Het Rotterdamsche Stadionprobleem
De ramp van de „Hindenburg"
"V
B BUITENL. WEEKOVERZICHT
78sfe Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 8 Mei 1937Vierde Blad No. 23654
Zou dat de oplossing zijn
LAND- EN TUINBOUW
-
v,A
'A'
,1".- >s<gt
vv ,o> •<•?>-
-CWsr?
XjrïVvèvp*.*?
argwaan woekert voort,
uit- en inwendig!
Nog steeds duurt de groote trek van
'diplomaten en politici in Europa voort;
-onder uitzondering heet het: tot verzeke
ring van den algemeenen vrede. Wanneer
wji aannemen, dat dit inderdaad juist is,
dan moet toch een groote dosis naïveteit
gorden verondersteld bij al deze vredes-
vrienden, want het streven naar vertroe
beling. om niet te spreken van erger, komt
te duidelijk tot uiting!
Vandaar ook de toenemende argwaan en,
•rots alle verzekeringen van het geloof in
geen oorlog, de voorbereiding daarvan tot
u de finesses
pe uitwisseling van bezoeken tusschen
Duitschland en Italië neemt bijzondere
vormen aan. Nauwelijks heeft Goering zijn
Welen bij de leidende Italiaansohe man
nen gelioht of von Neuratli, de minister
van buitenlandsche zaken, die gewoonlijk
op den achtergrond blijft, verschijnt ten
tooneele. En, alsof dit nog niet genoeg is,
vordt het bezoek van von Blomberg reeds
aangekondigd. Telkens heet het, dat de as
Rome-Berlijn nader is toegehaald, doch
dat voor de overige mogendheden de deur
wordt opengelaten om toe te treden
Hetgeen impleciet dan beteekent: een
breuk met Genève, want van de Volken-
bondspolitiek blijven zoowel Berlijn als
Nome zich niet alleen afzijdig houden,
doch zij nemen zelfs 'n vijandige houding
aan tegen elk stelsel van coöperatieve vei
ligheid vasthoudend aan het systeem van
bilaterale verdragen. Onnoodig te zeggen,
dat tussohen beide systemen geen verbroe
dering mogelijk is; het is of het een, of
het andere!
Het stelsel der coöperatieve veiligheid
eischt een terugkeer van de uitgeloopen
Volkenbondsleden of tenminste een be
sliste toehaling der banden tusschen de
overigen, oo k al zou dit practisdh een
direct optreden tegen deze staten betee-
kenen, doch daarvan schijnen wij verder
af te zijn dan ooit. Diverse kleinere landen
geven al te zeer blijk van afzijdigheid om
dit in de practijk tot werkelijkheid te kun
nen omzetten, geleerd uit droeve ervaring.
Aan den anderen kant voelt men even
weinig voor het stelsel der bilaterale ver
dragen, aanvoelend, dat men zoodoende
ook niet bijdraagt tot de ontspanning,
waarop toch het streven van ieder land,
dat werkelijk vrede wil bevorderen, gericht
moet zijn.
Verwarrend en uiteendrijvend is dien
tengevolge het stelsel Berlijn-Rome, zelfs
al veronderstelt men daar de beste bedoe
lingen.
Tot overmaat van ramp lijkt in de prac
tijk, al die bezoeken ten spijt, de Duitsch-
Italiaansche vriendschap nog niet op zand
grond gebouwd doch op moeras-terrein!
Zoo puntje bij paaltje komt, loopen de be
langen van beide te ver uiteen om in tijden
ran nood op elkaar te kunnen rekenen.
