STADSNIEUWS
BUITENLAND
WOENSDAG 9 JUNI 1937
No. 23681
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
fSsie Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
SO'cts^per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van rms Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque-' en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestïgdfzifit:
per 3 maanden f. 2.35
per week '.V.T.r.T^ f.0.18
Franco per post f2.35 per 3 maanden -f- portokosten.
(voor binnenland t O.ffO per 3 mnd.Jj
Ver. van Hoofdambtenaren
bij het Marktwezen
in Nederland.
Jaarvergadering te Leiden.
Voor het eerste sedert haar 15-jarig be
staan, heeft de Ver. van hoofdambtenaren
bij het Marktwezen in Nederland hier ter
stede haar jaarlijksch congres gehouden.
De deelnemers kwamen hedenmiddag
tezamen, in café-restaurant „Zomerzorg".
waar de secretaris, onze stadgenoot, de
heer L. A. Mennes, zijn medeleden op de
gelijke wijze oriënteerde in de geschiede
nis der stad hunner samenkomst.
Uitvoerig stond spr. stil bij de oudste
historie der Sleutelstad en bij de uitbrei
dingen, welke zij in den loop der eeuwen
onderging, waarbij hij niet verzuimde mel
ding te maken van het sterk wisselend
Inwonertal en een opsomming gaf van
Leiden's voornaamste bezienswaardigheden
en talrijke wetenschappelijke instellingen.
Een en ander leidde spr. tot de conclu
sie. dat Leiden, niet het minst krachtens
haar verleden, zich een plaats van zoo on-
gemeene beteekenis in de rij der Neder-
'andsche steden heeft veroverd, dat zoo
wel van vreemdeling als van vaderlander,
gevraagd mag worden zich de moeite te
geven eens nader met haar kehnis te
maken.
De heer Mennes eindigde met woorden
vaar welkom en het uitspreken van de
hoop, dat allen in de Sleutelstad twee ge
noeglijke dagen zouden mogen beleven.
(Applaus).
Vervolgens begaf het gezelschap zich via
het vernieuwde veemarktterrein naar het
Stedelijk Museum „de Lakenhal", waar de
officieeie ontvangst door het gemeentebe
stuur plaats had en waar de burgemeester,
mr. A. van de Sande Bakhuyzen als gast
heer optrad.
Daarna werd gewandeld naar café-res
taurant „Lr den Vergulden Turk", waar
onder voorzitterschap van den heer dr.' A.
van der Laan uit Amsterdam de algemeenè
ledenvergadering werd gehouden.
Wij komen daarop nader terug.
Voor hedenavond staat een autotocht
door en om Leiden op het programma,
aangeboden door het gemeentebestuur, ter
wijl de dag van morgen wordt gevuld door
een wandeling langs diverse bezienswaar
digheden, een bezoek aan 't Waaggebouw,
alwaar de heer Mennes voor leden en ge-
noodigden een voordracht zal houden over
„De Leidsche Waag, monument van Lei
den's handel en marktwezen" en een
boottocht over de Kagenmeren.
Met een gemeenschappelijke lunch in
café-restaurant „Zomerzorg" wordt, het
congres besloten.
COMMISSIE INZAKE HUISHOUDELIJKE
VOORLICHTING.
Feestavond in het Volkshuis.
Aan de cursisten van de kook- en naai
lessen, uitgaande van bovengenoemde com
missie werd een feestavond aangeboden
in het „Volkshuis". Medewerking; werd be
langeloos verleend door het Hulsvrouwen
koor onder leiding van mevr. Tiny Brandt,
begeleid door mevr. W. v. d. Heyden en
do tooneelclub „Entre Nous".
Na het openingswoord, uitgesproken door
wethouder Van Stralen, waarin hij allen
hartelijk welkom heette en een vroolijken
avond toewenschte, volgde, het gemeen
schappelijk zingen van een speciaal voor
dezen avond gedichten feestzang onder
leiding van mevr. Brandt.
