Dood en verschrikking
teisteren Sjanghai
LAATSTE BERICHTEN
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Bled
Maandag 16 Augustus 193)
Tooneelen van vreeselijke ontzetting - Het Japansche
offensief geopend
Honderden slachtoffers
bombardementen
van
De Chineesche luchtvloot
als represaille
gebombardeerd
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
Binnenland
De verschrikkingen te Sjanghai zijn de laatste dagen vele geweest.
Tengevolge van verschillende bombardementen zijn dood, verderf, vernieling
en verschrikking gezaaid in China's grootste havenstad. Het aantal dooden
is op onrustbarende wijze gestegen, terwijl de materieele schade niet meer
te overzien is. Wij meldden Zaterdag nog, dat te Sjanghai in de internatio
nale concessie op den weg naar Nanking, tusschen het Palace-hotel on
Cathay-hotel bommen van Chineesche zijde waren gevallen. Men schat
daar 't aantal dooden tot boven de 1200 en dat der gewonden op ongeveer 700.
Intusschen stijgen de opgaven van de aantallen der slachtoffers van
uur tot uur-
Nog heviger catastrophe veroorzaakte een Chineesch vliegtuig, dal, naar
het heet bij vergissing, bommen liet vallen in de Fransche concessie, waar
door een waar bloedbad werd aangericht. Daar waren duizenden vluchte
lingen verzameld en de bommen, die neervielen op den hoek van de Avenue
Edouard VII en den Tibetweg, veroorzaakten niet minder dan 1050 doodeiijke
slachtoffers, terwijl 828 personen verwondingen opliepen. Onder de dooden
bevonden zich ook talrijke buitenlanders.
De verkeersweg, de „Grand Monde" bood een ontstellend schouwspel.
De grondwas bezaaid met verscheurde lijken en de muren waren bespat
met bloed. Overal werden onbeschrijfelijke vernielin<^n, die een schrik
barende uitwerking hadden, aangericht.
der werden nog drie Russen gedood en een
Zweedsch onderdaan, Ufelund, werd ge
dood. Een vijftigtal Europeanen is zwaar
gewond.
Ook is doodelijk getroffen een persoon
van Amerik. nationaliteit, t.w. Frank
Rawlinson, een der meest vooraanstaande
zendelingen in China.
Twee projectielen van het Japansche
luchtafweergeschut, dat het vuur opende
op Chineesche vliegtuigen, zijn te Sjanghai
nog terecht gekomen in de Avenue Joffre
tn de Fransche concessie.
Twee Chineesche bommen zijn terecht
gekomen bij den kruiser „Augusa", het
admiraalschip van de Amerlkaansche vloot
tn de Chineesche wateren.
De Japansche vliegtuigen, die hebben
deelgenomen aan het bombardement van
de Chineesche vliegvelden, zijn volgens
Domei allen naar hun bases teruggekeerd.
In een communiqué van het Japansche
hoofdkwartier wordt gezegd, dat de Chi
neesche luchtmacht zóó gehavend is, dat
zij S.O.S.-berichten heeft uitgezonden,
waarin aan alle overige Chineesche vlieg
velden hulp wordt gevraagd.
De Japansche regeering heeft besloten
in allerijl 'n hospitaalschip naar Sjan"bal te
Bescherming der Amerikaansche
onderdanen te Sjanghai.
De Amerikaansche minister Huil heeft
verklaard, dat de Amerikaansche vloot in
Azië gereed is om leder oogenblik de 3000
Amerikanen uit de gevaarszóne te kunnen
evacueeren. Het Ministerie van Buit, Za
ken, zoo zeide hij voorts, is dag en nacht
gereed om met de marine samen te wer
ken, opdat de schepen tijdig genoeg in de
gevaarszóne aanwezig zijn om de noodige
bescherming te verleenen. De Amerikaan
sche vertegenwoordigers zijn voortdurend
in bespreking met de vertegenwoordigers
van andere landen, waarvan zich onder
danen te Sjanghai bevinden, ten aanzien
van de wijze van bescherming dezer on
derdanen.
De Amerikaansche diplomaten in de
voornaamste gevaarszóne van Sjanghai
hebben instructie gekregen, hun bureaux
te sluiten en te vertrekken, zoodra de toe
stand te gevaarlijk mocht worden. De
Amerikaansche marine-autoriteiten heb
ben de vrije hand gekregen om ter plaatse
naar eigen goeddunken al naar gelang van
den ernst van den toestand op te treden.
