w
Nieuws
m uit de Filmwereld
Versterking van de Weermacht
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 19 November 1937
Vierde Blad
No. 23820
De Nobelprijs
voor den vrede
78sfe Jaargang
Groote offers noodzakelijk
CORRESPONDENTIE
VRAGENRUBRIEK
Uitvoerige uiteenzetting
van minister van Dijk.
Aan de Memorie van Antwoord inzake
öe Defensiebegjooting wordt het volgende
ontkend
Dat inderdaad de militaire uitgaven op
den gewonen dienst van deze begrooting
binnen enkele jaren een totaalbedrag zul
len beloopen, dat ongeveer f. 60 millioen
liooger is dan dat van het dienstjaar 1937.
Hierbij moet echter niet uit het oog wor
den verloren, dat In deze stijging begre
pen is een bedrag van rond f7.3 millioen
negens het overbrengen van de kosten van
janbouw van nieuw materieel voor de
Staatsmarine van de Indische begrooting
naar de Defensiebegrooting.
Ook de minister betreurt, dat zoo groote
offers noodig zijn voor de defensie des
lands, waardoor de behartiging van andere
volksbelangen moet achterstaan.
Eechter zijn de gevaren liggende op
Internationaal terrein zoo ernstig en is
het treffen van voorzieningen tot het
beschermen van land en volk een zoo
primordiaal belang, dat aan die offers
niet valt te ontkomen.
De Regeering heeft er bij het ont
werpen van de maatregelen, welke in
de naaste toekomst ter versterking van
de weermacht zullen moeten worden
genomen, naar gestreefd deze te be
perken tot het strikt noodzakelijke; de
voorgestelde maatregelen beoogen dan
ook uitsluitend, om de weermacht in
zoo kort mogelijken tijd op een zooda
nig peil te brengen, dat een redelijke
waarborg wordt verkregen voor het
vervullen van de taak, welke haar in
verband met de defensieve doelstelling
kan worden opgedragen.
De indruk, dat, ten aanzien van de mi
litaire uitgaven, de zuinigheid niet vol
doende in het oog zou worden gehouden,
moet dan ook op een misverstand berus
ten. De zeer vele beperkingen, die de sa-
nenstellers van de defensiebegrootingen
jedurende een lange reeks van jaren moes-
en aanbrengen, konden niet meer ten
-olie worden gehandhaafd in het licht der
midige omstandigheden; uit di.en hoofde
mochten verschillende voorzieningen niet
ichterwege worden gelaten, passende in
iet kader van de noodzakelijke verster
king van de weermacht.
Het verwijt van enkele Kamerleden, dat
de vorige Kabinetten niet hebben vooruit
gezien. gaat blijkbaar uit van de gedachte,
iat de Regeering de in den loop van en-
fcele jaren zich met snelheid ontwikkelende
rerscherping der internationale verhoudin
gen had kunnen en moeten voorzien;
achter de feiten staande, kan men zich
zonder bezwaar zoodanig inzicht toe
schrijven.
Ook de vorige kabinetten hebben ge-
streefd naar een weermacht, die aan de
jn te stellen eischen kon voldoen; daar
bij dient niet uit het oog te worden ver-
laren. dat de groote financieele moeilijk-
1 den. waarin ons land verkeerde, beper-
ing oplegden.
Toen het vorige kabinet geplaatst was
or dc ernstige gevaren, uit den inter-
tionaal-politieken toestand voortvloeien-
heeft het bijzondere maatregelen in
it belang van de defensie getroffen. De
thans ingediende voorstellen zijn een ver
volg daarop. Ook nu nog is de financieele
toestand uiterst moeilijk, maar thans is er
sprake van een volstrèkte noodzakelijk
heid, die noopt tot belangrijke offers, waar
aan niet te ontkomen valt.
Het spreekt wel van zelf, zoo zegt
de Minister, dat een belangrijke ver
sterking der weermacht, zoowel op
materieel- als op personeel-gebied,
niet in een korte spanne tijds kan
worden tot stand gebracht. Gehoopt
mag worden, dat de tijd niet zal ont
breken tijdig de noodige voorzieningen
te treffen; eisch is daartoe, dat met
voortvarendheid kan worden gewerkt.
Aan het inhalen van den bestaanden
achterstand in de materieel voorziening
wordt alle aandacht gewijd.
