ltsie Jaargang
STADSNIEUWS
MAANDAG f9 APRIL 1937
No. 23638
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Dr. M. DAVID.
van Eek 70 jaar.
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D cts.'per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn?
per 3 maanden f. 2.35
per week t. 0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden •{- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
Zijn benoeming tot hoogleeraar
binnenkort te wachten.
ADRES AAN DEN RAAD.
Mr. D. A. van Eek, aanvoerder van de
socialistische raadsfractie, gedurende vele
tientallen jaren de meest vooraanstaande
figuur in de rijen der moderne arbeiders
beweging hier ter stede en langen tijd
voorzitter van de plaatselijke afdeeling der
S.D.A.P., herdacht gisteren zijn 70sten ge
boortedag.
Met de hem eigen bescheidenheid heeft
de jubilaris zich aan alle huldebetoon ont
trokken door zich met zijn echtgenoote
buiten de stad te begeven, doch wij weten
ons de tolk van talloos velen in onze stad,
wanneer wij mr. van Eek van ganscher
harte feliciteeren bij het bereiken van
dezen mijlpaal in zijn leven en daaraan
den wensch toevoegen, dat zijn geestelijke
en lichamelijke werkkracht nog vele jaren
dezelfde mogen blijven.
Moge het hem gegeven worden zijn
krachten nog menig jaar in dienst te stel
len van de sociaal-democratie, waaraan
hij zijn geheele leven heeft gewijd en
waarvan hij ook door zijn politieke tegen
standers persoonlijke kent hij niet!
als een levend sieraad wordt beschouwd.
GOUDEN AMBTSJUBILEUM
DS. C. HARTWIGSEN.
Een intieme huldiging.
Ds. C. Hartwigsen. de nestor der Ned.
Herv. predikanten te dezer stede, vierde
Zaterdag zijn gouden ambtsjubileum.
In verband met zijn gezondhedstoestand
heeft ds. Hartwigsen, die met ingang van
1 Mei as. eervol emeritaat heeft verkregen,
afgezien van een officieele huldiging. Dit
neemt echter niet weg. dat Zaterdagmor
gen een deputatie uit den kerkeraad, de
kerkvoogdij, notabelen en wijk-college zich
aan zijn ambtswoning vervoegde om hem
in intiemen kring te huldigen en een ge
schenk aan te bieden.
Dr W. Th Boissevain. voorzitter van den
kerkeraad. heeft hem hierbij toegesoroken
en de gelukwenschen aangeboden. Met een
enkel woord stelde spr. nog in het licht, dat
de wijsheid van den ouderdom in ds. Hart
wigsen steeds een waardig vertegenwoor
diger heeit gevonden.
Als blijvend aandenken overhandigde
sor. hem een in leer gebonden album,
waarin zich een collectie foto's bevond van
kerkgebouwen van vorige standplaatsen van
ds. Hartwigsen en ook van de Leidsche
kerken.
Namens de plaatselijke collega's woonde
d;. M J. Punselie deze huldiging, welke een
strikt intiem karakter droeg. bij.
Vele bloemstukken sierden de woning van
den iubilaris, die ook talrijke schriftellike
gelukwenschen mocht ontvangen.
A.s. Zondagavond hoopt ds. Hartwigsen
hi de Pieterskerk een gedachtenisrede,
welke tevens als afscheidspredikatie is be
doeld. uit te spreken.
Van den Verhuurdersbond.