Evacuatie van Sjanghai
onmogelijk geacht
Een hooge autoriteit te Sjanghai heeft
in een interview met Reuter verklaard, dat
evacuatie onder de huidige omstandighe
den gevaarlijk zou zijn, tenzij zij wordt uit
gevoerd door oorlogsschepen, hetgeen op
het oogenblik onmogelijk is. In verband met
de vijandelijkheden is de scheepvaart stil
gelegd en evacuatie op groote schaal zou
een wapenstilstand noodig maken. De Chl-
neezen zouden echter nauwelijks in een wa
penstilstand toestemmen, want zij zijn er
van overtuigd, dat een staking van den
strijd, hoe kort ook, een voordeel zou be-
teekenen voor de Japanners, die verster
kingen verwachten.
De Japanners verklaren, dat zij tot een
politiek van niet-evacuatie hebben beslo
ten. Er bevinden zich te Sjanghai 25.000
Japansche noncombattanten, waarvan 40
pet. vrouwen zijn. De Japansche consuls
zijn van oordeel, dat hun evacuatie uit
Sjanghai niet slechts gevaarlijk, doch zelfs
onmogelijk zou zijn.
Den geheelen nacht, terwijl boven de
stad de uitlooper van een taifoen woedde,
heeft het geschut van de Chineezen en de
- - wederzijdsche
zenden, teneinde de slMhtoffers te helpen. Japanners voortdurend d. wederzydsche
De Jaoansche marine-luchtvloot heweort stellingen gebombardeerd. De strijdwerd
Chineesche vliegers voor den
krijgsraad.
Uit Sjanghai wordt vernomen, dat maar-
6Chalk Tsjang Kai Sjek besloten heeft de
vliegers, die verantwoordelijk zijn voor het
bombardement der buitenlandsche conces
sies te Sjanghai voor den krijgsraad te
doen terechtstaan, teneinde de gevoelens
der buitenlandsche mogendheden te kal-
rneeren.
De woordvoerder van de Chineesche mili
taire autoriteiten heeft zijn spijt geuit over
het bombardement van de internationale
concessie. Hij betreurde het, dat dit bom
bardement slachtoffers heeft gemaakt on
der onderdanen van bevriende mogend
heden.
In een rapport had de Chineesche esca
drilleleider medegedeeld, dat de bommen
per ongeluk zijn gevallen, als gevolg van
beschadiging der bommenrekken door het
Japansche luchtafweergeschut.
De meeningen omtrent de oorzaak van
het bommenwerpen der Chineezen loopen
overigens sterk uiteen.
Japansche represaille; 70 Chinee
sche toestellen vernield?
Als represaille voor de Chineesche
bombardementen hebben Japansche
luchtstrijdkrachten, die opgestegen wa
ren van het buiten Woesoeng liggende
Japansche vliegtuigmoederschip, raids
ten uitvoer gelegd op de Chineesche
luchtvaartbases in de provincies Kiang
si en Tsjekiang. De Japanners beweren
ruim 70 Chineesche toestellen te heb
ben vernield.
Tijdens deze represailletochten is vooral
aandacht gewijd aan Hangtsjau, dat een
der belangrijkste Chineesche luchtbases is.
Twee aanvallen zijn op de vliegvelden hier
uitgevoerd. De Japanners beweren, dat zij
daarbij drie hangars hebben vernietigd en
zestien toestellen hebben vernield, terwijl
bovendien vier Chineesche vechtmachines
neergeschoten werden. Deze laatste toe
stellen waren opgestegen om met de aan
vallende Japansche machines slag te le
veren.
Ook is een raid ten uitvoer gelegd op het
vliegveld van Hoengjau aan de westelijke
buitenzijde van Sjanghai.
De Japanners beweren thans meester te
zijn in de lucht.
