De. achttiende
V olkenbonds vergadering
Financieel-Economisch
Weekoverzicht
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Zaterdag 9 October 1937
GEMENGD NIEUWS
Beter dan verwacht was - Verschillende nuttige
initiatieven - Verzet van kleinere staten
tegen de politiek der groote mogendheden
/UILLP/
TjJMNCENI
IdJN/T IN UTTEREN
Ontwrichting op de goederen-markten
De daling van den
Franschen franc
ZIJN VROUW DE HAREN AFGESNEDEN.
Merkwaardig drama te Rotterdam.
In de Rotterdamsche binnenstad heeft
zich onlangs een merkwaardig drama af
gespeeld.
Een zeeman, had bij een van zijn thuis
komsten geconstateerd, dat tijdens zijn af
wezigheid, zijn echtgenoote hem niet trouw
was gebleven. De man was hierover zeer
verbolgen en bedacht een vrij barbaarsch
middel om zijn vrouw weer op den rechten
weg te brengen. Hij greep een mes en wilde
haar daarmede in het voorhoofd steken. De
vrouw verzette zich hiertegen, waardoor het
mes uitschoot en in haar arm terecht
kwam.
Inmiddels was in het brein van den zee
man een ander plan gerijpt: hij zou zijn
vrouw de haren afsnijden, opdat zij zich
niet buiten de deur zou kunnen vertoonen.
In haar angst liet de vrouw dit toe.
Na aldus zijn woede gekoeld te hebben,
ging de zeeman terug naar zijn schip en
voer uit voor een nieuwe reis.
Bij zijn thuiskomst was alles pais en
vree. totdat een van de zes kinderen van
het echtpaar, namelijk de twaalfjarige zoon
zijn vader onthullingen deed over hetgeen
er gedurende zijn laatste afwezigheid was
voorgevallen.
Over het feit, dat er weer een man in het
spel was. was de zeeman zeer gebelgd. Zijn
vrouw, die dacht aan de vorige tafereelen.
vluchtte met haar zes kinderen naar de
buren op de eerste verdieping. De eerste
gedachten van den zeeman waren, dat het
dus de buurman was die thans een kink
in den kabel had gemaakt en hij zette zijn
familie na. De bovenburen hadden echter
de deur op slot gedaan zoodat hij niet bin
nen kon. Na de deur gerammeid te hebben
en onder het uiten van niet al te vriende
lijke uitlatingen aan het adres van den
buurman, heeft de zeeman zich even ver
wijderd om een wapen te halen.
Van die gelegneheid heeft de buurman
gebruik gemaakt om zich naar een in de
nabijheid gelegen politiebureau te spoe
den. waar hij van de beleediging, hem
aangedaan, aangifte deed, aangezien hij
met de zaak niets uitstaande had.
De vrouw van den buurman, de vrouw
van den zeeman en ongeveer tien kinderen
bevonden zich evenwel nog op de eerste
verdieping van het pand en toen de zee
man kort daarna met een dolkmes terug
keerde en andermaal de gesloten deur be
gon te bewerken, waarbij hij enkele be
dreigingen uitte, begaven de beide vrouwen
zich naar de achterzijde van het huis en
sprongen uit het raam. Zij kwamen ge
lukkig op een platje terecht, zoodat ze
slechts eenige schaafwonden opliepen.
Inmiddels was de buurt al gealarmeerd
en ook de politie arriveerde weldra. Deze
nam den zeeman mee naar het bureau,
waar hij in bewaring is gesteld. Voor de
zekerheid heeft de politie hem vastgehou
den tot zijn schip weer uitvoer, zoodat hij
thans zonder zijn familie nog te hebben
gezien, is vertrokken.
TEGEN EEN AUTO GEREDEN.
