Jitbreiding van de technische outillage der Leidsche Duinwatermaatschappij Belgische vliegtuigramp WOENSDAG 17 NOVEMBER 1937 No. 23818 Voorgestelde werken garandeeren watervoorziening gedurende minstens 30 jaar HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt ,Die lustigen Weiber von Windsor" IS,ie Jaargang DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN ij een groeiende waterbeschaving is een toenemende waterbesparing gebiedende eisch ilf slachtoffers, w.o. vijf leden van de hertogelijke familie van Hessen Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD verwacht: EIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 30üs. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend by vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. by maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te (betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2SOO Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zyn: per 3 maanden f. 2.3$ per week f. 0.18 Franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f- portokosten. (voor binnenland f. 0.80 per mnd.) Teneinde ons een denkbeeld te geven van de geweldige hoeveelheid water, welke één kubieke meter is, had de directeur langs drie zydeh van een der bassins een rand van groote emmers ge plaatst, elk met een inhoud van 10 Liter. Het is niet moeilijk om uit te rekenen, dat er honderd emmers ncodig waren, om den kubieken meter vol te maken! In verband met de bij den Leidschen emeenteraad aanhangig gemaakte uit- [eidingsplannen voor de waterwinning de Katwijksche duinen ten behoeve van iet net der Leidsche Duinwabermaatschap- •ij N.V. hebben wij een dezer dagen een vcursie gemaakt naar het grondgebied ier maatschappij, waar de president- wmmlssaris, de heer M. G. Verwey en de directeur, ir. P. C. Lindenberg aanwezig aren. teneinde ons te oriënteeren in een terie, waarin het slechts weinigen ge land is tot een persoonlijke aanschouwing 'oor te dringen. Wethouder Verwey zette allereerst uit- hoe de ingediende voorstellen van ingrijpend belang zijn voor onze gemeente en voor het geheele verzorgingsgebied, dat de L.D.M. van water voorziet. Weliswaar bestond er geen enkele reden om te vreezen, dat de L.D.M. haar taak in de directe toekomst niet meer naar be- hooren zou kunnen vervullen, doch de be langrijke bevolkingstoename en de groeien de waterbeschaving (d.i. het waterver bruik per hoofd en per dag) maakten uit breiding noodzakelijk. De directeur, de heer Lindenberg, is er, na een diepgaande studie, in ge slaagd deze uitbreidingsmogelijkheid te vinden, waardoor voor een belang rijk aantal jaren naar schatting minstens dertig het vraagstuk van de watervoorziening een oplossing heeft gekregen. 4 Deze oplossing omvat tweeëerlei: le. de uitvoering van diverse technische werken met het doel de waterwinning op te voeren; 3e. het opvoeden van de bevolking in dezen geest, dat haar ge leerd wordt het waterverbruik te be perken tot zekere grenzen zonder dat daardoor de belangen van hygiëne en volksgezondheid worden geschaad. De heer Lindenberg gaf vervolgens een technische toelichting, waaraan het volgende is ontleend: De hoeveelheid water, die jaarlijks door de N.V. Leidsche Duinwater Maat schappij afgeleverd wordt, bedraagt tegenwoordig ongeveer 3.000.000 M3. en wordt elk jaar grooter. Redelijkerwijs mag worden aangeno men, dat bij handhaving van het be staande abonnementstarief het ver bruik in de eerstvolgende 30 jaren tot 5.000.000 M3. zal stijgen, zulks tenge volge van de bevolkingstoename en het groeiend waterverbruik per hoofd. De capaciteit van den water vang der Leidsche Duinwater Maatschappij wordt bepaald door de oppervlakte van het duin gebied. Momenteel is de beschikbare op pervlakte nog niet geheel geëxploiteerd en wordt het tekort aan oppervlaktewater aangevuld door zoogenaamd „diepwater". Teneinde hiervan een juist beeld te ge ven. is het noodig de geologische toestan den van het duingebied der L.D.M. in het kort uiteen te zetten. De Rijn is in vroeger tijden door de dui nen heen gebroken van Noordwij k tot be zuiden het Wassenaarsche Slag en heeft daar een laag rivierklei op het oude duin zand afgezet op een diepte van 1 a 2 M. minus A. P. Deze kleilaag is gemiddeld 2 M. dik en laat geen water door. Het regenwater, dat op de duinen valt, kan niet door de klei laag heendringen en stroomt zijdelings af. gedeeltelijk naar den polder en gedeeltelijk naar zee. Deze beweging van het opper vlaktewater is