VA
JuMbuimqiiSt itii
Gist is Leven!
LEIDSCJ DAGBLAD - Tweede Blad
Woensdag 26 Mel Iffl I j
KERK- EN SCHOOLNIEM
ie
Dr. J. POS, Tandarts
SNELLE HULP
Abonneert U op het Leidsch Dagblad
IN/T IN LITTEKEN
VRAGENRUBRIEK
jij pijn en zich ziek gevoelen
P. DE GRUYTER Zn. N.V.
Een Flinke Winkeljuffrouw
BOEKBESPREKING.
Vrijgevochten, door Hans Martin.
Uitgave H. P. Leopold's Uitg. Mij.
Den Haag. Prijs ingen. f. 2.90, geb.
f. 3.90.
Hans Martin schreef vijftien jaar gele
den „Malle Gevallen", een boek. dat veel
opgang maakte en de jonge generatie van
toen liep er mee weg. Niet lang geleden
maakte dit boek het onderwerp uit van een
der eerste Hollandsche films. Dat deze geen
succes werd lag niet zoozzer aan den scena
rioschrijver als wel aan alles wat nog aan
onze nationale filmkunst ontbreekt, De
film zelf werd een deceptie en het boek,
dat we naar aanleiding daarvan nog eens
doorbladerden, ook. We vonden het wat
opgeschroefd.
Als er nu na al die jaren een nieuw werk
van dezen auteur verschijnt, zijn we ge
spitst en ons hart klopt, vol verwachting.
Wat zal dit zijn, een teleurstelling of een
her-beleving van vroeger zoo gewaardeerden
humcr.
Het is niet gemakkelijk den lezer een
beeld te geven van de waarde van dit boek.
want het is ook inderdaad een teleurstel
ling gewerden. Een teleurstelling: omdat
de geschiedenis van den zeer eenzijdig ge-
teekenden extra braven, extra serieuzen en
extra verliefden jongeman Freddy alle be
zonkenheid en allen emstigen grond mist,
die men van den auteur, die intusschen ook
vijftien jaar ouder is geworden, zou mogen
verwachten. Het verhaal begint in 1912,
toen de held zoowat 18 jaar was en het
eindigt midden in den wereldoorlog met
zijn dood als oorlogsvlieger m Engelschen
dienst.
Daartegenover staat dat het boek vlot
leest, stylistisch goed geschreven is, hier
en daar menschelïjk is en zelfs wel eens
ontroert, maar ook een zekere spanning
bezit, die het ongewenscht maakt deze
„vrijgevochten geschiedenis" in de kinder
kamer te laten slingeren.
Alles met elkaar ware het voor Hans
Martin misschien beter geweest zijn lite
raire onsterfelijkheid die aan Malle Geval
len hing, niet te verbrokkelen.
Tuchtschool, dcor Ys Vissel. Uit
gave van C. A. J. Dishoeck N.V.
Bussum. In het jaar MCMXXXVH,
prijs geb. f. 3.90.
Het is werkelijk zooals de uitgever in
zijn voorwoerd zegt: hier is een vrijwel on
bekende wereld, die voor ons opengaat.
Want weinigen onder ons weten hoezeer
een opvoedingsgesticht een gevangenis
nabij komt, met alle ongelukkige toestan
den van dien en hoezeer ook in later jaren
het streven de „verpleegden" paedagogisch
menschel ijker op te voeden, hen bruik
baarder maakt voor de maatschappij waar
in ze vroeger of later terugkeeren.
Jongens en meisjes kunnen naar een
tuchtschool gestuurd worden, door een
rechterlijk vonnis of op verzoek van ouders
of voogden. Daarom moest een boek als dit
zijn weg vinden naar alle gezinnen. Er is
een moeder in dit boek, die zegt: „als we
geweten hadden wat een tuchtschool eigen
lijk is, zouden we er onzen jongen nooit
heengezonden hebben!" Hoeveel leed was
dezen jongen bespaard gebleven, aan wien
niets anders te verwijten viel, dan dat zijn
ouders hem geen baas konden, als die zich
bewust waren geweest waar ze hun kind
heenstuurden? Hoeveel te ergerlijker dan
diezelfde onwetenheid iof gemakzucht!)
aan te treffen bij het Bestuur van een
Weeshuis, dat een nerveuzen, ongezegge-
lijfcen slungel niet aan de regels van het
huis kon leeren wennen, en hem maar
naar de tuchtschool stuurde.
Dit boek bedoelt geen aanklacht te zijn
tegen de in ons land bestaande tuchtscho
len. Een hoofd dat regeert volgens de doode
letter van zijn reglementen, afgestompt
personeel en jonge paedagogen die in den
aanvang den berg van verdorde voorschrif
ten en ingeslapenheid als onoverkomelijk
beschouwen en tóch iets weten te bereiken,
zal wel van alle tijden en alle landen zijn.
