Zware mist veroorzaakt
ongelukken
78sie Jaargang
DONDERDAG 21 OCTOBER 1937
No. 23795
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De match
Euwe-Aljechin
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
STADSNIEUWS
Dr. Lütjeharms benoemd toi
professor.
Botsing tusschen twee Duitsche schepen
bij IJmuiden
Acht opvarenden der „Westfalia" worden vermist
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
Gijon geeft zich over
LEIDSCH
DAGBLAD
3D ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te .loetalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden 4- portokosten.
(voor binnenland f.0.80 per 3 mnd.)
Aan bet Universiteitscollege
te Bloemfontein.
EERSTE KUNSTKRING-CONCERT.
Huldiginjr van Willem Andriessen.
Dr. W. J. Lütjeharms.
Onze stadgenoot dT. W. J. Lütjeharms.
hoofdassistent aan 'het Rijksherbarium, is
I benoemd tot professor in de plantkunde
i aan het Universiteitscollege in Bloemfontein
I (Z Afrika).
Om kwart voor elf is gisteravond
voor onze kust, op vijftien mijl van
IJmuiden, een ernstige scheepsramp
geschied, waarbij naar men vreest -
acht menschen om het leven zijn ge
komen. Tijdens den zwaren mist zijn
namelijk twee Duitsche vrachtschepen,
de „Westfalia", dat van Rotterdam op
weg was naar Kolberg (Duitschland-
Pommeren) en de „Schwalbe", dat van
Riga kwam, met bestemming Rotter
dam (via Antwerpen), met elkander in
botsing gekomen.
De „Westfalia" is hierbij gezonken.
Van de 15 opvarenden konden er zeven
door de „Schwalbe", die averij boven
de waterlijn bekwam, aan boord wor
den genomen. Dat zijn de eerste offi
cier Frenz, de eerste machinist Rust,
de matrozen Gutsch en Okroy, de
lichtmatroos Irmler, de stoker Saerin-
ger en de bootsjongen Jaeniske.
Omtrent het lot der andere opvarenden
is niets bekend. De mogelijkheid is niet
heeft op het oogenblik een lading stuk
goederen aan boord.
De „Schwalbe" is het eigendom van de
Ar go Reed. A. G. te Bremen. Het schip
heeft een bruto inhoud van 842 en een
netto-inhoud van 461 ton. Het is in 1920
te Bremen van stapel geloopen.
Uit Vlissingen wordt nog gemeld, dat de
..Schwalbe" vanmorgen om 11 uur die
plaats is gepasseerd, op weg naar Ant
werpen. De zeven geredden van de „West
falia" bevinden zich nog aan boord var?
de „Schwalbe".
De „Schwalbe" heeft bij de botsing ern
stige schade aan bakboordsboeg, boven de
waterlijn, gekregen. Bovendien heeft zij
het bakboordsanker verloren.
w
De reddingboot teruggekeerd
Naar men ons hedenmiddag nog tele
fonisch meldt, is de ^Neeltje Jacoba"
te 1 uur te IJmuiden teruggekeerd.
Men heeft niets van de vermiste op
varenden gevonden.
BINNENLAND.
Het Prinselijk paar uit Duitschland terug
gekeerd. (Binnenland, 3e Blad).
Ons parlementair overzicht (3e Blad).
.Samenstelling van het Nederlandsch elftal
voor den wedstrijd tegen Frankrijk te
Amsterdam en van het Nederlandsch
B-elftal. (Sport, 3e Blad).
BUITENLAND.
Italië doet ter non-interventie-commissie
concessies, waardoor de impasse
opgelost.
Blad).
waardoor de impasse is
(3e Blad en Buitenland, 4e
Willem Andriessen.
Willem Andriessen: een halve eeuw oud!
Wie hem ziet. kan het nauwelijks geloo-
ven. Jeugdig en vol activiteit verschijnt
zijn vertrouwde figuur op het podium.
Doch wie hem hoort spelen, weet. dat hier
een kunstenaar van gerijpte ontplooiing
en van verdiepte menschelijkheid voor
ons zit.
Zóó ziet men dan den Hollandschen
grootmeester van het klavier op dezen
W. J. Lütjeharms werd 24 Januari 1907
te Alkmaar geboren Hij doorliep de lagere
school en de H.BS. aldaar en studeerde
vervolgens aan de Universiteit te Amster
dam. waar hij in 1932 het doctoraal examen
in de wis_ en natuurkunde met hoofdvak
Plantkunde aflegde.
