STADSNIEUWS
Het Leidsche Stadhuis
in wording
78ste Jaargang
ZATERDAG li OCTOBER 1937
No. 23791
EERSTE NEDERLANDSCHE N.V.
Marine-vliegtuig T-l bij
de Banda-eilanden neergestort
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
Over anderhalf jaar is
de bouw gereed
Noodloftige mijnontploffing in
Amerika
30 dooden
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD
Weerverwachting voor Zondag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
BDeWpet regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
Jager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f.0.18
Franco per post f. 2.-35 per 3 maanden 4- portokosten.
(voor binnenland f.0.80 per 3 mndj
Foto Van Vliet.
Kijkje op den binnenhof met op den achtergrond de
betonconstructie van den toren.
Officieeie opening op den
lOden verjaardag van den
Stadhuisbrand
Er zijn maar heel weinig menschen
en nog minder Leidenaars, die ont
komen aan de suggestie van het in
aanbouw zijnde Stadhuis in dien zin,
dat zij aan de plaats van den bouw
kunnen voorbijgaan zonder een oogen-
blik aan de overzijde van de Bree-
straat stil te staan en een blik te
werpen op het gebouw, dat bezig is
zich achter de schutting te verheffen
en waarvan dezer dagen het hoogste
punt, de torenspits, bereikt werd.
Dit geldt niet alleen voor de voet
gangers, maar evenzeer voor de wiel
rijders en de automobilisten, wier
hoofden, als werden zij aangetrokken
door een reusachtige magneet, naar
rechts, respectievelijk links, worden
gedraaid, zoodra het begin van de
Stadhuis-schutting in zicht komt.
En zelfs de trampassagiers, hoeveel
haast zij ook hebben om hun bestem
ming te bereiken, prijzen zich geluk
kig. dat er een „Halte Stadhuis" be
staal, waar zij gelegenheid hebben
hun neuzen tegen de ruit te drukken
en een glimp op te vangen van het
•bouwwerk, dat binnen afzienbaren tijd
de zetel der Leidsche gemeentelijke
huishouding zal zijn
De belangstelling voor ons Stadhuis
neemt toe, naarmate de bouw vordert en
ïicii,o!as waarliik meer dan louter journa-
meuwsgierigheid, welke ons in de
ir p°°Pen maanden tot den bouwmeester,
rióoaauw meermalen het verzoek
zien ï1?, ons w«ei' eens iets te laten
schuttw ^ge€n zlch achter de houten
afspeelde. Maar steeds weer
werd ons geduld op de proef gesteld, tot
dat dezer dagen de heer Blaauw 't oogen-
blik gekomen achtte en een aantal pers
vertegenwoordigers uitnoodigde tot een
rondgang door het gebouw, waarvan de
hoofdlijnen zich al zoo scherp afteekenen.
Gaven wij ongeveer een jaar geleden
onze indrukken weer van de toen ter tijd
juist gereed gekomen fundeeringen met de
kelders en den geheelen onderbouw, dit
maal gold ons bezoek voornamelijk den
betonnen bovenbouw, waaraan Wernink's
Betonmaatschappij N.V. bezig is de laatste
hand te leggen. Deze betonconstructie
vormt inderdaad een integreerend deel
van het bouwplan, aan welke omstandig
heid het dan ook te danken is, dat de
hoofdvormen van het gebouw nu reeds
duidelijk te onderkennen zijn. Ditzelfde
geldt ook voor
den toren,
waarvan de besteigering dezer dagen is
verwijderd. Om echter binnenkort plaats
te maken voor nieuwe steigers ten behoeve
van de bekleeding van het betonframe,
waaraan weer heel andere eischen worden
gesteld dan aan die, noodig voor het
storten der betonspecie. Deze bekleeding
wordt deels uitgevoerd in baksteen, deels
in natuursteen van dezelfde kleur als de
gevel aan de Breestraat.
De nieuwe toren wordt met inbegrip van
den spits ter hoogte van 9 meter, circa
54 meter hoog. dit is ongeveer één meter
hooger dan de oude toren mat.
Waar de betonconstructie, althans ten
aanzien van het bovenste gedeelte van den
toren, nagenoeg geheel de vormen van de
bekleeding volgt, is daarin nu reeds het
prototype van een Hollandschen toren te
onderscheiden
Het is evenwel onjuist, gldus ïr.
Blaauw, om in dit stadium van den
bouw daarover een definitief oordeel
uit te spreken, zooals maar al te vaak
scheurt. Velen beweren, dat deze toren
„plomp" zou zijn, maar men doet goed
eerst af te wachten totdat overal de be-
Vanmorgen heeft zich in de steen
koolmijn Mul ga bij Birmingham in
Alabama (Ver. Staten) een ontploffing
voorgedaan, tengevolge waarvan dertig
arbeiders om het leven zijn gekomen.