Dcor den Verhuurdersbond voor Leider
en Omstreken werd het volgende reques.
aan den Raad gezonden:
Geven met verschuldigden eerbied te ken
nen:
dat zij met groote belangstelling hebben
kennis genomen van het voorstel van Bur
gemeester en Wethouders dezer gemeente,
speciaal om het beginselbesluit van 21
Maart 1932 in zake den bouw van een aan
tal arbeiderswoningen met Rijksvoorschot
in te trekken voorzooveel betreft de door de
vereenigingen „Ons Belang" en „De Goede
Woning" en de door de gemeente te bouwen
woningen;
dat zij met evenveel, belangstelling heb
ben kennis genomen van de gepubliceerde
adressen aan Uwen Raad, uitgegaan van de
Woningbouwvereeniging „Ons Belang" en
de Federatie van te Leiden gevestigde
Woningbouwverenigingen
dat ondergeteekenden er prijs op stellen
te verklaren, dat zij het standpunt van de
meerderheid van het College van Burge
meester en Wethouders en de motiveering
van het voorstel volkomen onderschrijven;
dat de Verhuurdersbond ongeveer 700
leden telt, met ongeveer 7000 woningen en
ondergeteekenden dus bevoegd zijn te be-
oordeelen, hoe het met de woningmarkt
gesteld is;
dat zij op grond daarvan kunnen verkla
ren, dat zij het met de meerderheid van het
College van Burgemeester en Wethouders
en de Commissie van Fabricage eens zijn,
dat er voldoende woningen zijn, zonder dat
nieuwbouw noodzakelijk is en dat er vol
doende woningen te Leiden leeg staan;
dat er onder andere in de gemeentewo
ningen sedert geruimen tijd ongeveer 35
goede bovenwoningen leeg staan;
dat er immers ook bij verschillende wo-
ningbouwvereenigingen huizen leeg staan;
dat de Woningbouwvereeniging „Ons Be
lang" wel is waar verklaart, dat er 270 leden
op een voor hen geschikte woning wachten,
doch ondergeteekenden meenen. dat er in
de woningen van de verschillende woning-
bouwvereenigingen ambtenaren en particu
lieren wonen, die gezien hun inkomen, in
staat zijn een huis te huren van particulie
ren, zelfs met hoogere huren dan die van
de woningbouwvereenigingen zijn;
dat. wanneer dat zou geschieden, in de
complexen der woningbouwvereenigingen
plaats zou komen voor arbeiders, die de
hoogere huren van particuliere woningen
niet kunnen besteden;
dat het aanbod van woningen te Leiden
dus nog de vraag naar woningen belang
rijk overtreft en er dus aan een verhooging
van de vraag door verbetering van den eco-
nomischen toestand nog geruimen tijd
weerstand kan geboden worden;
dat ondergeteekenden er ook op willen
wijzen, dat er binnenkort nog 101 wonin
gen van Werkmanswoningen gereed komen,
die het aanbod van woningen zullen ver-
hoogen en de vraag verminderen;
dat, gezien de gegevens van B. en W. er
voor een hernieuwde telling geen aanlei
ding is;
dat ondergeteekenden dus gaarne het
voorstel van Burgemeester en Wethouders
steunen;
Redenen waarom zij Uwen Raad ernstig
in overweging geven de genoemde voorstel
len van Burgemeester en Wethouders aan
te nemen.
Zooals wij destijds hebben gemeld, is ver
schenen het Kon. Besluit van 6 Maart 1937
Staatsblad No. 1360, tot aanwijzing krach
tens art. 170 van de Hooger Onderwijswet
van de stichting van oud-semitische, hel
lenistische en Joodsche rechtsgeschiedenis
om een bijzonderen leerstoel te vestigen in
Babylonische, Assyrische, Israëlietische en
Hellenistische rechtsgeschiedenis aan de
Leidsche Universiteit.
Naar aanleiding van dit Kon. Besluit
is binnenkort de benoeming te verwach
ten van dr. M. David, thans privaat
docent in de Oostersche rechtsgeschie
denis en Grieksch-Egyptische papyrolo
gie tot bijzonder hoogleeraar in Baby-
Ionische, Assyrische, Israëlietische en
Hellenistische rechtsgescheiedenis aan
de Leidsche Universiteit.
NIEUW RAADSLID.
VEREEN. GRONINGEN VOOR LEIDEN EN
OMSTREKEN.