In October 1928 werd hij als 2e assis
tent verbonden aan het Bo'anisch labora
torium te Amsterdam onder leiding van
rrof Stomps. Met ingang van 1 Apri] 1929
werd hij vaste assistent aan het Rijks
herbarium alhier en met ingang van 1
October 1934 hoofdassistent.
od 10 Januari 1936 promoveerde hij al
hier tot doctor ln de wis. err natuurkunde
oo een proefschrift getiteld „Zur Geschiehte
der Mykologle der achtzehnten Jahrhun-
dert".
Dr Lütjeharms maakte verscheidens
onderzoekingstochten naar Frankrijk. Italië.
Java en het eiland Ernrano en publiceerde
vele artikelen in binnen- en buitenland
eed tijdschriften, voornamelijk op het
gebied der mycologie.
KON. NEP. MIJ. VOOR TUINBOUW
EN PLANTKUNDE.
Tweede winterbijcenkomst der
afd. Leiden.
De gisteravond in het, Café-Restaurant
„ln den Vergulden Turk" gehouden tweede
winterbiieenkcmst van de afd. Leiden,
werd wegens ongesteldheid van den voor-
Ptter, geleid door den vice-voorzitter, den
heer Joh. Jonker. Nadat deze de aanwe
zigen had welkom geheeten. bracht hij in
herinnering, dat het dit jaar 60 jaar gele
ten is, dot, de afdeeling werd opgericht,
ëat de afd. zich speciaal bewogen heeft
op het terrein van t.uinbouwonderwijs, zoo
wel voor ouderen als jongeren en dat op
net gebied van tentoonstellingen, groote en
soeciale keuringen Leiden een vooraan
staande plaats inneemt. Op de bijeenkom
sten werden talrijke tuinbouwvraagstukken
behandeld.
Hierr.a vond voorlezing der notulen
plagt-, die ongewijzigd werden aange-
ne—or ballotage van nieuwe leden en
het behandelen der ingekomen stukken,
deelc'e de voorzitter nog mede, dat er we
der twee cursussen zijn aangevangen, de
algemcene tuinbouwwintercursus met 26
leerlingen en een speciaalcursus in tuin-
teekenen met 36 leerlingen.
Op voorstel van het bestuur werd voor
oe l:\veekwedstrijden van de Ver. van oud-
leerlingen der tuinbouwcursussen een wis-
selprijs beschikbaar gesteld. De voorzitter
de Ver. stelde dit ten zeerste op prijs.
Met een hartelijke toespraak van den
voorzitter, aan ieder der leerlingen wer
den vervolgens de op den specialen bioem-
ndcursus behaalde diploma's uitgereikt.
Ais afgevaardigde naar de Alg. Verg. der
tïii-ner? ben°emd de heer A. Galjaard,
hpiM^T P'aabsvervanger zal optreden de
H. Smit. De beschrijvingsbrief der
VerBaderlng, welke hierna behandeld
Saf, behalve de rekening en ver-
afc.^v„ nie's bijzonders, zoodat de
i ien i,^ÏL Bden geen moeilijke taak zul-
ónm- a ^°°r bet puntenstelsel was
SS,*?*" J' H- Smit bultcnge-
°o'e mand niet diverse chrysan-
Visschcrsvaartu'lgen vastgevaren.
Eveneens tengevolge van den mist is te
IJmuiden het visschersvaartuig ,,Urk 93"
binnen de pieren op den zuider strekdam
uitgesloten, dat zij zich in een boot heb- geloopen en lek gestooten. Voor de opva-
ben kunnen redden en op zee rondzwal- renden bestaat geen gevaar,
ken, maar veel optimisme te dien aanzien Dc ..Urk 98" kreeg aan den voorsteven
is niet gerechtvaardigd. Immers: in de een gat onder de waterlijn. Er bestaat
eerste plaats heeft de „Schwalbe" gerul- een goede kans. dat het scheepje heden- i avond in volle kracht jubileerenl
men tijd de omgeving afgezocht zonder middag bij rijzend water, vlot gebracht zal De ..Kunstkring voor Allen" mag zich
iets te vinden, terwijl de motor-redding- worden. gelukkig prijzen zijn ook dit jaar weer zoo
boot „Neeltje Jacoba" uit IJmuiden, on- Het visschersvaartuig „RO 29". van de interessante concertenserie met een Hol-
middellijk naar de plaats van de ramp is firma Roelofs ln Rotterdam, dat eveneens landsch artist van dit formaat te openen!
