Voor de luchtvaart
enthousiasten
Muggen hebben
muzikaal gehoor
De uit den duim
gezogen troonrede
Avonturen van den piloot Mermoz.
Een vliegende keuken op
3000 meter hoogte.
FrankrijkZuid Amerika via Dakar, de
wekelijksche postdienst van de nationale
Fransche luchtvaart-maatschappijde
Air France, zal binnenkort 10 jaar bestaan.
In 1927 werd deze dienst geopend. In
dien eersten tijd vloog de Air France naar
Dakar, waar de postzakken in oude
Fransche kanonneerbooten werden over
geladen ParijsBuenos Aires was toen
een tijdsbegrip van 810 dagen. Nu ls
reeds aangekondigd, dat de Air France van
de Lichtstad in vijf dagen naar Santiago de
Chili zal vliegen. De aanzienlijke bekor
ting van den reistijd is voornamelijk te
danken aan het feit. dat thans vliegbooten
over 't oceaantraject koersen, waar vroe
ger de oude oorlogsbodems hun zog trok
ken van de Afrikaansche kust naar Zuid
Amerika.
Aan deze postlijn (binnen afzienbaren
tijd zullen ook passagiers langs de route
mee kunnen) is onverbrekelijk de naam
van den kortelings om het leven geko
men Franschen vlieger Jean Mermoz
verbonden. Elf keer is hij alleen al over
gestoken met de oude „Are en Ciel" (Re
genboog), die nu zijn laatste levensjaren
in het museum op Le Bourget in ruste
doorbrengt.
Mermoz kon heele romans vertellen
over deze luchtlijn, verhalen, die veelal
zoo ongelooflijk klinken, dat men Mermoz
voor den Von Münchhausen van de vlie
gerij zou willen verslijten. In Chili had
Mermoz eens zoo'n fantastischen katte-
sprong gemaakt, dat de Chilenen, wien hij
het achteraf vertelde, een expeditie op
touw hebben gezet om de historie te on
derzoeken.
Bij die gelegenheid zat Mermoz op het
moeilijke traject Buenos AiresSantiago
de Chili. Hierbij moeten de Andes over
wonnen worden. Mermoz vloog in een
oude Potez met een plafond (uiterste
vlieghoogte» van 4000 M. De Andes waren
hier 6000 M. hoog ,wat voor Mermoz geen
bezwaar was want hij had al eens eerder
met behulp van opstijgende lucht die
tweeduizend meter, welke de Potez te
machtig waren, kunnen winnen. Maar nu
had de Franschman pech. Door zware
remous werd hij gedwongen zijn toestel
ergens op een onaanzienlijk plateautje,
bijkans tegen een bergwand, neer te zet
ten .Een hachelijk moment, maar, Mermoz
had geluk. Wel werd zijn toestel zwaar be
schadigd .maar hij en zijn beroemde me-
cano Collenot waren gered. Drie dagen en
nachten hebben zij hier als bannelingen
gezeten totdat de Potez weer zoo half en
half bruikbaar gemaakt was. Ruimte voor
een behoorlijken start was er niet, de
Franschen zijn het plateautje meer af-
geduikeld dan gevlogen
De motor sloeg weer af, maar Mermoz is
er toch in geslaagd in een glijvlucht van
40 K.M. Santiago te bereiken.
Een ander maal. toen hij met den graaf
de la Vaux als passagier vloog in een oude
Latecoère 26 heeft hij ook al op een hel
ling van de Andes een noodlanding moe
ten maken, die beter gelukte, maar nu
gleed het vliegtuig de helling af naar een
ravijn. Mermoz is toen uit de stuurhut ge
sprongen en heeft zich als een remblok
voor de wielen geworpen.
Deze postdienst op Zuid-Amerika is een
van de befaamdste lijnen in de lucht
vaartgeschiedenis. Zij heeft ook de levens
van tal van pioniers geëischt, vooral in
den tijd toen de weg door de lucht naar
Dakar verkend werd. toen vele piloten in
handen van negerstammen vielen, wan
neer zij het ongeluk hadden een noodlan
ding te moeten maken in het btruchte
Rio de Oro.
Een keuken op 3000 meter? Ja zeker,
niet op den Mont Blanc, maar in de lucht.
Geen keuken van een Palace-hotel, met
zilveren borden en menu's als gedichten,
geen gebraden pauwenlevertjes, geen
oesters met champagne en kilo's caviar,
maar toch een keuken. Eenvoudig. Een
servies van steenen koppen met 't blauwe
K.L.M.-embleejn, borden van bakeliet en
metaal glanzende theepotten, melkkannen,
botervlootjes, bouillonkoppen enz. enz.