Van Chineesche zijde wordt evenwel ver
klaard, dat de aanval van de Japansche
luchtmacht op de Chineesche vliegvelden
geen succes is geweest. Zoo zou op het
vliegveld Hangtsjau één Chineesche ma
chine zijn vernield, doch hiertegenover
zouden vier Japansche vliegtuigen omlaag
geschoten zijn. De Chineesche autoriteiten
geven wel toe, dat vijf vliegtuigen, welke
een aanval hebben gedaan op het Japan
sche vliegkampschip voor Woesoe Woe
soeng, vermist worden. Van Japansche zijde
wordt verklaard, dat deze toestellen in zee
geschoten zijn.
De Japanners openen het offensief.
De Japansche vliegtuigen hebben met
name het vliegveld Hoengjau gebom
bardeerd.
Staat van beleg te Nanking.
Te Nanking is de staat van beleg afge
kondigd. De Japansdie luchtmacht heeft
het Chineesche vliegveld' bij Nanking ge
bombardeerd en er aanzienlijke schade
aangericht. Drie Japansche toestellen zou
den door de Chineezen zijn neergeschoten.
Japansche aanval op Nankau een
volkomen mislukking?
Uit Paoting wordt gemeld, dat de Japan
sche aanval op Nankau uitgeloopen is op
een volkomen mislukking. De Japansche
troepen zouden op den aftocht zijn in de
richting van Tsjangplng in de provincie
Hopei, op 10 K.M. ten Zuid-Oosten van
Nankau. De Japanners zouden ruim 1000
man hebben verloren. De Chineezen zouden
zich meester hebben gemaakt van zes Ja
pansche tanks en ongeveer 500 man ver
loren hebben.
Vreeselijke toestand te Sjanghai.
Inzake het werpen der Chineesche bom
men wordt nog gemeld, dat drie terecht
kwamen in de Wangporivier en een midden
in een reusachtige menschenmenigte, die
verzameld was op de Nanklngweg.
Alle ruiten van de hotels en van een
aantal prachtige winkels werden verbrij
zeld. De bovenbouw van het Palace-hotel
stortte in en in 't Cathay-hotel ontstond
een brand, die evenwel spoedig kon worden
gebluscht De straat lag vol lijken en luid
illende gewonden Glassplinters, vernielde
auto's omgevallen rickshaws en fietsen, als.
mede afgerukte stroomdraden van de elec.
trische tram boden een beeld van de
gruwzaamste verwoesting.
Uit. Noordelijke richting hoorde men het
dreunen van het Japansche scheepsgeschut
dat sedert Zaterdagmiddag zonder onder
breking in de gevechten in het Oostelijk
deel der stad ingreep.
Het aantal gewonden, waarmede de twee
Fransche ziekenhuizen geheel gevuld zijn,
wordt door den sanitairen dienst op ruim
duizend geschat. In tal van auto's, die door
bomscherven waren getroffen, zag men
nog de onherkenbaar misvormde lijken.
Drie uren opruimingswerk waren niet
voldoende, om de slachtoffers die de stra
ten overstroomden met bloed, begaanbaar
te maken.
De stad was geheel in mist gehuld en het
slechte weer verergerde het lijden van de
tallooze vluchtelingen, waarvan velen den
nacht in de open lucht moesten doorbren
gen. De Britsche vrouwen en kinderen zul
len morgen worden geëvacueerd.
Volgens Havas werd bij het bombarde
ment de Engelschman Montague Smith van
de Imperial Chemical Industries ernstig
gewond
De benzinetanks van de Standard Oil. de
Texas Corporation en de Asiatic Petroleum
(Koninklijke Shell-groep), die langs de
Wangpo zijn gelegen stonden alle in vlam
men. De branden werden aangewakkerd
door een gewjldige typhoon.
In de nabijheid van de Hongkioe-
kade werd een kantoor-gebouw door
een bom ernstig beschadigd. Een Chinees
werd gedood, terwijl ongeveer tien Chi
neezen, een Engelschman en een Portugees
verwondingen opliepen.
Onder de buitenlandsche slachtoffers
Hedenmorgen nebben de Japanners bevinden zich volgens Havas vier Amerl-
het offensief te land, te water en in anen, die gedood werden: dr. Rollnson.
de lucht tegen de Chineesche stellin- uitgever van de „Chinese Recorder", Hertz.
gen geopend, nadat zij deze tevoren berg, automobielhandelaar en diens vrouw
en dr. Reischauer, hoogleeraar aan de
vanuit de lucht hadden gebombar-universiteit van Princeton. Van drie Ame-
deerd. 1 rikanen werden de beenen afgerukt. Ver-
De Japansche marine-luchtvloot beweert
op het oogenblik meester in de lucht boven
Sjanghai te zijn. Nadat de Chineesche
vliegvelden gebombardeerd zijn, zijn geen
Chineesche machines meer opgestegen.