Levensverzekering is de enige
oogst ter wereld, die zeker is.
Als de Verzekerde het tijdstip om
de vruchten te plukken niet be
reikt, vallen die vruchten zijn
nabestaanden in de schoot.
BIJKANTOOR LEIDEN, BREESTRAAT 10a
IM. NOOMEN
Telef. 302 - Na 6 uur 2479.
9378 (Ingez. Med.)
Het toestel is in zee gestort Alle vijf inzittenden gedood.
Slag op slag treft onze luchtvaart!
Op 6 Oct. verongelukte de „Specht",
waarbij vier menschen om het leven
kwamen. Zes dagen daarna (op 12 Oct.)
verdronken alle negen inzittenden van
het in zee gestorte marine-vliegtuig
T. 13, en hedenmorgen kwam uit Indië
reeds weer de tijding van een nieuwe
vliegramp, welke heeft plaats gevon
den bij de Banda-eilanden!
Bij den start van de reede van Banda,
bij den ingang van Straat Lontar, is
namelijk het marine-vliegtuig T. 1, van
geringe hoogte neergevallen met het ge
volg, dat alle vijf leden der bemanning
werden gedood.
De slachtoffers zijn: reserve luite
nant ter zee der -2e klasse E. v. Haften,
de majoor-telegrafist-vlieger G. J. Rad-
staat. de sergeant-vlieger G. van der
Hooft, de korporaal-vliegtuigmaker P.
L. Bogert en de zeemilicien-matroos-
telegrafist E. F. Nolten.
Alle lijken zijn geborgen behalve dat
van luitenant van Haften.
De begrafenis der slachtoffers zal
morgen op de Banda-eilanden plaats
vinden, waar een eskader aanwezig is.
Vliegtuig is gezonken.
Het vliegtuig is gezonken en kan als ver
loren worden beschouwd.
Aneta teekent hierbij aan, dat rondom
de Banda-eilanden groote diepten aanwezig
zijn, doch dat het nog niet bekend is waar
precies en onder welke omstandigheden het'
ongeval plaats vond.
Levensbijzonderheden der slachtoffers.
Eibert van Haften werd 17 Juni 1906 te
Vlaardingen geboren. Hij was gehuwd. De
overledene was stuurman tweede klasse der
K. P. M.
Op 18 Februari 1928 werd hij aangesteld
tot militie-leerling zeewaarnemer, waarna
hij reeds spoedig als zoodanig werd overge
plaatst naar het marinevliegkamp Moro-
Krembangan.
In Mei van datzelfde jaar werd hij bevor
derd tot militie-adjudant-onderofficier
waarnemer, eenige maanden later tot lui
tenant ter zee derde klasse van de Koninkl,
marine-reserve en in 1931 tot luitenant ter
zee tweede klasse.
Gerrit Jan Radstaat werd 23 December
1901 te Ede geboren en was dus 35 jaar. Hij
was gehuwd en had 6 kinderen.
In 1917 kwam Radstaat als leerling-onder
officier in actieven dienst. Na het doorkro
pen der verschillende rangen werd hij 10
December 1936 sergeant-majoor-telegrafist.
Hij behaalde in 1936 het internationaal en
een jaar later het nationaal vliegbrevet.
Gerard van der Hooft, de omgekomen
sergeant-vliegtuigmaker, werd 3 Maart 1909
te Recklinghausen geboren en was dus 28 j.
Hij was gehuwd en had geen kinderen.
Van der Hooft diende hier te lande als
chauffeur-zeemilicien en ging in 1929 over
in actieven dienst als korporaal-vliegtuig-
maker.
Als zoodanig ging hij in 1930 naar Indië,
behaalde daar in 1936 het marinevliegbrevet
en werd nog in datzelfde jaar tot sergeant-
vliegtuigmaker bevorderd.
De korporaal-vliegtuigmaker Pieter Leen-
dert Boogert werd 26 Juni 1912 te Den Hel
der geboren. Hij was dus 25 jaar.
Boogert was gehuwd en had één kind.
Als leerling-vliegtuigmaker kwam hij 12
September 1929 in actieven dienst. In 1933
werd hij bevorderd tot korporaal-vliegtuig
maker. In 1935 ging hij naar Indië, na hier
te lande eerst nog het brevet vliegtuig
mitrailleur-schutter te hebben behaald.
De zeemilicien-matioos-telegrafist E. F.
