Financieel-Economisch
weekoverzicht
Ons Kort
Verhaal
LEIDSCK DAGBLAD Vierde Blad
laierdag 3 Juli 1937
De „goud-ziekte'
Een avond
Het is wel een zeer merkwaardige tijd
waarin wij,leven. Hetgeen wij op econo
misch en financieel gebied om ons heen
zien geschieden, is zoo intens onaange
naam en leelijk, dat mlllioenen en mil-
lioenen menschen er wat voor over zou
den hebben, wanneer zij bij het ontwaken
zouden kunnen constateeren. dat alles
slechts een benauwde droom geweest was.
Tegenwoordig is de werkelijkheid echter
veelal nog erger dan de nachtmerrie, die
men voordien in zijn fantasie gezien heeft.
Zoo langzamerhand heeft zich een toe
stand ontwikkeld, waarbij alles op losse
schroeven komt te staan; wtj schrijven
hier niet over de internationaal politieke
situatie, hoewel het natuurlijk duidelijk is,
dat er een zeer nauw verband tusschen de
politieke en de economisch-financieele si
tuatie bestaat. Tot voor betrekkelijk korten
tijd kon men zich tenminste uit het
strijdgewoel terugtrekken, door een deel
van rijn vermogen in baar goud te beleg
gen. Goud was wel een renteloos bezit,
maar we hebben nu zoo langzamerhand
wel geleerd, dat rentederving lang niet zoo
erg is, als het verlies dat men lijdt door
waardevermindering van het goud bij een
eventueele devaluatie.
Tot voor korten tijd gold het: „Wilt
gij rustig slapen, beleg dan een deel
van Uw vermogen in goud". Deze
eeuwenoude waarheid is binnen enkele
maanden tot een illusie gemaakt, het
is zooiets als wanneer men hoort: er
hvas eens. dan weet men, dat
er een sprookje op volgt.
Nu het goud practisch bij de centrale
banken geconcentreerd is, en feitelijk de
Vereenigde Staten en Engeland het twij
felachtige monoDobc van het goudbezit
hebben, is goud een even riskante beleg
ging als het bezit van andere goederen ge
worden. Eigenlijk nog riskanter, want de
prijs van het goud hangt af van de decisie,
welke de Vereenigde Staten nemen. Laten
wij ons in dezen geen illusies maken, door
oude leerboeken over staathuishoudkunde
te raadplegen met passages als: goud is
een algemeen gezocht goed, waarvan de
waarde ontleend wordt aan het metaal etc.
Dit ls voorbij; men heeft den sluier, welke
eeuwen over het goud hing. weggetrok
ken en men ziet dat goud in de hoe
veelheden, welke men tegenwoordig ter be
schikking heeft, feitelijk vrijwel uitslui
tend dient om onder strenge bewaking ln
Fort Knox (de bewaarplaats van het Ame-
rikaansche goud) opgeborgen te worden.
De laatste dagen ls de kwestie van den
goudprijs eenlgszins op den achtergrond
geraakt, door meer recente gebeurtenissen,
maar de mogelijkheid, dat de goudprijs ver
laagd wordt, dus de valuta verhoogd, ge
revalueerd, ls geenszins van de baan.
wellicht acuter dan ooit.
Zoo ongemerkt zijn wij tot de kern van
het vraagstuk doorgedrongen, dat ons aan
leiding gaf tot de ietwat bitter klinkende
inleiding. Wij schreven toch juist, dat de
mogelijkheid van revaluatie geenszins van
de baan isen wij hooren reeds een
ongeduldig lezer roepen: maar wat is dat
nu, de laatste dagen leest men niets anders
dan het woord devaluatie. Ziehier nu het
pijnlijke van de huidige situatie: alles
staat op losse schroeven. Men wil zich ver
dedigen tegen de verliezen, welke het ver-
mogensbezit kan opleveren, men is be
reid rente te derven, en koopt goud. en
eenigen tijd later blijkt men met het goud
het „paard van Troye" binnengehaald te
hebben, want het goud ontpopt zich plot
seling tot een zeer riskant bezit.
Tweede geval, men is eindelijk zoover,
dat men zich met de gedachte verecnigd
heeft, dat de waardevastheid van het goud
een begrip is, dat alleen nog maar in oude
staathuishoudkundeboekjes voorkomt en
men begint te begrijpen, dat een waarde
vermindering van het goud, dus een waar
devermeerdering van de valuta (revaluatie)
mogelijk ls. Men gaat eens op informatie
uit en men komt tot de oonclusie. dat het
in zoo'n geval voorzichtiger is zijn goud uit
de safe te halen en aan de Centrale Bank
te verkoopen.
