LAATSTE BERICHTEN Help! De Kantonale Verkiezingen in Frankrijk LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad Dinsdag 19 October 1937 JETTY LECLAIR De striid in Spanje De strijd in het Verre Oosten Baar stak ^Jan Steen z'n pyp aan op* Oufo-fioKanbsche Pijptabak Alle richtingen winnen ELTAX 666 TWEEDE KAMER Binnenland Buitenland VRAGENRUBRIEK Het door Italië aan den dag gelegde stre ven naar vorming van zijn imperium in Afrika wordt door Vernon Bartlett in de News Chronicle besproken. Hij gaat daar bij uit van inlichtingen „uit uitzonderlijk goed Ingelichte" bronnen en begint met te zeggen, dat de aandacht der Itallaansché autoriteiten vooral gericht is op propa ganda bij de Mohammedanen. Er zal een groote Mohammedaansche universiteit ge bouwd worden te Harrar in Abessynlë. waar de thans bijna voltooide radiozender een aanvulling moet vormen van dien van Bari. De Italiaansche propaganda raakt ook de lnlandsche bevolkingen van den Soedan en van de Engelsche bezittingen in Afrika Het zware leger van het Italiaan sche rijk, zoo zegt men tegen hen, zal die nen tot hun bevrijding. Ook Frankrijk blijft niet vrij van deze attenties en in ge val van oorlog zou het Abessijnsche leger ais eerste doelstelling Djlboeti hebben, teneinde Erythrea en Somaliland met el kander te verbinden. De militarisatie van de Abessijnsche bevolking gaat gelijk op met de cultureele propaganda en de Ita liaansche autoriteiten werker^ #an de uit voering van een plan, strekkehde tot het lil vijf jaar op de been brengen van een lnlandsch leger van omstreeks drie en een half mlllioen soldaten, waarvan driehon derd duizend in actieven dienst. De reser visten van dit leger zullen een dag per week moeten geven aan militaire training. Voor de financiering van deze grootsche plannen wordt alles in het werk gesteld om van Abessynië een voorbeeld van economi sche autarkie te maken. IJzer- en steen koolmijnen zijn ontdekt in de provincie Harrar, waar staalfabrieken binnenkort zullen worden gebouwd. Volgens optimisti sche verwachtingen zal men over drie jaar rails kunnen fabriceeren. over vier jaar kanonnen, over vijf jaar geweren en over zes jaar auto's. BELGIË Charles Magnette t Minister van staat, Magnette. oud-voor zitter van den Senaat, is overleden. Charles Magnette, liberaal senator voor Luik. was grootmeester van het Groot- Oosten van België. LUXEMBURG. Regeering treedt af. De groot-hertogin heeft het aftreden ran de regeering-Bech aanvaard. Het verzoek om ontslag was ingediend in verband met den uitslag der verkiezingen. De groot hertogin heeft Bech belast met de vorming van een nieuw ministerie. met 6 PERSONEN naar: Noordwijk aan Zee f. 1.50 Den Haagf. 2.25 Rotterdam f. 5. Amsterdam f. 6. Utrechtf. 7.40 Onze Parijsche correspondent schrijft: Een onbekende met Fransche toestan den, die hedenmorgen de Parijsche och tendbladen van diverse politieke richting doorkeek, zal waarschijnlijk wel na eenige oogenblikken die kranten hoofdschuddend opzij hebben gelegd. En op slot van zaken was het ook wel vreemd, wat hij daar las, want wanneer hij eerst de llnksche bladen inkeek, dan zag hij om te beginnen met de communistische „Humq.nlté" met koelen van letters victorie" aan den kop van de krant gedrukt staan. Dat ook de socialis tische ..Populaire" een zegezang aanheft, zal hem niet verwonderd hebben en even min, dat de radicaal-socialistische en zeer volksfront-gezinde „Oeuvre" hiermede In stemt. Maar wanneer hij dan. kranten in ziet, die over het algemeen geen speciale politieke richting hebben, maar die sinds het volksfrontbewind zich nationaal-voe- lend noemen en hij in die bladen eveneens het woord „victorie" gedrukt ziet, dan kijkt hij wat verbaasd op en het wordt hem heelemaal