STADSNIEUWS
Buitenland
DINSDAG 22 JUNI 1937
No. 23692
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
78sfe Jaargang
DH nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
VACANTIE-ADRES
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 Cts. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van -ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 cts. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
"Woensdags en Zaterdags 50 cts. bij maximum aantal woorden
rap 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 cts. porto te Ibetalen. - Verplicht bewijsnummer 5 cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque» en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f portokosten^
(voor binnenland f.0.80 per 3 trmdj
QuÖ Leitisch Strafrecht.
Honden en een hondenterechtstelling.
„Ten exempel van andere kwade
honden".
In de zestiende eeuw was er in de Holland-
sbhe steden een groot aantal zwervende,
losloopende honden en de stedelijke re
geeringen waren genoodzaakt maatrege
len te nemen om deze plaag te voorkomen.
Zoo vinden we opgeteekend in de Ka
meraarsrekeningen van Deventer van 1358,
dat een betaling gedaan werd aan „Ghy-
sekinus der honrevangher". Het waren
meestal stedelijke bedienden aan wie het
werk werd opgedragen „honden te slaan",
terwijl ook wel de beul als nevenbetrek
king daarmede werd belast. De hondensla
gers ontvingen evenals de andere stads
dienaren van stadswege kleeding, die ge
woonlijk half rood, half wit Was. Bij de
aanvaarding van hun ambt kregen ze een
drinkgeld en bovendien een premie voor
elke hondenstaart, die zij inleverden. Niet
iedere stad kon zich echter de weelde ver
oorloven van een eigen hondenvanger en
zpo was er ook een aantal rondreizende
personages, die er htm werk van maakten,
dan hier, dan daar hun arbeid te ver
richten. Zoo had Leiden in 1466 nog geen
„hondencreeft", zooals deze ambtenaar
wel genoemd werd, maar werd in dat jaar
een betaling gedaan aan een rondreizende.
Men vindt in de thesauriersrekening een
post: „om die menichte vanden honden,
die binnen de stede zijn, quyt te worde,
soe quam een hondenslager tot Leiden,
dair mede dat overgecomen worde dat hy
se slaen soude. ende soude hebben vant-
stuk groot, die welcke leverde vyftig vel
van die hy geslagen hadde."
De weelde van een eigen hondenslager
kreeg de stad Leiden in het jaar 1521.
Claes Arentsz bood zich aan voor „het,
slaen van den hond" hij kreeg een uniform
en het stadsteeken, opdat een ieder hem
mocht herkennen en de Regeering van
's Keizers wegen beval, dat een „ieder zich
wachten zoude Claes te misdoen met woor
den of werken, endat de kinderen hem niet
zouden naloopen".
Veertien jaar later werd een zekere Jan
du Bom tot opvolger van Claes benoemd.
„Alzoe" schrijft de aanstelling „nu ter tyt
grote menichte van honden bynnen deser
stede zijn, die grote gerufte by dage ende
by nachte maicken op ter straeten, in der
kereken ende andere hoecken van der
stede, onder den weloken veel oude ver
sufte honden zijn ende oick grote quade
sorchlicke rekels, die zeer periculoes zijn.
ende te beduchten is, dat indien hyerinne
nyet voersien en worde, veel oude honden
rasende zouden moghen worden, daer on-
verwinlicke schade of zoude moghen comen,
gelyck, God betert, voirtyts wel gebleken
is", en om daarin te voorzien kreeg du
Bom opdracht alle honden dood te slaan,
uitgezonderd windhonden, spinjoelen (pa
trijshonden i en andere edele jachthonden.
Dit waren de honden, die de gegoede bur
gers in dien tijd hielden en waarvoor een
zekere welstand vereischt was om ze te
mogen houden. Want de keur van 1459 ver
meldt reeds, dat wynden, spinjoelen en
jachthonden alleen gehouden mogen wor
den door poorters, die „ghegoet wezen tot
hondert pont payements tsiaers aen ren
ten". De losloopende honden van alle an
dere poorters waren onverbiddelijk over
geleverd aan den hondenslager en zijn
codde of knots, welke den hondenslager
van stadswege verstrekt werd.
In 1605 werd wederom een nieuwe hon
dencreeft aangesteld, een zekere Heyman
Everts uit Zutfen. In zijn aanstelling wordt
nauwkeurig omschreven hoe hij gekleed
moet gaan. Hij moet dagelijks dragen „een
roexken, geteykent met de leverye of
wapen deser stede, twelc hem beneffens de
codde van stadswegen entot last van dien
zal werden gelevert". Als belooning kreeg
hij vier gulden per week, boven de gebroi-
kelyfce profyten van de vellen.
