STADSNIEUWS
78ste Jaargang
DINSDAG 16 NOVEMBER 1937
No. 23817
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
T0GNIEL
NIEUW/
SOLIDE BELEGGING!
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht:
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 cis. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
V3n 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque» en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.33
per week f. 0J8
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.J
JR. COMITÉ VOOK WERKLOOZENZORG I
Bel ontspanningslokaal weer geopend.
Gistermorgen heeft onder zeer groote
Etagstelling in het gebouw Patrimonium
weder-openstelline plaats gehad van
Ét ontspanningslokaal voor werkloozen.
De voorzitter van het Chr. Comité voor
erkloozenzorg sprak, na de opening op de
;bruike:ijke wiize, een kort openingswoord,
aarin hij er op wees, dat het werk weer
i hand genomen is. ziende over de finan-
eele moeilijkheden heen, in vertrouwen
1 God. De beginselkwestie trad hier sterk
ar voren. daar. zoo men de werkloozen
ii hun lot overliet, zij elders onderdak
iaden gaan zoeken en missch.en tiaar
aar zii niet thuis hooren. Toch is en blijft'
Et voor het comité een moeilijk werk. te
ar daar drie van zijn voormannen van
an taak werden afgelost. In gevoelvolle
wrden herdacht spr hier wiilen tie hee-
n Slegterihorst en Vallentgoed, die kort
elkaar moesten worden graf v/aar is ge-
asen en ds. H. Thomas die zich ook met
oveei liefde aan het werk voor de Chr.
sr.Uoozen gegeven heeft.
De heer van Cittert nam tijdelijk r.et
Bk van den heer Slegtennorst over. Spr.
t. dat hij zelf. nu de heer van Ci tiert de
Bigt hem daarvoor dank. Het is hem een
nctie niet langer kan vervullen, het werk
engt voorts dank aan ds. Wlcrsinga en
n Slegtenhorst mag voortzetten. Spr.
ia ds. Kuilman voor de wijze. waarop zij
i werk steunen.
Voor het werk, dat thans weer aange-
insen wordt, is weer veel geld noodlg,
instens een bedrag van f 1800 en d't be
at moet reeds in Januari bijeen zijn. .tan
drie kerkeraden is verzocht een schaal-
Uecte te houden. Zaterdag a.s. zal ook de
larliiksche sehaaleo'-lecte worden genwi-
n. Spreker riep daarvoor ail=r niej'j-
irking in.
Spr, besloot met de hoop uit te spreken,
S voor vele der werkloozen spoedig de
moge aanbreken, dat zij weder ir het
tductie-oroces zullen worden leplaatst
dat zij, ook al geschiedt dit niet. het
«mogen gericht houden op God Dan zal
'uitkomst niet falen
Hierna spraken ds Wierslnea en de heer
reatda, plaatselijk commandant van het
her des Hetls een ernstig woord over het
orgeschreven Schriftgedeelte ips 1041,
urna de bijeenkomst door ds. Km'man
't gebed werd gesloten.
Hes middags om twee uur we'd hel ont-
wmingslokaal opengesteld.
FEESTAVOND C. G. W.
Viering van het eerste lustrum.
■er gelegenheid van haar eerste lustrum
de Chr. Werkloozen Vereeniging C. G.
gisteravond in het Gebouw Prediker een
«avond. De belangstelling was zeer
Nadat het eerste vers van Psalm 89
agezongen en de voorzitter, de heer A.
J. Velden, voorgegaan was in gebed,
i»"e hij de aanwezigen en in het. bijzon-
■t ae afgevaardigden van de diverse be-
wide vereenigingen en organisaties, wel-
Spr. dankte voor de bloemen, die
Wen ontvangen van M.D.S., L.P.S.V. en
fabrieksarbeiders. Vervolgens schetste
h. onder welke omstandigheden de ver-
huging vijf jaar geleden onder de bezie-
Me leiding van den heer J. Crama opge-
werd en memoreerde de belangrijkste
Wnin haar 5-jarig bestaan. Dank bracht
aan de Ver. voor Chr. Werkloozenzorg,
Houtbewerkers- en Metaalbewerkers-
10 en niet in de laatste plaats aan het
erdsche Studenten Corps, dat zoo dikwijls,
antieer er financieele moeilijkheden wa
if, de helpende hand heeft geboden. Een
«tonder woord van erkentelijkheid werd
«'ent tot den heer J. Crama, die reeds
Bar een bestuursfunctie bekleedt. Hem
™d een lederen zakportefeuille aange-
•™i. Tenslotte deelde de voorzitter
dat dank zij den steun der studen-
aan alle C.G.W.-leden 6 K.G. aardap-
£n- een krentenbrood, een blik spercie-
Wen en een pond, vleesqh zou worden
Deze mededeeling %verd met een
Ivp i aPP'aus begroet.