Nolten was een inlandsch dienstplichtige.
Hij was niet gehuwd.
Aangezien het geheele eskader van de
marine thans te Banda aanwezig is (ver
moedelijk in verband met de groote oefe
ningen i. behoefde geen hulpmateriaal uit
Soerabaja naar de plaats des onheils te
worden gezonden. Het marine-eskader
wordt op 23 October a.s. te Soerabaja terug
verwacht.
ldeeding van bak- en natuursteen, welke
op verschillende plaatsen anders van
dikte is en de beide omloopen zijn
aangebracht. Natuurlijk moet ook nog
een uurwerk worden geplaatst, bene
vens een peer, waardoor de verhou
dingen geheel anders worden dan ze
nu lijken.
De rechthoekige onderschacht, welke na
de bekleeding ongeveer een meter breeder
zal zijn dan thans, vindt aan de boven
zijde zijn afsluiting in den vloer van de
eerste trans, welke achthoekig van vorm is
en circa 90 centimeter buiten dien schacht
uitsteekt. Bestond het bovenstuk van den
ouden toren uit hout, lood en leien, bij
den nieuwen toren wordt alleen beton en
steen toegepast, met dien verstande, dat
de peer en de spits van koper worden
vervaardigd. Alleen aan den toren wordt
420 a 430 kubieke meter natuursteen ver
werkt.
Hoewel de toren qua constructie voor
100 °/o 20e eeuwsch is, past hij rich toch zoo
wel naar vorm als kleur uitstekend bij den
ouden gevel aan. De détails van het oude
zijn geenszins slaafs nagevolgd; integen
deel er is een geheel nieuw ontwerp ge
maakt voor een toren, die in hoofdvormen
het karakter van een specifiek Holland
schen toren zou hebben. Een soort archi
tectonisch experiment derhalve, hoewel de
heer Blaauw ons zeide dit niet als zoo
danig te beschouwen, daar hij ervan over
tuigd is, dat de combinatie gevel-toren
aesthetisch en architectonisch volkomen
is verantwoord.
De klokkenkamer is aanzienlijk grooter
dan vroeger het geval was, waardoor een
meer moderne opstelling van het carillon
mogelijk is en hot. geluid een veel grootere
uitstroomsngsruimte heeft. In den voet
van den toren is ruimte uitgespaard, zoo
dat ook de grootste klok van hst carillon
ongehinderd naar boven kan worden gë-
heschen.
De windwijzer, welke boven op den
torenspits wordt aangebracht, wordt een
copie van zijn voorganger, n.l. een uit
beelding van een leeuw, die met zijn opge
heven zwaard het wapen van Leiden be
schermt.
Voor den onderbouw werd 1750 ku
bieke meter beton en 200.000 KG. ijzer
BINNENLAND.
De bouw van het Leidsche Stadhuis (Stads
nieuws, le Blad).
Marinevliegtuig T. 1 in Indië neer
gestort. Alle vijf inzittenden
gedood (le Blad).
Grootscheepsche demonstratie met oorlogs
vliegtuigen op 30 October te Amsterdam
(Binnenland, 6e Blad).
De wegenverkeerswet treedt begin 1938 in
werking (Binnenland, 6e Blad).
Vrijstelling van de heffing op margarine,
vet en reuzel ter gelegenheid van het
Kerstfeest (Binnenland, 6e Blad).
Schaakmeester S. Landau over de eerste
etappe in de match EuweAljechin
(Sport, 4e Blad).
BUITENLAND.
Eden over de buitenlandsche politiek (3e
Blad).
De negen-mogendheden-conferentie zal 30
October te Brussel bijeenkomen (Bui
tenland, le Blad).
Ernstig mijnongeval in Amerika (Laatste
Berichten, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAGINA 1 VAN HET 6e BLAD.
Het weer in onze omgeving is
aan den rand van het stormge-
bied benoorden 58 graden N. B.
nog niet bestendig en tijdelijk
toenemen der bewolking, met
kans op eenigen regen, is niet
uitgesloten.
verwerkt; voor den bovenbouw waren
deze cijfers respectievelijk 3550 kub.
meter en 50.000 KG.
Wat den levensduur van het beton aan
gaat, aldus ir. Blaauw, deze is nog aan
merkelijk verlengd door het aanbrengen
van een beschermende verflaag op alle
plaatsen, waar het beton in aanraking
komt met het metselwerk. De daken zijn
bovendien voorzien van een houten bebor-
Foto Van Vliet.
F'oto genomen in de centrale hall van het Stadhuis. Op den voor
grond de hall (met gebogen plafond); daarachter doorzicht naar
de feest- en trouwzalen.