dus geheel afhankelijk van den regenval. Er valt per jaar gemiddeld 700 mm. re gen. Van deze 700 mm. kan bij volledige drainage 400 mm. aan de duinen onttrok ken worden. Er is dus slechts een eenvou dig rekensommetje voor noodig om na te gaan hoeveel oppervlaktewater in totaal wonen van den broer van prins George, die attaché is by de Duitsche ambassade aldaar, die Zaterdag a.s. in het huwelijk zou treden met mej. Margaret Geddes, de dochter van sir Auckland Geddes. De om het leven gekomen groothertog, prins George, was een achterkleinzoon van koningin Victoria. aan de duinen onttrokken kan worden, in dien de waterwinningsmiddelen zoodanig zyn, dat het beschikbare gebied er zoo vol ledig mogeiyk.door gedraineerd wordt. Het spreekt vanzelf, dat hier over ge middelden gesproken moet worden. Zoo zal o.m. ook op droge jaren gerekend moeten worden. En juist in zulke droge jaren moet veel meer water geleverd worden dan nor maal. Dan moet het z.g. „diepwater" wor den aangesproken. Dit diepwater bevindt zich onder de kleilaag en heeft a.h.w. het zoute water plaatselijk verdrongen. Dit verdringen van het zoute water door het zoete kan worden verklaard door het verschil in soortelijk gewicht. Het zoete water dryft op het zoute, omdat het lichter is en krygt even als een schip, dat op het water dryft, wa terverplaatsing. Toch zou, indien het zand de beweging van het water niet remde, vermenging spoedig volgen. Deze vermenging heeft niet piaats, althans zeer weinig, zoolang er een evenwichtstoestand bestaat. Tot op ongeveer 70 m' minus A.P. wordt zoet water aangetroffen; op 3050 m. mi nus A.P. bevindt zich betrekkeiyk grof rivierzand. In dit zand worden de diep- bronnen geplaatst, waaruit het diepwater gewonnen wordt. Bij voortdurende onttrekking van diepwater zal het zoute water echter omhoog komen om tenslotte het zoete water ter plaatse geheel te verdringen, waardoor de bronnen op den duur „verzouten". De aanvulling van diepwater kan slechts plagts hebben aan de beide uiteinden van de kleilaag, dus nabij Noordwijk en het Wassenaarsche Slag. De belde andere zij den n.l. de polder en de zee kunnen slechts zout water leveren, althans zouter dan wenscheiyk is. Daar, zooals werd opgemerkt, by lang durige onttrekking van diepwater de bron nen stuk voor stuk zouden verzouten en het gevaar niet denkbeeldig is. dat dit voor de exploitatie groote moeilykheden zou opleveren, is het wenscheiyk, dat de bestaande waterwinningsmiddelen zooda nig uitgebreid worden, dat het bronwater, het water dus. dat door neerslag in de dui nen terecht komt, gemiddeld voldoende is om in de behoeften te vooralen. Alleen in tyden van groote droogte kan dan, bij wyze van hooge uitzondering, een beroep worden gedaan op het diepwater. Om nu de beschikbare hoeveelheid water in overeenstemming te brengen met de .hoeveelheid, die noodig is om in de be hoefte aan water van het verzorgingsge bied te voorzien, is uitbreiding van den watervang noodzakelijk. Indien in Leiden algemeen meters worden ingevoerd zal dit theoretisch een waterbesparing van rond 855.000 M3. tot gevolg hebben. Voorzichtig heidshalve wordt deze hoeveelheid op 500.000 M3. aangenomen. Het gebruik per hoofd zal in den loop der tyden ook bij toepassing van meters toenemen, zy het dan ook in mindere mate. Tevens bestaat de mogelijkheid, dat het industriegebruik zal toenemen. Verondersteld wordt, dat de toename van het geheele gebruik in 30 jaar even groot zal zyn als de besparing is, die verkregen zal worden door invoering van meters, d.w.z. dat na 30 jaar het jaargebruik weer 3 miliioen M3. zal zyn. Het totale gebruik in die 30 jaar zal dan zyn, indien het invoeren van meters plm. 3 jaar duurt en dit in werkelykheid een besparing geeft van 500.000 M3. water per jaar: BINNENLAND. Dr. Colijn verdedigt de Kabinetsformatie. (Se Blad). De watervoorziening onzer gemeente. (Stads nieuws. le Blad). Critiek op het beleid van minister Slote- maker de Bruine. (3e Blad). Paul Kiès door de S. D. A. P. geroyeerd. (Binnenland, 3e Blad). Het incident bij den jamboree-wandeltocht; luitenant der Kol. reserve vrijgesproken (Rechtzaken. 4e Blad). Auto met vier inzittenden tusschen Lochem en Diepenheim te water gereden; één doode. (Gemengd, 3e Blad). Felle brand in reederij-gebouw te Scheve- ningen. (Gemengd, 3e Blad). Begrafenis van kolonel J. J. van Santen (le Blad). BUITENLAND. Lord Halifax te Berlijn, koning Leopold te Londen. (Buitenland, 3e Blad). De Russen sluiten zich aan bij de resolutie der niet-inmengingscommissie. (Buiten land, 3e Blad). Treedt Tsjang Kai Sjek af als hoofd der Chineesche regeering? (Buitenl., 3e BI.). Incidenten in het de la Rocque-proce» (Buitenland, 3e Blad). Groote vliegramp bij Oostende. 