Toestand van Prins Bernhard
vooruitgaande
DINSDAG 30 NOVEMBER 1937
No. 23829
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
ISiie Jaargang
STADSNIEUWS
W. Wiethoff t
Koningin en Prinses krachten den nacht
in het ziekenhuis door
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD
verwacht:
Communiqué van
hedenmiddag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tariel. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd Silnr
per 3 maanden f.2.35
per week fTT/r.....)1.! f.0J8
Franco per post f. 2.35 per 3maanden 4- portokosten.'
(voor binnenland f.OJBO per S mndj
Een verlies voor de Ned. Hervormde
gemeente.
In den ouderdom van 60 jaar is gister-
ivond te zijnen huize na een koi te enge-
Celdheid overleden de heer W. Wisthoff,
.lOizitter van het college van diakenen dar
Sederd. Herv. Gemeente alhier.
Op 1 Januari 1918 werd de heer Wiel-
coff benoemd tot diaken der Ned. Herv.
Kerk, na de gemeente reeds gc ruimen tijd
5is collectant te hebben gediend.
Sedert 1 Januari 1921 was de overledene
- mei een korte onderbreking regent
van het Gerei Minnehuis. in welke functie
tij zich zeer verdienstelijk heeft gemaakt.
Tijdens zijn regentschap werden o.m.
jerscbillende verbeteringen aan het tehuis
Mgebracht.
Van 4 April 3921 tot 1934 was 1 .ij lid van
je ccmmissis voor hel kinderhuis Voor-
rp". Voor deze instelling, die -ijn warme
sppathie had. heeft hij zeer veel gedaan,
vat veel van zijn krachten gevraagd heeft.
Op 18 September 1923 werd de thans
overledene beroemd tor eersten secretaris
an het college van diakenen, welke
anctie hij met groote nauwgezetheid
leef vervullen, totdat hij in 1927 werd
ngewezen als tweede voorzitter van dit
'llege.
Op 1 Juni 1929 werd hij gekozen tot
raltter, een functie welke hU met groo-
n ijver, onafgebroken tot heden is blij-
n vervullen.
Van 1 Januari 1931—1934 was de heer
iethoff lid van de jeugddienst-commissie
r Ned. Herv. Gem.
Tenslotte had hij zitting in onderschei-
h commissies der diaconie en maakte
'i sedert de oprichting deel uit van de
lichting commissie van samenwerking
er bijzondere nooden in onze gemeente,
ert 1929 was hij lid van de commissie
r maatschappelijk werk.
De heer Wiethoff was de groote stuw-
acht, die door zijn jarenlange ervaring
alwetende vraagbaak der diaconie was.
oanks zijn drukke beroepsbezigheden
Jij was firmant van den Leidschen Hout-
tandel Kater en Wiethoff altijd tijd
md, wanneer een beroep op hem werd
jedaan.
'Wanneer dat noodig was stond hij
seeds voor de dlaconiebelangen op de bres
azijn heengaan zal dan ook niet alleen
Edezen kring doch in de geheele Ned
rv Gemeente diep betreurd worden.
Hij ruste in vrede
De teraardebestelling zal plaats vinden
••Mag a.s. om 1 uur nam. op de begraaf-
W „Rhjjnhof".
R.-K. WERKMEESTERS.
Het jaarfeest.
De kring Leiden van den R.-K. Bond van
ijkmeesters St. Joh. de Dooper, gaf zijn
rieest in de zaal van den R.-K. Volks-
opening met den Chr. groet heette
secr. de heer Griffioen bij ontstentenis
den voorzitter de aanwezige leden met
dames hartelijk welkom. Spr. betreur-
net dat de voorzitter dit wegens een
te ongesteldheid niet kon doen en
tschte hem een spoedig herstel.
Daarna dankte hij alle aanwezigen, die
..»o grooten getale waren opgekomen:
hoopte dat dit op de komende leden-
aering ook zoo zijn zou, al was hij
de belangstelling in den laatsten tijd
al tevreden.