Temeer mogen we het dan ook toejuichen
als het blijkt dat er iets goeds met deze
jongens, die waarachtig geen engelen zijn,
wordt bereikt. Als er langzamerhand min
eer gestraft behoeft te worden op de
school zelf, als de geest gezonder wordt en
door de jaren heen het percentage van
„terugkeerenden" daalt.
Een roman is het niet. Een aaneenscha
keling van voorvallen onder een handje
vol boefjes, ieder voor zich een type en
een mensoh. Dit menschelijk zien en be
leven van Ys Vissel vooral maakt het boek
zoo sympathiek en nuttig om door een ieder
te worden gelezen.
„Opkomst", door Helma Wolf-Catz.
Uitgegeven bij Sijthoff N.V., Leiden
„Opkomst" is de familieroman van drie
geslachten Katowitzer. naar Holland uit
geweken rasechte Poolsche Joden, mars
kramers en kleine neringdoenden, wier
Oostersch-hartstochtelijk bloed zich ver
mengt met dat van Westelijker volken en
wier kinderen het brengen tot knappe
geleerden en rijke fabrikanten. In vele op
zichten een werkelijk knap geschreven
boek in bouw en verdeeling. ontwikkeling
der karakters, vooral ook het internationa-
liseeren van deze ghetto-joden, wier typi
sche raskwaliteiten zich toch nimmer ver
loochenen. Vooral de verknochtheid aan
familie en eigen bloed komt buitengewoon
tot zijn recht; de verloving en het huwe
lijk van de stille Jetje behoort daarbij tot
het beste wat hier gegeven is. Wel missen
we ook in dit boek weer, als in zoovele wer
ken van jongere auteurs, wier gegeven zich
uitstrekt over een periode vóór den oorlog
en er na en in dit geval bij de oudste gene
ratie nog veel vroeger, het duidelijk maken
van den overgang der tijden in de perso
nen zelf en van het onderscheid tusschen
jonge menschen van nu en vroeger. Het
is in een breed opgezette roman als deze
niet voldoende te constateeren, maar er
moet ook gemotiveerd worden. Zoo blijft
het den lezer onverklaarbaar waarom José,
het zwarte schaap uit de familie, commu
nist moet worden. De schrijfster maakt
zich van dit probleem veel te gemakkelijk
af, ze weet blijkbaar zelf geen raad met
het stuurlooze en onevenwichtige jongetje
dat ze geschapen heeft.
Hoe het zij, het verhaal biedt veel aan
trekkelijks. Men heeft er wat in te lezen
en er is wat"3k te overdenken en in beide
gevallen is de tijd, daarmede gemoeid, niet
verloren.
„Visschers voeren uit", door Marie
van Dessel-Poot. Uitgave van Dis
hoeck Bussum. Teekening en om
slag en titelpagina zijn van Jan
Weiland.
Dit boek is opgedragen aan het Comité
voor het Visschersmonument te Vlaardin-
gen en de schrijfster heeft zich wel zeer
weten te oriënteeren in het visschersbe-
drijf. zich in het. noodlot dat aan dit vak
kleeft, ingeleefd en het ons op een sobere
en suggestieve wijze voorgelegd.
Het is verschrikkelijk, dat ieder jaar weer
de zee haar offers eischt, vaders, zoons,
bruidegoms en jonggehuwden, de zee vraagt
nimmer maar neemt ze ongevraagd. Daar
is de bestaanszekerheid en het hartelijke
gezinsleven aan de wal, daar is de hang
naar het water, naar de oneindigheid en
de ongewisheid Daar is de voortdurende
onzekerheid bij de achterblijvenden. de
angst tijdens een storm, de ellende als een
schip te laat thuiskomt een ellende die
groeien kan tot fatale zekerheid als de
dagen verstrijken en geen berichten meer
ontvangen worden. De weduwen en de moe
ders wier zoons een voor een gaan en niet
weer keeren. de kinderen die geboren wor
den als hun vader al dood is, de armoede
en de bedeeling het is alles gruwelijk
op het land.
