STADSNIEUWS
De Wereld-jamboree 1937
Buitenland
De Fransche Senaat aanvaardt
volmachtiginqsontwerp
78 sie Jaargang
DONDERDAG 1 JULI 1937
No 23700
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Prof. dr. I. 'de Zwaan
Statenlid.
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
De eerste maatregelen genomen
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D tto7per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Vosr alle andere
advertenties 35 ets. per regel Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij (ooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum santal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzendlag van brieven
10 ets, porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd
per 3 maanden f.2.33
per week 10.1$
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f> portokosten.'
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mad.).
De Meer-Werk-Actie.
Prof. de Zwaan.
Als opvolger van den heer H. van Boeijen
is benoemd verklaard tot lid der Provin
ciale Staten van Zuid-Holland prof. dr. J.
de Zwaan alhier (chr.-hlst.).
G. K. BOON. t
Geheel onverwachts is gisteravond op nog
slechts 45-jarigen leeftijd aan de gevolgen
van een hartverlamming overleden de heer
G. K. Boon, sedert 18 jaar mede-directeur
van de N.V. ,,Het Motorhuis" alhier.
De begrafenis van het stoffelijk overschot
vindt a.s. Zaterdagmiddag om halfdrie
plaats op „Rhijnhof",
Reeds voor f. 40.000.
uitgevoerd.
Er komt gang in dc Mcer-Werk-
Actie. Dc secretaris deelt ons mede, dat
het totaal van de bij hem ingekomen
opgaven van binnen het kader dezer
actie uitgevoerde onderhoudswerken in
de laatste dagen is gestegen tot een
bedrag van ongeveer f. 40.000.
Bovendien kwam van een stadgenoot
bericht ln. dat hij een bedrag van f. 35.000 -
aai nieuwbouw had besteed, welke uit-
gate blijkbaar eveneens moet worden be-
sctouwd als te zijn geschied in het raam
de: M.W.A.
He secretaris, mr. N. J. Rowaan. Ge
meentehuis, Rapenburg houdt zich bij
va>rtduring voor dergelijke opgaven aan
bevolen.
ZILVEREN JUBILEUM BIJ T. EN D.
Heden herdacht de heer D. Donk het feit,
dat hij 25 jaar geleden als portier bij de
firma T. en D. in dienst trad.
Vanmorgen werd de jubilaris door zijn
chef en collega's ontvangen en hartelijk
toegesproken door den heer J. Selier, chef
der afdeeling. Spreker liet zijn gelukwen-
schen vergezeld gaan van de aanbieding
van 'n divan. Daarna werd de jubilaris in het
privékantoor ontboden en ook daar harte
lijk toegesproken door den heer H. H.
Tieleman, die hem namens de directie een
enveloppe met inhoud aanbood en hem het
verdere van den dag vrijaf gaf om het feest
ln den huiselijken kring door te brengen.
Nadat de heer Donk de sprekers voor hun
woorden en voor de blijken van waardeering
had bedankt, was men in de gelegenheid
den jubilaris persoonlijk geluk te wenschen
en bleef men nog eenigen tijd gezellig bijeen.
BEGRAFENIS STOFFELIJK OVERSCHOT
A ERADUO.
Onder groote belangstelling is heden-
ttorgen op de begraafplaats „Rhijnhof" 't
sioffelijk overschot ter aarde besteld van
een heer A. Eradus, in leven oud-oberkell-
Hr der Stadsgehoorzaal, waar hij gedu
rende bijna een halve eeuw in betrekking
was. Op weg van het sterfhuis naar het
kerkhof werd even halt gehouden voor den
iigang van het gebouw, waar Eradus ge-
ójrendc zoovele jaren werkzaam was
Bij deze plechtigheid waren o.m. aanwe-
z; de pachter der Gehoorzaal, de heer W.
