Oranjefeest op het water
GOLD
STAR
SHAG
Maandag 30 Augustus 1937,
De „Piet Hein" overgedragen
Pe overdracht van het Prinselijk jacht op het Buiten-LJ. H.K.H. Prinses Juliana en
Z.K.H. Prins Bernhard op de „Piet Hein" tijdens de groote vlootrevue.
Midden op de open zee ie Zaterdagmiddag het jacht „Piet Hein" in
waarheid een Prinselijk jacht geworden. De grauwe morgen met zijn lage
luchten en dreigende wolken deed het ergste vreezen, maar naarmate de
middag naderde overwon de zon de grijsheid om tenslotte vanuit een
hoogkoepelenden hemel haar gouden stralen te gieten over een schouwspel
dat onvergetelijk blijit voor ieder die het bijwoonde. Nadat de overdracht
van het geschenk, dat op symbolische wijze op 29 December reeds aan
PrinseB Juliana en Prins Bernhard was aangeboden, had plaats gehad,
werd een vlootschouw gehouden, waaraan heel watersportlievend Neder
land met gepavoiseerde schepen deelnam en die zoodoende werd tot
zoo'n spel van kleur en gratie, dat onze oud-vaderlandsche zeeschilders
daaraan him vreugde zouden hebben beleefd.
Vlootschouw schitterend
geslaagd.
Het stille Muiden is opgefleurd. Stroo-
imen van volk trekken door de nauwe
straatjes en elke straathoek heeft zijn
rijksveldwachter om het onwennige ver
keer in goede banen te leidden. Een warme
zomerzon giet haar licht over de jachtha
ven, in welks water de helle kleuren spie
gelen van vele vlaggen en rijk gepavoi
seerde masten. Op den hoogen groenen wal
die het haventje veilig omsluit, wemeldt
het van menschen, die ook weer extra
feestelijk kleurig zijn gekleed, de Bunscho-
tensche vrouwen met haar vleugeljakken
naast stadsche zomerjurkjes en rijkelijk
met oranje getooide kinderen, allen doen
■mee aan het kleurenfeest rond het haven
tje, waar, wit en slank, de „Piet Hein" in
afwachting gemeerd ligt aan een met guir
landes en oranje tapijten versierden stei
ger.
Aan boord van de „Piet Hein" wachten
de leden van de technische commissie de
komst van het Prinselijk Paar.
Om tien minuten over half vier begroet
burgemeester J. L. de Raadt Prinses en
Prins, die per auto uit Soestdijk arriveer
den, aan de Veenkade en begeleidt den
stoet naar de jachthaven. De komst aldaar
wordt door een luid gejuich der duizen
den aangekondigd. Prinses Juliana is ge
kleed in een blauw costuum met korten
witten mantel en witten hoed. Prins Bern
hard en diens broeder, prins Aschwin, bei
den in zeiltoilet.
Terwijl van allen kant het gejuich op
klinkt, neemt de burgemeester op den stei
ger afscheid en begeven de Vorstelijke per
sonen zich aan boord van het jacht. Aan
boord worden de Prinses en de Prins be
groet door den heer Ernst Crone, die het
gezelschap leidt naar het achterdek, waar
de leden der technische commissie en de
a dere opvarenden zich hebben verzameld.
De heer Ernst Crone stelt hen voor aan de
Prinses, terwijl de heer Ruys hetzelfde
doet aan den Prins.
Nauwelijks heeft Prinses Juliana de
laatste handdruk gewisseld of met
spontaan gebaar wendt zij zich om en
laat nieuwsgierig haar blikken gaan
over het schip en door den deksalon,
waarop zij van het achterschip af het
volle gezicht heeft. „Eerst even rond
kijken", zegt Zij lachend en Haar blik
verraadt, dat Zij aangenaam verrast
is bij het zien van het scheepsinterieur
dat Zij thans voor de eerste maal aan
schouwt.