Het streven desalniettemin toch die een
heid naar buiten te demonstreeren veroor-
raakt natuurlijk de noodige reactie en
drijft Engeland en Frankrijk steeds nader
tot elkander. Afgezien van de vrees in
Frankrijk tengevolge van de pogingen om
rün bondgenootschappen in Oost-Europa
tt vernietigen In dit licht beziet men
toch ook het bezoek van den Poolschen
minister van buitenlandsche zaken Beek,
aan Boekarest. Beck is eigenlijk altijd een
.veeslachtig politicus geweest, waaraan
men nimmer houvast had. Weliswaar blijft
hij met den mond de vriendschap met
Frankrijk handhaven, maar zijn optreden
getuigt, zwak gesproken, van het streven
!e kunnen zeggen: ik kan ook anders!
Boekarest toont zich eohter wat huiverig
om Beok te volgen, te meer, waar het aan
voelt, dat het meer is te doen om te ver
nielen dan in de plaats van bestaande
overeenkomsten andere te stellen van
evenveel waarde. Wat krijgt Roemenië
terug, zoo de Kleine Entente uiteenspat?
Aan den eenen kant ligt sovjet-Rusland,
tot slechts noodgedrongen genoegen
neemt met den afstand van Besarabië. aan
ton anderen kant een Hongarije, dat zijn
revisionistisch streven niet onder stoelen
of banken steekt. Is dit laatste werkelijk
volledig af te leiden in de richting van
Tsjeoho-Slowakije? Roemenië voelt dat als
toer twijfelachtig en waarschijnlijk niet
[en onrechte.
En wat beteekent het Oostenrijksohe
bezoek aan Boedapest? Te meer, waar in
Hongarije zelf stemmen opgaan, die waar
schuwen tegen een breuk met de Wester-
sche mogendheden.
Alles blijft in beweging, helaas zonder
uitgestippeld rechtstreeksch doel Geen
vonder, dat in een nieuw Engelsch wit
boek nog eens duidelijk naar voren wordt
gebracht, dat het streven naar onbwape-
ring wordt voortgezet, doch dat de tijden
riet rijp zijn voor een practlsche toepas
sing, zoodat de bewapening moet worden
uitgebreidTheorie en practijk botsen voor
de zooveelste maal soherp tegen elkaar
Hetzelfde ziet men inwendig in diverse
landen. Engeland staat voor de kronings
feesten, waarbij de absolute eenheid van
het Britsche imperium zou worden gede
monstreerd. En intussohen doen diverse
vakvereenigingen weinig minder dan die
eenheid te maken tot een aanfluiting. De
staking van het autobuspersoneel te Lon
den en in de graafschappen brengt in het
dageüjksch verkeer weinig minder dan een
chaos te weeg, vooral ook met het oog op
den toevloed van vreemdelingen in de
Britsche hoofdstad. In Duitschland neemt
de Kerkstrijd een steeds feller karakter
aan. Van het conflict in de Evangelische
Herk hoort men niets meer. het blijft
'■oortbroeden en de tegenstelling tusschen
den Duitschen staat en het Vaticaan spitst
rich meer en meer toe.
In Frankrijk komt de regeering Blum in
[en gevaarlijk parket, nu onder de radi
caal-socialisten het verzet tegen de politiek
tan het Volksfront onder de zweep der
Bnksche elementen groeit. In diverse tak-
ïen van bedrijf neemt het verzet tegen de
hgoureuse invoering van de 40-urige werk
week. zonder dat daarbij rekening is ge
houden met de mogelijkheid, zienderoogen
toe. Waarheen dat op den duur moet
leiden...
.Een bijzonder droef beeld van verwor-
toont het linksche Catalonië. Te mid
den van den bloedigsten burgeroorlog,
baarbij het voor iedere partij zaak is, orn
z'jn gelederen zooveel mogelijk, te sluiten,
Eergraven de partijen, die in Catalome
Qe lakens uitdeelen. elkaar; anarchisten en
C0Inmunisten keerer. zich tegen de gene-
raliteit en Valencia moet ingrijpen om de
We te herstellen. Succes is zelfs nog niet
tois verzekerd, al ligt de vijand op de
o-
Van de overlevenden der „Hindenburg"-
ramp ligt een groot aantal met vreeselijke
brandwonden op hospitaalbedden in kleine
localiteiten in New-Jersey. Zwijgend trok
ken gedurende een groot deel van den
nacht vrienden der omgekomen passagiers
langs de stoffelijke overschotten, die in
een garage van het vliegveld opgebaard
liggen.
