STADSNIEUWS
De conductrices der N.Z.H.
78ste Jaargang
ZATERDAG 15 MEI 1937
No. 23660
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Weerverwachting voor Pinksteren
Nieuwe Eerste Nederlandsche N.V.
IM. NOOMEN.
TCCNECI
NIEUW/
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
Tweede Pinksterdag
Een modern Coiffure
Salon de Coiffure „Eugène"
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3tftfs7per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal wooraen
pan 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets.' porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
és
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35-
per week .V.'.V.V f. 0.18
Franco - per post f. 2.35 per 3 maanden 4. portokosten.'
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.>
Foto van Vliet.
Te verwachten is dat de liooge-
drakking uit het Westen zich
langzaam naar ons land zal ver
plaatsen, waarbij de wind Noord
zal worden. De regen kan in den
avond en nacht nog aanhouden,
maar overdag wordt weinig of
geen regen met vrij koel weer ver
wacht, terwijl voor den Tweeden
Pinksterdag wat meer zon is te
wachten.
Sprekende cijfers!
Ongevallenverzekering,
f. 10.000.- bij overlijden.
20.000.- bij blijvende invaliditeit.
Jaarpremie vanaf f. 13.50.
BIJKANTOOR LEIDEN, BREESTRAAT 10a
Telel. 302 - Na 6 uur 2419.
1402 (Ingez. Med.)
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
Vanmorgen zijn de negen conductrices der N.Z.H.T.M., die sedert begin Mei hier ter
stede in opleiding zijn, voor het eerst in uniform verschenen, van welke gelegen
heid onze fotograaf meteen gebruik maakte om bovenstaande opname van de nieuwe
functionaressen te vervaardigen. In den loop der volgende week zullen zij haar
diensten op de stadslijn aanvangen.
MU. DER NED. LETTERKUNDE.
Voordracht van prof. dr. Marius Valkhoff.
In de maandelijksche vergadering van
de Maatschappij der Nederlandsche Letter
kunde, welke gisteravond in het Nutsge-
bouw is gehouden, heeft prof. dr. Marius
Valkhoff een lezing gehouden over: „Ron-
cevaux en de laatste onderzoekingen aan
gaande het Rolandslied".
Spi'. begon met eraan te herinneren, dat
het dit jaar juist een eeuw is geleden, dat
Francisque Michel de eerste editie uitgaf
van het Rolandslied.
Ter herdenking van deze gebeurtenis
heeft het spreker gepast geleken een over
zicht te geven van wat de onderzoekingen
aangaande het heldendicht ons de laatste
vijftien jaren geleerd hebben en na te gaan
in hoeverre de geruchtmakende opgravin
gen, die in 1934 onder leiding van de abdij
van Roncevaux te Ibaneta plaats vonden,
hebben bijgedragen tot een beter begrip
van het vraagstuk van den oorsprong van
het Rolantslied. Te dien einde is hij in den
zomer van 1935 naar Roncevaux in
Spaansch Navarra gereisd, waar het hel
dendicht speelt, om zich ter plaatse van
het een en ander op de hoogte te stellen.
Men moet bij de bestudeering van het
Hoiand-vraagstuk, aldus spr., onderscheid
maken tusschen de geschiedenis, die slechts
weinig vermeldt van het achterhoede-ge-
vecht in de Pyreneeën en den dood van
Ruodlandus, een marktgraaf van Karei den
Groote, de geschreven legende, die drie
eeuwen later dit gegeven met allerlei bij
zonderheden tot iets geheel nieuws uit
werkte, en de ongeschreven legende, na
melijk de herinneringen, die in het heele
Baskenland aan heiligdommen .rotsen en
valleien verbonden zijn. Het is te begrijpen,
tot deze ongeschreven overlevering vooral
in Roncevaux levendig is.
Van de verschillende verklaringen van
het ontstaan van het heldendicht berust de
bekendste, die van nrof. J. Bédier voorna
melijk op een voorafgaan van de onge
schreven aan de geschreven overlevering,
bit nu acht snr. een onmogelijkheid want
ce laatste onderzoekingen hebben geleerd.
Jat eigenlijk geen der gebouwen of gedenk
tekens, die spr. uitgebreid behandelde, met
zekerheid van vóór het verschijnen van
het Rolandslied dateert.
In dit. licht moet men ook d.e opgravin
gen bezien, die in den zomer van 1934 door
Ce abdij van Roncevaux zijn ondernomen.