Besluit van het Japansche kabinet.
Het Japansche kabinet heeft een
uitvoerige verklaring gepubliceerd,
waarin o.a. wordt gezegd, dat de regee.
ring ten aanzien van den dreigenden
toestand in Sjanghai drastische straf
maatregelen wil nemen tegen de ban-
delooze Chineesche troepen en dat zfj
bij de regeering van Nanking erop wil
aandringen haar anti-Japansche poli
tiek te herzien, aapgezien deze verant
woordelijk is voor den betrourenswaar-
digen toestand tusschen China en
Japan.
De Japansche regeering heeft erop ge-
wrzen, dat zij steeds verlangend is geweest
den vrede te handhaven en de vriendschap
en samenwerking tusschen China en Japan
te bevorderen doch de openbare meening
is door de anti-Japansche actie van de
Nanking-regeering opgezweept, zoodat in
geheel China een geest is ontstaan, welke
Japan vijandelijk gezind is. De Chineezen
hebben teveel vertrouwen in de kracht van
hun land en minachten de kracht van
Japan terwijl zij teveel waarde hechten
aan hun verbond met de communisten, zoo
dat zü 'n steeds beleedigender houding heb
ben aangenomen. Hierin ligt volgens de
Japansche regeering de oorzaak van alle
incidenten van de laatste jaren. Het hui
dige incident is niets dan een logisch ge
volg hiervan. De Japansche regeering heeft
de grootste lankmoedigheid getoond bij het
jongs'e incident en heeft getracht de
kwestie plaatselijk en langs vreedzamen
weg te regelen.
De Chineezen beleedigden de Japansche
regeering. zoo gaat de verklaring verder.
De levens en eigendommen van de Japan
sche onderdanen werden in gevaar ge
bracht en het gsduld van de Japansche
regeering werd uitgeput. Het is thans nood
zakelijk dat drastische maatregelen zullen
worden genomen tegen de bandelooze Chi
neesche troepen en dat de regeering te
Nanking de noodzakelijkheid van een wijzi.
ging van haar houding inziet. De Japan
sche regeering betreurt, dat de zaken zoo
ver zijn gekomen. Zij verlangt het hand
haven van den vrede in het Verre Oosten
en hoopt op een gemeenschappelijke wel
vaart van China en Japan
Tenslof-e wordt verklaard, dat Japan
alles zal doen om de bui'enlandsche rech
ten en belangen in China te eerbiedigen.
De Japansche regeering heeft besloten
een buitengewone zitting van de volksver
tegenwoordigers tegen half September bij
een te roepen in verband met den gespan
nen toestand tusschen Japan en China. De
regeering wil een wetsvoorstel Indienen tot
grooter contróle op de industrie en handel
in oorlogstijd.
Diverse protesten.
De Britsche, Fransche en Amerikaansche
regeeringen hebben bij het Chineesche
ministerie van Buitenlandsche Zaken ge
protesteerd tegen het bombardement van
de internationale concessie te Sjanghai.
De Engelsche permanente staatssecretaris
voor Buitenlandsche Zaken, Sir Robert van
Sittart heeft op het Foreig Office te Lon
den op het ministerie van Buitenlandsche
Zaken besprekingen gevoerd met betrek
king tot de bescherming van de zich op het
oogenblik te Sjanghai bevindende Britsche
onderdanen.
Besloten werd tot evacuatie van een
groot gedeelte daarvan en tot het zenden
naar Sjanghai van nieuwe troepen uit het
garnizoen te Hongkong.
In bevoegde kringen doet men opmerken,
dat het duidelijk is. dat de aanwezigheid
van het Japansche eskader het gevaar ver
gevoerd onder een stroomenden regen. De
granaten der Chineezen hebben een groo-
ten brand temidden der Japansche linies
teweeggebracht.
Communique van het Chineesche
ministerie van Buitenl. Zaken.
