yA
IT5EH HET WITTE
Kay Francis in „Illusie'
LEEDSCH DAGBLAD, Vrijdag 7 Mei 1937
Zesde Blad No. 23653
Het Leger Des Heils jubileert
PEPSODENT!
78sie Jaargang
Herdenking in R.A.I.-
gebouw te Amsterdam
Bouwe Vlas ridder Ned.
Leeuw.
KUN/T IN LETTEREN
NIEUW! „EXTRA ZACHT
HOOGGLANS
FAILLISSEMENTEN
Een groote tragédienne in een grootsche film
Hartelijke huldiging
te Noordwijk.
Van badman Dirk van Duin
door de gasten.
Foto Van Vliet.
Badman, de heer Dirk van Duin te
fdwljk, wordt door den gemeentebode,
r„] heer L. Banck, voor het Raadhuis
lehikgewenscht met zijn 70sten verjaardag
Ijliter vierde Dirk van Duin, badman te
Xdwijk-aan-Zee. zijn 70sten geboorte-
■g. Uit erkentelijkheid voor de goede
crgên. welke Van Duin telkenjare weer
i de gasten en hun kinderen op het
band en in de zee besteedde, en voor
plker veiligheid hij steeds nauwlettend
ulrte. had men besloten, dat deze dag
ccr Van Duin niet onopgemerkt voorbij
r. gaan.
Itsn comité was gevormd, dat zich met
1 organisatie van een huldiging belastte,
waarin zitting hadden genomen de
bjtn J. Catz. dr. H. P. Helneken,
W. Henny, ir. W. H. van Leeuwen,
V, M. J. v. d. Mortel en B. E. Ruys.
ICete plechtigheid had gistermorgen in
T kamer van den burgemeester op het
pidhuis plaats. Te half elf arriveerde Dirk
a puin en werd door de aanwezigen, die
lurezeld waren door hun echtgenooten,
Mnplimenteerd met zijn verjaardag.
|:e burgemeester nam hierna het woord
dankte in warme woorden Van Duin
Je1de goede zorgen, welke de gasten van
steeds mochten ondervinden en die
De leiders van het Leger des Hells in
Nederland, dat gedurende vijftig jaar be
staat, recipieerden Woensdag in huize
Couturier te Amsterdam.
Onder de velen, die kwamen gelukwen-
schen, bevond zich ook dr. W. de Vlugt,
burgemeester van Amsterdam, Tien jaren
van strijd, aldus spr., in dienst van het
Evangelie had het Leger des Heils achter
Commandant Bouwe Vlas.
den rug, toen het zijn banier ir. Nederland
plantte. Amsterdam was het uitgangspunt
van den veldtocht; in één der volksbuur
ten van de hoofdstad werd de eerste bij -
zeer hebben bijgedragen om hun verblijf
te Noordwijk zoo aangenaam mogelijk te
doen zijn. De gasten hebben gemeend het
niet bij woorden te moeten laten en uitten
hun dank door Van Duin een lijfrente te
verzekeren, waartoe de badgasten uit alle
deelen van het land hebben bijgedragen.
Spr. besloot met de hoop uit te spreken,
dat Van Duin nog vele jaren het badbedrijr
te Noordwijk/Zee trouw zal mogen zijn.
Zichtbaar geroerd dankte Van Duin op
de hem eigen Joviale wijze voor deze waar-
deerende woorden en voor dit blijvende,
voor hem kostbare geschenk.
Hierna werden nogmaals de handen ge
schud en de koffie aangeboden, waarna
Van Duin weer naar de zijnen terugkeerde,
om in intiemen familiekring dezen feest
dag verder te vieren.
eenkomst gehouden, temidden van een
omgeving, die onverschillig tegenover deze
beweging stond; temidden van een om
geving, die met wantrouwen, hoop en spot
de kleine groep ontving, welke tot haar
sprak van de liefde van Christus; welke
haar trachtte op te wekken uit de geeste
lijke en materieele ellende, waarin zij was
verzonken.
Maar de onverschilligheid maakte plaats
voor belangstellingdeze voor waardee
ring. Want wie met het Leger des Heils in
aanraking kwam, werd getroffen door het
hooge plichtsbesef van zijn soldaten en
officieren; door hun onbaatzuchtigheid,
hun barmhartigheid. Onbewust gevoelde
de massa, dat hier mannen en vrouwen
aan den arbeid waren, wien eigen baat
vreemd was; #die een blijde boodschap
brachten en zich tot doel hadden gesteld.
Zich te wijden aan het werk, armen en
misdeelden op te heffen, te leeren, tot een
beter inzicht te brengen.