Zoo zijn de Leidsche honden gedurende
meer dan honderd jaar tot groote last der
regeering geweest. Aanstellingen van hon
denslagers. hondenbelastingen, bepalingen,
dat alle honden door hun eigenaars ter
dood moesten worden gebracht of dat de
eigenaars hun honden steeds binnenshuis
moesten houden, niets hielp, de honden
plaag hield aan. In het licht van die hon
denplaag moet ook gezien worden 't von
nis, dat in 1595 tegen een hond is uitge
sproken en ook ten uitvoer is gelegd. Het
lijkt erg dwaas: een hond ter dood veroor-
deelen en dan door den beul te laten te
rechtstellen. Maar in den loop der tijden
eijn. zulke executies vele malen voorgeko
men. Het verhaal gaat, dat Barthélemy
Chassenée, een bekend Fransch jurist uit
de zestiende eeuw zijn reputatie als pleit
bezorger vestigde door zijn verdediging van
een aantal ratten, die vcor een kerkelijke
rechtbank gedaagd waren, daar zij een
korenoogst vernield hadden.
De boeren uit den omtrek hadden de
ratten gedagvaard, maar dank zij de wei-
Sprekendheid van hun advocaat werden zij
vrijgesproken!
Insecten en knaagdieren, waartegen een
proces aanhangig was gemaakt konden niet
gevangen genomen worden, maar werden
b.v. vervloekt of verbannen. Vooral het
varken is dikwijls ter dood veroordeeld
wegens ziin misdaden, maar ook paarden,
koeien, hopden enz. De leer van het „oog
om oog en tand om tand" gold niet alleen
tusschen menschen onderling, maar ook
tusschen menschen en dieren, tenminste
als de menschen de gedupeerden waren.
Vermoedelijk ziin in Nederland in vroe
ger dagen vijf dieren ter dood gebracht te
weten drie stieren en wel te Middelburg,
Zwolle en Baardwijk, een koebeest te Arn
hem en een hond te Leiden.
De Middelburgsche stier is in 1571 ge
ëxecuteerd. omdat hij een vrouw op de ho
rens had genomen; zijn kop werd te pronk
gesteld en ziin vleesch rondgedeeld onder
de gevangenen.
De Leidsche hond die op zulk een droeve
wiize aan zijn einde kwam, droeg den
schoonen naam van Provetie. Het beest be
hoorde toe aan Jan Jansse van der Poel.
Wij laten hieronder een groot gedeelte van
dit merkwaardige stuk volgen, waarin ge
zegd wordt dat „hii Provetie. zich niet
zoude hebben ontzien op Sondag voorlede,
wezende den 9e mey 1595 te byten het
kind van Jan Jacobsz van der Poel, welk
kind was speelende tot ziin oom en hadde
een stuk Vlees in ziin hand, en de voorn.
Provetie daer na grijpende heeft het voorn,
kind gebeeten ende alzo een wonde ge-
inflegeerd in de tweede Vinger van de
Regterhand gaende door het vel tot aan
het Vlees, sodanig dat den bloede de wonde
uytliep ende het kind in korte dagen daar
na door den schrik, dezer wereld is komen
te Overlijden, waarover den Heer Eysser
hem Provetie in appreehensie heeft ge
nomen blijkende al het zelve bij des ge-
vangenens eigen Concessie bii hem buiiten
piin en banden van ysere gedaan". Daar
zulke zaken in een stad niet behooren voor
te komen en bovendien zulk een daad. in
het bijzonder ten exempel van andere
kwade honden moest worden gestraft, zoo
werd de gevangene veroordeeld „omme ge-
bragt te werden oo 't pleyn van 's Grave-
steyn alhier, alwaar men gewoon is de
Boosdoeners te straffen en dat hii. aldaar
door den Scherpregter aan de galge tus
schen Hemel en aerde zal werden gehan
gen. en met de Koorde gestraft, dat er de
dood na volgt en dat voorts alle ziine
goederen zullen worden verklaard verbeurt
te ziin, ten profijte van de Graaffehjkheid
ofte tot anderen"
Inderdaad vinden we opgeteekend in
het Sententieboek, dat de arme Provetie
door den Scherpregter is opgehangen en
sdat zijn dode Lijf zal werde gesleept op
een horde tot op het galge Velt en dat hii
aldaer aen de galge zal blijven hangen tot
afschrik van alle andere honden en elk
tot een exempel"
Zoo eindigde het hondenleven van de
arme Provetie. maar mogelijk heeft zijn
terechtstelling en de te pronkstelling van
ziin doode liif andere honden, die dit
exempel ter harte genomen hebben, van
een executie gered!
