IBIS SHAG
De voorrangswegen in Nederland
Nederlandsche maatschappij
voor nijverheid en handel
Eenige ontspanning in de
Spaansche kwestie
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Vrijdag 25 Juni 1937]
Dobbelmcmn
lelt Iter... man!
De jaarvergadering
ie Haarlem
Duurzame oplossing der
crisis ligt buiten onze
grenzen.
LUCHTVAART
Voorrechten der Basken opgeheven
VRAGENRUBRIEK
Onder voorzitterschap van den heer Ir.
A. Plate is heden te Haarlem de jaarlijk-
sche algemeene vergadering aangevangen
van de Nederlandsche Maatschappij voor
Nijverheid en Handel.
Als gasten waren aanwezig mr. dr. A. A.
van Rhijn, secretaris-generaal van handel,
nijverheid en scheepvaart, de heer W. van
Liemt. loco-burgemeester van Haarlem, mr.
M. M. Kwint burgemeester van Velsen. dr.
T P. v. d. Kooy. chef van de afdeeling
economische voorlichting.
D? vergadering hechtte haar goed
keuring aan het. jaarverslag. Uit dit
verslag blijkt, dat het aantal leden der
maatschappij van 2962 op 1 Jan. 1936 ge
stegen is tot 3043 op 1 Jan. 1937. Het aan-
tai donateurs daalde van 261 tot 249.
De rekening over 1936 sluitende met een
nadeelig saldo van f. 2278.04 en de begroo
ting voor 1938 tot een bedrag van f. 27.500
met een geraamd nadeelig saldo van f. 2000
werden goedgekeurd.
De heer'ir. A. Plate uit Rotterdam werd
daarna als voorzitter herkozen. Hij stelde
voor een telegram van hulde te zenden aan
H. M. de Koningin en aan de bescherm
vrouwe der maatschappij Prinses Juliana,
met welk voorstel de vergadering zich on
der applaus accoord verklaarde.
Vervolgens deelde hij mede, dat 't hoofd
bestuur besloten had voor te stellen den
oud-secretaris, den heer K. C. Honig en 't
lid van het hoofdbestuur, den heer A Span
jaard, voorzitter van de commissie van
bezuiniging, te benoemen tot leden van
verdienste, welk voorstel eveneens onder
applaus werd aangenomen, waarna de heer
Spanjaard, mede namens den heer Honig,
voor de toegekende onderscheiding dankte.
Te ruim tien uur arriveerde jhr. mr. dr.
H. A. van Kanebeek, minister van staat en
commissaris der Koningin in de provincie
Zuid-Holland. Even later arriveerde in een
hofauto en vergezeld van zijn adjudant,
jhr. ir. Roell, prins Bernhard, die aan
oen ingang van de gemeentelijke concert
zaal ontvangen werd door den secretaris
der maatschappij, mr. Bierens de Haan, die
hem binnenleide. Toen de prins binnen
kwam. verhieven alle aanwezigen zich van
hun zitplaats en heetten hem met 'n har
telijk applaus welkom.
De prins nam op het podium, naast den
voorzitter, plaats, waarna ir. Plate zijn
openingsrede hield, waarin hij de positie
behandelde van ons land in de wereld en
de ontwikkelingsmogelijkheden in de naaste
toekomst. Nu de conjunctuur stijgend- is
aldus spr. is het voor een klein en
dichtbevolkt land met hooge levenseischen
een zaak van het allergrootste belang om
van veel maatregelen, welke in de scherpe
conjunctuur daling hun rechtvaardiging
vonden, weer af te komen, om,door nivel-
ieering van het binnenlandsche prijsniveau
met het buitenlandsche de baan voor ex
port glad te maken. Bij goedkooper levens
standaard en meer buitenlandschen han
del wint menig bedrijf meer dan bij be
houd van een door overheidsmaatregelen
opgeschroefde binnenlandsche markt.