Daar tegenover stelt de schrijfster ons
nog haast wreeder het lot van hen die op
zee zijn. Het verre kerkhof daarginds in
Lerwick, met zijn eigen „Hollandsche"
hoek: het overboord slaan en verdrinken
bij een „kaaier": de radio die het bericht
doorgeeft dat thuis een vrouw sterft of een
kind en de machteloosheid od den verren
afstand: de mogelijkheid van het overvaren
worden wanneer de Maria Magdalena, met
wie we uit- en thuisvaren, achter haar
vleet ligt en een oceaanstoomer er bijna
overheen gaat. Het zijn maar luttele blad
zijden met doodsangst van de opvarenden
die de reus die niet schijnt te wijken, op
zich af zien komen
De vroomheid en de biigeloovigheid van
de visschers. die op de zee, waar alles ernst
en mysterie ademt leeren hoe nietig het
leven is en iedere dag. ia ieder uur het
einde brengen kan. Wij leven volkomen mee
in het leven en het harde lot van de thuis
blijvers en de visschers od de Maria Mag-
delena met wie we ten slotte ondergaan
in het zoogenaamde eerlijke, maar zoo
gruwzame zeemansgraf. Een mooi boek!
Dat Snelle Ding. een klaxonatie
door Robert Peereboom. Met rappe
notities van Alex Horn. Carosserie
Andries Blitz.
Van Robert Peereboom hebben wij inder
tijd het dagboek gehad uit het. leven van
zijn hond. die het hem toeblafte en het
was een verrukkelijk verhaal voor alle hon
denliefhebbers. Zooals voor iederen recht-
geaarden automobilist is de wagen een
ronkend wezen, met een eigenzinnig karak
ter, een wispelturig humeur en wier moto
ren een eigen speciaal zieleleven hebben, in
I
één woord de auto is voor hen iets levends,
waarmede ze alle emoties van den langen
weg en het stadsverkeer, als mensch be
leven. Zoo zal deze smake'iike geschreven
geschiedenis van den man, die eerst niet
wilde leeren che-ffeeren, er achterdochtig
tegenover stond en toen hoe hij het leerde
en tot wat de eerste 50.000 k'lometers hem
alzoo insDireerd- door hen die zelf rijden
en het klappen van de zweep kennen, bij
uitstek gesavoureerd worden. De auteur
heeft er zelf ook al zoo'n pleizier in en dat
is tuist zoo prettig.
De snelle krabbels van Alex Horn zijn
naar verhouding grappig. Alleen de omslag
is minder fraai en laat aan duidelijkheid
wat den naam van het boek betreft, veel
te wenschen over. Deze vervaagt namelijk
in teveel „snelheid"!
Logboek, door A. Viruly. Uitgave
Andries Blitz, Amsterdam.
Dit is een sportief boek van onzen vlieger-
schrijver Viruly, die het verstaat zijn lezers
te boeien en te winnen voor zlin vak. Al
leen vertoont hij af en toe de neiging tot
sentimentaliteit, dat is jammer we hebben
dat al eens vroeger gezegd. Koers houden,
Viruly en niet on sentimenteele zijpaadjes
afdwalen want dan zijt ge niet op uw best!
Het heeft daarbij zijn charme een echt
logboek te zien zooals dat met toestemming
van het Departement van Waterstaat ge
reproduceerd is en wat ingewijd te worden
in de details van het vak. De uitgave is
origineel en zeer fraai verzorgd met mooie
foto's en aardige pknteekeningen van
Titus Leeser. Het geheel een aanwinst in de
sportlectuur, die blijvend mag heeten.
Ik zie, ik zie wat Gij niet ziet,
door J. W. F. Werumeus Buning.
Uitgave Querido. Ingen. f. 3-75 geb.
f. 4.90.
Een van de fataalste dingen in dezen
tijd is dat een auto 80 K.M. behouden
vaart kan rijden. Aan hoeveel vergeet-mij-
nieten en groene zijwegen rijden we zoo
doende voorbij
Zoo beginnen we de zwerftocht door ons
land naar stille stadjes en vergeten plekjes,
te voet. Ook dat is soort. Het is een ver
dienste van den schrijver dat en hoe hij
ons het eigen land leert zien en genieten
en prikkelt tot het oppakken der luie bee-
nen om met eigen oogen te aanschouwen,
de groene verten in Friesland, onbekende
kasteelen in Limburg en Noord-Holland,
het land van de duizend bruggen waar de
auteur geen visch zou willen zijn. omdat
op ieder bruggetje een hengelaar zit....
Hoe ver het lijkt en hoe dichtbij het is!
Al zijn deze zwerftochten verleden jaar ook
bij gedeelten in één onzer dagbladen ver
schenen, zij vormen in boekvorm, versierd
met aantrekkelijke foto's een fraai bezit.
C. N.
KO VAN DIJK's UITVAART.
Het stoffelijk overschot van den acteur
Ko van Dijk zal morgen voor de begrafenis
van 's middags 2 uur worden opgebaard in
de hall van den Stadsschouwburg te Am
sterdam.
PREDIKBEURTEN.
VOOR HEDEN.
LEIDEN.