F van Ingen Schenau, het personeel, de
Iter Fitlo, directeur der sociëteit „Miner-
vi de heeren G. de Jong, H. Pijnacker en
Vin Starre namens het bestuur der kell-
fers- en oppassersver. „Ons Belang",
toarvan de overledene lid was, dc heeren
A Backer en J. B. de Minjer, de heer B. de
Koning, bestuurslid en N. G. Spaargaren,
oud-bestuurslid der 3 October-vereeniging,
bt.ievens vele collega's van den ontslapene
Aan de groeve werd alleen gesproken
door zijn vroegeren patroon, den heer W.
F van Ingen Schenau Jr., dis erop wees,
dat Eradus ongeveer 20 jaar geleden in
z,jn dienst trad. Onafgebroken heeft hij
zjn dagelijksche werk verricht, rustig,
i naar gestaag, een voorbeeld voor vele
1 jongeren. Door zijn hulpvaardigheid was
i.ij de vriend van allen, die de Gehoorzaal
bezochten. Zijn gezondheidstoestand nood
zaakte hem zes jaar geleden den arbeid
neer te leggen, doch vaak kwam hij ook
nadien nog aanloopen om te praten over
,den goeden ouden tijd". Spr. dankte hem
tenslotte voor het vele. wat Eradus voor
dc Stadsgehoorzaal heef; gedaan.
Een zoon van den overledene, de heer A.
Eradus Jr. dankte voor de belangstelling
en dc laatste eer zijn vader bewezen.
J 1 X
Ja' y'
-3*^''f*-'-
J
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen
J. E. H. Hotze en Zoon, Morschweg l(J4a,
Leiden. Oven- en sphoorsteenbouw en ketel-
bemetseling.
Overleden vennoot: J. E. H Hotze, dd. 22
Juni 1937.
W. J. Bakker, Oude Haven 5, Sassenheim.
Autogarage, handel in rijwielen en radio
artikelen en reparatie-inriohting.
Bijvoeging uitgeoefend bedrijf: luxe auto
verhuur en expeditiebedrijf.
LEIDSCHE SPAARBANK.
Bij de Leidsehe Spaarbank is in de vorige
maand (Juni 19371 ingelegd f. 518.119.78 en
terugbetaald f. 424.567.78; 166 nieuwe inleg-
gers werden ingeschreven en 106 boekjes
werden geheel uitbetaald.
Het te goed der 18.744 inleggers, inclusief
1.491 deelnemers aan den Afhaaldienst, bs-
droeg einde Juni f. 8.809.850,24.
In 4.864 posten is in deze maand door den
Afhaaldienst f. 14.660.25 ontvangen.
H. Nauta, (Oegstgeest)P. A. Noorlander
(Zwammerdam)L. J. van Apeldoorn (Lei
den); J. v. d. Hoeven (Den Haag')R.
Turfboer (Rijswijk) en C. L. Plasman, (Den
Haag)voor het voorbereidend kerkelijk
examen, mej. J. H. Bethe (Haarlem), en
de heeren W. v. d. Windt, (Lelden) en A.
van Biemen (Leiden); voor het doctoraal
examen Indisch recht: mej. Kailola Pro
gras van Geurike, (Den Haag) en de heer
C. H. Mahler (Leiden); voor het candidaats
examen wis- en natuurkunde letter L, de
heer ir. H. J. Hellendoom (Oegstgeest);
voor het doctoraal examen rechten, vrije
studie: de heer M. J. Boom (Meppel) en
voor het propaedeutisch examen theologie:
de heeren A. Th. van Leeuwen (Utrecht) en
A. E D. A. Ravesloot (Den Haag;.
UNITAS STUDIOSORUM
LUGDUNO-BATAVA.
Verschenen is de „Gids voor eerste jaars
studenten aan de Rijksuniversiteit te Lei
den"' uitgegeven door de propaganda-com-
missie der Unitas Studiosorum Lugduno-
Batava.