De overblijfselen van het luchtschip zijn
zoo platgedrukt, dat men de hangars en
de daarachter liggende vlakte over den
top van het eens zoo statige luchtschip
heen kan zien. Boven de verwrongen
massa zwartgeblakend ijzer en aluminium
steekt de gebroken schroef omhoog.
Tussohen de warreling van metaal ziet
men de metalen stoelen en tafels hangen,
de laatste resten van de hut van den ge
zagvoerder.
Alleen de verbogen vensteromramingen
geven nog aan, waar eens de gondel was.
Drie dagen hebben de passagiers daar ge
leefd.
Een dunne rookwolk stijgt nog op uit
de overblijfselen.
De droeve balans.
Er waren 97 personen aan boord, onder
wie 36 passagiers en 61 leden der beman
ning, 16 passagiers en 17 leden der be
manning hebben het leven verloren, be
nevens een employé van het vliegveld.
Kapitein Lehman overleden.
Kapitein Lehman is gisteravond aan
de bekomen verwondingen overleden.
Ernst August Lehman werd op 12 Maart
1S86 te Ludwigshafen geboren. Van 1906
1912 studeerde hij scheepsbouw aan de
Technische Hoogeschool te Charlottenburg.
Na een jaar op de marinewerf te Kiel
werkzaam te zijn geweest, werd hij als
luchtschip-kapitein' bij de Duitsche Zep
pelinmaatschappij te Frankfurt aange
steld. Hij nam deel aan vele luohtaanval-
len op Engeland.
Na den wereldoorlog trad hij in dienst
van de Zeppelinmaatschappij te Fried-
riohshafen. Van 19231927 was hij werk
zaam bij de Amerikaansche dochtermaat
schappij de „Good year".
Tegen den tijd dat de „Graf Zeppelin"
gereed was, keerde hij naar Duitschland
terug. De meeste tochten naar Zuid-Ame-
rika met dit luchtschip stonden onder zijn
leiding.
Toen het geweldige luchtschip „Hinden
burg" gereed was. wérd Lehman tot com
mandant benoemd.
Onderzoek naar de oorzaak.
De Duitsche commissie, welke zal deel
nemen aan het onderzoek van de ramp is
vanochtend per vliegtuig naar Cherbourg
vertrokken om daar aan boord te gaan
van de „Europa". De commissie bestaat
uit dr. Eckener, dr. Duerr, prof. Bock, staf
ingenieur Hofman van het Duitsche proef
station voor luchtvaart, prof. Dieckmann
(Miinoheni en luitenant-kolonel Breit-
haupt van het rijksministerie voor lucht
vaart.
Gisteren werd te New-York een film ver
toond van het ongeluk..Deze geeft een zoo
volledig beeld van alle phasen van de
ramp, dat zij vermoedelijk wel bij het of-
ficieele onderzoek naar de oorzaken ge
bruikt zal worden. Het eerste teeken van
den brand op de film is een kleine vuur
bol onder aan den romp van het lucht
schip, vlak bij de plaats waar de roeren
aan den romp bevestigd zitten.
Eckener voor de radio.
Gisteravond heeft dr. Eckener voor de
gezamenlijke Duitsche zenders en voor den
kortegolfzender met naar Amerika gerich
te stralen, een rede gehouden, naar aan
leiding van het ongeluk van de Hinden
burg. Hij zelde o.m.: In de dagbladen van
heden zijn uiteenloopende berichten ver
schenen over het ongeluk te Lakehurst.