Gistermiddag botste de 15-jarige M. S
J. L. uit de Pippelingstraat te Den Haag.
die op zijn fiets in de Thorbeckelaan al
daar reed. tegen een personenauto, be
stuurd door den 52-jarigen J. H. V. uit de
Lohengrinstraat. De jongen sloeg met het
hoofd tegen den grond en moest in zeer
ernstigen toestand naar het ziekenhuis
aan den Zuidwal worden vervoerd. Hij
heeft vermoedelijk een schedelbasisfrac-
tuur gekregen. De flets werd geheel ver
nield. Waarschijnlijk is het ongeluk ver
oorzaakt, doordat de jongen slingerend
over den weg reed.
ONDER CEMENTBALEN BEDOLVEN.
Twee arbeiders gewond.
Gisteravond zijn in de opslagplaats van
de N.V. Bouwmaterialen M. Luyven, te
Lekkerkerk twee arbeiders bedolven ge
raakt onder een stapel cementbalen, welke
was omgekanteld. De werkman C. Mudde
kreeg een gebroken been. Zijn metgezel. B.
van der Wal. die moeilijk was te bevrijden,
werd bewusteloos opgenomen. Vermoede
lijk heeft hij inwendige kneuzingen opge-
loopen. In zorgwekkenden toestand is hij
naar een der ziekenhuizen te Rotterdam
vervoerd.
Genève. 7 October 1937.
De Achttiende Volkenbondsvergadering
heeft in menig opzicht de verwachtingen
overtroffen. Deze waren weliswaar niet hoog
zoodat het geen groote kunst was ze te
overtreffen. Doch wanneer men eenige ja
ren lang met de gedachte vert:_u a s-
raakt, dat het steeds z-lf-
scheiaen verwachtingen blijft, dan is het
een voorrecht eindelijk weder eens een op
stijgende lijn te kunnen vaststellen. Des te
liever doet men dit, omdat deze Achttiende
Volkenbondsvergadering eindelijk, althans
wat de tweede helft betreft, geheel en al in
het nieuwe Tehuis kon worden gehouden.
Beethoven's muziek voor de „inwijding
van het huls", waarmede het inwijdings
feest van voorzitter Aga Khan begon, sym
boliseerde door haar ernstige en toch toe-
komstvertrouwen uitdrukkende klanken zeer
goed deze eerste in het nieuwe huis van den
Volkenbond gehouden Volkenbondsvergade
ring.
Kleine voorvallen zijn vaak kenteekenend
voor den geheelen geest eener Volkenbonds
vergadering. Zoo ook ditmaal. Enkele mi
nuten voordat voorzitter Aga Khan van plan
was zijn slotwoord uit te spreken, besloot de
Volkenbondsvergadering gevolg te geven
aan den wensch van den Noorschen gedele
geerde Hambro en van verscheidene andere
gedelegeerden, om de stemming over de
voorstellen der Commissie van 23 inzake
China niet terstond te houden, doch tot den
volgenden dag uit te stellen. Deze verlen
ging van den duur der Volkenbondsverga
dering stoorde de reisplannen der meeste
gedelegeerden, die gehoopt hadden dien
zelfden avond nog met den nachttrein naar
huis te kunnen terugkeeren. Zij verklaarden
zich echter bereid, tot blijkbaar ongenoe
gen van de leiding der Volkenbondsverga
dering die den ganschen dag waanzinnig
gejacht had om de besprekingen nog dien
dag te kunnen beëindigen, nog een dag lan
ger in de Volkenbondsstad te blijven. Want
zij zagen in, dat het in strijd zou zijn met
de waardigheid van de Volkenbondsverga
dering, om belangrijke voorstellen der Com
missie van 23 over de verplichtingen van
den Volkenbond in het Japansch-Chinee-
sche geschil, die eerst om 8 uur ter kennis
van de delegaties gebracht waren die in de
Commissie van 23 niet vertegenwoordigd
waren, reeds om half negen in stemming te
brengen, zooals voorzitter Aga Khan en
secretaris-generaal Avenol gewenscht had
den. ,,In geen nationaal parlement zou zoo
een overijling mogelijk zijn!", verzekerde
Hambro. de voorzitter van den Noorschen
Senaat, en hij kreeg gelukkig de meerder
heid achter zich. Ook hierom, omdat de
delegaties inzagen, dat zij ook aan China
verschuldigd waren hun slaapwagens af te
zeggen. Want een onmiddellijke stemming
zou zooveel stemonthoudingen met zich heb
ben gebracht van delegaties, die hun eigen
regeeringen natuurlijk niet hadden kunnen
raadplegen, dat dit zeker niet in het belang
van de zaak van China zou zijn geweest.
