Euwe-Aljechin te Leiden Hook TRIUMPH LEIDSCH DAGBLAD - Eerste B Zaterdag 16 October 1937 de 1 cent sigaret die blijft triomfeeren BINNEN 3 O METER ding. afgedekt met leien, terwijl de stee- nen bekleeding o.a. aan de Vischmarkt- lijde liefst 22 centimeter dik is. Wat dat betreft aldus de bouwmeester als het Leidsch Stadhuis er eenmaal staat, dan staat het ook voor eeuwen. Voor een tweeden Stadhuisbrand be hoeft men niet te vreezen. aangezien het gebouw brandvrij is en zelfs een eventueel bo'mbardement van uit vliegtuigen zal moeilijk een algeheele vernietiging ten gevolge kunnen hebben. Ook aan de mo gelijkheid van eventueele werkingen van den bodem of het muurwerk is gedacht. Zoo staat de toren geheel vrij van het eigenlijke gebouw, waarvan in het beton- frame op verschillende plaatsen spleten zijn uitgespaard, zoodat in het uiterste geval alleen scheuren kunnen ontstaan in de bekleeding zonder dat de betoncon structie wordt aangetast, terwijl de ge restaureerde gevel met schuivende koppe lingen is verankerd in den daarachter ge plaatsten binnenmuur. Teneinde de gehoorigheid tot een mi nimum te beperken beton vormt een goede geleiding voor het geluid zijn alle» plafonds en ook de gewelven van de feest- en raadszaal betegeld met 5 centi meter dikke steenen van gasbeton, terwijl over de vloeren een 10 centimeter dikke laag blinsbeton is aangebracht, eveneens een geluid-absorbeerend materiaal. Met de restauratie van den gevel aan de Breestraat zal nog geruimen tijd gemoeid gaan. Ge lijk bekend wordt deze uitgevoerd onder toezicht van .Monumentenzorg" en onder leiding van ir. J. van Heeswijk, hoewel er een innige samenwerking bestaat met den architect. De heer Blaauw roemde dit werk als een restauratie van den eersten rang; men krijgt absoluut niet het idee van een imitatie van het oude, doch de restaurateurs hebben uit de volledig aanwezige détails zij het ook dat deze fragmentarisch voorhanden wa ren ook den geest van het oude uitnemend verstaan. De kort. geleden geplaatste linker top gevel voldoet uitstekend, terwijl van deze gelegenheid tevens gebruik is gemaakt om uniformiteit te scheppen in de verschil lende typen ramen, welke het gevolg wa ren van 19de eeuwscho uitbreidingen Mede door de toevoegirig van een nieuw stuk gevel ter lengte van acht meter aan de zijde van de Maarsmanssteeg is een veel beter architechtonisch geheel ver kregen dan voorheen het geval was. On onze vraag of in den gevel de nieuwgebruikte Oberkirchener zand steen zich niet duidelijk zou afteeke- nen naast de restanten van den ouden gevel, antwoordde ir. Blaauw, dat de eerste ongetwijfeld iets lichter van kleur is. Een schadelijken invloed op den totaal indruk heeft dit echter z.i. niet; integendeel het verlevendigt het aspect nog eenigszins. terwijl na ver loop van hoogstens zes jaar geen on derscheid zal zijn te zien. De verdere bouw. Lag het oorspronkelijk in de bedoeling om reeds tijdens het optrekken van het betonnen geraamte een aanvang te maken met het aanbrengen van de steenen be kleeding, naderhand bleek de noodzake lijkheid om eerst den framebouw te be ëindigen. De bestekken voor den verderen afbouw liggen klaar, zoodat binnenkort aanbesteding kan plaats vinden. Boven dien moeten nog 16 andere bestekken wor den verwerkt, o.a. voor den aanleg van centrale verwarming, licht- en telefoon installatie, ventilatiesysteem, betimmering, inrichting enz. Met de uitvoering van een en ander zullen ongeveer l'/j jaar gemoeid gaan, zoodat het Stadhuis in ieder geval in den loop van 1939 in gebruik kan worden genomen. Op de vraag van een onzer collega's of het in de be doeling lag zulks te doen geschieden op den tienden verjaardag van den