arlementair overzicht Onzekerheid over de geheele wereld BELEGGINGEN LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 20 November 1937 Zesde Blad No. 23821 Financieel-Economisch Weekoverzicht ile jaargang Tweede Kamer. Het Braziliaansche moratorium VAN DER DRIFT Co. BEGROOTING VAN FINANCIËN. onzen parlementairen medewerker) tv' Kamer heeft gisteren allereerst de ootlng van Financiën afgehandeld, Is belangrijks bad er niet bli plaats. De heer IJzerman heeft er beowaar tegen ■afliet, dat de verbouwing van het De- tement geschiedt In werkverschaffing niet uit het werkfonds wordt betaald -T de Minister vond het alleszins ge- tvaardlgd, want het ls geheel in over. ling met de bedoeling van het rifonds en uit den gewonen dienst kan verbouwing niet worden bekostigd. Opnieuw is geklaagd over de instelling en a arbeid van het Rijksinkoopbureau. dat 200 klaagde vooral de heer Stumpel ie toebrengt aan den middenstand, 'de Minister steld het nut *van het u voor het Rijk in het licht en be lde dat de belangen van den midden- In het oog zullen worden gehouden: 1 mogelijk wordt de middenstand in veld. Ook werd wederom, als andere jaren, ««drongen op de reorganisatie van den -ït der belastingen, omdat men van eel was, dat de reeds in die richting men maatregelen, met name in Am. m en den Haag. niet tot het beoogde hebben geleld, en werden, allerlei re punten met betrekking tot den en het personeel der belastingen te e gebracht. Minister de Wilde heeft ronduit geant- rd. dat hij eerst den geheelen belasting, t eens grondig moet bestudeeren, al his tot een conclusie te kunnen komen, er verdere reorganisatie en modernisatie ls. Hij hield zich dus. wat dit punt od de vlakte. En hetzelfde deed hij aanzien van de promotie, en salaris- latle van het personeel; lüj verklaarde verig te zijn. in de positie van het zeer 'tgebreide belastingpersoneel incidenteel ziglngen aan te brengen en hij wees op belangrijke rol, die het georganiseerd erleg daarbij speelt. Maar de Minister loofde, dat hij over verschillende ter take gebrachte punten neg eens nader i denken. een enkel ander onderdeel der be ting werden nog eenige opmerkingen aakt, maar er ls geen reden daarop te komen. Kamer heeft de Begrooting van nciën en die van het Gemeentefonds ekeurd en ls toen gaan spreken over de BEGROOTING VAN JUSTITIE. Hierbij zou ditmaal stellig het een en gezegd worden over het echtschel- '"gsprobleem. r wordt in den laatsten tijd in het land bepaalde actie gevoerd (er is zelfs een ité over opgericht) welke tot verrui- der wettelijke gronden voor echt- 'eidlng wil komen. De Minister van tltic heeft echter in zijn Memorie van twoord medegedeeld, dat van hem een "lyelijke uitbreiding niet te wachten ls en verklaarde bovendien, een eind te zullen aan de meer en meer ingeslopen tijk, om door onwaire bekentenissen tscheiding te verkrijgen. Intusschen was reeds de eerste spreekster, mevr. Bak- -Nort, die voor verruiming van echt- gsmogelijkheid pleitte in dezen zin, "t onder de reeds bestaande wettelijke uden ook zou worden opgenomen die blijvende krankzinnigheid. Zii stond "in niet alleen, want mr. Donker viel bij: ook hi1 plaatste zich tegenover i Minister en achtte verruiming van ltscheidings-gronden mogelijk en wen- jk; hij drong er bij den bewindsman "tig op aan, ook rekening te houden met opvattingen, die in andere groepen van Nederlandsche volk leven. Daarentegen de de heer Truyen van eenige verrui- niet weten: het huwelijk mag niet sse schroeven komen te staan. Nog in derde opzichte ontmoetten mevr. Bak- -Nort en de heer Donker elkander: zij kitten de noodzakelijkheid van een vreemdelingenrecht, want zij waren oordeel dat de rechtspositie van poli- vluchtelingen in ons land niet vol de is. De heer Donker heeft allerlei Jiderata opgesomd, die, volgens hem, betrekking tot politieke vreemdelingen 'tering behoeven. Beide afgevaardigden er op gewezen, dat Nederland de tatle van zijn asylrecht krachtig dient handhaven. de heeren Rost van Tonningen en der Goes van Naters hebben onderwer. van politieken aard ter sprake ge richt. tel:-,-noemde, telkens door den voor eer tot de orde geroepen, hield een rede „den greep naar de macht van de "msch-Katholieke Staatspartij", welke met verschillende