Deze goed verzorgde gids bevat waarde
volle inlichtingen voor a.s. studenten, zoo
wel wat betreft de studie te Leiden, als
wat de Leidsehe studentenvereenigingen
aangaat.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd: voor het candidaatsexamen
geneeskunde: mej. V. Kaiser, (Den Haag)
en de heeren W. J. H. Nauto, (Oegstgeest),
cum laudeW. C. A. J. van den Wilde (Lei
den); J. Th. Zuidhof. (Den Haag); C. M.
EINDEXAMEN GYMNASIUM.
Voor de 2de groep der A-afdeeling werden
8 candidaten geëxamineerd.
Hiervan zijn geslaagd de dames: Bertha
van Krimpen (Leiden) en Paula Smits (Lei
den) en de heeren J. H. C. Kern (Leiden),
C. H. Overduyn (Leiden), J. van Santbrink
(Voorschoten) en P. C. Veltman (Wasse
naar),
Het examen wordt met twee candidaten
voortgezet.
Met ingang van heden opent de heer
Jo van Eijken, Mare 118, in het perceel
Vischmarkt 1 een filiaal van zijn maat-
kleermakerij annex winkel in heerenmode
artikelen.
De laatste afdeeling is gelijkvloers onder-
gebraoht, waartoe de winkel eenigszins werd
verbouwd en gerestaureerd; de kleermakerij
vindt men afzonderlijk op de eerste ver
dieping.
Gisteravond omstreeks 10 uur kreeg de
59-jarige mej. L. C. E. van L.—D„ terwijl zij
op de Haarlemmerstraat fietste, een aan
val van hartzwakte, welke haar overbren
ging naar het Academisch Ziekenhuis nood
zakelijk maakte.
BINNENLAND.
De bouw van het Prinselijk jacht vordert
goed. (3e Blad).
De economische toestand van Indië; opti
mistische klanken in het jaarverslag
der Javasche Bank. (4e Blad).
De plaatsing van werklooze arbeiders; een
regeling vastgesteld. (Binnenland, 3e
Blad).
Nieuwe bepalingen voor het personenver*
voer met auto's. (Ie Blad).
De stand der groenten- en fruitteeltgewas
sen. (Land- en Tuinbouw, 4e Blad).
Budge en Von Cramm in de finale te Wim-*
bledon. (Sport, 4e Blad).
De Tour de France begonnen. (Sport, 4é
Blad).
BUITENLAND.
gevraagde volmachten. De eerste maat.
Heel Nederland en zeker Jong Nederland
staat in het teeken van de a s. Wereld
bijeenkomst der padvinders in de duinen
onder Vogelenzang. Dit bracht de directie
der N.V. Gebr. Gerzon's Modemagazijnen
op do gelukkige gedachte om in samen
werking met de Leidsehe padvinders in
haar filiaal aan de Breestraat op beschei
den voet een tentoonstelling in te richten,
welke bedoelt een beeld te geven van het
padvindersleven.
Deze expositie, welke op de eerste etage
ls gehuisvest en tot en pjet de volgende
week Woensdag gratis toegankelijk blijft,
bc-staat uit e?n viertal ta^reelen uit het
kampleven, waarvan wij hierboven err een
in beeld brengen.
Bovendien vindt men er tal van andere
zaken: foto's, modellen van bruggen en
torens, enz., alle betrekking hebbende op
het leven der padvinders, hun spelen en
gebruiken.
Het initiatief der firma Gerzon valt te
meer te prijzen, waar zij in het geheel geen
zakelijke interesse heeft bij padvinders-
I kleeding en -artikelen,
Gistermiddag 3 uur kwam de Senaat
bijeen. In de regeeringebank hadden
Chautemps, Sarraut, Bonnet, Auriol, Chap-
sal, Tasso en Hymans plaats genomen.
Onmiddellijk werd brgonnen met de be
handeling van het volmachtenontwerp.
De rapporteur van de financieele se
naatscommissie gaf een uiteenzetting van
dit ontwerp, waarbij hij wees op de urgen
tie van een oplossing voor het financieele
probleem. De lasten van de schatkist zul
len dit jaar tweemaal zco groot zijn ais de
ontvangsten, n.l. 40 milliard.
