Jjanghai-front bezweken
„De Blauwe Druif"
/te Jaargang
DINSDAG 9 NOVEMBER 1937
No. 23811
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DEZER COURANT:
STADSNIEUWS
Spaak ziet zijn pogen op
't laatste oogenblik
mislukken
„Het succes voedt de hoop"
en het vertrouwen.
brengt belangrijk nieuws
NIEUW/
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
Dif nummer beslaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
EIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D ets." per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
jager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
san 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te [betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque» en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zUm
per 3 maanden pt.....f.2.39
per week .„.'TF./frf:. f.O.lt
Franco per post f. 2:35 per 3maanden *f- portokosten.
(voor binnenland f.0.80 per 3 mnüj
DE OMSINGELING VAN SJANGHAI
JAPANSCHE TROEPEN
CHINEESCU GEBIED
CHINEESCHE TROEPEN
SPOORWEG STATIONS
JAP OORLOOS BODEI-1S
SPOORWEGEN
Heette het gisteravond nog, dat de
IChineezen de Japanners bij Sjanghai
I tot staan hadden gebracht, later is het
I beeld geheel veranderd. De Chineczen
I zijn volledig op den terugtocht, zij het
I in goede orde, al bestoken de Japan-
leers de terugtrekkende legers uit de
llocht,
[In den loop van den nacht is het gros
Ie: Chineesche strijdkrachten rustig en in
pde orde van het Westelijke front terug-
[tnokken. terwijl de achterhoede verwoed
fceet strijden om den terugtocht te dek
pa, De Japanners staan thans tegenover
It Britsche troepen, die de Westelijke
pens van de internationale nederzetting
tdedigen. Voor het eerst sinds bijna drie
buanden in de strijd verwijderd van de
jebieden, die aan de internationale neder
zetting grenzen.
I De voorhoede van de oprukkende Ja-
pnsche troepen is de Joengjau-road over
staken en vanmorgen om negen uur
het vliegveld Joengjau bezet,
goorts hebben de Japansche troepen
iangkiau bezet op drie mijl ten Zuid-
asten van Nansiang, De omsingeling
pfrd voltooid door de bezetting van
Lntsjau.
I In de verlaten streek zijn verscheidene
perst zware branden uitgebroken.
[De aftocht der Chineesche troepen heeft
pi paniek gewekt onder de Chineesche
pvolking van Nantau en de streek ten
vosten van Sjanghai. Omstreeks tiendui-
pd nieuwe vluchtelingen verdringen zich
aan den West- en Zuidkant van de Fran-
sche concessie. De Japansche troepen
schijnen de Chineesche strijdkrachten niet
te willen achtervolgen, zooals zij dit ge
daan hebben tijdens den Chineeschen te
rugtocht van 27 October.
Voordat zij terugtrokken hebben de Chi-
neezen de katoenfabriek Coyoda, die Ja-
pansch eigendom is, in brand gestoken.
De Chineezen geven uiting aan de op
vatting, dat de terugtocht slechts een
phase in den oorlog en niet het einde
daarvan beteekent.
De val van Sjanghai wekt een eigenaar
dige positie voor de Chineesche ambtena
ren.' van wie bekend is. dat zij door de
Japanners op de zwarte lijst zijn geplaatst.
Onder hen bevinden zich o.m. Soeng, de
leider van de Chineesche bank en Yoei,
de burgemeester zonder stad.
Het verlies van Sjanghai beteekent een
groote slag. niet slechts voor de centrale
Chineesche regeering, maar in het bij
zonder voor de anti-Japansche agitatoren.
De regeering van Nanking heeft thans
Sjanghai. China's financieele en indu-
strieele centrum, verloren, terwijl genoem
de agitatoren beroofd zijn van hun opera
tiebasis tegen Japan. De leiders der anti-
Japansche" beweging zijn gevlucht naar
de internationale en de Fransche concessie
en verschillende anti-Japansche organisa
ties verplaatsen haar zetel naar Nanking.
Ook eenige vooraanstaande banken vesti
gen zich thans te Nanking.