Stadhuisbrand, dus op den 12den Fe bruari 1939, wilde ir. Blaauw liever niet antwoorden als zijnde daartoe niet competent Na deze informatorische besprekingen begaven wij ons onder leiding van den bouwmeester en zijn onafscheidelijken metgezel, den hoofdopzichter, den heer Hartman van het Bouwbureau naar de overzijde van de Breestraat, waar wij het Stadhuis als eerste bezoekers via de monumentale hoofdtrap! mochten be treden. Rondgang door het gebouw. Waar wij bij vorige gelegenheden reeds meermalen en zelfs geïllustreerd met plat tegronden onzen lezers een beschrijving gaven van de indeeling van ons toekom stig Stadhuis, mogen wij ons ontslagen achten van den plicht daarover opnieuw in bijzonderheden uit te weiden. Daarom thans een rondwandeling in vogelvlucht. Via den staatsie-ingang komt men in de ruime centrale hall, welke zijn licht door glazen ramen in een halfcirkelvormig pla fond van boven ontvangt. Op de sluitvlak- ken zullen schilderingen worden aange bracht. Door twee breede bronzen, weg- schulfbare deuren, betreedt men ter rech terzijde de feestzaal, eveneens met een halfcirkelvormig gewelf, welke wederom met twee deuren is gescheiden van de daarachtergelegen trouwzaal. Bij officieele ontvangster, kan het geheele complex als één ruimte dienstdoen; het heeft dan een oppervlakte van 12 bij 37«/= meter. Ook de trouwzaal ontvangt van 2 zijden licht. El. door 4 ramen aan de Breestraat en 3 aan de Vischmarkt. Reeds direct valt in deze zalen de logi sche indeeling van het interieur op, welke harmonisch aansluit op de gevelverdeeüng en in hoofdzaak wordt bepaald door de steunpunten De motieven van den voorgevel vinden wij terug aan de achter zijde van het gebouw; de vloeren van het represent~t':ve deel van het gebouw wor den uitgevoerd in wit marmer. De bruids paren bereiken de trouwzaal via het bor des aan de Vischmarktzijde en een breed opgezet trappenhuis ot, bij regenachtig weer, door een ingang onder de colonnade. Achter het trappenhuis ligt een wacht kamer voor de bruiloftgangers en een koffiekamer; daarachter een diensttrap, welke toegang geeft tot de woning van den concierge, uitzicht biedende op de Koornbrugsteeg. Wanneer we vanuit de centrale hall rechtuit loopen, komen we via een trapje \an enkele treden, ter rechterzijde in de raadszaal met aansluitend een garderobe voor de raadsleden. Boven deze garderobe ligt de publieke tribune, plaats biedende aan 40 personen, die deze tribune be reiken door een aparten Ingang aan de Vischmarkt. De raadszaal heeft ook weel een booggewelf en een oppervlakte van 11 bij 15' j meter. Recht tegenover de pu blieke tribune en zonder toegang tot de raadszaal bevindt zich de perstribune met aangrenzend een perskamer voor het ver blijf der journalisten tijdens een geheime zitting. De ramen van de raaadszaal zijn tusschen de kolommen geplaatst. Gaan we deze zaal niet binnen, doch wandelen we rechtuit door de gang, dan komen we op het kruispunt van de as van het dienstgebouw, waarvan de hoofdin gang is gelegen aan de Vischmarkt met het front naar de Koornbrugsteeg. Slaan we op dit kruispunt linksaf, dan bereiken we de wethouderskamers. Keeren wij wederom terug naar ons uitgangspunt, de centrale hall der hoofd verdieping, dan vinden wij aan onze lin kerhand aan de ^Jreestraatzijde allereerst de vergaderkamer van B. en W.. welke door vijf ramen uitzicht biedt op Leiden's hoofdstraat; daarachter volgen de dienst vertrekken van den burgemeester (3 ra men) en van den gemeente-secretaris. Aan de overzijde van de gang liggen in dezelfde volgorde allereerst de bodekamer, waarin o.a. het luchtverversehingsappa- raat is opgesteld (de hoofdzalen worden rllc kunstmatig geventileerd