IBIS SHAG
Is de N.V. Rambon een
schijnfirma
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
t Vrijdag 16 April 1937
Dobbelmanfi
lekker... man!
De niet-inmenging in Spanje
Om groote winsten te maken speelt men
met menschenlevens
FINANCIEN
CORRESPONDENTIE
THIJS IJS EN DE BOOZE DOOI
Controle-systeem 19 dezer in werking
N.V. Hollandsche Vereen, tot
Exploitatie van Margarine-
fabrieken „Hovema",
te Rotterdam.
Winstsaldo f. 3.367.408 (3.207.901)
Aan het verslag over 1936 ontleenen wij
het volgende:
Hoewel in het afgeloopen jaar de econo
mische toestanden in vele landen belang
rijk verbeterd zijn, hadden onze Onder-
hoorige Maatschappijen in Duitschland in
het jaar 1936 met dezelfde moeilijkheden
te kampen als in het voorafgaande jaar.
De prijzen van alle grondstoffen zijn
vooral in de tweede heift van het afgeloo
pen jaar belangrijk gestegen. De wereld
marktprijs van natuurboter heeft echter
aan deze algemeene stijging niet deelgeno
men, zelfs heeft de boterprijs zich gedu
rende de laatste 4 maanden van 1936 niet
op het niveau van 1935 kunnen hand
haven.
De winst over het afgeloopen boekjaar
vertoont wederom een kleine stijging, on
danks de gevoelige verliezen, welke geleden
werden in verband met de realisatie van
middelen, welke werden overgemaakt ter
gedeeltelijke voldoening van onze vorde
ringen op Onderhoorige Maatschappijen
gevestigd in landen waar valuta-beperkin
gen gelden.
Onze belangen in het buitenlard liggen,
behalve in laatst bedoelde landen, voorna
melijk in landen, welke hun munteenheden
met het pond sterling hebben verbonden.
Hierdoor ontstond een boekwinst, toen in
September 1936 als gevolg van de deprecia
tie van den guiden, de tegenwaarde in
guldens van onze vorderingen in de va
luta's toenam.
Het saldo winst- en verliesrekening groot
f. 3.367.406 (3.207.921) stelt de directie voor
als volgt te verdeelen: 5'/i pCt. dividend op
cumulatief preferente aandeelen f. 660.000.
Zooals gebruikelijk werd op deze aandee
len op 1 November 1936 reeds 2 3/4 pCt.
interim-dividend uitgekeerd, terwijl het
slot-dividend op 1 Mei 1937 betaalbaar zal
worden gesteld.
6 pCt. dividend op cumulatief preferente
winstdeeler.de aandeelen f. 720.000 Per 1
Juli 1936 werd op deze aandeelen reeds een
interim-dividend van 3 pCt. uitgekeerd,
terwijl het slot-dividend onmiddellijk na
dat de jaarlijksehe vergadering van aan
deelhouders de balans en winst- en verlies
rekening zal hebben goedgekeurd, betaal
baar zal worden gesteld.
8 pCt. (onv.) dividend op gewone aan
deelen f. 960.000. Reserve diverse belangen
f. 600.000. Ultkeering aan commissarissen,
directie en beambten f. 156.346. Onverdeeld
saldo op nieuwe rekening over te brengen
f. 271.061.
Van den Bergh's Fabrieken
N.V., 'te Rotterdam.
Winstaaldo f. 5.670.059 (5.304.481)
Aan het verslag over 1936 ontleenen wij
het volgende:
De gebeurtenissen op monetair gebied
gedurende het jaar 1936, hetwelk in het
bijzonder ten aanzien van de Nederland-
sche economie in het teeken van de aan
passing onzer munteenheid stond, hebben
de resultaten onzer Vennootschap in be
trekkelijk geringe mate beïnvloed. De ver
doorgevoerde verticale constructie van het
Unilever-Concem, waarvan onze Vennoot
schap deel uitmaakt, heeft ons in staat
gesteld de prijsstijgingstendenz. welke zich
als een gevolg van de devaluatie heeft ge
openbaard. grootendeels op te vangen.