Onmiddellijk slaan daarop de schroeven
aan en de „Piet Hein" glijdt van den stei
ger weg. Staande op het achterschip wuift
het Frin-elijk Paar naar de duizenden, die
op den walkant aan beide zijden ten af
scheid nog een extra luid gejuich aan
heffen.
De heer Crone heeft thans Prinses Ju
liana en Prins Bernhard uitgenoodigd het
huwelijksgeschenk in oogenschouw te ne
men. Van een regelmatige bezichtiging
komt echter het eerste kwartier niets. Er
is zoo veel te zien en te bewonderen. Op
getogen loopen de Prinses en de Prins
rond, telkens enthousiast over iets nieuws,
wat zij ontdekken en telkens afgeleid door
het schouwspel buiten boord. Het duurt
niet lang of beiden bevinden zich op het
sloependek, het hoogste punt van 't schip.
Plotseling verschijnen drie catapultvlieg-
tuigen van de marine, van het type C 11 W,
die eenige stunts boven het schip uitvoe
ren. Hartelijk wuift de Prinses de vliegers
toe, terwijl de Prins zich reeds met zijn
filmcamera heeft gewapend en Zijn Gade,
tezamen met den heer Crone, voor den
mast heeft vereeuwigd. De PH-KOK, het
particuliere vliegtuig van ir J. E. F. de
Kok, directeur-generaal van de Koninklijke
Petroleum Maatschappij, vliegt eenige ma
len over het Prinselijk jacht, en daarna is
het 't vlaggeschip van de K.L.M., de F. 36
„Arend", dat de aandacht trekt. Bunscho-
;er botters, geladen met vrouwen en kin
deren in schilderachtige kleederdracht,
brengen aan de Vorstelijke personen hun
groet.
Maar als dan de eerste sensatie van het
varen voorbij is. een regelmatige bezichti-
gingstocht door het schip wordt begonnen,
geschiedt dit ook grondig. Alles laten de
Prinses en de Prins zich uitleggen, alles
openen Zij, en telkens zijn Zij verheugd
en verrast over het architectonische raffi
nement en het technische vernuft, welke
in het interieur is belichaamd en niet het
minst ook over de artistieke kwaliteiten
van dit met liefde gebouwde verblijf.
Opgetogen laat de Prinses zich de
verzuchting ontvallen: „Hier moesten
we altijd kunnen blijven wonen", een
wel niet letterlijk bedoelde wensch,
doch een uitstekende tolk voor haar
gevoelens van bewondering op dat
moment.
Wanneer dan de rondgang voltooid is en
de vorstelijke personen in de deksalon te-
rugkeeren, vinden zij daar de andere op
varenden rond een microfoon geschaard
en worden zij aldus geplaatst in een kleine
vergadering, waarin de plechtige over
dracht van het nationale huwelijksge
schenk thans zal plaats vinden. Gezeten
op de bank van den deksalon hooren Prin
ses Juliana en Prins Bernhard de rede van
den heer Crone aan:
Rede van den heer Crone.
Koninklijke Hoogheden,
Van de toestemming, welke U mij schonk
op dit moment het woord tot U te richten,
maak ik gaarne gebruik in den naam van
het algemeen comité tot aanbieding van
een nationaal huwelijksgeschenk.
Dit comité trad op zoodra de blijde tij
ding over het land ging van de verloving
van Uwe Koninklijke Hoogheid Prinses
Juliana met U, Koninklijke Hoogheid Prins
Bernhard. Verheugd over het vooruitzicht
van Uw echtverbintenis schonk Nederland
spontaan en krachtig medewerking. Dank
zij den voliedigen steun der natie kon het
comité toen de plannen vasten vorm
hadden aangenomen bekend maken,
dat een voornaam deel van het huwelijks
geschenk zou bestaan uit een jacht in
gevolge Uwe wenschen een motorjacht
bestemd voor de binnenwateren.