De Japanners zouden natuurlijk al die
stemonthoudingen naar hun wijze hebben
uitgelegd en betoogd hebben, dat de door
de Commissie van 23 uitgesproken veroor
deeling van de Japansche handelwijze te
genover China door vele delegaties niet
gedeeld werd! Dank zij het uitstel der
stemming is de veroordeeling van Japan
door de Volkenbondsvergadering eenstem
mig geschied, met slechts twee stemont
houdingen. waaronder die van Siam dat
door zijn geografische ligging wel tot groote
terughoudendheid tegenover Japan ver
plicht is. Deze eendracht der Volkenbonds
vergadering inzake het Chineesch-Japan-
sche geschil en het zoo gelijkluidende oor
deel van President Roosevelt zullen zeker
bij de komende beraadslagingen der Lon-
densche conferentie der staten, die bij het
Negen-Mogendheden-Verdrag van Washing
ton partij zijn, veel gewicht in de schaal
leggen
Deze zelfde levendig belangstelling, die
de delegaties nog tot het laatste oogenblik
vervulde en de oorzaak werd van een plot
seling omverwerpen van de plannen der lei
ding. viel in de laatste tien dagen voort
durend en overal te bespeuren. Het was dan
ook teekenend, dat de meeste ministers van
buitenlandsche zaken volle drie weken te
Genève gebleven .zijn in tegenstelling tot
de gewoonte, om reeds na een dag of tien
weder huiswaarts te gaan. Deze belangstel
ling uitte zich ook voor het nlet-politieke
werk van den Volkenbond. Overal werden
nieuwe initiatieven genomen, werden aan
de bestaande technische Volkenbondsorga
nen nieuwe onderwerpen van studie opge
dragen. En, o wonder!, zelfs de steeds zoo
strenge vierde commissie, die voor de Vol-
kenbondsbegrooting. deed aan de algemeene
zucht tot uitbreiding van het Volkenbonds-
werk mede en verleende hiervoor de noo-
dige kredieten! De Volkenbondsbégrooting
voor 1938 is zoodoende ongeveer anderhalf
millioen Zwitsersche franken hooger ge
worden dan het aanvankelijk voorgestelde
bedrag, terwijl bovendien nog een som van
één millioen franken aan het reservefonds
ontnomen is, opdat aan China flinke ge
neeskundige hulp voor de bestrijding der
besmettelijke ziekten zal kunnen worden
verleend.
Het spreekt vanzelf, dat een levendige be
langstelling voor den gang van zaken niet
zelden ook verzet tegen de plannen der
leidende groote mogendheden uitlokte! De
tijden zijn blijkbaar voorbij, dat het be
staan van overeenstemming tusschen En
geland en Frankrijk voldoende was, om een
bepaald besluit te doen aannemen. Zelfs
in den tegenwoordigen Volkenbond zonder
Duitschland, Italië en Japan hebben de
Fransche en Engelsche delegaties een paar
keeren hun wil niet kunnen doorzetten. Dit
was vooral bij de behandeling der Spaan-
sche kwestie het geval.
In de eerste plaats reeds gelukte het hun
niet Spanje wederom een raadszetel te be
zorgen. En daarna begon de lijdensgeschie
denis met de bekende resolutie over de bui
tenlandsche inmenging in Spanje.