Het Chineesche ministerie van buiten
landsche zaken heeft een communique uit
gegeven, waarin o.m. gezegd wordt:
„Tegenover de grenzenlooze veroverings-
lusten, die door Japan aan den dag worden
gelegd, is China gedwongen geweest alle
noodige verdedigingsmaatregelen te nemen.
China is bereid zich alle noodzakelijke in
spanningen te getroosten om, onverschillig
op welke wijze, het doodelijk gevaar, dat
Azië bedreigd, af te weren, maar consta
teert, dat Japan de Chineesche souvereini-
teit niet heeft geëerbiedigd en de van
kracht zijnde verdragen heeft geschonden.
Bij ieder geval van provocatie zal China
gebruik maken van zijn wettig recht w
verdediging. De Chineesche regeering h
van overtuigd, dat de met China bevriend
landen de plichten zullen nakomen, die hiin
voorgeschreven worden door de verdragq
die zij hebben onderteekend."
De strijd in Noord-Chim,
Naar uit Tientsin wordt gemeld, is
toestand langs den spoorweg van Hanksj
naar Peiping kalm, en hebben de Japan,
sche troepen tjians geheel bezit genomen
van Toelioetsjen, het vierde station vaj
Tientsin af, aan den spoorweg te Tientsin
naar Spoekau. De Japanners bombardeer,
den de Chineesche troepen te Tsinghaisjen.
Tevens wordt melding gemaakt van nat.
zienlijke troepenbewegingen ln de provin.
c.ie Tsjahar, klaarblijkelijk met de bedos.
ling Hankau te heroveren.
Overeenkomst tusschen de viool,
voogden.
Uit Sjanghai wordt gemeld, dat 'n over.
eenkomst tot stand is gekomen tusschen
vice-admiraal Hasegawa, den commandant
van het Japansche escader voor Sjanghai
en vice-admiraal Ittle, den Brltschen com
mandant en admiraal Yarnall, bevelheb
ber van de Amerikaansche vloot inzake d<
noodzakelijkheid, dat Japansche oorlogs
bodems bij de Internationale nederzetting
blijven liggen, ter bescherming van c>
30.000 Japansche onderdanen, die zich daar
bevinden.
De loop van het front
Het is zeer moeilijk zich een juist beeld
te vormen over de ligging van de eerst!
Chineesche linies uit de verschillende ver
warde berichten, welke worden ontvangen.
Het schijnt evenwel, dat deze ongeveer de
grens van de internationale nederzetting
in het Noorden en ten Oosten van Tsjapel
volgen. De uiterste punt nadert zeer dicht
de Japansche kazerne van Hongkoe. Dem
is gebouwd na de incidenten van 1932; hei
ls een sterk betonnen gebouw, dat bestand
is tegen artillerievuur.
GEBOREN
Christina Hendrlca, dochter van R
Questroo en C. Swanenburg Elly, doch
ter van G. C. A.Schult en G. N. J. Ie Nobel
Catharlna, dochter van G. Logeman et
H. van Oosten.
ONDERTROUWD:
J. J. de Haas, Jm., 23 jaar en J. Lont-
rier, Jd. 20 Jaar H. A. C. Arends, jm,
26 jaar en M. E. v. d. Reijden, jd, 23 j. -
J. van Brakel, jm. 25 jaar en B. B. Fiat-
huizen, jd.. 24 jaar D. N. v. Klaveren,
jm., 22 jaar en M. T. Rabel, jd., 21 jaar.
OVERLEDEN:
H. G. Spijkerman—Beugelsdijk, vr., 32 J,
De driemaal-wekelijksche
dienst AmsterdamBatavia.
Treedt met ingang van 1 October a.s.
in werking.
Naar wij vernemen zal de driemaal-
wekelijksche dienst van de K. L. M.
AmsterdamBatavia v.v. met ingang
van 1 October a.s. in werking treden.
De vertrekdagen zijn bepaald op Dins
dag, Donderdag en Zaterdag en wel ln belde
rlohtingen.
BRAND IN
EEN BOEKBINDERIJ
HELMOND.
TE
Vanochtend heeft een felle brand gewoed
ln een perceel aan den Noord-Koninginne-
wal te Helmond, waarin gevestigd is de
handel in kantoor- en schrijfbehoeften,
en boekbinderij van den heer H. Maasak
kers.