en in den zomer gekoeld!en een werkkamer voorde srcretarésse van den burgemeester, terwijl in de onmiddellijke omgeving ook de af- deeling „Algemeene Zaken" wordt gehuis vest. De hoofdingang tot het dienstgebouw, waarover wij hierboven reeds schreven, voert allereerst naar de afdeeling Burge- lijke Stand en de trouwzaal 3de klasse. Merkwaardig genoeg bevindt de kluis van den gemeente-ontvanger zich nage noeg cp dezelfde plaats als voorheen. Vocrts vinden wij op alle verdiepingen een aantal reserve-lokalen, zoodat men geen vrees behoeft te koesteren, dat het nieuwe Stadhuis binnen afzienbaren tijd te klein zal blijken te zijn. Ook de licht val in den binnenhof, waarover in den ge meenteraad destijds zooveel pessimistische geluiden werden vernomen, valt bijzonder mee. Onze indrukken samenvattend, kun nen Wij. getuigen, dat de schepping van architect Blaauw, voor zoover het huidige stadium van den bouw een be oordeeling mogelijk maakt, voldoet aan alle eischen. welke aan een modern stadhuis kunnen worden gesteld. De bouwmeester is er o. i. volkomen in ge slaagd een alleszins bevredigende op lossing te vinden voor de zeer speci fieke moeilijkheden, welke het behoud van den ouden gevel en de aangren zende bouw van een modern utili teitsgebouw met zich brachten, waar bij de uit de plaatselijke omstandig heden voortvloeiende bezwaren van het niveauverschil aan dc Breestraat en de Vischmarkt op nauwelijks merk bare wijze zijn overbrugd. Ook de rangschikking van de ver schillende afdeelingen, waarbij dank baar gebruik is gemaakt van de elders opgedane ervaring, lijkt ons uitermate logisch, terwijl de overvloedige ruimte en de zeer ruime lichtinval eveneens voordeelen van niet te onderschatten belang zijn. Moge de verdere afbouw een voor spoedig verloop hebben, zoodat over eenkomstig de verwachtingen de Sleu telstad over anderhalf jaar haar Stad huis feestelijk kan inwijden! Dr. ir. J. J. Valkenburg, die de eerste les gaf, temperde later in den avond de vreugde over deze groote opkomst weer eenigszins door op te merken, dat in een stad als Leiden met ruim 70.000 inwoners een luchtbeschermingsdienst, wil hij goed functioneeren, over min stens 3500 medewerkers en -werksters moet beschikken! In ieder geval is het begin hoopvol en de afdelingsvoorzitter, de heer N. C. F. v. Ginkel, sprak daarover gisteravond in een der lokalen van het gebouw van den Gem. Geneeskundigen Dienst, daartoe door het gemeentebestuur beschikbaar gesteld, zijn voldoening uit, temeer waar de opkomst op de eerste algemeene vergadering beneden de verwachtingen van het bestuur bleef. Hieruit blijkt, dat het inzicht van het be lang eener luchtbescherming, d.i. zelfbe scherming, groeiende is. Het is dwaasheid om te meenen, dat luchtbeschermers voor standers zouden zijn van oorlog, doch de recente gebeurtenissen in Spanje en het Verre Oosten hebben de noodzakelijkheid van het treffen van beschermende maat regelen door de burgerbevolking tegenaan vallen uit de lucht wel heel duidelijk aan getoond. Hoe beter de voorbereiding is, hoe klei ner, in het algemeen het aantal slachtof fers zal zijn. Het is onze taak, aldus spr., om de over heid niet alleen te steunen in tijden, waar in het gevaar acuurt is geworden, doch haar ook behulpzaam te zijn bij de voor bereiding der burgerij, zoodat in geval van nood een flinke groep burgers en burge ressen deskundige, voorlichting kan geven. Terstond daarna verleende spr. 