STADSNIEUWS
BUITENLAND
DINSDAG 3 AUGUSTUS 1937
No. 23728
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
73 ste Jaargang
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
VACANTIE-ADRES
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 Cts. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 <cts. porto te 'betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd 2ljn:
per 3 maanden f. 2.35
per week ......"TTÏY: f.0.15
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f portokosten.
(voor binnenland f. 0 30 pe® 3 mn4>.
Geschenk aan den
Chief Scout.
Aangeboden door een Leidschen
padvinder.
Een Leldsch paflvtnefer K. G. Vedder
Christiaanse heett gisteren den Chief
Scout, lord Baden Powell bovenstaand
tableau aangeboden, geheel uit chemicalën
vervaardigdin de drogisterij van den heer
C. Christiaanse Czn. aan de Hoogewoerd
Jlhier.
Op het tableau komen voor de emble-
sen van:
De Jamboree te Vogelenzang «de Jacob-
tlalin zwart), de Jamboree te Gödöllo (het
witte hert), de Jamboree te Birkenhead
(de vier pijlen in rood, groen, blauw en
oranje), de lelie (in groen en geel), de
vereldbol (in grijs, groen, rood. oranje en
blauw) en het Leidsche wapen (in rood en
vit). Om het geheel is een omlijsting aan
gebracht in: oranje, rood, wit en blauw.
DE ORGELCONCERTEN IN DE
HOOGLANDSCHE KERK.
Om misverstand verder te voorkomen zij
hier meegedeeld, dat de kerkvoogdij de
Hooglandsche kerk voor de gewone jaar-
lijksche serie orgelavonden onder deze
voorwaarde dit jaar heeft afgestaan, dat,
wanneer in de Pieterskerk een kerkconcert
wordt gegeven, in diezelfde week het orgel
concert in de Hooglandsche kerk niet mag
plaats vinden.
Om genoemde reden kon dus de gewone
orgelavond van Woensdag 28 Juli niet
Het programma voor morgenavond, dat
de orgelist Feike Asma van 8.159.15 hoopt
uit te voeren is zoo samengesteld dat het
klassieke gedeelte bestaat uit werken van
Bohm en Bach en daarnaast het meer ro
mantische gedeelte uit werken van Fran-
sche, Duitsche en Engelsche orgelcompo
nisten. De toegang is als naar gewoonte
vrij.
MANNENZANGVEREENIGING
„KUNST NA ARBEID".
Concert in „Endegeest".
Gisteravond gaf de Mannenzangvereeni-
üing „Kunst na Arbeid", dirigent J. J. v. d.
Bos met welwillende medewerking van
mevr. v. d. Heyden-Brakel een zeer geslaagd
concert in de tuin van de gestichten Voor
geest en Endegeest.
Tusschen de zangnummers speelde mevr.
V. d. Heyden-Brakel nog enkele pianosoli,
die zeer in den smaak vielen.
Na afloop werden allen uit naam van
patiënten en personeel hartelijk bedankt
door dr. Verweij.
TUIMELAAR AANGESPOELD.
Op het strand te Noordwijk aan Zee ter
hoogte van den vuurtoren is het cadaver
aangespoeld van een groot zeedier van
ongeveer 2'/= meter lengte.
Een medewerker van het Rijksmuseum
van Natuurlijke Historie alhier stelde vast,
dat het hier een Tuimelaar betrof, een
aoogdler, dat vaker aan onze kusten wordt
aangetroffen. De kop is naar het Museum
overgebracht, terwijl de rest van het cada-
yer, dat reeds in staat van ontbinding ver
keerde, is vernietigd.
AANGEHOUDEN.
Eenigen tijd geleden werd ten nadeele
van den heer D. J. van R. een aan de
langebrug staande Ford-auto gestolen,
jjort daarna werd de auto te Amersfoort
beslag genomen; de wagen was toen
"jed's viermaal van eigenaair verwisseld,
'nans heeft de politie alhier als verdacht
?,n heling aangehouden zekeren N. B. H..
1 Hazerswoude.
hoT ?e Wethouder van Sociale Zaken, de
J- J- van Stralen, is wegens ultstedig-
Autn yjv'u'ndei'd op Woensdag 4 en 11
Justus a.s. spreiekuur te houden.
NED. HERVORMDE RADIO VEREENIGING
Propaganda-rede van ds. van Yperen
Op uitneodiging van een voorloopig
Comité werd in Gebouw Rehoboth een ver
gadering belegd v<x>r leden en genoodlgden,
om aan het doel der N.H.R.V. meer be
kendheid te geven.