onbegrijpelijk, wanneer hij bij dien journalistieken speurtocht ten slotte de uitgesproken rechtsche bladen ter hand neemt en ook daar weer het zelfde lied hoort zingen. En toch, hoe vreemd het ook klinken moge, heeft ieder van zijn eigen stand punt uit bezien gelijk. De heele kwestie is echter of dit standpunt juist is. De vorige week, na de eerste ronde der kantonnale verkiezingen schreven wij reeds, dat com munisten en socialisten een vermeerdering van hun aantal zetels, vergeleken bij die behaald bij de verkiezingen van 1931, als een overwinning zouden beschouwen Dit aantal is vermeerderd en dus meenen zij reden tot juichen te hebben. Oppervlakkig beschouwd hebben zij gelijk, maar wan neer men een weinig dieper op de zaak in gaat. dan blijkt reeds zeer spoedig, dat zij absoluut geen reden hebben om zoo luid van den toren te blazen. Wat zien wij immers? De communisten komen van 10 op 41 zetels, winnen er dus 31 en de socia listen stijgen van 163 op 234 zetels, wat dus een winst beteekent van 71 zetels. Het is zeker aanmerkelijk, maar wanneer men eenerzij ds bedenkt, dat de communisten in 1931 slechts enkele candidaten stelden en ditmaal in alle kantons mededongen met eigen menschen, dat er bovendien door hen een millloenen-propaganda on der de Fransche boerenbevolking is ge voerd en dat nu de linkerpartijen elkaar in vele gevallen volgens het volksfront- accoord steunden, dan is dat resultaat op 1525 zetels toch wel heel poovertjes. vooral voor de uiterste linkerzijde. Er is echter nog meer. De eenige juiste maatstaf om den uitslag dezer verkiezin gen te beoordeelen is een vergelijking tus- schen de percentages der uitgebrachte stemmen bij deze en bij de Kamerverkie zingen van het vorige jaar. En dan blijkt overduidelijk dat na anderhalf jaar volks front bewind heel wat roode sympathieën bekoeld zijn. Werd immers het vorige jaar 8.60 pCt. der stemmen uitgebracht op de communisten, ditmaal was het slechts 2,68 pCt., terwijl de socialisten daalden van 25,44 pCt. op 15,34 pCt. Op deze wijze bezien heeft uiterst links dus allerminst reden tot juichen en is het begrijpelijk, dat eveneens radicaal-socialisten en na tionale partijen van een stembuszege spreken. Stelt men zich op het standpunt van zetelaantal, dan blijken de radicaal-socia listen 42 zetels verloren te hebben en men behoeft zich niet af te vragen ten voor- tieele van wie. De nationale partijen heb ben zich echter in vergelijking met 1931 behoorlijk gehandhaafd, daar zij slechts 19 zetels moesten afstaan.-Bestudeeren we nu weer even de percentages van verleden jaar en dit jaar. dan blijken de radicaal- socialisten van 20,61 pCt. vooruitgegaan te zijn tot 34.49 pCt., de onafhankelijke ra dicalen. die niet meer tot de volksfront combinatie behooren van 5.37 pd. tot 7,80 pCt. en de nationale partijen van 33.69 pCt. tot 35.54 pCt. Wanneer hier dus tevredenheid betoond wordt met den uit slag der verkiezingen, dan is dat met meer reden dan aan de overzijde, daar deze cijfers duidelijk aantoonen. dat de roode vloedgolf, die de communisten met zooveel ophef hadden aangekondigd, ach terweg ls gebleven niet alleen, maar dat zelfs de roode invloed ernstig aan het tanen is. Een andere merkwaardigheid bij deze herstemmingen is geweest de steeds duide lijker aan het licht tredende breuk tus- schen socialisten en communisten eener- zijds en de radicaal-socialisten ander zijds. Talrijke radicaal-socialisten immers zijn gekozen op grond van een programma, dat in lijnrechte tegensnraak is met de volksfrontprincipes en als anti-marxist zijn ze gesteund door de gematigde en na tionale partijen. Hieruit vólgt wel niet. dat men eerstdaags op een Ineenstorting van het volksfront moet rekenen, maar het wijst er wel op, dat de tijden