In den eersten door Frankrijk en Enge
land voorgestelden tekst werd zoo weinig
rekening gehouden met de tegen Italië ge
richte klachten van de regeering van Va
lencia en werd in zoo vage woorden over
een mogelijk naderend einde der nlet-in-
mengingspolitiek gesproken, dat del Vayo,
door Litwinow ondersteund, zelfs weigerde
dit Fransch-Engelsche voorstel als grond
slag van discussie te aanvaarden. Toen
daarna de Engelsche en Fransche gedele
geerden tot wijzigingen in hun tekst zijn
overgegaan, was deze zoo scherp tegen
Italië geworden en was daarin het spoedig
einde der niet-inmengingspolitiek met zoo
veel kracht in het vooruitzicht gesteld, dat
juist één derde van de ter Volkenbondsver
gadering vertegenwoordigde staten weiger
de hun stem aan den nieuwen tekst te
geven en deze door de tegenstem van Alba
nië en Portugal zelfs voor „niet aangeno
men" moest worden verklaard, aangezien
de vereischte eenstemmigheid ontbrak. De
Engelschen cn Franschen zullen toen wel
gedacht hebben aan de oude fabel van den
molenaar met zijn zoons en zijn ezel, die
eveneens tot het inzicht moest komen, dat
het heel moeilijk is het iedereen naar den
zin te maken!
KIND VERDRONKEN.
Te Capelle a. d. IJssel is gisteravond het
vierjarige zoontje van de familie Heijkoop
in een sloot voor de ouderlijke woning ge
raakt en verdronken.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
DAK INGESTORT.
In een fabriek in Brescia (Italië) is het
dak van een machineloods, waaraan repa
raties verricht werden, ingestort, viiftien
arbeiders werden bedolven. Twee dooden
en acht zwaar gewonden konden geborgen
worden.
NIEUWE UITGAVEN.
Bij de N.V. Boekhandel en Drukkerij
voorheen E. J. Brill alhier, is de tweede
druk verschenen van „Hoofdlijnen van
Nederlandsch burgerlijk procesrecht" door
onzen stadgenoot mr, W. Hugenholtz, die
gisteren promoveerde op een ander boek
over procesrecht, getiteld „Maritaal be
slag". Laatstgenoemd boek is bedoeld als
een handboek voor practiseerende advo
caten als hoedanig het ook afzonderlijk bij
de firma Brill is verschenen
In dezen tweeden druk der „Hoofdlijnen"
zijn verschillende aanvullingen en wijzi
gingen aangebracht, terwijl sommige on
derwerpen uitvoeriger werden besproken.
Kon. Ned. Stoomb. Mij. COLOMBIA,
8 Oct. van Plymouth n. Havre RHEA,
8 Oct. van Portimao te Genua VESTA,
8 Oct. van Venetië te Triëst PLUTO.
Amsterdam n Kopenhagen, pass. 8 Oct.
n.m. 2 uur Holteau AJAX. 8 Oct van
Danzig te Amsterdam NEREUS, 8 Oct.
van Amsterdam n, Gothenburg Me-
ROPE, 8 Oct. van Amsterdam n. Kopen
hagen BARNEVELD, 8 Oct. van Am
sterdam n. Chili BAARN, thuisreis,
6 Oct. te Tocopilla THESEUS, Amster
dam n. Genua, pass. 6 Oct. Dungeness.
HollandAfrika Lijn BLOEMFONTEIN,
8 Oct. van Genua n. Marseille.
HollandO. Azië Lijn GROOTEKERK,
uitr., 8 Oct. te Genua SEROOSKERK,
8 Oct. te Kobe.
HollandAustralië Lijn HEEMSKERK,
uitreis, 8 Oct. te Port Okla
Rott. Lloyd BALOERAN, uitreis, 8 Oct.
van Marseille.
Halcvon Lijn MAASBURG, Vlaardlngen
n. Narvik, 8 Oct. uit den N. Waterweg.
Kon. Paketvaart Mij. ROGGEVEEN,
6 Oct. van Hongkong te Beira TAS
MAN, 7 Oct. van Port Louis n. Lorenzo
Marques SIPORA, 7 Oct. van Sabang
te Belawan BARENTSZ, 6 Oct. van
Sandakan n Manilla BONTEKOE,
7 Oct. van Kohsichang n. Mombassa.
Java-China-Japan Lijn TJISALAK. 6
October van Hongkong n. Muntok.
Mij. Oceaan MELAMPUS, Amsterdam n.