Even ter opheldering een kleine toelich
ting, want wie duizelt het niet bij de woor
den revaluatie en devaluatie. Men moet
zich den toestand als volgt indenken: het
goud kostte ten onzent pl.m. f. 1648 per kg.
fijn goud, door de waardevermindering
(devaluatie) van den gulden per 26 Sep
tember 1936, steeg de prijs tot pl.m. f. 2010.
Zou men nu tot een waardevermindering
van het goud besluiten, zegge bijv. tot
f. 1800 per kg. dan zien wij dat dit auto
matisch beteekent een waardevermeerde
ring (revaluatie) van den gulden. Immers
op het oogenblik krijgt men voor f2.
1 gram goud en dan reeds voor f. 1.80; in
goud uitgedrukt stijgt de valuta dus in
waarde.
Men is dus zoover, dat men rich met de
mogelijkheid van revaluatie vereenigd
heeft en komt dan voor de vraag
te staan, wat men met het vrijkomende
geld moet doen. Zal men aandeelen of obli
gaties koopen? Vorig Jaar en begin 1937
zei ieder deskundige: aandeelen koopen,
maar inmiddels ls gebleken, dat de aan-
deelenkoersen ook naar beneden kunnen
en verder rekent de deskundige u voor, dat
juist de mogelijkheid van goudprijsverla
ging zeer nadeellg voor de aandeelenkoer-
sen zal zijn en dat in de daling der aan-
cieelenkoersen vermoedelijk reeds een deel
van het bovengenoemde risico verdiscon
teerd is.
„Het begint te daghen in het Oosten":
aandeelen zijn dus minder gewenscht dan
obligaties. Gij hebt het woord nog niet uit
gesproken of de deskundige wijst U er op,
dat de wereldeconomie nog niet geheel ge
saneerd is. Men spreekt wel over revaluatie,
men denkt echter eerst nog over landelijke
devaluatie.
Binnen enkele dagen na den val van het
ministerie-Blum. is de nieuwe depreciatie
van den Franschen franc tot stand geko
men en wanneer men den oorspronkelijken
koers van 48 et. vergeten is, dan weet men
dat de nieuwe pariteit van den franc 9,75
et., was, dat de allernieuwste pariteit van
25 September 8,10 ct. was, ondanks de
waardeverlaging van den gulden, en dat
de aller-allernieuwste oariteit wie lacht
daar vermoedelijk 7,35 ct. zal zijn. Het
behoeft natuurlijk geen betoog, dat dit. de
methode is om het vertrouwen geheel te
doen verdwijnen.
WH zullen heden niet dieper op de oor
zaken van deze nieuwe devaluatie ingaan;
door dit feit wordt echter duidelijk ge
ïllustreerd hoe moeilijk de huidige econo
mische situatie Ls.
Men heeft de grondvesten van de
maatschappij ondermijnd en men heeft
de krachten, die men zelf ontketend
heeft, niet meer in zijn macht.
Men ondervindt voortdurend de funeste
gevolgen van den te grooten invloed, die
de overheid op het geldwezen heeft uitge
oefend. In den oouden tijd snoeide men het
geld; dit was niet zoo erg voor hem, die
zijn dukaten of gouden rijders veilig en
ongesnoeld had opgeborgen. Tegenwoordig
is een radiobericht voldoende om de valuta
van het geheele land te snoeien. Men
neemt echter automatisch tevens het ver
trouwen weg en men bemerkt nauwelijks,
dat men reeds het pad voor een nieuwe
devaluatie gebaand heeft. Dit is de reden,
waarom wij revaluatie even erg vinden als
devaluatie; men tast het vertrouwen in
het geld aan.
De andere methode, die velen ruw von
den, het laten uitzieken van een crisis,
waarbij zij die roerende of onroerende
goederen gekocht hadden met vreemd geld,
eenvoudig afgemaakt werden, „finantleel
afgemaakt" wel te verstaan, had achteraf
toch bok wel haar goede zijde. Plotseling
kwam de zon weder achter de wolken
vandaan en de crisis was voorbij. Tegen
woordig leven wij voortdurend in 'n crisis.
Hij, die zijn bezit veilig wilde stellen is
van zijn obligaties ln de aandeelen. van de
aandeelen in het goud, van het goud in de
obligaties gevlucht.