allerminst rijp zijn voor een verscherpt volksfront programma, (Nadruk verboden) 4556 (Ingez. Med.) ITALIË. Wederom een proces tegen communisten. Vanmorgen heeft het speciale gerechts hof te Rome een aanvang gemaakt met de behandeling van een nieuw proces, ditmaal tegen vijftien communisten uit de streek van Apulie. Van de vijftien beklaagden zullen veertien verschijnen, de vijftiende zit in een zenuw inrichting opgesloten Zij worden er van beschuldigd gewerkt te hebben aan het opnieuw vormen van door de wet verboden partijen. PALESTINA Tegen de terreur. De autoriteiten hebben besloten, de we gen en de Internationale terreinen en ondernemingen strenger te doen bewaken. De bewaking wordt des daags verzorgd door de politie, des nachts door het leger. Plaatsen, die bij de laatste onlusten be trokken zijn geweest, zijn met collectieve boeten gestraft. De bepalingen, volgens welke de inwo ners van Jerusalem zich na bepaalde uren niet op straat mogen laten zien, blijven gehandhaafd. In een commentaar op den toestand schrijft de .Daily Mail": „het is zeker, dat de toestand slechts ernstiger kan worden, wanneer men er geen orde schept met de grootste snelheid en de grootste kracht, zulks met het oog op de onberekenbare consequenties, die hij kan hebben voor de geheele Mohammedaansche wereld". Het blad voegt hier aan toe, dat men het deelingsplan voor Palestina moet bespoe digen en schrijft dan: „laten wij Palestina verlaten, hoe vlugger hoe beter". De .Daily Herald" schrijft: „bij den tegenwoordigen stand van zaken zijn wij niet bereid te zeggen, dat Palestina be stuurd kan worden zonder speciale vol machten. Het is van belang een einde te maken aan de Arabische geweldcampagne tegen de Joden. Geen enkele regeering kan onbewogen blijven, wanneer zij ziet hoe onschuldigen brutaal worden neergeslagen door fanatici. Wanneer men dit toegeeft, moet hierbij gezegd worden, dat de onder drukking als blijvende politiek niet meer kans van slagen heeft in Palestina dan in Ierland of Indië, want ten slotte zal Palestina zijn heil slechts te danken heb ben aan een grootere en niet aan een kleinere vrijheid". 9216 (Ingez. Med.) BULGARIJE Koning Boris opent een nieuwen spoorweg. Koning Boris heeft Zondag den nieuwen spoorweg geopend van Doebnitza naar Gorna Djoemaya. De lijn. die 33 K M. lang is. heeft ongeveer 80 millioen lewa gekost. Zij verbindt het vruchtbare da: van de Stroema met het centrum van Bulgarije, i Nadat de koning de openingsplechtigheid I had verricht, stapte hij op de locomotief van den extra-trein, die net eerst over de lijn ging en bestuurde deze Aan het eind punt hield de koning van de Locomotief af een toespraak, waarin hij de economische beteekenis van de nieuwe lijn uiteenzette. RUSLAND Nieuw monsterproces. Naar een te Chabarowsk verschijnend blad meldt, zijn bij een nieuw monster proces voor het hoo» militair gerechtshof te Swobodno.ie (Verre Oo?(en) 24 spoor wegbeambten die verdacht werden van sabotage, hoogverraad, terroristische actie en ran spionnage ten gunste van Japan, ter dood veroordeeld. Het vonnis ls reeds voltrokken. TSJECHO-SLOWAKIJE Open brief van Henlein aan president Benesj. Henlein, de president der Sudeten- Duitsche partij heeft een open brief aan den president der republiek gezonden. De censuur heeft evenwel eenige passages ge schrapt. In dezen brief, welken Henlein aan de bladen heeft toegezonden, verklaarde hij, dat hij den minister-president op de hoogte zou hebben gesteld van zekere machtsmis bruiken van autoriteiten en dat de minis ter-president zou hebben beloofd hem te steunen. Verandering in de Grondwet. (Vergadering van heden). De voorzitter stelt zich voor, eerst over de gezamenlijke wetsontwerpen algemeene beschouwingen te