Binnenland
Stilte! Opname
Persbeschouwingen over de
Kabinetsformatie
De misdaad van dr. Forbes
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 25 Juni 1937
Derde Blad
No. 23695
78sie Jaargang
Kant en KLaatToet
£en -^eetelóje
naar ENGELAND
Een kijkje in de Studio
Is er sprake van schuld?
Het vierde kabinet-Colijn draagt het ka
rakter van een christelijk kabinet, zegt De
Standaard lA.R.). Daartegen zullen,
meent het blad, de vrijzinnige en sociaal
democratische persorganen, zij het ten deele
op uiteenloopende gronden, wel groote be
zwaren inbrengen. Met name zal worden ge
zegd het is reeds gedaan dat van dr.
Colijn de vorming van een kabinet met
endere signatuur mocht worden verwacht.
„Ten onrechte," betoogt het anti-revolu-
tlonnaire orgaan.
Men kon omtrent het streven van dr.
Colijn te dezer zake niet in het onzekere
verkeeren. Hij had reeds lang te voren,
niet terloops maar opzettelijk, uiteenge
zet, dat hij een Kabinet zou wenschen te
zien optreden, dat de Christelijke begin
selen als grondslag voor zijn beleid aan
vaardde, en dat als zijn algemeene taak
zag de handhaving en de versterking van
de Christelijke grondslagen van ons volks
leven. Op deze principieel-zakelijke basis
wilde hij de breedst mogelijke samenwer
king 'bevorderen. Hij was van meening,
dat voor die samenwerking in aanmer
king kwamen allen, die bereid waren op
deze basis hun medewerking te verleenen.
Uit wat tot heden is bekend geworden
omtrent de Kabinetsformatie, moeten wij
afleiden, dat Dr. Colijn, nadat hij de op
dracht had ontvangen, overeenkomstig
deze zijn overtuiging is te werk gegaan.
Dat hij, voor wat de personen, den kring
van medewerkers betreft, zijn inzichten
niet heeft kunnen verwezenlijken, zou
hem eerst euvel mogen worden geduid,
nadat was gebleken dat dit aan hem, en
niet aan anderen, moet worden toege
schreven. Wij zijn, ronduit gesproken, het
gevoelen toegedaan, dat, als er van schuld
sprake is, aan anderen hier schuld treft.
Men heeft meermalen de uiteenzettin
gen van dr. Colijn, in de Tweede en in de
Eerste Kamer gegeven, eenzijdig bezien,
en ze daardoor niet juist samengevat,
noch juist geïnterpreteerd. Men schonk
nog al eens te weinig aandacht aan het
geen hij had uitgesproken omtrent de
principieel-zakelijke basis, en hield zich
dan te veel bezig met hetgeen hij had
gezegd over den kring, welken hij zich
voor medewerking en samenwerking op
die basis dacht. Dientengevolge heeft men
zich, naar in de laatste weken duidelijk
aan het licht is gekomen, een opvatting
eigen gemaakt over de opinie van dr.
Colijn, welke daarmede niet strookt, en
dus in geen geval de zijne mag worden
genoemd.
Hetgeen mr. Oud, tijdens de kabinets
crisis, te Leeuwarden heeft gezegd, levert
daarvoor een klaar bewijs. Deze sprak
zich daar feitelijk uit voor een ge
mengde principieel-zakelijke basis,
voor een grondslag ten behoeve van het
regeerlngsbeleid, waaraan een gemengd
rechtzinnig-vrijzlnnig karakter moet wor
den toegekend. Daarmede nam hij af
scheid van de basis, welke dr. Colijn dui
delijk had aangegeven. Dit bracht uit den
aard der zaak consequenties met zich,
waarmede de kabinetsformateur had te
rekenen, en warmede ieder rekening
heeft te houden bij de beoordeeling van
het resultaat der kabinetsformatie.
Deze consequenties, en hetgeen daaruit
nog verder is voortgevloeid, hebben ten
gevolge gehad, dat het nieuwe kabinet
een rechtsche signatuur heeft in den
ouderwetschen zin van het woord.
Ook merkt „De Standaard" nog op:
Het kan tevens op den naam „parle
mentair kabinet" aanspraak maken. Wie
daaronder uitsluitend verstaat een par
tijen-kabinet, of een door partijen ge
vormd kabinet wij zijn van andere
meening die kan het echter dien naam
niet geven, omdat het door de drie recht
sche partijen niet schijnt te zijn gevormd.
