HET NIEUWE KABINET
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 26 Juni 1937
Derde Blad No. 23696
De herziening van de Grondwet
78ste Jaargang
n BUITENL. WEEKOVERZICHT
GEMENGD NIEUWS
,Een breede basis was me toch liever geweest"
Discussies tijdens het onderzoek in de afdeelingen.
ONTSPANNING DOOR SPANNINGEN
OP DE VLUCHT GEDREVEN.
Auto met militairen tegen
Een noodlot schijnt momenteel te rusten
op de pogingen om in Europa te komen tot
ontspanning. Vorige week leek alles zoo
gunstig. Nu schijnt alles opnieuw hopeloos
te zijn vastgeloopen. En steeds moeilijker
zal het worden om de telkens intredende
impasses te boven te komen, want gere
geld worden nieuwe steenen des aanstoots
gevoegd bij de oude en worden nieuwe ge
voeligheden door de oude gevoed
Met groote interesse werd algemeen het
bezoek van den Duitschen minister von
Neurath aan Londen tegemoet gezien. Wel
iswaar mocht men niet hopen op een di
recte overeenstemming tusschen beide lan
den. maar dit bezoek zou toch ongetwij
feld ophelderend werken en wellicht het
begin leggen voor een betere verstand
houding ir. ons werelddeel. Edoch, het was
blijkbaar te maoi om waar te zijn plot
seling is door Berlijn het bezoek afgezegd,
omdat, von Neurath niet. te Berlijn kon
worden gemist!
Dit door een nieuwe wending in de
Spaansche aangelegenheid. Van Duitsche
zijde werd toch medegedeeld, dat tot vier
maal toe door een duikboot een torpedo
was afgevuurd op den kruiser „Leipzig";
gelukikg zonder te treffen, maar Duitsch-
land bedankte er toch voor zijn aan de
controle deelnemende schepen straffeloos
te laten dienen voor schietschijf Voor de
Spaansche bolsjewisten. En dat is te be
grijpen.
Gelet op de nieuw gesloten regeling
bracht Duitschland de kwestie terstond in
de controle-commissie en eischte een ge
meenschappelijk optreden tegen Valencia
De Duitschers wilden genoegen nemen met
een soort waarschuwings-demonstratie der
vloten der vier aan de zee-cbntrole deel
nemende landen. Doch zoo eenvoudig was
de zaak niet, als Duitschland het voorstel
de. Voor Duitschland en natuurlijk voor
Italië was de Duitsche verzekering, dat de
aanvallen hadden plaats gevonden, vol
doende garantie voor de juistheid van het
gemelde, voor Engeland en Frankrijk stond
het anders. Vooral toen Valencia dat
voor Engeland en Frankrijk immers nog
het officieele Spanje vertegenwoordigt in
tegenstelling tot Berlijn en Rome een
beslist dementi lanceerde. Geen duikboo-
ten der Valencia-regeering waren op zee
geweest, dus hadden zij geen aanval op de
„Leipzig" kunnen doen. Als Engeland er
op stond, was Valencia bereid een onder
zoek toe te staan naar de waarheid van
de ontkenning.
Daarmede was voor Londen en Parijs een
direct optreden uitgesloten. Opgetreden zou
pas kunnen worden na een volledig onder
zoek, dat de kwestie tot klaarheid zou
brengen. Het beteekende uitstel, maar men
kon toch niet afgaan op de verklaring van
één zijde na de ontkenning der tegen
partij
Voor Duitschland was uitstel evenwel
uitgesloten. Men moest het gelooven op
zijn woord. Wat beteekende daartegenover
het woord van Valencia?
Het bezoek van von Neurath werd op
gezegd, al wist Berlijn, dat 'het Londen
daardoor voor de tweede maal ernstig voor
het hoofd zou stooten. Men zal zich her
inneren, hoe destijds Berlijn het bezoek
van Hoare afwimpeldeen nu dit. En
geland hield zich rustig, maar het neemt
deze nieuwe Duitsche „beleediging" zwaar
en er zal heel wat moeten veranderen voor
on aleer von Neurath een nieuwe uitnoodi-
ging zal ontvangen naar Londen te komen.
