STADSNIEUWS
No. 23657
De kroning van
het Engelsche Koningspaar
WOENSDAG 12 MEI 1937
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
Prinses Juliana
en Prins Bernhard
in Engeland
Ifsie Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
De bescherming van den
vrede door het interne recht.
BH nummer beslaat uH VIER bladen
EERSTE BLAD
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 clsJper regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets., porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque-' en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week Tr.'.T.'J.1.'. .1 f. 0.18
per 3 maanden r 4-portokosten.'
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mud.)-
Franco per post f. 2:35
Onderdrukking van misdaden tegen de
persoonlijkheid van den staat.
Voordracht van prof. V. Pella.
Pella, Roemeensch gezant en gevol
machtigd minister te Den Haag heeft gis
teravond op uitnoodlging van de Juridi
sche faculteit der Leidsche studenten in
het Academiegebouw voor een talrijk ge
hoor een belangwekkende voordracht ge
houden over: De bescherming van den
vrede door het interne recht en de onder
drukking van misdaden tegen de persoon
lijkheid van den Staat,
Onder de zeer talrijke aanwezigen, w o.
vele dames, waren de gezanten van Polen,
Venezuela, de zaakgelastigde van Turkije,
vele attaché's van gezantschappen te Den
Haag. de rechter van het Internationaal
Permanente Gerechtshof Negulescu, de
president-curator der Leidsche Universi
teit, mr. A. van de Sande Bakhuyzen, de
rector-magnificus prof. dr. J. van der
Hoeve, de secretaris van den academischen
senaat prof. dr. J. A. J. Barge, de hoog
leeraren Meyers, Kranenburg en van Bem-
melen en vele studenten.
Het klein auditorium was bijna te klein
om alle aanwezigen een plaats te geven.
De praeses van de juridische faculteit
der Leidsche studenten de heer Schoorl
sprak een welkomstwoord, waarna prof.
van Bemmelen in een inleiding de groote
wetenschappelijke beteekenis van prof.
Pella schetste.
Spr. herinnerde aan het werk van wijlen
prof. mr. van Vollenhoven wiens streven in
ongeveer dezelfde richting ging als dat van
prof. Pella.
Prof. Pella ving zijn rede aan met er op
te wijzen, dat hij hier slechts als hoog
leeraar. niet als diplomaat het woord zal
roeren.
Nadat hij vervolgens uitvoerig was inge
gaan op de noodzakelijkheid van de aan
passing der nationale wetgevingen aan het
huidige stadium der ontwikkeling van het
internationale leven, gaf spr. een diep
gaande ontleding van de tegenwoordige
constituties, waarbij hij in het bijzonder
stilstond bij de Nederlandsche grondwet,
bij welke door haar nauwkeurige tekst de
vredelievende oplossing van internationale
geschilpunten verzekerd wordt. Prof. Pella
gaf hierna een uiteenzetting over het prin
cipe van de uitbanning van den oorlog,
hetwelk zijn oorsprong vindt in de Fran-
sche grondwet van 1791 en dat werd over
genomen in de Brdzillaansche en Spaan-
sche grondwetgevingen. Sterk werd de
nadruk gelegd op de waarde van de argu
menten ten gunste van wetsteksten,
waarin de waarde-erkenning besloten ligt
van constitutioneele normen volgens de
regels van het Volkenbondsverdrag en het
Briand-Kellog pact. Spr. toonde aan. dat
met een dergelijk systeem de bepalingen
van deze. voor de tegenwoordige vredes
organisatie fundamenteele verdragen
rechtstreeks gericht zullen worden tot de
bevolkingen, wat tot gevolg ^al hebben,
dat wanneer men zich niet aan ceze bepa
lingen houdt, aan de internationale ver
antwoordelijkheid een concrete en daad
werkelijke constitutioneele verantwoorde
lijkheid wordt toegevoegd. Bovendien zal
het voor den Staat, door middel van eigen
jurisdictie, mogelijk zijn zelf zijn gewone
wetten, die indruischen tegen het inter
nationale recht, te controleeren, want deze
wetten zullen tegelijkertijd wetten zijn. die
Indruischen tegen de Grondwet. Op deze
wijze kan veel wat tot internationale
geschilpunten aanleiding zou kunnen ge
ven. vermeden worden. Prof. Pella gaf ver
volgens een krachtig geargumenteerde
uiteenzetting over de oorspronkelijke stel
lingen betreffende de bescherming van
den internationalen vrede door het interne
strafrecht.