Velen zijn den iaatsten tijd fatalistisch
gewordenen vluchten ln het geheel
niet meer. Ziehier, lezer, het geheim dat
wtj U niet wilden verklappen en nu toch
verklapt hebben, ziehier waarom men aan
het Amstorrismsch? Damrak op de beurs
een praatje loopt te maken, waarom men
zoo mogelijk een kwartier, doch zeker 10
minuten voor den tijd, dat het geoorloofd
ls, een sigaret of sigaar aansteekt, ziehier
waarom men plotseling een kring riet vor
men, waarbij een nieuwe beursbezoeker
een beetje gegroend wordtomdat er
geen omzet is.
Inderdaad is het in de huidige omstan
digheden niet mogelijk,, zich tegen alle
grillen en wisselvalligheden op economisch
gebied te wapenen. De taak van de over
heid op geldgebied is zeer eenvoudig:
onthouding. Men heeft echter gemeend,
dat de overheid moest ingrijpen en zij
heeft ingegrepen overal, daar waar het ge
wenscht werd. Hier deelde zij met kwistige
hand uit en daar nam zij met kwistige
hand weg. Wij hoorden eens een nuchter
man zeggen: Maar nu begrijp ik er niets
meer van, voor eenlge jaren sprak men
overal over de wenschelljkheden van deva
luatie en raadpleegde men vele deskundi
gen, nu schrijven vele autoriteiten over de
wenschelljkheld van revaluatie. Wanneer
men nu niets gedaan had, dan zouden beide
partijen feitelijk bevredigd geweest zijn
maar deze oplossing ware te eenvoudig ge
weest.
Met dit al is wel aangetoond, hoe voor
zichtig de overheid dient te zijn bij het
nemen van maatregelen op dit terrein. De
goud-,.ziekte" als we de nieuwe kwaal zoo
mogen aanduiden, is een gevolg van de
devaluaties, welke er overal hebben plaats
gevonden, waardoor de goudprijs werd ver
hoogd en er als hét ware een premie werd
gesteld om meer goud te produceeren.
Na de nieuwe devaluatie van den
franc is de atmospheer opgeklaard,
maar nog geenszins gezuiverd; zoo
lang er geen internationale valuta-sta
bilisatie is, met aniiex een vrijer ruil
verkeer, zullen de donkere wolken
voortdurend terugkeeren en dient men
steeds op zijn „qui vive" te zijn.
VOOR ZONDAG 4 JULI.
Hilversum I, 1875 M. 8.55 VARA.
10.00 VPRO. 12.00 AVRO. 5.00 VARA.
8.00—12.00 AVRO. 8.55 Gramofoon-
muziek 9.00 Postduivennieuws 9.05
Tuinbouwpraatje 9.30 Orgelspel 9.45
Lezing „Van Staat en maatschappij"
10.00 Zondagsschool 10.30 Doopsgezinde
Kerkdienst 12.00 Orgelconcert 12.10
Fllmpraatje 12.35 Omroeporkest 1.15
Prijsvraag (Gr.opn.) 1.30 Kovacs Lajos'
orkest 2.00'Boekbespreking 2.30 „Die
Loreley", opera 3.00 Residentie-orkest en
solist. (In de pauze: Schilderij-Bespreking)
4.30 Sportpraatje 5.00 „Fantasia"
5.30 Meisjeskoor „De Jonge Stem" en Gra-
mofoonmuzlek 6.00 Sportuitzending
6.15 Sportnieuws ANP. 6.20 Vervolg „Fan
tasia" 6.36 Mannenkoor „G.E.W.A."
7.00 „Tussen Zeven en Acht" 8.00 Be
richten ANP. Mededeelingen 8.15 Resi
dentie-orkest en soliste 8.50 Radiojour
naal 9.05 Frans Musette-programma
9.35 Radiotooneel 10.00 AVRO.-Dansor-
kest en planoduo 11.00 Berichten ANP.
Hierna tot 12.00 Gr.muz.
Hilversum II, 301 M, 8.30 KRO. 9.30
NCRV. 12.15 KRO. 5.05 NCRV. 7.45
11.00 KRO. 8.30 Morgenwijding 9.30
Gereformeerd© Kerkdienst. Hierna; Geref.
