De oefeningen van
de Lichte Brigade
78 ste Jaargang
DONDERDAG 16 SEPTEMBER 1937
No. 23766
sT4r>sMEijïïs £)e Groentijd is begonnen!
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
De Prins zal iederen dag
aanwezig zijn
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
"Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets.' porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week '..:t..t. f. 0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden 7-f portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.>
Gemeentecijfers over 1936.
Foto van Vliet
Over het algemeen tegenvallers.
Thans hebben B. en W. eenige cijfers
over de gemeenterekening over 1936 gepu
bliceerd. Wij ontleenen daaraan, tevens
eenige vergelijkende cijfers toevoegend:
Gewone Dienst: Uitgaven f. 9.946.924.21,
ontvangsten f. 9.343.102.17. Nadeelig kas
saldo: f. 103.822.04. Het nadeelig exploita
tiesaldo bedraagt echter f. 75.408.67.
In 1935 was er nog een batig siot van
f. 107.053.35! Voor 1936 en 1937 waren slui
tende begrootingen geraamd
KapitaaldienstUitgaven f. 9.131.781.93,
ontvangsten f. 7.331.097.16. Nadeelig slot
f. 1.800.684.77. Het nadeelig saldo over 1935
bedroeg f. 1.640.773.82.
Gasfabriek: Winst f. 237.362.69. Over 1935
bedroeg de winst f. 318.117.80, terwijl voor
1936 geraamd was f. 287.232 tegen f. 192.717
voor 1937.
Electriciteitsfabriek: Winst f. 963.445.62.
Over 1935 was dit bedrag f. 1.075.558.67. ter
wijl voor 1936 geraamd was f. 1.073.050.
Voor 1937 is geraamd f. 1.193.537.
Gem. Radio-distributie: Winst f. 6.174.84.
Over 1935 was dit bedrag f. 34.269.25, ter
wijl voor 1936 was geraamd f. 23.775. Voor
1937 is geraamd f. 20.950.
De Gestichten Endegeest c.s.: Winst
f.6.107.09. Over 1935 was dit, f. 34.232.58.
terwijl de raming voor 1936 bedroeg
f. 17.088. Voor 1937 is geraamd f. 12.588.
Openbaar Slachthuis: Winst f. 30.792.58.
Over 1935 was dit f. 27.764.46, terwijl voor
1936 geraamd was f. 30.103. Voor 1937 is
geraamd f. 18.104.
Grondbedrijf: Nadeelig saldo gewone
dienst f 78.426.93, waarvan f. 40.000 ten
laste van de reserve van het bedrijf is ge
bracht. Over 1935 was 't deficit f. 73.279.70,
terwijl voor 1936 geraamd was f. 22.519.
Voor 1937 is een voordeelig saldo geraamd
van f. 19.892.
Reinigings- en Ontsmettingsdienst: Ver
lies reinigingsdienst f. 217.139.95, verlies
ontsmettingsdienst f. 5.292.08. totaal plm.
f. 222.433.01. Over 1935 was het deficit in
totaal f. 222.147.75. terwijl voor 1936 was
geraamd f. 231.934. Voor 1937 is geraamd
f. 225.860 verlies.
Gem. Hulpbank: Nadeelig saldo f 9.523.23.
Over 1935 was dit f. 5.375.36. terwijl voor
1936 geraamd was f. 4.930. Voor 1937 is ge
raamd f. 5.019.
Gem. Waschbureau: Voordeelig saldo
f. 144.60. Over 1935 was er een nadeelig
saldo van f. 115.82. terwijl voor 1936 ge
raamd was een voordeelig saldo van f. 551.
Voor 1937 is geraamd een voordeelig saldo
van f. 74.
Men ziet, dat de cijfers over 1936 over
het algemeen tegenvallen. Vandaar ook het
tekort op den gewonen dienst!
Het behoeft geen betoog, dat B. en W.
mede daardoor staan voor een zware op
gave om de begrooting voor 1938 sluitend
te krijgen. Groote- tekorten zullen moeten
worden weggewerkt. En nog lijkt voor Lei
den het zwaartepunt der crisis slechts wei
nig overschreden
HET GRAVENSTEEN.
