STADSNIEUWS No. 23657 De kroning van het Engelsche Koningspaar WOENSDAG 12 MEI 1937 HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN Prinses Juliana en Prins Bernhard in Engeland Ifsie Jaargang DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN De bescherming van den vrede door het interne recht. BH nummer beslaat uH VIER bladen EERSTE BLAD LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 clsJper regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets., porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque-' en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f. 2.35 per week Tr.'.T.'J.1.'. .1 f. 0.18 per 3 maanden r 4-portokosten.' (voor binnenland f. 0.80 per 3 mud.)- Franco per post f. 2:35 Onderdrukking van misdaden tegen de persoonlijkheid van den staat. Voordracht van prof. V. Pella. Pella, Roemeensch gezant en gevol machtigd minister te Den Haag heeft gis teravond op uitnoodlging van de Juridi sche faculteit der Leidsche studenten in het Academiegebouw voor een talrijk ge hoor een belangwekkende voordracht ge houden over: De bescherming van den vrede door het interne recht en de onder drukking van misdaden tegen de persoon lijkheid van den Staat, Onder de zeer talrijke aanwezigen, w o. vele dames, waren de gezanten van Polen, Venezuela, de zaakgelastigde van Turkije, vele attaché's van gezantschappen te Den Haag. de rechter van het Internationaal Permanente Gerechtshof Negulescu, de president-curator der Leidsche Universi teit, mr. A. van de Sande Bakhuyzen, de rector-magnificus prof. dr. J. van der Hoeve, de secretaris van den academischen senaat prof. dr. J. A. J. Barge, de hoog leeraren Meyers, Kranenburg en van Bem- melen en vele studenten. Het klein auditorium was bijna te klein om alle aanwezigen een plaats te geven. De praeses van de juridische faculteit der Leidsche studenten de heer Schoorl sprak een welkomstwoord, waarna prof. van Bemmelen in een inleiding de groote wetenschappelijke beteekenis van prof. Pella schetste. Spr. herinnerde aan het werk van wijlen prof. mr. van Vollenhoven wiens streven in ongeveer dezelfde richting ging als dat van prof. Pella. Prof. Pella ving zijn rede aan met er op te wijzen, dat hij hier slechts als hoog leeraar. niet als diplomaat het woord zal roeren. Nadat hij vervolgens uitvoerig was inge gaan op de noodzakelijkheid van de aan passing der nationale wetgevingen aan het huidige stadium der ontwikkeling van het internationale leven, gaf spr. een diep gaande ontleding van de tegenwoordige constituties, waarbij hij in het bijzonder stilstond bij de Nederlandsche grondwet, bij welke door haar nauwkeurige tekst de vredelievende oplossing van internationale geschilpunten verzekerd wordt. Prof. Pella gaf hierna een uiteenzetting over het prin cipe van de uitbanning van den oorlog, hetwelk zijn oorsprong vindt in de Fran- sche grondwet van 1791 en dat werd over genomen in de Brdzillaansche en Spaan- sche grondwetgevingen. Sterk werd de nadruk gelegd op de waarde van de argu menten ten gunste van wetsteksten, waarin de waarde-erkenning besloten ligt van constitutioneele normen volgens de regels van het Volkenbondsverdrag en het Briand-Kellog pact. Spr. toonde aan. dat met een dergelijk systeem de bepalingen van deze. voor de tegenwoordige vredes organisatie fundamenteele verdragen rechtstreeks gericht zullen worden tot de bevolkingen, wat tot gevolg ^al hebben, dat wanneer men zich niet aan ceze bepa lingen houdt, aan de internationale ver antwoordelijkheid een concrete en daad werkelijke constitutioneele verantwoorde lijkheid wordt toegevoegd. Bovendien zal het voor den Staat, door middel van eigen jurisdictie, mogelijk zijn zelf zijn gewone wetten, die indruischen tegen het inter nationale recht, te controleeren, want deze wetten zullen tegelijkertijd wetten zijn. die Indruischen tegen