Evang. Zangkoor en Orgel 12.15 KRO.-
orkest. (Om 1.00 Boekbespreking) 2.00
Godsdienstonderricht voor ouderen 2.30
De KRO.-Melodisten en solist 3.15 Cau
serie over het openluchtspel „Peerke Don
ders" 3.30 Sportreportage 3.32 Vervolg
KRO.-Melodisten 4.00 Ziekenlof 4.55—
5.00 Gr.muz. 5.05 Gewijde muziek (Gr.pl.)
5.50 Nederd. Hermde Kerkdienst. Hierna
Gewijde muziek (Gr.pl.) 7.50 Causerie
„Moederschapszorg" in de Missie" 8.10
Berichten ANP. Mededeelingen 8.2a
KRO.-Orkest en solisten 9.45 Gr.muz.
10.00 KRO.-orkest 10.30 Berichten ANP.
10.40—11.00 Epiloog.
Droitwich, 1500 M. 12.50 Het Northfleet
Silver orkest en solist 1.50 Het Campoli-
Trio 2.20 Declamatie 2.40 Orgelspel
3.05 BBC.-Mannenkoor en solist 3.40
Gr.muz. 4,20 BBC.-Varlété-orkest en so
list 5.20 Causerie over Thomas Ken
5.40 Het Brosa-strijkkwartet en soliste
6.50 Causerie over Florence Nightingale
7.05 Fred Hartley's Sextet en solist 7.50
8.10 Komische voordracht 8.15 Kerk
dienst 9.05 Liefdadigheidsoproep 9.10
Berichten 9.30 BBC.-Harmonie-orkest
10.10 Stedelijk orkest van Margate en solist
11.00 Epiloog.
Radio Paris, 1648 M. 7.10, 8.20 en 11.20
Gramofoonmuziek 11.50 Orgelconcert
12.40 Gramofoonmuziek 12.50 Marley-
orkest 1.35 Zang 1.50 Vervolg concert
3.20 Zang 3.35 Rose Cornaz' guitaar-
ensemble 4.05 Mannenkwartet 4.20
Het Amicitia-koor en solisten 6.20 Radio
tooneel 7.50 Gewijd concert 8.35 Zang
8.50 Radiotooneel 10.50 Gr.muz.
11.201.20 J. Bouillon's Dansorkest
Keulen, 456 M. 6.20 Havenconcert
8.35 Kamerorkest 9.35 Mannenkoor
10.50 Gramofoonmuziek 11.50 Bach-Kan-
tate 12.20 Orkestconcert 1.25 West
duits Kamerorkest en solist 4.20 Geva
rieerd programma 6.35 Rob. Gaden's
dansorkest 8.20 Omroeporkest en -koor
m. m. v. solisten 10.5012.20 Hans
Bund's dansorkest en gramofoonmuziek.
Brussel, 322 en 484 M. 322 M.: 9.20
Gewijd concert 10.20 Gram.muriek
12.35 Max Alexys' orkest 1.30 Salon
orkest 2.052.20 en 2.35 Gr.muz. 3.20
Caeciliakoor en Orgel 4.20 Trio Alpaerts
4 40 Zang 4.55 Vervolg Trio 5.10
Gramofoonmuz. 5.20 Ed. Loiseau's orkest
6.35 Gr.muz. 7.20 Salonorkest 8.20
Omroeporkest en solisten 10.30 Gr.muz.
11 3512.20 Omroepdansorkest 484 M.:
9.20 en 10.20 Gr.muz. 11.20 Max Alexys'
orkest 12.20 Gr.muz. 12.50 Salonorkest
1.30 Kleinorkest 2.20—2.35 Gr.muz.
2.50 Vroolijk programma 3.50 Gr.muz.
4.20 Ed. Loiseau's orkest 5.05 Gr.muz.
5.20 Omroeporkest 7.35 Gr.muz. 8.20
Nationaal orkest 10.30 Pianovoordracht
10.55 Omroepdansorkest 11.2012.20
Gr.muz.
VOOR MAANDAG 5 JULI.