De heer Bouman, correspondent van de
Vereeniging, opende deze bijeenkomst en
sprak een inleidend woord, teekenende de
beteekenis der Ned. Herv. Kerk in ons
Volksleven, in verband met het middel der
radio.
Als spreker was uitgenoodigd ds. G. van
Yperen uit Waterlandskerkje die zou spre
ken over „Waarom een Ned. Herv. Radio
Omroep".
In Zeeland is de actie eerst ontstaan en
de critiek is reeds losgekomen. Wederom
een nieuwe vereeniging? En toch gaat de
actie verder, om dat de zaak dringend noo-
dig is. Velen sloten zich aan; vele predi
kanten hebben hun steun toegezegd.
Er is meer belangstelling in het kerkelijk
leven dan vroeger, er bloeit weer geestelijk
leven in de N.H. Kerk. Er is groote waar
deering voor het werk der N.C.R.V., alle
polemiek met deze vereeniging moet ver
meden worden. Onze eigen argumenten zijn
sterk genoeg om te pleiten voor een eigen
N.H. Omroep.
Uitvoerig stond spr. stil bij de N.H. Kerk
en haar historie; deze kerk leeft in het
midden van ons Volk, elke gedachte aan
afscheiding is haar vreemd. Zij wil werken
aan het heil van het volk en een antwoord
geven op de vragen van den modernen tijd.
De N.C.R.V. is kerkelijk verdeeld en heeft
daarom geen bepaalde taak tegenover de
N.H. Kerk; bij de actie der N.C.R.V. staat
de kerk er buiten en de Ned. Herv. R O. wil
de kerk laten spreken.
Geen neo-caloinistische leer zal onze
stem doen zwijgen, wij hebben onze taak
verzuimd, willen echter nu de schade in
halen.
De N.H.R.O wil zijn een bijzondere om
roep (geen concerten, uitvoeringen enz.),
maar wèl kerkdiensten, en alle vereenigin-
gen staande in dienst van de N.H. Kerk
aan het woord, laten komen. R.K., S.D.A.P.-
Humanisten kunnen hun stem laten hoo-
ren, de N.H. Kerk mag niet achterblijven.
Een vereeniging, met eigen bestuur kan
de zaak het beste behartigen.
Een argument, dat tegen de N.H.R.O.
wordt gebezigd, is het feit van de verbre
king der eenheid. Het argument wordt
gaarne door diegenen gebruikt, die de een
heid op kerkelijk en vereenigingsgebied
hebben verbroken en tóch nog gaarne de
leiding in handen houden, als het gaat om
de belangen der Ned.-Hervormden. De be
zinning, dat het alzoo niet moet wezen,
komt meer en meer tot uiting, geen ver
breking van eenheid, maar de Volksnood
dwingt velen om de schouders onder het
werk te zetten. Nog dolen de N.H. in veler
lei opzicht, maar er is ontwaken en goede
moed, om op te komen voor het eigen recht
der N.H. Kerk.
Tenslotte behandelde ds. van Yperen de
voorgestelde organisatie, grondslag, doel,
werkwijze, scherp er op wijzend, dat een
bijzondere omroep bedoeld wordt, met een
bepaalde afgemeten taak.
Van de gelegenheid tot discussie maak
ten diverse aanwezigen gebruik, die ieder
hun eigen zienswijze lieten hooren. Ds. van
Yperen kreeg gelegenheid om enkele pun
ten nog eens nader toe te lichten. Betref
fende de verschillende schakeeringen in
de N.H. Kerk deelde spr. mede, dat nie
mand, staande op den bodem van den
grondslag, zal uitgeschakeld worden. Er i3
eenmaal een Kerkprobleem dat om een op
lossing vraagt. Er is evenwel verantwoor
delijkheid voor de afgedwaalde leden, de
taak der N.H.R.O. zal dus zeer in het bij
zonder evangeliseerend zijn. Maar bovenal
zal getracht worden, meer de kwaliteit van
het gebodene op den voorgrond te stellen
en niet de kwantiteit.
Om half elf werd deze vergadering, die
door teekenen van instemming meermalen
was onderbroken, door ds. van Yperen ge
sloten.