Italië lacht natuurlijk stilletjes In zijn
vuistje, want al heette het dat Rome vol
komen accoord ging met von Neurath's
reis, zoodat voor de waarde van den spil
Rome-Berlijn niet behoefde te worden ge
vreesd, toch was er onrust in de Italiaan-
sche kringen. Als Duitschland en Engeland
elkaar eens vonden, dan was de spil ver
loren. De keus tusschen Rome en Londen
zou voor Berlijn niet moeilijk zijn! Het
gevaar was geweken.
Bovendien; de spil Berlijn-Rome werd
nog verstevigd, daar Duitschland en Italië
één lijn trokken: beiden hebben zich uit
de controle teruggetrokken, die daardoor in
de lucht is komen te hangen. Of zullen
Engeland en Frankrijk samen het lek wil
len stoppen, te meer. waar Engeland op
over-duidelijke wijze juist zijn groot
ongenoegen over de waarde van deze
controle had uitgesproken, daarmede doe
lend op alle dictatuur-landen? Het zou
voorloopig tenminste een eerste oplossing
zijn, al is deze weinig afdoende.
Nog zijn Duitschland en Italië gebleven
ln de non-interventie-commissie en daar
aan klampt men zich thans vast. Daarin
wil men het bewijs zien. dat beiden het
contact toch niet geheel willen verbreken
en dat er dus nog kans bestaat om de har
monie te herstellen. Hoe men dat echter
wil klaar spelen, niemand ziet nog den
weg. die daartoe zou kunnen leiden.
En intusschen is er alle reden om voor
onverwachte verscherping te vreezen.
Duitschland noch Italië lijken van plan.
nu zij niet meer aan de controle meedoen,
hun schepen terug te trekken. Maar wat
moeten die schepen dan in de Spaansche
wateren? Controle mngen zij zich niet meer
aanmatigen. Met op den achtergrond
het voortdurend gevaar van een volgend
incident!
Zoo blijft de Spaansche furie een steeds
meer dreigende wönde aan Europa's toch
reeds door wantrouwen en argwaan ver
teerd lichaam. Weg is de ingetreden ont
spanning. Spanning grijnst weer aan
alle kanten.
De Fransche crisis is spoedig opgelost.
Chaulemps heeft genade gevonden bij so- 1
cialisten en communisten en zoodoende
heeft hij zijn derde kabinet kunnen vor
men. Hij' is echter stevig verankerd aan
het Volksfront. Zoo hij aan het door dit
front opgesteld program zou tornen, ver
liest hij terstond den steun der socialisten
om van de voortdrijvende communisten
maar te zwijgen. Vermoedelijk zal Chau-
temps er wel in dagen om het conflict tus
schen Senaat en Kamer te overbruggen
niet behulp van den nieuwen minister van
financiën George Bonnet, die haastig uit
Amerika zich huiswaarts spoedt. Beide zijn
persona grata in den Senaat. Maar toch
mag ernstig betwijfeld of ook Chautemps
het lang zal kunnen kroppen. De moeilijk
heden, waarvoor Frankrijk zich geplaatst
ziet, speciaal financieel en economisch, zijn
te groot om botsingen in nabije toekomst
te kunnen vermijden Het kabinet Chau
temps. dat overigens het in Frankrijk wel
bekende beeld van stuiv-rtie-wisselen met
zijn voorganger Blum biedt Blum zelf
keerde terug als vice-premier! vertoont
Het afdeelingsonderzcek van de wetsont
werpen betreffende de grondwetsherzie
ning heeft der commissie van rapporteurs
aanleiding gegeven tot mededeeling o.a
van het volgende:
Over het algemeen bepaalde men zich
bij deze hernieuwde behandeling van de
voorstellen tot grondwetsherziening tot een
verwijzing naar hetgeen bij de schrifte
lijke en mondelinge behandeling van de
aanvankelijke voorstellen werd gezegd.
zulks in navolging van de regeering, die in
haar memorie van toelichting eveneens
met een verwijzing naar de gewisselde
stukken en gevoerde beraadslagingen vol
staat.