Spr wees daarbij op de groote wanver
houdingen. die er tegenwoordig bestaan
tussen en de maatregelen in de strafwet
gevingen vastgelegd voor wat betreft de
bescherming van oorlogsvoorbereiding en
ue maatregelen betreffende de vredes-
bescherming. Deze laatste bestaan zelfs
buna niet in de meeste nationale wetgevin
gen. Volgens spr. zou de strafwetgeving
vah eiken Staat misdaadsbeschuldigingen
moeten bevatten, die bepaald worden door
"e fundamenteele belangen van de inter
nationale gemeenschap. Spr. verdedigde de
noodzakelijkheid voor eiken Staat om mis
daden, op zijn gebied voorbereid en gericht
'Ogen de in- of uitwendige vettigheid van
oen anderen Staat, te straffen. Na te heb-
Wn aangetoond, dat dergelijke beschuldi
gingen schijnbaar een direct gevolg zijn
'»n het. Briand-Kellog-verdrag en van de
driikelen 10 en 11 van het Volkenbonds
verdrag, gaf spr. een zeer belangwekkende
uheenzetüng over de bepalingen van het
™emeensche Wetboek van Strafrecht
I™rel H) dat op 1 Januari 1937 in wer-
,ls getreden,
hit Wetboek bevat een hoofdstuk gewijd
hin de misdaden gericht tegen den inter-
jpuonalen vrede en tegen de internatio
nal betrekkingen. Hierbij worden onder
drukt; de oorlogspropaganda, iedere drang
gunste van den oorlog, het verspreiden
Ju valsche berichtgeving en valsche docu
menten, welke de betrekkingen tusschen de
Staten in gevaar brengen en de propagan
da, die zich ten doel stelt om haat, min
achting en wantrouwen jegens vkeemde
mogendheden te zaaien.
Tenslotte gaf prof. Pella nog een uiteen
zetting van de bepalingen van het Poolsche
strafrecht en van de ontwerpen van de
Fransche, Tsjechische en Braziliaansche
strafwetgeving.
LEZING VAN Dr. F. P. KOUMANS.
Wat moet de liefhebber van de indeeling
der visschen weten?
Gisteravond hield dr. F. P. Koumans.
conservator aan 's Rijks-Museum van Na
tuurlijke Historie, een lezing voor leden en
introducé's van de Leidsche Aquarium- en
Terrariumvereeniging „De Natuurvriend"
in de groote zaal van Huize Van Wijk.
Na een inleidend woord, waarin spr. uit
eenzette waarom de liefhebber iets meer
moet weten over de indeeling der visschen,
behandelde spr. eerst de indeeling, zooals
deze vroeger veel gebruikelijk was, bijv.
kustvisschen, zee-, trekkende-, rivier- be-
schubde- of naakte visschen. Later bevre
digde die Indeeling niet meer en in het
boek Petrus Artedius Ichthyolica 1837 wor
den die indeelingen dan ook als onbruik
baar verworpen en in zijn Genera Piscium.
uitgegeven te Leiden in 1837 bij Koenrad
Wishoff, zien we een nieuwe indeeling, die.
aldus spr., heden ten dage nog veelal ge
bezigd wordt, n.l. weekvinnlge. stekelvin-
nige, Balistes, Kraakbeenvisschien. Ook de
stand van de buikvinnen speelt bij de
indeeling een groote rol, zooals buikstan-
dige, keelstandige, kortstandige. en tros-
kieuwige. Later werden nog tal van ken
merken. zooals de inwendige bouw, er aan
toegevoegd en kreeg de indeeling een meer
natuurlijken vorm.
Beenvisschen bijv. als hoofdgroep worden
onderverdeeld in stekelvinnige, stekelvin-
nige met vergroeide keeibeenderen, week
vinnlge, die geen afvoer aan de zwemblaas
hebben en visschen met afvoergang. Uit
voerig ging spr. op de verschillende groe
pen, families, orden enz. in. alsmede op
de benamingen. Spr. verduidelijkte zijn
lezing door een groot aantal preparaten.
Ook wees spr. op de veelal in aquaria ver
keerd voorkomende benaming van zalmen,
die slechts zelden of nooit in aquaria ge
houden worden: wel komen karperzaimen
veelvuldig voor. Onder luid applaus ein
digde spr. zijn leerzame causerie, waarna
de voorzitter, de heer W. Zwart, namens de
vergadering spreker dank bracht.
Van de gelegenheid tot vragen-stellen
werd een ruim gebruik gemaakt, waarna
de voorzitter de vergadering op de gebrui
kelijke wijze sloot. Nog zij vermeld, dat de
secretaris 5 nieuwe leden en 2 donateurs
mocht boeken.