verschijnselen en ptomen afleidde en waartegen, meende de Minister niets zal doen. Hij zag in t oDtreden tegen personen van bepaalde hting niet anders dan plagerij en kwam keen het verbod aan ambtenaren, om i te ajn van de N SB.. De heer van der «s van Naters daarentegen richtte zich "t tegen het nationaal-socialisme en ces op het feit, dat er tegenwoordig JJ*J!ei fascistische pamfletten in ons land vordert verspreid, die in het buitenland Jj? gedrukt en zich vaak op ergerlijke tegen de Joden keeren. Daartegen J™8? hij maatregelen, in ieder geval een °«hUfl optreden, ,0e heer Truyen betrad met zijn rede niet "vt terrein der politiek, wèl dat der publieke "Maarheid. Hiermee is het meende hij Met altijd in orde en als voorbeelden o i hij op ..zekere lectuur", die in stations- jt~en wordt verkocht en od immoreele Jsj'mtden aan de zuidgrens van Limburg, r® oleitte hij voor weder-invoerine der JJJy f en voor verschillende iuridische atre^e'en, een regeling: voor het innen Bin vorderingen. vereenvoudi- RJ i administrafieve rechtsDraa1*. enz. tin® du* rede buiten de oolit'ek om mi den Minister toch od de on- cheliikheid. dat leden der rechterlijke vrfjjt lid zijn van voor ambtenaren ver- vereenigin°:en ttèr~rZo° leverde dit begin van het debat yjjustitie reeds een bonte staalkaart Voerworpen op. Goederenmarkt in afwachting. Onzekerheid is het wat de klok maar luidt op economlsch-financieel terrein en het is den beurzen niet euvel te dui den, dat zij den pas markeeren en behoedzaam trachten, de kat uit den boom te kijken en dat beleggend pu bliek noch speculanten het op het oogenblik wagen, zich in eenlgerlei groote verplichtingen vast te leggen of positiefs van grooten omvang op te bouwen, Met intense spanning hebben Amerika en Europa deze week gewacht op hetgeen Roosevelt in zijn Boodschap aan het zoo juist geopende Congres zou mededeelen. Optimisten hadden reeds gehoopt op een nagenoeg volkomen ommezwaai In 's Presidenten economische en sociale poli tiek ten behoeve van het langzamerhand weer in groote moeilijkheden gerakende zakenleven Pessimisten verkondigden, dat niets hoegenaamd was veranderd in Roo sevelt's houding tegenover de groot industrie en Wall Street. De waarheid bleek weer eens zoo ongeveer In het midden te liggen Zooals wij het de vorige week reeds uitdrukten: Roosevelt staat voor het dilemma: hoe kunstmatig de conjunctuur weer in opwaartsche richting te dwingen, zonder zijn pogingen, de begrooting in evenwicht te brengen, reeds in de wieg te smoren? Zijn streven, de werkloosheid per manent te verminderen, de bevolkings koopkracht te verhoogen en daarnaast de rentabiliteit van het bedrijfsleven te her stellen en de begrooting in evenwicht te brengen, dwong hem de geit en de kool te sparen. Zijn Boodschap ls derhalve een kleurlooze compositie geworden, die de heerschende onzekerheid feitelijk nog ver der heeft vergroot. Roosevelt erkent den terugslag in de conjunctuur en met name in de inaustrleele productie, doch hij is de meening toegedaan, dat deze terugslag lang niet zoo ernstig is als de beurs hem heeft verdisconterddit is natuurlijk een kwestie van opvatting, ten aanzien waar van de meeningen elkaar wel nimmer zul len dekken. Meer concreet ls de President, wanneer hij als het ware „beveelt", dat het particuliere kapitaal hier uitkomst moet arengen, speciaal waar het de herleving der bouwnijverheid betreft, bij gebreke waarvan de regeering zelf zal ingrijpen. Doch hier zit juist de groote moeilijkheid: hét particulier kapitaal zal niet uit eigen beweging de door Roosevelt gewenschte richting inslaan, indien het niet de over tuiging heeft, dat het voorloopig van hoo- gerhand met rust gelaten wordt. Zal de belasting op onverdeelde winsten, die de bedoeling had de koopkracht te verhoogen. doch daarin lang niet geheel geslaagd is en de financieele positie van vele onder nemingen heeft verslapt, grondig worden herzien? Zal de kapitaalwinstbelasting, die een zwaren druk op het zakenleven en den beurshandel uitoefent, Inderdaad worden erlicht? Dit zijn slechts enkele vragen, die het Amerikaansche kapitaal zich stelt en van welker beantwoording het zal af hangen, of het kapitaal Roosevelt's oproep zal volgen. Wij betwijfelen het ten