Daardoor veroverde het Leger des Heils
terrein; daardoor kon het Leger des Heils
vasten voet krijgen in Nederland; daar
door was het mogelijk, dat in vijftig jaren
meer dan honderd coros-zalen konden
worden gesticht, reddingshulzen opgericht,
barmhartlgheidsposten konden worden ge
opend.
Het Leger des Heils ziet thans op 50 ja
ren arbeid van liefde in Nederland terug,
op een arbeid, die rijken zegen mocht
dragen.
Gistermorgen reeds vér voor het aan-
vangsuur dat op half tien was bepaald,
stroomde de groote R.A.I.-zaal te Amster
dam vol. Officieren én soldaten uit alle
deelen des -lands en vele andere belang
stellenden waren naar de hoofdstad geko
men om dit jubileum mede te vieren.
Te ruim half tien opende de comman
dant van het Leger des Heils, de heer
Bouwe Vlas. de ochtendbijeenkomst met
een hartelijk woord van welkom tot de
buitenlandsche gasten. Vervolgens bracht
hij hulde aan de nagedachtenis van de
officieren en manschaopen die overleden
zijn.
De aanwezigen hoorden deze korte her
denking staande aan, De vereenigde mu
ziekcorpsen speelden de treurmarsch uit
Saul van Handel, waarna de Vereenigde
zangbrigade eenige liederen ten gehoore
bracht.
Commissioner Samuel Hui-ren. leider van
de kweekscholen in Engeland, bracht dan
de gelukwenschen van generaal Evangeline
Booth over. Spr. hoopte, dat het Leger des
Heils in Nederland in de toekomst even
goed en zegenrijk zal mogen arbeiden als
in den achter ons liggende periode.
Na samenzang en gebed werd de och
tendbijeenkomst gesloten. 1
'sMiddags werd een optocht gehouden.
De stoet, waarin zich ruim dertig praal
wagens bevonden en een groot aantal mu
ziekcorpsen, vertrok tegen twee uur van
het R.A.I.-gebouw en trok langs Ferdinand
Bolstraat, van Hiligaertstraat, Hobbema-
kade, Stadhouderskade, van Woustraat,
Ceintuurbaan. Sarphatistraat, 2e van der
Helststraat. Jozef IsraëLskade en door de
Ferdinand Bolstraat terug naar het R.A.I.-
gebouw. Duizenden Amsterdammers had
den zich langs de route opgesteld om het
kleurige schouwspel gade te slaan.
Te vijf uur was het R.A.I.-gebouw weer
stampvol Voor het podium, waarop be
halve de staf ook jhr. mr. de Geer, ver
tegenwoordiger van de regeering had
plaats genomen, defileerden de verschil
lende groepen van het Heilsleger, terwijl
de feestcantate, gedicht en gecomponeerd
door adjudant Claeys werd uitgevoerd.
Na samenzang en het uitspreken van het
gebed gaf commandant Vlas het woord
aan Jhr. mr D. J. de Geer, die de geluk
wenschen van de regeering overbracht.
Spreker deelde mede, dat het Hare
Majesteit de Koningin heeft behaagd
commandant Bouwe Vlas te benoemen
tot Ridder in de orde van den Neder -
landschen Leeuw, een mededeeling, die
met een daverend en langdurig ap
plaus door het publiek werd ontvan
gen.
Nadat nog eenige liederen ten gehoore
waren gebracht, werd deze slotbijeenkomst
met gebed gesloten. p
NIEUWE UITGAVEN.
Door het bestuur van de Inrichting
voor doofstommen-onderwijs te Rotterdam
is een fraai uitgevoerd boek uitgegeven, dat-
werd samengesteld door den heer P. Lint
horst. directeur der school, en waarin het
werk der Inrichting in woord en beeld wordt
gebracht.
TIJDSCHRIFTEN.
De Vrouw en haar huis.
Het Mei-nummer van de Vrouw en haar
Huis heeft den volgenden inhoud: Moeder
dag; De invloed van de moeder op het leven
van groote mannen; De moeder, die historie
schiep: De vrouw en haar huis 17de en 18de
eeuw; Als moeder met haar kindje speelt;
Rechtvaardigheid als opvoedingsprobleem;
Interview met een theologische studente;
oude DrentsChe boerenhuizen. Het blanke
eiland en het zwarte land; Zomervacantie
aan de Rivièra; Een kinderstad; Handwer
ken van onzen tijd; Feesttafel op Moeder
dag; Combinatiekleeding; Voor de kleuters;
Hoeden voorheen; Wat de maand bracht;
Leestafel; Van alles wat; Huis, tuin en keu
ken; nieuwe weefsels; klein handwerk; uit
de practijk.