Opnieuw moeten wij met onze producten
op groote schaal er uit! Wij moeten van
het getij profiteeren en met het oploopen
van de markt onzen invoer durven ver
ruimen. De economische bloedsomloop
eischt nu eenmaal een beweging in twee
richtingen. Ook de abnormaal groote goud
toevoer naar ons land blijft aanleiding ge
ven tot het stellen van de vraag of sterker
verruiming van den import van goederen
geen aanbeveling verdient. In dit erband
moet ook gewezen worden op hervatting
van onze taak van kapitaal-exporteur.
Een juiste opvatting van de ordenings
idee als reactie op de individualistische
maatschappij-opvattingen uit het verleden
zou er toe moeten leiden om door meer
samenwerking tot goedkooper productie te
komen. Daarmee zou men vooral op het
gebied van onzen export succes kunnen
oogsten. Ook brengt het belang van ons
land mede, dat het heele vraagstuk van or
dening nigt in de eerste plaats nationaal
wordt bezien, maar vooral in verband wordt
gebracht met onze buitenlandsche verhou
dingen.
Hoe meer men het vraagstuk van onzen
economie belicht en hoe meer men na
gaat, wat moet worden gedaan om de
nog steeds hoogst ernstige werkloos
heid te overwinnen, steeds weer komt
men tot de conclusie, dat voor Neder
land een duurzame oplossing veel meer
buiten dan binnen onze grenzen ligt.
Ik vestig de aandacht op het belang van
uitbreiding onzer reederij, welke een on
evenredig kleine plaats in de wereldvloot
inneemt en die het aanknoopen van nieu
we handelsrelaties zou kunnen bevorderen.
Indirect zou de industrie hiervan de
vruchten kunnen plukken. Door meer be
kendheid in verre landen zou voor den
Nederlander ook de kans op het verkrijgen
van concessies op verschillende gebied
kunnen worden vergroot. Ook de aanne-
merij typisch Nederlandsch bedrijf
zou er wel bij varen.
Zeker wordt in de laatste jaren van re-
geeringszijde veel gedaan om onzen bui
tenlandschen handel meer kansen te bie
den. De organisatie van den economischen
voorlichtingsdienst, welke ik vaak door
hen, die ermede in contact staan, hoor
prijzen, de goed opgezette en uitmuntend
geleide handelsmissie naar Zuid-Amerika
zijn recente voorbeelden van regeerings-
activlteit in goede richting.
De tijd is thans overrijp om op alle mo
gelijke wijzen te trachten onzen buiten
landschen handel te vergrooten.
In de ochtendvergadering hield vervol
gens jhr. van Karnebeek. als leider van
de Nederlandsche handelsmissie naar
Zuid-Amerika een rede over de resultaten
van deze missie.
VOOR DE PIJP
3562
(Ingez. Mcd.)
DE POSTVLUCHTEN.
De „Torenvalk" is gisteren te 15.38 uur
op Schiphol geland.
De „Nandoe" (uitreis) is gisteren in
Bandoeng geland.
WRAK VAN SEDERT MAANDEN VERMIST
VLIEGTUIG GEVONDEN.
Een militair heeft in een ravijn ten zui
den van Charipujo (Peru) het wrak gevon
den van een vliegtuig, dat 27 Maart was
verdwenen. Bij het wrak werden de lijken
van den bestuurder en der vier inritten-
den aangetroffen.
aanduiding
V00RRANGSWEG
(MIDDENVELD
ORANZE)
Binnenkort zal op boven aangegeven wegen het verkeer den voorrang hebben boven dat van de zijwegen. Begin
Juli zal voor een gedeelte hiervan de voorrangsregel reeds gelden, terwijl dit voor de overige wegen 15 Augustus
het geval zal zijn.
De situatie, ontstaan door het uittreden
van Duitschland en Italië uit het controle
systeem, wordt thans nauwkeurig onder
zocht.
De Britsche en de Fransche regeering zul
len overleg plegen speciaal ten aanzien van
de kwestie van het aanvullen van de leemte,
door de Itallaansch-Duitsche beslissing ont
staan aan de Oostkust van Spanje, maar er
zal geen besluit worden genomen zonder
goedkeuring van de non-interventie-com
missie.