Alhoewel in het afgeloopen jaar in veler
lei opzicht in het Nederlandsche bedrijfs
leven teekenen van opleving konden wor
den waargenomen, heeft onze industrie
daarin niet of weinig gedeeld. Weliswaar
valt reeds te constateeren dat de uit
de landbouwcrisiswetgeving voortvloeiende
maatregelen reeds minder stringent wor
den toegepast of zelfs hier en daar wor
den opgeheven, doch ten aanzien van de
margarine-industrie, integreerenden factor
in de Nederlandsche vetvoorziening, is
zulks nog niet het geval. Wij vertrouwen
dat, indien de verbetering van den econo-
mischen toestand aanhoudt, landbouw en
veeteelt daarvan in toenemende mate pro
fijt zullen trekken en dit er toe zal leiden
de ingrijpende en vérstrekkende overheids
bemoeiing. waaronder onzer industrie
thans gebukt gaat, geleidelijk af te wik
kelen.
Onze buitenlandsche belangen hebben
dit jaar in bevredigenden omvang tot de
winsten onzer Vennootschap bijgedragen.
Uit den aard der zaak heeft de devaluatie
van den gulden op deze resultaten een
gunstigen invloed gehad. De margarine-
fabriek en olieraffinaderij te Batavia, van
welker oprichting Vij in ons vorig verslag
reeds melding gemaakt hebben, heeft haar
bedrijf inmiddels aangevangen en de ont
wikkeling beantwoordt volkomen aan de
daaraan gestelde verwachtingen.
Resumeerend mogen wij tot onze tevre
denheid vaststellen dat de winsten in het
afgeloopen jaar ten opzichte van die van
het vorig jaar een redelijke vermeerdering
te zien geven.
Waar mogelijk hebben wij in samenwer
king met Unilever N.V., evenals in vorige
jaren, onze risico's in vreemde valuta ge
dekt.
Op de 4'/i pCt. obligatieleening is in het
jaar 1936 een bedrag van f. 500.000 afgelost
(5384.48H.
Wij stellen voor het saldo der winst- en
verliesrekening, bedragend f. 5.670.059, als
volgt te verdeelen: 6 pCt. dividend op Cum.
pref. winstd. aandeelen „A" f. 960.000. Per
1 Juli 1936 werd op deze aandeelen reeds
3 pCt. interim-dividend uitgekeerd, terwijl
het slotdividend op 2 Januari jl; betaalbaar
werd gesteld. 6 pCt. dividend op Cum. pref.
winstd. aandeelen ,,B" f. 84C.00C._Per 1 Juli
1936 werd op deze aandeelen reeds 3 pCt.
interim-dividend uitgekeerd, terwijl het
slotdividend op 2 Januari jl. betaalbaar
werd gesteld, 16 pCt. (onv.) dividend op
gewone aandeelen ,A" f. 1.500.000. Per 1
November 1936 werd op deze aandeelen
reeds een interim-dividend van Tl, pCt.
uitgekeerd. 8 pCt. (onv.) dividend op ge
wone aandeelen ..B" f. 1.680.000. Reserve
diverse belangen f. 250.000. Ter beschikking
van commissarissen, ter nadere bestem
ming f. 217.374 en onverdeeld winstsaldo
f. 222.684.
VOOR DE PIJP
Rookt IBIS bij voorkeur uit een IBiS-pijp.
Bi] Uw winkelier verkrijgbaar.
9704 (Ingez. Med.)
Unilever keert 5Vi uit.
De raad van bestuur der Unilever heeft
besloten aan de algemeene vergadering van
aandeelhouders, welke gehouden zal wor
den op 5 Mei a s., voor te stellen op de ge
wone aandeelen der vennootschap een slot
dividend uit te keeren ten bedrage van f. 30
per aandeel van f. 1000, betaalbaar vanaf
26 Mei a s. en makend in totaal 5'lt'lt voor
het jaar 1936.