't woord aan dr. Valkenburg, die in een tweetal avonden het een en ander zal mededeelen over den chemischen dienst, De heer Val kenburg gaf allereerst een overzicht van de verschillende onderdeelen van den cur sus, zooals technische, medische, bescher- mings- en brandweerdienst, gasverken- nings- en ontsmettingsdienst e.d. Na afloop kunnen de cursisten dan be palen bij welke groep zij wenschen te wor den ingedeeld. Uitvoerig weidde spr. vervolgens uit over het gebruik van diverse oorlogsgassen, wel ke zijn te onderscheiden in traan- en nies- verwekkende, blaartrekkende en verstik kende gassen. Het gebruik beoogt vooral de burgerbevolking te demoraliseeren en juist om die reden zijn beschermende maatre gelen van zoo groote beteekenis. Het ge vaar van gasaanvallen uit de lucht ls ge lukkig niet zoo groot als men algemeen denkt, omdat het voor de verspreiders van de gassen een zeer groote moeilijkheid is om het gas in een zoodanige concentratie op de plaats van bestemming te brengen, dat fatale gevolgen optreden. Er is in de eerste plaats het afweergeschut, de moge lijkheid van verduistering bij avond en voorts de individueele bescherming middels maskers en gaskleeding. Volkomen onjuist is ,het om te veron derstellen. dat de burgerij zich tegen de moderne gassen toch, met zóu kunnen be veiligen. j Wanneer de gasdiscioline goed is. m.a.w. wanneer iedereen wee" wat hem of haar bij een gasaanval te doen staat, kan men met een betrekkelijk gerust hart den aan val afwachten. Tenslotte behandelde spr. de eigenschap pen der voornaamste gassen en de meest doeltreffende bestrijdingsmiddelen, waarop hij de volgende week Vrijdag nader zal ingaan. Iii totaal omvat pe cprsus 14 avonden. 6394 (Ingez. Med.) De volgende week (21 October) spelen Eu we en Aljechin in de Stadsgehoorzaal te Leiden hun achtste partij om het wereld kampioenschap schaken. Euwe leidt thans met 32, maar iedere partij brengt nieuwe spanning en nieuwe sensatie. Schaakliefhebbers mogen dat niet missen, maar ook voor den niet-schaker zal de sfeer van een dergelijken wedstrijdavond met z'n steeds wisselende stemmin gen iets zeer bijzonders zijn. Toegangsbewijzen zijn aan onze Bureaux verkrijgbaar a t 0.80 voor abonné's en a f 1.voor niet-abonné's (belasting inbegre pen)'. Bij schriftelijke bestelling moet het bedrag met 5 cent voor porto worden verhoogd. DE DIRECTIE. DR. A. KUYPER-HERDENKING. Ter gelegenheid van het feit, dat het deze maand honderd jaar geleden ls, dat dr. A. Kuyper werd geboren, zullen bin nenkort door het geheele land herden- kingssainenkomsten worden gehouden. Hier ter stede zal zulk een samenkomst as. Vrijdagavond in de Graanbeurs plaats vln- dena De A.R. klesver. ..Nederland en Oranje", die het initiatief hiertoe heeft genomen, heeft een tijdgenoot van dr. Kuyper, ds. C. W. J. van Lummel, van Zuidiand, bereid gevonden te spreken over het. onderwerp „Herinneringen uit de hitte van den strijd". Een declamator zal verder dr. Kuypers werk uitbeelden met eigen uit spraken van dezen grooten staatsman. ACADEMISCHE EXAMENS. Bevorderd tot doctor in de wis- en na tuurkunde op proefschrift „Complexe ver bindingen van boortrifluoride" de heer L. J. Klinkenberg, geboren te 's Gravenhage; geslaagd voor het doctoraal examen wls- en natuurkunde, hoofdvak pharmacie, de heer A. Harmse (Oegstgeest)voor het doctoraal examen Indisch recht: mej. T. Heyllgers (Utrecht) en de heer H. M. Pere- laer (Den Haag); voor het candidaats- examen Indisch recht de heer P. W. Wib- bens (Den Haag)voor het doctoraal exa men rechten de heeren E. G. Bisschop (Vllssingen) en G. Oudemans (Eindhoven); voor het doctoraal examen klassieke let teren de heeren E. Boswinkel (Den Haag) en R. H. Dleks (Dordrecht). FABRIEK „CORRECTUMS" RAPENBURG 26 LEIDEN TEL. 2257 2964 (ingez. Med.) GOUDEN DOCTORAAT. Woensdag as. zal het 50 jaar geleden zijn. dat dr. P. J, M, Schaepman te Den Bosch, oud officier van justitie aan de i Rijks Universiteit