De heer Crone schetst dan de tot stand
koming van het schip, waarvan op 25
Maart de kiel werd gelegd. Zooals mr.
Trip, de voorzitter van het algemeen co
mité, bij de tewaterlating op 14 Augustus
mededeelde, heeft hij als blijk van waar
deering voor den door de technische com
missie verrichten arbeid aan haar verzocht
de overdracht der „Piet Hein" aan Uwe
Koninklijke Hoogheden te willen verzorgen
en bewerkstelligen. Als voorzitter der tech
nische commissie, zoo vervolgt de heer
Crone, veroorloof ik mij thans aan dit. cp
hoogen prijs gestelde verzoek, gevolg te
geven.
Het Nederlandsche volk, een zeeva
rend volk van ouds. dat trotsch mag
zijn op zijn geschiedenis ter zee en dat
evenveel recht heeft nog trotsch te zijn
op zijn marine, op zijn koopvaardij
vloot, op zijn groote vloot van binnen
vaartuigen en visschersschepen, dat
groote belangen heeft bij de zee en
overzeesche verbindingen, dat zich ook
voor genoegen op het water begeeft,
dit Nederlandsche volk kan wan
neer het een nationaal geschenk geeft
zijn gevoelens niet beter uitdrukken
dan door aanbieding van een schip.
Zij, die onze groote vloot bemannen
en dank zij toewijding en trouwe
plichtsbetrachting zorg dragen, dat
onze vlag met eere over de wateren
waait, zij zijn verheugd, dat op een
schip Uw standaard zich ontplooit. Dat
Uwe Koninklijke Hoogheden nader ko
men tot hun bedrijf, dat zij zich ge
dragen weten door Uwe belangstelling,
zal hun een spoorslag zijn. De Neder
landsche geest van zeevarend volk zal
er den zegenenden Invloed van onder
vinden. Hoe de watersport uiting geeft
aan haar vreugde en hoe zij Uwe Ko
ninklijke Hoogheden begroet, nu het
schip in Uwe handen overgaat, zal
aanstonds blijken.
Moge, beter dan mijn woorden, die
jubel Uw begroeting op het water zijn.
Dit schip zal U voeren tot het karakte
ristieke schoon van Nederland, dat aan het
water in de eerste plaats te vinden is. Dat
Uwe Koninklijke Hoogheden dit voortaan
opzoeken, hetzij met het jacht, hetzij met
de motorboot of zeilboot, behoorend tot de
uitrusting van dit schip, is een vreugde voor
hen, die het landschap liefhebben.
En voor hen, die niet varen, noch voor
beroep, noch voor genoegen, voor hen is
het een vreugde medegeholpen te hebben
den bouw mogelijk te maken van dit schip,
waarmede U tijdelijk eenzaamheid en vrij
heid kunt opzoeken. Dat U hier aan boord
verstrooiing, verdiende --ïust en nieuwe
kracht vindet, noodig ivoor de vervulling
van Uw taak, welke zooveel van U vergt.
Mogen nieuwsgierigen in dit verband
beseffen, dat zij zich hebben te ont
houden van opdringerigheid, wanneer
zij aan boord van dit schip U opmer
ken.
Dit schip, door U „Piet Hein" geheeten,
naar den 17de-eeuwschen admiraal, heeft
bij zijn bouw in breeden kring belangstel
ling gewekt.
Ja, het heeft reeds bijna evenveel popu
lariteit verworven als hij wiens naam het
draagt.
Meer dan dat, het is met iiefde gebouwd,
want voorbeeldeloos waren de toewijding en
de ijver onzer architecten en van den direc
teur van de werf en diens geheelen staf.
Niet minder was dit het geval met de hon
derden ongenoemde arbeiders, die aan de
machines of betimmeringen arbeidden.