Vervolgens kreeg de heer Jean van Zijp
•Selegenheid zijn talenten te ontplooien,
V riet een liedje en een praatje, afge
beld door eenige accordeon-soli de aan-
Hpn, eenigen tijd aangenaam bezig
™'d. Daarna kondigde de waarn. voor
re een gratis tombola aan, waarna de
jj'ep gelegenheid kregen om hun vaar-
"weid te toonen in 't schieten en de da-
«s m het ballen werpen, waaraan even-
aardige prijzen waren verbonden,
'enslotte volgde nog een gezellig samen-
3' met een dansje, waarna te ruim na
v ernacht allen beladen met geschenken
>IJbwaarts keerden.
wn collecte gehouden ten bate van de
'k. werkloozen bracht f. 6.931/! op.
DE LEIDSCHE KOOP- EN
GESCHENKENWEEK.
Naar wij vernemen zal morgenavond van
'0 uur een muzikale wandeling worden
Widen door het Harmoniegezelschap
«Post",
®reesteld wordt aan de Boommarkt,
j^hia de volgende route wordt afgelegd:
?™®iarkt, Kort Rapenbugr, Breestraat,
laarstraat, Plantsoen, Kraaierstraat,
r?8iwoerd, Watersteeg, Hooigracht, Peli-
«straat, Haarlemmerstraat, Blauw-
vjj^rihg. Steenstraat, Boerhavestraat,
SKhstraat, Prinsessekade, Apothekers-
Kippenbrug, Aalmarkt, Vischmarkt,
»t, Gangetje, Breestraat, Kort
«burg, Prinsessekade, Haarlemmer-
Donkcrsteeg, Hoogstraat Visch-
ri't. Korenbeurs, Burgsteeg, Nieuwstraat,
jJandsche Kerkgracht, Kerksteeg,
?™emmerstraat, Prinsessekade, Kort
"Wmrg, Boommarkt.
De particuliere secretaris van Prins Bernhard, Jhr. Mr. C. Dedel,
deelde ons hedenochtend mede:
,.Z. K. H. Prins Bernhard heelt een rustigen nacht doorge
bracht. De toestand is vooruitgaande".
H. M. de Koningin en H. K. H. Prinses Juliana hebben den nacht
in het Burgerziekenhuis te Amsterdam doorgebracht. Zij zijn
daar gisteren om 6 uur aangekomen en kort daarna werd be
kend dat de Koninklijke bezoeksters er ook den nacht zouden
vertoeven omdat het voor de Prinses te vermoeiend zijn zou nog
dienzeliden avond naar Soestdijk terug te keeren. In allerijl zijn
toen eenige kamers voor Koningin en Prinses in gereedheid ge
bracht. - Bij haar komst in het Ziekenhuis kon de Prinses niet
direct tot den Prins worden toegelaten, omdat deze tijdelijk
buiten kennis was (een normaal verschijnsel bij hersenschud
ding). Om kwart voor zeven kreeg zij echter de mededeeling dat
de geneesheeren geen bezwaar hadden haar toe te laten en de
Prinses heeft toen ongeveer een kwartier bij haar echtgenoot
aan het ziekbed vertoefd en met hem gesproken.
Blijken van medeleven.
Van tallooze zijden, uit ons land zoowel
als van buiten onze grenzen, zijn er gis
teren en heden blijken van medeleven ge
komen met het ongeluk dat de Koninklijke
familie getroffen heeft. Zoo kwamen er
o.m. telegrammen binnen van den gou
verneur-generaal van Nederlandsch-Indië,
van den Duitschen ex-keizer en diens
echtgenoote en van den voorzitter van den
gemeenteraad van Parijs.
De buitenlandsche bladen, in het bijzon
der die in België en Engeland, brachten
reeds gisteravond uitvoerige berichten over
het ongeluk.
Gemeld wordt dat Prinses Armgard
en Prins Aschwin, de moeder en de broer
van Prins Bernhard, die onmiddellijk van
het gebeurde op de hoogte zijn gebracht,
niet naar Nederland zullen komen, tenzij
de situatie erger zou worden, hetgeen men
echter niet verwacht.
In Hoek van Holland wachtte het
jachtgezelschap
Aan de Berghaven te Hoek van Holland
stond gisteren in den killen ochtend het
gezelschap, dat, op uitnoodiging van H.