Mr. J. M. FUCHS
Schoorsteenbouwer
doodgevallen.
Bij werkzaamheden te Leidschendam
Hedenochtend heeft te Leidschendam
een ernstig ongeluk plaats gehad. De 62-ja-
rige sehoorsteen'bouwer O. alhier, die met
twee zoons werkzaam was aan een fabrieks
schoorsteen van de Coöp. Graanmaalderij
„Nooit Gedacht", bevond zich op circa
36 Meter hoogte op een daar geplaatste
steiger. Plotseling schoot een der haken,
waaraan de steiger hing, los, waardoor deze
kantelde en de man neerstortte.
Dr. Perquin kon slechts den dood con-
stateeren.
Het stoffelijk overschot is naar het lijken
huis te Leidschendam overgebracht.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het doctoraal examen In
disch Recht: de heeren W. C. G. Uljée
(Den Haag) en B. J. W. van Gelder (Schie
dam) en voor het candidaatsexamen rech
ten de heer J. A. Muilwijk (Rotterdam).
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen:
Leidsche Bouwmaatschappij, Zoeterwoud-
sche Singel 71, Leiden. Nieuwe penning
meester: L. Verkoren, Leiden.
„Het Haardenhuis. Jan de Nie en Zonen",
Heerengracht 112, Leiden. De vennootschop
onder firma, waarvan firmanten waren:
J. de Nie Sr.. Joh. de Nie en J. de Nie Jr..
is met ingang van 1 Januari 1937 ontbon
den. Een nieuwe vennootschap onder firma
is gevormd onder denzelfden naam. Ven-
nooten: Joh. de Nie, Leiden en J. de Nie
Jr., Leiden (Beperkende bepalingeni.
I. Tegelaar, Lammermarkt 29. Leiden
Melkslijter. Overleden eigenaar: I. Tege
laar, Leiden, d.d. 16 Juni 1937.
KON. GENOOTSCHAP ,M. S. G."
De eindexamens.
Voor het eindexamen der school van het
Kon.a Genootschap „Mathesis Scientiarum
Genitrix" zijn geslaagd.
Bouwkunde: L. L. Blok, A. H. v. Grol, G.
Piket. H. v. d. Vegte.
Beschr. meetkunde en perspectief: G.
Annokkee, L. L. Blok, D. A. Cornet, J.
Mugge, A. H. v. Grol, G. Piket, H. v. d.
Vegte.
Electrotechniek: J. Annokkee, J. v. Ber-
kum, G. Boot. G. Th. Breuring, A. A. Disco,
J. Eikerbout. M. C. Engelen. G. G. J. Fleur,
H. H. Goddjjn. C. Lanooy. W. v. d. Lelie,
J. J. v. Milligen, J. Mioch, J. Mol, H. R. A.
Nater, L. M. v. Poeteren, S. P. Robbers, H.
J. G. Stieglis. F. Titzir.g, H. Veylbrief, C.
Wille, M. v. Zeyl.
Wiskunde: M. K. J\ Bon, Th. J. Boot. G.
J. v d Burg, J. Cival. D. Daniels, C. v. Eg-
mond, J. W. Fakkel, M. W. Galjaard, M. v.
Gent, R. P. de Geus, S. v. Haarlem, A. M.
v d. Hoeven. J. A. v. d. Horst, C. v. d
Klaauw, P. Koeken, J. A. Koevoet. H. J.
Kruithof, C. Kuperus, H. F. v. Leeuwen. A.
de Mey, A. J. Nicaise. J. de Roo, J. Sloot
weg. P. v. d. Steen, W. Verhoogt, A. Ver
hoeven, J. M. Vleeskens, J. F. v. d. Voet,
M Vogt, F. Wassenaar, E. K. Webben, J.
Wouterloot, J. v. d. Wijngaard. B. Zonder
van. Tj. Zondervan, J. C. Zijdeveld, H. J.
v Langeveld. A. P. Blok, J. Bosboom, H.
C Bouter. J. Bron, P. J. J. Duindam. P. v.
Dijk. F. v. d. Hulle. W. C. Koreman, M.
Krijgsman. T. Meyvogel. H. Stikvoort, A. J.
Wesselius, D. v. Woudenberg, P. M. v. d.
Tas.
DE HAAGBRUG.
De werkzaamheden ter verbreeding en
verhooging van de Haagbrug nabij het
Noordeindsplein zijn thans zoover gevor
derd, dat hoogstwaarschijnlijk binnen een
maand de damwanden ter weerszijden
kunnen worden verwijderd, zoodat het
scheepvaartverkeer weer kan passeeren.