In gezaghebbende kringen te Parijs ver
luidt, dat aan de Britsche regeering door
Frankrijk is voorgesteld, de Spaansche
kusten, die tot dusver door Duitschland en
Italië werden bewaakt, voortaan door de
Engelsche en Fransche vloten te doen con
troleeren.
Neutrale waarnemers zouden dan plaats
kunnen nemen aan boord van die schepen,
opdat die controle een maximum aan waar
borgen biedt.
Men wijst erop, dat een eenzijdige con
trole van Duitschland en Italië gelijk zou
staan met een blokkade en in strijd zou
zijn met het internationaal recht. De mo
gendheden, die belang hebben bij den status
quo in de Middellandsche Zee zouden een
dergelijk optreden van Duitschland en Ita
lië ook niet kunnen dulden.
Reuter verneemt nog, over de besprekin
gen te Berlijn, dat de Britsche ambassa
deur te Berlijn, alvorens zich naar het Duit-
sche ministerie van buitenlandsche zaken
te begeven, van zijn regeering instructie had
gekregen, om te doen opmerken, dat iedere
gewelddadige actie van de zijde van
Duitschland aanleiding zou geven tot een
ernstigen toestand.
Echter reeds bij het begin van het gesprek
deed von Neurath mededeeling van
het voornemen van Duitschland zich te be
perken tot een zich terugtrekken uit het
controleplan, zoodat de Britsche ambassa
deur deze mededeeling van Londen achter
wege kon laten.
In het Engelsche Lagerhuis zijn naar aan
leiding van de gewijzigde situatie rondom
Spanje weer eenige vragen gesteld o.a. aan
gaande de geruchten over nieuwe Itallaan-
sche troepenlandingen te Malaga en de be
richten over Duitsche vlootbeweglngen in
de Middellandsche Zee.
Eden verklaarde, dat de niet-inmengings-
commissie niets had vernomen omtrent een
landing van Italiaansche troepen te Malaga
en dat ook de Britsche oorlogsschepen, die
ter plaatse patrouilleeren, niets dienaan
gaande hadden gemeld.
Wat de berichten betreft, omtrent de ver
plaatsing der Duitsche oorlogsschepen naar
het Oosten der Middellandsche Zee. gaf hij
het huis den raad, de grootste reserve in
acht te nemen ten aanzien van dergelijke
geruchten. De officieele mededeelingen,
welke de admiraliteit te Londen heeft ont
vangen, bevestigden deze geruchten name
lijk tot dusverre niet.
In Rome treedt ook grootere kalmte in.
Men wijst er op, „dat weliswaar noch van
Italië, noch van Duitschland voorstellen te
wachten zijn, die een uitweg uit de huidige
verwarring zullen aanwijzen, maar dat mis
schien het Londensch comité andere maat
regelen kan ontwerpen voor een nieuw con
trole-systeem".
Het schijnt, dat Italië ten zeerste wenscht,
dat een eventueele nieuwe formule voor de
controle in ieder geval de deelneming aan
die controle uitsluit van mogendheden, die
er tot dusverre niet aan deelnamen.
Men wijst er anderzijds op, dat de juridi
sche positie van de Italiaansche schepen in
de Spaansche wateren op dit oogenblik een
overgangspositie is.
Over het algemeen krijgt men dus den
indruk, dat de houding van Italië concilian-
ter is.
Voorrechten der Basken opgeheven.
Generaal Franco heeft een decreet uit
gevaardigd, waarbij de economische over
eenkomst van de Spaansche regeering met
Biscaye en Guipuzcoa wordt opgeheven.
In rechtsche kringen verklaart men te
dien aanzien, dat hiermede in de eerste
plaats beide provincies worden gestraft en
in de tweede plaats «een daad van recht
vaardigheid wordt verricht. Aan het bestaan
van twee soorten Spanjaarden wordt hier
mede een einde gemaakt.
Men wijst er op, dat juist de bewoners
van die gebieden, welke het meest door de
natuur en hun aardrijkskundige ligging wa
ren gezegend, een bevoorrechte positie in
namen door een groote verlaging van ze
kere belastingen, zoodat zich in dit gebied
industrieele maatschappijen wisten te ont
wikkelen, welke met succes een oneerlijke
concurrentie konden voeren tegen de in
dustrieën in het overige deel van Spanje.