Eerst na een zeer nauwgezet onder
zoek zal men kunnen vaststellen, welke
de oorzaak is van het tragische verlies
van het schip en van zoovele opvaren
den. Natuurlijk moet dan ook de vraag
naar een mogelijke sabotage, waaraan
ik, naar ik moet bekennen, in het eer
ste oogenblik gedacht heb, aan de orde
komen. Maar op grond van de laatst
binnengekomen berichten en in aan
merking genomen de uitstekende or
ganisatorische maatregelen van de
Amerikaansclie regeering, blijft voor
deze 'eventualiteit slechts een zeer ge
ringe waarschijnlijkheid open. Meer
voor de hand komt dan ook het ver
moeden te liggen, dat bepaalde electri-
sehe verschijnselen, samenhangende
met de weersomstandigheden, een rol
gespeeld hebben.
Dr. Eckener gewaagde nog van zijn be
sprekingen gedurende den middag op het
ministerie van luchtvaart. Hij had daar
de rotsvaste zekerheid verkriegen, dat
Duitschland onwrikbaar bleef vasthouden
aan de idee van den bouw van luchtsche
pen en van de luchtscheepvaart.
Bouw van nieuwe schepen
gaat voort.
De plaatsvervangende bedrijfsleider van
de Zeppelinfabriek, dr. Duerr, verklaarde
gistermiddag voor het personeel, dat on
der den boeg van het in aanbouw zijnde
luohtschip „L.Z. 130" was verzameld:
„Het groote werk van graaf Zeppelin,
dat door de luchtschepen „Graf Zeppelin"
en „Hindenburg" reeds verbazingwekkende
resultaten heeft opgeleverd, zal voortgezet
worden.
De landbouwgewassen
in Haarlemmermeer.
Nog geen verloren zaak voor
de boeren.
In den Haarlemmermeerpolder, die een
oppervlakte heeft van ongev. 18000 hekta-
ren is thans „de uitzaai van en de ver
wachtingen omtrent de verschillende ge
wassen" wel meer dan ooit het „onder
werp van het .gesprek" geworden.
Wordt zoo hier en daar in iandbouw-
kringen het oor eens te luisteren gelegd,
dan hoort men onder de talrijke verbou
wers verschillende meeningen verkondigen,
die zich zoowel door een pessimistische
als een optimistische stemming ken
merken.
O.a. zei de een: „Het land is nog nooit
zoo stug geweest en het is een late boel
van 't jaar, maar toch nog geen verloren
zaak voor de boeren!"; een ander maakte
de opmerking: „hoewel het er met den
toestand van het land niet best voor staat,
kon er nu toch eindelijk een begin worden
gemaakt met zaaien, waarvan misschien
nog wel iets terecht zal kunnen komen als
het weder meewerkt;; een derde zei: „er
is nog weinig van te zeggen, omid'at we de
natuur, die nog zoo veel kan goedmaken,
niet vooruit kunnen loopen: en weer een
ander scheen er in 't geheel geen hoop
meer op te hebben en kon niet onder
drukken de verzuohting: „Het wordt een
slecht jaar, want er komt niets van
tereoht!"
Uit een en ander valt wel af te leiden
diat de omstandigheden het nog niet toe
laten om zioh aan een voorspelling om
trent „uitgroei, stand en resultaten" te
wagen en voor den uitroep „1937 wordt
een slecht jaar voor de boerenI" nog geens
zins aanleiding is.
Dit staat eohter wel reeds vast, dat de
verwachtingen omtrent den stand en
straiks ook de resultaten van den oogst
der gewassen waarop we tz.t. terug
hopen te komen zeer varieerend zullen
zijn. Dit is in Haarlemmermeer evenwel
een vrij algemeen verschijnsel, dat zich dit
jaar weliswaar in bijzondere mgte zal
openbaren, maar toch ook in voorgaande
jaren zelfs bij de allergunstigste ver
wachtingen steeds heeft voorgedaan. De
oorzaak hiervan is gelegen in de omstan-
dlgheid. diat in de onderscheidene deelen
van dezen polder de gesteldheid van den
bodem steeds belangrijke versohillen te
constateeren geeft, waardoor de dit jaar
toch al zoo veel te wenschen overlatende
structuur der landerijen en de ontwikke
ling van sommige gewassen zonder dat
de verbouwers in staat zijn daartegen af
doende maatregelen te nemen niet vol
doende tot haar recht kunnen komen.