Java, 7 Oct. van Sabang ALCINOUS,
Amsterdam n. Java, 7 Oct. te Liverpool.
JavaNew York Lijn MARKEN, 7 Oct.
v. Durban n. Lorenzo Marques.
Silver-Java-Pacific Lijn BENGALEN.
8 Oct. van Calcutta n. Pacific Kust.
Mij. Nederland BENGKALIS, 8 Oct. van
Amsterdam te Batavia.
Diverse Stoomvaartberichten JONGE
JOHANNA, Rotterdam n, Casablanca,
pass. 8 Oct. Öuessartt PARlÖLAVEN,
Rio Janeiro n. Havre, pass. 7 Oct. St.
Vincent ZONNEWIJK, Archangel n.
Velsen, pass. 7 Oct. Lodingen AMSTEL,
7 Oct. v. Archangel n. Rotterdam ST.
ANNALAND, 8 Oct. van Terneuzen op de
Tyne HOOGLAND, 7 Oct. v. Imming-
ham te Bremen WINTERSWIJK, 8 Oct.
v. Amsterdam te Archangel THEANO,
7 Oct. van Belfast te Fowey RIJN
STROOM, 6 Oct. van Newport te Swan
sea LEKHAVEN. 6 Oct. van Bahia n.
Madeira ALDEGONDA, 5 Oct. van
Bangkok n. Pladjoe ANASTASIA. 6
Oct. van Tjilatjap te Batavia ANGE
LINA. 6 Oct. van Singapore n. Telek
Anson AUGUSTINA. 6 Oct. van Ba
tavia te Soerabaya, gaat naar Pladjoe
ERINNA, 7 Oct. van Abadan te Triëst
ETREMA. 7 Oct. van Adelaide n. Port
Pirie, Pladjoe, Singapore. Miri en Co
lombo EULOTA, 11 Oct. van Suez te
Bahrein verwacht; gaat daarna n. Paull-
lac en verm. n. Rouaan GADILA, 6
Oct. van Lissabon te Curacao, gaat naar
Santos GENOTA, 10 Oct. van Bahrein
te Pauillac verwacht; gaat daarna naar
Rouaan HERMES, 7 Oct. van Port de
Bouc te Constanza. gaat n. Malta en
Tunis JOSEFINA, 5 Oct. van Batavia
te Pladjoe, gaat n. Singapore, Soesoe,
wederom Singapore en Balik Pappan
JUNO, 3 Oct. van Tarakan te Balik Pap
pan, gaat n. Banda MALVINA, 5 Oct.
van Curacao n. Las Palmas MARISA,
5 Oct. van Lissabon n. Fedhala en Con
stanza MARPESSA, 6 Oct. van Aba
dan n. Suez MERULA, 23 Oct. van
Curacao te Hamburg verwacht, gaat
daarna n. Harburg PAULA, 2 Oct. van
Balik Pappan n. Singapore AGATHA,
vertrekt 9 Oct. van Port Darwin n. Soe-
rabaya om te dokken MACUBA, 14
Oct. van Rouaan te Curacao verwacht
MIRALDA, 16 Oct. van Baytown te
Curacao verwacht; gaat daarna verm. n.
Engeland ARTEMIS, 11 Oct. van Mar
seille te Palermo verwacht om te dok
ken MAJA, 13 Oct. van Tripoll te Ant
werpen verwacht, gaat daarna n. Rouaan
MAMURA, 12 Oct. te Amsterdam ge
reed met dokken MEGARA, 20 Oct. v.
Houston te Pauillac verwacht; gaat
daarna n. Engeland, Amsterdam en Cu
racao I
Hoe afgezaagd de uitdrukking ook
moge klinken: wij leven op een vul
kaan en haast elke tweede dag vormt
weer een nieuwe waarschuwing voor
ons, dat er onder onze voeten krachten
aan het werk zijn, die door hun onop
houdelijke dreiging het laatste restje
levensgeluk, dat de zwaar beproefde
menschheid is overgebleven, nog pogen
te vergallen. Het is of die krachten er
vreugde in scheppen, een dag, waarin
even optimisme en vertrouwen veld
winnen, te doen volgen door een dag
van de diepste zwartgalligheid. Is het
te verwonderen, dat de schrijver van
het financieele overzicht zich aanhou
dend ziet geplaatst voor de grootste
moeilijkheden, omdat hij die onder-
aardsche krachten niet kan peilen en
de reactie ervan op de lijdende
menschheid vaak anders zijn dan men
logischerwijze had verwacht?