VIERING VERJAARDAG VAN
H. K. H. PRINSES JULIANA.
Alle kinderen der openbare scholen hebben
's middags vrijaf.
In verband o.m. met het feit, dat de
Nationale Contact-Commissie ook voor de
Jeugd een viering van den verjaardag van
H. K. H. Prinses Juliana voorbereidt, heeft,
op verzoek van de Contact-Commissie, de
Burgemeester besloten de kinderen van de
openbare scholen voor gewoon-, uitgebreid-
en buitengewoon lager onderwijs op 30 April
des namiddags vrijaf te geven.
De Contact-Commissie hoopt en ver
wacht, dat de besturen van de niet-open-
oare scholen zich bij deze beslissing zullen
willen aansluiten.
GOEDKOOPE AVONDRETOURS.
Van de goedkoope avondretours is gister-
ij™nd den eersten dag. dat deze door de
Ned, Spoorwegen werden uitgegeven een
sebruik gemaakt.
Mi v 's he' 'ast'6 V0OT het reizend pu
bliek, dat deze goedkoope avondretours niet
op de z.g. brUg 0p bet station alhier ver
krijgbaar zijn. daar de automaten om zes
;rr. r'-m' voor de uitgifte van plaatsbewijzen
gesloten worden.
Een goed-geslaagd slot.
De Leidsche Groningers hebben Zater
dagavond in den Burcht het program voor
dezen winter besloten met een avond, waar
van met recht mag gelden: eind goed. ai
goed. Het was een prachtig slot! Mevr. C.
Mellesv. d. Meulen, uit Rotterdam, be
kend schrijfster van Groningsche tooneel-
werk, kwam voordragen in proza, poëzie en
zang. in ernst en in luim en heeft in aan
tal goed opgekomen leden kostelijk bezig
gehouden. Haar voordracht is voorbeeldig
en sleept mede, zoodat het contact met 't
aandachtig luisterend gehoor van stonde
aan werd gelegd om den ganschen avond
niet meer verloren te gaan. Mevr. Melies
wisselde eigen werk af met dat van be
kende Groningsche groot-meesters en zij
had een verdiend daverend succes. Toen de
voorzitter, de heer H. A. Vriend, na afloop
haar in warme woorden huldigde voor het
gepresteerde alles uit het hoofd woor
den, die vergezeld gingen van een bou
quet, was hij ongetwijfeld aller tolk. Har
telijk en warm knalde telkens 't applaus.
Velen bleven tenslotte nog wat gezellig
bij elkaar of maakten een dansje.
L.C.P.V. „DE TREKKER".
De installatie-bijeenkomst.
Een stampvolle zaal. een gezellige stem
ming. wat kan een jonge vereeniging meer
wenschen?
't Was ook geen wonder deze groote be
langstelling en vroollike sfeer; een instal
latie van een padvindersvereeniging komt
niet dagelijks voor.
De padvindersgroep „De Trekker" heeft
reeds verschillende vormen, verschillende
namen en vele splitsingen beleefd.
„De Trekker" is de eerste Leidsche Orga
nisatie. die zich aangesloten heeft bij de
Padvindersvereeniging „Nederland": een
organisatie, die momenteel tracht door
samenwerking met de Nederlandsche Pad
vindersvereeniging met een proeftijd van
drie jaar, wederom te komen tot één groote
padvindersorganisatie in Nederland.
Allereerst werd doorgelezen de padvin-
derswet. waarna het „Hoort zegt het voort"
door de jongens werd gezongen. De heer
Luynenburg, districts-commissaris sprak
ziin vreugde uit. dat hli in deze stad aan
wezig mocht zijn, om de installatie van
deze afdeeling te verrichten. De kennisma
king met de troeD had het hoofdkwartier
reeds de verzekering gegeven, dat hieruit
een aangename samenwerking zou volgen.
Voor „De Trekker" zelf was deze aanslui
ting de oplossing; want nu heeft ook deze
vereeniging een groote organisatie achter
zich. die met het ouderbestuur zal waken
over deze afdeeling.
