Aljechin won de achtste
partij
ie_
Leiden schaakt in de Gehoorzaal
B.-;e Jaargang
LEiDSCH DAGBLAD, Vrijdag 22 October 1937
Derde Blad
No. 23796
'MAGGI 'soepen
Organisatie een succes voor ons Blad
Een blunder van Dr. Euwe
Rondom de match
Foto Van Vliet.
schrijft ons S. Reshevsky
Ik burgemeester van Leiden deed den openingszet van de achtste partij in de
Stadsgehoorzaal. - Op onze foto van links naar rechts Euwe, Eliskases,
Maroczy. mr. A. van de Sande Bakhuyzen en Aljechin.
Opnieuw niet een overwinning van
de grootere schaakkracht, doch een
nederlaag van tekortschietende psy
chologie (of zelfvertrouwen, of be-
heersching, zoo men wil).
Het was ditmaal niet te veel rumoer
(zooals in de vorige partij) of een on
gunstige openingsvariant en teveel ru
moer, zooals in partij no. 6, doch een
voudig het door de gerechtigheid tot
mislukking gedoemde streven naar ge
weld, zonder aanleiding althans zon
der schaaktechnische aanleiding.
Indien Aljechin door een dergelijke
riskante methode al van zijn stuk te
brengen is, dan is het in geen geval in
dit stadium van de match. Zooveel is
thans evident.
Hoe het zij de nederlaag werd met
een glimlach geïncasseerd, zoowel door
den wereldkampioen als door het pu
bliek, dat tijdens de geheele partij een
voortreffelijke stemming bewaarde:
vermoedelijk onder invloed van mr.
Levenbach's waarschuwing, dat de spe
lers in geval van te groote luidruchtig
heid in de zaal naar een afzonderlijk
vertrek zouden verhuizen.
Deze partij, georganiseerd door het
Leidsch Dagblad in de Stadsgehoorzaal,
is dus niet het ontzet van Leiden ge
worden, zooals duizenden in den lande
hadden gehoopt, als was zij voor ons
blad een succes! Laten wij aannemen,
dat dr. Euwe over voldoende moreele
cn physieke reserve beschikt om voor
de volgende partij met frisschen moed
aan te treden.
Wat de partij betreft: tot den veer
tienden zet had Euwe hoogstens een
gering openingsnadcel (Nimzoindische
verdediging), doch plotseling verande
ring van tactiek daarna was de oorzaak
van de beslissende compromitatie
zijner stelling.
Wij hopen, dat Euwe's devies van nu
af moge zijn: „gutta cavat lapidem not
vi sed saepe caedendo" (de droppel
holt den steen uit, niet met geweld,
maar door steeds te vallen).
De partij.
Wit: Dr. A. Aljechin.
Zwart: Dr. M. Euwe.
X. d2d4 Pg8—f6
„Eerst uit de moreele impasse geraken
en dan pas terug tot de experimenten"
denkt dr. Euwe en plaatst resoluut beide
beenen op een veelbetreden weg i. c. het
paard op fs.
2. c2c4 e7e6
3. Pbl—c3 Lf8b4
De Nimzowitsch-variant, welke tegen
woordig door alle grootmeesters wordt er-
isend.
4.
Ddlc2
Deze voortzetting heeft langzamerhand
alle alternatieven, zooals 4. D'o3, 4. a3, 4. e3.
vera rongen en niet zonder reden: zij ver-
SÏÏ k ,iedere verzwakking en controleert
r®* oelangrijke centrum veld e4 als contra-
statie tegenover de penning van Pc3—
volstrekt logische idee.
d7d5
Dd8xd5
4.
5.
c4x<15
van een oogenschijrüijk offensief
ptraaat, deze effectvolle zet veeleer vreed
zame bedoelingen. Door liquidatie in het
centrum (c7c5> wil zwart de voornaam
ste spanningen opheffen en in een vrij
figurenspel overgaan, aldus verdere ver
eenvoudigingen uitlokkende. Een nadeel
van deze methode is. dat de invloed in het
centrum in hoofdzaak aan wit wordt over
gelaten, ten gevolge van het ontbreken van
zwarte pionnen ter plaatse.
6. e2e3 c7c5
7. a2a3
Op het geschikte oogenblik, n.l. nu de
ruil op c3 voor de versterking van zijn
centrum gewenscht is, besluit wit den voor
de variant kenmerkenden ruil op c3 te pro-
voceeren. 7. La5 faalt nu natuur
lijk op 8. Da4 <-, Pc6. 9. b4 cn wit wint vol
gens de dreiging Pd5: een stuk.