M. de Koningin, zou deelnemen aan een
jachtpartij op het eiland Rozenburg, te
wachten op Prins Bernhard, die als groot
liefhebber van de jacht, voor de eerste
maal dit jachtterrein zou betreden. Be
halve de gasten van het Koninklijk Huis,
bevonden zich aan de Berghaven tal van
inwoners van Hoek van Holland, die den
Prins bij zijn aankomst wilden begroeten.
Dat is helaas niet mogelijk geweest.
Om negen uur zou het jachtgezelschap
zich vereenigen op het terrein aan de
Berghaven, waar een motorboot gereed lag
om de jagers naar de overzijde van den
Waterweg naast het Natuurmonument „de
Beer" te brengen.
Alle genoodigden waren aanwezig, doch
de Prins, benevens diens particulier secre
taris, jhr. Dedel, die eveneens aan de
jachtpartij zou deelnemen, lieten zich
wachten.
Om even negen uur kwam van jhr. Dedel
het telefonisch bericht te Hoek van Hol
land dat de Prins een auto-ongeval had,
en dus niet zou komen.
Waar er geen reden was tot ongerust
heid. werd aan den Jagermeester van H.
M. de Koningin, baron Schimmelpenninck
van der Oye, die de leiding voor de jacht
had, verzocht, deze in ieder geval te laten
doorgaan.
Ook jhr. Dedel nam dus niet aan de
jacht deel. als gevolg van de plotselinge
drukke werkzaamheden die het ongeval
van den Prins hem brachten.
Het jachtgezelschap, dat toen uit zes
personen bestond, stak daarop den Water
weg over.
De toestand van den heer Spek
eveneens bevredigend.
De heer W. Spek, hofjager, die Prins
Bernhard gisteren op zijn noodlottigen
autotocht vergezelde en daarbij ook werd
gewond, woont in het koninklijke park
Het Loo. Hij is 37 jaar oud en reeds 18 jaar
in koninklijken dienst. Hij vergezelde vroe
ger wijlen Prins Hendrik op zijn Jachten
en was ook eenige jaren op de landgoe
deren van Prins Hendrik in Duitschland
woonachtig. Omstreeks 1929 is hij op Het
Loo teruggekeerd.
De toestand van den heer Spek is bevre
digend. Wel zal hij voorloopig nog in het
ziekenhuis moeten blijven.
Onvoldoende verkeersteekenen?
Door de maréchaussée is rapport opge
maakt van haar bevindingen ten aanzien
van de autobotsing. Gistermiddag in de
schemering heeft men de situatie nog eens
weer precies opgenomen onder omstandig
heden, die gelijk geweest moeten zijn aan
die van gistermorgen.
Uit het onderzoek is volgens het
„Hbld." gebleken, dat de aannemer van
het graafwerk ten aanzien van het zand-
vervoer onvoldoende verkeersteekenen
heeft gegeven. De Muiderstraatweg is im
mers een voorrangsweg, bestemd voor snel
verkeer en de automobilisten kennen er
alle zijwegen, doch zijn niet bedacht op
plotseling dwarsverkeer, gelijk nu plaats
vindt door het rijden met zandwagens bij
het viaduct. Wel zijn bij den geïmprovi-
seerden afrit aan den Amsterdamschen
kant, op den straatweg een roode lantaarn
en een roode vlag geplaatst, doch dit moet
zeker als onvoldoende worden beschouwd
als waarschuwing voor het verkeer in de
richting Amsterdam.
De chauffeur van de zandauto stopte
gistermorgen voor een uit Amsterdam na
derende auto en reed toen op een tee-
ken van den aannemer naar het rech
tergedeelte van den rijweg om zijn vracht
naar Amsterdam te brengen.
De chauffeur verklaarde, uit de
richting Muiden geen auto te hebben
zien naderen, maar het uitzicht, dat
de stuurcabine der vrachtauto hem
bood, moet volgens de deskundigen als
onvoldoende worden beschouwd, zoo
dat hij geen volledig overzicht over de
rechterhelft van den weg kan hebben
gehad.
De autobestuurders, die in de rich
ting Amsterdam reden, Kunnen in het
halfdonker den vrachtwagen, terwijl hij
den weg overstak, gemakkelijk niet
oDgemerkt hebben, want uit den aard
der zaak was dan alleen een donkere
zijwand zonder lichten naar den rij
weg (in zijn iengte-as) gekeerd. Het
roode achterlicht van de vrachtauto
kreeg de automobilist uit de richting
Muiden eerst te zien, toen de vracht
auto op het uiterst-rechtsche wegge
deelte was aangekomen en daar koers
zette naar Amsterdam.