Hilversum I. 1875 M. Algemeen Pro
gramma, verzorgd door de VARA 10.00
—10.20 v.m. VPRO 8.00; Gramofoonmu
ziek 10.00: Morgenwijding 10.20;
Declamatie 10.40: „Melody Circle"
11.10: Vervolg declamatie 11.30: Vervolg
concert 12.001.45: „De Flierefluiters",
solist en gramofoonmuriek 2.00: Gra
mofoonmuzieJc 2.30: Zang, piano en gra-
mofoonmjurijek 3.00: Declamatie 3.15:
Gramofoonmuziek 4.00: „Les Ménétriers
5.45: Reportage 6.00: Orgelspel
6.30: Muzikale causerie 7.00: Piano
duetten 7.10: Gramofoonmuziek 7.20:
Vervolg pianoduetten 7.30: „De Rood
borstjes" 8.05: Herhaling SOS-Berich
ten 8.07: Berichten ANP 8.15: VARA-
Groot-Orkest en solist 9.00: Gramofoo-
muziek 9.25: Vervolg concert 10.00:
Berichten ANP 10.05: „Fantasia" ©n
gramofoonmuziek 11.0012.00: Repor
tage wereldkampioenschap dammen.
Hilversum II, 301 M. NCRV-Uitzending
8.00: Nihriftlezing, meditatie, gewijde
muziek (-~x-.pl.) 8.30: Gramofoonmuriek
9.30: Gelukwenschen 9.45: Gramo
foonmuziek 10.30: Morgendienst 11.00:
Christ, lectuur 1130: Gramofoonmuriek
12.00: Berichten. Gramofoonmuziek -
12.30: Orgelconcert 2.00: Sopraan en
piano 3.00: Causerie voor tuinïiefhebbers
3.40: Gramofoonmuriek 3.45: Bijbelle,
zing 4.45: Gramofoonmuriek 5.00:
Vlooi, cello en piano 6.00: Gramofoon
muziek 6.30: Vragenuur 7.00: Be
richten ANP. Herhaling SOS-Berichten
8.15: NCRV-Orkest 9.00: Hoe dieren
sterven, causerie 9.30: Vereolg concert
m.m.v. solist (Om 10.00: Berichten ANPL
In de pauzes van het avondprogramma:
Reportage damwedstrijd 10.45: Gymna
stiekles 11.00—12.00: Gramofoonmuziek.
Hierna: Schriftlezing.
Droitwich 1500 M. 11.35: Gramofoon
muziek 12.20: Stedelijk Orkest Chelten
ham 1.05: Orgelconcert 1.35: Cricket-
reportage 1.50: Gramofoonmuriek
2.05: A walk in the new forest, causerie
2.20; Pianovoordracht 2.50: Het Buxton
Spa Orkest 3.50: Polo-reportage 4.35:
Jazzmuziek (gr.pl.) 4.50: Cello en piano
5.20: Cricketreportage 4.35: Oh. Er-
nesco's kwintet en solist 6.20: Berichten
6.40: Reportage 6.55: Orgelspel 7.20:
BBC-Schots-orkest 8.20: BBC-Theater-
orkest m.m.v. solisten 9.20: Berichten
9.40: Buitenlands overzicht 9.55: Radio
tooneel met muziek 10.40: Viool piano
11.35; Gehardi's Band 11.512.20:
Dansmuziek (gr.pl.).
Radio-Paris 1648 M. 7.10, 8.20 en 10.35.1
Gramofoonmuriek 12.20: Het Josse-or-
kest. In de pauze: Zang 3.05: Gramo
foonmuziek 5.05: Pianovoordracht
5.20: Orkestconcert 7.23: Zang 7.35:
Vioolvoordracht 7.50: Zang 8.05:
Planovoordracht 8.50: Gramofoonmuziek
9.00: Symphonieconcert uit Vichy
10.50—11.05: Gramofoonmuziek.
Keulen 456 M. 6.50: Fr. Hancks orkest
8.50: Gramofoonmuriek 12.20: SA-Orkest
1.35: Nedersaksiseh Symphonie-orkest
2.35: Schrammelmuziek 4.20: Om
roeporkest 5.50: Tricoconecert m.m.v.
solisten 7.05: Erich Börschels orkest -
3.30: Westd-uits weekoverzicht 9.20:
Bielefeider kinderkoor en solisten 10.50
12.20: Rob. Gaden's orkest en solisten.
Prusel 322 en 484 M. 322 M. 12.20:'
Gramofoonmuziek 12.50: Omroeporkest
1.30: Kleinorkest 1.502.20: Gramo
foonmuriek 5.20; Omroeporkest 6.50
en 7.20: Gramofoonmuriek 8.23: Om-
roepsymphonle-orkest 10.3011.20Om
roepdansorkest 484 M. 12.20: Gramo
foonmuziek 5.20: dito 6.50: Zang
12.50: Kleinorkest 1.30: Omroeporkest
1.50—2.20: Gr.pl. 5.20: dito 6.50:
Zang 7.05: Kwlntetconcert 7.35: Gr -
muziek 8.20: Kleinorkest m.m.v solist
9.20: Hoorbericht 10.05: Kleinorkest
10.3011.20: Gramofoonmuriek.