Commissie tot bchoeding van verval.
Zooals men zich zal herinneren, heeft
de Ver. „Oud-Leiden" in het afgeloopen
voorjaar belangstelling gevraagd voor het
Gravensteen, nJ. door het houden van een
lezing door den heer ir. H. A. van Oerle,
alhierd, door het inrichten in de Laken
hal van een tentoonstelling van oude kaar
ten en prenten, betrekking hebbende op
het gebouw en door het organiseeren van
eenige excursies in het Gravensteen. Dit
had inderdaad tot gevolg, dat het Graven
steen In het middelpunt der belangstelling
kwam te staan. Aangezien dit historisch
en architectonisch belangrijke gebouw in
vervallen staat verkeert, Leiden onwaar
dig, kwamen door een en ander verschil
lende ingezetenen tot de overtuiging, dat
iets behoort te worden gedaan, ten einde
het gebouw voor verder verval te behoe
den en, zoo mogelijk, te herstellen.
Naar wij vernemen, heeft het bestuur
van de Ver. „Oud-Leiden" thans het initia
tief genomen tot het in een Commissie ver
eenigen van deze belangstellenden.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen: Gebr. Gerzon's Modemaga
zijnen N.V. (f.), Breestraat 57, Leiden,
hoofdzaak. Singel 327/347, Amsterdam.
Procuratie verleend aan R. A. Blatt, Oegst-
teest, (B. P.).
A. Alt, Lange Mare 112, Leiden. Handel
in gereedschappen en kleine werktuigma
chines, kleinhandel in rijwielen en onder
deden. Het bedrijf omvat thans: fabricatie
van rijwielen, handel en groothandel in
tijwielonderdeelen, gereedschappen en ma
chinerieën. Voor afd. auto-, motor- en
bootmaterialen wordt gehandeld onder den
naam: „Handels Combinatie Aralt".
Nieuwe inschrijving: N. V. Exploitatie
Maatschappij Columba, Valkenburgscheweg
16 Katwijk a/d. Rijn. Bouw en exploitatie
vhn huizen. Afkomstig "uit 's-Gravenhage.
Gisteren is het de inschrijvingsdag der „Groenen" geweest en zooals gebruikelijk, was het voor de Sociëteit weer een drukte
van belang. Onze fotograaf was in de gelegenheid een opname te maken van degenen, die in de komende dagen met
den bekenden kaalgeschoren schedel en het platte boordje door de Leidsche straten zullen trekken. Bij het Leidsche
Studentencorps hebben zich gisteren 98 nieuwe leden aangemeld (verleden jaar op den eersten dag van den groentijd 971,
verdeeld als volgt: rechten 46, geneeskunde 32, wis- en natuurkunde 8, letteren 2, vereenigde faculteiten 10.
KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN VOOR RIJNLAND.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Rijnland vergadert op Donderdag 23
September 1937 des nam. te 2.30 u. in de
Vergaderzaal der Kamer, Stationsweg 43,
alhier.
Agenda:
1. Opening.
2. Notulen.
3. Ingekomen Stukken.
4. Mededeelingen.
5. Bespreking van de taak der Kamer
van Koophandel inzake de vestigingswet
Kleinbedrijf 1937. in verband met deMinis-
terieele beschikking, waarbijhet bepaalde
in het vijfde lid van artikel 1 van de ves
tigingswet Kleinbedrijf 1937 toepasselijk
wordt verklaard voor het slagersbedrijf.
6 Benoeming van een Commissie van vijf
leden om krachtens artikel 13 van de Ves
tigingswet Kleinbedrijf 1937 namens de
Kamer van Koophandel al datgene te doen,
wat den Kamers van Koophandel door deze
wet wordt opgedragen.
7. Voorstel van het Bureau om de retri
butie voor het afgeven van een bewijs als
bedoeld in artikel 12 lid 2 der Wet op het
Afbetalingsbedrijf 1936, S 605, te stellen op
f. 1.—.
8. Aanwijzing van een adviseerend lid en
een plaatsvervangend adviseerend lid in
het Curatorium van het Economisch Tech
nologisch Instituut voor Zuid-Holland, Zee
land. Utrecht en een deel van Gelderland.