doen houden, gelijk in eerste lezing, om daarna de wetsontwer pen afzonderlijk te bespreken. Thans komt dan ook elk wetsontwerp afzonderlijk in stemming, in tegenstelling --et de eerste lezing Joen er andere mo- leven ten deze bestonden. De heer de Marchant et d'Ansembourg NB B.) onent de reeks van sprekers. Spr. verklaart dat tegen deze wijze van j behandeling dezer zaak bij een legale partij geen bezwaar bestaat. Hp had echter ver- wacht dat de tegenwoordige minister van binnenlandsche zaken de gelegenheid zou hebben aangegrepen om verschillende ver beteringen aan te brengen. Met den minis ter hecht spr. dan ook aan de voorgestelde wijzigingen In de grondwet geen overwe gende beteekenis. En het verdachtmaken van de N.S.B. zal den gang der geschiede nis niet tegenhouden. De partij-dictatuur heeft hier de bevoegdheid van de Kroon beknot. Spr. schrijft veel van dit alles toe aan angst voor de N S.B., en de uitslag van de verkiezingen wordt door de groote par tijen misbruikt. Spr. ontvouwt verschillende bezwaren tegen de wetsontwerpen. O.m. zegt hti dat, als de kosten van levensonderhoud stijgen, het inkomen van de Kroon dient te worden verhoogd. Wie tegen het instituut Tweede Kamer ls, kan niet voorstander zijn van salaristoekenning. VEREENIGDE STATEN Radio-oproep van Roosevelt. Een nederlaag voor Roosevelt President Roosevelt heeft voor de radio een oproep uitgesproken ten gunste van particuliere hulp aan het crisiswerk. In zijn toespraak gaf hij opnieuw te kennen voornemens te zijn de begrooting in even wicht te brengen. Hij zeide: „Tenzij de federale belastingen ten zeerste verhoogd worden, moeten de uitgaven gebracht wor den binnen de grenzen van de bestaande belastingontvangsten." Volgens de cijfers, weLke door president Roosevelt bekend zijn gemaakt, wordt het tekort op de begrooting van het belasting jaar dat 30 Juni 1938 eindigt geschat op 695 millioen dollar, 277 mlllioen meer dan eerst werd geraamd. In de tusschentij dsche verkiezing, noo- dig voor het bezetten der vacature van den overleden senator Robinson, is de onaf hankelijke democraat Miller gekozen, ter wijl gouverneur Bailey, die een vurig aan hanger is van Roosevelt, verslagen werd. Miller is gekant tegen de wetgeving van Roosevelt op het gebied van loonen en werktijden, terwijl hij ook bekend staat als tegenstander van het wetsontwerp tot hervorming van het federale hooggerechts hof. Laatste verdedigingslinie der Asturiërs bezweken. De troepen van generaal Davila zijn er in geslaagd, de Asturische strijdkrachten, die de verdedigingslinie van La Sella bezet hielden, te omsingelen. Gisteravond bevon den de witte troeoen zich op ongeveer 15 K.M. van Villa Viciosa. De laatste ver dedigingslinie der Asturiërs is thans be zweken. ZUID-AFRIKA Rede van Pirow. Tijdens een campagne voor een tusschen- tijdsche verkiezing heeft de minister van verdediging Pirow. de meening, dat de Zuid-AfrikaansChc regeering erin toege stemd zou hebben Groot Britannië in tijd van oorlog bij te staan, of de Britsche koloniën te verdedigen, belachelijk ge noemd. Hij zeide o.a.: „Indien gij ooit wordt opgeroepen tot werkelijken dienst of Indien u gezegd wordt de wapens op te nemen omdat wij een verbintenis hebfen met Engeland om ten oorlog te gaan, zoo zeg ik u thans als minister van verdtdiring. dat lk u verlof geef te muiten en te weige ren in den oorlog te gaan. Onder zulke omstandigheden zou ik de eerste zijn om te muiten. Wij zullen niemand bulten de grenzen de Unie op ons bevel laten strijden. De negcn-mogendheden-conferentie De volgende landen hebben de Belgische regeering medegedeeld, dat zij aan de voor gestelde negen-mogendhedenconferentie zullen deelnemen: Frankrijk, Engeland, de Veveenlgde Staten. Canada en