I' lJ'tens werd nog gesproken door den
Ir.'Crama, die dankte voor de tot hem
nente woorden en het aangeboden sou-
lüvv terwiJl de heer G. Zitman, namens
V. telukwenschen aanbood. Bovendien
r™nk de heer Zitman de jubileerende ver-
een medaille.
1 nctna werd door U.V.K. een groot aan-
iflri voordrachten opgevoerd, afgewis-
■m> rnuz'eh van het klein Chr. Har-
Ij' J'e Orkest, onder leiding van den heer
"an Waas, terwijl in de pauze een
■em Ter'oting werd gehouden. Het was
.?fe,r Scslaagde avond en de feestvreug-
V, nog verhoogd door de royale wijze,
ververschingen werden rondge-
5'°iwoord werd gesproken door den
l -Mrmheer van C. G. W.. den heer C. J.
fc_Aorver, waarna de voorzitter „Dankt,
Ij.*nu allen God" liet zingen en voor-
l'to uï ^ankgebed. Een collecte ten bate
"Hkloozenzorg bracht f. 10op.
GEREF. GEMEENTE.
Door den Kerkeraad der Geref. Gem is
in de vacature ds. Lamain een tweetal qp-
gemaakt waarop voorkomen ds. M. Hei
koop van Utrecht en ds. R. Kok van Vee-
nendaal.
LEIDSCHE CHR. BESTURENBOND.
Dc bedrijfsradenwet besproken.
Voor de Studieclub van den Leidschen
Chr. Besturenbond heeft de heer G. v. d.
Vos een uiteenzetting gegeven over de be
drijfsradenwet in verband met de ontwik
keling der bedrijfsorganisatie.
De voorzitter van de studieclub, de heer
D. Hendriks opende deze samenkomst met
een kort woord, waarna de heer van der
Vos gelegenheid kreeg zijn inleiding te
houden. Allereerst toonde spr. de prin-
cipieele noodzakelijkheid van bedrijfsor
ganisatie aan. Bedrijfsorganisatie (bedrijf
ais complex van ondernemingen) moet,
naar spr. meent, voorrang hebben boven
ondernemingsraden. Na een bespreking
van de taak der bedrijfsorganisatie, welke
een primaire is, in tegenstelling met die
van de Ondernemingsraden, die van secun
daire beteekenis is. gaf spr. aan op welke
wijze bedrijfsorganisatie te verwezenlijken
is. Tenslotte werd aandacht geschonken
aan de samenstelling van bedrijfsratien.
Na een korte pauze werden verschillende
vragen gesteld en door den heer v. d. Vos
beantwoord. Hierna volgde sluiting op de
gebruikelijke wijze.
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
GEREF, KERKEN IN H.V.
Het beroep van ds. Kroon.
Naar wij vernemen heeft de kringverga
dering van de Geref. Kerk in H V. het be
roep van ds. Kroon, tot dusver predikant in
algem. dienst bij deze kerkengroep, naar dc
gemeenten van Leiden en Noordwijk. met
geapprobeerd. Dit is de reden, dat de be
vestiging en intrede voorloopig zijn uit
gesteld. Het komt maar hoogst zelden voor
dat een beroep niet wordt geapprobeerd.
TE KOOP, op prima stand, blokje van 5 in
aanbouw zijnde BURGERWOONHUIZEN.
Huuropbrengst f. 1699.p. jaar, lasten pl.m.
f.215.Netto rendement ruim 11 °/o. Koop
som f. 21000.Ruime hypotheek aanwezig.
Desgewenscht ook in gedeelten te koop.
Brieven Bur. van dit Bi. onder No. 7889a.
1134
(Ingez. Med.l
VERKEERSREGELING OP
HOOGEWOERD.
DEN
Adres van belanghebbenden.