Vanmorgen is een Britsch onderdaan, in
specteur Jefferson van de gemeentelijke
politie der concessie, gewond door een in
de nederzetting verdwaalden kogel.
JONGEREN SAMENWERKINGS GROEP.
De Jongeren Samenwerkings Groep hield
h het Leidsche Volkshuis wederom een zeer
^slaagden ..zaaldag", 's Middags hield Cor
Snijders een inleiding over „Het humanisme
fezien vanuit onzen tijd", welke lezing door
gen met interesse gevolgd werd, zooals wel
keek uit de discussie orver dit onderwerp na
Ie pauze.
Na een stevige wandeling met een groote
Pwp. werd een gemeenschappelijke brood
maaltijd -gehouden. Nog een half uurtje
verden wat spelletjes en volksdansen ge-
®an en na gezamenlijk een canon ingestu
deerd te hebben, werd het huishoudelijk ge
deelte van de bijeenkomst begonnen met
een bespreking der toekomstplannen.
Besloten werd in. den Kersttijd, in plaats
*an een Kersbbijeenkomst, een muziek
avond te organiseeren en verder eenmaal in
rv*ee maanhcn bij elkaar te komen.
De voorzitter, Piet Hutte, wees er op, dat
vergeleken met vroeger, reeds een be-
™grijke vooruitgang is, dat zooveel jonge-
™n uit verschillende kringen en jeugdbe
wegingen van verschillende richtingen, ge-
regeld contact met elkaar hebben. Echter,
nog niet, alle jeugdbewegingen in Leiden
«arken mee en zien de belangrijkheid van
«menwerking in. Evenwel vertrouwde spr.
j °°k deze binnen eenigen tijd tot de
k G- zouden toetreden, zoodat dan de
vat Leidsche Jeugd, die zich bewust is
an haar verantwoordelijkheid in de maat-
- nappij, vereenigd zal zijn in de J. S. G„
vat? uitwisselen van verschillende op
dagen en gedachten zooveel prettiger en
™™ivattender kan plaats hebben dan in
n groep. Het is echter de bedoeling, dat
v groepen hun werk in eigen kring blij-
j o voortzetten, zoodat het toetreden tot de
fait onmogeiijk kan leiden tot achteruit
wijk V?n ae SroePen °P zichzelf, zooals dik-
lnw 'e Sauw verondersteld wordt, maar
werk52aee'de belangstelling van het jeugd-
tu tnfoet doordringen in kringen, die tot
eürftt r de verd€eltMl€id ■werd®11 afge-
Terwijl hedenmorgen vroeg het
kabinet-Spaak nog in kannen en krui
ken heette, al werd de samenstelling
iets gewijzigd bij de gisteren vermelde
o.a. had Hymans voor buitenl.
zaken bedankt! komt plotseling be
richt, dat Spaak op het lratste oogen
blik alle moeite tevergeefs' zag worden
en zijn onverwachte moeilijkheden ge
rezen, zoodat Spaak zelf verklaarde:
„alles is in duigen gevallen".
Het schijnt zeker te zijn, dat Spaak
thans zijn opdracht zal teruggeven.
BAZAAR EEN-KWARTIERTJES-BOND.
Morgen en Donderdag houdt de Eén-
Kwartiertjes-Bond in het Nutsgebouw zijn
jaar lij kschen bazaar, waarvan de op
brengst verdeeld wordt onder een tiental
Leidsche instellingen van alle godsdien
stige gezindten, welke zich het lot van het
verwaarloosde of half-verwaarloosde kina
aantrekken. Waar doel en middel velen in
hooge mate sympathiek zullen zijn. rekent
het bestuur ook dit jaar weer op een druk
ken toeloop.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het examen volgens arti
kel 135 der Hooger Onderwijs-wet de heer
C. van Wermeskerken (Den Haag); voor
het doctoraal examen geneeskunde de
heeren B. W. Bussemaker (Twello), J. H.
Briët (Apeldoorn) en mej. E. J. K. de Vries
(Den Haag); voor het camdidaatsexamen
Indisch Recht de heeren B. H. Adam (Den
Haag) en C. E. Bousquet (Den Haag).
Wij komen er, doch met Uw hulp.