de Grondwet. Op deze wijze kan veel wat tot internationale geschilpunten aanleiding zou kunnen ge ven. vermeden worden. Prof. Pella gaf ver volgens een krachtig geargumenteerde uiteenzetting over de oorspronkelijke stel lingen betreffende de bescherming van den internationalen vrede door het interne strafrecht. Spr wees daarbij op de groote wanver houdingen. die er tegenwoordig bestaan tussen en de maatregelen in de strafwet gevingen vastgelegd voor wat betreft de bescherming van oorlogsvoorbereiding en ue maatregelen betreffende de vredes- bescherming. Deze laatste bestaan zelfs buna niet in de meeste nationale wetgevin gen. Volgens spr. zou de strafwetgeving vah eiken Staat misdaadsbeschuldigingen moeten bevatten, die bepaald worden door "e fundamenteele belangen van de inter nationale gemeenschap. Spr. verdedigde de noodzakelijkheid voor eiken Staat om mis daden, op zijn gebied voorbereid en gericht 'Ogen de in- of uitwendige vettigheid van oen anderen Staat, te straffen. Na te heb- Wn aangetoond, dat dergelijke beschuldi gingen schijnbaar een direct gevolg zijn '»n het. Briand-Kellog-verdrag en van de driikelen 10 en 11 van het Volkenbonds verdrag, gaf spr. een zeer belangwekkende uheenzetüng over de bepalingen van het ™emeensche Wetboek van Strafrecht I™rel H) dat op 1 Januari 1937 in wer- ,ls getreden, hit Wetboek bevat een hoofdstuk gewijd hin de misdaden gericht tegen den inter- jpuonalen vrede en tegen de internatio nal betrekkingen. Hierbij worden onder drukt; de oorlogspropaganda, iedere drang gunste van den oorlog, het verspreiden Ju valsche berichtgeving en valsche docu menten, welke de betrekkingen tusschen de Staten in gevaar brengen en de propagan da, die zich ten doel stelt om haat, min achting en wantrouwen jegens vkeemde mogendheden te zaaien. Tenslotte gaf prof. Pella nog een uiteen zetting van de bepalingen van het Poolsche strafrecht en van de ontwerpen van de Fransche, Tsjechische en Braziliaansche strafwetgeving. LEZING VAN Dr. F. P. KOUMANS. Wat moet de liefhebber van de indeeling der visschen weten? Gisteravond hield dr. F. P. Koumans. conservator aan 's Rijks-Museum van Na tuurlijke Historie, een lezing voor leden en introducé's van de Leidsche Aquarium- en Terrariumvereeniging „De Natuurvriend" in de groote zaal van Huize Van Wijk. Na een inleidend woord, waarin spr. uit eenzette waarom de liefhebber iets meer moet weten over de indeeling der visschen, behandelde spr. eerst de indeeling, zooals deze vroeger veel gebruikelijk was, bijv. kustvisschen, zee-, trekkende-, rivier- be- schubde- of naakte visschen. Later bevre digde die Indeeling niet meer en in het boek Petrus Artedius Ichthyolica 1837 wor den die indeelingen dan ook als onbruik baar verworpen en in zijn Genera Piscium. uitgegeven te Leiden in 1837 bij Koenrad Wishoff, zien we een nieuwe indeeling, die. aldus spr., heden ten dage nog veelal ge bezigd wordt, n.l. weekvinnlge. stekelvin- nige, Balistes, Kraakbeenvisschien. Ook de stand van de buikvinnen speelt bij de indeeling een groote rol, zooals buikstan- dige, keelstandige, kortstandige. en tros- kieuwige. Later werden nog tal van ken merken. zooals de inwendige bouw, er aan toegevoegd en kreeg de indeeling een meer natuurlijken vorm. Beenvisschen bijv. als hoofdgroep worden onderverdeeld in stekelvinnige, stekelvin- nige met vergroeide keeibeenderen, week vinnlge, die geen afvoer aan de zwemblaas hebben en visschen met afvoergang. Uit voerig ging spr. op de verschillende groe pen, families, orden enz. in. alsmede op de benamingen. Spr. verduidelijkte zijn lezing door een groot aantal preparaten. Ook wees spr. op de veelal in aquaria ver keerd voorkomende benaming van zalmen, die slechts zelden of nooit in aquaria ge houden worden: wel komen karperzaimen veelvuldig voor. Onder luid applaus ein digde spr. zijn leerzame