C.J.V. „PREDIKER 12 IA"
Sinds jaren is het de gewoonte, dat het
bestuur van de knapen en longeliedenver-
eeniging onderafdeelingen van Prediker,
voor haar leden een meerdaagsche reis or
ganiseert Dit laar is het doel Maarsbergen
od welke Veiuwsche parel de eerste groep
n.l. die der Jongeliedenvereeniging aftrok,
Zaterdagmiddag 3 uur. Vele voeten trappe
len. fietsbellen rinkelen, een fluitje klinkt,
sein tot vertrek. En jolig schuift de horde
de Javossensteeg uit de vacantle vreugde
tegemoet.
Maandagmorgen 6 uur. Weer zijn 25 jon
gens gepakt en gezakt bijeen om gezamen
lijk van Prediker uit te vertrekken: deze
groen reist per spoor. De jongens van de
Knapenvereeniging gaan onder vertrouwd
geleide met glundere snuiten op weg naar
vacantie-genoegens in de buitenlucht Drie
dagen zullen ze daar vertoeven in bosch en
hei om morgenavond per trein 2 min. voor
10 uur weer in onze woonplaats terug te
keeren.
Mej. A. C. Verhaar alhier slaagde voor
het examen Engelsch M.O. akte A. en mej
M. L. Dell eveneens alhier voor het examen
Fransch M.O. akte A.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Naar oorlog.
Engeland en Italië.
In het Verre Oosten schijnt de oorlog
langzamerhand onafwendbaar te worden.
Maar, men haast zich niet. Vooral China
niet, dat voorzichtig blijft manoeuvreeren
en zich kalm voorbereid. Men zie hierne
vens.
Grandi, de Italiaansche ambassadeur te
Londen, heeft gisternamiddag aan den
Britschen premier Neville Chamberlain een
persoonlijk schrijven van den duce over
handigd.
Men meent te weten, dat de brief van
den duce in hartelijke termen is gesteld
en van gelijke gevoelens blijk geeft, als
het schrijven van Chamberlain aan Mus
solini.
Chamberlain vertrekt vanavond naar
Schotland, waar hij eenige weken vacan-
tie zal nemen.
Naar Havas uit Rome meldt, heeft de
Italiaansche minister van buitenlandsche
zaken, Ciano, den Britschen ambassadeur,
sir Eric Drummond, ontvangen.
In welingelichte kringen verzekert men
dat dit onderhoud, waarom Ciano had ver
zocht, geen verband houdt met de bood
schap, die Chamberlain tot den duce heelt
gericht. Het onderhoud zou slechts ten doel
hebben gehad, den Itaiiaanschen minister
in staat te stellen, over de gebeurtenissen
der laatste dagen van gedachten te wisse
len met den vertegenwoordiger van Groot-
Brittannië die te Rome teruggekeerd is uit
Weenen, waar hij eenige dagen een per
soonlijke redenen heeft doorgebracht.
De inhoud van Chamberlain's brief is
niet bekend, maar in welingelichte krin
gen te Rome meent men te weten, dat de
Britsche minister-president hierin opnieuw
heeft verzekerd, dat Engeland geenerlei
agressieve bedoelingen heeft ten opzichte
van Italië en dat de Britsche regeering op
recht wenscht, de Britsch-Itaüaansche be
trekkingen opnieuw te fundeeren op de
vriendschappelijke basis van vóór den
Abessijnschen oorlog en de hinderpalen uit
den weg te ruimen, die de politieke betrek
kingen thans vertroebelen.
De brief van Chamberlain heeft in Italië
een uitstekenden indruk gemaakt.
Volgens een officleele mededeeling zul
len de drie maanden geleden uit Londen
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Opheffing. Café „Zijlpoort", Haven 62.
Leiden.
Wijzigingen: N.V. Broodfabriek „De
Zeeuw", Korte Mare 22, Leiden.
Opheffing filiaal: van der Duinstraat 2,
Leiden.
Textielfabrieken Gebrs. van Wijk en Co.
N.V., Heerengracht 46. Leiden.
Nieuwe Commissaris: Mr. F. J. J. Trap
man, Leiden
N.V. Beidt Uw Tijd, Apothekersdijk 34,
Leiden, handel in onroerende goederen,
verhuren, administreeren enz.
Nieuwe Directeur: A. J. C. van der
Heyden, Leiden.
L. K. V. „EIGEN FOK".
Ledenvergadering.