7. Lb4xc3+
8 b2xc3 Pb8d7
9. f2—f3
Nieuw is de zettenreeks 1 tot en met 8
niet, maar toch anderzijds ook nog niet
frequent toegepast. Men kan den tekstzet
dus nauwelijks een noviteit noemen, maar
hij getuigt in elk geval van een aanzienlijk
ondernemender stemming dan het gebrui
kelijke en meer „Schablonenhafte" 9. Pf3.
Of deze zet daarom nu beter is? Stellig
veroorzaakt hij ook verzwakking in de wit
te stelling.
9. c5xd4
10. c3xd4 Pd7b6
Euwe in zijn element: de hoogere schaak-
strategie. Overwegende dat wit zijn beide
(kleine) voordeelen. t.w. looperspaar en
overwicht in het centrum nog niet tot gel
ding kan brengen. (Overigens draagt de
tekstzet hiertoe zijn steentje bij door het
verhinderen van Lc4> besluit zwart voor
alles, zelfs voor de oogenschijnlijk zoo noo-
dige rochade, zijn stukken te mobiliseeren,
ten einde wit's achterstand in ontwikke
ling te accentueeren door het controleeren
der strategisohe velden (a4. c4) en lijnen
(c-lijn). Zou wit nu trachten met a4
(dreigt zoowel a5 als La3> het offensief te
openen, dan blijkt hij na Ld7, a5, Tc8, jam
merlijk te laat te komen. Anderzijds doet
van nu af de onveiligheid van zwart's
koning zich hinderlijk gevoelen.
11. Pgl—e2
Aljechin erkent het gevaar en gaat
allereerst de zwarte dame van haar domi-
neerende positie verdrijven.
11. Lc8d7
12. Pe2f4 Dd5d6
Het voorstellen van dameruil door Dd5—
a5;a4 zou natuurlijk flagrant in strijd
zijn met de eischen der stelling, daar in
het eindspel wit's voordeelen veel beter tot
hun recht komen. Doch ook het doorzetten
van het oorspronkelijke plan blijkt spoedig
niet zonder gevaren te zijn.
13. Lel—d2 Ta8c8
Verhinderen van Lb4 door a5 zou de
damevleugel te zeer verzwakken.
14. Dc2b2
Beter dan Db3. La4, Db4, Dd7, gevolgd
door Pd5.
14. Pf6d5
Zonder vooruitzichten is het pionoffer
Pa4, Db7, Tb8, Da6!, De7, daar wit na Lb4
het offer op b4 in het geheel niet behoeft
te vreezen.
15. Pf4xd5 e6xd5
Het psychologische moment. Liever dan
met Dd5:, Lb4. f5 of: Dd5: e4, Dh5, Lb4,
f6. in beide gevallen gevolgd door Kf7, enz.,
de consequenties van zijn tactiek te aan
vaarden, besluit de wereldkampioen zich in
een maalstroom van verwikkelingen te
storten. En hoewel hij daarmede in den
stijl van deze match blijft, komt het ons
voor. dat hij zich beter tot de eischen der
.pftój had kunnen bepalen. Hoe dit zij, het
Dr. Euwe, met zwart, bepaalde
ditmaal zijn keus op de Nimzo
witsch-Verdediging, een knap
staaltje van psychologie van den
wereldkampioen. Hij behandelde
de opening uitmuntend en wist
zich een gelijke stelling te ver
schaffen, doch op den zeventien
den zet maakte hij een positioneele
fout, waarschijnlijk doordat hij zijn
stelling overschatte. Hij besloot op
winst te spelen in plaats van op
remise aan te sturen.
Na dezen positioneelen blunder
van zwart bouwde Dr. Aljechin een
vernietigenden aanval op. De uit
dager voerde zijn aanval feilloos
door en na een luttel aantal zetten
werd zwart volkomen overspeeld.
Uit deze partij blijkt wederom
duidelijk, dat de kracht van Alje
chin schuilt in het voeren van een
aanval.
De partij, alhoewel zeer kort,
vertoonde cenige spannende mo
menten.
IlNnq
In vogelvlucht door de
partij.
De volgende analyses belichten
de belangrijkste momenten uit de
partij.
10. Pd7b6
Ook speelbaar voor zwart is hier:
10e6—e5; 11. Lfl—c4, Dd5—
a5 12. Lel—d2, Da5—c7; 13.
Pgle2, 00; enz.
13. Lel—d2
Hier ziet a3a4 agressiever uit;
met de bedoeling om Lela3 te
spelen en ook om bij gelegenheid
a4a5 te spelen. Indien zwart
13. Dd6b4+ 14. Lel—d2, Ld7 Xa4?
15. TalXa4, Db4Xa4; 16. Dc2xa4,
Pb6xa4; 17. Lflb5+ speelt, wint
wit.