~e dien tijde werd daar een monument ter
jjre van Roland door de deputatie van
Navarra ingewijd en de Spaansche couran
ten stonden vol met artikelen waarin waar
heid en legende dichterliik vermengd wer-
cen. Om hun nieuwe stof te geven, besloten
Ce kanunniken van Roncevaux, den bodem
zen de hun toebehoorende kapel van Iba-
Jeta te laten onderzoeken. D;t was inder
daad een goed denkbeeld, want deze ruïne
Is het oudste overblijfsel dat de streek
bezit.
In de 12de eeuw werd zij pas aan de
hgende verbonden door den naam Kapel
'zn Karei den Groote; tegen het eind van
Je 11de eeuw echter wordt zij vernield als
-oonasterium Sancti Salvatoris. Die op-
pavingen brachten twaalf vrij lange ske-
'etten nan het licht, welke in Spanje on
middellijk als die van de twaalf paladij
nen werden geïdentificeerd. Dit was te
mooi om waar te zijn en de'Fransche pers
"we dan ook terstond haar twijfel,
«iet zoozeer om de redenen waarom wij
sceptisch hiertegenover staan, dan wel
omdat het Rolandslied nadrukkelijk de bij
zetting van Olivier in de kerk van Saint
Romain te Blaye vermeldt.
Spr. ziet in deze graven echter eerder
een laat gebruik maken van een reeds ver
breide Roland-legende. Wanneer de mon
niken van de naburige abdij van Saint
Jean de Sorde tusschen 1050 en 1120 val-
sche oorkonden vervaardigen met de
namen van Karei den Groote, aartsbis
schop Turpin en Hertog Sanson de Bourg,
ten einde zich onafhankelijk te maken van
de moeder-abdij van Saint Michel de Pes-
san, kunnen hun confraters van Ron
cevaux wel in staat zijn geweest uit hun
knekelhuis twaalf skeletten samen te stel
len of wel langzamerhand twaalf monni
ken in de kapel van Karei den Groote te
begraven.
Wat de geschiedenis en de laatste onder
zoekingen ons geleerd hebben, staat niet
toe aan deze ontdekking meer waarde te
hechten dan aan een vermakelijk fait
divers.
Tot besluit geeft spreker zijn eigen visie
on den oorsprong. Hii ging daarbij uit van
drie feiten
1. De eerste heldendichten weerspiegelen,
naast herinneringen aan vroegere eeuwen,
den tijd waarin zij in hun oudsten vorm
ontstaan moeten zijn, dus het einde der 11e
eeuw
2. Het epos in het algemeen bevat ver-
verschillende Germaansche elementen;
3. Er bestonden reeds epische voorbeelden
in het iatlin. voor het verschijnen van de
chansons de geste.
De ontwikkelingsgang zou dus geweest
kunnen zlin: Germaansche heldenliederen,
lat-ijnsche epische gedichten, Fransche
epen.
De llde-eeuwsche dichter van het Ro
landslied was een ontwikkeld man en kende
dus waarschijnlijk de historische bronnen,
een zeker aantal kloosterkronieken, als ook
de latijnsche epische gedichten, misschien
zelfs al een enkele navolging in het Fransch
De reeds toenmaals drukgebnükte pelgrims
weg over Roncevaux. moet hem de^eenige
mogelijke route voor Karei den Groote heb
ben geleken. Maar de auteur was niet al
leen een ontwikkeld man, doch ook een
kunstenaar en zelfs de grootste van zijn
tijd: daardoor heeft men zijn werk te ver
klaren. dat uit deze schrale gegevens, door
weven met werkelijke namen, die hii zich
zoo goed en zoo kwaad het ging herin
nerde. en onwerkelijke, die hii uitdacht,
gegroeid is tot een harmonisch geheel.
LEIDSCH STUDENTENTOONEEL.
„Bluf", blijspel in drie bedrijven
van George Delance.
Het Leidsch Studententooneel heeft een
moeilijken tijd achter den rug, te oordee-
len naar hetgeen de praeses. de heer W.
L. Schorer, in zijn slotwoord opmerkte;
moeilijkheden, blijkbaar speciaal van fi-
nantieelen aard. Daarin moet zeker ook de
reden worden gezocht, dat men het dit
jaar bij één voorstelling moest laten en
tevens, dat geheel op eigen kracht is ge
dreven. Het te spelen stuk is zelf vertaald
en de regie is in eigen handen gehouden.
De vertolking mocht er echter wel zijn, de
rgie daarentegen liet nu en dan wel wat
te wenschen over doch voor dilettanten
moet men toch respect hebben voor het
geen werd bereikt.
