„Corsikaansche Liefde"
Gesprekken met Duitschers
„Ziegfeld, de Revue-Koning"
PEPSODENT!
78ste Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 21 Mei 1937 Vierde Blad No. 23664
Studentenleven en wetenschap in het Derde Rijk
Bezoekt de
Eifelrennen Nürburgring
LISSONE- LINDEMAN
NIEUWE „EXTRA ZaCHTE"
HOOGGLANS
Tino Rossi's prachtige stem
J iL" revue was voor hem nimmer goed-
I fa tejusement. Zijn „Ziegfeld Follies",
twintig Jaar lang, elk jaar in een
v.
De Duitsche student is sedert de natio
naal socialisten aan het bewind kwamen.
I ernstiger geworden. Hij besteedt minder
tijd aan amusement, hij werkt Let u maar
eens op, als u straks door de universiteit
irandelt. u zult dan zien, hoe ernstig al
lerlei problemen besproken worden, hoe
men ook tusschen de colleges door eigen
lijk geen tijd ongebruikt laat!
Met deze woorden begon een gesprek, dat
Sij mochten voeren met iemand, die,
irachtens zijn positie, geacht mag wor
den volkomen op de hoogte te zijn met
jat er leeft in de Duitsche studentenwe
reld en wien wij verzocht hadden, ons het
I Kn en ander daarover mede te deelen.
En inderdaad, er heerscht een ernstige
I stemming. De Duitsche student werkt.
zelfs in den tijd tusschen de colleges door
torden allerlei problemen besproken.
Die problemen zijn niet van polltieken
aard. Dit zij voorop gesteld en met na-
druk gezegd.
Want de Duitsche student, zooals trou-
i tens ook de Duitsche geleerde, bemoeit
I ach niet verder met de politiek, dan strikt
I noodzakelijk is. Zij houden zich liever af-
I tijdig. Dit geschiedt niet alleen buiten de
I universiteiten, het geschiedt ook binnen
deze tempels der wetenschap.
En dat is toch wel een feit. dat de aan-
dacht verdient.
Men zou zoo denken, qn neemt dat in Ne-
i derland vaak ook voetstoots aan, dat de
I jetenschap in het Derde Rijk verpolitiekt
I moet zijn. Het zou toch eigenlijk ook niet
I anders dan voor de hand liggen, dat de
i almachtige regeering ook dit gedeelte van
1 het onderwijs geheel naar fascistischen
i geest had ingericht en niets ongedaan zou
I hebben gelaten om te voorkomen, dat van
i de universiteiten uit ketterijen zich over
i lascistisch Duitschland zouden kunnen
I wrbreiden.
Dit is echter niet het geval; slechts die
I vetenschappen, waarbij politieke opvat-
I tingen direct betrokken zijn. zooals econo-
I mie. landbouwkunde, sociologie en ten
[deele ook geschiedenis en literatuur, on-
i derïinden min of meer den invloed der
I wanderde politieke opvattingen, maar
1 toch ook slechts min of meer.
Het merkwaardige feit doet zich name
lijk voor, dat in de colleges juist die on
derwerpen, waarover meeningsverschil zou
kunnen ontstaan en die discussie zouden
kunnen uitlokken, bij voorkeur vermeden
worden. Men vermijdt liever de kans zijn
vingertoppen te schroeien, dan dat men
zich vrijwillig op gevaarlijk gebied begeeft.
Het universitaire onderwijs brengt dan ook
allerminst propaganda voor het nationaal-
socialisme. Het tegendeel is waar: er zijn
nog steeds professoren, die als het noodig
is geen blad voor den mond nemen en een
meening durven verkondigen, die afwijkt
van de officieel gangbare.
Waar dat niet kan en tot ernstiger con
flicten zou kunnen leiden, volgt men eer.
andere tactiek en neemt wat aan nationaal
socialistische opvattingen verkondigd wordt
eenvoudig op den koop toe. Zoo gaat men
te werk bij die wetenschappen die min
of meer den invloed van het fascisme heb
ben ondergaan.