Het ligt geenszins in de bedoeling
van de Regeering om mede te doen
aan den bewapeningswedloop. De te
nemen maatregelen gaan niet verder
dan door de internationaal politieke
verhoudingen en de gevaarlijke strate
gische positie van ons land en de over-
zeesche gewesten worden geboden.
Vloot.
Wat de zeemacht betreft komen de be
dragen. noodig voor het inhalen van den
achterstand hetwelk voorheen ten laste
van het defensiefonds geschiedde ten
dcele voor op den gewonen dienst en ten
deele op den kapitaaldienst, en wel ten
bedrage van respectievelijk f. 3.525.000 en
f. 5.500,000 voor het jaar 1938.
Ten laste van den kapitaaldienst zal
voor de zeemacht in totaal worden
aangevraagd een bedrag v. f 20.500.000
waarvan de hier genoemde som van
f. 5.500.000 de eerste termijn vormt. Dit
bedrag is bestemd voor bouw en uit
rusting van drie bewakingsvaartuigen
en een tweeden flottieljeleider. Op den
gewonen dienst zal over de jaren 1938
t/m 1941 voor het inhalen van den
achterstand f. 15.525.000 worden aan
gevraagd. welk bedrag begrepen is in
de jaarlijksche aanbouwkosten van
171/: millioen.
Voor het op peil houden van de ge-
heele vloot, met inbegrip van de sche
pen waarmee de vloot thans wordt uit
gebreid zal derhalve ieder jaar gemid
deld het genoemde bedrag van f. 17.5
noodig zijn.
Landmacht.
Wat de landmacht betreft, zijn de uit
gaven, welke voorbeen uit het Defensie-
fonds werden bestreden, thans geheel ten
laste van den kapitaaldienst gebracht en
wel voor 1938 tot: f. 13.950.000 voor aan
schaffing van affuiten, geschut, munitie
en ander materieel tot verbetering en com
pleteering van de uitrusting van het leger.
Ten laste van den kapitaaldienst zal
voor de landmacht ter voorziening; in
de behoeften voor eens worden aan
gevraagd een totaal-bedrag van rond
f. 137.000.000, waarin het hierboven ge
noemde bedrag voor 1938 begrepen is.
De jaarlijks terugkeerende kosten,
die een gevolg zullen zijn van het ge
reed en in exploitatie komen van het
Het loopen naar haar werk
was een marteling.
Nu bevrijd van de rheumatische
pijn in haar voeten.
„Gewoonlijk liep ik naar mijn werk met
tranen in mijn oogen door de rheumatische
Pijn in mijn voeten. Een collega drong er
op aan, dat ik regelmatig Kruschen Salts
zou gebruiken. Na 3 flacons voelde ik mij zoo
verlicht, dat men mij door de zaak kon zien
hollen. Ik heb sindsdien steeds de dagelijk-
sche dosis genomen en heb nooit meer last
van rheumatische pijnen." Mevr. M. W.
Wanneer zich in Uw lichaam afvalstoffen
ophoopen, zullen zich hieruit allerlei scha
delijke' stoffen vormen, o.a. het gevreesde
urinezuur, dat dc oorzaak is van rheuma
tische pijnen. Kruschen Salts spoort Uw in
wendige organen aan tot actieve geregelde
werking, waardoor alle afvalstoffen langs
natuurlijken weg zacht en regelmatig wor
den verwijderd. Kruschen Salts is verkrijg
baar bij alle apothekers en erkende drogis
ten a f. 0.40, f0.75 en f. 1.60 per flacon. Let
op, dat op het etiket op de flescih zoowe' als
op de buitenverpakking de naam Rowntree
Handels Mij. A'dam voorkomt. *359
Gngez. Med.)
nieuwe materieel zullen voor dc land
macht uiteindelijk in totaal een bedrag
van f. 12.800.000 beloopen.
Zooveel mogelijk zal getracht worden,
het benoodigde materiaal in Nederland te
bestellen.
Een regeling betreffende een nauwe sa
menwerking tusschen de departementen
van Defensie en Economische Zaken op
het gebied van de economische en indu-
strieele verdedigingsvoorbereiding is in ver
gevorderden staat van voorbereiding en
komt binnenkort definitief tot stand.
In verband met de vraag van enkele
leden over de geruchten, als zou een alge-
meene proefmobilisatie worden overwogen,
kan de minister verklaren, dat een derge
lijke proef niet in het voornemen ligt.