14. Pf6d5.
Deze zet belet tijdelijk Ld2b4
en is de eenige zet, welke het
zwarte spel speelbaar maakt.
15. Pf4xd5.
De eenige zet, want indien wit
den ruil der paarden tracht te ont
wijken door te spelen 15. Pf4d3
zoo verkrijgt zwart een sterken aan
val door 15Pb6c4: 16.
Db2xb7, Pc4Xd2; 17. KelXd2.
16. Dd6e6
Indien wit 17. Lb4c5 zou ge
speeld hebben als antwoord op
16Dd6g6 zou zwart het
betere spel verkregen hebben door
17. Pb6a4!18. Db2xb7, Pa4Xc5;
19. d4Xc5, Tc8Xc5; 20. Db7—a8
(Db7Xa7, Dg6—c2!), Ld7—c8; 21.
Da8: a7, Dg6c2!.
17. Pb6a4?
Beter is hier 17 Pb6c4 en
indien wit het paard slaat wordt
de partij weldra remise. En indien
wit 18. Dd2b3 speelt volgt a7a5:
19. Lb4el (LflXc4, d5Xc4 en wint
een stuk), 00 met een zeer goede
stelling voor zwart.
20. e3e4!
Een zeer sterke zet, welke wit
een onweerstaanbaren aanval be
zorgt.
Spanning en voorbeeldige
rust.
In Leiden is de victorie voor dr. Euwe
niet begonnen!
Door op die mogelijkheid te zin
spelen had voorzitter Levenbach, direct
nadat burgemeester Van de Sande
Bakhuyzen voor Aljechin met d2d4
geopend had, den goeden snaar bij het
publiek getroffen, zoodat men heel
den avond een voorbeeldige rust
heeft betracht, maar deze achtste
partij in de Stadsgehoorzaal werd
niettemin de derde nederlaag in suc
cessie van onzen landgenoot.
Aan sympathie ontbrak het hem
overigens niet! Het „Leidsch Dagblad"
had met deze organisatie alle tot dus
verre gevestigde records gebroken en
minstens 650 toeschouwers schaakten
mee: stil, doch intens, en hopend dat
Euwe er in slagen zou zijn achter
stand weer in te loopen. In dichte
rijen verdrong men zich achter de
balustrade, welke de afscheiding
vormde tusschen het gereserveerde en
het andere gedeelte der zaal, terwijl
de tafeltjes langs den kant reeds om
halfzeven een volledige bezetting ge
vonden hadden en talloozen verder een
zitplaats zochten op de balcons, van
waar zij een voortreffelijk gezicht
hadden op het ordelijke, maar noch
tans steeds wisselende aspect van de
zaal
Voor den leek is overigens de eene partij
uit deze match gelijk aan de andere. En
wat verandert er eigenlijk aim de entou
rage?
Vooraan op het podium zaten weer de
beide concurrenten: Euwe kalm en stoel
vast als altijd: Aljechin nerveus en be
weeglijk, onmiddellijk oprijzend zoodra hij
een zet had gedaan en rondwandelend
over het tooneel met het kennelijke doel
den enormen kater te toonen. welke door
zijn echtgenoote in zwarte Angora-wol is
aangebracht op z'n grijze pull-over....!
Aan de andere tafel: wedstrijd-leider
Maroczy, geflankeerd door Eliskases, in
zijn groene uniform-achtige kleedij. en
een lid van het Euwe-Aljechin-comité, ter
vervanging van den nu bijna reeds weer
van een operatie herstelden Amerikaan-
schen schaakmeester Rueben Fine. die
zich onlangs door z'n blinde darm schaak
mat zetten liet.
De jongeman met den populairen naam
Piet Hein zorgde voor de bediening van
het demonstratie-bord, terwijl talrijke be
kende meesters aan de perstafels hun
publiek krijgt de sensatie, waarop het
reeds lang stond te wachten.
16.
Ld2—b4
Dd6e6
En hier kwam o.i. sterk Dg6 in aanmer
king. teneinde den thans volgenden zet te
verhinderen.
17.
Kei—f2!
Men ziet nu. welke booze plannen de uit
dager in tusschen heeft voorbereid. Plof-
seling dreigt een vernietigende actie langs
de e-lijn. in samenwerking met den for-
midabelen looper op b4.
17.
Pb6a 4
Sterk in aanmerking kwam Pc4.
18. Db2d2 b7b6?
Maar dit is de goden verzoeken. Het was
thans de hoogste tijd, met tlf5 voorloo-
pig het allerergste gevaar te keeren en zich
de mogelijkheid van Kf7 voor te behouden.