Vervolgens werden door den districts
commissaris met eenige hartelijke woorden
de volmachten ter hand gesteld aan de
leiders en leidsters De voorzitter van het
ouderbestuur wenschte daarna de verken
ners en welpen geluk met deze daad en
sprak den wensch uit, dat de jongens in
alle omstandigheden zullen toonen goede
padvinders te zijn.
Daarna was de pauze aangebroken, welke
gevuld werd met verschillende spelen,
waarvan de opbrengst zal dienen voor het
inrichten van het nieuwe troephuis en zoo
noodig voor een bijdrage om het deelnemen
van de jongens aan de Jamboree mogelijk
te maken
Vervolgens was het woord aan de jongens
zelf. die door voordrachten, zang en een
kampvuur de belangstellenden aangenaam
wisten bezig te houden. Ten laatste klonk
uit al deze kelen het Volkslied.
De voorzitter dankte allen voor hun be-
belangstelling, de medewerkenden voor hun
arbeid en wist nu reeds te vertel'en van
een belangrijke uitbreiding van de verken
ners en welpen; een mededeeling welke
het succes van dezen avond volkomen
bewees.
DE OECUMENISCHE GEDACHTE
IN DEZEN TIJD.
WIE ZAG DIE AANRIJDING?
Zaterdagavond omstreeks 9 uur is op de
Haarlemmerstraat de 71-jarige weduwe
S.P.. wonende in het Koningshof alhier,
aangereden door een onbekend gebleven
wielrijder, waardoor zij een lichte hersen
schudding bekwam en door den E.H.D. naar
het Academisch Ziekenhuis moest worden
overgebracht. Later in den avond kon zij
naar haar huis worden vervoerd.
De commissaris van politie verzoekt hen,
die van deze aanrijding getuige waren, zich
te willen vervoegen aan het politiebureau,
afdeeling recherche.
Bijeenkomst van Vrijzinnige
Kerkgenootschappen.
In het dichtbezette kerkgebouw der
Doopsgezinde Gemeente vond gisteravond
een federatieve dienst der Vrijzinnige kerk
genootschappen plaats.
Met de eenheidsgedachte der Christe
lijke Kerken als achtergrond, was het on
derwerp voor dezen dienst: „De oecumeni
sche gedachte in dezen tijd".
Ds. F. ten Cate, Doopsgezind predikant
te dezer stede, heette bij den aanvang van
dien dienst allen hartelijk welkom. Spr.
schetste het als een voorrecht, dat hier
leden van verscheidene kerkgenootschap
pen samenkomen, zich gedragen wetende
in de eenheid des geloofs. Er is verschil
tusschen ons in traditie, geschiedenis en
geestelijke geaardheid, maar daarentegen
is het heerlijk te weten, dat het ons niet
om ons zelf te doen is. maar alleen om den
éénen God, in Wiens dienst wij ons willen
stellen.
Nadat vervolgens in gemeenschappelijk
gezang de eenheid des geloofs was uitge
drukt en ds. Ten Cate in gebed was voor
gegaan, las ds. Makkink, Luthersch predi
kant alhier. 1 Cor. 12 en 1 Cor. 13 1,
Ds. Mispelblom Beyer. Remonstrantsch
predikant in deze gemeente, deed daarna
ivoorlezing van de boodschap van Stock
holm, waarin o.m. de oecumenische ge
dachte is uitgedrukt en opgeroepen wordt
tot een betere sociale orde.
Prof. Van Holk sprak vervolgens een rede
De heer P. van der Tas.
De heer P. van der Tas (a.r.), die'heden
middag werd geïnstalleerd als lid van den
Leidschen gemeenteraad als opvolger van
den heer A. J. Schoneveld.
uit, waarbij hij uitging van de woorden
van den aposel Paulus in Efezen 4: „Eén
Heer, één geloof, één doop". Bij de ontvou
wing van dit tekstwoord zette spr. uiteen,
dat Paulus hiermede de eenheid van de
Christenheid heeft samengevat. Verder
wees hij er op, dat het Christendom in de
moderne wereld tot een leidende gods
dienst is geworden, maar helaas met een
smartelijke verdeeldheid.