9. Mededeelingen betreffende ingekomen
klachten over het wegdek van den Ziende-
weg te Alphen aan den Rijn:
10. Vaststelling der Lijst van Subsidie
voor 1938. (Zie jjijlage).
11. Vaststelling van de Begrooting voor
1938. (Zie bijlage).
12. Rondvraag.
13. Huishoudelijke vergadering.
14. Sluiting.
BIJEENKOMST BUURTVEREENIGING
HOOGEVVOERD.
Gisteravond werd onder presidium van
den heer F. G. Mastenbroek, een algemeene
bijeenkomst van de buurtbewoners (sters)
van de Hoogewoerd gehouden in de groote
zaal van den heer W. F. van Wijk, Hooge
woerd 108.
Te ruim half negen opende de voorzitter
de bijeenkomst en gaf daarna het woord
aan den heer A. P. A, Eskens, oud-hoofd
inspecteur van politie, alhier, die een inte
ressante causerie hield over het onderwerp
„Een wandeling door Leiden in vroeger
dagen", met lichtbeelden, verzorgd door
den heer H. Bonte, photograaf, Hooge
woerd 116.
Deze causerie waarvan wij indertijd reeds
verslag gaven oogstte veel succes en het
was bij monde van den voorzitter, dat har
telijk dank werd gebracht aan den geach-
ten spreker, die zich spontaan bereid had
verklaard deze te willen houden. Hij sprak
de hoop uit, dat de heer Eskens nog vele
jaren dergelijke leerrijke en aangename
lezingen zal houden.
Na een korte pauze deelde de secretaris,
de heer H. M. Verhulst mede, dat 15 Juni
j.l. een schrijven was ontvangen van B. en
W. van Leiden, waarin werd medegedeeld,
dat de verbeterde straatverlichting door de
gemeenteraad was toegestaan in zijn ver
gadering van 7 Juni d.v., doch tot op heden
nog niet daarmee kon aangevangen wor
den, daar de materialen van eiders moes
ten komen en tot nu tóe nog niet in het
bezit waren van den techn. dienst van de
lichtfabrieken. Daar vermoedelijk 10 weken
Koningin en Prins Bernhard
op het „oorlogsterrein".
De oefeningen van de Lichte Erigade die
aan de groote manoeuvres voorafgaan, zijn
vandaag begonnen en reeds op den eersten
dag van den oorlogstoestand, toonden H.
M. de Koningin en Z. K. H. Prins Bernhard
hun belangstelling door een bezoek dat op
bijzonder hoogen prijs werd gesteld en voor
officieren en manschappen in de komende
dagen een steun zal beteekenen in de ver
vulling van hun zware taak.
Te kwart voor negen kwam Hare Ma
jesteit in een Cadillac-landaulette, waar
van de kap was neergelaten ondanks het
vochtige druilerige weer. bij de brug over
den IJssel bij Westervoort aan. In de Ko
ninklijke auto bevonden zich. behalve de
Landsvrouwe, de eerste hofdame, jkvr. van
Tets en de adjudant kol. jhr. de Jonge van
Ellemeet. Een tweede hofauto bood plaats
aan den chef van het militaire huis van
de Koningin, vice-admiraal Bauduin, H.
M.'s sdiudant luit. ter zee ie klasse jhr.
van Holthe en ordonnansofficier jhr van
Lawick van Pabst. Hierop volgde een leege
hofauto en een auto van den rijkspolitie
sloot den korten stoet.
Kort na den rit over de brug hielden de
auto's stil en onderhield Hare Majesteit,
die in Haar auto bleef zitten, zich enkele
oogenblikken met den leider der oefenin
gen van de lichte brigade, kolonel baron
van Voorst tot Voorst. Achter den com
mandant der lichte brigade stonden de of
ficieren van zijn staf, enkele hulplelders
en officieren van den scheidsrechterlijken
dienst en ook de Remonstrantsche leger-
predikant, ds. Groenewegen.