Bovendien leiden ter plaatse, vooral zoo
lang de zon niet op is, het viaduct en zijn
schaduwen vanzelf even de aandacht van
den weg af en ook de hooge wegrand ach
ter de baan van de Gooische tram werpt
donkere schaduwen op den rechter-rijweg.
Zoodat het hoogstwaarschijnlijk moet wor
den geacht dat Prins Bernhard de zand
auto eerst kan hebben opgemerkt toen
eindelijk het roode achterlicht te zien
kwam. Ondanks snel uitwijken naar links
en krachtig remmen kon toen een botsing
niet meer voorkomen worden, zóó onver
wacht bevond zich het langzaam-voort-
gaande verkeersobstakel op den voorrangs
weg. De gevolgen kent men en nu het
treurige ongeluk eenmaal gebeurd is, zijn
de noodige maatregelen genomen en wor
den ook de automobilisten, die op weg zijn
naar Amsterdam, gewaarschuwd voor de
nadering van vrachtauto's uit den tijde-
Iijken zijweg bij het viaduct, terwijl die
waarschuwingen voor het uit r oen ko
mende verkeer nog verduidelijkt zijn.
De justitie zal aan d# hand der rappor
ten van de maréchaussée nu verder na
gaan, of en in hoeverre hier sprake is ge
weest van schuld aan grove nalatigheid of
anderszins.
Medeleven van den Volksraad.
Aneta meldt uit Batavia:
De voorzitter van den Volksraad bracht
heden bij de opening van de vergadering
van het college van gedelegeerden het
ernstig ongeval, dat prins Bernhard is
overkomen, in herinnering. Spreker zeide,
dat de berichten allerwege ontsteltenis en
bange beklemming veroorzaakten voor het
geen de gevolgen hadden kunnen zijn,
doch tevens gevoelens van dankbaarheid,
dat dit ongeluk betrekkelijk goed is afge-
loopen en dat de hoop bestaat op een spoe
dig herstel.
Op voorstel van spreker werd hieraan
uiting gegeven door het zenden van tele
grammen aan H. M. de Koningin en aan
H. K. H. de Prinses en Z. K. H. Prins
Bernhard,
Toespraak in de Tweede Kamer.
In de Tweede Kamer heeft de voorzitter
hedenmiddag de volgende toespraak ge
houden:
De dag van gisteren heeft in den
lande schrik en ontsteltenis teweeg ge
bracht. Over de zon van geluk die van
uit het Koninklijk Huis in toenemen
de mate haar warme stralen over het
Nederlandsche volk doet nederdalen,
trok eennsklaps een donker floers. In-
tusschen mogen wij ons gelukkig prij
zen, dat de gevolgen van het aan priis
Bernhard met diens geleider overko
men ongeval minder ernstig zijn dan
aanvankelijk kon worden gevreesd.
Ik weet, de gevoelens der Kamer te
vertolken, als ik zeg, dat zij ten volle
deelt in de bezorgdheid die zich van
het Koninklijk gezin heeft meester ge
maakt, dat zij levendig beseft, hoezeer
H. M. de Koningin, als liefdevolle en
zorgzame moeder door het gebeurde
moet zijn getroffen, en dat Zij voor
alles medeleeft in de angstige span
ning van Haar, die met de blijde
vreugde van de naaste toekomst in het
verschiet, aan den dagelij kschen steun
van Haar gemaal op dit oogenblik
meer dan ooit behoefte zal hebben.
God geve, dat Zijne Koninklijke Hoog
heid spoedig algeheel hersteld naar
den huiselijken haard kan wederkee-
ren.
De minister van buitenlandsche za
ken, de heer Patijn, sloot zich namens
de regeering van ganscher harte aan
bij de woorden, door den voorzitter
gesproken. Spr. behoefde niet te zeg
gen dat ook de regeering diep getrof
fen is door het ongeval, dat den Prins
getroffen heeft en hij uitte den vorigen
wensch dat deze spoedig hersteld in
zijn gezin terugkeeren mag.
Waarschuwingsbord geplaatst.