Wij weten uit zeer goede bron, dat onze
partij, noch onze Kamerfractie, aan de
vorming van dit kabinet heeft deelgeno
men en wij hebben eveneens goede rede
nen, om aan te nemen, dat de beide
andere partijen of hare fracties dit ook
niet hebben gedaan. Dit wordt uiteraard
alleen neergeschreven, om, voor zooveel
het ons betreft, de positie zuiver te stel
len, en niet om op den gevolgden gang
van zaken critiek te oefenen. Het tegen
deel is het geval.
Een sterk kabinet.
De Nederlander (C.H.):
Het is ten slotte een parlementair Ka
binet geworden.
En wel van rechtsche signatuur.
Moeilijk te ontkennen valt dan ook, dat
de stembusuitslag deze mogelijkheid liet,
ja tot zekere hoogte op den voorgrond
stelde.
Dat, zooals gezegd wordt, sommige kie
zers een andere bedoeling hadden dan ln
hun stem tot uiting kwam, is ten deze
van weinig beteekenis. Men kan nu een
maal niet aan zijn stembiljet een briefje
toevoegen ter nadere toelichting, en het
zou, ook voor de toekomst, bedenkelijk
zijn indien de indruk gevestigd werd alsof
men dit op de een of andere wijze toch
wèl kon doen.
Ons lijkt voor vrijzinnigen, die van oor
deel zijn, dat, meer dan vroeger in hun
kringen we! beseft werd, de Staatszorg
op handhaving en versterking van de
christelijke grondslagen van het volksle
ven moet gericht zijn, de tot stand ge
komen formatie alleszins aannemelijk.
Het komt er immers minder op aan, wie
het bewind voeren, dan hoe het bewind
gevoerd wordt. De christelijk-historischen
hebben steeds getoond dit te begrijpen.
In het kabinet-Kuyper van 1901 b.v. zat
geen enkele Christ.-Hist, minister, maar
het voerde een beleid waarmede de
Christelijk-Historischen zich konden ver
eenigen, met het gevolg, dat mr. Lohman
en zijn vrienden tot de krachtigste steun-
oilaren van het ministerie behoorden.
Hetzelfde was het geval onder het kabi
net-Heemskerk van 1908, behalve dat toen
-le minister van buitenlandsche zaken, die
tot dusver als diplomaat in Amerika ge
woond had en dan ook als vak-minister
toetrad, toevallig tot de Ohrist.Hist. rich
ting behoorde. Niet de personen vormen
hierbij de hoofdzaak, maar de richting
waarin het beleid gevoerd wordt. Wie dit
beleid toejuicht, zal zich niet aan steun
kunnen onttrekken, ook niet zoo hij het
op prijs gesteld had, door meer recht-
streeksche medewerking van zijn instem
ming te doen blijken.
Het tot stand gekomen kabinet maakt
overigens den indruk een sterk kabinet
te zullen zijn.
Het zal een parlementair Kabinet zijn
in den gezonden en klassieken zin van
het woord. Dat wil zeggen eenerzijds, dat
het niet op wisselende meerderheden,
maar op een vaste werk-meerderheid zal
steunen en er geen sprake van zal zijn,
dat bepaalde onderdeelen van de Staats-
werkzaamheid voor het Kabinet taboe
zullen worden verklaard. Maar anderzijds,
dat bij zijn totstandkoming de uitwassen,
die het begrip „parlementair Kabinet"
meermalen vertoond heeft, zijn vermeden.
Critiek van R.-K. zijde.
Bij de R.-K. Volkskrant wekt het
„voldoening dat we weer een rechts, een
christelijk kabinet hebben", maar „louter
voldoening wekt de samenstelling van het
kabinet niet bij ons op."
Prof. Slotemaker de Bruïne vindt hier 'n
weinig hartelijk onthaal: het waarnemen
door dr. Colijn van buitenlandsche zaken
wordt ook niet toegejuicht. Bovendien:
„Dat de minister-president aan „Alge
meene Zaken" komt ten einde meer tijd
te hebben om we hebben het woord
reeds eerder gebezigd over zijn collega's
de „bovenmeester" te speler, lijkt ons geen
winst."
Ook wat de katholieke ministers betreft,
is het blad „niet onvermengd" voldaan.
Onvermengd, wat betreft de heeren Steen-
berghe en Weiter, terwijl men in minister
Goseling reeds het verlies van den leider
van fractie en partij betreurt:
„Een andere vraag is of juist de heer
Goseling niet op gelukkiger wijzer zijn mi-
nisterieele entrëe had kunnen maken dan
onder den parlementairen houwdegen, bij
wien iets meer tact en wat meer staats-
naar LONDEN
per St.Mij. ZEELAND
Vin Donder dage vond tol Zondagmorgen.