Thans heeft ook een aantal winkeliers,
zakenlieden en industrieelen, wonende op
den Hoogewoerd. een adres gericht aan
den gemeenteraad, waarin protest wordt
aangeteekend tegen de sinds eenigen tijd
ingevoerde verkeersregeling, waardoor het
rechtstreeksehe verkeer voor auto's tus-
schen de Rijnstraat en de Breestraat vanaf
den Hooge Rijndijk onmogelijk is. Adres
santen wijzen op de schade, die zij daarvan
in hun zaken ondervinden, doordat klan
ten niet meer in de gelegenheid zijn voor
den winkel of het bedrijf dat zij bezoeken
willen uit te stappen, zoodat het reeds is
voorgekomen, dat zij hun inkoopen elders
gaan doen. Adressanten verzoeken de thans
bestaande verkeersregeling te willen op
heffen of althans te willen bevorderen dat
de regeling tot 15 Jan. 1938 (einde uitver-
koopweken) buiten werking wordt gesteld,
in welk tijdvak dan voldoende kan blijken
of het niet juister is, dat de Hoogewoerd,
wat. de verkeersregeling betreft, terugkome
in den ouden toestand, toen het verkeer
zichzelve regelde, nadat het Levendaal de
snelverkeersbaan was geworden.
KAPELAAN HESSING GAAT LEIDEN
VERLATEN.
Een beminde persoonlijkheid.
Kapelaan W. J. V. Hessing is door den
bisschop van Haarlem benoemd tot kape
laan in de parochie van den H. Lambertus
te Rotterdam. Met groot leedwezen zullen
zeker zeer velen den beminden priester der
parochie O.L.V. Hemelvaart en St. Joseph
naar elders zien vertrekken. Sinds 1929
heeft kapelaan Hessing zich met groote
liefde aan zijn veelomvattenden arbeid
gewijd.
Naast de vele huisbezoeken, die hij bij de
armen en gebrekkigen bracht, was kape
laan Hessing geestelijk adviseur van tal
van vakorganisaties, van de R.K. Reclas-
seeringsvereeniging, directeur van de
vrouwen en meisjescongegratie der H.
Familie en van de Leidsche Processie naar
Brielle, voorzitter van het R.K. Huisves
tingscomité en secretaris-penningmeester
van de R.K Vereeniging der Wijkverple-
ging.
Kapelaan P. J. J. Hofstede van de St.
Victorparochie te Noordwijkerhout, zal
kapelaan Hessing in de parochie van
O.L.V. Hemelvaart en St. Joseph opvolgen,
CHARLOTTE KÖHLER.
Marathondans.
Een koperen jubileum pleegt in de Too-
neelwereld niet te worden herdacht Toch
maakt momenteel mevr. Charlotte kohier
een tournée door ons land ter viering van
en 12'/i-jarig jubileum. Echter niet als
tooneelspeelster doch als declamatrice of
voordraagster. En, eerlijk gesproken, daar
in schuilt inderdaad een groot verschil.
Gelet op hetgeen deze declamatrice vergt
van haar stem en uithoudingsvermogen is
er toch gerechtvaardigde twijfel, of zij een
zilveren jubileum zal weten te halen op
terrein. Heeft ook wijlen dr. Royaards
zijn stem niet hopeloos bedorven door zijn
declamatie?
Na „Carrière" en „Stervend Europa"
brengt Charlotte Kohier op haar jubilé
„Marathon-dans", van den Amerikaan-
schen auteur Mc Coy, vertaald door L.
Thyssen. Het is een beeld van onzen tijd,
echt Amerikaansch uitgewerkt; dat wil
zeggen: zakelijk en recht op het doel af,
zonder ergens doekjes om te winden. Hard
en scherp als staal, doch wellicht juist
daardoor des te feller van emotie en span
ning.
Het geheel is een uiterst felle aanklacht
tegen onzen tijd, waarin de jeugd groo-
tendeels wordt vernietigd, althans moreel,
tengevolge van de groote geestelijke ver
warring en den economischen druk. Zon
der werk, zonder toekomstWaarom zijn
wij ter wereld gebracht, waarom verlost
ons de dood niet uit onze ellende, het is
een vraag in veler hart en wij zien deze
In alle naaktheid en wrangheid ge
toetst aan het „geval", dat Mr Coy zich
heeft gekozen. We beleven het pleidooi, den
„cri de coeur" voor de rechtbank van den
jonge man, die zijn partner bij een „Ma
rathondans" 1 uur 50 min. dansen,
waarna 10 min. rust, altijd maar door on
afgebroken maar door, tot één paar over
blijft en den „wedstrijd" wint! op haar
eigen aandringen heeft doodgeschoten om
haar uit de leven-beukende misère te be
vrijden en rust te geven. Onmeedoogend
striemt de auteur het leven-onteerende
van dit milieu, waaraan zoo velen, ge
dwongen door den nood, zich moeten over
geven ter wille van de rauwe sensatiezucht
van het verdwaasde en cultureel-ontzinde
publiek.