Onder ademlooze stilte werd geluisterd
naar de verschillende keurig uitgevoerde
zangnummers van het dameskoor. Een da
verend applaus volgde, waarin de gevoe
lens van de aanwezigen uitgesproken wer
den.
Na een kleine verfrissching kwam het
hoofdnummer aan de beurt n.l. het optre
den der tooneelclub met „Slippertje". Har
telijk werd er gelachen om hetgeen men
te zien en te hooren kreeg.
Het einde van den avond naderde. Ten
tweede male kregen de aanwezigen het
dameskoor te hooren. waarop de sluiting
volgde, uitgesproken door mej. Ruth.
Vooraf was nog eens de feestzang door
ellen mede gezongen. Na een „hartelijk
dank aan allen", gemeenschappelijk uit
gesproken, behoorde deze feestavond ook
weer tot het verleden.
U JUNI GEMEENTERAADSZITTING.
Tegen Maandag a.s. is de Raad weer bij-
oengeroepen voor volgend punt:
a. Herstemming over het voorstel van den
heer Schüller om de beantwoording van de
interpellatie van den heer van der Voort
inzake het opwachtgeldstellen van perso
neel der Stedelijke Fabrieken van Gas en
Elektriciteit als nota aan den Raad te doen
toekomen en de beraadslagingen te schor
oen tot. een vergadering in Juni 1937;
b. Voortzetting van de beraadslaging over
het onderwerp van de sub a genoemde in
terpellatie.
Zuid-Hollandsche
Waterschapsbond.
Het beheer van Rijnland's boezem
in verband met het nieuwe gemaal
van Rijnland.
Gisteren heeft de Zuid-Hollandsche Wa
terschapsbond te Gouda zijn jaarlijksche
algemeene vergadering gehouden, welke
door 62 leden werd bijgewoond, terwijl als
gasten aanwezig waren de vertegenwoordi
gers van de Unie van Waterschapsbonden
in Nederland, mr. dr. F. Vonk de Both, bur
gemeester van Tilburg, mr. dr. Th. J. A.
Dolk uit Den Haag en de dijkgraaf van
Rijnland mr. P. A. Pijnacker Hordijk alhier.
Het aantal bij den bond aangesloten wa
terschappen is dit jaar gestegen van 362 tot
389. Voorts telt de bond 276 persoonlijke
leden en 31 buitengewone leden.
De rekening over 1936, welke aan inkom
sten aanwijst f. 2155.48 en aan uitgaven
f. 2503.10, sluit met een nadeelig saldo van
f. 347.62.
De aftredende bestuursleden, de heeren
P. S. Overwater, dijkgraaf van het water
schap „De Hoeksche Waard" te Strijen en
mr. J. Slagter, secretaris van het Hoog
heemraadschap van Rijnland alhier, wer
den met algemeene stemmen herkozen.
Mr. dr. Vonk de Both, heeft als waarne
mend voorzitter van de Unie van Water
schapsbonden het nut en de beteekenis der
unie en de samenwerking van de water
schapsbonden uiteengezet en er op gewezen,
hoe deze unie een nuttige verbinding vormt
tusschen de waterschappen onderling en
tusschen hen en de regeering, wanneer het
gaat om algemeene belangen, die alle
waterschappen raken.
Aan het eind der vergadering hield ir. P.
de Gruyter .ingenieur van het Hoogheem
raadschap van Rijnland, een voordracht
over de beteekenis van Rijnland's boezem-
beheer. waarbij hij een uiteenzetting gaf
van de totstandkoming van het nieuwe ge
maal te Gouda, de voordeelen, die dit ge
maal biedt boven het oude en de inrichting
van dit Dieselgemaal.
Rijnland beschikt voor het uitmalen van
het overtollige water van Rijnland's boezem
over vier bemalingsinrichtingen, n.l. te
Spaarndam. Halfweg, Katwijk en Gouda.
Het gemaal te Spaarndam is verbeterd, het
stoomgemaal te Gouda is vervangen door
een Dieselgemaal, dat driemaal grooter
capaciteit heeft.