Doel de landen dubbel zoo lang wil blijven.
H00GGLANST DE TANDEN TOT
DUBBELE SCHITTERING ONSCHADELIJK
ABSOLUUT VEILIG OMDAT HET DUBBEL ZOO ZACHT ISI
„Ik heb het!" Met deze drie woorden kondigde
een der wetenschappelijke medewerkers van de
Pepsodent Company het einde aan van veertien
jaar zoeken naar een absoluut nieuwe tandpasta,
een tandpasta, die de tanden op onschadelijke
wijze zou hoogglanzen. Hij had de nieuwe Pepso
dent gev.onden. Een tandpasta, extra zacht en
tevens hoogglanzend. Een tandpasta, die driemaal
zooveel waarde heeft als de gewone soorten, omdat
ze de tarlden doet glanzen c-n een dubbele veilig
heid biedt. Wilt gij een werkelijke hoogglans, be
gin dan vandaag nog de Nieuwe Pepsodent te
gebruiken.
Hoogglans Uw Tanden - GRATIS. Deze coupon geeft
recht op een flinke hoeveelheid Extra zachte Hoog
glans Pepsodent Tandpasta. Coupon uitknippen,
duidelijk invullen, postzegel van 3 ct. voor porto
Insluiten en zenden aan de firma B. Melndersma -
Westerbaenstraat 154 - Den Haag.
De andpasta die iandfilm verwijdert.
893
(lngez. Med.)
Uitgesproken: A. A. de Gans, schoenma
ker, Haarlemmermeer, Hillegommerdijk 318.
R.c. mr. S. J. Pit, Cur. mr. P. Tideman,
Haarlem; K. Clay, manufacturier, Hille-
gom, Meerstr. 64. R.c. mr. S. J. Pit. Cur. mr.
F van Blerkom, Haarlem.
Gedurende de maand April werden bij
de gezamenlijke griffies in Nederland ge
deponeerd 132 crediteurenlijsten met een
totaal passief van f. 2.115.955.28, waarvan
preferent f. 437.804.09.
Sedert 1 Jan. 1937 werden In totaal ge
deponeerd 691 crediteurenlijsten met een
totaal passief van f. 9 084.558.94'/i, waar
van preferent f. 2.260.964.32'/».
HET GEHEIMZINNIGE EILAND.
interessante film, waarin tevens een
Ie wordt gegeven op de zoo moeilijke
trelvrascherij. is „Isle of Fury" (Het ge-
dinnnige eiland i, waarin HumphryBo-
ri en Margaret Lindsay, hierboven af-
'*eld, de hoofdrollen spelen. Een boeien-
°-m- het naar den bodem der
duiken van den hoofdpersoon, teneinde
parelvisschers, na een verschrlkkelij-
strijd met een zeelmonster, van een
*kn dood te redden.
HISTORISCHE FIGUREN,
hun afschaduwing op het doek.
cinematografie heeft zich al ontel-
ïv®»nn aangetrokken gevoeld tot his-
•aaie figuren, die zij den toeschouwer
-'voorgezet De A van Adam en de Z
l»»i •V9rmei} polen, waarbinnen het
alfabeth' der persoonlijkheden,
-..dus werden weergegeven, zich uit-
H, .?ailcho Villa, de groote Mexicaan-
"Ijbiüter en Julius Caesar, Casanova
uitham Lincoln, Johan en Cornells
W Barruuh en Baily. Mata Hari en
2™ Nightingale, tal van Tsaren en
ra SLl n en Trotaki, Frans Schubert
riibrandt, Nero en Mozes, Frangois-
Arouet de Voltaire, Richard Leeu-
Brigham Young (de groote Mor
en de Wandelende Jood, Hendrik
Km, "histler en Keizer Franz-Joseph,
C" en de heldhaftige Luitenant Ro-
hun schimmen flitsen over het
"vertolken het verre, of nabije ver-
F ten a"e zeven hoeken van de wereld
&t,° 5Pri. evenzeer vol verbeelding, als
NdT„ ouwe werkelijkheid. Zij vochten,
tJjj, 'Afvoeringen, zij bloedden uit on-
wonden en kwamen tot kortston-
digen, of onvergankelljken roem, om kort
te gaan: zij leefden en stierven en hun
schaduwen op het witte doek deden des
gelijks
In dertig maanden tijds bood Hollywood
ons de volgende reeks persoonlijkheden en
men schrikke niet van de barre bontheid!