Men mag dan ook, naar onze zegsman
ons mededeelde, de conclusie trekken, dat
de Duitsche wetenschap niet als geheel is
achteruit gegaan, als gevolg van 't feit,
dat men zich schikt naar de eischen des
tijds. maar van het zuiver wetenschappe
lijke standpunt niets laat vallen.
Maar hoe gaat het dan met kwesties,
waarbij bijvoorbeeld het rassenprobleem,
of economische theorieën betrokken zijn?
hooren wij vragen.
Het antwoord is snel gegeven. Als het
niet anders kan. doceert men in nationaal
socialistischen zin. Het valt dan echter
veien studenten moeilijk, om wat het na
tionaal socialisme als waarheid wenscht
beschouwd te zien. ook als waarheid te
aanvaarden.
En aan den anderen kant mag niet ver
geten worden, dat sommige takken van we
tenschap zelfs in een gunstiger positie zijn
gekomen tengevolge van de veranderde
machtsverhoudingen. Speciaal met de
practische wetenschappen is dit het geval.
Nog meer dan vroeger hecht de Duitscher
aan chemie bijvoorbeeld. De Duitsche
scheikundigen immers moeten het Duit
sche Rijk vrij maken van bultenlandschc
grondstoffen en wat ten bate der schei
kunde kan worden gedaan, wordt waarlijk
niet ongedaan gelaten. Volkskunde, rassen
kunde en aanverwante vakken mogen zich
al evenzeer in de levendige belangstelling
der overheid verheugen.
INTERNATIONALE
OP 13 JUNI 1937
Entr6*-kaor(«n van /"0.48 of xijn verkrijgbaar bij do
REISBUREAUX
BREESTRAAT 151 - TELEFOON 604
1688
(Ingez. Med.)
Al is echter de wetenschap in Duitsch
land als geheel niet achteruitgegaan, dit
neemt niet weg, dat alles toch niet meer
zoo is, als vroeger. Zooals gezegd onthoudt
de Duitsche student zich van politiek. Hij
werkt en slechts een kleine minderheid
doet wel aan politiek. Men mag misschien
zelfs zeggen, dat de meerderheid niet in
genomen is met het nationaal socialisme
als staatstheorie en alleen meedoet, omdat
men niet anders kan. Nu wordt weliswaar
de Duitsche student zooveel mogelijk be
trokken in de politiek door middel van al
lerlei plichten, die de overheid ook den
student op de schouders legt, maar men
voelt in de rijen der Duitsche leiders toch
zeer goed, dat alles niet van harte gaat.
Men voelt, dat in het corps der professoren
en in de schare der studenten een verzwe
gen, een bijna onmerkbare, maar niettemin
aanwezige oppositie sluimert. Georgani
seerd is die oppositie niet. ,Het zou wel
haast een onmogelijkheid zijn, om aan een
staatsuniversiteit een oppositiegroep te
vormen. Maar in de geesten is die oppo
sitie er wel degelijk.
Vandaar, dat de Duitsche overheid de
studenten met een zeker wantrouwen be
schouwt en zich niet eens altijd moeite
geeft om dat wantrouwen te verbergen.
De buitenwacht bemerkt daar niets van.
Men kan nu eenmaal moeilijk de openlijke
waarde van een universitaire opleiding in
twijfel, of zelfs in discussie brengen. Aan
de universiteiten wordt echter, naar onze
zegsman verzekerde, dit wantrouwen wel
degelijk bemerkt.
Het uit zich in een soort van onverschil
ligheid en soms in den vorm van een lichte
mate van tegenwerking. Boeken worden
niet zoo vlot meer ter beschikking gesteld.
Men maakt het den student moeilijker dan
vroeger om kennis te nemen van de ver
boden boeken, die zonder uitzondering in
de universiteitsbibliotheken nog aanwezig
zijn. Men is minder, scheutig met geld voor
wetenschappelijke doeleinden, men legt in
sterkere mate beslag op den tijd der stu
denten, dan hun lief is. Misschien is
daaruit het harde werken van den Duit-
schen student te verklaren.