Omstreeks half negen brak de brand uit
en weldra walmden dikke rookwolken om
hoog. Een in de nabijheid wonend lid van
de vrijwillige brandweer drong, gewapend
met een rookmasker, de woning binnen, na
de voordeur te hebben geforceerd, daar de
bewoner sinds gisteren afwezig was.
Weldra arriveerde ook de brandweer, die
het vuur met groot materiaal aantastte.
Omstreeks halftien had men den brand
onder de knie. De werkplaats, waar de
vlammen in het aanwezige materiaal uiter
aard gretig voedsel vonden, is geheel uit
gebrand. De winkel kon worden behouden,
al is de waterschade hier aanzienlijk.
Het pand ia eigendom van den heer G.
Tielemans. Verzekering dekt de schade.
Vermoedelijk is de brand door kortsluiting
ontstaan.
SCHIPPERSKNECHT VERDRONKEN.
Vanochtend om half elf is een ongeveer
35-jar ge sc'al-cer'knecht van he' deep-
DS. H. BOETJE t
In den ouderdom van 90 jaar is te Arn
hem overleden ds. H. Boetje. em predikant
der Doopsgezinde Sociëteit.
Ds. Boetje werd in 1846 geboren en»
1870 proponent om 12 Maart 1871 Wi M
Doopsgezinde Gemeente te Appelscha ln
zijn ambt te worden bevestigd. Vandau
vertrok hij in 1873 naar Franeker, wel»
standplaats hij in 1879 met Hengelo (01
verwisselde Deze gemeente heeft de over
ledene gediend tot aan zijn emeritaat dr
hem 17 Oct 1911 eervol verleend werd
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot zal as. Woensdagmorgen om 1»"
te Arnhem plaats vinden.
CONGRES VAN DEN BOND IN DE
KLEEDINGINDUSTRIE.
Zaterdag en Zondag kwam de Bond ln
de Kleedingsindustrie ln congres bijeen.
De jaarverslagen van den bond werdw
met algemeene stemmen goedgekeurd, net
algemeen hoofdbestuur werd dank ge
bracht voor het beleid en voor het wet»
verricht in de afgeloopen drie Jaren.
Een aantal voorstellen van huishouden]-
ken aard o.a. betreffende de werklooeen
kas werden aangenomen.
De belangrijkheid van het congres scnow
in het bijzonder hl het behandelen van
vraag betref lende de organisatie der vrou
wen in de kleedingsindustrie. -
Mej. A. de Jong, lid van het daSe,llJ,5f?„
bestuur van den Bond hield een inlc.,
over de arbeidsvoorwaarden der naai»"
en confectiewerksters en schilderde daar ij
de vaak slechte arbeidsvoorwaarden waai
onder deze werken. In het bijzonder o
sprak zij de ver' doorgevoerde ration ansa ut
in de confectiebedrijven en het werken aa
den loopenden band. Met vele bewua
toonde zij aan, dat het tempo, waarin a
de arbeid aan den loopenden band ra
worden verricht, buitensporig hoog is «n
vele gevallen leidt tot nadeel voor de g
zondheid der meisjes.
Een resolutie door mej. de Jong n;am
het hoofdbestuur gesteld werd met ais
meene stemmen aangenomen.
Tenslotte werd het hoofdbestuur ops
dragen ln samenwerking met de hooi»
sturen der andere bonden ln de kieeo s
Industrie een technische herziening
stukloon-tarieven voor de kleermakers
te bereiden. M!.
Deze tarieven voldoen volgens hei
deel van het congres niet meer aan
eischen, die thans aan het werk der m
makers worden gesteld.
Het congres besloot tot een
grootsbh op-
- - c - J >"•*- -Uil V.4 SHVllllI iail 11Y. 11CCH" w w -- - _pfl gil
root, dat de Internationale concessie loopt schip „Juaea" dat te Well in Limburg zette propaganda onder de mannu
n men snreekt er de hooD uit. dat het stroo ligt te laden, bij het scheppen van vrouwen in de kledingindustrie weraw-
en men spreekt er de hoop uit. dat het
mogelijk zal zijn, dat deze strijdmacht
wordt teruggetrokken teneinde dit gevaar
te doen ophouden.
water over boord gevallen en verdronken.
De man laat een vrouw en een kind
achtpr.
ln den komenden herfst en winter.
2—1
