BUITENLAND Berlijn bestaat 700 jaar LEIDSCH DAGBLAD Eersle Blad Woensdag 28 Juli 1937 Redactie1507 Directie en Adminfcfr. 250C Onze Telefoonnummers: (op 2 lijnen) VRAGENRUBRIEK Van 14 tot 22 Augustus feestelijke herdenking SPORT „SCATOFAGUS -ARGUS* Buitengewone ledenvergadering. Bovengenoemde vereeniging hield een buitengewone ledenvergadering in Huize Feenstra, Rapenbug 13. De waarn. voorzitter, de heer J. v. Mas- trigt opende deze vergadering op de gebrui. kelijke w ze. Deze bijeenkomst, aldus spr„ is een afscheidsavond, omdat wij straks bijeen zullen zijn met de leden van de zustervereeniging „De Natuurvriend" Spr stelde er prhs op te kunnen verklaren, dat de gecombineerde besturenvergadering waarin de fusie werd besproken een zeer prettigen indruk had achtergelaten. Vlot werden de voostellen welke Scatofagus Argus als uitnoodigende vereeniging had gedaan afgehandeld en aangenomen. De vereenigine „De Natuurvriend", welke het initjatief nam voor het. organiseeren van de tentoonstelliiig zal dien naam tot na de expositie blijven dragen en eerst daarna zal een andere naam worden gekozen. Met op twee na algemeene stemmen werd tot de fusie besloten, terwijl tevens werd bepaald, dat het tijdschrift „Aaua Terra" het vereenigingsorgaan zal zijn. Vervolgens riep de voorzitter aller mede werking in voor het welslagen der tentoon stelling. Deze zal worden gekeurd door den voorzitter van de vereeniging „Natura" te Arnhem den heer P. H. van Gijn. dit wil dus zeggen strene en stipt volgens het keu ringsreglement. Een ieder schaffe zich dit reglement aan. omdat er veel uit te leeren valt. Tenslotte «af spr. nog vele raad gevingen. o a. over het vervoer van bakken waarna de voorzitter met een propagandis tisch woord deze laatste vergadering van „Scatofagus Argus" sloot. DE „SPERWER-UITSTAPJES". Een zeer geslaagde boottocht. Gistermiddag hebben de winkeliers, aan gesloten bij het Ned. Sperwerverbond. een boottocht voor kinderen van hun klanten georganiseerd, welke heel goed geslaagd mag heeten. Begunstigd door goed weer, vertrok om 1 uur een der booten van de Gebr. Harland met ruim 300 kinderen en evenzooveel vroolijke gezichten! Geen wonder! Via Leiderdorp, Koudekerk en 't Brase- mermeer, ging de tocht naar den speeltuin in Lisse. 't Was een heerlijke tooht, met vroolijke muziek van het accordeon-gezel schap D.V.V.. dat er spoedig de rechte stemming in had en natuurlijk de noodige heerlijkheden in den vorm van limonade, melk, gevulde koeken enz. 't Is eigenlijk onnoodig te zeggen, hoe de jeugdige Sper wer-klantjes zich in den Speeltuin ver maakten. Alles was beweging, in de draai molens, op de wipplanken, schommels en zelfs op 't terrein, naast, den tuin, waar voetballiefhebbers hun hart konden op halen. Al te spoedig moesten ze afscheid nemen van den speeltuin „Propeller", om den te rugtocht te aanvaarden. Over 't Kagermeer en de Zijl werd om 8 uur de Oude Singel weer bereikt, waar vele ouders en belang stellenden de boot begeleidden. Menig ..boeraatje" steeg op bij het passeeren van de verschillende bruggen. Onder "t zingen van het Jamboree-lied. gewapend met een prachtige foto en een Sperwer-chocoladereep, verlieten allen in de beste stemming de boot. Vermeld dient nog te worden, dat eenige leden van E.H.B.O. en L.R.B. aan boord waren, die gelukkig geen dienst behoefden te doen. De volgende Sperwerbooten varen op Donderdag 29 Juli en Maandag 9 Aug., terwijl op 11 Aug. een uitstapje naar Groe- inendaal wordt gemaakt. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Nieuwe inschrijving: Sleepboot Maatschappij „IJmuiden" N.V. In liquidatie. Huls ter Leede, Sassenheim. Afkomstig uit Haarlem. Hedenmorgen vertrok van het voor malige station aan den Heerensingel „de Lage Rljndijktreln" met ongeveer 800 kin deren, uitgezonden door de winkellersver- eenlging „Lage Rijndijk". Te ongeveer kwart over tien kwam de kindertrein aan het station H.S.M. alhier aan om even halfelf via Woerden-Utrecht naar Maarn te vertrekken Hedenavond om 8.14 uur keeren de kin deren vla Utrecht per extra trein uit Drie bergen weer terug. Onze stadgenoot, de heer W. J. Ko ning, slaagde voor het examen akte M. O. Duitsche handelsterminologle en handels correspondentie. Van D. deed bij de politie aangifte van de vermissing van een hem sedert, kort toebehoorende koe, grazende ln den Bosch- huizerpolder. Truus Brons alhier slaagde gisteren voor het Mulo-examen diploma A. Als datum voor het Plantsoen-concert ls aangegeven Donderdag 28 Juli. dit moet zijn Donderdag 29 Juli. Het uitstapje van de kinderen der Zondagsschool „Laat de Kinderkens tot Mij komen", zal plaats vinden op Donderdag 5 .Augustus. In den morgen van dien dag om 8 uur worden de kinderen in het ge bouw „Prediker" verwacht. Het dagelijksch bestuur van de „Speel tuin Federatie" hier ter stede, is als volgt samengesteld: Lardee, voorzitter: W. v. Zonneveld, secretaris, Oltmansstraat 10; Lasschuit, penningmeester, Bronckhorst- straat 57A. ZUID-SLAVIË De orthodoxe leden van de regeering vervallen verklaard van hun kerkelijke rechten. Naar thans wordt gemeld zijn de mi nister-president en de acht orthodoxe le den der regeering niet door de synode van de orthodoxe kerk geëxcommuniceerd, doch de synode heeft hen alleen vervallen verklaard van alle rechten en eerefuncties in de Servische orthodoxe kerk en ge dreigd met excommunicatie. Men stelt zich thans de vraag, hoe de verkiezing van den nieuwen patriarch zal verloopen. aangezien de orthodoxe leden van de regeering ook zitting hebben in het kiescollege. Het schijnt, dat de minister president besloten heeft de stemming uit te stellen tot de kerk een meer verzoenen de houding zal hebben aangenomen. In kerkkringen denkt men anders. In de oogen der kerk kunnen de minis ters, die door dit besluit getroffen werden, hun minlsterieele werkzaamheden niet meer uitoefenen. Inderdaad moeten vol gens de grondwet de leden der regeering tehooren tot een der erkende godsdien sten. De door de kerkelijke autoriteiten van hun rechten als leden der orthodoxe kerk vervallen verklaarde negen ministers behooren niet meer tot dezen godsdienst fn in de oogen der 'kerk heeft de eed aan en koning en de grondwet door hen af gelegd geen waarde meer. Door dit besluit der synode ls dus ln feite een ware regeeringscrisis ontstaan en ln de oogen der orthodoxe kerk zou iedere andere opvatting in strijd met de grondwet zijn. Men verzet zich dan ook op grond van dit argument tegen deelneming der regee- ringsleden aan de verkiezing van den nieuwen patriarch. ENGELAND De defensie-credieten Rede van den minister van arbeid. Het Lagerhuis heeft de credieten voor het leger met 3157. die voor de vloot met 325—8. die voor de luchtmacht met 327—7 stemmen aanvaard. Labour onthield zich van stemming. Het Engelsche koningspaar is vertrokken voor een bezoek aan Noord-Ierland. i In een te Wolverhampton gehouden toe spraak verklaarde Ernest Brown, de mi nister van arbeid, gisteren: doctor Frank Buchman en de leden van de Oxfora-groep bewijzen den volken den grootsten dienst, dien eenige man of beweging de volken kan geven in deze critieke tijden. Zij dringen aan op de noodzakelijkheid naar God te luisteren om zijne plannen te lee ren kennen voor onszelf en voor de wereld. De vindingrijkheid der menschen en