Evenwel: dit is reeds dikwijls de psycholo
gie van deze matches gebleken: de in het
nauw gedrevene zoekt zijn toevlucht tot-
contrageweld en gaat als een heroson
der.
De tekstzet dreigt stukwinst door a7—a5,
maar verzwakt ten overvloede den dame-
vleugel.
19.
Lfl—a6
Vrijwel gedwongen, maar afdoende.
19. Tc8b8
(Tc7? dan Tel. enz.) Niettegenstaande
alles, men zou bijna willen zeggen, haars
ondanks, schijnt de zwarte tactiek te heb
ben gezegevierd, daar b6b5 met stukwinst
dreigt en wit's troepen na een zet met La6
door a5 smadelijk zouden worden terugge
worpen. Doch er bestaat een verbond tus
schen caissa en justitia, al zou men daar
niet zelden aan willen twijfelen, en het is
bijna altijd die experimentator, die dat tot
zijn schade moet ondervinden.
Jammerlijk valt de zwarte stelling ineen.
20.
e3—e4!
Beslissend Daax de bezinning nu te laat.
analyses maakten en nauwkeurig beider
kansen wikten. Reshevsky was daar weer
met Landau, Grünfeld, Winter en Prins en
aan de overzijde Flohr met Keres en de
in een vuurroode trui gehulde Songa Graf!
Ook vele autoriteiten hadden gevolg ge
geven aan de invitatie onzer directie en
behalve den burgemeester zagen wij o. m.
de wethouders Verwey, Van Stralen en
Wilbrink, overste Buurman (commandant
4 R.I.», den gemeente-secretaris, den heer
Van Strijen en den rector-magnificus,
prof. Barge, terwijl wij onder het publiek
nog opmerkten den bekenden Leidschen
schaker, prof. Droste, en den vroegeren
doelverdediger van het Nederlandsch
voetbalelftal, dr. Gejus van der Meulen,
die een vriend van dr. Euwe is.
Van den aanvang af was er spanning
in de zaal en die werd grooter en grooter
naarmate het aantal zetten steeg. Weldra
voelde men toen ook dat de wereldkam
pioen in moeilijkheden kwam en vooral
Euwe's zeventiende zet bracht onrust in
de zaal. Diep en aandachtig zat men
overal over de schaakborden gebogen of
te studeeren voor het demonstratie-bord.
Het ging mis, dat voelde men, en toen
Euwe tenslotte na Aljechin's 26sten zet
zijn tegenstander de hand toestak ten
teeken dat hij de partij gewonnen gaf, was
dat voor de insiders geen verrassing meer!
Leiden had helaas niet de victorie ge
bracht!
Wat overigens met dien kater van Alje
chin?
Mevrouw Aljechin zorgde daar voor toen
haar man geen kans zag op den wereld
kampioen een voorsprong te bevechten en
dit ingrijpen zou zelfs van beslissende be-
teekenis kunnen zijn.
Het was te Haarlem, dat die kater voor
den eersten keer grijnsde in Euwe's brille-
glazen en sindsdien leed onze landgenoot
nederlaag op nederlaag!
Mevrouw Aljechin zat gisteravond weer
te breien aan iets van Angora-wol. Zou
het een nieuw wapen moeten worden in
dezen langdurigen en opwindenden kamp,
indien dr. Euwe, wat wij van harte hopen,
er spoedig in slagen mocht zijn huidige en
gevaarlijke depressie te boven te komen..?
Na afloop zijn de beide schaakmeesters
gisteravond nog geruimen tijd aan het
schaakbord blijven zitten om de partij ge
zamenlijk onder de loupe te nemen,
daarbij geassisteerd door Keres. Reshevsky,
Maroczy en vele anderen.
En in de zaal bleven tientallen toe-
schopwers geduldig wachten tot het
oogenblik, waarop zij gelegenheid kregen
den wereldkampioen te bestormen en om
een handteekening te vragen Waaraan,
deze, zoowel als Keres. voldeed, zoo dik
wijls het gevraagd werd. In de gang
ra lelde inmiddels nog de telex-machine
van het A.N.P., die voor de distributie van
het verslag naar de Nederlandsche bladen
zorgde, terwijl mevr. Flohr in de telefoon
cel op de bovengang minutenlang telefo
neerde met Moskou om de finesses van
Aljechin's vierde overwinning naar zijn
vroegere vaderland door te geven!