Bovendien echter krijgt men in weten
schappelijke kringen wel eens den indruk,
dat een universitaire opleiding momenteel
in het Derde Rijk minder in tel raakt.
Vroeger stond een titel in zeer hoog aan
zien. Vandaar dat een verbijsterend aan
tal Duitschers zich ,,Herr Doctor" kon la
ten noemen. Tegenwoordig geeft men in
officieele kringen vaak de voorkeur aan
theoretisch wellicht minder goed geschool
de, maar in de practijk gegroeide mannen.
De self-made man" komt meer in eere
en de theoreticus wordt ietwat naar den
achtergrond gedrongen.
Ziedaar een verschijnsel, dat de aan
dacht verdient, hoewel het misschien
slechts van voorbij gaanden aard is. Een
verschijnsel, dat zich niet alleen verklaren
laat uit het feit. dat Duitschland behoefte
heeft aan mannen van de practijk, aan
mannen van de daad Dit zou Immers geen
voldoende reden zijn om lichtelijk sma
lend te spreken over kamergeleerden en
boekenwurmen. Men beseft toch ongetwij
feld, dat men het op den duur zonder die
kamergeleerden, zonder de theoretici niet
zal kunnen stellen.
Veeleer moet dit verschijnsel verklaard
worden uit het hierboven gesignaleerde
wantrouwen, uit een vage vrees voor ket
terij. Als de Du.t.sche student zich ook
geestelijk liet gelijkschakelen en zich in
den maalstroom der politiek wierp, zou, wie
weet hoe snel, de stemming omslaan
Maar daar zit juist de kneec. De Duit
sche student laat zich niet gelijkschakelen,
hij legt zich noodgedwongen neer bij het
geen onvermijdelijk is. hij vermijdt kwes
ties. die vonken kunnen doen spatten en
hij werkt, harder dan ooit.
De Duitsche sportvlieger graaf Arco-Zin-
neberg. is gistermiddag kort na zijn vertrek
van het vliegveld Aspern bij Weenen ver
ongelukt. Hij was op s'ag dood.
Een verkeersvliegtuig van de lijn Stutt
gartFriedrichshafen is na het opstijgen
te Boeblingen met den grond in aanraking
gekomen en zwaar beschadigd. De werk
tuigkundige-telegrafist en een passagier
zijn om het leven gekomen. De bestuurder
werd ernstig gewond, terwiil drie passa
giers lichtere verwondingen opliepen.
De opzienbarende formule van Pepsodent Tand
pasta. die thans na onderzoekingen, die een half
mlllioen gulden hebben gekost, wordt toegepast,
bevat een geheel nieuw extra zacht bestanddeel.
Het geeft de tanden een schitterende glans, die
nergens ter wereld kan worden geëvenaard.
1 HET HOOGGLANST DE TANDEN TOT DUBBELE SCHIT-
TERING ONSCHADELIJK. Doffe tanden krijgen
zoo'n verblindende glans door de nieuwe
Pepsodent tandpasta, dat ook gij zult zeggen,
dat de glans verdubbeld wordt.
O HET DOET DE TANDEN DUBBEL ZOO LANG SCHOON
L' BLIJVEN - ONSCHADELIJK. De tanden zien er witter
uit. voelen schooner aan en blijven vrij van
tandfilm - Uren langer! En wat nog belang
rijker is: het houdt tandsteenvorming tegen.
O HET GEEFT EXTRA VEILIGHEID. OMDAT HET DUBBEL
•5- ZOO ZACHT IS Proeven bewijzen, dat de Extra-
zachte Pepsodent dubbel zoo zacht is als de
Jolijstmiddelen. die gewoonlijk gebruikt wor-
en. Daarom hoogglanst het de tanden zonder
gevaar voor het tandglazuur.
Hoo"qglanj—Uw Tanden - GRATIS. Deze coupon geeft
recht op een flinke hoev.elh id Extra zachte Hoog
glans Pepsodent Tandpasta. Coupon uitknippen,
duidelijk invullen, postzegel van 3 ct. voor porto
insluiten en als brief zenden aan de firma B.