De Senaatscommissie voor financiën, al
dus ging Gardey verder, eischte sinds lang
een evenwicht tusschen uitgaven en ont
vangsten. De Senaat wil de sociale her
vormingen hier niet in betrekken, maar
zij moeten uitgevoerd worden met zorg
dragen voer het belang des lands en voor
het onmisbare evenwicht. De Senaat heeft
de volmachten aan de vorige regeering ge
weigerd. niet, zcoais men geïnsinueerd
heeft, om de speculanten te helpen, maar
omdat de regeering hem toescheen minder
georiënteerd te zijn naar financieel herstel
dan naar een politiek van nationalisatie.
De minister van Financiën heeft een
moedig overzicht gegeven van den finan-
oieelcn toestand. Spr. prijst zich gelukkig,
dat de regeering de begrooting in even
wicht wil brengen, geeft een snelle opsom
ming van de maatregelen d*e Bonnet denkt
te nemen om het financieel herstel te be
werkstelligen en leest den brief voor. waar
in de regeering den Senaat in kennis stelt
van haar financieele ontwerpen Nota
wordt genomen van de hierin vervatte be
perkingen ten aanzien van wisselcontrole
en structuurhervormingen
Gardey eindigde zijn inleiding met den
Senaat te verzoeken het ontwerp te aan
vaarden; de regeering hesft verantwoorde
lijkheid durven aanvaarden, de theorie van
de koopkracht der massa is ten einde. Het
is noodig de financiën te herstellen, ten
einde de democratische vrijheden te be
hoeden.
Een incident.
Nadat Gardey verslag had uitgebracht,
vroeg een groot aantal senatoren open
bare bekendmaking van zijn rede door
aanplakking'. Met overgroots meerder
heid werd daartoe besloten; slechts esnige
leden van uiterst links stemden tegen.
Dit besluit het aanplakken van een
rede, waarin critiek werd geoefend op bet
financieele beleid van het kabinet Blum
verwekte bij de regeering een zekere
verrassing en teleurstelling. Auriol en
Bonnet, die in de regeeringsbank hadden
plaats genomen, gingen Blum waarschu
wen, die de bijeenkomst niet bijwoonde.
Even later verscheen Blum ;n inmiddels
had Caillaux schorsing van de vergadering
gevraagd.
Druk Ls toen geconferea'd en er dreigde
heel eventjes gevaar voor het kabinet.
Gardev verzocht na de hervatting zijn
rede niet aan te plakken ter wille van. de
samenwerking tusschen Kanjer en Sepaat
en tusschen socialisten en radicaal-socia
listen in de regeering.
Inderdaad werd daarop besloten, dat
Gardey's rede niet zal worden aangeplakt.
Bonnet verdedigt het ontwerp.
Na Gardey besteeg de minister van Fi
nanciën. Bonnet, het spreekgestoelte, om
te wijzen op den ernst van den toestand.
..De maatregelen, die de regeering zal
hebben te nemen, aldus Bonnet, zijn de
ernstigste sedert twintig jaar. De minister
verzocht den Senaat hem aan te hooren
met abstractie van iedere politieke gezind
heid. Het zou een illusie zijn de financiën
te willen restaureeren in een bloedarm
economisch leven of het economische leven
te willen stimuleeren zonder gezonde fi
nanciën. Er kan slechts genezing komen,
als het land arbeidt en als men erkent, dat
de uitgaven een wettelijke grens moeten
hebben".
Bonnet gaf vervolgens weer een opsom
ming van de cijfers, die hij gisteren in de
Kamer heeft genoemd. „Ongezonde finan
ciën, aldus zeide hij, zijn onvereenigbaar
met de handhaving dei democratische
vrijheid; zij brengen ook den vrede in ge
vaar"
Vervolgens nam Chautemps het wcotd.
Hij zeide, dat hij als lid van het kabinet
Blum in ernstige vraagstukken, zocals van
den Spaanschen oorlog en die der sociale
conflicten, nooit van meening had ver
schild met Blum, wiens helder inzicht en
vaderlandsliefde hij prees. De voorgestelde
maatregelen werden door het nieuwe ka
binet eendrachtig gesteund.