alhier promoveerde tot doctor in de rechtsgeleerdheid. Het Stadhuis-carillon. Dc penningmeester van het Carillon- comité bericht oris, dat behalve ver schillende grootere en kleinere bij dragen, die alle zonder onderscheid welkom zijn, ook weer een bijdrage van f. 500 is ontvangen. De laatste weken vloeien de giften ruimer dan voordien het geval was. Zooals men weet kan men zijn of haar bijdrage overschrijven op post rekening 302400 van den penningmees ter Carillon Comité Stadhuis Leiden. Ned. Ver. voor Luchtbescherming. De cursussen trekken groote belangstelling. Er blijkt hier ter stede groote be langstelling te bestaan voor den alge- meenen cursus in luchtbescherming, uit gaande van de afdeeling Leiden der Ned. Ver. voor Luchtbescherming. Voor den eersten cursus gaven zich ver over de honderd gegadigden op. zoodat het aantal cursisten over twee avonden moest worden verdeeld en bovendien zijn er nog zooveel aanmeldingen óf reeds ontvangen óf op komst, dat nog minstens twee parellelcursussen in het leven zuilen worden geroepen. Van de zijde van het gemeentepersoneel wor den alleen reeds ongeveer 80 inschrij vingen verwacht. NED. BOND VAN VEREENIGINGEN VAN OUD-LEERLINGEN DER TUIN- BOUWCURSUSSEN. Gisteravond hield de afd. Leiden en om streken van bovengenoemden bond haar goed bezochte, maandelijksche vergade ring. Bij de opening feliciteerde de voor- j zitter de leden, die op de afgeloopen cur- j sussen een diploma hebben behaald. De heer' L. Dee hield een Inleiding over het bestrijden van wortelluis op rozen, waarbij gesproken werd over het ontsmet ten van den grond met blauwzuurgas. Mie ren spelen een groote rol bij de verbrei ding van de luis. Het niet vruchtdragen van Castunea vesca (Tamme Kastanje i werd besproken door den heer Kromdijk, waarbij kwam vast te staan dat standplaats, grondslag en vooral de ouderdom van een boom fac toren zijn van beteekenis. De heer Holwerda gaf zijn indrukken weer van een excursie met de Dendrologi- sche Ver. naar eenige boomkweekerijen. Deze en de vorige inleidingen leverden een aangename discussie op. Een groep afgesneden dahlia's, deels zaailingen, deel nieuwere en oude aan winsten, ingezonden door den heer J. H. Smit, die een en ander toelichtte, verwierf 8 punten. Eenige bloempluimen van Ge- nervum argentutium van den heer J. J. v. d. Blom, verwierven 7 pnt,, terwijl de heer heer Den Holder de. aandacht vestigde op Clercdendron, een mooie bloemheester, welke z.i. te weinig aangeplant wordt. Het was weer een zeer leerzame verga dering. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Nieuwe inschrijving: Naamlooze Vennootschap Hollandsche Eenheidsprijzen Maatschappij „H.E.M.A." (filiaal), Haarlemmerstraat 130/136, Lei den; hoofdzaak Ruysdaelstraat 49, Amster dam. Wijziging: P. J. Teske, Morschweg 10, Leiden; heeren- en dameskappersbedrljf. Bovengenoemde zaak is omgezet in een vennootschap onder firma onder den naam firma P. J. Teske en Zoon. (Beperkende Bepalingen). Vennooten P. J. Teske en C. Teske, Leiden. De raadwedstrijd, uitgeschreven door het kleedingmagazijn „De Faam", is een groot succes geworden. Er werden niet minder dan 6500 formulieren Ingeleverd, waarvan slechts 25 de juiste bedragen ver meldden. De tien prijswinnaars zijn door het lot aangewezen. Donderdag j.l. vergaderde de Plaatse lijke Commissie van Toezicht op de Bio scopen onder voorzitterschap van den heer A. P. A. Eskens. In de plaats van den heer mr. F. H. van der Tas, die als zoodanig had bedankt, werd als secretaris der commissie benoemd het lid der commissie, de heer I:. van Woudenberg. Tot onderwijzeres aan de Ned. Herv. Kleuterschooi te Lisse is benoemd mej. N. Parlevliet alhier. Onze