Terwijl het oude gemaal onder gunstige
omstandigheden slechts een millioen ku
bieke meter per etmaal verzette, verzet het
Dieselgemaal onder gelijke omstandigheden
driemaal deze hoeveelheid. Thans kan 7
c.M. per etmaal worden afgemalen van den
geheelen boezem, die 3600 H.A. groot is.
Het gemaal is tot stand gekomen, nadat de
provincie besloot den vaarweg Rotterdam—
GoudaAmsterdam te verbeteren, zoodat
schepen van 2000 ton de sluizen te Gouda
kon den passeeren. Dat hield ook in de ver
nieuwing van de bruggen te Waddinxveen
en Boskoop, alsmede van de keersluis te
Gouwsluis. Naast het kanaal voor de nieu
we schutsluis te Gouda is toen een afzon
derlijk stroomkanaal gemaakt, waaraan
Rijnland zijn nieuw gemaal heeft gebouwd.
Door den bouw van het nieuwe Dieselge
maal zijn practisch de problemen van
waterinlating en van boezembemaling voor
de naaste toekomst opgelost.
De zuivere bedrijfskosten van het nieuwe
gemaal bedragen voor het uitmalen van
1000 M3. thans nog geen 5 cent. terwijl de
kosten daarvan bij het oude stoomgemaal
15'/2 cent bedroegen.
De installatie van dit gemaal bestaat uit
drie agregaten, waardoor bij storing of
defect de bemaling niet behoeft te worden
stopgezet.
Dit is van zeer groot belang, daar Rijn
land's andere gemalen de taak van Gouda's
gemaal niet kunnen overnemen. De op
brengst is driemaal vergroot: de opvoer-
hoogte is beduidend hooger. Bij een opvoer-
hoogte van 3.20 kan nog 1200 M3. per mi
nuut worden uitgemalen.
Na een gemeensehappelijken koffiemaal
tijd begaven de deelnemers zich naar het
nieuwe Dieselgemaal van Rijnland.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
Hartogs en Co. (filiaal). Hooge Rijndijk
86. Leiden. Hoofdzaak, Keerweerlaan 15,
Rotterdam. Confectiebedrijf.
Wijzigingen
I. Verhoef, Apothekersdijk 13. Leiden.
Sfucaöoorsbedrijf. De eigenaar I. Verhoef
is d.d. 1 Juni 1937 uitgetreden. Het. bedrijf
is thans omgezet in een vennootschap on
der firma onder den naam: Gebroeders I.
M. en W. Verhoef's Stucadoorsbedrijf.
(B. P.) Vennooten: I. M. Verhoef en W.
Verhoef, Leiden.
K. Oudshoorn en Zoon, Berkenlaan 38,
Sassenheim. Kweekerij van en handel in
bloembollen enz. De vennootschap onder
firma is met ingang van 1 Mei 1937 ont
bonden. Het bedrijf wordt voortgezet dooi
den vennoot A. Oudshoorn, die met toe
stemming van den uittredenden vennoot
den handelsnaam: K. Oudshoorn en Zoon
zal blijven Voqréh.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
DE DIPLOMATIEKE REIZEN.
Internationale Arbeidsconferentie.
De Poolsche president, Moscicki, heeft
gisteren te Boekarest een bloemkrans bij
het graf van den Onbekenden Soldaat ge
legd, waarbij vele autoriteiten en de
Poolsche minister van buitenlandsche
zaken, Beek, aanwezig waren.
Gisteravond is in het koninklijk paleis
een diner aangericht, waaraan koning
Carol, president Moscicki, de Roemeensche
kroonprins, minister Beek, Tatarescu, An-
tonescu en vele andere hooggeplaatste per
soonlijkheden aanzaten. Na het diner werd
een galaconcert gegeven.