Deze Konijnenfokkersvereen. hield haar
ledenvergadering in hotel Bremmer. waar
te halfnegen de voorzitter, d.e heer P. Vint-
ges de ondanks de vacantieweek goea be
zochte bijeenkomst opende, en 7 nieuwe
leden voorstelde, welke allen werden aan
genomen. De notulen werden onveranderd
goedgekeurd. De heer Vintges bracht ver
volgens een nauwkeurig verslag uit van de
bondsjaarvergadering, welke te Utrecht
werd gehouden. De vereeniging mag zich
tnans verheugen in het bezit van een flink
aantal geschonken eereprijzen voor de a.s.
clubtentoonstelling op 17 en 18 Dec. a.s. Het
vraagprogramma en art. 7 Huish. Regl.
wt' den met alg. st. goedgekeurd. Op voor
stel van den heer J. Grooters uit Deventer
werd besloten diverse excursies te maken,
waarvoor een commissie werd benoemd be
staande uit het bestuur en de heeren J.
Kins, v. Hoffstr. en L. Nieuwenburg. Ko-
ningstr., die wekelijks ten huize der leden
het daarvoor bestemde bedrag zullen in
nen. De verloting bracht een aardig saldo
op ten bate van het Eereprijsfonds. Diverse
besprekingen werden op bevredigende wijze
afgehandeld, waarop te 11 uur de voorz. de
vergadering sloot met dank voor de op
komst.
teruggeroepen correspondenten der Ita
liaansche dagbladen in den loop der eerst
volgende dagen hun werkzaamheden in de
Engelsche hoofdstad hervatten.
DUITSCHLAND
DE KERKSTRIJD.
De verhouding tot Polen.
De katholieke jeugd vereeniging van het
aartsbisdom Paderborn is ontbonden en
haar bezittingen zijn verbeurd verklaard.
Het heet, dat deze organisatie, die zich
wandelmarschen ten doel stelde, de wet op
de confessioneele jeugdvereenigingen heeft
overtreden.
Van bevoegde Duitsche zijde wordt mede
gedeeld dat geen verbod is uitgevaardigd
ten aanzien van katholieke pelgrimstochten
naar Rome. Wel is er een politieverordening
afgekondigd, waarbij het verstrekken van
collectieve passen aan dergelijke pelgrims-
groepen in de toekomst verboden wordt.
Voortaan zullen dus Duitschers, die een
pelgrimstocht naar Rome willen onderne
men, van een individueel paspoort moeten
zijn voorzien.
Ter motiveering van deze verordening
wordt, verklaard „dat ionge Duitschers, die
dienstplichtig zijn, alvorens zich buitens
lands te begeven, toestemming moeten heb
ben van het recruteeringsbureau. Ander
zijds eischt de deviezen-controle, dat in ieder
paspoort het bedrag aan buitenlandsche
deviezen en 't aantal hotelbons, dat iedere
reiziger naar het buitenland, meeneemt,
worden ingeschreven".
Onder den kop „Een woord aan Polen"
publiceert de nationaal-socialistische ..An-
griff" een artikel over de anti-Duitsche
maatregelen, welke de laatste weken van
Poolsche zijde zijn getroffen, waardoor de
bij de totstandkoming op 26 Januari 1934
van de tusschen Adolf Hitler en maar
schalk Pilsudski gesloten overeenkomst uit
gesproken hoop, dat de overeenkomst ook
zou leiden tot een vrede tusschen beide
volken en dat ook de Duitsche minder
heden in Polen voordeel ervan zouden heb
ben, niet verwezenlijkt is.
In plaats daarvan is gekomen een snel
voortgaand economisch en cultureel verlies
der Duitsche volksgroepen, die binnen de
Poolsche grenzen leven. De klachten van
de Duitsche minderheid in Polen wilden
niet vers'ommen en de Duitschers in het
rijk kunnen slechts verklaren, dat ook naar
hun meening deze klachten maar al te ge
grond zijn.
De „Angnff" vervolgt dan: „Er is. als
men de Duitsch-Poolsche betrekkingen be
schouwt nog slechts de groote kwestie der
minderheden te regelen, nadat bijna alle
andere vraagstukken door wederzijdsche
besprekingen in den geest van het Duitsch-
Poolsche accoord opgelost konden worden.
Hij schijnt ons toe, dat 't tijd wordt, thans
ook het minderhedenvraagstuk in denzslf-
den geest krachtig ter hand te nemen om
ook deze kwestie op te lossen, opdat een
aanleiding tot conflicten tusschen beide
'anden en volken uit d- wereld worde ge
holpen, een probleem, dat hun betrekking
onnood'g bemoeilijkt.
ENGELAND
GANDHI'S .PROGRAM'.
Staking in Canada.