AANGEHOUDEN.
De politie alhier heeft den 18-jarigen
D. W. W. aangehouden onder verdenking
zich te hebben schuldig gemaakt aan
heiig van wol, welke ten nadeele van den
opkooper P. werd ontvreemd.
Voorts zijn wegens openbare dronken
schap aangehouden de 61-jarige kopersla
ger P. V. B. alhier en de 56-jarige varens
gezel J. W. D.. uit Delft, die in het Alg.
Politieblad gesignaleerd stonden tot het
ondergaan van respectievelijk 3 weken
hechtenis en plaatsing in een rijkswerkin
richting gedurende een jaar en tot het be
talen van f. 18.— boete subs. 18 dagen
hechtenis.
ACTIVITEIT DER POSTERIJEN.
Om halfivijf gistermiddag kwam het
Indlë-vliegtuig „Specht" op Schiphol aan
en dank zij de voortvarendheid der poste
rijen kon de meegekomen post te Leiden
reeds in de bestelling van 6 uur worden
opgenomen. Wij zijn overtuigd, dat dit
staaltje van activiteit door vele stadge-
nooten op hoogen pifjs zal zijn gesteld!
AANBESTEDING.
Commissarissen der Stedelijke Licht
fabrieken hebben gistermiddag aanbe
steed het bouwen van een transformator
buisje in de van der Duynstraat alhier. Er
was als volgt ingeschreven:
B. C. Strijk. Leiden, f. 1490: H. van Dil
len. Zoeterwoude, f. 1385; J. Warnaar, Den
Haag, f. 1320: J. Meijers, Oegstgeest,
f. 1293; I. Th. Cornet. Leiden, f. 1090.
De gunning is aangehouden.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Von Neurath niet naar
Londen.
Geslaagd voor het examen boekhou
den en aanverwante vakken, afgenomen
door de Ver. v. Leeraren in het Boekhou
den. de heeren A. van Gessel, J. A. M. van
Heeringen en S. Naber, alhier en P. van
Straalen, Sassenheim. allen leerlingen van
den heer J. A. Jansen, Kamerlingh Onnes-
laan 15, alhier.
Naar wij vernemen is de Spiritische
Bibliotheek, welke in het NutsgebouTv.
onder toezicht van het Spiritisch Genoot
schap alhier, boeken uitleende op spiritisch
en occult gebied, omgezet in een stichting.
Volgens de bij notaris v. Mourik Broek
man te 's Gravenhage gepasseerde nota-
rieele acte zal de naam thans luiden „De
Stichting Spiritische Bibliotheek". De uit
leenbibliotheek blijft openbaar.
Geslaagd voor het examen boekhou
den, handelsrekenen en handelsrecht, af
genomen door de Ver. v. Leeraren in het
Ecekhouden te Amsterdam, de heer W. H.
M. van Ommen alhier, leerling van den
heer J. A. Christiaanse.
Onze stadgenoot de heer K. Wirtz
slaagde te Den Haag voor Ihet examen
nijverheidsonderwijsakte N. A-, tweede deel.
De arbeidsconferentie.
Terwijl in Frankrijk alle teekenen er op
wijzen, dat heden een kabinet Chautemps
tot stand zal komen, een kabinet, wederom
steunend op het Volksfront, waarbij de lei
ding alleen van de socialisten zal zijn over
gegaan op de radicaal-socialisten, dreigt van
de zijde der Spaansche affaire opnieuw ge
vaar. Inzake de „Leipzig" schijnt Dui.tsch-
land niet zijn zin te kunnen krijgen, daar
het te ver gaande eischen stelt.
Volgens de „Daily Telegraph" verklaarde
men gisteravond in Duitsche kringen te
Londen, dat Duitschland, tenzij de andere
mogendheden de door Duitschland ge-
wenschte gedragslijn willen volgen en met
haar vloten voor Valencia verschijnen om
beslag te leggen op de duikbooten der re
geering te Valencia, van meening zal zijn,
dat de methode van overleg geen voldoe
ning heeft verschaft, zoodat de Duitsche
regeering vrij is tot individueele actie over
te gaan. Men liet doorschemeren, dat
Duitschland onder die omstandigheden op
nieuw de Londensche commissie zou ver
laten.
Intusschen heeft Duitschland zijn
ongenoegen ai anders tot uiting ge
bracht. De reis van von Neurath naar
Londen is uitgesteld, daar de aanwe
zigheid van den minister te Berlijn
noodzakelijk heet.
Dit besluit heeft in Britsche politieke
kringen groote teleurstelling veroorzaakt.