GEM RADIO - DISTRIBUTIEBEDRIJF EN-
DE RO.V. RA*MO-CENTRALE.
Juli.
dae
van 824
Voor Zondag 4
le programma: lederen
uu AVRO, VARA, enz.
2e programma: lederen dae van 824
uur: KRO. NCRV enz
3e programma: 8.30: Parijs Radio
10.20: Brussel Fr. Dim. 10.50: Keulen
13.20: Brussel VI, 13.30: Brussel Fr.
14.35: Brussel VI. 15 20: Parijs Radio
18.20: Keulen 19.50: Londen Reg
20.20: Brussel Fr. 22.20: Brussel VI.
22.30: Brussel Fr. 22.55: Keulen.
4e programma: 8.30: Brussel VI. 12.50:
Pariis Radio 13.50: Droitwich 14,20:
diversen 14 40: Droitwich 17.20:
Londen Ree. 19.05: Droitwich 21.05:1
diversen 21.30; Droitwich olm. 23.10:
Weenen of diversen.
Voor Maandag 5 Juli.
le programma: lederen dae van 824
uur: AVRO, VARA, enz.
2e programma: lederen dae van 824
uur: KRO. NCRV. enz.
3e programma: 8.00: Keulen 10 35:
Parijs Radio Dim. 11.05: Londen Ree.
12.50: Brussel VI. 14 20: Droitwich
15.50: diversen 16.20: Keulen 17.20:
Parijs Radio 18.20: Londen Reg. 19.20:
Brussel VI. 19.50: Londen Reg. 20.20:
Brussel Fr. plm 21.00: Pariis Radio
22 50: Keulen.
4e programma: 8.00: Brussel VI. 9 20:
Lille 9.50: diversen 10 35: Droitwich
13.35: Londen Reg. 17.20: Droitwich
18.20: diversen 18 40: Droitwich
21.40: Londen Ree. 22.20: Brussel VI
22.40: Droitwich.
door
JET DE BOER—VAN STRIEN.
Een kille naherfst-avond.
Ondanks het, late uur was de groote
stadsboulevard nog druk van menschen.
Lichtreclames schokien. gleden en vonkten
langs de hooge donkere gevels. Uit de
café's dreunde muziek.
De verlichte stadhulstorenklok wees naar
half twaalf. TJingelende trams suisden
stampvol voorbij. Autobussen probeerden,
gierend, vooruit te komen. Dit was de
groote stad.
Marian liep, dralend en met zware voeten
voor de vllfde maal op dien avond den
boulevard over. Ze was koud en doodmoe.
Honger, dorst en slaaD had ze. Maar in
-haar donkeren regenmantel en met de
kleine city-bag in de hand. leek ze een
'burgerjuffertje, dat boodschappen had
moeten dóen voor een moeder of tante en
dat zich een beetje verlaat had.
Marian had er een bitter genoegen in
om te bedenken, dat de voorbijgaande
menschen haar voor zoo'n burgerjuffertje
houden moesten. Schoone schijn en anders
niet. Haar moeder had ze sinds lang niet
meer en geld om boodschappen te doen.
ach. het was al te dwaas, maar niettemin
de volle waarheid dat ze od dezen killen
na'nerf sta vond in heel de wijde wereld fei
telijk niets bezat, zelfs geen onderdak voor
dezen eigen nacht!
En hier in de groote stad scheen ieder
een met zulk een onfeilbare zekerheid te
weten, waarheen te zaan. De loopende en
rijdende menschen haastten zich naar een
hu de t.amconducteurs en autobus
chauffeurs rekenden uit hoe lang hun
"""■i- "oz uumde. Overal wachtte wel een
verlichte kamer, een bed voor den nacht.
Alleen voor Marian niet.
Nu ze zoo door de stad liep te dwalen.
al sinds een uur of vlif en ze in haar city
bag niets dan wat inderhaast daarin ge
pakt linnengoed en in haar beursje precies
f. 2.l2'/i wist. begon ze te beseffen de aller
grootste dwaasheid van haar leven te
hebben begaan, toen ze, dien namiddag,
met een dollen kop, uit haar betrekking
was weggeloopen.