DE GEBRUIKSVERGOEDING VOOR
BIJZONDERE SCHOLEN.
Behandeling voor Ged. Staten.
Gedep. Staten van Zuid-Holland behan
delden gisteren in openbare zitting de door
het bestuur van de Inrichting van Liefda
digheid voor Roomsch-Katholieken. van het
bestuur der Vereeniging voor Christelijk
Onderwijs, het bestuur der Gereformeerde
Schoolvereeniging, het bestuur der R.K.
Parochiale Jongensscholen en het bestuur
van het gesticht „De Voorzienigheid", alle
alhier ingestelde beroepen tegen de beslui
ten van B. en W. dezer gemeente dd. 29
October 1936, houdende weigering op de
door gemelde sohoolbesturen ingediende
verzoeken tot toepassing van art. 205 ter
van de Lager-Onderwijswet 1920.
Ais gemachtigde van de besturen der
drie genoemde katholieke instellingen be
toogde mr. J. G. M. Broekman, dat tege
moetkoming aan de schoolbesturen in het
belang ook van de gemeente is. Spr. be
pleitte toekenning van de uitkeeringen.
Voor de Vereeniging voor Christelijk On
derwijs pleitte de heer M. H. de Reede, voor
de Geref. Schoolvereeniging de heer J. Vec-
nendaal.
De heer H. A. Vriendi lichtte het stand
punt der gemeente Leiden toe.
De beslissing van Ged. Staten volgt later.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe Inschrijving: Swart en Co. Hoofd
straat, achter Nr. 169. Sassenheim, kwee-
kerij en export van bloembollen.
Beheerend Vennoot: J. H. R. Swart, Sas
senheim.
Aantal vennooten bijwijze van geldschie
ter: één.
Wijziging: Coöp. Middenstands-, Spaar
en Voorschotbank „Boaz" voor Leiden en
Omstreken, in liquidatie. Turfmarkt 8,
Leiden.
De liquidatie van bovengenoemde Coö
peratie is thans geheel beëindigd.
Voor het alhier afgenomen examen
van apothekers-adsistent zijp geslaagd de
dames E. van Konijnenburg (Leiden) en
I C. Kuyper I Rotterdam). v
Den geheelen nacht Avachtte een enorme menigte op het voorbijtrekken van
den Kroningsstoet.
Heden heeft met alle pracht en praal, waarover het Britsche imperium zoo ruim
schoots de beschikking heeft, de plechtige kroning van Koning George VI en
van Koningin Elizabeth plaats gevonden.
De belangstelling was enorm. Een drie millioen mcnschen hadden zich langs
den weg opgesteld om van het schoone schouwspel te genieten.
De versiering heeft zeer geleden door de stortregens van gisteren, vooral in de
arbeiderswijken. Heden was het echter droog weer en om half elf brak de zon
zelfs door de wolken.
Gistermiddag om drie uur reeds installeerden zich in de nabijheid van de
Westminster Abdij twee bejaarde dames, gehuld in waterdichte kleeding en
gewapend met verscheidene karbiezen levensmiddelen en een paar gummi
kussens, om zoker te zijn van een goede plaats.
Velen volgden daarop dit voorbeeld van vasthoudendheid. Meer dan een millioen
menschen brachten den nacht in de open lucht door.
De kroning van den Koning geschiedde precies om 12.31 Greenwichtijd.
(Men zie voor bijzonderheden het 3e Blad).
CHRISTELI.TK-HISTORISCHE UNIE.
Propaganda-avond in „Rehoboth".
Voor een uitstekend bezette zaal van het
gebouw Rehoboth hield de C.-H. Unie een
propaganda-avond waarbij als sprekers
optraden mr. dr. S. Rozemond en ds. Joh.
W. Groot Enzerink.
Na opening, sprak de voorzitter, de heer
Y. Tymstra een inleidend woord.
Mr. Rozemond, het woord verkrijgend,
over zijn onderwerp „Christelijk-Histo-
risch nil", zeide. dat zijn woord zou
zijn een woord van ..Bezinning". Midden in
den strijd is ook bezinning noodig. Nü is
een schakel in den keten! De laatste jaren
gaat het bergafwaarts met allerlei idealen:
de democratie wordt vernietigd in allerlei
landen, de Volkenbond stelt teleur; het
communisme groeit, de ontwapening wordt
uitgesteld en de bewapeningswedloop vangt
aan. Zinlooshpid in kracht en grootheids-
betoon overheerscht. Aan de Chr. kerk
ging dat alles niet voorbij; theologen van
naam dachten er over na en stelden de
vraag, is er nog een bestaansrecht voor
de „Christelijke politiek?"