Meindersma - Westerbaenstraat 151 - Den Haag.
1679
(Ingez. Med.)
LLEWELLYN WEGENS PECH OP
CROYDON TERUGGEKEERD.
De Britsche vlieger Llewellyn, die gister
ochtend om 8 uur 42 Br. tiid was opgeste
gen om to trachten het record over den
afstand EngelandKaapstad v.v. te ver
beteren is. na zes uur vliegens wegens een
defect aan de schroef van zijn toestel, op
Croydon teruggekeerd.
DE POSTVLUCHTEN.
De „Perkoetoet" is op de uitreis te
Bandosng geland.
tweede Mrs. Ziegfeld was en de opnamen
van deze film adviseerde) en tal van be
kende Amerikaansche revue-sterren, zoo
als Fannie Brice en Harriet Hoctor, allen
ontdekkingen van den in 1932 arm en
gedesillusioneerd gestorven Florenz Zieg
feld, spelen in deze „eere-film" voor de
amusementskunst hun oorspronkelijke rol
len. De film beleefde, haar Europeesche
première op de Fes.tspiele van Salzburg in
den zomer van 1936.
MAG EEN DOKTER?
Antwoord op een reeds vaak gesteld
Dilemma.
Tal van geesten, in zoowel als buiten
de medische wereld hebben zich bezig ge
houden met een vraag, die bijna even zoo
vele malen met de grootste beslistheid
werd beantwoord, maar die desondanks
telkens weer opnieuw aan de orde wordt
gesteld. Het „ja" klinkt even hartstoch
telijk als het „neen", telkens weer komen
nieuwe argumenten, of maken andere per
sonen dezelfde kwestie weer aanhangig,
zonder dat zij erbij nadenken, dat reeds
vroeger dit probleem in alle uitvoerigheid
van alle kanten werd beschouwd.
Dit „dokters-dilemma" betreft de oude
vraag of een geneesheer het recht heeft,
moedwillig ,en bewust het leven te ver
korten van een zieke, wiens toestand ho
peloos is, die onverbiddelijk ten doode is
opgeschreven, die ondragelijke pijnen lijdt
en die in elk geval zal sterven en voor
wie het alleen een groote weldaad zou zijn,
wanneer dit onherroepelijk oogenbiik van
verscheiden, eerder aanbreken mocht, dan
de Natuur voorzien heeft.... Is zulk een
dokter niet barmhartig? Is het geen daad
van zuivere deernis, wanneer hij ingrijpt
en rust brengt aan den lijder, die in geen
geval te helpen is?
Dit is een ernstig, een waardig en een
hooggestemd argument, dat men moet
aanhooren en overdenken. Zij, die het stel
len. spreken niet lichtvaardig en gewen
blijk van besef van het hooge en mensche-
lijke van de taak des geneesheeren.
En niettemin hebben zij volgens ande
ren ongelijk. Zoovaak dit strijdpunt reeds
werd opgeworpen, zoovaak werden rede
nen te berde gebracht, welke deze stelling
steeds weer verwierpen.
Want de medische wetenschap ook al
is haar ontwikkelingsgang in der eeuwen
loop schitterend te noemen ként geen
absolute zekerheid nopens dood en leven.
Integendeel; zij stelt zich nog steeds en
onveranderlijk en met negatie van al haar
diepgaande ontdekkingen, op het stand
punt, dat zoolang er leven is, hoop zal
blijven bestaan.
De medische wetenschap heeft geen an
dere taak dan het leven te dienen, óók
als dit leven een lijden te beteekenen
heeft. Sinds de dagen van Hyppocrates
was dit zoo en het geldt nog voor den
dag van heden: het. is niet te gedoogen,
dat op welke humane gronden ook
een dokter opzettelijk het leven van zijn
medemensoh verkort.
Dit standpunt, waarmee altoos weer de
discussies over dit thema worden besloten,
wordt ook wederom gehuldigd in de Fox
film: „De Misdaad van Dr. Forbes" en de
misdaad, waarvan hierbij sprake is, houdt
juist die kwestie in: het verlossen van een
lijder uit zijn vreeselijke pijnen door den
dood. Daarvan wordt de jonge dr. Forbes
beschuldigd en daarvoor staat hij terecht.