causerie, waarna de voorzitter, de heer W. Zwart, namens de vergadering spreker dank bracht. Van de gelegenheid tot vragen-stellen werd een ruim gebruik gemaakt, waarna de voorzitter de vergadering op de gebrui kelijke wijze sloot. Nog zij vermeld, dat de secretaris 5 nieuwe leden en 2 donateurs mocht boeken. DE GEBRUIKSVERGOEDING VOOR BIJZONDERE SCHOLEN. Behandeling voor Ged. Staten. Gedep. Staten van Zuid-Holland behan delden gisteren in openbare zitting de door het bestuur van de Inrichting van Liefda digheid voor Roomsch-Katholieken. van het bestuur der Vereeniging voor Christelijk Onderwijs, het bestuur der Gereformeerde Schoolvereeniging, het bestuur der R.K. Parochiale Jongensscholen en het bestuur van het gesticht „De Voorzienigheid", alle alhier ingestelde beroepen tegen de beslui ten van B. en W. dezer gemeente dd. 29 October 1936, houdende weigering op de door gemelde sohoolbesturen ingediende verzoeken tot toepassing van art. 205 ter van de Lager-Onderwijswet 1920. Ais gemachtigde van de besturen der drie genoemde katholieke instellingen be toogde mr. J. G. M. Broekman, dat tege moetkoming aan de schoolbesturen in het belang ook van de gemeente is. Spr. be pleitte toekenning van de uitkeeringen. Voor de Vereeniging voor Christelijk On derwijs pleitte de heer M. H. de Reede, voor de Geref. Schoolvereeniging de heer J. Vec- nendaal. De heer H. A. Vriendi lichtte het stand punt der gemeente Leiden toe. De beslissing van Ged. Staten volgt later. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Nieuwe Inschrijving: Swart en Co. Hoofd straat, achter Nr. 169. Sassenheim, kwee- kerij en export van bloembollen. Beheerend Vennoot: J. H. R. Swart, Sas senheim. Aantal vennooten bijwijze van geldschie ter: één. Wijziging: Coöp. Middenstands-, Spaar en Voorschotbank „Boaz" voor Leiden en Omstreken, in liquidatie. Turfmarkt 8, Leiden. De liquidatie van bovengenoemde Coö peratie is thans geheel beëindigd. Voor het alhier afgenomen examen van apothekers-adsistent zijp geslaagd de dames E. van Konijnenburg (Leiden) en I C. Kuyper I Rotterdam). v Den geheelen nacht Avachtte een enorme menigte op het voorbijtrekken van den Kroningsstoet. Heden heeft met alle pracht en praal, waarover het Britsche imperium zoo ruim schoots de beschikking heeft, de plechtige kroning van Koning George VI en van Koningin Elizabeth plaats gevonden. De belangstelling was enorm. Een drie millioen mcnschen hadden zich langs den weg opgesteld om van het schoone schouwspel te genieten. De versiering heeft zeer geleden door de stortregens van gisteren, vooral in de arbeiderswijken. Heden was het echter droog weer en om half elf brak de zon zelfs door de wolken. Gistermiddag om drie uur reeds installeerden zich in de nabijheid van de Westminster Abdij twee bejaarde dames, gehuld in waterdichte kleeding en gewapend met verscheidene karbiezen levensmiddelen en een paar gummi kussens, om zoker te zijn van een goede plaats. Velen volgden daarop dit voorbeeld van vasthoudendheid. Meer dan een millioen menschen brachten den nacht in de open lucht door. De kroning van den Koning geschiedde precies om 12.31 Greenwichtijd. (Men zie voor bijzonderheden het 3e Blad). CHRISTELI.TK-HISTORISCHE UNIE. Propaganda-avond in „Rehoboth". Voor een uitstekend bezette zaal van het gebouw Rehoboth hield de C.-H. Unie een propaganda-avond waarbij als sprekers optraden mr. dr. S. Rozemond en ds. Joh. W. Groot Enzerink. Na opening, sprak de voorzitter, de heer Y. Tymstra een inleidend woord. Mr. Rozemond, het woord verkrijgend, over zijn onderwerp „Christelijk-Histo- risch nil", zeide. dat zijn woord zou zijn een woord van ..Bezinning". Midden in den strijd is ook bezinning noodig. Nü is een schakel in den keten! De laatste jaren gaat het bergafwaarts met allerlei idealen: de democratie wordt vernietigd in allerlei landen, de Volkenbond stelt teleur; het communisme groeit, de ontwapening wordt uitgesteld en de bewapeningswedloop vangt aan. Zinlooshpid in kracht en grootheids- betoon overheerscht. Aan de Chr. kerk ging dat alles niet voorbij; theologen van naam dachten er over na en stelden de vraag, is er nog een bestaansrecht voor de „Christelijke politiek?" Spr. meende, dat er bestaansrecht is voor de Christelijke politiek, en besprak dan: 1. Is Christelijke politiek mogelijk; n. Is Chr.