Een advies van de commissie die een
onderzoek instelt naar het vraagstuk van
de werkloosheid na den diensttijd, kan
spoedig verwacht worden.
Van den minister zijn geen nieuwe voor
zieningen ter zake de oud-gepensionneer-
den te verwachten.
Stationneering vloot in Indië.
Dc indruk van verscheidene leden, dat
de minister de beschikbare en voor Indië
bestemde vloot voortdurend daar wil sta-
tionneeren en zich voor Nederland wil be
palen tot een passieve kustverdediging is
niet juist. Ongetwijfeld zal een paraat es
kader voortdurend in Indië aanwezig zijn,
doch de vaartuigen en vliegtuigen, die
voor eerste opleiding en voor voortgezette
oefening in Nederland'zullen zijn, vormen
tegelijkertijd een actief element in de ver
dediging van Nederland aan de zeezijde.
Het onderzoek naar de vraag of de
bij de K.L.M. in gebruik zijnde vlieg
tuigen bij mobilisatie voor andere mi
litaire doeleinden dan transportdien
sten zouden zijn geschikt te maken,
heeft uitgewezen, dat de eischen, welke
in verband daarmede bij de aanvan
kelijke constructie dezer vliegtuigen
uit militair oogpunt zouden dienen te
worden gesteld, zoowel tot belangrijk
hoogere aanschaffings- als exploita
tiekosten dezer vliegtuigen zouden lei
den, terwijl nochtans de bedoelde in
richting zeer geruimen tijd zou vor
deren. In verband hiermede is van het
stellen van bijzondere eischen afgezien.
De minister is inderdaad van meening.
dat ook ons leger vechtwagens niet langer
kan ontberen. Het ligt dan ook in het
voornemen zoo spoedig mogelijk naast
pantserwagens ook vechtwagens aan te
schaffen.
Toegekend aan lord
Robert Cecil.
Blijkens een bericht uit Stockholm is
aan burggraaf Robert Cecil of Chelwood de
Nobelprijs voor den vrede toegekend.
Lord Robert Cecil is in 1864 als derde
zoon van den in 1903 gestorven Engelschen
eersten minister Lord Salisbury geboren.
Hij stamt uit een familie, die reeds ver
scheidene belangrijke Engelsche staatslie
den had voortgebracht, waaronder ook
William Cecil, Lord Burleigh, die een der
grondleggers van het moderne Engeland is
geweest in de periode van Koningin
Elisabeth.
Lord Robert Cecil.
Lord Robert Cecil trad aanvankelijk
weinig in het openbare leven op den voor
grond. Van 1886 tot '88 was hij particulier
secretaris van zijn vader, zoodat hij wel
veel met hooggeplaatste personen in aan
raking kwam Hij koos echter het beroep
van advocaat en kwam eerst in 1906 weer
in de politiek toen hij voor East Maryle-
bone in het parlement gekozen werd, voor
de conservatieve partij. Bij de verkiezingen
van 1910 leed hij een nederlaag, doch hij
kwam later weer in het Lagerhuis, waar
hij gedurende den wereldoorlog door zijn
gematigde opvattingen de aandacht op
zich vestigde. Van 1915 tot '16 was hij
onder-staatssecretaris van buitenlandsche
zaken en van 1916 tot '18 minister voor de
blokkade.
In 1919 was hij voorzitter van den opper
sten oeconomischen raad en tezamen met
president Wilson en generaal Smuts speelde
hij een zeer groote rol bij het opstellen van
het VolkenbondShandvest. Na den vrede
bepleitte hij een volledige medewerking aan
den Volkenbond. In Mei 1923 trad hij als
geheimzegelbewaarder in het toenmalige
kabimet-Baldwin, waar het zijn bijzondere
taak was de betrekkingen tot den Volken
bond te behandelen, dezelfde taak. die ook
op hem rustte in het tweede kabinet-
Baldwin van November 1924. In dit ministe
rie vervulde hij de functie van kanselier
voor het graafschap Lancaster. Hij legde
dit ambt evenals de vertegenwoordiging
van Engeland in den Volkenbond neer in
Augustus 1927 en verklaarde in een brief
aan Baldwin dat hij inzake het ontwape-
ningsvraagstuk niet langer met de meer
derheid van het kabinet kon meegaan. Aan
de Labour-regeering. die in 1929 aan het
bewind kwam, stelde hij zich weer ter be
schikking en hij nam deel aan de verga
dering van de ontwapeningscommissie te
Gouden jubileum te Alphen.