Zooals wij de vorige week al met aan
zekerheid grenzende waarschijnlijkheid
konden voorspellen, heeft de Fransche
franc zich een nieuwe amputatie moeten
laten welgevallen; hij beweegt zich op het
oogenblik op een peil, dat meer dan de
helft lager is dan het niveau van Septem
ber 1936. En laten wij hieraan terstond
toevoegen: wij betwijfelen het, of het ook
bij deze amputatie zal blijven. De Fransche
regeering heeft weliswaar vorigen Zater
dag even de tanden laten zien en geblaft,
doch of zij ook zal bijten, nog steeds ste
vig vastgebonden als zij is aan 't extreem-
linksche program, is o. i. nog een vraag.
Gelukkig heeft zij de invoering van valuta
restricties verworpen en daardoor een groot
onheil afgewend. Tevens heeft zij het
voornemen kenbaar gemaakt, de 40-uren
week ietwat soepeler toe te passen, ten
einde de stagneerende productie nieuw
leven ln te blazen. Wij durven uit de op
timistische verklaringen der Fransche
autoriteiten geenerlei conclusies meer te
trekken: reeds zoo vaak is de wereld te
dien aanzien bedrogen uitgekomen. Wij
moeten hier tegenover sceptisch blijven
staan, vooral wanneer wij een blik slaan
op de Fransche handels- en betalings
balans, die ondanks het groote toeristen
bezoek van dit jaar er maar allerdroevigst
uitzien en wanneer wij bemerken, dat er
ook thans nog van eenige kapitaalrepa-
trlatie, d. i. van een terugkeer van het ver
trouwen, geen sprake is. Integendeel, de
exodus van kapitaal houdt nog steeds aan
en heeft weer geleid tot het opnieuw ham
steren van goud.
De goederenmarkten.
Dit goudhamsteren, waaraan ook Neder
land weer zijn deel heeft, wordt boven-
oien bevorderd door het groote wantrou
wen in de ontwikkeling van goederen- en
aandeelenmarkten, dat, naar thans wel
duidelijk blijkt, in steeds sterker mate tot
uitdrukking komt. Op de goederenmarkten
is van de ontzaglijke hausse der eerste
maanden van dit jaar weinig meer over
gebleven. Toen men begon in te zien. dat
het verbruik der bewapeningsindustrie in
verhouding tot het totaalverbruik tegen
viel, dat alom de productie toenam en de
koopkracht daarbij achterbleef, toen stort
ten de groote speculatieve posities als
kaartenhuizen ineen, toen begon men
voorraden te spuien, terwijl de verbruikers,
die niet over voorraden beschikten, slechts
mondjesmaat kochten. Het is duidelijk, dat
zulk een totale omschakeling wel een ont
wrichting in de verschillende goederen
markten moest teweeg brengen. Zoo zien
wij thans den keperprijs dalen tot 45 per
ton tegen een hoogste noteering in de af-
geloopen 12 maanden van 75. den tinprijs
tot 233 tegen een hoogste noteering van
311, den rubberprijs tot 32 3/4 cent per
'h kg. tegen een hoogste noteering van 55
cent. Zoo zouden wij haast in het oneindige
kunnen doorgaan. Overal ontwaren wij ge
dwongen en vrijwillige liquidaties, gebrek
aan vertrouwen, prijsafbrokkeling Ten
aanzien van koper is de marktontwrichting
in enkele maanden tijds zelfs zoo ver ge
gaan. dat de Amerikaansche croducenten
besloten, hun productie met 20 °/o in te
krimpen, terwijl de Britsche. Chileensche
en Belgische producenten (de deelnemers
aan het in Januari j.l. tijdelijk opgeheven
restrictieplan) zich genoodzaakt zagen,
tegen eind November de restrictie weer in
werking te stellen op basis van 105 "/o der
standaard-tonnages, hetgeen naar men
aanneemt, overeenkomt met een feitelijke
productiebeperking van 25 Zelfs dit be
sluit evenwel heeft geen stimuleerenden
invloed op de konermarkt kunnen uitoefe
nen, wel een besvijs, hoe diep ingeworteld
het gebrek aan vertrouwen thans is.