-Hist, politiek mogelijk; 3. Zijn Christelijke partijen toegestaan? 1. Christelijke politiek is politiek van de gehoorzaamheid aan God. Hierover mag geen meeningsverschil bestaan tus- schen de belijdenis van God. De Heer is de Koning der koningen, die door allen gehoord moet worden. 2. Ohristelijk-Historische politiek. Art. 1 van het program van beginselen zij hierbij uitgangspunt: de leiding Gods in de ge schiedenis der volken en speciaal gericht tegen de beginselen der Fransche revolu tie. God schrijft zelf de historie en staat den mensch toe, die te lezen. Elke tijd heeft zijn eigen vraagstukken, en in vol strekte gehoorzaamheid^ hebben wij die vraagstukken te bestudeeren. 3. Christelijke partijen? God heeft een ieder een taak en een roeping gegeven, boven alles staat de onderworpenheid aan Zijn wil. De invloed van de politiek op het bestaan van epp volk is geweldig (b.v. Duitschland); in alle vraagstukken ligt een geweldige ernst verborgen. De or ganisatie in Chr. partijen, wil niet zeg gen. dat de niet-georganiseerden zich bui ten het Christendom sluiten, een niet- Christelijk en een Christelijk deel is vol strekt. verwerpelijk, en in strijd met be ginsel en belijdenis. Het bestaan der Chr. partij is echter plicht en roeping! De Chr.- Hist. Partij staat in het teeken van Vrij heid en Recht en wil de nieuwe oriëntee ring in ons volksleven onder de oogen zien. De verkiezing van nü, zal een uitspraak wezen van het hoogste belang, of ons wolk zijn politiek leven en politieke her vormingen rustig zal kunnen leven of dat dit bruut zal worden onderbroken door Moskou of Neurenberg. Vreedzame groei aldus: slechts beleefde beginselen ontleend aan het Woord van God, vormen een dam tegen ajler.lei uiter ste groepen. In wanhoop en druk komen de beste krachten van ons volk naar boven, onze vrijheid hebben wij lief, en onderdrukking strookt niet met den volksaard. In vol strekte afhankelijkheid worden wij opge roepen tot den strijd; voor het belang van ons geheele volk. Ds. Joh. W. Groot Enzerink sprak het slotwoord: „Heel de Kerk, heel het Volk". Spr. schilderde het ontstaan van de Unie, en stond in het bijzonder stil bij die mannen die nog steeds de Hervormde Kerk zien als een planting Gods. Christe lijk is een belijdenis van zonden, Histo risch is een terugzien. De Unie kent niet de antithese, en spreekt niet van een volksdeel; ras en bloed, hebben geen bekoring voor ons. Dit alles is de eenheid van de Unie, dat is een gericht zijn op de toekomst. De groote waarde der beginselen der Unie doet ons spreken, en getuigen Geen massa sug gestie: het Koninkrijk Gods telt niet maar weegt. Beheerschte kracht wer kende in en door menschen. Ziende is het gebod blind voor de uitkomst. Met enkele opwekkende woorden van den voorzitter werd de vergadering gesloten. „DE REGENMAKER" AAN HET WERK. Met assistentie van de brandweer. De heer J. H. Veraart uit Rijswijk alge meen bekend onder den naam van den regenmaker, die reeds eenige malen hier ter stede met medewerking van de brandweer experimenteerde op het gebied van regen verwekking en nachtvorstbestrijding, heeft gistermiddag op het terrein der brandweer kazerne deze proeven herhaald. Hierbij werd gebruik gemaakt van den nieuwen brandweertoren van waaruit met 4 stralen gedurende een uur loodrecht omhoog werd gespoten. Hoewel het experiment in de eerste plaats de