Andrew Jackson (generaal en tweemaal
president der Vereenigde Staten), Baron
Rothschildt, Buffalo Bill, Benvenuto Cel
lini, Dr. Samuel Mudd, Florenz Ziegfeld,
Mary van Schotland, Louis Pasteur. Ro
bespierre, Generaal Garcia, eenige der be
roemdste Pharao's, Chopin en tal van an
deren. Welk een romantiek stijgt op uit
zóóveel verscheidenheid aan karakters,
perioden, talenten en lotsbeschikkingen!
Thans komt een film onder de publieke
aandacht: „Lloyds of London", die zich
afspeelt in een der interessante tijdperken
der nieuwere geschiedenis: het einde van
de 18e eeuw en de aanvang van de 19e.
Zij toont ons Lord Nelson, den beroemden
Engelschen admiraal, zoowel in de dagen
zijner grootheid, als in zijn jongenstijd,
Kapitein Hardy (in wiens armen Nelson
stierf I. Lord Drayton, John Julius Anger-
stein (een der voornaamste figuren uit de
geschiedenis van het handelshuis Lloyds
of London), de zoo markante persoonlijk
heid van den Markies van Queensbury
(bijgenaamd: „Old Q"), Kapitein Suckling.
Koning George IV (in deze film nog Prins
van Wales), Sir Thomas Lawrence, de be
roemde portretschilder, de groote schrijver
dr. Samuel Johnson en Benjamin Franklin.
Dat onder de genoemden werkelijk een
litterator voorkomt, moet extra vermeld
worden. Immers: de cinematografie heeft
in het algemeen weinig notitie van de let
terkundigen genomen. De schrijvers, wier
gestalte zij op het doek gebracht heeft,
waren tot dusver: Dante Shakespeare, Ro
bert en Elisabeth Barrett-Browning, Ri
chard en Brindsley Sheridan, Victor Hugo,
Shaw en Voltaire.
Men is er maar al te vaak op uit, om de
intellectualiteit van de filmkunst in twij
fel te trekken. Dit is een onrecht. Vaak
genoeg heeft de cinematografie getoond,
dat zij een intelligentie en een intellect
weet te ontwikkelen, dié ook den mëest
schoolsohen, neen, academ'ischen geest kan
bevredigen. In de groote nieuwe film
„Lloyds of London", die onder de produc
tieleiding van Darryl F. Zanuck en onder
Henry King's regie is tot stand gekomen,
vinden wij het peil, dat men veelal aan
Hollywood ontzeggen wil. Het is 'n boeien
de film, die ook de algemeenere ingrediën
ten, als die der liefde, der intrige, het ge
vaar en wat dies meer zij in zich bergt,
maar die bovenal een brok wordingsge
schiedenis van het huidige Europa inhoudt
en aan die voorstelling een suggestie, een
sfeer en een stijl verleent, welke ook den
kenner van zeden en feiten van het be
wuste tijdvak zullen verrassen.
AMSTERDAM BIJ NACHT.
Hierboven Annie van Duyn en Cissy van
Bennekom, die met een schare andere
Hollandsche artisten. zooals Louis de Bree,
Piet Kohier, Gusta Chrispijn-Mulder, Jan
Kiveron e.a. in de humoristische film
„Amsterdam bij Nacht", waarom men dik
wijls hartelijk lachen kan, optreden.
EEN BIJZONDER KUNSTENAAR.
Peter Lorre: het talent der
„Unheimlichkeit".
Het is nu een jaar of vijftien geleden,
dat Alessandro Moissi zijn intrede deed in
de Nederlandsche schouwburgen en een
openbaring werd voor ons kunstlievend pu
bliek. In de eerste plaats bracht hij op die
tournee zijn lievelingsstuk „Der lebende
Leichnam". waarin de Fedjah-rol van zulk
een buitengewone beteekenis voor hem ge
worden is. Ten tweede was de keus geval
len op de „Hamlet" en ten derde stond
op het repertoire: „Jedermann", gevolgd
door het zoo ontroerende korte, maar be
langrijke stuk van Tolsti: „Er ist an Allem
Schuld".