uitgevaren, maar tot hedenvoormiddag I Dp <jen zuider strekdam was vastgeraakt, Andriessen bezit bij uitstek het verlang-
nlets had gevonden. De reddingspogingen j5 jn rjen loop van den vroegen ochtend de warme en ronde toucher voor Schu-
werden overigens door den mist uitermate door de sleepboot „Hectór" vlotgesleept. mann's beroemde „Carnaval", dat hij ons
bemoeilijkt. i in_volledige uitvoering heeft voorgespeeld,
m Scheepvaart ondervindt vertraging
De „Westfalia" van de Koelner Reederij door de" m st-
A. G. te Keulen, had een inhoud van 945 De mist heeft het scheepvaartverkeer
bruto en 513 netto ton. Het vaartuig, een van gisteravond tien uur tot vanmorgen
dubbelschroefschip, is in 1911 te Rostock naif negen vrijwel stilgelegd,
gebouwd. i Het stoomschip „Prague" van de Har-
l wichlijn. dat gisteravond elf uur had moe-
De „Westfalia" is een zeer goede be- ten vertrekken, verliet eerst vanmor en te
kende in de Rotterdamsche haven, welke 9.35 uur Hoek van Holland. Het stoom-
het schip gedurende een reeks van jaren schip „Vienna" van dezelfde lijn kwam
vanmorgen in plaats van 5 uur pas om 9
uur aan.
De reizigers die de aansluitingen op het
buitenland misten, werden met extra trei
nen naar hun bestemming vervoerd.
Omstreeks half negen trok de mist op.
Geleidelijk zag men toen de schepen uit
den mist te voorschijn komen. Op een mo
ment stoomde zelfs een vloot van zestien
schepen op den Waterweg aan.
Interpellaties in den Belgischen Senaat.
(Buitenland, 4e Blad).
Gijon heeft zich aan Franco overgegeven.
(Ie Blad).
Dc centrumpartij te Danzig ontbonden.
(Buitenland, 4e Blad).
Rond den strijd in het Verre Oosten.
Blad).
(4e
Duitschland wijst een protest van Tsjecho-
Slowakije inzake de Duitsche perscam
pagne aL (Buitenland, 4e Blad).
regelmatig aanliep. Het schip was Maan
dag j.l„ komende van Stolpmuende. met
een lading graan in de Rijnhaven gearri
veerd. Na de lossing heeft het Dinsdag in
de Maashaven opnieuw een lading graan
aan boord genomen, waarna het gister
avond wederom naar Duitschland is ver
trokken.
Ook de „Schwalbe" komt reeds jaren
lang regelmatig te Rotterdam. Dit schip
De „We stfalia.
then ingezonden. De jury, bestaande uit
de heeren A. Lagendijk, H. Buurman en
J. J. Maandag, kende hieraan 12 p. toe.
Na de pauze besprak de heer Jan Kriest
Jzn. breedvoerig de cultuur van Nerine
Speciosa, waarbij vooral gelet moet 'wor
den op een goeden, juisten rusttijd. Dit
er over eens, dat dit sprookjes zijn, evenals
wat men vroeger beweerde over het zaaien
van andijvie bij afgaande man, of dat van
kroten bij opkomende maan! In beide ge
vallen heeft men met z.g.n. tweejarige
planten te doen en zoowel hij groenten als
siergewassen zijn er onder deze groep z.g.n.
Deze uitbereide serie „dichterlijke mo
mentopnamen" van den zoo karakteristiek EERSTE BLAD
schrijvendcn romanticus Schumann, den i
„denker in tonen", werden met een zoo-
danig élan en in zulk een bruischende een
heid weergegeven, dat deze cyclus, die an
ders wel eens lang lijkt, nu van 't begin
tot 't einde bleef boeien.
Van totaal ander karakter en uit veel
later tijd sjoeelde hij Ravel's prachtige tri
logie „Gaspard de la nuit": het verdroom
de „Ondine". het huiveringwekkende „Le
Gibet" (De Galg), met zijn luguberen on
dergrond en de pikante vertelling van den
fantastischen dwerg „Scarbo". Welk een
uitnemend en illustratief voordrachtskun
stenaar is Andriessen. Gevoel voor het
humoristische, het groteske en het boven
natuurlijke: hoe juist werd dit geopen
baard! 't Was, alsof een prentenboek met
een grillig, spookachtig vertelsel werd
opengeslagen: iedere pagina er van hield
het auditorium in spanning.