Voorts is door den raad van bestuur van
Unilever Limited besloten aan de algemeene
vergadering van aandeelhouders dier ven
nootschap. welke op denzelfden datum zal
worden gehouden, voor te stellen over te
gaan tot uitkeering van een overeenkomstig
dividend, uitmakende f. 0.36 per 1 pond
sterling aandeel, eveneens betaalbaar op 26
Mei a.s. en te herleiden in sterling tegen
den koers van het pond sterling aan de
Amsterdamsche beurs op 5 Mei as.
Anton Jurgens' Vereen.
Fabrieken N.V., te Oss.
Saldo winst f. 13.140.904
(v. j. f. 13.073.092).
Aan het verslag over 1936 ontleenen wij
het volgende:
Het is de laatste jaren welhaast een tra
ditie geworden om in de enkele opmerkin
gen van algemeenen aard, waarmede ons
jaarverslag de toelichting op de jaarcijfers
pleegt in te leiden, beklag te doen over de
economische crisis en haar effect op onze
ondernemingen. Indien wij ditmaal deze
traditie niet volgen, dan geschiedt dit niét
omdat onze zaken zich' ift het jaar, waar
over dit verslag handelt, aan den invloed
van de crisis zouden hebben onttrokken.
Indien ons winstcijfer dat van het voor
gaande jaar slechts in geringe mate heeft
overschreden, dan is dit voornamelijk toe
te schrijven aan de belemmerende werking
van legislatieve, economische en finan-
cieele restricties, waarmede wij gaandeweg
maar al te zeer zijn vertrouwd geraakt. Er
zijn echter onmiskenbare teekenen die er
op wijzen, dat het zakenleven bezig is zich
allengs aan den greep der crisis te ont
trekken. Het kan niet worden ontkend, dat
in de laatste maanden een merkbare ople
ving valt waar te nemen in vrijwel alle
vertakkingen van het bedrijfsleven, land
en tuinbouw niet uitgezonderd. Tengevolge
In een communiqué van de ondercom
missie der niet-inmengingscommissie wordt
de samenstelling bekend gemaakt van het
ondercomité, dat belast zal zijn met het
voorbereiden van een plan voor de evacua
tie van alle vreemdelingen, die direct en
indirect betrokken zijn in den Spaanschen
burgeroorlog.
Het communiqué bevestigt, dat het con
troleplan te land en ter zee zal worden
toegepast van af 19 April te middernacht.
Koopvaardijschepen, bestemd voor Spaan-
sche havens, die op dat tijdstip voorbij de
laatste waarnemingshaven zullen zijn ge
varen op hun route naar de Spaansche
wateren, zullen vrijgesteld zijn van de ver
plichting, waarnemers aan boord te nemen.
Een gelijke vrijstelling zal worden toe
gekend aan schepen zonder draadlooze
installatie op weg naar Spanje op boven
genoemd tijdstip.
De voorzitter heeft een beroep gedaan
op de vertegenwoordigers van het comité
een geest van goede wil te toonen voor de
oplossing van de probleemen, waarvoor het
comité is geplaatst.
In antwoord op dit beroep verklaarde de
Italiaansche vertegenwoordiger zich bereid
de bespreking te hervatten over het terug
trekken van de buitenlandsche vrijwilligers
uit Spanje, mits de andere vertegenwoordi
gers op gelijke wijze gehoor geven aan den
oproep van den voorzitter.
In denzelfden geest verklaarde de ver
tegenwoordiger van de Sovjets, dat hij er
niet op aandringt van het ondercomité te
eischen, dat wordt overgegaan tot bespre
king van de nota, waarin zijn voorstellen
belichaamd zijn, welke werden ingediend in
de plenaire Zitting van het comité op 24
Maart j.l.