stadgenoot, de heer H. Mulder is benoemd tot agent van politie te Leeu warden. Op initiatief van enkele leden der Leidsche Doofstommen-Vereen. ,De Sleu telstad" is hier ter stede opgericht „De Leidsche Doofstommen-Zwemclub. Het bestuur bestaat uit de heeren D. Daniëls, voorz., Joh. Sieders, secretaris en mej. C. de Haas, penningmeesteresse. Het adres van den secretaris is Haarlemmer weg 63 r. van een brandende straat lantaarn of op 'n officieel parkeerterrein moet uw auto staan om vrijgesteld te zijn van dc plicht om licht op te hebben Gouden jubileum W. H. van der Kaay. Als bediende der sociëteit „Amicitia" De heer Willem van der Kaay. Bestuur en leden der Sociëteit „Amici tia" hebben gisteren aan den oudsten bediende en kellner, den heer W. H. v. d. Kaay, ter gelegenheid van diens gou den jubileum een onvergetelijken dag bezorgd. Van zeer vele zijden stroomden de gelukwenschen binnen en uit deze tallobs vele sympathiebetuigingen moet den jubilaris wel duldelijik géwordén zijn, dat niet alleen zijn werk, maar vooral ook zijn bescheiden en vriende lijke persoonlijkheid in breeden kring gewaardeerd wordt. Toen de jubilaris met zijn eclhtgenoote gistermiddag door den secretaris, den heer N. C. F. van Ginkel, fier auto van huls was gehaald en aan de Socletelt arriveerde, vond hij daar de vlag uitgestoken, terwijl zich in de groote benedenzaal zeer vele leden en dames-leden hadden verzameld. De voorzitter der Socletelt, mr. M. B. Vos, hield een hartelijke toespraak, waarin hij eraan herinnerde, dat „Willem", zooals de jubilaris altijd genoemd werd, op 14-jarigen leeftijd als biljartjongen in dienst trad van de sociëteit, welke toen nog op de Breestraat gevestigd was. Er waren toentertijd: vele studenten lid. studenten, die zich te oud voelden voor „Minerva". Acht jaar later, in 1895, volgde zijn benoeming tot kellner, nog later tot eersten kellner, als hoedanig hij vele jaren heeft samengewerkt met Willem dé la Rle, die in 1932 is gestorven. Heel veel is in de afgeloopen halve eeuw in het sociëteitsleven veranderd, aldus spr., doch „Willem" is altijd gebleven dezelfde betrouwbare kellner, wiens tact, prettige manier van optreden, gevoel voor traditie en menschenkennis door de leden hoogelijk zijn en worden gewaardeerd. Vrijwel alle leden hebben zich dan ook sipontaan aaneengesloten en een bedrag bijeengebracht, dat spr. in den vorm van een spaarbankboekje den jubilaris ter hand stelde. Bovendien overhandigde de heer Vos hem een gouden horlogeketting, terwijl hij ten slotte mededeelde, dat het lid de heer A. J. M. van Dijk had aangeboden een portret van den Jubilaris te schilderen, dat als her innering aan dezen dag In de Socletelt zal worden opgehangen. Daarna werd achtereenvolgens nog het woord gevoerd door den burgemeester, mr. A. van de Sande Bakhuyzen, die onder luide bijvalsbetuigingen mededeeling deed van de den jubilaris verleende bronzen eere medaille, verbonden aan de Orde van Oranje Nassau: door mevrouw Verhey van WijkRoem, die namens de dames-leden een gouden horloge met Inscriptie aanbood, door den heer W. Bothenius Lohman, die namens de sociëteit „Minerva" een zilveren sigarendoos overhandigde en door den gérant, den heer D. Mulder, die uit naam van het personeel den jubilaris een lamp offreerde. Tenslotte bestond er voor de leden gele genheid den trouwen societeitsbediende per soonlijk geluk te wenschen, waarvan een zeer druk gebruik werd gemaakt. Dat hem daarbij „nog vele goede jaren in Amicitia" werden toegewenscht. is een logische consequentie van de hartelijke waardeering, waarvan deze algemeene hul diging zoo sterk getuigde. 2—1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1937 | | pagina 2