Spr. meende, dat er bestaansrecht is
voor de Christelijke politiek, en besprak
dan: 1. Is Christelijke politiek mogelijk;
n. Is Chr.-Hist, politiek mogelijk; 3. Zijn
Christelijke partijen toegestaan?
1. Christelijke politiek is politiek van
de gehoorzaamheid aan God. Hierover
mag geen meeningsverschil bestaan tus-
schen de belijdenis van God. De Heer is
de Koning der koningen, die door allen
gehoord moet worden.
2. Ohristelijk-Historische politiek. Art. 1
van het program van beginselen zij hierbij
uitgangspunt: de leiding Gods in de ge
schiedenis der volken en speciaal gericht
tegen de beginselen der Fransche revolu
tie. God schrijft zelf de historie en staat
den mensch toe, die te lezen. Elke tijd
heeft zijn eigen vraagstukken, en in vol
strekte gehoorzaamheid^ hebben wij die
vraagstukken te bestudeeren.
3. Christelijke partijen? God heeft een
ieder een taak en een roeping gegeven,
boven alles staat de onderworpenheid
aan Zijn wil. De invloed van de politiek
op het bestaan van epp volk is geweldig
(b.v. Duitschland); in alle vraagstukken
ligt een geweldige ernst verborgen. De or
ganisatie in Chr. partijen, wil niet zeg
gen. dat de niet-georganiseerden zich bui
ten het Christendom sluiten, een niet-
Christelijk en een Christelijk deel is vol
strekt. verwerpelijk, en in strijd met be
ginsel en belijdenis. Het bestaan der Chr.
partij is echter plicht en roeping! De Chr.-
Hist. Partij staat in het teeken van Vrij
heid en Recht en wil de nieuwe oriëntee
ring in ons volksleven onder de oogen zien.
De verkiezing van nü, zal een uitspraak
wezen van het hoogste belang, of ons
wolk zijn politiek leven en politieke her
vormingen rustig zal kunnen leven of dat
dit bruut zal worden onderbroken door
Moskou of Neurenberg.
Vreedzame groei aldus: slechts beleefde
beginselen ontleend aan het Woord van
God, vormen een dam tegen ajler.lei uiter
ste groepen.
In wanhoop en druk komen de beste
krachten van ons volk naar boven, onze
vrijheid hebben wij lief, en onderdrukking
strookt niet met den volksaard. In vol
strekte afhankelijkheid worden wij opge
roepen tot den strijd; voor het belang van
ons geheele volk.
Ds. Joh. W. Groot Enzerink sprak het
slotwoord: „Heel de Kerk, heel het Volk".
Spr. schilderde het ontstaan van de
Unie, en stond in het bijzonder stil bij die
mannen die nog steeds de Hervormde
Kerk zien als een planting Gods. Christe
lijk is een belijdenis van zonden, Histo
risch is een terugzien.
De Unie kent niet de antithese, en
spreekt niet van een volksdeel; ras en
bloed, hebben geen bekoring voor ons. Dit
alles is de eenheid van de Unie, dat is een
gericht zijn op de toekomst. De groote
waarde der beginselen der Unie doet ons
spreken, en getuigen Geen massa sug
gestie: het Koninkrijk Gods telt niet
maar weegt. Beheerschte kracht wer
kende in en door menschen. Ziende is het
gebod blind voor de uitkomst.
Met enkele opwekkende woorden van den
voorzitter werd de vergadering gesloten.
„DE REGENMAKER" AAN HET WERK.
Met assistentie van de brandweer.
De heer J. H. Veraart uit Rijswijk alge
meen bekend onder den naam van den
regenmaker, die reeds eenige malen hier ter
stede met medewerking van de brandweer
experimenteerde op het gebied van regen
verwekking en nachtvorstbestrijding, heeft
gistermiddag op het terrein der brandweer
kazerne deze proeven herhaald. Hierbij
werd gebruik gemaakt van den nieuwen
brandweertoren van waaruit met 4 stralen
gedurende een uur loodrecht omhoog werd
gespoten.
