. Handeldrijvende en industrieele midden standers, wonende in bij het fonds aange sloten gemeenten, die een beroep op het fonds wenschen te doen. kunnen zich schriftelijk aanmelden bij den districts commissaris, Nieuwsteeg 6 te Leiden. Het fonds verleent hulp aan crediet- ivaardige middenstanders, die ten minste 5 jaar voor eigen rekening zaken hebben gedaan. ..c.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1937 | | pagina 1