In Juli en Augustus eiken Donderdag,
uitgezonderd Donderdag ia Augustus.
REISKOSTEN VLISSINGEN- LONDEN v.v..
GOED HOTEL. ALLE MAALTIJDEN.
SIGHTSEEING met TOURING-^^^^^
CAR: ALLES INBEGREPEN
slechts Kfffi
VL15S1NGEN-HA RW) C H v.v.
OVERTOCHT 1ste KLASSE.
INCLUSIEF LOGIES
EN ONTBIJT s,echts
Vraagt inlichtingen en prospectussen bij de
S.M. ZEELAND. VlUainfen.
hare Hoofdagenten WÜ H. MULLER Co. n.v
en bij de Rciabureaux
2878
(Ingez. Med.)
mansgave bij de kabinetsformatie geen
overmatige weelde waren geweest.
Verder beschouwen we het als een ern
stig tekort dat met den wensch naar een
minister van Sociale Zaken dan uit
de arbeiderswereld geen rekening is ge
houden.
Die wensch is geen oogenblikkelijke be
vlieging of opwelling geweest maar heb
ben wij ook in een vroegere periode reeds
herhaaldelijk geuit en beklemtoond.
Die wensch leefde bij honderdduizen
den: hij was redelijk en natuurlijk en be
antwoordde ten volle aan de voortgeschre
den emancipatie van den arbeidersstand".
Een N.S.B.-oordeel.
Het Nationale Dagbl. (N.S.B.is
over de vorming van het kabinet slecht te
spreken. Het blad schrijft:
Uit den kleinzieligen belangenstrijd oin
huidige en toekomstige machtsverovering
werd geen regeering der vernieuwing ge
boren. Neen, achter den Christelijken ge
vel der coalitiepartijen voltrok zich een
worsteling tusschen de z.g. katholieke
staatspartij en den staatsman Colijn om de
hegemonie. De politieke schepping der
nieuwe regeering echter heeft met Chris
telijkheid weinig te maken; zij draagt de
kenteekenen der verscheurdheid op het
aangezicht en begint haar leven met de
kanker der ontbinding in haar boezem.
BEZOEK VAN DEN Z.-AFRIKAANSCHEN
MINISTER HAVENGA.
Gisteravond te kwart over zeven is de
Zuid-Afrikaansche minister van financiën,
de heer Havenga aan het Hollandsche
spoorstation te 's-Gravenhage aangekomen
waar hij werd verwelkomd door den gezant
van de Unie van Zuid-Afrika, dr. H. D.
van Broekhuizen, wiens gast de heer Ha
venga gedurende eenige dagen zal zijn.
Minister Havenga die op de wereldtentoon
stelling te Parijs het Zuid-Afrikaansche
paviljoen officieel heeft geopend en via
Brussel, waar hij een korte bespreking had,
naar ons land is gekomen, zal hier te
lande niet-officieel o.a. eenige landbouw
bedrijven bezichtigen. Zoo zal de heer Ha
venga heden vergezeld van den gezant
een bezoek brengen aan Leeuwarden en
omgeving ten einde eenige stamboekbe-
drijven in oogenschouw te nemen. Verder
staan voor Maandag a-s. eenige landbouw
bedrijven in Noord- en Zuid-Holland op
het programma.
Maandagavond zal met minister Haven
ga de Nederlandsche minister-president dr.
Colijn als gast aanzitten aan een maaltijd
ten huize van dr. Van Broekhuizen.
Dinsdag vertrekt minister Havenga naar
Londen.
BURGEMEESTERS.
Bij K B. zijn opnieuw benoemd tot bur
gemeester van: Zevenbergen. J. J. v. Aken;
Dongen. K. L. J. Wouters; Est en Opijnen,
D. C. den Ouden; Laren (G-:), W. L. van
Weideren Baron Rengers; Geldermalsen. F.
F. Roozeveld van der Ven; Maasland, H. L.
du Boeuff: Mijdrecht en Wilnis, I. Padmos:
Franekeradeel, W. Elgersma; Losser, C. J.
A. van Heivoort; Heino, A. van Sonsbeek;
Zuidbroek, H. E. Buurma; Slochteren, mr.
E. J. Thomassen a Thuessink van der Hoop
van Slochteren; Oldehove, C. Slager; Hoog
kerk, F. Tjaberings; en van Cadier en
Keer, mr. A. M. P. Thomassen.
DE O. 15 IN DEN HELDER TERUG.
Gistermiddag is de O. 15, die drie maan
den geleden naar de Spaansche wateren
was vertrokken om de Nederlandsche han
delsvloot te convoyeeren, in den Helder
teruggekeerd.