het menschelijk verstand hebben geen oplos sing gevonden voor de enorme vraagstuk ken, die voortspruiten uit de botsingen van belangen en hartstochten, waartegenover de staatslieden van heden zich bevinden. Er zijn tegenwoordig ernstiger en ingewik kelder problemen dan menschen ooit te genover zich vonden. De eenige mogelijk heid voor een oplossing daarvan is een vraag uit de stilte tot God. POLEN Communisten gearresteerd. De politie van Blalystock heeft negen tien militante communisten gearresteerd, leden van het plaatselijk comité van de Wit-Russische communistische partij, die propaganda maakten door binnen te drin gen in de arbeidersorganisaties, om sta kingen te verwekken Zij verspreidden voorts communistische pamfletten en ga ven een tijdschrift met extremistische strekking uit, 475e STAATSLOTERIJ (Niet officieel) lste klasse, 3de lUst Trekking van Woensdag 28 Juli 1937 Hooge Prijzen 5000.— 14124 400.— 6147 100.— 8205 CHINA Doodstraf voor valutasmokkelaars. Op aanbeveling van het Chineesche mi nisterie van financiën, heeft de wetgeven de Joean een wetsontwerp aangenomen, waarbij de doodstraf kan worden uitge sproken over personen, die zich schuldig maken aan het smokkelen van Chineesche valuta. Mindere straffen zijn levenslange opsluiting, gevangenisstraffen van 'min stens zeven jaren, of een boete ten bedrage van vijf maal de waarde van het gesmok kelde geld. OOSTENRIJK Oostenrijkers moeten in Duitschland de Oostenrijksche kleuren voeren. Het Vaderlandsche Front heeft gelast, dat de 5000 zangers, die het zangersfeest te Breslau zullen bijwonen, gedurende hun verblijf ln Duitschland het insigne van het Vaderlandsche Front moeten dragen. Bij in gebreke blijven, zullen zij uit het Va derlandsche Front worden verwijderd. Ook moeten Oostenrijksche automobilisten, die naar Duitschland gaan, de Oostenrijksche vlag op hun auto voeren, zooals de Duit sche automobilisten ln Oostenrijk het hakenkruisvlaggetje voeren. RUSLAND Slavoetski ambassadeur te Tokio. De consul van de Sovjet-Unie te Charbin, Slavoetski, is benoemd tot Sovjet-Russische ambassadeur te Tokio. VEREENIGDE STATEN De hervorming van de lagere rechtscolleges. De juridische commissie uit de Amerl- kaansche Senaat heeft eenstemmig het wetsontwerp tot hervorming van de lagere rechtscolleges aangenomen. Dit ontwerp komt, gelijk men weet, in de plaats van het oorspronkelijke ontwerp-Roosevelt, dat ook bepalingen over de samenstelling van het opperste gerechtshof bevatte. Zooals destijds gemeld, heeft de Republic Steel Corporation het comité voor in- dustrieele organisatie van John Lewis er van beschuldigd zijn actie niet op wettige wijze te voeren. Thans heeft de Republic Steel een proces aanhangig gemaakt, waar bij de maatschappij om bescherming vraagt voor haar arbeiders tegen de bedreigingen en molestaties waaraan zij bloot staan. Prltaen van 20. 78 235 257 285 847 1014 1124 1298 2182 2285 2409 2705 2778 2943 S183 3298 3409 3524 3646 3704 3718 3810 3922 3929 4168 4331 4525 4692 4781 4878 5014 5576 5657 6960 6977 7375 7462 7486 7733 7853 7996 8421 8592 8795 9007 9030 9190 9249 9674 9681 10046 10315 10342 11788 11796 12642 12682 12687 12835 13015 13335 13509 13898 14083 14146 14498 14818 15195 15361 15442 15490 15699 15745 16162 16256 16462 16695 16802 17929 18025 18030 18309 18830 19360 19441 19597 20597 20696 21122 21917 22295 22484 22518 22571 22969 23366 23657 A. T., te H. Voor zoo ver wij weten is een Oostenrijksch bankbiljet van 1000 kronen van 1902, waardeloos. J., te L. Wegenkaarten voor Bra bant kunt u aanvragen ter Provinciale Griffie te Den Bosch. Postzegel voor ant woord insluiten. N. S., te