Jammer genoeg kon het gekozen stuk
r.iet drie bedrijven lang de aandacht ge
spannen houden, althans niet voor buiten
het corps staanden, die nu eenmaal missen
de ingewijdheid in den intiemen sfeer, die
er zoo'n avond hangt tusschen tooneel en
zaal.
Bluf is het zeker om met slechts 36 frs.
op zak te verschijnen op een liefdadigheids-
matinée, waar vrijwel alleen met biljetten
van 100 frs. of hooger wordt gewerkt en
dan, wanneer bij opbod een kus van een
beroemde zangeres zal worden verkocht, op
te bieden tot 100.000 frs. en daarvoor een
niet gedekte cheque uit te schrijven, in de
hoop, dat een handig gevonden trapsactie
met een millionair straks wel uitkomst zal
brengen. Zoo durft het de jeugdige Gilbert
prins de Lancy. Natuurlijk loopt aanvan
kelijk alles scheef, maar toch komt ten
slotte alles goed terecht, wordt de cheque
gehonoreerd en verovert de bluffer de
liefde der zangeres. Uit den aard der zaak
mag hl een Fransch blijspel l'amour im
mers niet ontbreken.
Misschien zou bij een echt Fransche ver
tolking van lichten aanslag in razend
tempo nog iets te maken zijn geweest van
dit blijspel, maar de vertolking bleef te
zwaar Hollandsch om, trots enkele flitsen
van geest en lichte ironie, zooals gezegd,
drie bedrijven lang te kunnen boeien.
En toch is door de hoofdpersonen niet
slecht gespeeld. Zeer goed was zelfs mej.
J. C. Blom als de zangeres, die gevoelige
accenten wist te paren aan guitig spel:
ook de bluffer van den heer A. W. Kist
had heel goede momenten; jammer, dat
hij met zijn handen niet altijd even goed
overweg wist, trouwens het bekende euvel
bij dilettanten. Zij beiden hebben neg
heel wat gered al spraken zij nu en
dan te zacht waarbij als Dritte im
Bunde genoemd moet worden de heer H.
G. van Duyl als de millionair van ietwat
duistere afkomst.
Een lange, lange rij van spelers van het
tweede plan vulde het spel op en ieder
trachtte van zijn meer of minder belang
rijke rol te maken, wat er van te maken
was. Uit den aard der zaak lukte dit den
een beter dan den ander, maar een een
heid in spel werd niet verkregen. Waartoe
diende in het eerste bedrijf, dat nog het
slechtste niet was, die geaffecteerdheid in
veler spreken?
De verschijning van enkele personen
ontlokte de zaal soms een warm applaus;
speciaal een der lakeien viel die onder
scheiding ten deel. Intimiteit is toch een
belangrijke factor mee in dit studenten
festijn.
Na afloop, toen de uitnemend gevulde
zaal waar o.a. de burgemeester, de rec-
tor-magnificus, de garnizoenscommandant
en vele hoogleeraren met hun dames aan
wezig waren hartelijk had geapplaudi-
seerd, had de gebruikelijke huldiging plaats.
Met woorden van hulde en waardeering
werden successievelijk kransen aangebo
den door den praeses collegii, den praeses
der sociëteit Minerva", de V.V.S.L., het
tooneel der V.V.S.L., de zustervereenigin-
gen uit de andere universiteitssteden en
tenslotte door Bloemen-Bertha. De praeses
van het Studenten-tooneel dankte in goed
gekozen woorden en Bloemen-Berth^ met
een zoen.
Volgend seizoen bestaat het Studenten
tooneel zijn elfde lustrum; dan zal het
beste beentje weer worden voorgezet.
In het Casino te Noordwijk had daarna
nog een geanimeerd bal plaats.
Foto Jonker
BINNENLAND.
Mr. J. Linthorst Homan, burgemeester van
Vledder, wordt commissaris der Konin
gin in Groningen. (Binnenland, 3e BI.)
De Nederlandsche gezant te Kopenhagen,
W. L. F. C. Ridder van Rappard, heeft
eervol ontslag uit den diplomatieken
dienst gevraagd. (Binnenland, 3e BI.).
Wissellooper te Heerlen overvallen en
beroofd van f.2800. (Gemengd, 4e BI.).
BUITENLAND.
De regeering van Valencia onder Caballero
is afgetreden. (Laatste Berichten, le
Blad).
De Deensche Koning Christiaan X viert
zijn zilveren regeeringsjubileum. (Bui
tenland, le Blad).
i
Einde van de Engelsche Kroningsfeesten,
(Buitenland, le Blad).
Merrill vestigt een nieuw record bij zijn
vlucht over den Oceaan. (Luchtvaart,
4e Blad).