Hebt Gij Uw bijdrage al op post
rekening No. 302400 van den Pen
ningmeester van het „Carillon-Comité
Stadhuis Leiden" overgeschreven
Zie advertentie Donderdag 11 Nov. a.s.
747
(Ingez. Med.)
FRITZ HIRSCH-OPERETTE.
Sap:' beim Abschied leise Servus
Bezoek van de Fritz Hirsch-operette, het
Wordt een avond van intens amusement!
Zoo luidt langzamerhand het axioma om
trent dit gezelschap.
Leek het vorig seizoen echter het hoogte
punt soms overschreden, thans blijkt dit
geenszins het geval te zijn, want met de
opvoering van bovengenoemde operette, die
op zich zelf al heel weinig heeft te betee-
kenen, althans wat inhoud betreft, heeft
Hirscth zich weer eens in volle kracht gepre
senteerd.
Een bekend gezegde in den volksmond
zegt, dat men zelfs keisteenen nog eetbaar
kan maken, mits men slechts voldoende
ingrediënten toevoegt, zoo is het ook met
deze operette. Zij heeft niets om het lijf, is
feitelijk een voortborduren op een wanhopig
versleten stramien en toch heeft de bij
kans geheel gevulde schouwburg er aan
gesmuld
Dit dank zij de meesieepende muziek van
Robert Stole en de zeldzaam verzorgde uit
voering door vrijiwel het gansche gezelschap,
dat in menig opzicht is vernieuwd en aan
gevuld. Alleen Paul Harden werd werkelijk
gemist in dit ensemble.
Zooals gezegd, de geschiedenis is volledig
vieux jeu, is een herhaling van het Oud-
Heidelberg motief, dat op zich zelf niette
min tot de massa blijft spreken; heusch, de
romantiek ligt den mensch nog altijd
Zoo'n liefdesgeschdedenisje tussohen een
prins en een kind uit het volk, het heeft zoo
iets echt-menschelijks. dat licht aanslaat
tot het gemoed, al weet men natuurlijk bij
voorbaat den afloop: Sag" beim Abschied
leise Servus.
De muziek ligt weer heerlijk in het ge
hoor en blijft bij voortduring boeien; Stolz
heeft wederom een zeer gelukkige hand ge
had. toen hij zich zette voor het compo-
neeren van deze operette.
Opvallend is echter voor de zooveelste
maal, dat na twee bedrijven het kruit ver
schoten lijkt; het derde is wederom in
hoofdzaak parlando en overigens herhaling
of „leentjebuux-spelen". Het trio van ouden
hofraad, huwelijkspretendent en Hirsch als
vader van Oud-Heidelberg's Kathie, hier
Annerl genaamd, was zoo uit „Der tapfere
Soldat" overgenomen.
Wanneer wij het vrij lange programma
zoo eens nagaan geheel vermelden zullen
wij het niet dan willen wij het eerst
noemen Fritz Hirsch als de oude aapjes
koetsier. Het is zeldzaam, wat hij uit zoo'n
rol weet te halen. En telkens weer met
nieuwe schakeeringen, met nieuwe vindin
gen. Men verlangt naar zijn opkomen!
Naast hem vertolkte Liesl Frank op over
tuigende wijze de rol van prinses Nastja.
Soepel en vlot, zelfs overweldigend onstui
mig, in keurig samenspel met Otto Aurich
als graaf Bobby. Het was een volkomen
sluitend samenspel, dat ten zeerste werd
gewaardeerd.
Twee nieuwelingen vervulden de hoofd
rollen: Egon Karter als de prins, Hilde von
Prix als Annerl. Beiden beschikken over een
zeer goede stem, doch hun spel kan nog aan
soepelheid winnen. Zij zullen zich dat bij
dit gezelschap echter wel spoedig eigen
maken.
De rest is entourage, was echter goed pas
send in het geheel. Van deze bijrollen die
nen Evelyn Barring als Rosl als speelster,
Eguinaldo Salghini als Heurigensanger om
zijn bijzonder fraaie stem geprezen.