Naar wij vernemen is hedenmorgen
op eenige honderden meters voor het
viaduct op den Muiderstraatweg te
Diemen een waarschuwingsbord ge
plaatst (dat 's nachts door een lan
taarn zal worden verlicht) opdat het
verkeer in de richting Amsterdam tij
dens het zandvervoer tijdig attent
wordt gemaakt op het gevaar ter
plaatse.
BINNENLAND.
Officieele opening van het Rijksmuseum
voor Volkenkunde te Leiden. (4e Blad).
De dienstplicht en het groote gezin; nota
over de dienstplichtwet. (3e Blad).
De diefstal van een geldtasch te Utrecht
nog niet opgehelderd. (Gemengd,
3e Blad).
Groote, oude boerderij te Hillegom geheel
uitgebrand. (Gemengd, 3e Blad).
De vleeschvergiftiging te Harenkarspel; de
verdachte vrijgesproken. (Rechtzaken,
3e Blad).
BUITENLAND.
De Fransche ministers te Londen. (3e BI.).
Roosevelt wil 3 a 4 millioen huizen laten
bouwen. (Buitenland, le Blad).
Voortzetting van het proces de la Rocque
in Frankrijk. (Buitenland, le Blad).
Titulescu terug in Roemenië. (Buitenland,
le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZEE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 2 VAN HET DERDE BLAD.
Bij flinken Westelijken wind zal
voor onze omgeving het weer voor
loopig meest regenachtig zijn, met
eenige stijging van temperatuur.
De particuliere secretaris van
Prins Bernhard, jhr. mr. C.
Dedel, verstrekte ons heden
middag te 14.25 uur het vol
gende communiqué:
De behandelende geneeshee
ren zijn tevreden over het ver
loop van de ziekte van Prins
Bernhard. Het bewustzijn is vol
ledig teruggekeerd. De Prins
heeft weer belangstelling voor
zijn omgeving. Hij slaapt veel,
maar in de tusschentijden is
hij volkomen helder van geest.
Complicaties deden zich niet
De toestand van den Hof-
jager van der Spek.
De hofjager van der Spek had
een rustigen nacht. Heden
morgen werd een röntgenfoto
van zijn knie gemaakt, waar
uit bleek, dat de knieschijf ge
broken is. Over eenige dagen
zal deze operatief worden be
handeld. Zijn algemeene toe
stand is goed.
MILITARIA.
Tot magazijnbeheerder der 1ste klasse
adjudant-onderofficier) zijn met ingang
van 1 December a.s. aangesteld de mag.-
beheerder 2de kl. A. M. v. Oosterwijk, die
voorloopig werkzaam blijft bij het 4de Re
giment Infanterie en de mag.-beheerder 2e
klasse F. Simons bij het mobilisatie-cen
trum Vlissingen,
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen: I. Tegelaar, Lammermarkt
23, Leiden, melkslijter; tevens melksalon.
Wijziging handelsnaam in: Wed, I. Tege
laar. Nieuwe eigenaresse: Wed. M. Tege
laar—Aukes, Leiden.
Naamlooze Vennootschap Maatschappij
van Onroerend Goed Bevea, Hoofdstraat 44
Noordwijk. Nieuwe directeur: G. H. Krau.
Noord wijk aan Zee.
N. Bouthoorn, Wijk A. 106, Woubrugge,
handel in kruidenierswaren en aanverw.
artikelen. Bijvoeging uitgec:f;nd bedrijf:
vervaardigen van en handel in hiadreuzei:
Wed. R. W. H. Schreuder, Kcrtsr^ar D
34, Ter Aar. bakkerij. Uittredend eigena
resse: Wed. E. Schreuder—Erkelens, dd. 4
Oct. 1937. Wijziging handelsnaam in: H.
J. Schreuder,
EERVOL ONTSLAG VERLEEND AAN
DEN IIEER J. BAAK.
De heer B. van Julsingha benoemd tot zijn
opvolger.
Bij KB. van 27 November ij op zün ver-
:ek eervol ontslag verleend aan den heer
J. Baak. inspecteur van het lager onderwijs
in de inspeclie Legden en is naar hier over
geplaatst de heer B. van Julsingha, thans
inspecteur L.O. in de inspectie Heerenveen.