China. Het ls nog niet bekend. In welk gebouw de con ferentie zal worden gehouden. In welingelichte kringen acht men het niet onmogelijk, dat ook de Italiaansche regeering de ontvangen uitnoodlging zal aanvaarden, evenals sovjet-Rusland. Alvorens naar Brussel te vertrekken zal Norman Davls een onderhoud hebben met Roosevelt op Hydepark. In de Japansche dagbladen en In poli tieke kringen wordt gelijkelijk verklaard, dat een deelneming van Japan slechts dan mogelijk is, wanneer de betrokken mo gendheden de anti-Japansche houding van China en het communistische gevaar in China als oorzaak van het conflict erken nen en behandelen. Een behandeling van Japan ter conferentie in den geest van den Volkenbond en van de redevoering van Roosevelt en een eventueele behandeling van de Mandsjoekwokwestles op voorstel van China maakt deelneming van Japan niet alleen onmogelijk, maar zou zelfs het verdere lidmaatschap van Japan van het negen mogendhedenverdrag twijfelachtig maken. Aan Japansche zijde zal men zich echter wel geen illusies maken! Bij Sjanghai. Zoowel de Japansche als de Chlneesche strijdkrachten wierpen gisteren al haar troepen in den feilen slag, die woedt ten zuiden van de Woesoengkreek. waar de Japanneezen wederom een poging in het werk stellen een doorbraak naar Tsjahang tot stand te brengen. Ofschoon de Japan sche infanterie, gesteund wordt door tanks, vliegtuigen en zwaar geschut, hebben de Ciiineezen. naar zij melden, de ruïnes van Ketsjiapailoe op den weg naar Tasjang heroverd. Intusschen zijn de Chineesche troepen, volgens een van Chlneesche zijde uitge geven communiqué, tot den tegenaanval overgegaan in den sector van Kiangwan, waarbij zij de spoorlijn Sjanghai—Woe- soeng overtrokken en terrein wonnen In de richting van het stadscentrum. Men ge looft, dat ieder oogenblik een nieuwe Ja pansche poging verwacht kan worden troe- ptn aan land te zetten te Palmoekoe aan de Jangste op 45 mijl ten Noordwesten van Sjanghai. De Chlneesche stellingen daar zijn n.l. door de Japansche oorlogsschepen fel gebombardeerd. De strijd In het Noorden. In SJansl houden de Chlneezen stand. Omtrent deze vertwijfelde gevechten seinde Reuter gisteravond uit Nanking nog het volgende: Na een bijna onafgebroken strijd van vier dagen in het gebied rond Joeanping ten Noorden van Taljoeanfoe in het Noor den van de provincie SJansl, zijn de Ja pansche en Chineesche troepen belde uitgeput. Belde partijen reorganiseeren hun stellingen en wachten op versterking. Aan beide zijden zijn zware verliezen geleden. Ongeveer 30 tot 40 duizend Japansche soldaten, die omsingeld zijn. hebben ge tracht door de Chineesche linies heen te breken en Chlneesche troepen, waarbij goedgeoefende Nanklngtroepen en afdee- ilngen van hetvroegere Chineesche roode leger, hebben getracht de Japansche een heden te vernietigen, vóór versterking aankwam. De Chlneezen verklaren tien stukken veldgeschut, meer dan vijftig tanks, een honderdtal mitrailleurs en 800 geweren te hebben buitgemaakt. Ze geven evenwel toe. en als hij dan rustig „sijn ta- back soog' vergat hij al zijn zorgen en moeilijkheden. Zulke tabak waar hij zijn troost bij zocht, kuntU nu nog krijgen. Oud-Hollandsche van Douwe Egberts, mild, geurig en lang van snee. SCHOUT 15et. COOPVAERT lOct.p.',>on, 9533 (Ingez. Med.) dat ook hun eigen verliezen zeer groot zijn geweest, aangezien zij de Japansche troe pen onder een hevig spervuur hebben aangevallen. De Japanners trachten snel verster kingen aan te voeren door den pas van Jenmerkazan. Berichten uit Noord-China melden voorts dat de provinciale legers van Sjantoeng, die tot nog toe niet aan den strijd hebben deelgenomen, bij het front geconcentreerd worden. Twee divisies zijn gelegerd t* Tsing-tsao-koen, ten