En als getuigen treden zijn collega's op,
die het andere standpunt vertolken en
eensgezind verklaren, welken weg de ge
neesheer heeft te gaan.
Deze week kan men genieten van den prachtigen zang van den beroemden Tino
Rossi in de film „Corsikaansche Liefde", waarin tevens optreden Paul Azais, Nita
Raya, Pierre Stephen, Monique Rolland e. a. Hierboven een scène uit deze film, met
Tino Rossi, wiens zeldzame stem in vele landen triomfen vierde, in het midden.
Ergo: hier wordt een klemmend vraag
stuk aan de orde gesteld, dat niet alleen
in den kring der medici telkens weer be
langstelling wekt, maar ook daarbuiten
ontelbaren bezighoudt.
Nog belangwekkender wordt deze film
door een reeks van bij-omstandigheden,
welke nog meer relief geven aan dit di
lemma. Immers: de zieke, waar het in dit
verhaal om gaat, is zélf arts en heeft een
levendig besef van den ernst en de hope
loosheid van zijn toestand. Gemarteld door
zijn lijden, smeekt en bidt hij de doktoren
om hem heen. een eind te maken aan zijn
folteringen. Zij weigeren, zooals zij dit im
mer doen; met stukgebeten lippen, met het
te hulp roepen van al hun geestkracht,
maar zij weigeren onherroepelijk. Toch
staat één hunner, dr. Forbes terecht
Want en dit maakt deze zaak onzui
ver en daardoor te boeiender het is de
vraag, of dr. Forbes, indien hij hier zijn
medischen plicht schond en ingreep in
het Goddelijk Recht wel inderdaad ge
dreven werd door hooge motieven, of hij
geen bijbedoeling had en den zieke uit den
weg wilde ruimen, waarbij hij maar al te
blij was met het smeeken van den lijder..
Er bestaat dit laat zich niet looche
nen een bijzondere vriendschap tusschen
dr. Forbes en de jonge vrouw van zijn pa
tiënt en nu ligt de conclusie voor de hand,
dat er in dit geval van een ernstig en
waardig doktersdilemma eenvoudig geen
sprake kan zijn en dat al te hooge motie
ven, pro zoowel als contra, voor dezen dr.
Forbes eenvoudig niet gegolden hebben,
dat hij een lage misdadiger is. een moor
denaar, den doktersstand onwaardig.
Echter zegt dr. Forbes te zijner verde
diging: Voor zoover mensohen en voor
zoover medische wetenschap tot oordeelen
in staat is en mijn collega's zullen hier
mede moeten instemmen was de zieke
ten doode opgeschreven, zou hij binnen
enkele dagen of weken móéten sterven.
Waarom zou ik hem dan nog vermoorden?
Om zijn weduwe te kunnen trouwen? Ik
zou immers slechts eenig geduld behoe
ven te hebben en niet de schandelijke
lafheid hoeven te begaan van een ster
vende te vermoorden!
De lezer gevoelt, dat er een klank van
waarschijnlijkheid ligt in hetgeen dr. For
bes hier te zijner verdediging aanvoert.
Maar hij gaat verder en verklaart, dat hij
ook niet heeft ingegrepen en niet gehoor
gegeven heeft aan het eindelooze smee
ken van den zieke, die wilde, dat er een
eind zou kernen.
Echter is er geconstateerd, dat de pa
tiënt geen natuurlijken dood gestorven is
en het zijn de doktoren zélf geweest, die
daarop de politie waarschuwden
Men beseft, dat dit drama en in het
bijzonder deze rechtszitting van een on
gewoon groote spanning is en dat het lot
van dr. Forbes niet alleen aan een zijden
draad hangt, maar bovendien onmogelijk
vooraf te berekenen is. Dit is één der mo
tieven, welke deze film zoo boeiend maken
en haar verheffen boven een gewone sfeer
van misdaad naar een gebied, dat zéker
niet alledag op het filmdoek te zien is en
dat terstond de diepe belangstelling van
den toeschouwer wektl
Diok Powell en Myrna Loy in Ziegfeld, de Revue-koning.