Vol walging voor zoo'n bedrijf wendt
men zich af
Dit is het gegeven van hetgeen Char
lotte Kohier in 2'/i uur het auditorium uit
het hoofd voordraagt! Is het dan moge
lijk, dat één persoon zoo'n langen tijd het
gehoor weet te boeien? Men ga zien en
hooren en men zal volledig overtuigd zijn
van deze mogelijkheid.
Inderdaad Chariotte Kohier is een uit
zonderlijke verschijning op dit terrein.
Geen moment laat zij de aandacht ver
slappen, als in een roes hangt men aan
haar lippen en volgt in adem-benemende
spanning hetgeen zij voor-toovert.
Het is geen zuivere declamatie, het is
geen tooneel, het is een mengeling van
beide, doch met hoe weinig middelen. Hier
werkt zich een aparte kunst al hooger en
hooger, tot een hoogte, die bij het won
derbaarlijke af mag woeden genoemd.
Als in een ijzeren greep gevangen volgt
men dit navrante verhaal, ziet men het
bijkans levend voor zich. Sluit men de
oogen, dan ziet men toch als het ware
die hel van het dansen, altijd maar dan-
S0Dat 'teere, frêle figuurtje op h»ar stoel
op een kleine verhooging op het door
zwarte doeken afgesloten tooneel het sleept
mede, dwingt, hoewel het zich bijkans niet
van zijn plaats begeeft, tot een ademloos
volgen. Met één enkele, kleine handbewe
ging, één enkel simpel gebaar wordt een
wereld geopend van diepe afgronden, van
levensleed. Het was zelfs af en toe, aslof
alleen een bovenlijf daar alle wisselende
beelden en stemmingen weergaf. De figu
ren leven ten voeten uit! Het is pheno-
menaal.
Charlotte Kohier in
„Marathondans".
Maar dat deze begenadigde actrice na
afloop na zulk een creatie dood-moe zal
zijn geweest, het staat voor ons vast. Ook
voor haar is dit werk een „Marathon".
Een geweldige ovatie-vorm aannemende
huldiging viel haar na afloop ten deel.
Volkomen verdiend was deze hulde.
Namens de Schouwburgcommissie en het
Leidsche publiek, overhandigde prof. E. M.
Meyers de jubilaresse een bloemstuk. Spr.
wees er op, hoe dit koperen jubileum eerst
wat vreemd had aangedaan, maar men
mocht gerust vaststellen, dat de jubila
resse telkens minstens vier figuren ver
tegenwoordigde en dat maakte al 50! En
op de waarheid dat niemand harer voor
gangers, als b.v. Possard, Royaards en
Musch, zoo veelzijdig veelzeggend was ge
weest.
Spr. wist uit ervaring, hoe moeilijk het
is om een half uur te boeien, de jubila
resse deed het zoo eenvoudig en met zoo
weinig middelen als vanzelf, Sombere
stukken brengt mevr. Kohier, het is waar,
doch ook groote problemen, waarvoor ieder
onverwachts kan komen te stan!
Vondel zeide:
Wat wel gesproken wordt, kan
scha noch hinder baren.
Spr. wenschte haar een nog lange en
gelukkige loopbaan toe, tot in waarheid
het gouden jubileum mocht worden be
reikt.
Namens de afd. Leiden van het Nederl.
Tooneelverbond, het L.S.C. en de V.V.S.L.
werden eveneens bloemen aangeboden.
De jubilaresse dankte voor de hulde,
doch wees de verdienste van het welsla
gen van den avond grootendeels terug op
het publiek, dat zoo had meegewerkt door
volkomen stilte.
Nog een ovatie uit den vrijwel uitver
kochten schouwburg en het einde was ge
komen van een avond, dien men niet licht
zal vergeten.
BINNENLAND.
De begrooting van het Zuiderzeefonds;'
voorloopig verslag der Tweede Kamer.
(3e Blad).
De regeering over uitbreiding der reserve
fondsen bij P.T.T. (Binnenland, 3e Bi.).
Het ongeluk met de nieuwe „Koolhoven" op
Soest er berg; behandeling voor den
Raad voor de Luchtvaart. (Luchtvaart,
4e Blad).