Toen volgde stemming.
De Senaat nam het wetsontwerp aan
met 167 tegen 82 stemmen.
De eerste maatregel.
De eerste maatregel door den Franschen
Ministerraad getroffen, na de goedkeuring
door den Senaat der gevraagde financieele
volmachten, betreft de opheffing der bepa
lingen die de goudwaarde van den franc
vastlegden tussohen de maximum-grens van
49 milligram en de minimum-grens van 43
milligram.
In het vervolg zal de franc niet meer aan
dergelijke nauwe grenzen gebonden zijn,
maar zal zich vrijer kunnen bewegen, het
geen zal leiden tot een natuurlijke stabili
satie. Een nieuw decreet zal alsdan de goud-
waarde van den franc vastleggen.
Zoolang het eerstgenoemde decreet nog
niet zal zijn uitgevaardigd, zal het wissel-
stabilisatiefonds tot taak hebben de be
trekkingen tusschen den frank en de
buitenlandsche wissels te regelen.
De tweede maatregel welke getroffen werd
betrof de goedkeuring van een overeenkomst
met de Bank van Frankrijk, volgens welke
het voorschot aan den Staat verhoogd wordt
met 15 milliard francs.
Ten derde werd het moratorium van 23
Juni j.l. voor wissels en andere handelsover
eenkomsten, betaalbaar in goud of buiten
landsche valuta, opgeheven verklaard.
Ook de effectenbeurzen zijn heropend.
Niet echter nog de goederenbeurzen.
regelen getroffen. (Ie Blad).
Ook Portugal trekt zich voorloopig uit de
Spaansche controle terug. (Ie Blad),
Weigert Italië terugroeping der vrijwillig
gers? (Ie Blad).
Het gevaar in het Verre Oosten tengevolge
van het tot zinken brengen van een
Russische kanonneerboot, (Buitenland,
le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Gevaar dreigt van twee kanten.
De Fransche regeering kan aan het werk
gaan, de Senaat heeft na een zeer ernstige
waarschuwing en een scherpe critiek op het
ministerie Blum de volmacht-wet aanvaard.
Er dreigde nog een incident, toen de Senaat
het vorige kabinet aan den schandpaal
wilde nagelen door genoemde critiek te doen>
aanplakken, doch tenslotte werd daarvan
maar afgezien.
De groote vraag is nu, of het Volksfront
geleerd zal hebben. Onder den druk der
communisten is dat helaas zoo zeker nog
niet.
De niet-inmenging in Spanje komt in een
gevaarlijke situatie, wanneer Mussolini in
derdaad zoo bruusk de terugroeping van
buitenlanders als onmogelijk heeft bestem
peld, men zie elders. Het gansche systeem
zou plotseling daardoor worden getorpe
deerd. Tot dusver was althans de schijn ge
handhaafd!
Evenzoo gevaarlijk is de toestand in het
Verre Oosten, tengevolge van de botsing op
de Amoer, waarvan beide partijen elkaar
natuurlijk de schuld geven. Maar men tracht
reeds te kalmeeren. Men toont den wensch
de zaak hierbij te zien gelaten. De „Asahi"
schrijft: „Ondanks alles verheugen wij ons
over de gematigde houding van Moskou. Wij
gelooven, dat de onderhandelingen over af
bakening der grenzen binnenkort hervat
zullen worden en in staat zullen stellen tot
het uit den weg ruimen van iedere aanlei
ding tot een grensincident".
Volgens de Nitsji Nitsji is de tot zinken
gebrachte kanonneerboot een schip van
twintig ton, gewapend met mitrailleurs en
bediend door een uit tien koppen bestaan
de bemanning. De Russische flottille op de
Amoer zou bestaan uit tien schepen van
duizend ton gewapend met vier kanonnen
van 120 m.m., tien schepen van tweehon
derd ton en twintig kannonneerbooten.