L. Zoo'n middel is ons niet bekend. PALESTINA Uitlatingen van emir Saoed. Indien Engeland land aan de Joden wil geven, laat het dan zijn eigen land geven, heeft emir Saoed, de zoon van Ibn Saoed, den koning van Arablë, in een Interview met het Joodsche telegraafagentschap over de voorgestelde verdeeling van Palestina gezegd. Hti voegde er aan toe, dat de Arabische wereld nimmer in een verdeeling van Palestina zal toestemmen. „Wij begrijpen zeer goed de moeilijke positie van de Jóden in ve!e landen, maar waarom moeten de Arabieren daarvoor boeten? Waarom zou Engeland den Joden geen land van zichzelf geven? Waarom opent de Amerlkaansche regeering, die zoo met de Joden sympathi seert, de deuren van de Vereenlgde Staten niet voor hen?" HET BERLIJNSCHE STADHUIS. Onze Berlijnsche correspondent schrijft d.d. 26 Juli: Op waarlijk grootsche wijze is men in officieele kringen voornemens het 700-jarlg bestaan der Rijkshoofdstad te vieren. Merkwaardig genoeg kan men hierbij niet terugblikken op soortgelijke feesten uit den vroegeren tijd, want bij het nagaan van de geschiedenis der stad Berlijn komt men tot de ontdekking, dat hier van een officieel stadsjubileum nog nooit sprake is geweest! Wij noemen dit merkwaardig, omdat er .in de Mark Brandenburg meerdere kleinere steden zijn, die de laatste jaren ook hun 700-jarig bestaan herdacht hebben, zich beroepende op de officieele herdenking van haar 500-jarig bestaan van twee eeuwen geleden. Zoo heeft bijvoorbeeld Branden burg reeds eenige jaren geleden zijn 700- jarig bestaan herdacht. Berlijn, vereenlgd met de vroeger zelf standige stad Cöiln ls lang niet de oudste stad in het gebied van de Spree en de Ha- vel. En bovendien wil het ons uiterst moei lijk toeschijnen, om nauwkeurig vast te stellen, in welk jaar laat staan op wel ken datum beide zelfstandige plaatsjes tot één zelfstandige stad vereenlgd zijn. Het oudste document, waarover men be schikt, is een bakkersvergunning uit het jaar 1272. Wat van nog ouderen datum ls, kan nauwelijks als betrouwbaar op histo risch gebied benut worden. Van visschersdorp tot wereldstad. In verband hiermede vestigen wij de aan dacht op een geschiedkundig werk van 1880, geschreven door Adolf Streckfuss, het meest klassieke boek over de Rijkshoofd stad, hetwelk onder den titel „500 jaar Ber lijnsche geschiedenis" den groei van vis schersdorp tot wereldstad behandelt. In die jaren van de vorige eeuw was men met het geschiedkundig onderzoek klaarblijkelijk nog lang niet ver genoeg, om het jaar en den datum vast te stellen, toen Berlijn en Cölln de stedelijke rechten mochten ont vangen. Vast staat alleen, dat Berlijn zijn ont wikkeling voor een belangrijk deel te dan ken heeft aan de vorsten van Brandenburg en Pruisen, dat wil zeggen: aan het Huls Hohenzollern. Zij waren het, die deels met, overmaat van ijver, deels met koel overleg uit twee visschersdorpen een stad hebben gemaakt, die pas veel later tot „Relchs- hauptstadt" geproclameerd kon worden. De weg van visschersdorp tot wereld stad was niet gemakkelijk. In de breedte groeide Berlijn pas in de laatste honderd jaren en het valt niet te verwonderen, dat de stadsvaderen van vroegere eeuwen naast de verfraaiing ook de uitbreiding der stad trachtten te bevorderen. De ook in onzen tijd voor feestelijkheden en politieke de monstraties nog vaak genoemde „Lustgar- ten" dateert uit den tijd van Johann Georg, tijdens wiens bewind ook menig practisch bouwwerk in het oude centrum tot stand is gekomen. De „Lustgarten". Getroost men zich de moeite den „Wer- degang" van Berlijn eens wat nader te be- studeeren, dan komt men tot de merk waardige ontdekking, dat