oosten van Tsl-nan- foe, en een andere divisie ls de Gele Rivier overgestoken om zich in het Noorden op te stellen. Het passagiersverkeer tusschen Peiptng en Kalgan is hersteld. De Chlnee sche troepen die bij Te-tsjao werden ver slagen, schijnen nu defensieve stellingen op te werpen bij Tal-jan. De Japansche troepen rukken snel op langs den Pelplng—Hankao-spoorweg. Sjoen-teh is zonder tegenstand ingeno men en de Japansche troepen die in een gepantserden trein oprukken, naderen Tse-tsjao aan de grens van Honan. Men verwacht dat de Chlneezen pas bij Tsjgng- teh, op een afstand van 320 mijlen vat Pelplng, ernstlgen tegenstand zullen bie den. De bestuursorganisatie In het Noorden. Vernomen wordt, dat de Japansche generaal Kita naar Tientsin zou zl)n ge komen om de eventueele vorming te bestu- deeren van een autonome regeering voor Hopei. Voor het presidentschap had men eerst gedacht aan Saoko. den vroegeren president der Chlneesche republiek ln 1923. voorts aan den ouden maarschalk Woepeifoe. Beiden zouden echter geweigerd hebben. HET CONGRES VAN HET N.V.V. Op het congres van het N.V.V. te Den Haag ls heden een conclusie aangenomen, waarin het bestuur van het N.V.V. wordt opgedragen met alle wettige middelen te bevorderen, dat de maatregelen, genoemd ln het adres van het N.V.V. aan de regee ring, eoo spoedig mogelijk tot uitvoering worden gebracht. Tevens wordt een drin gend beroep gedaan op de hand- en hoofd arbeiders, door versterking van de moderne vakbeweging hun invloed te vergrooten. DE POSTVLUCHTEN. De „Reiger" is heden van zijn reis naar Indlë om 13.50 uur op Schiphol geland. Uit het Verre Oosten. Nieuwe luchtaanvallen op Nanking. Na twee bombardementen van vannacht waarbij op het vliegveld vele Chlneesche toestellen zouden zijn vernield volgens Ja pansche lezing, ls de Chineesche hoofdstad vandaag opnieuw door Japansche vliegtui gen gebombardeerd. De aanval was we derom in hoofdzaak gericht op het vlieg veld. De bommen kwamen echter ook terecht op de spoorlijn naar Poekau, waar een groote brand ontstond. Van de zijde van het Chineesche agent schap Central News wordt daarentegen ge meld. dat cm negen uur vanmorgen een nieuwe poging der Japansche luchtmacht. Nanking te bombarc'eeren, werd verijdeld door Chineesche jachtvliegtuigen. Het kwain daarop boven Tanyang, op 70 K.M. van Nanking, tat een luchtgevecht. HET TERRORISME IN PALESTINA. In den loop van den nacht is gedurends veertig minuten geweervuur gericht op een Joodsche kolonie, die gelegen is in het uiterste Zuiden van Palestina De politie werd gealarmeerd door middel van vuur pijlen en zond terstond versterkingen. De orde werd hersteld. De regeering heeft een lijst gepubliceerd van huizen ln de streek van Jeruzalem, Hebron en Lydda, die zij met dynamiet zal doen opblazen in geval van een herhaling van daden van terrorisme. Te Lydda heb ben de inwoners bevel gekregen 22 uur per dag ln hun woningen te blijven; twee uur zullen zij ze mogen verlaten voor huishou delijke behoeften. Deze toestand zal voort duren tot dat de eerste tranche zal zijn be taald van de collectieve boete, die de ge meente is opgelegd na den brand op het vliegveld. Reeds ls een drietal woningen in Daharia als straf opgeblazen. B. L. H. te L. Het eerste ls ons niet be kend. - Ad 2. Het Laatste Nieuws (Brussel. - Ad. 3. Le Soir (Brussel). J. N. te S. te L. Gebruik sigarenasch vermengd met wat slaolie. Met een zacht doekje de vlek wrijven. Th. M. Jr. te L. De plek voorzichtig bet ten met melk of pure alcohol. ...den man, die 'n witten wandelstok draagt als hij de straat moet kruisen' (Want zoo'n stok word jjlL gedragen door menschen die slecht kunnen zien) 2—1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1937 | | pagina 2