Van den heer J. Cadée.
De heer J. Cadée, te Alphen, herdenkt
heden, gelijk gemeld, den dag, waarop hij
vóór 50 jaar eerst als verpleegde en daar
na in dienst kwam van de Martha-Stlcnting
Hij is werkzaam op de kleermakerij en
heeft in die vele jaren al heel wat klee-
dingstukken vervaardigd en is onder oud
en jong als .Jan" zeer populair. Jan is een
man. die zich voor ieder graag verdienste
lijk maakt en die zich altijd bijzonder
heeft onderscheiden met de verzorging der
post voor het jongenshuis. Begrijpelijk is
de dag van heden dan ook niet zonder
meer voor hem voorbij gegaan en bereik
ten hem tal van gelukwenschen.
J. J. B. te L. Het gaat niet aan om
alle ons toegezonden stukken in extenso te
plaatsen. Waar zulks zonder de duidelijk
heid te schaden mogelijk is, geven wij den
inhoud in korte woorden weer. Zoo ook ten
aanzien van uw gedicht, waarvan de strek
king precies dezelfde was als van onze
Spreekcel.
M. v. d V. te L. Raadsels moet u zelf
oplossen.
C. v. d. K. te Z. Zoo'n oproep is niet
in ons blad geplaatst.
F. G. t e L. Als het eenige afdoen
de middel tegen het beslaan der ruiten
wordt ons genoemd het plaatsen van een
dubbel buitenraam. Zeer goede resultaten
worden ook bereikt met het plaatsen van
een ventilator van voldoende capaciteit en
waarvan de windstroom op het raam is ge
richt. zoodat de waterdamp geen kans
krijgt zich als water af te zetten.
Er zijn ook diverse preparaten hi den
handel.
Genève in 1930. Lord Cecil is steeds een
vooraanstaand man geweest in de Engel
sche Volkenbondsunie.
Lord Robert Cecil vernam dat de Nobel
prijs voor den vrede hem was toegekend,
toen hem het doctoraat honoris causa aan
de universiteit van Columbia verleend werd
Hij verklaarde verrast en verheugd te zijn.
Sprekende over den wereldtoestand, zeide
hij vervolgens: „de wet behoorde de inter
nationale betrekkingen even zeer te rege
len ais zij dit het nationale leven van ieder
volk doet. De wereld schrijdt voort in deze
richting".
ANNA STEN IN
„GEWETENSWROEGING."
Rouben Mamouiian
sAnna Sten met Fredric March deze
S»L'ÏÏ *!e lllm „Gewetenswroeging"; het
.wïyjsriie verhaal van twee. die elkaar
"'«Wen en door een hei -rfioestJen gaan,
om eindelijk hun geluk te kunnen vinden.
Wie de bekende Anna Sten reeds in vo
rige films bewonderd heeft, zal ook ditmaal
niet teleurgesteld worden.
Men ziet haar hiernevens in een der/
scènes.
WAT MAAKT DE FILM INTERESSANT?
Inhoud of spel?
Er is in den loop der jaren reeds veeli
gesproken en geschreven over de vraag waa
het meest de waarde van een fUm bepaalt.
Is het de inhoud, het spel, de regie?
Een probleem is het geloof ik niet meer.
Men mag nog zoo hoog opgeven van de be
langrijkheid van een groot artist, niemand
zal wel meer gelooven, dat de spelers eert
film met een uitgesproken zwak gegeven
door hun spel alléén belangrijk kunnen
maken. Als de rol geen mogelijkheden biedt
faalt de grootste ster. Hij zal trachten, ti
maken wat er van te maken valt. Als hij
haar tenminste niet weigert te spelen.
Maar steeds weer blijkt overduidelijk, dat
het draaiboek de domineerende factor ia.