Overleden is de vroegere Britsche minister
van financiën, Philip Snowden. (Laat
ste Berichten, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 2 VAN HET DERDE BLAD.
Maandag, Tweeden Pinksterdag, zal ons
Blad niet verschijnen en zullen onze
Bureaux den geheelen dag gesloten zijn.
DE DIRECTIE.
EXAMENS PONTSCHOOL.
Voor het examen steno-typen in de
Nederlandsche taal (130 lettergr. per mi
nuutafgenomen door den Algem. Steno-
grafenbond. slaagden; de dames T. v. d.
Berg, Sassenheim, N. Bronsgeest,A. v. d.
Hoek, Oegstgeest, C. A. v..d. Kloot, G. Lepe
laar, S. M. Verbeek, M. Vogelaar.
Voor maohineschrijven diploma B (ten
minste 120 regels per uur: de dames J. E.
van Hattum, G. A. Matbhijs, Lisse, M. J.
Raphael, Oegstgeest, H. E. Thors, M. A. Tim-
mers, H. A. Vos en de heeren N. de Jongh,
L. J. Platteel, H. H. Schouten. Voorschoten,
J. Steinbusch. Lisse, E. C. de Vreugd.
dem diploma A: de heer A. Parmentier.
Waar geen woonplaats is vermeld, is deze
alhier.
Allen werden opgeleid door de Pontschóol
Steenschuur 3.
heeft een moderne verzorging nodig
BREESTRAAT 75 - TELEFOON 3851
biedt U het allernieuwste I
1467
(Inzez. Med.)
Na het verkoopen bij opbod van een kus van de beroemde zangeres op een lief-
dadiigheidsmatinee.
DE LEIDSCHE HOUT.
En de berging van rijwielen.
Herhaaldelijk zijn bij het bestuur van
den Leidschen Hout verzoeken binnenge
komen om een gelegenheid te scheppen tot
berging van rijwielen, doch tot dusverre
kon het bestuur daarin niet slagen.
Thans vernemen wij, dat de pachter van
het theehuisje in den Hout bereid werd be
vonden voor een dergelijke stalling van
fietsen te zorgen.
Voor bewaring en bewaking zal doorhem
worden zorggedragen, alle dagen van
o middags half twee tot donker, tegen be
taling van 2'/, ct. per fiets.
Wij twijfelen er niet aan of deze maat
regel zal door het fietsende publiek met
vreugde worden begroet.
VEILIG VERKEER.
De schoolexamens.
Voor het Veilig Verkeer-schoolexamen
hebben zich dit jaar niet minder dan 853
leerlingen van 25 Leidsche lagere scholen
aangemeld vorig jaar 450). waarvan er
504 alleen het voetgangersexamen zullen
afleggen en 349 bovendien het wielrijders
examen.
Het schriftelijk examen wordt op 1 Juni
op de scholen afgenomen; het practische
deel op 3 Juni en volgende dagen.
Het spreekuur van den Directeur van
den Gemeentelijken Geneeskundigen- en
Gezondheidsdienst voor de verstrekking
van versterkende middelen zal in plaats
van op Maandag 17 Mei a.s. worden gehou
den op Dinsdag 18 Mei d.a.v.
KATH. DEM. PARTIJ.
Een motie van de afd. Leiden.
Gisteravond hield de K.D.P. afd. Leiden,
een algemeene ledenvergadering ter ken
nisneming van het verslag van het huis
houdelijk gedeelte van het congres en be
spreking en verdeeling der werkzaamhe
den voor de verkiezingsactie.
Op verzoek van het voor kort geleden
opgerichte Ned. Verbond van Kath. wer
kers. afd. Leiden, werden nog eenige me-
dedeelingen gedaan. Hieruit bleek o.m. dat
ondanks het feit, dat er nog geen plaatse
lijke actie van het genoemde verbond uit
gegaan is, men over de toetreding van het
aantal leden zeer tevreden is. Vele leden,
aangesloten bij het R. K. W. V. zijn even
eens lid van genoemd verbond geworden.
De vergadering werd door den voorzitter
den heer C. Hensing met den Ohr. groet
geopend en gesloten. Tenslotte werd een
motie aangenomen, waarin wordt gepro
testeerd tegen diverse beweringen door den
heer Menken uitgesproken in de vergade
ring der R.-K. Staatspartij afd. jongeren.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging:
G. D. Caspari (firma H. C. Casparil,
Geversstraat 38, Oegstgeest; behar.gerij en
stoffeerderij.
Bijvoeging uitgeoefend bgdryf complete
meubüeering en winkel in tapijten enz.