De commandant van den onderzeedienst,
overste J. van den Berg, die begeleid was
door luitenant ter zee eerste klasse J. J.
Wichers, sprak de bemanning toe.
BOTERNOTEERING.
De commissienoteering voor Nederland
sche boter is onveranderd vastgesteld op
f. 0,75 per kg.
Moord of genade? De beslissende scène uit de 20th
Century-Foxfilm „De misdaad van dr. Forbes".
In deze rubriek hebben wij reeds ge
schreven over een der meest besproken
Amerikaansche films van den laatstên tijd.
n.l. „De misdaad van dr. Forbes".
Deze film behandelt, gelijk bekend, op
Interessante wijze het groote „doktersdi-
lemma", nj. de oude vraag, of een genees
heer het recht heeft, moedwillig en bewust
het leven te verkorten van een zieke, wiens
toestand hopeloos is, die onverbiddelijk ten
doode is opgeschreven, die ondragelijke
pijnen lijdt en die in elk geval zal ster
ven en voor wie het alleen een groote wel
daad zou zijn, wanneer dit onherroepelijk
oogenblik van verscheiden, eerder aanbre
ken mocht, dan de Natuur heeft voorzien...
Dit probleem wordt op zeer interessqjite
wijze behandeld. De rol van dr. Forbes
wordt vertolkt door Robert Kent.
In deze film komt o.a. ook een gerucht
makende rechtsscène voor. Uit ontelbare
films weten wij. hoe belangrijk zulk een
zitting in Amerika verschilt van die, zooals
ze in ons werelddeel worden gehouden. In
ontelbare films hebben wij het duel bijge
woond, dat door den officier van Justitie
en den verdediger gehouden wordt en de
vragen, welke worden gesteld en die de
rechter toelaatbaar, of ontoelaatbaar acht.
Zoo zijn er tal van détails, welke wij uit
al die films kennen.
Toch is er een enorm verschil tusschen
de eene Amerikaansche rechtszitting en de
andere! In New-York bijv. wordt op
gansch andere wijze rechtgesproken, dan in
een stadje in het verre Westen.
De film „De Misdaad van dr. Forbes"
laat ons nu de zeer ongegeneerde wijze
zien. waarop een rechtszitting in Arizona
verloopt. Met de grootste openhartigheid
worden ons allerlei bijzonderheden getoond
waarvan men voelt, dat ook de makers de
zer film zélf ze pertinent afkeuren.
En dat niet alleen! Maar ook de jacht
naar botte sensatie, de domme dwaasheid
van lieden, die naar een plek des onheils
toesnellen om platte nieuwsgierigheid te
bevredigen, de grove en gevoellooze grap
penkortom alles, wat vaak heel ken
merkend kan zijn voor het gedrag van een
goed deel van het Amerikaansche publiek,
wordt in filmbeeld gebracht. Daardoor is
dit werk, buiten zijn vele overige kwalitei
ten, een voorbeeld van Amerikaansche
openhartigheid en een levendige en merk
waardige zelfbekentenis.
„WITTEBROODSWEKEN"
Anny Ondra speelt deze week in de aller
aardigste film ..Wittebroodsweken" naar
den roman „Die gefahrliche Ingeborg", van
Else von Steinkeller Tezamen met Hans
Soehnker vertolkt zij het grappige gegeven,
hoe haar man onder de pantoffel te krij
gen, terwijl die man tevens precies het
zelfde met zijn vrouw probeert te doen.
Natuurlijk geeft dit aanleiding tot dol
komische situaties en complicaties, waar
in o.a. ook nog de bekende Adèle Sandrock
en niet te vergeten de ruwharige terrier
„Lumpi", de bescheiden filmster, die géén
salaris verlangt, op den voorgrond treden!
GRUNDGENS EN SHAKESPEARE.
Tusschen Gustaf Griindgens en de di
rectie der Tobis is een overeenkomst ge
sloten, waardoor Griindgens voor de Tobis,
Shakespeare comedie: „Driekoningen
avond" zal verfilmen. Griindgens zal deze
film regisseeren volgens een geheel nieuwe
ensceneering, die hij reeds toepaste bij het
tooneelstuk van dien naam. waarvan en
kele dagen geleden onder zijn regie de pre
mière te Berlijn ging.
Deze Shakespeare-film van Gustaf
Griindgens, beteekent een waardevolle toe
voeging aan het groote aantal selecte films
dat de Tobis in het seizoen 19371938 zal
brengen.
NIEUWE FILM MET FREDDIE
BARTHOLOMEW.