MAGGI5
Soepen
worden om hun i
kwaliteit gekocht
Welke soort U neemf, U proeft, dot
MAGGI* Soepen zo iets aparts heb
ben - zo iets fijns - dot alleen maar
oan te duiden is met MAGGI-Icwa-
liteit. Daorom zijn ze ook zo ver
rukkelijk wonneer U zelf een soep
wilt maken en U een MAGGI* Soep
ols grondslag gebruikt. De voed-
zome, geurige en smakelijke eigen
schoppen van die MAGGI* Soep
blijven volkomen behouden, ondanks
de toevoeging van Uw ingrediënten.
9718
(lngez. Med.)
zou komen (f6, ed5:, Dd5:, Thelt, Kf7,
Dd3! dreigt Lc4 en Te7t) en ook De4: Thel
f5, Df4! of: De4: Thel. Lc6, d5, Ld5: (an
ders Te4:i Lb5^ geen redding brengt, grijpt
de wereldkampioen naar de laatste kar
does: het uitvoeren van zijn „dreiging".
20. b6b5
21. Dd2—f4! Tb8b6
of: Td6. ed5 Dd5:, Theri. Le6. Te5, ge
volgd door Lb5t. Evenmin Ta8, Lb7.
22.
23.
e4xd5
Thl
De6xd.5
Ld7e6
ZWEMMEN
ALGEM. VERGADERING
ZWEM- EN POLOCLUB BOSKOOP.
De zwem- en poloclub „Boskoop" hield in
.Flora" een algemeene vergadering, die ge
tuigde van de goede sfeer, die in deze jonge
vereeniging heerscht. De voorz. de heer J. A.
Booy, opent met een woord van welkom tot
de leden en tot de directie van het Zuider-
bad. Na lezing en goedkeuring der notulen
volgt het jaarverslag. Daarna komt aan de
orde de benoeming van een kascommissie,
waarvoor gekozen worden mej. E. Tol en de
heer D. Graatsma. De statuten en het huish.
reglement worden na korte bespreking
goedgekeurd. Om ook in de wintermaanden
de saamhoorigheid in de vereeniging en
daardoor de zwemsport te bevorderen, heeft
het bestuur gedaan gekregen, dat Be Bos-
koopsche Zwemclub op 3 November de gast
is van de Rotterdamsche Dameszwemelub.
die ook in Boskoop is geweest. Dien avond
zullen de Boskoopsche dames medezwem-
men in de onderlinge wedstrijden der R.D.Z.
terwijl de heeren een polowedstrijd zullen
spelen tegen een zevental der Rott. Zwem
club (R.Z.C.i Dat daar liefhebberij voor
bestond is te begrijpen: ruim 40 leden gaven
zich voor dezen avond op. Als het eenigszins
mogelijk is, zal het bestuur probeeren meer
dere zulke uitstapjes te arrangeeren.
Bij de rondvraag deed de heer J. van Ber
gen het voorstel om van de jaarvergadering
in het voorjaar een gezelligen avond te ma
ken. Dit vond direct bijval. Een commissie,
die voor de regeling en verdere uitwerking
van dit plan zal zorgen was spoedig in el
kaar gezet. Daar niemand hierna meer het
woord verlangde sloot de voorz., onder dank
zegging voor de goede opkomst en den pret-
tigen geest, die er geheerscht had deze ver
gadering.
KORFBAL.
LEIDSCHE KORFBAL BOND.
Programma voor morgen en Zondag.
Adspiranten: kl. I. Vicus Orientis—Zui
derkwartier; kl. II: Zuiderkw. IINoorder
kwartier II.
Leden: kl. I: Noorderkw. IFluks III;
Zuiderkw IVicus Orientis II.
KI II: Noorderkw. IIAlgemeene III (11
uur).
KdS, dan La5 met de dreiging Db8:
24. Tal—cl
Al het overige is triviaal. Zwart is over
geleverd.
24. f7—f6
25. Tel—c7! Ke8d8
26. Tc7xa7 Zwart geeft op
De stand is nu 53 voor Aliechin.
De volgende partij wordt Zondagavond
in den Dierentuin te 's-Gravenhage ge-
-"J halteeyen.
DAMMEN.
LEIDERDORPSCHE DAMCLUB.
Voor de bordenbezetting zijn de volgende
uitslagen verkregen:
C. MeinemaJ. B. van Wijngaard 2—0
C. de KoningJ. A, den Hollander 1—1
J. van TongerenJ. Goedhart20
A. de LangeA. Kruidenier 20
G. W. de RooyM. de Koning 20
W. van HeusdenS. Zwaneourg 20
N. HcgervorstJ. van Sandijk 20
R. MarbusJ. Smit 02
A. SpiesA. Bregman 02
K. SpekJ. de Hollander uitgest.