Het was eigenlijk te onnoozel geweest:
een kibbelpartij met het kamermeisje, dat
haar. de juf, voor een stapel sirijkgoed
wilde laten optrekken! Mevrouw, hooghar
tig. had geen partij willen kiezen, maar ge
meend dat zij. Marian. de wijste moest zt1n.
Toen was ze ln een drift, die haar zelden
overviel, het huis uitgehold zonder iets
te zeggen en zonder geld. Weg wilde ze.
En nu was ze weg. Weg van Rietje en
Robbie, de kinderen, van wie ze écht hield
en van heel de vertrouwd-geworden om
geving in het comfortabele huis.
Waarom zou ze ontkennen, dat ze er nu
naar terugverlangde? Haar aardige kleine
balconkamer. met het prettige bed. het
warm-rood-omkapte lampje, haar portret
ten en plaatjes aan de muren! Hoe had ze
dit kunnen doen: wegloopen als een boos
schoolkind, ril, de ernstige, stugge leehjke
Marian die haar plicht toch wel kende!
„Jupple ls weg!" zou mevrouw morgen
ochtend zeggen, als de kinderen vroegen,
waarom moeder en niet .Jupple" hen kwam
aankleeden.
En onwillekeurig zou mevrouw er over
peinzen waarheen ze gegaan kon zijn. Ze
wist dat Marian, die „van buiten" kwam,
geen familie had in de stad en dat haar
eenige vriendin. Jo Dolaard, óók in betrek
king was.
Jo. JoMaar al was ze naar die toe
gegaan. Jo had haaT toch niet kunnen her
bergen Zii stond zelf erg steng onder orde!
En bovendien. Marian geneerde zich om bü
haar aan te kloppen. Jo nam 't leven een
beetle luchtig en rit. Marian, had haar vaak
bepreektJo zou heimelijk lachen, als
ze nu zóó aankwam!
Maar de wijzers op de lichte stadhuls
torenklok kropen voort. Het werd te laat
nu langer te theoretlseerenzii moest iets
doen.
Voor een hotel reikte haar geld niet en
bovendien als 't al reikte! stond ze
dan toch morgenochtend zonder een een
op straat. MorgenochtendI Moest dan
werkeliik op de ellende van dezen avond
rjog de ellende van een dag volgen?
Ach, kunnen teruggaanze zou het
graag gedaan hebben. Maar zóó laat ze
durfde niet. Men zou al te bed zijn.
Marian voelde een wanhopig verlangen
in zich opkomen naar een behagelijke
slaapkamer, met frisch linnen.
Als ze toch eens een ho el binnenging?
Of naar Jo
Ofofnaar „huis"
De drukte op den boulevard verminderde
allengs. Ergens moest nog een cabaret uit
gaan. dat hel-llchte opschriften droeg. Daar
wachtte een file van auto's.
De zich vervelende chauffeurs riepen
grapjes naar Marian, die ze al zes. acht
malen hadden zien kiiken voor een nog
verlichte etalage van een heeren-modezaak.
En was het verbeelding of keken ook een
paar langsstappende politie-agenten haar
onderzoekend aan?
Kleurde ze? Waarom hun eigeplijk maar
niet Ineens om onderdak gewaagd?
Ze zag in gedachten de vervelooze
wachtkamer op den politiepost voor zich,
waar ze eens was geweest, om een gevon
den voorwerp op te geven, 's Nachts zat het
er natuurlijk vol dakloozen. schooiers en
uitschot onder de vrouwen.
Een kille, verlammende wanhoop sloop
in haar gedachten. Ze was zoo moe en
zoo hopeloos alleen. Geen sterveling in heel
de groote stad bekommerde zich om haar.
haar afgematheid haar honger. Straks,
als alles donker was. zou ze in een portiek
kruipen om even te zitten, te dommelen
misschien
Dit was dus waarachtige ellende-en-
armoe. Neen, niets denken nu. Ze kon niet
meer denken. Ze moest iets doen!
Toch maar naar Jo gaan? Ze zag zich
zelf in gedachten aanbellen aan het strak
ke oude huis. waar Jo eezelschaDS.iuffrouw
was. Er werd niet eens opengedaan
Een hotel? Bedeesd zou ze de hooge mar
meren hotelgang. met de onvermijdelijke
palmen inschuifelen en den portier fluis
terend vragen, of er nog een klein kamer
tje vrij was voor één nacht niet te
duurMet één blik zou de man haar
monsteren en ontkennend knikken.