Robert Taylor en Freddie Bartholomew
zullen samen optreden in de film „Kim",
vervaardigd naar het gelijknamige boek
van Rudyard Kipling. Freddie speelt de rol
van den jongen Kim OHara, den jongen,
die door zijn geboorte en zijn omgeving
in zijn prille jeugd meer heeft van een in
boorling dan van een volbloed Europeaan.
Taylor is Kim ais volwassene, die een be
langrijk en onmisbaar lid is van den En-
gelschen Geheimen Dienst.
Het behoeft geen betoog, dat voor deze
film zeer veel belangstelling bestaat, te
meer daar Kipling's boek „Kim" door zeer
velen werd en nog wordt gelezen, terwijl
Kipling zelf heeft verklaard, dat hij „Kim"
het beste boek vond, dat hij had geschre
ven.
Productieleider van deze film is Louis
D. Lighton; Victor Fleming is de regisseur.
Deze beiden vervaardigen ook de film
„Captains Courageous" met Spencer Tracy
cn Freddie Bartholomew, eveneens naar
een boek van Rudyard Kipling.
Fred Astaire en Ginger Rogers in „Shall we dance."
Hoog boven in de overkapping van een
der grootste studios in Hollywood. De lucht
is drukkend en de arbeiders, die zich be
wegen in een wirwar van kabels en den
eenen schijnwerper na den anderen in
schakelen, transpireeren hevig, ondanks hun
luchtige kleeding. Onder hen strekt zich
een geweldig dansvlak uit, ongeveer 20 M.
breed bij 30 M. lang. Als uit één stuk glas
gegoten, als spiegelblank en glad ijs ligt
het daar. Een man met pantoffels aan
loopt nog een laatste keer over den glan-
zenden vloer.Er gaat iets bijzonders ge
beuren: Fred Astaire en Ginger Rogers
gaan hun rolschaatsennummer in „Shail
we dance?" ten uitvoer brengen. De regis
seur. Mark Sandrich. zit, met zijn staf om
zich heen, op een klein stoeltje aan den
rand van het parket. Ook hij is zichtbaar
nerveus en steekt de eene sigaret na de
andere aan. om die direct weer op den
grond te laten vallen. De belichters spre
ken zachtjes met elkaar: „Ik ben nu al
twintig jaar in het vak, maar zóó iets heb
ik nog nooit meegemaakt," zegt één van
hen.
Alles klaar!
Mark Sandrich steekt zijn hand op:
„Alles klaar!" De roode waarschuwings
lampen gaan schijnen, de laatste nieuws
gierigen verdwijnen door een kleine zij
deur. De luidsprekers, opgesteld in de hoe
ken van de hal, verkondigen nog een laat
ste maal den aanvang der opnamen. De
„playbackmachine" begint te spelen. Mu-
ziekklanken, in een rhythme van overrom
pelende meesleependheid, worden gehoord.
In het midden van het parket, waar de
lichtbundels van twintig schijnwerpers zich
nu in een cirkel hebben verzameld, staan
Fred Astaire en Ginger Rogers. Zij begin
nen te dansen. Dansen is het niet meer,
dit is een van alle wetten der zwaarte
kracht gevrijde beweging. Met het geluid-
looze tempo van dansers op het ijs vliegen
zij over de oppervlakte.
Eén en al beweging!
De oogen van den cameraman loeren in
het vizier van zijn camera. Als gefixeerd
gaat zijn lichaam mee met de dolle bewe
gingen, die de opnamekraan, het nieuwste
wonder der techniek, maakt. De machine
werkt bijna onwezenlijk en spookachtig.
Geruischloos beweegt zij zich naar links en
naar rechts, nu eens kleiner dan weer
grooter wordend, om de bewegingen der
beide menschen te kunnen volgen. Nie
mand, die later het resultaat ziet zal er
aan denken, dat aan de schijnwerpers
mannen koortsachtig werken, niemand ziet
dan die transpireerende gestalten, die de
machinerie der tien ingebouwde electro-
motoren richten. Alles kijkt gespannen
naar den spitsen kegel, die door de schijn
werpers wordt gevormd, daar, waar het
beste danspaar der wereld zijn danspresta-
ties volvoert. Nog een paar passen en zij
verdwijnen zijwaarts buiten het bereid der
lichtbundels.
Regisseur Sandrich veegt met een zak
doek zijn gezicht af. Ben breede lach ont
spant zijn gelaat. „Alles o.lk.", roept do ca
mera-man vanuit zijn hoogen zetel. „Hoe
veel meter was het?", roep Sandrich terug.
De teller van de camera wijst 174'/i aan...
De opname is gelukt!