Spr. noemde de drie aspecten, welke van
de oecumenische gedachte uitgaan, t.w. de
practische geest, de mystieke kant en ten
slotte het vrijzinnig aspect.
Spr. beëindigde zijn toespraak met den
wensch uit te spreken, dat God het aan
ons waar moge maken, da wij met den
apostel Paulus kunnen uitspreken: één
Heer, één gelooi en één doop. AI zijn er
uiterlijke verschillen, toch zijn wij één in
den Geest en behooren wij bijeen in God
en Christus.
Een dameskoor o.l.v. van mevrouw Van
Leeuwen bracht eenige motetten van Men
delssohn op gevoelvolle wijze ten gehoore.
Piano en orgel begeleidden den zang.
Ds. Boersema, predikant der Vrijz. Her
vormden. sprak hierna nog een korte rede
uit aan de hand van Efez. 4:6: „Eén God
en Vader. Die daar is boven allen en door
allen en in U allen".
In het begin van zijn toespraak herin
nerde spr. aan het ontstaan van de oecu
menische beweging, hetgeen hij een keer
punt noemde in de geschiedenis der ker
ken. Het zal nu niet meer zijn een strijd
van de kerken tegen elkander, maar met
elkander voor Jezus Christus. Spr. gelooft,
dat de oecumenische beweging toekomst
heeft, omdat zij gesteund is op Gods be
lofte. Dank zij deze beweging ontstaat er
een nieuwe gezindheid in de menschheid
en ook bezielt zij de jeugd, die zich in
dienst wil stellen van de oecumenische ge
dachte.
Vervolgens wees spr. op de diepe ge
dachte van de Christenheid, welke zich
manifesteert in de woorden: God is liefde.
Ds. Boersema eindigde met nogmaals
met nadruk de oecumenische gedachte in
het licht te stellen, waarbii hij de verwach
ting uitsprak, dat eens alle godsdiensten
in deze wereldbeweging samengebracht
mogen zijn.
Nadat het koor zich ten tweede male
had laten hooren, sprak ds. Ten Cate, na
een korte inleiding het „Onze Vader" uit,
waarna nog gemeenschappelijk werd ge
zongen.
VROUW VERMIST.
Sedert gisteravond wordt door de kinderen,
bij wie ze inwoonde, vermist de 60-jarige
Martha DerksMeijer. Omstreeks half-
twaalf heeft ze heimelijk de woning in de
de Wettstraat verlaten en is daar niet te
ruggekeerd.
Het slgnalament luidt, loopt eenigszins
voorover met gebogen rug, blozend gelaat,
droeg zwarte mantel en dito hoed met van
voren een witte rozet, zwarte japon en
zwarte kousen en schoenen.
Men vreest, dat haar een ongeval is over
komen. De politie doet nasporingen, doch
tot dusverre tevergeefs.
BINNENLAND.
Bezoek van H.M. de Koningin aan Baarn
en Soest. (Binnenland, 3e Blad).
Het congres van de Kath. Dem. Partij.
(2e Blad).
De stakingen bij de scheepswerven te
Amsterdam vrijwel ten einde. (Binnen
land 3e Blad en Laatste Ber. Ie Blad).
Dr. M. David, thans privaat-docent aan de
Leidsche Universiteit wordt binnenkort
benoemd tot bijzonder hoogleeraar.
(Stadsnieuws, le Blad).
BUITENLAND.
Generaal Franco spreekt voor de radio.
(2e Blad).
Yvon Delbos over de Fransche buitenland-
sche politiek. (2e Blad).
De Hongaarsche premier over de binnen-
en buitenlandsche politiek. (Buitenland
le Blad).