genoemde „Lust- garten" ook reeds in vroegere eeuwen een belangrijke rol in het volksleven heeft ge speeld. Voor ons, die onder het bewind van Friedrich Ebert hier naar de opzwepende redevoeringen der toenmalige volksleiders kwamen luisteren, om er in den nationaal- socialistlschën Staat de fanatieke uiteenzet tingen van Goebbels of Goering te „ver slaan" is dit een leerzame gewaarwording. Johann Georg maakte omstreeks 1570 uit het moeras een groententuln, maar deze verwilderde later en de Groote Keurvorst moest zich dientengevolge 70 jaar later opnieuw met den Tiergarten occupeeren. Hij liet er een fraai nark van maken. Maar de „Soldatenkoning" Friedrich Wilhelm, de strenge vader van den lateren Frederlk den Groote, gaf de voorkeur aan een exer citieveld en zoo moest de Lustgarten zich in den loop der eeuwen onderwerpen aan de luimen der verschillende vorsten van Hohenzollern, om in onze twintigste eeuw „verheven" te worden tot vergaderplaats van politieke demonstraties De Hohenzollerns bouwden Berlijn. De Groote Keurvorst was tevens de eerste ondernemende bouwmeester op den troon der Hohenzollern, die de uitbreiding en verfraaiing der stad ter hand nam. Aan hem heeft Berlijn zijn Dorotheenstrasse en Friedrichswerder te danken, hij uitte zijn afkeer tegen de vele „schandvlekken" der stad en bevorderde de verbetering door verzachting der toen al hooge belastingen der burgerij. Tot een representatieve hoofdstad van Pruisen groeide Berlijn pas tijdens het doortastend bewind van Frederik I. die reeds ln het eerste jaar zijner werkzaam heid als koning de Friedrichstrasse liet aanleggen, het begin van een stadswijk, welke twintig jaar later reeds 23 straten omvatte! Er ging geen jaar voorbij, of Berlijn werd een nieuw gebouw rijker, want Koning Friedrich had een architect van formaat te zijner beschikking: Schliiter, wiens naam tot in onzen verwenden tijd ls blijven voortleven in den volksmond te Berlijn! Pas door zijn toedoen kon Berlijn als residentie der Hohenzollern met Pots dam gaan wedijveren. In Schliiter's glans- tijd noemde men Berlijn bij wijze van compliment „Athene van het Noorden". Nieuwe bouwlust. Het tegenwoordig bewind schijnt na tuurlijk zonder zulks te zeggen deze voorbeelden van energie en ondernemings lust te volgen. Sedert jaar en dag werd er te Berlijn niet zooveel neergehaald en neergezet. De ondergrondsche spoor wordt belangrijk uitgebreid, waarvan het rumoer aan den Potsdamer Platz getuigenis aflegt, het „Reglerungsvlertel" in de Wilhelm- strasse en de Voss-strasse eveneens en komt men naar de buitenwijken der stad, dan ontdekt men haast overal nieuwe hui zen, villa's en vooral.... regeeringsgebou- wen, die den indruk van kazernes maken. Zoo gaat de Rijkshoofdstad onder pro tectoraat van dr. Goebbels het feest van zijn 700-jarig bestaan met rassche schreden tegemoet. WANDELSPORT. Prins Bernhard bij den Vierdaagsche. Défilé der deelnemers te Wychen. Prins Bernhard is vanmorgen om half tien per auto te Nijmegen aangekomen. In het Oranje-hotel werd hij begroet door het bestuur van de N.B.L.O., waarna de voorzitter van dit bestuur, jhx. mr. von Weyler, de burgerlijke en militaire autori teiten aan hem voorstelde. Het gezelschap begaf zich onmiddellijk hierna per auto naar Wychen. Het stadje had zich voor deze gelegenheid geheel met vlaggen getornd. In de straten en op de markt bevonden zich duizenden personen. Prins Bernhard koos zich, omgeven door burgemeesters, wethouders, mili taire autoriteiten en de bestuursleden van den N.B.L.O. eveneens een plaatsje op de markt, vanwaar hij, met zicht baar veel genoegen, de langs hem defileerende deelnemers aan de vier daagsche afstandmarschen gadesloeg. Het enthousiasme van de wande laars was zeer groot. Luidop klonken nationale liederen en bekende marseh- wijsjes. Na het bezoek aan Wychen is de prins heden voormiddag per auto nog een deel van het Land van Maas en Waal ingere den, om daar den vierdaagsche ln oogen- sqhouw te nemen. Vervolgens is de prins in een klein gezelschap N.B.L.O.