Velen verkeeren in de meening, dat in
dezen grooten polder vrijwel alle lande
rijen waarvan het. grootste gedeelte ten
gevolge van de langdurige regenperioden
niiet op tijd en moeilijk konden worden
bewerkt er nog geheel kaal bij liggen.
Zoo is het echter gelukkig niet gesteld,
want bij een todht door de Haarlemmer
meer kan worden waargenomen dat deze
polder op tal van plaatsen reeds een aan
trekkelijker beeld vertoont, waardoor
menigeen onwillekeurig tot de gedachte
komt. dat er nog geen reden is om nu al,
wat het geheel betreft, te spreken van
„verloren werk".
Zoo zijn reeds te aanschouwen de vele
groene tapijten; honderden hektaren met
de reeds flink ontwikkelde wintertarwe;
de bloeiende koolzaadvelden, die een
sohoonen aanblik opleveren; de reeds ge
deeltelijk in bloei staande karwijvelden;
de frisoh-groene gras- en klaverweiden.
Daarnaast echter ook het zeer groot aan
tal landerijen dat enkele dagen geleden
is bezaaid of waar de plantjes der bieten
en andere gewassen pas boven den grond
uitkomen.
Summa summarumwil het ons voor
komen, dat er voor de landbouwers -
ondanks den reeds door hen ondervonden
grooten tegenslag en de inderdaad te ver
wachten niet onbelangrijke schade toch
vooralsnog geen reden is om de vrees te
koesteren dat over 't algemeen de teelt der
gewassen op een geheele of gedeeltelijke
mislukking zal uitloopen, al is het ook dat
het zachte winterweder en de ongunstige
voorjaarsweergesteldheid voor het bewer
ken der landerijen niet ideaal zijn geweest
en de kans op insecteivbeschadiglng groo-
ter hebben gemaakt.
We wenschen den verbouwers intus
sohen gaarne toe dat verder voor een goed
verloop van een en ander de noodige fac
toren zullen meewerken en zij hun arbeid'
en zorgen voor het verkrijgen van gun
stige resultaten in ruime mate beloond
mogen zien.
Ofschoon op het oogenblik door de ramp
van de „Hindenburg" de vooruitzichten
verduisterd zijn. Is het toch zeker, dat de
rijksregeering de Zeppelin-maatschappij
haar steun zal geven voor het verder bou
wen van luchtschepen."
In een minuut stilte herdachten de ar
beiders hun gevallen kameraden. Ook de
kerken toonden deelneming door het lui
den der klokken.
Een oproep van Göring.
Göring heeft opdracht gegeven de
thans te Friedrichshafen in aanbouw
zijnde L.Z. 130 in versneld tempo af
te boinven.
De Duitsche rijksminister van lucht
vaart Goring, heeft voorts een oproep ge
publiceerd, waarin hij zegt: Het vertrou
wen in de luchtverbinding tussohen het
Duitsche en het Amerikaansche volk, welk
vertrouwen zich talrijke malen heeft kun
nen bevestigen, is ongeschokt gebleven.
Juist nu. zullen wij met gebruikmaking van
de laatste ervaringen, alles doen om het
luchtverkeer tussohen Duitschland en de
Vereenigde Staten een feit te maken. Daar
bij zijn we er van overtuigd, dat de Ver
eenigde Staten voor de voltooiing van het
begonnen werk de noodige steun zal ver-
leenen.