Eenige leden gaven als hun meening te
kennen, dat voor deze grondwetsherziening
geen enkele aannemelijke reden bestaat,
behalve voorzoover zij betreft de regeling
van het inkomen van den Prins-Gemaal,
welke regeling echter ook wel langs anderen
weg op bevredigende wijze tot stand had
kunnen komen. Als feitelijk motief voor
deze herziening zagen zij het streven der
regeering om van de angst van de S.D.A.P.
voor een zoogenaamde fascistische dicta
tuur gebruik te maken om voor goed de
dictatuur van de regeerende partijen, in de
eerste plaats van de R.K. Staatspartij, te
vestigen. Deze leden verklaarden tegen alle
reeds direct bij de geboorte alle allures van
een overgangs-kabihet. al is het ondoenlijk
aan te geven voor welke richting. Voor
spellingen, hoe toch in Frankrijk gezonde
politieke en financieele toestanden kun
nen worden hersteld, zijn te gevaarlijk. De
sterke man als destijds Poincaré, die eenige
jaren na den oorlog den Augiasstal redder
de. schijnt niet aanwezig. Of zal deze door
den nood der omstandigheden s'raks naar
voren worden geschoven? Voor Frankrijk
zou het te wenschen zijn. dat zoo'n figuur
zich aandiende, die langs den weg van eco-
lutie het land veilig wist te stellen, zonder
de sombere gevolgen eener revolutie!
ontwerpen, met uitzondering van het
eerste, te zullen stemmen. Naar hun oor
deel vormt het geheel dier ontwerpen een
ernstige inbreuk op de door de grondwet
van 1814 gewaarborgde historische vrij
heden van het volk. welke vrijheden sinds
dien systematisch zijn beknot.
Dezelfde leden wezen er nog op. dat wel
iswaar artikel 7 der Grondwet nu ongewij
zigd wordt gelaten, doch dat reeds het
voornemen is te kennen gegeven, zonder
grondwetsherziening tot hetzelfde resul
taat te komen. Zij achtten dit typeerend
voor den revolutionnairen geest van het
huidige regime. Deze mentaliteit is te ver
klaren zoowel uit den oorsprong van het
heersohende stelsel, n.l. de Fransche revo
lutie, als uit de overtuiging, dat dit stelsel
ten einde loopt en het tijdperk van den
autoritairen staat nadert, ondanks de zoo
genaamde overwinning der democratie op
26 Mei j.l.
Vele leden verklaarden in deze uiteen
zetting slechts een caricatuur te kunnen
zien van de motieven, welke de regeering
hebben geleid bij het indienen van haar
voorstellen, waarvoor de zakelijke gronden
bij herhaling zijn uiteengezet. Het had bij
de hierbedoeide leden overigens verwonde
ring gewekt, dat voorstanders van den to-
talitairen staat zich meenen te moeten op
werpen ais verdedigers van de volksvrij
heden, die in het door hen voorgestane
staatsbestel juist geheel zouden verdwijnen.
De aan de orde zijnde voorstellen aldus
deze leden vormen allerminst een be
dreiging van die vrijheden, die de over-
groote meerderheid der bevolking, in tegen
stelling tot de dictatuurpartijen, wenscht
te behouden.
Verscheidene leden wezen er nog op dat
de S.D.A.P. zich bij de beoordeeling van de
regeeringsvcorstclien geheel door haar
eigen inzichten heeft laten leiden Dc
sociaal-democrarische fractie heeft zich in
eersten termijn met de meeste voorstellen
vereenigd. maar tegen enkele belangrijke
onderdeelen bezwaar gemaakt. De gedach
te aan een samengaan van regeering en
S.D.A.P. om voor goed de dictatuur der
regeerende partijen te vestigen, komt, in
dit licht bezien, wel zeer zonderling uit.