Het was een echte vrooüjke avond, Hirsch
geheel waardig 1
Zooals steeds waren de dcors prachtig
verzorgd, waren er goede massa-vondsten
als b.v. de „Mondschein-Spazierfahrt", had
Hans Lichtenstein het orkest volledig in
bedwang.
Telkens en telkens klaterde het applaus
door de zaal en enkele passages moesten
gedoubleerd worden.
Van links naar rechts: Hilde von Prix, Fritz Hirsch
en Evelyn Barring.
AANBESTEDING MILITAIR
EXERCITIE-TERREIN.
In het Bureau van Gemeentewerken, is
hedenmorgen aanbesteed „het aanleggen
van een militair oefeningsterrein met toe
gangsweg op een terrein bezuiden de Tous-
saintkade, benevens het. uitvoeren van
daarmede verband houdende werken."
Er waren 29 biljetten ingeleverd, waar
op als volgt was ingeschreven:
Th. de Winter en Co. f. 75.000: Bakkers
Aannemingsbedrijf. Alphen f. 73.900: W. F.
Staal en G. J. Dijkman, Amsterdam en
Haarlemmermeer f. 68.200; Waafjes, Assen
delft f. 68.000: R. Bijker. Haarlem f. 67.500;
G. Hak, Nieuwer Arnstel f. 66.666; W. Ko
ningen, Amstelveen f. 65.932; N.V. Aanne
mingsbedrijf v.h. v. Dongen en v. Hoven,
Dordrecht f. 63.900; fa. Gesman en Zoete-
meyer. Alphen f. 63.000; J. C. Theunz. Delft
f. 61.500; fa. Bik en Bredeveld f. 61.000; J.
en A. v. d. Ven, Tilburg-Made f. 60.100; C.
Verwater en Co. Teteringen f. 59.990; E.
Sanders en Co.. Gouda f. 59.777; H. C.
Heemskerk en W. Oudshoorn f. 59.769; fa.
Jac. van Riet f. 59.700; L. P. v. d. Geer en
A. Th. Stuifzand f.58850; A. J. de Water,
Oegstgeest f. 56.700; P. G. de Jong. Oegst-
geest f55.337gebrs. A. en J. A. Schoults,
Leiderdorp f. 54.200; L. Zoetemeyer, Brielle
f. 53.800; J. Brongersma, Gouda f. 52.900; A.
J. Langeveld f. 52.000; N.V. v. Splunders
Aannemings- en Handelsmij., Ridderkerk
f. 51.700; fa. A. van Halem en I. Doornik
f. 51.437; G. J. Hoeke en W. J. Monshouwer,
Nieuwendijk-Veur f. 49.970; T. P. de Geus
en J. F. Stampraad, Stompwijk f. 49.770;
C. M. Deerenberg en gebrs. van Wijk, Al
phen f. 48.500; C. Godschalk en Co. f45.760.
Waar geen woonplaats is vermeld, is
deze Leiden.
De gunning werd aangehouden.
MIL IT ARIA.
Het 4e Regiment Infanterie zal, gecon
centreerd met de lie Infanterie Brigade,
van 7 tot ongeveer 19 Maart 1938 te Ede
worden gelegerd voor de voor j aars-vervolg -
oefeningen.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen: A. Klootwijk en Zoon, Utr.
Jaagpad 44. Leiden. Exploiteeren van een
reparatiewerkplaats van machinerieën;
handel in onderdeelen van machines.
Overleden eigenaar A. Klootwijk, d.d. 2
November 1937.
C. v. d. Heuvel vfh. J. G. Wolff, Lange
Mare 66. Leiden. Sigaren, koffie, thee en
manufacturen. Wijziging handelsnaam in
Wed. C. v. d. Heuvel, v.h. J. G. Wolff.
Nieuwe Eigenaresse: Wed. A. A. v. d. Heu-
vel-Hooimeyer, Leiden.
Land-Exploi-tatie-Maatschapplj „Noord-
wijkerhout", Hoofdstraat 92, Sassenheim
Overleden directeur J. Philippo, d.d. 30 Oc
tober 1937.