Dit wantrouwen, wij schreven dit in
den aanvang, vloeit voort uit duistere
onderaardsche machten: politiek en
economisch. De volslagen machteloos
heid der weldenkende wereld tegen
machtssusurpatle, het vertrappen van
ales wat naar volkenrecht zweemt,
doet de menschheid sidderen en zij
siddert r>og meer, wanneer iemand als
Roosevelt het waagt, die dingen te zeg
gen, die ieder denkt. Roosevelt houdt er
van, zoo nu en dan als enfant terrible
op te treden. Hij doet dit ook op bin-
nenlandsch politiek terrein, waar hij
de betrekkelijke rust der laatste maan
den door een spreekbeurten-rondreis
verstoort, te keer gaat tegen het Hoog
gerechtshof (dat zijn New Deal in de
wielen rljdti en een vervroegde Con
greszitting tegen November aankon
digt. En bij dit alles komen dan de
steeds talrijker wordende aanwijzin
gen, dat indexdaad de herfstconjunc-
tuur to de Ver. Staten een tegenvaller
zal worden.
De staalproductie is deze week gedaald
tot een laagterecord voor dit Jaar, n.l.
66.1 der capaciteit tegen 74.4 der
vorige week.
Er bestaat in de Ver. Staten wel geen
betere conjunctuurbarometer dan de be
drijvigheid in de machtige staalindustrie,
de groote leverancier voor de automobiel-
nijverheid, de spoorwegen, den scheeps
bouw, de bewapeningsindustrie en den hui
zenbouw: een reactie, die zich daar vol
trekt, is haast onafwijsbaar een voortee-
ken van afnemende activiteit ln de door
haar gevoede industrieën. Wij zien daar
naast een merkbaren achteruitgang to den
verkoop van radio-artikelen en kasregis
ters, barometers van welstand bij bevol
king en middenstand, en men komt thans
eindelijk tot de erkenning, dat de koop
kracht van het vorig jaar wel zeer sterk
beïnvloed moet zijn geweest door de uit
betaling van den bonus aan de oudstrij
ders. Ook is de kostenstijging in de in
dustrie nog lang niet tot staan gekomen.
Zoo hebben b.v. de spoorwegen moeten
overgaan tot een verhooging der loonen,
ofschoon deze verhooging bij lange na niet
voldoet aan de elschen der arbeiders, zoo-
als wij die in een vorig overzicht hebben
afgeschilderd. Er is dus alle kans, dat op
nieuw stakingen het productieproces zul
len bemoeilijken. De kostprijs wordt na
tuurlijk ook ongunstig beïnvloed door de
inkrimping der bedrijvigheid, terwijl de
noodzakelijkheid voor vele industrieën, be
langrijk op haar ln den aanvang van het
jaar duur ingeslagen voorraden af te
schrijven, de winstmarges zal verkleinen.
Met dat al kunnen wij ons toch niet
voorstellen, dat de inzinking der con
junctuur van dien aard is, dat zij tot
zulk een scherpe reactie op de goede
renmarkten en beurzen aanleiding zou
moeten geven. Wij kunnen de gedach
te maar niet kwijt raken, dat hier be
paalde Amerikaansche manoeuvres in
het spel zijn. Het nog steeds machtige
Wall Street zou volgens deze opvatting
eindelijk Roosevelt den handschoen
hebben toegeworpen en door een ac
centuatie van de beursdaling den Pre
sident het vuur aan de schenen leg
gen. Men kome niet aan met de op
merking, dat dit toch wel een zeer laffe
en minderwaardige manier van vech
ten is: wie de mentaliteit van zekere
Wall Street-belangen kent, die zal zich
geenszins verwonderen, indien zij in
afweer zelfs naar zulke conjunctuur-
ontwrichtende middelen grijpen als het
opzettelijk scheppen van een baisse-
mai kt.