Zij kan slechts opkomen bij hen, die
zelf, als zij aan de macht zouden komen,
alle andere richtingen voor goed den mond
zouden trachten te snoeren.
Eenige leden hadden ernstige bedenking
tegen het bedrag der schadeloosstelling
voor de leden der Tweede Kamer dat
wordt voorgesteld. Deze leden stelden
voorop, dat de Tweede Kamer overbodig
is. Zoolang zij nog bestaat, is er naar hun
meening tegen het verleenen van een
schadeloosstelling aan haar leden geen be
zwaar, mits deze, overeenkomstig de be-
teekenis van het woord, beperkt blijft tot
de werkelijk gedane uitgaven, dus de reis-
en verblijfkosten, waarnaast dan een pre
sentiegeld wegens het bijwonen van ver
gaderingen zou kunnen worden toegekend.
Hetgeen thans, in navolging van de be
staande regeling, wordt voorgesteld, komt
echter neer op het toekennen aan de leden
der Kamer van een vast salaris. Op deze
wijze wordt het Kameriidschap een finan
cieele voordeelige positie, hetgeen princi
pieel onjuist is te achten. Daarbij komt
nog. dat zij, die volksvertegenwoordigers
heeten, in wezen partij vertegenwoordigers
zijn. zoodat het meer voor de hand zou
liggen, dat de noodzakelijke vergoeding
door de partijen wordt bekostigd.
Het verleenen van pensioen voor scha
deloosstelling achtten deze leden te eenen
male onlogisch en reeds daarom onaan
vaardbaar.
Andere leden merkten op, dat de boven
weergegeven zienswijze kennelijk is inge
geven door vijandschap tegen het parle
mentaire stelsel, welks werking ernstig zou
worden geschaad, indien aan de leden der
Tweede Kamer niet een zoodanige schade
loosstelling werd toegekend, dat het lid
maatschap door personen uit alle groepen
der bevolking zonder te groot bezwaar kan
worden waargenomen. In Nederland is de
vergoeding steeds bescheiden geweest in
verhouding tot de aan het lidmaatschap
verbonden werkzaamheden en uitgaven.
Het thans voorgestelde brdree is wpI het
laagste, dat gerecht-va*rdigd is. wil ge
waarborgd zün dat ook nerrer.en. -reen
eigen vermogen noch noemcnswa~rüge
andere inkomsten uit arbeid hebben, het
lidmaatschap der Kamer zullen kunnen
aanvaarden. Van een salaris kan niet
trailer op gereden.
Een officier-vlieger gedood.
In den afgeloopen nacht, omstreeks
halféén heeft zich op den Amersfoort-
schen Straatweg, ter hoogte van Beuk-
bergen te Huis ter Heide (U.) een ern
stig auto-ongeluk voorgedaan, dat aan
den ongeveer 27-jarigen luitenant-vlie
ger Baron Bentinck uit Den Haag, het
leven heeft gekost.
De officier kwam met een laag model
sport-auto van de richting Soesterberg ge
reden naar Huis ter Heide. Voor hem reed,
in dezelfde richting, een groote vracht
auto, een trailer, welke was geladen met
turfmolm.
De personen-auto is op een gegeven
oogenblik met een aanzienlijke snelheid
tegen den trailer aangereden en wel met
een dusdanige kracht, dat het betrekkelijk
kleine wagentje onder het achterste ge
deelte van den vrachtwagen schoof. De be
stuurder raakte geheel bekneld en werd
met zware wonden aan hoofd en boven
lichaam. levenloos te voorschijn gehaald.
Hij moet op slag dood zijn geweest.
De oorzaak van het ongeluk is nog niet
vastgesteld. De koplampen van de vracht
auto brandden na het ongeluk voldoende,
doch de Zeister politie onderzoekt of dit
ook het geval was met het achterlicht.
ERNSTIG MOTORONGELUK TE
SOESTERBERG.