Vrije Kath. Kerk Vreewijkstr. 19) I
i uur, dienst. I
VOOR DONDERDAG 27 MEI.
LEIDEN.
Geref. Gem. (Nieuwe Rijn): Nam. 8 uur
ds. J. D. Barth van Dordrecht. 1
ALPHEN AAN DEN RUN.
Ohr. Geref. Kerk (v. Reedestraat)Nam
halfacht, ds. Laman.
BOSKOOP.
Geref. Gem.: Nam. halfacht, ds. G H
Kersten van Rotterdam.
NED. HERV. KERK.
Drietal: te Amsterdam (vac. P. J.
cam Abbing) Y. Alkema te Aalsmeer, dr. A
J. Rasker te Nieuw-Buinen en ds. H. c'
Touw te Eerbeek.
Drietal te Amsterdam (vac. dr. K. j
Bahr) J. H. R. Fischer, cand. en hulppred!
te Amsterdam, ds. H. Obendick të"Barmeti
en ds. L. Steil te Wannge-Eikel.
GEREF. KERKEN.
Aangenomen naar Zevenbergen—Roo.
sendaal J. S. v. d. Weg. cand. te Dubbel
dam.
VRIJ-EVANG. GEMEENTEN.
Beroepen: te Heerde (toez.) K. H. Kan-
meijer, cand. te Apeldoorn.
Mevr. A. v. d. V. te L. „Getrude", Her-i
stellings- en Vacantieoord voor Kinderen
en Jonge Meisjes. Zusters Putman en Van
Leeuwen. Telef. 42. Boulevard hoek Voor
straat.
Kinderpension Drieplassenweg 42. Zuster
A. J. Felderhoff.
Dr. J. C. A. Cleveringa, Kinderpension
Duinoord 11. telef. 50.
Mevr. VisserVerdam, Kinderpenslon,
Duinoord 72.
W. T. te L. Er moet voor een strand
tent f. 3 betaald worden tot iets verder
dan het Zuideinde van den Strandboule-
vard, juister uitgedrukt tot 23 meter ten
Zuiden van Kilometerpaal 88.
Op dat gedeelte verder naar het Zuiden
wordt op grondgebied van de gemeente
Katwijk f. 1 betaald, dat strekt zich dus
nog een eind verder uit.
Op het gebied van de gemeente Wasse
naar gekomen, hoeft men niets te betalen
(tenminste voor dat deel, dat direct aan de
gemeente Katwijk aansluit).
W
dat
i»n
den
vond
tera
De
beek
dras
levei
<ete(
Op
topgv
betri
Link
boek
Dil
ook
gebn
Fian
Van
in b'
inimi
«n
eerst
ding
1980
Het TANDHEELKUNDIG INSTITUUT van:
6647
Breestraat 51 - Leiden - Telef. 3608
Spreekuren (ook v. ziekenfondsleden) dagelijks van 91
en 24 uur; Dinsdag- en Donderdagavond van 79 uur.
Spreekuren te OEGSTGEEST: Oranjelaan 21 - Tel. 3761
dagelijks van 4l/s6 uur en volgens afspraak.
Giit-Tamlne helpt niet alleen
bi) pl|n en onwel gevoelen,
maar bet iterkt het geheele
geitel. Het voedt de zenuwen
en zuivert het bloed. Hetzl)
Uw onwel zijn veroorzaakt
wordt door Indigestie of
zenuwen, hoofdpijn of alge
heel niet lekker gevoelen,
U heeft Irving'i GistTamlne
noodlg.
IRVING's GIST-
TAMINE helpt bij:
ZENUWPIJNEN.
HOOFDPIJN.
VERMOEIDHEID,
SLAPELOOSHEID,
RHEUMATIEK,
HARDLIJVIGHEID,
DIGESTIESTOORNISSEN,
VROUWENPIJN.
Koop een flacon van L 0.75.
Verkrijgbaar btj eiken Apo
theker of Drogist En Indien
niet absoluut tevreden, zend
ons de ledige doos en U
krijgt Uw geld terug.
IRVING's
GIST-TAMINE
Lijdt niet degen /eng pijn en ongemefc,
terw#/ Irving't Glsl-
Bi elle Agetheben m Dr*riit«n ie
Fleeee* m F. B.7S. F. MS u F. 3.-.
THANS OOK m DEN HANDEL IN
FROEFVERPAKDNGEN, INHOUDEN
DE S TABLETTEN A F. BJB.
vraagt 1978
Leeftijd niet beneden 18 jaar. Met het vak bekend
strekt tot aanbeveling. Aanm. op Vrijdagavond a.s.
tusschen 6 en 8 u. in ons filiaal Maarsmanssh, Leiden.