BUITENLAND.
Lord Halifax naar Berlijn, koning Leopold
van België naar Londen. (Buitenland,
le Blad).
Resolutie der Brusselsche conferentie.
(Buitenland, le Blad).
De reis van Deibos naar Europa's Oosten.
(Buitenland, le Blad).
De vertegenwoordigers van Havas uit
Duitschland gezet. (Buitenland, le
Blad).
Boodschap van Roosevelt aan het congres.
(Buitenland, le Blad).
De regeering van Nanking wordt verplaatst
naar Setsjoean. (le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 2 VAN HET 3e BLAD.
„ARBEID ADELT" en „TESSELSCHADE".
Morgen houden de vereenigingen Arbeid
Adelt en Tesselschade een bazaar ten huize
van Mevrouw Barge—Dreesmann, Boer-
haavelaan 6.
Beide vereenigingen trachten op allerlei
wijzen het lot der onvermogende beschaafde
vrouw te verbeteren, o.a. door haar in staat
te stellen den tijd productief te maken,
welke na een verrichte dagtaak overblijft.
De handenarbeid, door vele huisvrouwen en
oude dames, in eigen kring vervaardigd,
wordt op dezen bazaar te koop aangeboden.
Gelijk bekend is, leggen de werksters van
„Arbeid Adelt" en „Tesselschade" zich
vooral toe op fijn kunstnaaldwerk, maar
daarnaast maken zij odk vele practische,
eenvoudige artikelen, overeenkomstig de
eischen van onzen tijd, die toch alle het
stempel van smaak en kunstzin dragen.
Men verzuime niet er een kij'kje te gaan
nemen.
EXTRA STEUN AAN ONDERSTEUNDE
WERKLOOZEN.
De Zaterdag alhier gehouden inzameling
ten bate van het kleeding-, dekking- en
schoeiselfonds voor werkloozen heef,
f. 940.73 opgebracht.
De slechte weersomstandigheden in aan
merking nemende is het resui-aat be
vredigend.
Nankingregeering verplaatst
naar provincie Setsjoean.
De Nankingregeering heeft besloten
den zetel van haar civiel bestuur te
verplaatsen naar Setsjoean.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd zijn voor het doctoraal examen
geneeskunde de heeren J. M. Vlohil (Loos
duinen) en Th. H. Jansen (Oegstgeest)
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen:
Luxor Theater, Stationsweg 19, Leiden.
Volmacht verleend aan R. Uges, Leiden
en A. Uges de Goede, Leiden (Beperkende
Bepalingen).
Sint Crispijn, Steenstraat 21, Leiden;
schoenwinkel.
Uittredend eigenaar wed. J. F. Bayerde
Keuning, Leiden, dd. 15 Nov. 1937.
W. J. Zwaan, Zuidstraat 24, Katwijk aan
Zee; kruidenierszaak en galanterieën.
Wijziging handelsnaam in W. Joh. Zwaan.
Wijziging uitgeoefend bedrijf winkelier en
grossier in chocolade, suikerwerken en
Koloniale waren.
Gistermiddag omstreeks 4 uur heeft
de politiebrandweer in het perceel Rapen
burg 101 een begin van brand gebluscht.
De ooreaalk van den brand was het te fel,
dat de depressie bij Usland een
ernstige bedreiging zal vormen
voor het mooie weer in onze om
geving. De bewolking zal in de
eerstvolgende dagen waarschijn
lijk toenemen en zachter weer
met regen brengen.
„Niets zonder moeite"
dat weten wij.
Wij komen er, doch met Uw hulp.
Hebt Gij Uw bijdrage al op post
rekening No. 302400 van den Pen
ningmeester van het „Carillon-Comité
Stadhuis Leiden" overgeschreven
stoken van een kachel, waardoor het hout
werk van den schoorsteenmantel was gaan
smeulen. De brandweer verwijderde het
houtwerk gedeeltelijk, waarmede het ge
vaar was geweken.
- In de overdekte zweminrichting aan
de Haarlemmerstraat is gistermiddag een
juffrouw, die het trapje naar de 3 M. plank
beklom, op de derde trede uitgegleden en
komen te vallen. Aangezien zij klaagde over
pijn in den rug, werd de Geneeskundige
Disnst gewaarschuwd, die haar met de auto
meenam, doch bij onderzoek constateeren
moest, dat de juffrouw slechts een spiertje
verrekt had.