Velen van hen hebben ook 's nachts door
gewerkt, er een eer in stellend, dat dit na
tionale geschenk op tijd, d.w.z. nog in dit
seizoen gereed zou zijn. Allen van hoog tot
laag, en onze vaderlandsche industrie in het
algemeen, voor zoover zij betrokken was bij
den bouw. hebben zich op zijn best getoond.
Wij, leden der technische commissie, kon
den vaak in verrukking bij een werkbank
staan, waneer wij door geoefende handen
op de juiste wijze een volmaakt werkstuk
zagen ontstaan.
Bovendien hebben tachtig particulieren
en firma's schenkingen in- natura gedaan.
Die dragen hier aan boord geen inscripties.
De namen der schenkers en een aanduiding
der voorwerpen zijn opgenomen in een
register, dat ik Uwe Koninklijke Hoogheden
moge overhandigen. Maar al die voorwerpen
zijn stille getuigen van het medeleven van
het Nederlandsche volk in de totstandko
ming van dit geschenk, dat Uw wensch was.
U vergunne mij, dat ik van alle schenkers
twee namen onthul.
De burgerij van oud-Delftshaven, de stad,
waarin de peetvader van dit schip het
levenslicht zag, stelde er een eer in de
plaquette met de beeltenis van Piet Hein
aan te bieden, welken den voorwand van
dezen deksalon siert. De tweede naam is die
der Nederlandsche Vereeniging van huls
vrouwen, 30.000 huisvrouwen vertegen
woordigende, welke de complete uitrusting
van de keuken van dit schip verzorgde, die
de proviandkasten vulde, het keukenlinnen
goed gaf en den stofzuiger en het verstel-
mandje erbij, die wenschte, dat het huis
houden van Uwe Koninklijke Hoogheid van
stonde af aan kan functionneeren, dat Uwe
Koninklijke Hoogheid, zonder voor iets te
behoeven te zorgen, aan boord van dit
schip Uw huis zoudet vinden.
Uw huis, want een schip als dit is niet
alleen een vervoermiddel te water tot het
maken van tochten, het is tevens een ver
plaatsbare villa aan boord waarvan U zult
kunnen logeeren, wanneer de vervulling
van Uwe hooge ambtstaak U op verren af
stand van Uw paleis zal voeren.
Moge dit schip in zijn dubbele functie
zijn dienst doen. Moget Uw gedenken,
dat om dit schip zweven de beste gevoe
lens van het Nederlandsche volk, die
ik op gebrekkige wijze slechts weer kon
geven. Moge dit schip beantwoorden
aan alle Uw verlangens. Moge het onder
Uwen standaard veilig en gelukkig
varen.
Met dezen innigen wensch draag ik na
mens het Nederlandsche volk dit schip aan
U over.
Prins Bernhard dankt.
De Prinses en de Prins zijn eigenaren ge
worden van het thans prinselijke jacht
„Piet Hein". Prins Bernhard staat op en
dankt in de volgende bewoordingen:
Mijnheer de voorzitter der technische
commissie
Na het bezichtigen van dit zoo bijzonder
fraaie schip, dat Onze stoutste verwachtin
gen overtreft, ontbreken Mij de woorden om
U onze groote erkentelijkheid te betuigen
voor dit geschenk.
Prinses Juliana en Ik zijn er van over
tuigd, dat de „Piet Hein" meerdere malen
Ons huis zal zijn, niet alleen, wanneer Wij
voor bezigheden ver van Soestdijk verwij
derd zullen zijn, doch ook en dit zeer
zeker in belangrijke mate wanneer Wij
rust zoeken in het mooie Nederlandsche
waterlandschap.
Met U hoop Ik, dat een ieder, die Ons dit
schip schonk, zal medewerken om Ons die
rust te geven
Ik mag U dan ook wel verzoeken de tolk
te willen zijn bij allen, die van hoog tot
laag in zoo belangrijke mate hebben bijge
dragen aan de totstandkoming van dit zoo
fraaie geschenk, ook degenen, die geschen
ken hebben aangeboden wilt U onzen dank
wel overbrengen.