Na een minuut of vijf reed de Konigin
verder nadat de kapitein van den gene-
ralen staf, P. Forbes Wels in Hare Majes-
teit's auto was gestegen om de Koningin
gedurende Haar bezoek aan de voornaam
ste deelen van het oefenterrein van de
roode nartij. van voorlichting te dienen.
De Koningin reed eerst naar de plaats
waar het lie regiment huzaren hedenoch
tend den Nederrijn was overgetrokken en
begaf zich vervolgens in de richting Zeve
naar om het lie bataljon wielrijders in
actie te zien.
Een uur voor de komst van de.Koningin
was Prins Bernhard, per auto op het ter
rein van de blauwe partij aangekomen en
wel bii het bureau van de bevelsuitgifte
dezer partii, welk bureau onder leiding
staat van luit. kolonel van der Mandele.
Dit bureau bevindt zich in de naaste om
geving van Doesburg, gelegen op eer. af
stand van ongeveer 15 K.M van de brug
bij Westervoort, de plaats waar H. M. de
Koningin het oefenterrein (der roode par
tij) opreed. De prins was vergezeld van
manjoor Phaff. adjudant der Koningin
en van zijn eigen adjudant jhr. ir. W. G.
Róell. Kolonel baron van Voorst tot Voorst
begroette den prins.
Het ligt in de bedoeling van den
Prins om zoo mogelijk eiken dag zoo
wel tijdens de oefeningen der lichte
brigade, als tijdens de oefeningen on
der leiding van den commandant van
het veldleger, op het manoeuvre-terrein
aanwezig te zijn. Prins Aschwin zal
morgen een gedeelte van de oefeningen
bijwonen.
Men zie verder onder Laatste Berichten)
van nachtarbeid noodig zullen zijn om
gereed te komen, is dus te verwachten, dat
op zijn vroegst op het einde van dit jaar
de zoo begeerde verlichting er zal zijn.
yoorts deelde spr. mede. dat naar aanlei
ding van een verzoek door hem gedaan aan
het Bestuur der 3 Oct. Verg. de taptoe-
optocht op 1 October a.s., behoudens on
voorziene omstandigheden, welke z.i. toch
wel niet zullen kunnen ontstaan, de ver
melde optocht over de Hoogewoerd zal
gaan en via de Rijnstraat naar den
Nieuwe Rijn, en de groote optocht ook over
de Hoogewoerd. De bewoners zullen dan
natuurlijk vol vreugde de vlaggen ont
plooien. de geheele vlaggen-inventaris van
de Buurtvereeniging zal in het geweer
komen. Het blijkt, dat de Hoogewoerd niet
in het vergeetboek is geraakt, of zal raken!
Na eenige zaken van huishoudelijken
aard, en de rondvraag, werd een aanvang
gemaakt met het gezellig samenzijn onder
leiding van den heer Herm. Trossel, die
zich wederom op dit gebied een goed orga
nisator betoonde.
De voorzitter sloot met een opwekkend
woord den goed bezochten avond en reken
de op de goede saamihoorigheid van de
Hoogewoerd-bewoners (sters).
625STE BOEFJE.
Boefje, het is een stuk, dat blijkbaar
blijft trekken Bij de openingsvoorstelling
van het seizoen gisteravond voor Lei
den zeker de 14e maal, zoo niet meer!
was de schouwburg opnieuw vrijwel uitver
kocht en met de hoogste Interesse is Brus-
se's meesterwerk wederom gevolgd. Vooral
mevr. v. d. Lugt Melsert-Van Ees had een
dankbaar applaus
De schouwburg pleegt iederen zomer te
worden nagezien en voor zoover mogelijk
vindt geregeld een verbetering plaats. Deze
heeft thans bestaan uit een nieuw behang
voor baignoires en loges, dat het heel goed
doet.
De uitvoering heeft „in eigen beheer"
plaats gehad.
Zij, die getuige zijn geweest van het
fietsongeval op de Breestraat. waarbij een
dame op Zaterdag 11 September j.l.. des
middags te halfdrie door een spiegelruit der
firma Gerzon is gevallen, worden vriende
lijk verzocht, zich te willen melden op het
bureau van politie afd. Recherche.
E-EKSTE BLAD
BINNENLAND.