Afgezien van de eigenlijk vanzelfsprekende
correcte oplossing van draaiboek-techni
sche eischen. afgezien ook van den con-
sequenten opbouw der handeling, zijn het
toch steeds het gegeven en de daaraan
ten grondslag liggende idee. die de belang
stelling voor de film wakker roepen. Dc
artisten zijn daar zelf ook maar al te gezü
van doordrongen. Een goed „boek" werkt
inspireerend en het behoeft wel geen be
toog, van hoeveel belang het is of een
rol met genoegen of met tegenzin wordt
gespeeld. De toeschouwers zien maar al te
gauw, of een acteur "of actrice slechts op
het doek is. of dat hij of zij zich werkelijk
in de rol heeft ingeleefd. De rol van goed
ofs lecht, gelukkig of. ongelukkig mensch.
Hierboven Lil Dagover. Maria von Tasnady
en Willy Fritsch, die de hoofdrollen ver
tolken in „Haar eigen kind?"
De artist vreest niets meer dan een rol,
waarin hij zich niet kan uitleven. Uit dien
hoofde behoort het zoeken naar goede on
derwerpen en draaiboeken ook tot de
grootste zorgen van den regisseur, die niet
zonder meer naar opdrachten jaagt, doch
zich door zijn artistieke aspiratie leiden
lari.
Erich Wasehnrek's nieuwe üfa-fiim
„Haar eigen Kind?" b-hoort zonder twij
fel tot die films, die om hun inhoud de
volle belangstelling verdienen. Waschncck
is steeds zijn eigen weg gegaan, dwars
tegen overgeleverde begrippen in. De tragi
sche geschiedenis van een moeder, die ont
zaglijk veel van haar kind houdt en
door verschillende omstandigheden op een
zekeren dag in twijfel komt te verkeeren
of het haar kind wel is, of dat het in het
ziekenhuis met een ander verwisseld is.
Het was geen gemakkelijke opdracht, een
film in scène te zetten, waarin twee kin
deren, één van elf en één van twaalf jaar
belangrijke rollen te spelen hebben. „Maar
dat was juist hetgeen mij het meest aan
trok", zegt Erich Waschneck. „Als er geen
moeilijkheden zijn. is het werk maar half
interessant. Een dankbaarder thema dan
dat van de liefde tusschen moeder en kind
laat zich moeilijk denken.
De hoofdrollen in ..Haar eigen kind?"
worden vervuld door Lil Dagover. Willy
Fritsch en Maria von Tasnady. De beide
jongens zijn Claus-Detlef Sierck en Eber-
hard Itzenplitz.
San Gorgonio, de San Anononio de benoo
digde opnamen moeten leveren. Zij werden
aangevuld met filmopnamen uit Tibet. Heel
lastig was het ook om de plaats te vin
den, waar het vliegtuig, waarmee zich
„LOST HORIZON".
(Verloren Paradijs).
Deze week wordt hier de verfilming ver
toond van een der meest gelezen boeken,
zoowel in Amerika als in Europa, sedert
het in 1934 door James Hilton geschreven
werd, n.l. „Lost Horizon" (Verloren Para
dijs).
Het speelt in Thibet, in de mysterieuze
betooverende plaats Shangri-La, een merk
waardige schepping van Hilton's rijke fan
tasie.
De voorbereiding van deze belangrijke
film was zeer uitgebreid en de regisseur
Capra, die o a. ..It happened one night"
en „Oké Mr. Deeds" vervaardigde, koos
Ronald Colman als dc hoofdvertolker uit.
Harrison Forman, een Amerikaansch ont
dekkingsreiziger, trad op als technisch
adviseur, opdat- alles in deze film. die zoo
goed als geheel in Tibet speelt, zoo authen-
thiek mogelijk zou zijn.
Men zal zich bij het zien van de film
min ol meer verbaasd afvragen, hoe het
mogelijk was om het onherbergzame pla
teau van Ti'cet met de daarbij behoorende
bergketens' eri sneeuwtoppen te filmen,
zonder me' een grooten staf naar Tibet
zelf te gaan. Het vinden van deze plaatsen
in de buurt van Hollywood was uiterst
moeilijk, maar tenslotte hebben toch de
Granite Mountains, de Plckanini Butts, de
spannende scènes afspelen, dat vijf passa
giers onvrijwillig naar Tibet brengt, hal
verwege een landing moet maken ten ein
de clie en benzine te kunnen innemen voor
den langen tocht over de bergen.
De film „Lost Horizon" behoort tot een
der opmerkelijkste van den laatsten tijd
en heeft, mede door de voortreffelijke ver
tolking, sterk de aandacht getrokken