Nadat Von Neurath te Belgrado nog
maals een onderhoud heeft gehad met
Stojadinowitsj en door prins-regent Paul
was ontvangen, is een officieel commu
niqué uitgegeven. Daarin wordt gezegd,
„dat het herhaalde samenzijn van den
Duitschen rijksminister met den Joego-
slavischen premier Stojadinowitsj gelegen
heid geboden had, om alle Duitschland en
Joego-Slavië interesseerende vraagstukken
uitvoerig te bespreken.
Daarbij is gebleken, dat de wederzijdsche
opvattingen over den politieken toestand
en over het nut van vreedzame samenwer
king der beide staten overeenstemmen.
Beiderzijds werd de wensch en de wil
tot uiting gebracht door verdieping der
wederkeerige betrekkmgen de zaak van
den algemeenen vrede te dienen".
Gisteravond hebben op verscheiden pun
ten van de stad studenten gepoogd tegen
Duitschland te demonstreeren.
Een groep van twee a driehonderd stu
denten poogde de villa te bereiken, waar
Von Neurath logeert, en uitte vijandige
kreten tegen het Hitlerisme en het fas
cisme.
Een andere groep verdrong zich bij de
Fransche legatie, om er een sympathie-
betooging te houden.
De politie kwam evenwel krachtig overal
tusschenbeide en joeg de betoogers uiteen.
Eenige manifestanten werden gearresteerd.
Bij den voorzitter van de internationale
arbeidsconferentie zijn van de zijde van
het internationaal verbond van vakver-
eenigingen protesten ingediend tegen de
toelating van de arbeidersgedelegeerden
uit Letland. Lithauen, Griekenland, Bul
garije en Oostenrijk.
De vertegenwoordigers van het interna
tionaal Christelijk vakverbond hebben hier
tegenover gesteld, dat men twee stand
punten kon innemen. Men kon van opvat
ting zijn, dat de protesten geen effect sor-
teeren. omdat men zich er toch niet aan
stoort, of men zou de protesten wel in
dienen, doch dan daarbij ook verzet moe
ten aanteekenen tegen de toelating der
Russische arbeidersafgevaardigden, aan
gezien in Rusland evenmin als in Duitsch
land en Italië vrije vakvereenigingen be
staan.
Deze meening werd onderschreven door
den voorzitter van het J.C.V.. den heer
Pauwels (België), den secretaris Serrarens
(Nederland) en den penningmeester Ame-
link (Nederland). Men verwacht, dat het
protest tegen Oostenrijk niet in discussie
zal komen, aangezien het hier een her
haald protest betreft. Over de vier andere
wordt wel een gedachtenwlsseling ver
wacht.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd is voor het candidaats-examen
Indisch recht de heer E. Roosegaarde Bis
schop (Den Haag)candidaatsexamen wis-
cn natuurkunde letter J dé heer C. Vink-
huyzen (Leiden); voor het candidaats
examen wis- en natuurkunde, letter L,
mej. H. van der Stoop (Den Haag); idem
letter K, de heer W. F. II. M. Mommaerts
(Den Haagi; voor het doctoraal examen
Indisch Recht, de heer The Boen Hwan
Oegstgeest)
Gisteravond omstreeks half zeven is
op den Lage Morschweg een motorrijder, die
in de bocht te veel links uithaalde, in bot
sing gekomen met twee uit de tegenoverge
stelde richting komende jeugdige wielrijd-
sters, waardoor een hunner, de 8-jarige N.
T„ bloedend aan het hoofd werd verwond
en bovendien een sleutelbeen brak. Na door
den E.H.D. naar het Academisch Ziekenhuis
te zijn overgebracht, waar zij werd behan
deld, kon zij later in den avond naar de
ouderlijke woning worden vervoerd.
Hedenmorgen omstreeks halfelf is een
brandje uitgebroken in een schuurtje, be-
hoorende bij het perceel Borgerstraat 1, be
woond door G. A. S. De oorzaak was het
omvallen van een brandend petroleumstel,
terwijl de vrouw des huizes even afwezig
was. De buren slaagden erin het vuur met
eenige emmers water te blusschen, zoodat
de schade beperkt bleef tot eenige verbran
de planken en de uitgerukte motorspuit
geen dienst behoefde te doen»
DUITSCHLAND
Rechters voor den Haag benoemd.