Het werk, dat de Metro thans presen
ten, is in meer dan een opzicht een uni-
tuin.
Niet alleen, dat in technisch en artistiek
•Wicht het jarenlange werk en de rijk-
van het materiaal tenslotte beloond
'erden met een revuefllm, die terecht
'werelds grootste filmshow" genoemd
sordt. niet alleen dat deze serie van
Mlante nummers bijeengehouden wordt,
tertkomt uit dien fijnen en in zijn lichten
ten van ernst en overtuiging nauwelijks
merkbaren „inhoud": het leven en de
wertuigingen van Florenz Ziegfeld, dien
bootsten showman dien de wereld ooit ge
teld heeft. maar meer nog is deze film
te eerebewijs van de gansche cinemato-
S'alie aan dien voorlooper van de film
test: een bewijs van erkentelijkheid voor
"Jt Florenz Ziegfeld voor de moderne
j®usementskunst gedaan heeft, en een
te'ijs tevens hoe de film in haar tech-
teche volmaking, in haar onbegrensde
"Passie-mogelijkheden de lijnrechte voort
ging is van wat Ziegfeld zelf niet meer
Jtect beleven, maar wat hij in deze film
crwerkelijkt zou hebben gezien: Zijn
rjte'n van schoonheid, zijn stervens
woorden „I want to get higher, higher
"rit more steps".
Ziegfeld bouwde altijd in de hoogte en
?e diepte. De „Bühne" was voor hem
te Prebleem der zwaartekraoht, dat hij
.'r08 met zijn visioenen van schoonheid.
-girls" waren voor hem de nymphen
een eeuwigdurenden midzomernachts-
hij verheerlijkte het vrouwelijk
zooals hij het rhythme van den
■(j~ verheerlijkte, het wonder van de
j^eivoeging en de gedurfdheid van een
nieuw „corps" van uitgelezen beauties zijn
droomen hielpen verwerkelijken, waren die
unieke verpersoonlijking van het moderne
meisje, dat zij er tenslotte het heele
„type" van bepaalden. Nergens ter wereld,
waar revue gespeeld wordt, zal men ooit
de grondslagen, die Ziegfeld in de prak-
tijk van zijn jaariijksche revues in het
New-Yorksche „New Amsterdam Theatre"
legde, kunnen vergeteen. Hij schiep de
„girl". de „finale", de „song", de „show".
En toch werd deze man achterhaald door
het noodlot, van dertig, veertig jaar te
vroeg te zijn geboren: op het eind van zijn
leven zag hij niet alleen de door hem
ontdekte sterren, niet alleen de mooiste en
geestigste ..follies", maar zijn gansche
idealen overgaan naar dat Paradijs, dat
voor hem gesloten bleef: Hollywood.
Hollywood heeft thans dezen tragischen,
maar krachtigen en mannelijken .show
man" geëerd in 'n film. die niet in de eerste
plaats zijn „leven" is, maar meer de sa
menvatting ervan in heldere en klare
dialogen.
Op haar beurt is dan ook deze film weer
geëerd door de officieele Amerikaansche
Academy of Motion Pictures, die „The
Great Ziegfeld" bekroonde met de hoog
ste onderscheiding, die filmland kent: de
beste „allround productie van het jaar
1936".
Bijzonder verheugend is het nog, dat de
nieuwe ster der Metro, de Oostenrijksche
Luise Rainer, die men hier voor het eerst
ziet optreden in de rol van de in Neder
land geboren en onder den geliefden ope
rettecomponist Max Gabriel tot wereld
roem gekomen Anna Held (de eerste Mrs.
Ziegfeld) afzonderlijk werd bekroond en
door de Academy uitgeroepen tot de „beste
actrice van 1936" om haar creatie in deze
film. Myrna Loy speelt voorts de rol van
Billie Burke (de bekende actrice, die de