Wij noemden de K.L.M. reeds en wij
hadden het over de lucht, dus begrijp je,
dat liet hier gaat over de keukens der
K.L.M.-vliegtuigen.
Maken we eens een uitstapje naar de
hangars op Schiphol en laten we daar
öens de" keuken aan boord van een der
groote vogels bekijken. De groote vraag is
natuurlijk, hoe berg je in een zoo klein
mogelijke ruimte, een zoo groot mogelijke
verscheidenheid aan spijzen en dranken,
die echter bovendien geen kilo's en kilo's
mogen wegen. Maar ook dit probleem is
al opgelost.
Het domein van den steward is voorin,
vlak achter de cockpit. Rechts en links
heeft hij twee smalle hooge kasten van
aluminium. Rechts onderaan is een ijs-
kastje met droog ijs voor het koel hou
den van spijzen en dranken, daarboven is
een kastje, waarin het servies opgeborgen
is. Links bevinden zich in één kastje de
verschillende dranken en in het ander de
overige eetwaren. Voorts heeft hij rechts
een klein tafeltje en een bak met ver
schillende thermosflesschen. Het geheele
restaurant weegt, de steward inbegrepen,
225 KG.; voor de materialen en spijzen
blijft dus ongeveer 160 K.G.
In de thermosflesschen wordt koffie en
heet water meegenomen; bouillon en thee
worden aan boord bereid, de laatste met
theeballen en heet water. Wijnen enz. wor
den meegenomen in aluminium flesschen.
Brood, boter, biscuits, cake fruit, drie
soorten vleesch, koude kip, compote, zalm.
kreeft .verschillende kaassoorten als
Gouda, Camembert. Roquefort, Gervais en
Rigi worden dagelijks versch mee aan
boord genomen. Men kan dus een vrij uit
gebreid middagmaal in het restauratie
vliegtuig gebruiken.
Voor geregelde gasten is het vliegen op
zichzelf dagelijksch werk geworden, doch
een kopje thee drinken op 2000 meter
beven de Elbe en te lunchen boven de
Zweedsche meren, is toch altijd iets aparts
en wellicht zelfs een sensatie.
Enkele van de vierpersoons Koolhoven
F.K. 43 taxi-vliegtuigen van de K.L.M.
worden bij de opleiding voor verkeersvlie
ger gebruikt
De jongelieden, die reeds in 't bezit zijn
van hun A-brevet van sportvlieger, wor
den hier ingewijd in de kunst van lange
overlandvluchten. waarbij de techniek van
een vlucht mc-t passagiers wordt toegepast.
Ladingsmanifesten worden ingevuld en
gecontroleerd en gedurende de vlucht
wordt met het comfort van de denkbeel
dige passagiers rekening gehouden. Zoo
moet de toekomstige verkeersvlieger er op
letten, niet dicht onder het wolkendek te
vliegen daar hier de remous het sterkst is.
Ook vliegt- de leerling vaak in de F.K.
43, geheel ingesloten door gordijnen, zoo
dat voor hem alleen de stuurorganen en
het instrumentenbord zichtbaar zijn. Hij
moet dan uitsluitend door middel van
zijn radio en berekeningen den zuiveren
koers vliegen, deze zoo noódig wijzigen en
't tijdstip aangeven, waarop het vliegtuig
volgens zijn berekeningen boven de plaats
van bestemming is aangekomen. De in
structeur, die naast hem is gezeten, con
troleert hem en houdt voortdurend een
oog in 't zeil. daar natuurlijk een geheel
„blind" vliegtuig niet in de lucht kan wor
den geduld.
Het spreekt vanzelf, dat een vliegtuig,
waarmede dit onderricht wordt gegeven,
uitstekende vlle&eigenscftappen moet be
zitten. Aan dezen eisch voldoet de F.K. 43
en reeds zij er bij de opleiding vele hon
derden uren mee gevlogen. Dat soms bij
dergelijk werk het materieel minder zacht
wordt behandeld we denken aan lan
dingen. die niet volmaakt verliepen
spreekt wel vanzelf. En dat de F.K. 43
zich dit zonder klachten laat welgevallen,
is wel een bewijs van de degelijke con
structie van dit product onzer nationale
vliegtuigindustrie
De grap van den geleerden Landois.
We hebben laatst al wat verteld over
sterk ontwikkeld muzikaal gevoel bij die
ren. Hier volgen nog een paar interessante
waarnemingen.
Ook insecten reageeren op strijkmuziek.