Andriessen's beheersching van de zware
techniek is zóó volkomen, dat men zich
eigenlijk in het geheel niet bewust is van
de ontzaglijke moeilijkheden, vooral wan
neer ons aan den vleugel dien heen en
weer schietenden dwerg wordt voorgetoo-
verd. Eerst achteraf realiseert ge, welke
eischen Ravel hier aan den uitvoerder
stelt. Begrip, inleving en visie waren te
vens bewonderenswaardig: men voelt, hoe
Andriessen hieraan in ieder opzicht heeft
gevijld, om deze compositie zóó te geven,
j als hij het dezen avond deed.
Een Chopin-cyclus is voor den waren
klavierliefhebber altijd een buitengewone
tractatie.
Achtereenvolgens genoten we van een
Nocturne, diverse Mazurka's, Etude's, Pré-
lude's en een Scherzo, door Andriessen
weergegeven met een zuiver gevoelde dich
terlijkheid. Subtiliteit of robuste kracht,
vóór alles beschaafde en delicate smaak, j
zich telkens weer uitend in tallooze dé
tails, kenmerkten zijn op een uitzonderlijk
niveau staand spel. Andriessen is voor dit
alles in deze kolommen reeds zóóveel ge
huldigd, dat wij het niet nog nader be
hoeven toe te lichten.
Dat de Leidenaars ook een „landgenoot"
weten te eeren, bewees het geestdriftige en
uitermate hartelijke applaus, waarvoor An
driessen met een Chopinwals dankte.
Door het bestuur van den Kunstkring is
deze nobele en bescheiden kunstenaar,
wien wij nog vele jaren als brenger van
pure muzikale schoonheid toewenschen.
met een prachtigen lauwerkrans in de
Leidsclie kleuren gehuldigd.
Andriessen te mogen hooren op 't hoog
tepunt van zijn veelzijdig kunnen, is een
gebeurtenis, die wij zeer speciaal in onze
herinnering zullen behouden!
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
Eenige honderden schaaklief
hebbers voorzagen zich in den
voorverkoop reeds van toegangs
bewijzen voor de achtste partij
om het wereldkampioenschap
schaken, welke hedenavond te
halfzeven in de Stadsgehoorzaal
aanvangt.
De zaal zal echter niet uitver
kocht zijn, zoodat men ook aan
de loketten nog voldoende plaats-
kaarten (a f. 1.zal kunnen
verkrijgen.
DE DIRECTIE.
Near de speciale verslagge
ver van Havas aan het Spaan-
sche front van Asturië meldt,
heeft de stad Gyon zich he
denmorgen overgegeven.
Franco heeft dus thans, Oviedo
nog uitgezonderd, geheel
Noord-Spanje in bezit geno
men. Oviedo zal zich wel niet
lang meer kunnen handhaven
Kaapsche bolgewas is bijzonder geschikt voorloopers. die reeds het eerste jaar door
voor snijbloem, mits men de natuurlijke schieten of bloeien. De maan heeft wel
groeiwijze kent en daarnaar weet te han- invloed op weersverandering en dat. kan
delen; een en ander werd aan de hand aenige wijziging brengen in de ontwikke-
van medegebracht materiaal zeer duide- ling onzer culturen.
Met belangstelling mochten wij ver
nemen, dat het bezoek aan de Kunst
kringconcerten zich dit seizoen weer in
stijgende lijn beweegt. Niet in het minst
zal daartoe ook bijgedragen hebben de
voor concerten als deze, komt ons muzikale
leven voor de toekomst in hooge mate ten
goede. Nog velen mogen alsnog blijk geven
deze geste en dit streven van het actieve
bestuur te waardeeren!
ACADEMISCHE EXAMENS.
het candidaatsexamen
heer A. Soesman (Den
lijk door spreker uiteengezet. Een vraag Na een uit bovenstaande vragen voort- aanmerkelijke entrée-reductie voor de jon.
betreffende den invloed der maan op de vloeiende zeer leerrijke gedachtenwisseling geren, waarvan een druk gebruik gemaakt
groeiende gewassen vond verschillende in- I volgde rondvraag en sluiting met dank aan is en vermoedelijk nog zal worden,
leiders; over het algemeen was men het de verschillende sprekers. Het opwekken van de interesse der jeugd
Geslaagd voor
geneeskunde, de
Haag).
Geslaagd voor het candidaatsexamen
rechten, de heeren D. v. d. Wel (Oegst-
geest); R. A. de Wijs (Enschedé) en J. L.
H. MOll (Deventer).