Communisten veroordeeld.
De regeering heeft den president van het
Hanseafcische „Oberlandesgericht", senator
dr. Curt Rothenberger en den professor in
het internationale recht aan de universiteit
van Berlijn, dr. Victor Brims, benoemd tot
leden van den permanente hof van
arbitrage te *s-Gravenhage.
De vroegere communistische Rijksdag
afgevaardigde Maddalena en vier andere
beklaagden hebben voor de Volksrechtbank
te Berlijn terecht gestaan terzake va.n het
in gevaar brengen van de veiligheid van
den staat.
Twee der beklaagden werden ter dood
veroordeeld. Maddalena werd tot levens
lange dwangarbeid veroordeeld, terwijl de
andere beklaagden eveneens met dwang
arbeid werden gestraft.
Maddalena was in 1933 gevlucht, doch
kortgeleden was hij klandestien naar
Duitschland teruggekeerd om zijn familie
te bezoeken.
FRANKRIJK
Toeneming der spionnage.
De Fransche veiligheidspolitie krijgt het
voortdurend drukker door de toeneming
der spionnage.
De heer Mortessier, de directeur der Su-
reté heeft in een interview verklaard, dat
sinds begin van dit jaar niet minder dan
28 agenten van buitenlandsche mogend
heden achter slot en grendel zijn gezet,
terwijl in 1933 slechts 12 spionnen werden
gearresteerd.
Een wet verbiedt den bladen melding te
maken van de arrestatie van spionnen. Zij
mogen slechts de vonnissen, welke tegen
spionnen zijn uitgesproken, publiceeren.
ENGELAND
De goud-kwestio Twee nieuwe
torpedobootjagers.
In het Lagerhuis heeft sir. John. Simon
verscheidene vragen beantwoord, welke be
trekking hadden op den aan- en verkoop
van goud. Hij zeide: „de Britsche mone
taire politiek blijft zooals deze door mijn
voorganger is vastgesteld in zijn verklaring
op de monetaire wereldconferentie van
1933, in zijn verklaring tot de afgevaardig
den van het Britsche gemeenebest op de
zelfde conferentie en in zijn verklaring van
September j.l. Deze politiek sluit niet in,
dat goud gekocht moet worden tegen een
vasten prijs, doch sluit w.el in het koopen
en verkoopen van goud met het doel onge-
wenschte fluctuaties van den wisselkoers
tegen te gaan.
Wijziging of uitbreiding van het drie
voudig monetair accoord wordt niet over
wogen.
Te Jarrow zijn twee nieuwe torpedoboot
jagers voor de Britsche vloot, de „Cossack"
en de „Afridi" van stapel geloopen.
De turbines van de beide schepen kun
nen 44.000 paardekracht ontwikkelen, welke
den schepen een snelheid van 36 knoopen
zal kunnen geven.
De bewapening bestaat uit acht kanon
nen van vier-en-een-half duim en licht-
afweergeschut.
Gisteren is de Negus gekozen tot eerelid
van den Universiteitsbond van Cambridge.
Toen de Negus de zaal binnenkwam werd
hij luide toegejuicht door de studenten. In
het Franech hield hij een korte toespraak.
Hierop volgde debat over een ontwerp reso
lutie, behelzende dat de beste waarborg
voor den Europeeschen vrede de toepassing
is van het beginsel der collectieve veilig
heid.
HONGARIJE
De bevoegdheden van den Rijksbestuurder.