Het ondercomité kwam overeen een
technisch consultatief ondercomité te be
noemen voor de voorbereiding van een plan
tot het verwijderen uit Spanje van alle
personen, die middellijk of onmiddellijk
betrokken zijn bij het huidige conflict en
die niet van Spaansche nationaliteit zijn
of dit niet waren op 18 Juli 1936. benevens
voor de doelmatige controle ot> ieder ont
werp tot evacuatie van dezen aard.
De Italiaansche vertegenwoordiger zelde,
van de kunstmatige prijsvorming voor ons
•hoofdproduct margarine en van de even
kunstmatige beperking van onzen omzet
kunnen wij hier te lande niet aanstonds
partij trekken van deze betere gang van
zaken. Maar desalniettemin hebben wij,
ook vanuit het belang onzer vennootschap
gezien, alle reden deze wending ten goede
toe te Juichen, omdat met het weerkeeren
van het vertrouwen in de toekomst ook de
psychologische voorwaarden worden ge
schapen voor een geleidelijke liquidatie van
de overheidsmaatregelen, die uit de crisis
zijn geboren en die de laatste jaren aan
een vrije ontwikkeling van onze zaken ern
stig in den weg hebben gestaan.
De prijzen ohzer grondstoffen hebben,
vooral in het laatste kwartaal van 't ver
slagjaar, een scherpe rijzing te zien gege
ven. Onze oliefabrieken hebben, dank zij de
gunstige dekking van hare voorraden en de
toeneming van de vraag naar haar pro
ducten, wederom in bevredigende mate tot
onze resultaten bijgedragen.
Doordat onze belangen over zoovele lan
den zijn verspreid, heeft de hierboven ver
melde wijziging in de muntpolitiek in be
langrijke mate het gulden-equivalent be
ïnvloed van de saldi bij onze Onderhoo
rige Maatschappijen, welke haar bedrijf
uitoefenen in landen waar geen correspon-
deerende devaluatie plaats vond. Daar onze
vorderingen onze verplichtingen overtrof
fen, ontstond aldus een boekwinst. Wij
hebben het een eisch van voorzichtig be
leid geacht, deze winst toe te voegen aan
de Reserves, gecrëerd tegenover onze be
langen in die landen, waar het geldverkeer
nog steeds aan beperkende bepalingen on
derhevig is. Deze Reservés zijn in de Ba
lans opgenomen als een vermindering van
het hoofd „Onderhoorige Maatschappijen:
Leeningen en Onverdeelde Winsten".
De winst over het jaar 1936. na aftrek
van alle onkosten, bedroeg f. 12.330.652 te
genover een bedrag van f. 12.296.529 over
het Jaar 1935. Deze resultaten zijn ver
kregen nadat de verliezen, welke voort
vloeiden uit de verkoop van valuta's waar
in geen dekkingsoperaties mogelijk waren,
in mindering zijn gebracht. Een niet onbe
langrijk deel dezer winsten is behaald in
landen met beperkt betalingsverkeer, doch
gebruik makend van de bestaande wette
lijke mogelijkheden.,zijn wij er in geslaagd
uil die landen bedragen te transfereeren
welke, in guldens en sterling, per saldo het
equivalent voor de aldaar gemaakte win
sten uitmaken.
Het winstsaldo bedraagt f. 13.140.904
(13.073.092). In Augustus 1936 werd een in
terim-dividend uitgekeerd van 3 pCt.
dus op basis van 6 pCt. per jaar over
het halve jaar JanuariJuni 1936 op de:
cumulatief preferenté aandeelen f. 1.200.000
cumulatief preferente winstdeelende aan
deelen „B" f. 972.0QO, cumulatief preferen
te winstdeelende aandeelen „C" f. 576.000.
te zamen f. 2.748.000. blijft f: 10.392.904.