-bestuur- ders over Wychen en Hatert naar Nijme gen teruggereden, waar hij over de St, Annalaan door de stad naar de Burcht straat reed om daar in hotel Metropole de lunch te gebruiken. De politie trof maat regelen om het hooge gezelschap vrij baan te geven in de binnenstad. Duizenden en duizenden Nijmegenaren juichten den prins toe. WATERPOLO. L.Z.C. I—DE ZIJL I. Morgenavond om 8 uur zal in de Zwem inrichting De Zijl alhier voor de competitie tweede klas K.N.Z.B. de returnwedstrijd plaats vinden tusschen de beide plaatse lijke vereenigingen L.Z.C. en De Zijl. Het eerste treffen tusschen beide, het welk plaats vond op 6 Juli, had een 3—2 overwinning voor L.Z.C, tot resultaat. Zóoals uit den stand blijkt bezetten re spectievelijk L.Z.C., Poelmeer en De Zijl de laatste drie plaatsen op de ranglijst. L.Z.C., dat morgen evenals De Zijl haar laatsten wedstrijd speelt, terwijl Poelmeer reeds vorige week haar programma beëindigde, staat met vijf punten veilig. Indien L.Z.C. morgen wint, bezet De Zijl definitief de laatste plaats, terwijl wanneer De Zijl de beide punten mocht weten te behalen, Poelmeer is aangewezen tot het spelen van degradatiewedstrijden tegen S.Z.C. (Schie dam) en H.C.Z. (den Haag). Bij een gelijk spel zai alsnog een beslissingswedstrijd tus schen Poelnjeer en De Zijl moeten worden gespeeld, om uit te maken, welke vereeni ging de twijfelachtige eer zal te beurt val len haar tweede klasserschap te moeten verdedigen. Derhalve morgen een wedstrijd, waarvan het resultaat, hetzij gunstig of ongunstig, voor De Zijl van het grootste belang is. L.Z.C. 9 2 16 10—31 5 Poelmeer De Zijl 10 1 2 7 10—28 4 9 117 17—39 3 Vooraf wordt gespeeld voor de reserve derde klasse de wedstrijd L.Z.C. II tegen D.W.R, II (Haarlem). WIELRENNEN. TOESTAND J. RIETHOVEN ERNSTIG. De Leidsche wielrenner Jan Riethoven, die Zaterdagavond in het Olympisch sta dion te Amsterdam door een aanrijding met den renner Willy Vroomen, een ern stige hersenschudding heeft opgeloopen, ii er zeer slecht aan toe. Zijn hulsdokter heeft consult met een specialist gehouden, die langer verpleging in zijn woning niet verantwoord achtte. In den nacht is hij naar het Academisch zie kenhuis overgebracht en zijn toestand doet thans het ergste vreezen. Riethoven, die na zijn val naar een zie- keninrichting te Amsterdam was overge bracht, wilde hier niet blijven, maar wenschte naar zijn huis vervoerd te wor den. Hoewel zijn toestand geen- vervoer toe liet, heeft hij zich hier niet van terug laten houden. Hij schijnt hierdoor de ultkeering, die bij ongevallen aan renners wordt uitbetaald, verspeeld te hebben, want de Commissie van de Nationale kampioenschappen van de N.W.U. deelde mede, dat zij niets meer voor hem kan doen, omdat hij zich aan het ge neeskundig gezag, hetwelk voor de kam pioenschappen was ingesteld, zou hebben onttrokken. Inmiddels blijven zijn vrouw en zijn zoon tje in zorgelijke omstandigheden wachten of men de bepalingen van de verzekering minder gestreng op zijn geval zal toepas sen. VOETBAL. R.B.F—KN-G. Bovengenoemde elftallen zullen morgen avond te kwart over zeven een vriend- schappelijken wedstrijd Spelen op het Leid sche Boysterrein. 2—1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1937 | | pagina 2