H.M. de Koningin en Z.K.H. Prins Bernhard
wonen de oefeningen der Lichte
Brigade bij. (Ie Blad).
Het zilveren jubileum der Ver. van Werk
gevers in het Bakkersbedrijf. (Binnen
land, 3e Blad).
Auto-ongeluk te Slaperstil op den weg
GroningenLeeuwarden; één doode en
twee zwaar gewonden. (Gemengd, 3e
Blad).
Onthulling van het monument op de
Moerdijkbrug. (Laatste Berichten, le
Blad).
De huip aan werkloozen; extra bijslag aan
inwonende werklooze kinderen van 21
jaar en ouder; tevens verhooging van
den B-steun, (le BladJ.
BUITENLAND.
De kwestie van Italië's deelname aan Nyon.
(Buitenland, le Blad).
Offensief der Japanners in Noord China.
(Buitenland, le Blad).
Smuts over de oorlogskansen. (Buitenland,
le Blad).
Frankrijk gaat maatregelen nemen tegen
de vreemdelingen. (Buitenland, le Bi.),
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
LEDENVERGADERING LEIDSCHE
AQUARIUM- EN TERRARIUM VEREEN.
„DE NATUURVRIEND".
Bovengenoemde vereenlging hield gister
avond haar maandelijksche ledenvergade
ring in Huize van Wijk, Hoogewoerd 108,
die met een woord van welkom geopend
werd door den voorzitter, den heer W.
Zwart. De bijeenkomst was geheel gewijd
aan de gehouden tentoonstelling. De voorz.
stelde vast. dat, gezien de groote belang
stelling zelfs van -vooraanstaande personen
oa. de burgemeester en diens gezin
de tentoonstelling een propagandistisch
succes is geweest. 1200 betalende bezoekers,
150 genoodigden, incl. 9 vereeniglngen, kwa
men de tentoonstelling bezoeken. Het ver
heugde spr., dat de ingezonden aquaria
bijna alle zoo uit de huiskamer kwamen.
Daar was moed voor noodig, vooral van
hen, die nog pas kort zich aan deze lief
hebberij gaven. Men heeft dus niet ge
geurd naar buiten, maar eenvoudig laten
zien op welk peil de vereeniging staat. Een
vereeniging, die dit durft, is op den goeden
weg, omdat zij altijd verlangend is, steeds
beter naar voren te kunnen komen. En
daar gaan het bestuur en de leden geza
menlijk voor aan 't werk. Weldra staan
wij voor den schouw aan huis en zij, die
daarvoor aangewezen zijn, hebben de ten
toonstelling kunnen benutten. Luistert
naar hun voorlichting, aldus spr., en veel
teleurstelling blijft u bespaard. De bezoe
kende vereenigingen meenden, dat wij zeer
goed geslaagd waren. Vooral de aanklee
ding werd geroemd, alsook het bij uitstek
doelmatige gebouw en de mooie tuin. Ook
was opgevallen het groot aantal aquaria,
rijk beplant en bevolkt, hetgeen wel een
der moeilijkste zaken voor een vereeniging
is. Ook financieel was deze tentoonstelling
een waar succes; er is een flink batig
saldo. Het ledental is door deze expositie
sterk vooruitgegaan, nml. met 14. Al met
al is zij dus een van de meest geslaagde
tentoonstellingen, die wij ooit hielden ge
weest. En toch, aldus besloot spr., is er iets
niet geslaagd. Het is ons nml. niet mogen
gelukken de jeugd naar de tentoonstelling
te krijgen. Kosten noch moeite hebben wij
ons gespaard, doch mogelijk ziet het on
derwijzend personeel het nut er niet van in
de jeugd met de levende natuur in huis in
kennis te brengen. Wanneer dat zoo is,
moeten wij ons hierbij neerleggen.
Tenslotte volgde nog een geanimeerde
discussie over de beoordeeling enz. Na de
pauze werden nog uitvoerig de winterzor-
gen besproken, benevens de kweek van
Enchytraeën en de wijze van voederen aan
de vischjes. Hierna werd deze bijeenkomst
door den voorzitter gesloten.