Mijne heeren van de technische commis
sie:
Veel is er door u gearbeid om dit fraaie
geheel te doen worden tot een aanwinst van
de Nederlandsche jachtvloot.
U hebt hierin neergelegd een studie op
het gebied van scheepsbouw en architec
tuur en van nog zoovele andere zaken,
welke in den loop der jaren gebleken zijn
een integreerend deel te zijn van een goed
Nederiandsch jacht. Uwe denkbeelden en
aanwijzingen zijn ten slotte in dit jacht
verwerkt door architecten en scheepsbou
wers.
Wanneer Ik daarbij noem den naam van
Uwen voorzitter, den heer Crone, dan weet
Ik, dat U zich met mij zult verheugen wan
neer de naam Crone ook in de toekomst ten
nauwste aan de totstandkoming van dit
Jacht zal blijven verbonden.
Uwe bezielende leiding, mijnheer
Crone, is niemand ontgaan en het ver
heugt mij dan ook U te mogen uitreiken
het officierskruis van de Huisorde van
Oranje, dat Hare Majesteit de Konin
gin U als erkentelijkheid voor dit werk
heeft wiilen verleenen.
Ds vlootschouw
Op deze mededeeling van Prins Bern
hard volgt van de zijde der aanwezigen
luide instemming en wordt de heer Crone
van alle zijden hartelijk geiukgewenschc.
De plechtige overdracht wordt dan met
een dronk bezegeld
Ongemerkt vervliegen de minuten. Het
is ongeveer een kwartier na de over
dracht. omstreeks kwart voor vijf, wan
neer de aandacht getrokken wordt door
de dubbele ry van masten, die aan den
horizon tegen" de 'Noórd-Hollandsche
kust opdoemt. Het zqn de honderden
schepen, die aan <ic vlootschouw op het
Buiten-IJ deeinemen.
Het Prinselijk paar, het gevolg en al
le opvarenden begeven zich op het sloe
pendek, waar de Prinses op een zetel
pïaats neemt.
De heer E. Crone.
De Piet Hein houdt koers naar de rech-
t er zij de van den vaarweg, welke tusschen
twee rijen gemeerde schepen is vrijge
laten. Een klit van Volendamsche bot
ters opent de ry. vol vAi visschers en
visschersvrouwen in hun frissche klee
derdracht en van deze botters klinkt een
welgemeend „Lang zullen Ze leven". Dan
volgen afg'laden zolderschuiten, vol
zwaaiende en juichende menschen en
dan klinken tonen v. de „Zilveren Vloot"
Er zit climax in de muziek: de volgen
de boot laat het Wilhelmus hooren,
doch dan is het ook uit met de muzikale
geluiden en stoomfluiten, scheepshoorns,
scheepsbellen, en vooral veel juichende
menschen, overstemmen de muziek. Van
nu af aan is de tocht van het jacht langs
de honderden schepen, gekenmerkt door
een alles overstelpend enthousiasme, dat
nauwelyks officieele normen kent en
zich spontaan uitleeft in armgezwaai en
hoerageroep.
De lange reeks van overbemande vaar
tuigen biedt een schouwspel van onuit-
putteiyke afwisseling: buiten den vuur
toren liggen de passagiersschepen, twee
dekken hoog en zwart van menschen,
vervaarlijk overhellend naar de zijde,
waar het Prinselijk jacht passeert, maar
ook miniatuurscheepjes, waarin man en
vrouw of moeder met de kinders zich
tusschen de groote booten hebben ge
waagd.
Er komt geen eind aan de rij. Wat is
er een watersport in Nederland 1 Ailes
r JOct h
SuPERKWALITEITp
BLAUW BAND VOL AD OMA
[WIT BAND EXT DA LICHT\
6597
(Ingez. Med.)
wat varen kan is opgekomen om aan dezs
Oranjehulde, die van zulk een orlginee-
len en echt Nederlandschen aard is, deel
te nemen. De ry is lang, doch vervelen
doet het schouwspel niet.