Gebr. van Zonneveld en Philippo N.V.,
Hoofdstraat 92, Sassenheim. Kweeken en
handelen van/in bloembollen. Overleden
directeur J. Philippo, d.d. 30 October 1937.
Naamlooze Vennootschap Stoomhout-
zagerij en -schaverij „De Vlijt", Hoorn 174,
Alphen a. d. Rijn. De statuten zijn gewij
zigd, Wijziging' handelsnaam in N.V.
Stoomhoutzagerij en schaverij „De Vlijt".
J. Basie, Julianastraat 64, Alphen a. d.
Rijn. Kapper. De zaak wordt tevens gedre
ven onder den naam „Het Kappershuis".
Firma Abr. van D. m, Pr. Hendrikstraat
16, Alphen a. d. Rijn. Groot- en klein
handel in rijwielen en aanverwante arti
kelen. Wijziging uitgeoefend bedrijf, thans
alleen groothandel.
BINNENLAND.
De regeering: over de stijging der defensie*
uitgaven. (Binnenland, 3e Blad).
De Tweede Kamer over de P.T.T.-begroo
ting. (3e Blad).
De voorrangsweg-puzzle te Lisse. (Recht
zaken, 3e Blad).
Ernstig auto-ongeluk te Laren (Geld.);
een doode en twee gewonden. (Laatste
Berichten, le Blad).
Afscheid van Prof. Aalberse, als voorzitter;
der Tweede Kamer, (le Blad).
BUITENLAND.
Spaak's pogen in België een kabinet te
vormen op het laatste oogenblik waar
schijnlijk nog mislukt, (le Blad).
Het Sjanghai-front is bezweken. De Chi
neezen volledig op den terugtocht.
(le Blad).
Spanje in het Britsche Lagerhuis. (Bui
tenland, le Blad).
De sovjets protesteeren te Rome tegen het
anti-Komintern-verdrag. (Buitenland,
le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 2 VAN HET DERDE BLAD.
Voor onze omgeving matige,
tijdelijk toenemende, meest Noor
delijke wind, met zwaar bewolkte
tot betrokken lucht en nog
regen. Waarschijnlijk zal het
kouder worden.
HET MONTESSORI-ONDEKWIJS.
Lezing van den heer Vinkeborg.
In het Leidsche Volkshuis heeft de heer
J. Vinkeborg. hoofd der Eerste Montes
sorischool te 's-Gravenhage. gisteravond
een lezing gehouden over het onderwijs,
dat aan zijn school wordt gegeven. De heer
Vinkeborg, die werd ingeleid door prof.
dr. H. A. Kramers, lichtte zijn uiteenzet
ting toe met een groot aantal lantaarn
plaatjes, die een uitstekenden indruk ga
ven van den gang van zaken in een Mon
tessorischool. Met nadruk wees spr. er op,
dat in een school, waarin wordt onderwe
zen volgens het systeem van Maria Mon-
tessori geen bandeloosheid heerscht. zoo
als nog maar al te vaak door tegenstan
ders van dit onderwijs wordt beweerd. Het
pleit, aldus spr.. voor het onderwijs, dat
wij voorstaan, dat het nog nooit noodza
kelijk is geweest den kinderen huiswerk
op te geven, hoewel de te behandelen stof
veel uitgebreider is dan die van een ge
wone lagere school. Als grootste voordeel
van het Montessori-onderwijs noemde spr.,
dat de kinderen zelf leeren werken, niet
altijd door een ander over de moeilijkhe
den worden heengeholpen, doch zelf pro
blemen leeren oplossen en daardoor voor
bereid worden op het werk, dat hun in de
maatschappij wacht.
In de pauze deelde prof. Kramers mede,
dat binnenkort door belangstellenden een
befcoek kan worden gebracht aan de Haag-
sche Montessorischool. Na de pauze wer
den enkêle vragen door den heer Vinke
borg beantwoord.
De firma gebr. Pley, Haven, alhier,
verzoekt ons te melden, dat door haar de
bron werd gemaakt, welke de overdekte
zweminrichting van water voorziet. De con
structie dezer bron waarborgt een bijzon
dere steriliteit van het water en juist
daarom is dit systeem vaor deze inrichting
uitgekozen.