Redevoeringen van Blum, Schacht en Hess.
(Buitenland, le Blad).
De stakingen in Frankrijk, Engeland, Polen
en de Vereenigde Staten. (Buitenland,
le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTK BLAD.
WELPENHORDE GROEP I LEIDEN
DER N. P. V.
Naar de Bloembollenvclden.
Gistermiddag bracht de welpenhorde van
groep I op initiatief van eenige ouders een
bezoek aan de bloembollenvelden.
Onder leiding van Akeela Lut, geassis
teerd door mevr. en den heer Hagevoet
gingen de kleine rooddassers allereerst met
de tram naar Lisse.
In opgewekte stemming ging de vroo-
lijke groep toen door de mooie bollenvel
den naar Hillegom, vanwaar ze met de
tram naar Sassenheim reden.
Hier wachtte hun een groote verrassing.
Een der ouders onthaalde ze hier n.l. op
thee met diverse tractaties.
Met bloemen en kransen bereikte het
vroolijke gezelschap half zeven weer do
Sleutelstad.
VEREENIGING VAN MATHESIANEN.
BOSKOOP IN LEIDEN.
Teneinde ook in onze stad de aandacht
te vestigen op en belangstelling te wekken
voor de groote bloemententoonstelling,
welke a.s. Woensdag te Boskoop wordt ge
opend, heeft de firma Peek en Cloppen-
burg een deei van haar etalageruimte aan
de Breestraat afgestaan, waarna deze in
een bloemhof is herschapen.
Onnoodig te zeggen, dat hetgeen hier is
saamgebracht (hoé smaakvol het overigens
is gearrangeerd) slechts een zeer beschei
den voorproefje is van het blijde bloemen-
festijn. dat de Boskoopsche kweekers in
eigen onigevyjg hebben bereid.
De hedendaagschc toepassing van
electriciteit aan boord van schepen.
Voor de leden van bovengenoemde ver
eeniging hield Zaterdagavond prof. ir. E. J.
F. Thierens in hët Kamerlingh Onnes La
boratorium een lezing over de hedendaag-
sche toepassing van electriciteit aan boord
van schepen.
De voorzitter opende deze avond met een
hartelijk woord van welkom tot de aan
wezigen en voornamelijk tot den spreker.
Deze behandelde achtereenvolgens de
speciale voordeelen moeilijkheden aan het
gebruik van electriciteit op schepen ver
bonden, de geschiedkundige ontwikkeling
van deze toepassing, het probleem van
stroomsoort en spanning en hoe dit in
den loop der tijden opgelost en nog aan
verandering onderhevig is, invoering van
draaistroom voor bijzondere doeleinden
aan boord van groote passagiersschepen en
voor de voortstuwing van oorlogsschepen
en sommige maiistoomschepen, dynamo's
(generatoren) en motoren aan boord en
diverse andere toeoassingen.
Speciaal werd de parallelschakeling van
dynamo's en generatoren behandeld, de
eischen voor de aandrijving van verschil
lende werktuigen aan boord, de geleidelijke
invoering na hevigen tegenstand van auto
matische schakelingen, magneetschake
laars enz. Ook werd besproken de evolutie
in den bouw van schakel- en verdeëlbor-
d- - en de aanleg van geleidingen, alsmede
het systeem van leidings-installaties (ring
of sternet), zooals dit bij verschillende
scheepstypen zich heeft ontwikkeld.
De voor- en nadeelen van enkel- of dub-
belpolige leidingsinstailaties werden nage
gaan en nog iets gezegd over electrische
voortstuwing en toekomstmogelijkheden.
Aan de hand van talrijke lantaarnplaat
jes werd een en ander verduidelijkt.
De voorzitter dankte den spreker voor
dezen zeer interessanten en leerzamen
avond en herinnerde tevens aan de eerst
volgende lezing, te houden door dr. C. A.
Croiamelin, op 8 Mei a.s.