De Engelsche regeering had deze uitnoo-
diging tot Duitschland gericht op een
oogenblik, dat men te Londen meende, dat
de politieke atmosfeer uitermate gunstig
was. De snelle regeling van het „Deutsch-
land"-incident en de terugkeer van Duitsch
land en Italië in de non-interventie-com
missie, nog vóór uit Spanje de noodige ver
zekeringen waren ontvangen, werden in de
Britsche hoofdstad opgevat als een bewijs
van toenemend wederzijdsch vertrouwen en
goeden wil.
Men wijst te Londen vooral ook op de
motiveering, welke Berlijn geeft van dit
onverwachte besluit van von Neurath: De
situatie rondom Spanje zou von Neurath's
afwezigheid van Berlijn onmogelijk maken.
Te Londen is men integendeel juist van oor
deel. dat nu de Spaansche kwestie weer
volop aan de orde is in de non-interventie
commissie, von Neurath verlangend moest
zijn, persoonlijk zijn meeningen aan Eden
kenbaar te maken.
Intusschen zal het wellicht wel eenigen
tijd duren, voor Engeland zijn invitatie aan
von Neurath zal kunnen hernieuwen en zich
een gunstige gelegenheid zal voordoen, om
met. hem de Spaansche kwestie en de mo
gelijkheden, om tot een regeling der Euro-
peesche vraagstukken te geraken, te be
spreken.
In ieder geval moet het bezoek van von
Neurath aan Londen worden geacht, voor
onbepaalden tijd te zijn uitgesteld.
De Internationale arbeidsconferentie heeft
in eerste lezing het ontwerp inzake de veer-
tigurige werkweek aangenomen met 72 te
gen 42 stemmen.
Eveneens aangenomen is in eerste lezing
de ontwerp-conventie ter vermindering van
aen werktijd in de chemische industrie, met
62 stemmen tegen 41.
De ontwerpen zullen in tweede lezing
tweederden van de stemmen op zich moe
ten vereenigen, om als aangenomen te
gelden.
BINNENLAND.
Het proces-Aalders een spionnage-affaire.
(4e Blad).
liet internationaal landbouwcongres geslo
ten. (3e Blad).
Dc Alg. Ver. voor Bloembollencultuur heeft
zich tegen de saneeringsmaatregelen
verklaard. (2e Blad).
Raichenbach heeft z'n voorsprong op
Springer vergroot. (Sport, 3e Blad).
Tennistournooi te Wimbledon begonnen;
Hughan in de eerste ronde geslagen.
(Sport, 3e Blad).
Be plechtige installatie van den nieuwen
burgemeester van Hillegom. (4e Blad).
BUITENLAND.
Heden zal Chautemps vermoedelijk eea
Fransch kabinet vormen. (2e Blad).
Von Neurath niet naar Londen wegens de
Spaansche kwestie. (Buitenland, le BI.)
Redevoeringen van Goebbels en van den
Britsch-Indischen onderkoning. (Bui
tenland, le Blad).
De stakingsmoeilijkheden in de Vereenigdo
Staten. (Buitenland, le Blad).
De uitvaart van Gaston Doumerque.
(Laatste Berichten, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR HET KORT VERHAAL
PAG 2 VAN HET DERDE BLAD.
FRANKRIJK
Meeting van de bouwvakarbeiders.
Gistermiddag hebben de bouwvakarbei
ders vergaderd in het Velodrome d'Hiver.
Zij namen een dagorder aan, waarin werd
besloten de actie tot het doen eerbiedigen
van de collectieve contracten en de sociale
wetten voort te zetten. Verder werd ge
protesteerd tegen de lockout van de werk
gevers. De arbeiders zullen trachten van de
patroons te verkrijgen, dat heden het werk
normaal kan worden hervat.
ZWITSERLAND
5 millioen francs aangevraagd voor verdere
militaire opleiding.
De Bondsraad heeft een crediet van on
geveer 5 millioen francs aangevraagd,
teneinde de troepen een aanvullende op
leiding te kunnen doen volgen.
DENEMARKEN
Drie arrestaties.
Drie menschijn zijn gearresteerd naar
aanleiding van de ontploffing in den tuin
van den minister van landsverdediging. In
het bezit van één van hen zijn ontplofbare
stoffen gevonden.
Vergeet niet vóór Uw vacantie onderstaand biljet aan ons toe te zenden
Onderqe t eekende
week
abonnè
kwartaal
wonende straatNo
wenscht het „LEIDSCH DAGBLAD" vanaf
tlm.opgezonden te hebben aan onderstaand adres:
tegen vergoeding van benoodigdc portokosten.