Een zwaar gewonde.
Gistermiddag omstreeks zes uur vond ter
hoogte van Soesterberg op den Amersfoort-
schen straatweg een ernstige aanrijding
plaats tusschen een auto en een motor,
beide komende uit de richting Utrecht. Door
te laat verandering van richting aan te
geven door den autobestuurder kon de
motorrijder niet meer stoppen noch pas-
seeren. De auto sloeg over den kop en
kwam langs den weg terecht. De motor
rijder, de heer T. uit Tilburg, op weg naar
Assen vloog van zijn motor af en kwam
eveneens langs den weg terecht. Hij werd
opgenomen met een schedelbasisfractuur
en een zware hersenschudding en naar
Lichtenberg te Amersfoort vervoerd. De
autobestuurder bekwam hoegenaamd geen
letsel.
OVERREDEN EN GEDOOD.
In de Bussumschestraat te Den Haag Is
gistermiddag omstreeks kwart voor drie
een driejarig knaapje. H de B.. wonende
in genoemde straat, door een vrachtauto
overreden.
Hoewel het ventje reeds herhaalde malen
door den chauffeur gewaarschuwd was,
was het toch achterop de auto geklommen,
met het gevolg, dat. toen de vrachtwagen
zich in beweging zette, de jongen er af viel
en onder het rechterachterwiel terecht
kwam. Het jeugdige slachtoffer was vrij
wel op slag dood.
Gistermiddag is de 17-jarige wielrijder W.
Kroes, die op weg was van Ferwerd naar
Marrum, bij het oversteken van den weg,
bij de zuivelfabriek te MarrumWester Nij-
kerk, door een veeauto uit Ternaard aan
gereden en op slag gedood.
De jongeman, die achter een vrachtauto
reed, vergewiste zich bij het oversteken van
den weg niet of deze wel veilig was.
VERDRONKEN.
Gistermiddag om twee uur verzocht de
heer D„ wonende aan het Nassauplein te
Groningen, de opsporing van zijn drie
jarig zoontje.
Gisteravond acht uur men zou juist
beginnen te dreggen vond de politie het
lijkje in de Spoorsloot aan het Reitdiep.
BUUENLANDSCH GEMENGD.
HEVIGE EXPLOSIE TE
MONTREAL.
Zes dooden, honderd gewonden.
Een benzinedepot is ontploft in een ga
rage te Montreal (Canada). Een zestal per
sonen werd gedood, en er moeten ongeveer
honderd menschen zijn gewond.
HITTEGOLF IN AMERIKA'S
MIDDEN-WESTEN.
De .staten van het Midden-Westen, van
I Texas tot de groote meren, hebben op het
oogenblik van de eerste hittegolf van dit
jaar te lijden.
Temperaturen tot 42 graden Celsius zijn
geconstateerd.
59 personen zijn tengevolge van de hitte
om het leven gekomen, van wie acht te
Chicago.
BOOM GEVALLEN.
Gisteren is in een der natuurreservaten
in Californië een 75 meter hooge Red-
wood-Segoya boom. wiens leeftijd tusschen
de 2500 en 3000 jaar lag, zonder eenige aan-
1 wijzing plotseling omgevallen en terecht
gekomen op een der vele automobielen die
i dit woud dagelijksch bezoeken. De auto
werd versplinterd en de vier inzittenden
waren op slag dood.
worden gesproken, of het zou dan van een
onvoldoende salaris moeten zijn. Het Ka
merlidmaatschap beschouwen als een fi
nancieel voordeelige positie kunnen in
ernst alleen zij doen. die van de eischen,
welke dat lidmaatschap stelt, geen voldoen
de begrip hebben. I>? geoefende c.ritiek zou
veeleer dan op ons land tc*r- —hik zijn
op die landen, waar dr wer""~^m1-~:len
der parlementsleden zijn we~gc "Mlen. dcch
de vergoedingen zijn gebleven, en waar de
vertegenwoordigers in werkelijkheid partij,
functionnarissen zijn.