Steekmuggenzwermen komen direct om
laag wanneer op de viool een dubbel ge
streepte D of E wordt aangestreken. Men
kan trouwens precies hetzelfde bereiken
door dezen toon helder te zingen. De ver
maarde dierenkenner Landois heeft zijn
bekend met dit feit eens gebruikt om een
leuke grap uit te halen. Op zekeren dag
klungelde zijn luie knecht tot ergernis van
zijn meester, weer op de gewone doellooze
manier in den tuin rond. Toevallig zweef
de er dichtbij een groote muggenzwerm in
de lucht. Landois riep zijn knecht bij zich
en zei met een falsetstem ^n op de toon
hoogte van de dubbelgestrcepte E, tot hem
„Als je mijn laarzen nu nog eens zoo slecht
poetst, dan zullen de muggen je doodste
ken!" Als op commando viel de heele mug
genzwerm op hen beiden neer de
knecht wist niet hoe gauw hij weg moest
komen. Later vertelde de luiwammes dat
dat geen zuivere koffie was geweest: die
verdraaide professor had nu zelfs de mug
gen onder z'n bevel!
Dergelijke waarnemingen leeren ons hoe
muziek of afzonderlijke klanken van een
bepaalde toonhoogte en klankkleur co een
of ander dier in 't bijzonder - <e
dieren hebben in hun eigen geluid en schat
klaarblijkelijk tonen die in hoo: e en
klankkleur met de tonen van bepaalde in
strumenten overeenstemmen.
Van Mozart wordt verteld, dat hij als
kind bij 't schetteren van een trompet in
tranen kon uitbarsten en dat hij daaren
tegen hartstochtelijk veel hield van den
weeken klank der viool van een vriend van
zijn vader. Hij noemde deze viool d? „bo-
terviool". Als. men zulk een groote met iets
kleins vergelijken mag: de bekende na
tuuronderzoeker Karl Russ. vertelt van een
muzikalen jongen jachthond, die letterlijk
verzot was op waldhoorn- en trompet lonen
Hoorde „Cyrus" deze klanken, dan 'o°gon
hij iederen keer van- vreugde te blaffen.
Maar alleen door muziek van deze soort
geraakte hij in vuur. Werd er piano ge
speeld, dan liep hij onmiddellijk de kamer
uit. Kwam er een reizend vioolspeler op de
boerderij, dan beet .Cyrus" hem kwaad
aardig in het been
Toen op zekeren dag een gezelschap
viool- en harpspelers bij het huis muziek
maakte, liep .Cyrus" met z'n staart tus-
schen de beenen weg, maar zoodra het ge
zelschap van instrumenten verwisselde en
begon te blazen, kwam hij weer dichterbij
en begon eindelijk met dolle sprongen van
uitgelaten vreugde om de muzikanten heen
te draaien. Gewoonlijk „zong" hij ook mee,
d.w.z. hij trachtte op een koddige manier
met een doordringend gehuil het stijgen
en dalen van de geblazen melodie te volgen
Dergelijke leuke en nauwkeurige waarne
mingen bewijzen dat dieren net zoo goed
een voorkeur hebben voor bepaalde muziek
en instrumenten als menschen.
De muzikaliteit van vogels is voldoende
bekend. Onder hen zijn fijnbesnaarde zan
gers, echte kunstenaars, die hun aandoe
ningen, zooals heimwee en treurigheid in
tonen weten uit te drukken. Zeer merk
waardig is hun fijngevoelig medeleven met
de natuur, zoodat hun lied bij zonneschijn
heel anders klinkt dan wanneer er regen
dreigt.
In het jaar 1901 besteeg Edward VII, na
den dood van zijn moeder koningin Vic
toria. den Engelschen troon. Bij deze gele
genheid zou hij volgens de bestaande
gebruiken een troonrede uitspreken. Het
tijdstip, voor deze plechtigheid vastgesteld
kwam echter allerongelukkigst uit voor de
middageditie van een Londensch blad. De
wanhopige politieke redacteur van di! blad
kwam toen op de zonderlinge gedachte de
troonrede maar uit zijn duim te zuiger., om
die dan nog in de middageditie aan zijn le
zers te kunnen voorleggen. Natuurlijk werd
deze zwendel ontdekt en de redacteur werd
strafrechterlijk vervolgd. Ook koning Ed
ward hoorde van de zaak. en de „troonrede''
zooals dat blad haar had gepubliceerd, werd
hem voorgelegd. Zijne Majesteit las de
„rede" met zichtbare belangstelling en zijn
gramschap om den brutalen streek ver
dween naarmate hij verder kwam Toen
de koning de rede ten einde toe gelezen
had. zei hij lachend: „Ik wensch dat de
steiler van deze „troonrede" niet -"«straft
wordt. Ik heb er mij van overtuigd dat ze
veel beter is dan de rede, die ikzelf heb ge
houden!"