sterkste, of de Administratie tot waarlijk drastische wijzigingen in dit opzioht zal durven be-j sluiten. Toch ligt naar onze meening in een verlichting dezer lasten en een losser maken der banden, waarin Roosevelt het zakenleven heeft gebonden, de eenige kans op een krachtig herstel der conjunctuur. Zoolang echter Roo sevelt's verhouding tot de industrie, tot de openbare nutsbedrijven en tot de beurs, een verhouding, die tot dusver den vorm van een vrij openlijke vijandschap had aangenomen, nog niet meer is dan een onnoozel flirten, is het te vreczen, dat weinig construc tiefs zal geschiedentenzij de toe nemende werkloosheid, die vooral reeds in de staal- en automobielindustrie tot uiting komt, Roosevelt tot een buigzamer houding mocht nopen. Want de ernst dier werkloosheid ls waar lijk niet te onderschatten: opnieuw is de bedrijvigheid in de staalindustrie gedaald en wel tot 36 pCt. tegen 41 pCt. de vorige week en 74.1 pCt. een jaar geleden. Bij een dergelijk bedrijvigheidspen kan er yan winst geen sprake meer zijn en het blijkt dan ook, dat de beurs het toch niet zoo geheel mis heeft gehad en als conjunc tuurbarometer zeker niet mag worden uit geschakeld. Hoe sterk de koersen ter beurse van New York den laatsten tijd zijn gedaald, blijkt wel uit de volgende Dow Jones gemiddelden per 18 November ver geleken met de hoogste en laagste gemid delden in 1937 en 1936: 16 November '37 1937 1936 Hoogste Laagste Hoogste Laagste 30 industrieelen 127.98 194 40 123.98 184.90 143.11 20 spoorwegen 32.98 64.46 30.09 59.89 40.66 20 nutsbedrijven 22.83 37.54 19.65 36.08 28.63 De conjunctuurteruggang is dus overduidelijk. Opnieuw evenwel wen- schen wij er op te wijzen, dat de om standigheden welke den teruggang beïnvloeden en omgeven, geen directe crisisfactoren in zich bergen en sterk afwijken van de situatie, zooals deze zich eind 1929 voordeed. Wij zijn het volkomen eens met den heer Is. Lip- schutz. voorzitter van het Syndicaat der Belgische Diamantnijverheid, die zich als volgt uitdrukte: de wereld heeft zich een indigestie gegeten en moet thans ter genezing op een streng dieet worden gesteld. Wij gelooven, dat hiermede de toestand vrij nauwkeurig Ls geschetst: gedurende de aieet-periode zullen bedrijvigheid en werk gelegenheid noodzakelijkerwijze moeten worden ingekrompen, ten einde het lichaam weer in een gezónde conditie te brengen. Dieet is nooit aangenaam, doch het is vaak honderd maai meer waard dan alle kunstmatige geneesmiddelen en inspui tingen. De onzekerheid blijft niet beperkt tot Noord-Amerlka. ook Zuid-Amerika heeft het zijne er toe bijgedragen Tijdens de moeizame onderhandelingen, welke Brazilië met zijn schuldeischers bezig was te voeren ten aanzien van een nieuwe regeling der buitenlandsche schuld na 31 Maart 1938, heeft de nieuwe dictator Var gas de wereld voor een voldongen feit ge plaatst, door rustig een algeheel morato rium af te kondigen, daarmede opnieuw het axioma bevestigend, dat het veel voor- deellger is schuldenaar te zijn van mil- lloenen dan van honderden. De weg der tallooze Nederlandsche-'bezitters van „Bra- ziliaantjes" loopt waarlijk: niet over rozen. Herhaaldelijk heeft men zich reeds voor eenzijdige moratoria geplaatst gezien en telkens gelukte het;,den vertegenwoordi gers der obligatiehoüders slechts met de grootste moeite, een. hervatting van den schuldendienst te berwèrkstelligen. Dat het Brazlliaansch crediet - hieronder zwaar heeft geleden, is alleszins begrijpelijk en de hevige daling,: die de koersen der obli gaties ter beurze van Amsterdam deze week hebben ondergaan, is wel het duide lijkste bewijs, dat van dit crediet na de jongste verklaring weinig ls overgebleven. De Vereenlging voor den Effectenhandel heeft thans in samenwerking met buiten landsche vertegenwoordigende lichamen een scherp protest naar Rio de Janeiro gestuurd. Het schijnt, dat de verontwaardiging, door de eenzijdige handeling van Var gas bij de buitenlandsche crediteuren gewekt, toch weerklank in Brazilië heeft gevonden. Nadat de koersen van Braziliaansche fondsen tot een nood- peil zijn gedaald, komt thans het be richt, dat voorloopig althans Brazilië de November-coupons zal voldoen. Wij kunnen deze „dictatoriale", doch van weinig