Welke oorzaken ook aan de dislocatie
van goederen- en effectenmarkten ten
grondslag liggen, er zij hier nogmaals op
gewezen, dat Nederland den laatsten tijd
wel in al te sterke mate den band voelt,
waarmee zijn beurzen aan de Amerikaan
sche zijn gekoppeld. Gedurende de afge-
loopen weken zijn het telkens weer de
Amerikaansche waarden geweest, die de
leiding gaven in de daling. Wij willen nu
in het midden laten, of al dan niet, ge
lijk wordt beweerd, Amerikaansche syndi
caten, teneinde de beperkingen den New-
Yorkschen beurshandel opgelegd te ont
gaan, via de Londensche en Amsterdam-
sche beurzen hun operaties uitvoeren en
daardoor de baisse hebben bevorderd. Vast
staat in elk geval, dat de aanhoudende
druk op Amerikaansche shares eindelijk
ook de Nederlandsche houders heeft ont
moedigd en tot liquidaties op vrij groote
schaal heeft geleid. Hoewel wij in het al
gemeen voelen voor een verspreiding van
het risico van den Nederlandschen beleg
ger over verschillende landen, zoo meenen
wij toch, gezien de jongste droevige erva
ringen, dat een losser maken van deil
band met Wall Street niet slechts ge
wenscht, doch zelfs dringend noodzakelijk
ls. Dit kan echter slechts geleidelijk ge
schieden, al naar gelang andere evenredige
of betere beleggingsobjecten kunnen wor
den gevonden Zoolang een behoorlijk al
ternatief ontbreekt, zal het slaken van
dien band wel grootendeels een vrome
wensch blijven.
Inmiddels hebben de verkoopen van.
Amerikaansche shares geleid tot een flau
were houding van den dollar tegenover den
gulden, ingrijpen van het Egalisatiefonds
en bijgevolg een nieuwe stijging van onzen
goudvoorraad met 10 millioen gulden tot
1275 millioen. De geldruimte neemt weer
toe. Het niet-slagen der Indische conver-
sieleening heeft slechts gedurende enkele
dagen, waarop de Schatkist in de markt
moest leenen om dekking te vinden voor
het niet geconverteerde gedeelte (de af
lossing geschiedt op 18 October), een wat
stijvere geldmarkt in het leven geroepen.
Doch spoedig draaide de wind weer en de
geldkoersen zijn weer even laag en onren
dabel als voorheen, waarbij natuurlijk nog
komt, dat als gevolg van de daling op de
effectenbeurs tal van prolongatiepasten
zijn aangezegd.
Een verheugend bericht is deze week te
vermelden: het confliot tusschen den Ne
derlandschen belegger en de „Koninklijke"
betreffende de goudclausule harer dollar-
Jeening is na een strijd van vier en een
half jaar bijgelegd. De „Koninklijke" heeft
eindelijk de wijste partij gekozen, zich
neergelegd bij het vonnis van het Hof van
Den Haag en daarmede ook de Vereeni-
giug voor ,den Effectenhandel tevreden ge
steld. De aanhangige processen zijn ge
royeerd, de goudclausule ls geen doode
letter gebleken, de beurslijst staat thans
open voor de guldenobligaties en de war
rants en men mompelt zelfs van een nieu
we uitgifte, die ons echter voorshands vrij
onwaarschijnlijk voorkomt. Laat ons dit
goudclausuleproces thans voor goed be
graven en slechts nog even. heel even op
merken, dat het Nederlandsche rechtsge
voel en den Nederlandschen belegger veel
ergernis zou zijn bespaard, indien de „Ko
ninklijke" vier en een half jaar geleden
den koninklijken weg had bewandeld.
3