Bij het uitgeven van leeningen werden deze
voor een groot deel in deze gebieden ge
plaatst.
De economische voorrechten van Navarra
en Alava zullen worden gehandhaafd als
belooning voor hun trouw aan de zaak van
Franco.
Nog meldt het Baskisch persbureau, dat
de rechtsche autoriteiten in Guipuzcoa den
raadsheer voor openbare gezondheid der
Baskische regeering, dr. Vespinosa, diens
secretaris, den kapitein der Baskische artil
lerie, Aguirre en een raadsheer van de
Baskische legatie te Parijs, Urgoiti, ter doodi
hebben veroordeeld.
Zooals men zich zal herinneren, bevonden
zij zich in een vliegtuig, dat, op weg naar
Santander, in het door de rechtschen be
zette gebied een noodlanding moest maken.
Het lot van den piloot, den mecanicien
en den Franschen reserve-officier, die
eveneens in het toestel zat, is nog niet be
kend. Alleen weet men, dat zij niet ter dood
werden veroordeeld.
Goede buit.
Naar van rechtsche Spaansche zijde ver
luidt, heeft de tot Franco's strijdmacht be-
hoorende kruiser „Almirante Cervera" aan
de Middellandsche Zeekust het sovjet-Rus
sische koopvaardijschip „Kuban" gepraaid
en naar Malaga opgebracht.
De voor de regeering te Valencia bestemde
lading zou uit 20 vliegtuigen, 44 tanks, 9000
geweren, 1100 machinegeweren, 2 millioen
patronen en 4500 ton ander oorlogsmate
riaal hebben bestaan.
Spaansch schip tot zinken gebracht,
Uit Gerona wordt gemeld, dat de mili
taire commandant aan de pers het volgen
de communiqué heeft overhandigd: om on
geveer half zeven heeft een witgeschilderd
oorlogsschip ter hoogte van de la Selva en
op een afstand van 6 mijl uit de kust met
kanonschoten een Spaansch handels-zeil
schip tot zinken gebracht. De bemanning
werd gevangen genomen. Het zeilschip voer
in gezelschap van een Fransch vaartuig, dat
met rust werd gelaten. Toen zij van dezen
aanval in kennis waren gesteld, vluchtten
alle handelsvaartuigen, petroleum-tank-
schepen en kustwachtschepen naar de ha
ven van Cadaques.
I.V.V. en S.A.I.
Op de conferentie te Parijs van I.V.V. en
S.A.I. is een resolutie aangenomen, bevat
tende:
1. zonder verwijl met alle middelen druk
uit te oefenen op de regeeringen, die aan
gesloten zijn bij den Volkenbond, opdat in
overeenstemming met het handvest zij hulp
verleenen aan de Spaansche regeering om
haar politieke en territoriale onafhanke
lijkheid te herwinnen;
2. een terugkeer tot de vrijheid van han
deldrijven op te leggen, opdat de Spaansche
regering, welker legitimiteit buiten twijfel
staat, de noodige wapenen zal kunnen aan-
koopen voor de verdediging van haar ge
bied en haar recht;
3. de ondubbelzinnige solidariteitsver-
plichtingen jegens de Spaansche zaak van
de beide internationales uit te strekken tot
alle militanten, en tot alle verantwoorde
lijke organisaties, die aangesloten zijn bij
de beide internationales.
Deze sporen al hun aangesloten afdee-
lingen aan tot de meest energieke toepas
sing van deze richtlijnen.
Frontnieuws.