Er moes.en toch ook neg goedkoope te
huizen voor vrouwen zijn. hier in de stad.
Waar? De politie wist dat. wel.Maar ze
vroeg het niet. Dof wist ze het niet te dur
ven. Zoo'n agent dacht natuuriykAch
neen,ze kon niet meer denken. Ordeloos
tolden de doodmoede gedachten door haar
hoofd. En weer sleepten haar zware voeten
zich voor de zooveelste maal over den bou
levard, waar al enkele lichten doofden, om
dat het nabii twaalven was.
Twee mannen murden, voorbijgaand,
Marian onderzoekend aan.
„Ook een leelijkerd!" zei een, met een
schor lachje.
Ze voelde zich te ellendig om nog ge
griefd te zijn. Rillerig van verkleumdheid
leunde ze tegen een duistere winkelpui,
vlak bii het nog steeds hel-llchte cabaret.
Ze wachtte, wanhopig en wist niet waar
op, hulpeloos den steun van het licht zoe
kend.
„Ga naar huls, meid, 't is bedtijd", raad
de goedig een voorbijstappend werkman.
Radeloos verlegde Marian haar hoofd
tegen het steen en snel droppelden de tra
nen op haar mantel.
Het late cabaret stortte zich opeens op
den stllgeworden boulevard leeg. De auto-
chauffeurs werden oplettend en beleefd.
Marian stond nog steeds tegen den winkel
muur geleund.
Toen gebeurde het sprookjeswonder.
Voelde zij zich werkelijk by den arm
gepakt
Bloed steeg haar naar 't hoofd.
..Marian!" zei een s:em, half-boos. half-
medelijdend, „wat doe 111 hier?" En een
tweede stem herhaalde: „Maar Marian..!"
Meneer en mevrouw, de vader en moeder
van Riette en Robbie, die uit het cabaret
kwamen. Onder alle vreemden dus nog twee
die haar naam kenden, haar vroegen wat
ze deed
En nu kon ze niet anders, dan wild-
krampachtig snikken.
„Kom", zei de man. wat verlegen en wat
ongeduldig en wenkte een auto nader. „Er
is iets gebeurd, nietwaar? Daarover zullen
we morgen spreken Nu ga je mee naar
huis".
De chauffeur een dergenen, die tevo
ren de grapjes geroepen hadden naar
Marian hield nu. overgedienstig, het
autoportier open.
't Klapte toe en de wagen rolde weg.
„Marian", zei mevrouw zacht, „begreep
je niet. dat ik ongerust om je ben geweest?
Waarheen heb je willen gaan. als we le
niet toevallig gevonden hadden?"
„Ik.... ik weet niet...,", snikte Marian.
Een breede stroom van dankbaarheid
spoelde over haar hart. Ze huilde nu van,
geluk, omdat ze alles zou weerzien, de kin
deren. haar kamer met het lampje en de
portretten.
„Het spijt me zoo....", fluisterde ze nog,
moeilijk.
„Ja....", mevrouw wachtte even, pein
zend. ..Misschien zullen we het ie ditmaal
maar vergeven. Marian, omdat de kinderen
zooveel van Juppie houden".
Marian had haar graag de handen ge
kust. maar dat was raar-romantisch en ze
durfde niet. Ze lachte alleen een droevig,
dankbaar lachje.
O. de vreugde van weer in een huis te
ztln, warmte te voelen, brood en thee
krijgen! De vreugde van zich uit te strek
ken in bed. tusschen het milde linnen en
ie luisteren naar alle vertrouwde geluiden
in huis. Als een stom beeld vol ver
schrikkingen 2ag ze den boulevard voor zich
met de lichten
Dien avond bad Marian lang en innig.
Den volgenden dag was ze weer de stille,
plichtsgetrouwe Marian van vroeger. Ze
bood mevrouw excuus aan en maakte het
weer goed met het kamermeisje, dat niet
veel van de zaak snapte.
En langzaam, in den gang der dagen, ver
gleed het angstaanjagende van het avon
tuur. Misschien vergat Marian er veel van.
Ze wist dat zelf nier zoo goed.
Als ze 's avonds in de lichte, warme kin
derkamer naaide of kousen stopte, dacht
ze vaak aan den Uch'en, steedschen bou
levard. maar ze zag er zichzelf niet als
do'ende
Haar vlucht was de schimmige dwaas
heid van een avond geworden en soms kon
Marian-zelf er niet weer aan gelooven.
3—4