Het was wel niet anders denkbaar (na
zooveel successen op de Salzburger Fest-
spiele). of „Jedermann" stond in zijn re
gie héél sterk onder den invloed van Max
Reinhardt, die zijn machtig' regietalent in
dit schoone tooneelproduct der Middel
eeuwen op de rijkste manier ontplooid
heeft. Moissi vertolkte als steeds de titel
rol, dat is: de rol van de menschheid zélf.
van heel de menschelijke onvolmaaktheid
in haar goed, zoowel als in haar kwaad
en vooral: in haar hulpeloosheid tegenover
den dood. De dood.... dat was toen Hans
Rameau, die later naar de film zou over
gaan en hij leverde een buitengewoon
mooie spelprestatie. Maar paast hem stond
een nog veel merkwaardiger figuur, die het
klaar speelde, om een huivering over de
toeschouwers te doen gaan. Dat was het
kwaad, de geest van het booze, voorge
steld door een onbekende, een debutant,
genaamd: Peter Lorre. Dit was het talent
der „Unheimlichkeit". onmiskenbaar en
overduidelijk sprekend bij een nog zóó
jong acteur, dat men zijn leeftijd eigenlijk
niet goed durfde noemen.
En sindsdien is Peter Lorre zichzelf ge
bleven, hij heeft dit onalledaagsche ta
lent steeds in dienst gesteld van het spook-
achtig-slechte, het afschuwelijk booze. de
euveldaad. Hij is een goedmoedig mensch,
een goed kameraad, een vriendelijk man,
maar er is iets in hem (ook wanneer hij
De opkomst van Kay Francis typeert de
carrière van de groote film-artiste, die
zich gedurende de laatste jaren tot een
der meest vooraanstaande figuren van de
Amerikaansohe film-industrie opwerkte.
In „Illusie" (Stolen Holiday I) die bin
nenkort ook hier vertoond wordt, levert
zij een verrassing van zeer grooten aard.
De scenario-schrijver en de regisseur
Michael Curtiz stellen de actrice hierin
voor allerhoogste eisohen. Kay Francis
staat in deze film in het middenpunt van
een affaire, die herinneringen opwekt aan
een sensatie, welke niet zoo lang geleden
de aandacht van de geheele wereld-pers
had. Een sensatie op financieel en poli
tiek gebied, die ministeries deed wankelen.
Die zelfs een opschudding te weeg bracht,
waarmee Europeesche belangen gemoeid
waren.
Men voelt, welke eischen zulk een op
gave aan een kunstenares stelt. Immers bij
elke scène, soms zelfs bij elk woord wordt
men herinnerd aan de feiten, waarop hier.
boven gezinspeeld wordt.
Steeds is de figuur van Kay Francis ver
bonden met het wezen van de vrouw, die
eens de centrale figuur was van gebeur
tenissen, welke een groot Europeesch land
in opspraak brachtenprominente fi
guren van dit land aan felle genadelooze
critiek onderwierpen
Kay Francis is van deze film het mid
denpunt en men zal nimmer haar gave
vertolking kunnen vergeten, welke zij van
de vrouw geeft, wie men alleen kon ver
wijten, dat zij tè zwak was
niet. op de planken staat dat hém ver
vreemdt van anderen en dat als het ware
de vriendschap verijdelt. Hij boezemt vrees
in, hij ademt een sfeer uit, die doet te-
rughuiveren. In het bijzonder zijn de vrou
wen daar instinctmatig bevreesd voor en
zoeken onwillekeurig ander gezelschap.
9
De groote ontdekker van filmtalenten,
Fritz Lang, koos dezen Peter Lorre voor
de vertolking van den moordenaar in de
onvergetelijke en bijna terugstootende film
„M" en wie dit filmwerk aanschouwd heeft,
zal onmiddellijk erkennen: Peter Lorre is
een vreesaanjagende figur!
Niet eiken dag worden' er tooneelstuk-
ken. of filmscenario's geschreven, waarin
zulk een rol van verderfelijke boosheid
voorkomt, en daardoor heeft Peter Lorre
niet altijd emplooi gevonden. Wij kunnen
wel herinneren aan de Alfred Zeisler-film
„Schuss im Morgengrauen". waarin deze
acteur weer eens gelegenheid kreeg, zijn
zoo apart talent te ontplooien, maar daar
bij vond hij lang niet steeds de rol, die
item ligt. Totdat Hollywood opmerkzaam
werd op dezen vertolker van demonische
rollen en de 20th Century-Foxfllm hem
een langdurig contract aanbood. En als
eerste resultaat verschijnt dan de groote
spionnagefilm „De Passagier des Doods",
waarin hij met Brian Donlevy de hoofd
rol vervult. Hier vindt Peter Lorre inder
daad een rol, zijn zoo ongewoon talent
waardig. Deze te beschrijven, zou veel roo-
ven van de verrassing. Maar feit is het,
dat hier een prestatie te zien wordt gege
ven. die uniek is. wijl zij door niemand
anders op deze huiveringwekkende wijze
te spelen zou zijnl