De definitieve tekst van het wetsontwerp,
dat de uitbreiding van de bevoegdheden
van den Rijksbestuurder regelt, is gisteren
gepubliceerd. Het wetsontwerp bepaalt o.a.
dat de Rijksdag den Rijksbestuurder niet
meer ter verantwoording kan roepen. Ver
der regelt het de positie van den rijks
regent in de wetgeving alsmede zijn recht
om den Rijksdag te ontbinden. Ook de
procedure die gevolgd moet worden bij de
verkiezing van een rijksbestuurder, die in
een gemeenschappelijke zitting van de
beide huizen van het parlement moet ge
schieden, wordt geregeld. Deze vergadering
moet dan een proclamatie opstellen. In
dien er mserdEre candidaten zijn volgt een
geheime stemming. De rijksbestuurder
heeft het recht een opvolger aan te beve
len. Hiji mag echter niet meer dan drie
catudMaijen voortstellen.
EERSTE BLAD
BINNENLAND.
De Ver. van Hoofdambtenaren bl| het»
Marktwezen in Nederland houdt hier
haar jaarvergadering. (Stadsnieuws,
le Blad).
Het Koninklijk bezoek aan de hoofdstad.
(3e en le Blad).
Een bezoek aan de Staatsmijnen. (2eBlad)j
Ons Parlementair Overzicht (3e Blad) j
Njord en de roeiwedstrijden van de „Ko
ninklijke". (Sport, 3e Blad).
Echtpaar te Papendrecht bij het zwemmen»
verdronken. (Gemengd, 2e Blad).
BUITENLAND.
De diplomatieke reizen naar den Balkan.
(Buitenland, le Blad).
De stakingen in Amerika. (Buitepland,
le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
LUXEMBURG.
Officieeie uitslag van het referendum.
Het officieeie resultaat van het referen
dum over het wetsontwerp inzake de open
bare orde is thans bekend gemaakt.
142.671 burgers hebben van hun stem
recht gebruik gemaakt. 70.371 verklaarden
zich vóór, 72.300 tegen het wetsontwerp.
50.67 pet. der stemgerechtigde burgers heb
ben zich dius uitgesproken tegen een ver
bod der communistische partij.
ZWITSERLAND
Op weg naar herstel.
De leider van het financieele departe
ment, bondsraad Meyer, heeft in de bonds
vergadering, waarvan de zomerzitting gis
teravond is geopend, aangekondigd, dab
een wetsvoorstel zal worden ingediend,
waarbij de financieele crisiswetgeving nog
voor korten tijd zal worden verlengd.
Bondsraqd Meyer stelde vast, dat Zwit
serland van Januari tot September 1936
het hoogtepunt van de 6-jarige crisis heeft
doorgemaakt. De handel en het vreemde
lingen- zoowel als elk ander verkeer, had
den toen een niet te voorzien dieptepunt
bereikt. De devaluatie heeft in enkele op
zichten spoedig een wending ten «oede
bewerkstelligd, doch over het geheel het
karakter van het crisisjaar 1936 niet meen
kunnen veranderen.
UIT HET VERRE OOSTEN
Opstand in Jchol.
De Ohineesohe pers meldt dat vierdui
zend bewoners van Jéhol in opstand tegen
de Mandsjoerijsehe en Japansche troepen
zijn gekomen. De opstand zou zich tot
Noord-Tsjahar dreigen uit te breiden. De
Mongoolsche autonome regeering van
Tsjapser zou tot krachtige maatregelen
besloten hebben.
MEXICO
Het petroleum-conflict.
Het federale scheidsgerecht zal thans
moeten onderzoeken, in hoeverre de eco
nomische draagkracht der petroleummaat-
schappijen toelaat, dat aan de looneischen
der arbeiders wordt voldaan. Tevens zal
het een oordeel moeten vellen over de ver
dere eischen, welke de arbeiders stellen.
De arbeiders eischen uitbetaling van het
volle loon over den tijd, dat het werk heeft
stilgelegen, alsmede van alle door de gede
legeerden gedane uitgaven en andere kos
ten gedurende zes maanden, dat met de
werkgevers besprekingen gevoerd zijn over
een de geheele petroleumindustrie omvat
tend collectief contract.
Intiéschen is het werk nog niet hervat.