De officieele correspondent van 't hoofd
kwartier van Franco geeft de volgende
bijzonderheden over den opmarsch in Bis
kaje: „Den voortdurend vallenden regen
ten spijt hebben wij gisteravond laat Cier-
vano bezet, zoodat thans de geheel linker
oever van de Nervion tot aan den Mons in
ons bezit is. Wij ontmoetten weinig tegen
stand. Aan de rivier de Urrianan. die even
wijdig aan de Nervion stroomt, hebben wij
reeds twee belangrijke punten bezet. Bü
hun opmarsch hebben de rechtsche troe
pen een nieuwen verdedigingsgordel ge
vonden. gelijkende op dien van Bilbao,
maar in omgekeerde richting, zoodat de
loopgraven en wallen naar den kant van
Santander zijn aangelegd. Wij hebben deze
linie bezet en zij ligt reeds achter onze
voorste stellingen.
De berichten over den treurigen toestand;
van Santander worden bevestigd.Een vluch
teling deelde mede, dat er gebrek aan le
vensmiddelen heerscht. Santander en As-
turië werden van levensmiddelen voorzien
door Bilbao, dat in ruil voor zijn delfstof
fen voedsel kon krijgen. Vier maanden ge
leden beschikte Bilbao over een voorraad
snijboonen Voor minstens een jaar. In het
begin van Juni was deze voorraad uitge
put. Santander en Asturië kunnen niets ex
porteeren om levensmiddelen te verkrij
gen: zij moeten integendeel 400.000 vluch
telingen uit Biskaje bovendien voeden. Het
verzet van Santander kan dus slechts kort
zijn."
N. H. te L. Ir. J. E. F. de Kok woont
Nieuwe Parklaan 7, Den Haag.
Abonné. Dergelijke adressen kunnen
wij niet vermelden.
C. J. v, D. te L. Een kascommissie
heeft in de eerste plaats de financiën te
controleeren, doch kan ook, als zij meent,
dat niet-economisch is huisgehouden,
wenken in die richting geven.
A. J. B. te O. - Gelijk reeds vermeld, kun
nen wij geen inlichtingen verschaffen over
de soliditeit van zaken of maatschappijen.
Mej. J. V. te L. - Leiden, Alphen, Utrecht,
Amersfoort, Voorthuizen, Apeldoorn, Zut-
phen, Lochem. Totaal 155 K.M. Hilversum,
Naarden, Amsterdam, Krommenie, Uit
geest, Helloo, Alkmaar. Totaal 60 K.M. Of in
genoemde plaats een Tehuis voor Vrouwen
bestaat is ons niet bekend, vermoedelijk wel,
althans in Alkmaar.
P. J. V. te L. - Het bleek niet mogelijk
nog Maandagavond de geheele Leidsche
luchtpost te bezorgen, zoodat een deel den
volgenden dag is besteld.
Abonné te L. - Het hoofdkantoor der
N.V. Hollandsche Eenheidsprijzenmaat-
schappij is gevestigd te Amsterdam. Kal-
verstraat 168.
Mej. M. te L. - Dierentuin 50 ct„ Vredes
paleis (24 uur) 50 ct., Gevangenpoort
(14 uur) 10 cent; Mauritshuis (15 uur),
Gemeente-Museum (15 uur) 10 ct., Mes
dag-Museum (15 uur) 10 ct., Panorama-
Mesdag 125 uur.
B. M. te L. - Wendt U om nadere inlich
tingen tot de V.V.V. te Valkenburg (L.).
F. H. te L. - Sollicitaties te richten tot de
N.V. N.Z.H.T.M., Leidsche Vaart te Haarlem.
J. J. A., te L. Rijpwetering, Oude We
tering, Leimuiden, Uithoorn, Mijdrecht.
Wilmis, Nieuwer, Ter Aa, Nieuwersluis, Loe-
nen, Oud-Loosdrecht, Hilversum. Totaal 58
K.M. Hilversum, de Vuursche, Utrecht,
Woerden, Bodegraven, Alphen, Leiden. To
taal 68 K.M.
B. den H„ te A. Alphen, Woerden,
Linschoten, Montfoort. IJsselstein. Vianen,
Hagestein, Zijderveld, Schoonrewoerd.Leer
dam. Totaal 58 K.M.
J. M. v. d. B.. te L. Wij geven u in
overweging u in verbinding te stellen met
de gemeente-secretarieën der betreffende
plaatsen.
2—3