Gandhi schrijft in het blad Harijan ar-
t kelen over het werk dat den leiders van
de congrespartij wacht nu zij in de pro
vinciale besturen ministersfuncties zullen
aanvaa-den. Hij voorspelt daarin oa. dat
er binnen drie iaar een volledig drankver
bod zal zijn in de provincies, waar het
congres ;n de meerderheid is.
Het Amerikaansche voorbeeld is voor
Britsch-Indië niet afschrikwekkend omdat
er hier slechts een minderheid zich aan
drinkgewoonten overleeft. Een drankver
bod mag aan,-ank-lijk geld kosten, ten
slotte moet het de verdiensten en de koop
kracht van de pla'telandsbevolking ver-
hoogen.
EERSTE BLAD
BINNENLAND.
Enorme drukte op de jamboree. (3e Blad).
Begrafenis van slachtoffers van de ramp
van de Flamingo (Binnenland, 3e BI.
en Laatste Berichten, le Blad).
De positie der openbare onderwijzers
(2e Blad).
BUITENLAND.
China's voorbereiding ten oorlog (le BI.).
Volgens de Japanners zijn Wit-Russen de
schuldigen inzake de bezetting van een
Russisch consulaat, (le Blad).
De verbetering in de Engelsch-Italiaansche
betrekkingen. (Buitenland, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 2 VAN HET DERDE BLAD.
Voorts bepleit Gandhi o.a. het onderwij
zen van handenarbeid op de scholen. Da
kosten kunnen bestreden worden uit den
verkoop van de vervaardigde voorwerpen.
Natuurlijk moet de zoutbelasting verlaagd
worden. Het liefst zou hU zien. dat de zout
winning voor de arme dorpelingen vrijge
laten werd.
Tienduizend arbeiders in de textielnijver
heid te Montreal, in Canada, hebben het
werk neergelegd. De staking is afgekondigd
door den nationalen katholieken bond van
textielarbeiders, die erkenning der vakver-
eeniglngen, verkorting van den arbeidstijd
en loonsverhooging eischt.
RUSLAND
Nieuwe arrestaties?
Te Moskou gaan geruchten over de ar
restatie van generaal Sjriepin, den leider
van de militaire organisatie der onafhan
kelijke luchtmacht. Deze luchtmacht be
slaat uit eenheden waarover het centrale
commando zoo noodlg direct het bevel kan
voeren. Men spreekt eveneens over de ar
restatie van generaal Pomerantsef, den
d«recteur van de academie voor militaire
luchtvaart. Men weet van de beide gene
raals alleen, dat men ze in langen tijd niet
gezien heeft Dit is te Moskou op het oogen,
blik meer dan voldoende voor geruchten
omtrent arrestatie.
De party-vertegenwoordigers in het be
stuur van het Moskousche instituut voor de
luchtvaart dringen aan op het ontslag van
den directeur van de aeroclub van het in
stituut, Schmidt en zijn „medeplichtigen"
Visjenkof en Androegkievitsj. Zii worden
beschuldigd van sabotage.
Hardnekkige geruchten doen voorts de
ronde dat Kaminski, tot dusverre volks
commissaris voor gezondheid, zou zijn ge-
arres'eerd.
EGYPTE
Oprichting van volksscholen.
Het departement van onderwijs heeft een
plan opgesteld, waarbij in een tijdperk van
tien jaren 220D nieuwe volksscholen zul'en
worden opgericht. Reeds in September van
dit jaar zal de uitvoering van het plan ter
hand worden genomen.
ergaet niet vóór Uw vacantie onderstaand biljet aan ons toe te zenden
OP HOL GESLAGEN.
Tijdens een militaire oefening op het
spoorwegterrein nabij den Morschweg is
gisteravond te ruim 10 uur een span paar
den, gespannen voor een Roode-Kruis-
wagen o«p hol geslagen. De paarden ren
den de veelading af en kwamen eerst op
den Morschweg tot stilstand, doordat de
disselboom van den wagen tegen een muur
van de fabriek der firma Nieuwenhuizen
botste en daarin een gat rammeide. Het
onderstel van den wagen werd dientenge
volge ontzet. Persoonlijke ongevallen
kwamen niet voor, terwijl ook tie paarden
ongedeerd bleven.
Onderq eteekende
week
kwartaal
No.
abonné
wonende (straat)
wenscht het „LEIDSCH DAGBLAD" vanaf
opgezonden te hebben aan onderstaand adres4
tegen vergoeding van benoodigde portokosten