bestrijding der nachtvorst betrof voch tige lucht bevriest minder gauw dan droge! was het een merkwaardige coincidentie, dat voordat de heer Veraart zijn experiment aanving, de regen bij stroomen uit den hemel viel, terwijl het tijdens de proef lang zaamaan droog werd! Anderzijds is het een vaststaand feit, dat het kwik in den thermometer vannacht niet onder het nul punt daalde, ondanks de omstandigheid, dat wij momenteel de z.g.n. ijsheiligen- dagen beleven. In hoeverre zulks aan het optreden van den heer Veraart te danken is geweest, laten wij in het midden! BINNENLAND. Een interview met minister Oud. (3e Bl.V Jaarverslag van de Nederl. Handel-Maat- schappij (2e Blad). Het oordeel der Eerste Kamer inzake het tegengaan van lintbebouwing. (Binnen land, 4e Blad). De middenstandsbonden over de kolen- saneering. (Binnenland, 4e Blad). BUITENLAND. De kroning van het Engelsche Koningspaar (3e Blad en le Blad). Terroristen in Frankrijk gearresteerd. (Buitenland, le Blad). Opmerkelijke beslissing van het Engelsche Hooggerechtshof (Buitenland, le Blad) Een rede van den vroegeren Hongaarschen premier Bethlen. (Buitenland, le Blad). TRAMWAGEN ONTSPOORD. Hedenmorgen is hij het rangeeren op de wissel nabij de Katwijksche Kalkzand steenfabriek op den Heerenweg te Katwijk aan den Rijn een werkwagen der NZ.H.T M ontspoord. De wagen stond geheel naast de rails, waardoor de trams uit Katwijk naar Lei den en Den Haag niet konden passeeren en over een ander spoor geleid moesten worden, waardoor eeqjge vertraging ont- ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. Naar wij uit Londen vernemen, zul len na afloop van de kroningsplechtig heden prinses Juliana en prins Bern hard. met de hen vergezellende leden der hofhouding, de Pinksterdagen in Norfolk doorbrengen op het landgoed van den onlangs afgetreden onder staatssecretaris van koloniën sir John Maffey, oud-gouverneur van Soedan. Daarna zullen Zij nog eenige dagen de gasten zijn van Hr. Ms. gezant te Londen, jhr. De Marees van Swinderen. DE A.S. ZOMERDIENSTREGELING DE» NED. SPOORWEGEN. De snelheid De nieuwe Zomerdlenstregeling der Ned. Spoorwegen aanvangende 22 Mei a.s. is ten aanzien van Leiden voor zoover de binnen- landschen treinenloop betreft niet veel ge wijzigd. Een nieuwe sneltrein Amsterdam LeidenRotterdam wordt ingelegd: Am sterdam C.S. vertref 17.40Leiden 18.16 Den Haag 18.27. Op de lijn LeidenWoer denUtrecht C.S. is de dienst ongewijzigd. In verband met de omstandigheid dat de snelheid met den zomerdienst 1938 op het middennet (Amsterdam C.S.LeidenDen HaagRotterdam i voor diesel- en electri- sch treinen tot 120 K.M. per uur zal wor den verhoogd (bij vertraging 125 K.M.) en voor stoomtreinen tot 100 K.M. (bij vertra ging 110 K.M.) zijn gisteren op het baanvak AmsterdamLeidenDen HaagRotter dam met oud en nieuw electrisch materiaal proefritten gehouden, welke uitstekend zijn verloopen. Niettegenstaande de belangrijk verhoogde snelheid was de gang der trei nen zeer rustig. De afstand Amsterdam- Haarlem werd in 10 minuten afgelegd. Amsterdam C.S.Den Haag in 40 minuten, AmsterdamLeiden 32 minuten. Den Haag Leiden 8 minuten, AmsterdamRotter dam D.P. in 61 minuten. NATIONALE RECLASSEERINGSDAG. Zooals reeds eerder in ons Blad is mede gedeeld, hebben de Reclasseeringsinstellin- gen het voornemen wederom een Nationa- len Reclasseeringsdag te houden, teneinde de geldmiddelen van de Vereenigingen te versterken, die in verband met de tijdsom standigheden het toch al zoo moeilijk heb ben en bovendien voortdurend door subsi dievermindering worden bedreigd. Alle instellingen doen aan deze actie mede Ook in onze gemeente is een Comité gevormd, dat speciaal belast is met de uit voering van de collecte. Het Secretariaat is gevestigd: 3 October- ■straat 21 a.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1937 | | pagina 1