standvastigheid getuigende, nieuwe schuldenpolitiek niet bewon deren. Onzekerheid heerscht ook wederom in en ten aanzien van Frankrijk. De nieuwe parlementaire zitting is aangevangen en men vraagt zich af, of het de regeering zal gelukken, ae klove tusschen kapitaal en arbeid eenigermate te overbruggen, ten einde de productie te stimuleeren en ver der voort te schrijden op den weg naar financieele saneering. Veel zal in dit ver band afhangen van de bereidheid der lin kerzijde van het Volksfront, mede te wer ken aan een soepeler toepassing van de veertigurige-week. Inmiddels heeft de regeering veel vertrouwen gewekt door de aangekondigde terugbetaling van het 40 millioen crediet. in den aanvang van dit jaar door Engeland aan de Fransche spoorwegen verleend. Men zal moeten af wachten, of dit vertrouwen niet te duur is gekocht met een eventueele hierdoor ver oorzaakte nieuwe uitputting der Schatkist. Ook op de goederenmarkten zijn de on zekerheid en de vertrouwenscrisis nog niet verdwenen Men koopt slechts mondjes maat, de voorraden nemen toe (onedele metalen, rubber, oliën en vetten enz.), de prijzen schommelen rond een laag peil en vertoonen geen neiging tot herstel. Al schermt en pronkt men in Engeland nog met een voortdurende toeneming van in- en uitvoer, het blijkt, dat de vermeerdering van den invoer in aanzienlijk vlugger tempo geschiedt dan die van den uitvoer en dat met name de Britsche exporthan- del nauwelijks heeft geprofiteerd van de verhoogde koopkracht in de grondstoffen- produceerende landen. Waarmede wij slechts willen aantoonen, dat men vooral na den jongsten scherpen val der goede- renprijzen geen al te groote verwachtingen mag koesteren ten aanzien van de koop kracht dier landen. Wij raken hiermede automatisch Ned.- Indië, dat, als belangrijk productieland van grondstoffen zoo uitermate gevoelig is voor de schommelingen op de goederen- BEMIDDELING VOOR HYPOTHEKEN. Makelaarskantoor OUDE VEST 29 - TELEF. 513 615 ringez. MedJ markten. Nauwelijks had de stijging der goederenprijzen na de devaluatie ingezet, of het welvaartspeil ging er met sprongen in de hoogte. Optimisme en geestdrift ste gen evenwel in nog sterker mate. met het gevolg, dat in vele takken van den invoer- handel (wij denken aan katoentjes, rijwie len. enz. i een ..overkochte" positie ont stond, welke op zich zelf wel geen ernstig gevaar oplevert, doch niettemin een be wijs is voor het gebrek aan zelfbeheer- sching in de betrokken kringen. Men nioet er zich in Ned.-Indië wel voor hoeden, zich niet door te plotse- iinge welvaart het hoofd op hol te 1 laten brengen. De conjunctuur-reactie, die thans is ingetreden, zal zonder eenigen twijfel de financieele resulta ten voor het jaar 1937 in ongunstigen zin beïnvloeden. Wij behoeven er slechts op te wijzen, dat sedert eenigen tijd de rubberprijs zich bijna weer beweegt op het peil van vóór de devaluatie, dat de sterke opleving van handel en import voor een aanzienlijk deel moet worden toegeschreven aan de belangrijk verhoogde inkomsten in de rub berstreken der Buitengewesten en dat deze inkomsten een gevoelige daling hebben ondergaan. De bij de Tweede Kamer inge diende Indische oegrooting legt dan ook terecht den nadruk op deze conjunctuur gevoeligheid en ook Nederland zal er goed aan doen zijn „Indische verwachtingen" niet te hoog te spannen. Ook in Nederland zelf is zoo ai niet een kentering, dan toch een soort economische adempauze ingetreden. Uit tal van bedrij ven komen iets minder gunstige berichten. Orders worden voorloopig opgehouden, vooral ook ten aanzien van die producten, waarvan tusschen- en kleinhandel in de hausseperiode groote voorraden hadden aangelegd, op welke voorraden aanzienlijk zal moeten worden afgeschreven. Daar naast zullen de ontzaglijke verliezen ter beurze door velen geleden hun invloed op de St. Nicolaas- en Kerstaankoopen wel niet missen. Wanneer boven dit alles nog dreigen de aangekondigde belastingveriioo- ging voor verdedigingsdoeleinden en de mogelijkheid eener conversie der Neder landsche staatsschuld, dan is de reserve, die er thans bij handel en publiek hier te lande heerscht, volkomen te verklaren. 1419 (Ineez. MedJ

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1937 | | pagina 17