Hoewel het experiment in de eerste plaats
de bestrijding der nachtvorst betrof voch
tige lucht bevriest minder gauw dan droge!
was het een merkwaardige coincidentie,
dat voordat de heer Veraart zijn experiment
aanving, de regen bij stroomen uit den
hemel viel, terwijl het tijdens de proef lang
zaamaan droog werd! Anderzijds is het
een vaststaand feit, dat het kwik in den
thermometer vannacht niet onder het nul
punt daalde, ondanks de omstandigheid,
dat wij momenteel de z.g.n. ijsheiligen-
dagen beleven. In hoeverre zulks aan het
optreden van den heer Veraart te danken
is geweest, laten wij in het midden!
BINNENLAND.
Een interview met minister Oud. (3e Bl.V
Jaarverslag van de Nederl. Handel-Maat-
schappij (2e Blad).
Het oordeel der Eerste Kamer inzake het
tegengaan van lintbebouwing. (Binnen
land, 4e Blad).
De middenstandsbonden over de kolen-
saneering. (Binnenland, 4e Blad).
BUITENLAND.
De kroning van het Engelsche Koningspaar
(3e Blad en le Blad).
Terroristen in Frankrijk gearresteerd.
(Buitenland, le Blad).
Opmerkelijke beslissing van het Engelsche
Hooggerechtshof (Buitenland, le Blad)
Een rede van den vroegeren Hongaarschen
premier Bethlen. (Buitenland, le Blad).
TRAMWAGEN ONTSPOORD.
Hedenmorgen is hij het rangeeren op de
wissel nabij de Katwijksche Kalkzand
steenfabriek op den Heerenweg te Katwijk
aan den Rijn een werkwagen der NZ.H.T M
ontspoord.
De wagen stond geheel naast de rails,
waardoor de trams uit Katwijk naar Lei
den en Den Haag niet konden passeeren
en over een ander spoor geleid moesten
worden, waardoor eeqjge vertraging ont-
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Naar wij uit Londen vernemen, zul
len na afloop van de kroningsplechtig
heden prinses Juliana en prins Bern
hard. met de hen vergezellende leden
der hofhouding, de Pinksterdagen in
Norfolk doorbrengen op het landgoed
van den onlangs afgetreden onder
staatssecretaris van koloniën sir John
Maffey, oud-gouverneur van Soedan.
Daarna zullen Zij nog eenige dagen
de gasten zijn van Hr. Ms. gezant te
Londen, jhr. De Marees van Swinderen.
DE A.S. ZOMERDIENSTREGELING DE»
NED. SPOORWEGEN.
De snelheid
De nieuwe Zomerdlenstregeling der Ned.
Spoorwegen aanvangende 22 Mei a.s. is ten
aanzien van Leiden voor zoover de binnen-
landschen treinenloop betreft niet veel ge
wijzigd. Een nieuwe sneltrein Amsterdam
LeidenRotterdam wordt ingelegd: Am
sterdam C.S. vertref 17.40Leiden 18.16
Den Haag 18.27. Op de lijn LeidenWoer
denUtrecht C.S. is de dienst ongewijzigd.
In verband met de omstandigheid dat de
snelheid met den zomerdienst 1938 op het
middennet (Amsterdam C.S.LeidenDen
HaagRotterdam i voor diesel- en electri-
sch treinen tot 120 K.M. per uur zal wor
den verhoogd (bij vertraging 125 K.M.) en
voor stoomtreinen tot 100 K.M. (bij vertra
ging 110 K.M.) zijn gisteren op het baanvak
AmsterdamLeidenDen HaagRotter
dam met oud en nieuw electrisch materiaal
proefritten gehouden, welke uitstekend zijn
verloopen. Niettegenstaande de belangrijk
verhoogde snelheid was de gang der trei
nen zeer rustig. De afstand Amsterdam-
Haarlem werd in 10 minuten afgelegd.
Amsterdam C.S.Den Haag in 40 minuten,
AmsterdamLeiden 32 minuten. Den Haag
Leiden 8 minuten, AmsterdamRotter
dam D.P. in 61 minuten.
NATIONALE RECLASSEERINGSDAG.
Zooals reeds eerder in ons Blad is mede
gedeeld, hebben de Reclasseeringsinstellin-
gen het voornemen wederom een Nationa-
len Reclasseeringsdag te houden, teneinde
de geldmiddelen van de Vereenigingen te
versterken, die in verband met de tijdsom
standigheden het toch al zoo moeilijk heb
ben en bovendien voortdurend door subsi
dievermindering worden bedreigd.
Alle instellingen doen aan deze actie
mede Ook in onze gemeente is een Comité
gevormd, dat speciaal belast is met de uit
voering van de collecte.
Het Secretariaat is gevestigd: 3 October-
■straat 21 a.