11 dooden. (le Blad). dat de bewolking in het Zuiden van ons land zal toenemen met kans op regen. In het Noorden zal de nacht nog koud zijn en is de regenkans geringer. in het jaar 1938 1939 1940 van 19411968 2.5 mill.+3 mill. 27 X 2.900.000 M3 2.700.000 M3 2.500.000 M3 74.250.000 M3 2 82.350.000 M3 Nagegaan is of dit in dien tijd door de prise d'eau zal kunnen worden opgebracht H, .boven een scène uit de opera „Die lustigen Weiber von Windsor" die morgen avond in den Leidschen Schouwburg voor de My. voor Toonkunst door de Neder landfiche Operagroep onder leiding van Otto Glastra van Loon wordt opgevoerd. 5e première, die dezer dagen te Rotterdam plaats vond, is een groot succes geworden. De bestuurder van het vliegtuig. Lam- botte, was gehuwd en vader van drie kin deren, de marconist Courtois was even eens gehuwd en vader van een kind, ter- wyl de werktuigkundige Lansmans vrijge zel was. Het toestel sloeg na de botsing tegen den schoorsteen over den kop en kwam met de wielen omhoog op den grond te recht. &n ernstige vliegramp heeft de Bel- SBehe Vlieg Mij. Sabena getroffeneen vuegtuig van de lijn BrusselLonden raakte bij Oostende een fabrieksschoor- ^<*1. de vleugel brak af met een der ®eloren, het toestel viel neer en ver brandde. li ?e e" inzittenden kwamen om. Hun l 'n waren geheel verkooid. Jei} Belgische Ju 52, de O.O.-AUB was ÏT '«3 van Frankfurt vertrokken via naar Londen, aan 7,raaölooze berichten waren van dien in Br. Rambotte, de piloot, besloot niet door t el aan den Srond gaan, maar 'endi vl'egei1 naar Oostende, waar bo den no8 twee passagiers zouden wor- "s" opgenomen. toven Steene. een buitenwyk van e«i 7n vlleBende heeft de Ju 52 toen M- hooge fabrieksschoorsteen ge- rl(u',met het noodlottige gevolg, dat de et he! a"tnaPte evenals een der motoren «ten v, toestel viel. Ook van den schoor- Het „i €en stuk van 15 M. af. fotdL in brand en de inzittenden '"baea den dood. De bezetting van het vliegtuig bestond uit den piloot Lambotte, den radiotelegra fist Courtois en den mecanicien Lansmans. De acht passagiers waren allen Duit- schers. Daaronder waren vyf leden van de her- togelyke familie van Hessen. nJ. de we duwe van den onlangs overleden groot hertog Ernst Ludwig van Hessen, prinses Elionore. groot-hertog Georg Donatus. zijn echtegenoote Cecilie. ge boren prinses van Griekenland en hun beide zoons Ludwig Ernst en Alexan der Georg: verder vryheer von Ricdessel zu Eisenbach, ingenieur Martens en het kamermeisje van de groothertogin Lina Hahn. Prinses Elionore was op 17 September 1871 te Solms geboren. Haar zoon, prins George, werd 9 November 1906 geboren. Zijn gemalin, prinses Cecilie van Grieken land en Denemarken, was op 22 Juni 1911 op hot slot te Tatoi i Griekenland l gebo ren. Hun beide zoontjes, de prinsen Lud wig en Alexander, waren zes en vier jaar oud. Het gezelschap was op weg naar Londen, waar het de huwelyksplechtigheld zou by- Het toestel was in Mei in gebruik ge nomen. Het kon 17 passagiers vervoeren. Een twintigtal arbeiders, dat aan het werk was hl een 'oy de plaats van het ongeluk gevestigde steenbakkery, heeft het ongeluk zien gebeuren. Een fiets en eenige kle dingstukken, die aan deze arbeiders toe behoorden, zyn door het vuur vernield. Het vliegtuig was in verbinding gebleven met het vliegveld, zcodat de op het vlieg veld dienstdoende marconist in zyn toe stel duidelijk den val van het toestel hoorde. Het ongeluk kan niet geweten worden aan den piloot, aldus het oordeel van den vlieger Georges Hanet, die getuige geweest is van de ramp en die een onderhoud heeft toegestaan aan een vertegenwoordiger van de „Dernière Heure". De oorzaak moet ge zocht worden in de gebrekkigheid van de vuurpylen, die men had moeten afschie ten, om den piloot Lambotte het vliegveld aan te wyzen. De eerste vuurpyl functionneerde goed, de tweede mislukte en de derde werd te laat de lucht 'ingezonden. Lambotte. die had willen landen, begon met de landings manoeuvre na vuurpylen voor plaatsbepa ling te hebben aangevraagd. Daar de vuur pylen echter te laat kwamen, vloog hij over het vliegveld heen en botste tegen het obstakel, dat aan den anderen kapt stond.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1937 | | pagina 1