Wanneer de Piet Hein de Oranje
sluizen is genaderd en een wending
maakt om de andere rij van jachten
die zich aan de zuidzijde heeft opge
steld, langs te varen, noodigt de heet
Crone Prins Bernhard uit met hem
op het voorschip te komen waar de
heer Crone hem verzoekt het eere
voorzitterschap van de Koninklijke
Nederlandsche Zeil- en Roeivereeni-
ging te aanvaarden.
Na eenige oogenblikken wordt aan
den voorsteven de driekante Iedenvla;
door de rechthoekige voorzittersvlag
vervangen, ten teeken, dat Z.K.H, de
cere functie heeft aanvaard.
Nog tweemaal vaart de Piet Hein 1~
de gemeerde schepen, een bijzonderen gr
ontvangt het Prinselijk paar van de offl
eieren van de militaire vlieghaven Schel
iingwoude en van de Amsterdamsclr
brandweer, die zich op de Jan van de
Heyden heeft opgesteld. Tot kwart ov
zes, te zamen dus anderhalf uur. duurt d-
vlootschouw. De Prinses en de Prins heb
ben al dien tijd op het sloependek door
gebracht en steeds de niet luwende stc
van toejuichingen met handgewuif beant
woord, hetgeen Zij zelfs niet nalieten
zij de prachtige motorsloep, welke zich
het sloependek als een geschenk van
Nederlands&be Watersport bevindt, met
wondering in oogenschouw namen.
Rond de Oranjesluizen stonden h
derden belangstellenden het schutten i
te slaan. Op het Binnen IJ was het nau
weiyks minder druk dan bulten de slui
zen.' Ook hier passagiersbooten en als ni
element velé roei booten.
De bemanningen van de torpedoj-
Z. 5 en van een Deensch oorlogssc!
brachten aan den passeerenden Piet. He
een stram saluut en de jongens van 4
zeevaartschool presenteerden in hun roei
sloepen kranig de riemen. Gevolgd 6
tientallen motorbooten, die de oppervl"
van het IJ tot een woelig water ploegd*
zette de Piet Hein koers naar de De Ruy
terkade, waar het alweer zwart van 4
menschen stond. Een fraaie zwenking, 41
de manoeuvreer-vaardigheid van het Jach
bewees, bracht het vaartuig aan de kad
waar de auto's reeds wachten om he
Prinselijk Paar naar Soestdijk terug t
brengen. Op het achterschip, waar de o
varenden zich thans verzamelen, neem
het Prinseiyk Paar afscheid, doch nn
zonder nog eens uitdrukkelijk aan 6e
voorzitter der technische commissie en
hem aan het Nederlandsche volk te he
ben gezegd hoezeer het met dit huwelij
geschenk is ingenomen.
De „Piet Hein" vaart weer ui
Gistermorgen om halfelf is de ,Pi
Hein" weer aan de jachthaven te Miud
gemeerd. Te tien over twaalf kwamen
auto Prinses Juliana en Prins Bernh
aan dên steiger en begaven zich snel
boord, waarna de „Piet Hein" onmiddellij
het anker lichtte. De komst van het sera
had inmiddels de aandacht van velen gf
trokken, zoodat er van de wal hartell)
werd gejuioht.
Gisteravond om kwart voor negen is o
„Piet Hein" te Muiden teruggekeerd. -
Prins en de Prinses vertrokken onmidoei
lijk naar Soestdijk. Zij werden harteUl
toegejuicht door de velen, die op de terug
komst van het schip hadden gewacht.
Aan boord van de „Piet Hein" bevond
zich nog prins Aschwin en jhr. Röell.
Van achter het scherm: Moet ik
hoed ook afzetten, dokter?
2--*