Voorts werd in Februari 1937 een slot
dividend uitgekeerd van 3 pCt. dus op
basis van 6 pCt. per jaar over het halve
laar JuliDecember 1936 op de: cumula
tief jjreferente aandeelen f. 1.200.000, cu
mulatief preferente winstdeelende aan
deelen „B" f. 972.200, cumulatief preferen
te winstdeelende aandeelen „C" f. 57G.OOO,
te zamen f2.748.0Ü0,. zoodat ter nadere
verdeeling 'overblijft 'ij saldo van f 7.644.904
Wij stellen voor dit bedrag te bestem
men voor: reserve, diverse belangen
f. 1.000.000.uitkeering van 8,,pCt. (onv.)
op de gwone aandeelen f. 5.220.000. tan
tièmes aan directeuren en beambten
f. 517.437, te zamen f. 6.797.437 en saldo op
nieuwe rekening f847.466.
L. W. M. te L. Het ingezonden stuk
over keuring van zaden moet minstens tot
op een vijfde worden bekort om het voor
opname in ons blad geschikt te maken.
dat hij zich voorstelde onmiddellijk voor
stellen in te dienen voor de uitbreiding van
het niet-inmengingsaccoord. teneinde het
binnenkomen in Spanje te verbieden aan
alle niet-Spaansehe personen, wier optre
den het conflict kan verlengen of vergif
tigen.
Het ondercomité keurde de voorstellen,
ingedled door het technische consultatieve
ondercomité tot de instelling door de Duit-
sche regeering van „brandpuntgebieden" in
de vlootzone voor de waarneming, welke
aan de Duitsche vlqpt is toegewezen, goed.
Aan verschillende aan de niet-inmenging
deelnemende regeeringen zal worden ver
zocht maatregelen te nemen om haar koop
vaardijschepen in overeenstemming met de
goedgekeurde regelingen te doen optreden.
De Engelsche Staatssecretaris Cranborne
verklaarde in een schriftelijk antwoord op
een in het Lagerhuis gestelde vraag om
trent de koisten van de Spaansche controle
oa.: Door de landen zijn de noodzakelijke
bijdragen voor den duur van één jaar toe
gezegd. Elk der vijf voornaamste landen zal
16 procent van de totale kosten der inter
nationale controle en van de speciale con-
tröle aan de Spaansch-Portugeesche grens
dragen, namelijk 143.680 pond sterling.
De bijdrage van Engeland zal tot 64.000
pond verlaagd worden met het oog op de
verplichtingen, welke de Britsche regeering
met de controleering van de Spaansch-
Portugeesche grens op zich neemt.
De overige landen zouden 29 procent van
de totale kosten betalen.
Het internationale bureau van toezicht,
aldus verklaart Cranborne verder, bestaat
uit de Londensche diplomatieke vertegen
woordigers van Engeland, Frankrijk,
Duitschland, de Sovjet-Unie, Italië, Polen,
Griekenland en Noorwegen onder voorzit
terschap van den Nederlandschen vice-
admiraal van Duim.
Van 't front.
Oorlogsnieuws blijft ontbreken. De actie
blijft beperkt tot kleine overvallen, waarbij
nu en dan een niet noemenswaard succesje
Wordt behaald.
(Van onzen G.PD.-redacteur).
Woensdag is gelijk gemeld een
einde gemaakt aan de tergende onzeker
heid waarin de familieleden van 17 Neder
landsche zeelleden sinds eenigen tijd ver
keerden, daar de kapitein van den Spaan
schen kruiser „Almirante Cervera^' mede
gedeeld heeft dat hij de ,Andra"-opvaren-
üen te San Sebastian aan wal heeft gezet.
Op een zwerftocht door de Maasstad met
als gids een geboren en getogen Rotter-
dammér, heb ik getracht een spoor te vin
den van degenen, die mysterieuze Maat
schappijen als de N.V. „Rambon" en het
„Nederlandsche Bevrachtingskantoor" fi
nancieren. Op redelijke gronden mag men
aannemen dat deze N.V.'s Nederlandsche
zeelieden aannemen voor schepen, die in
buitenlandsche havens en onder vreemde
vlag, wapens en munitie laden voor Spanje.
En op dezen zwerftocht heb ik ook met
enkele familieleden van „Andra"-opvaren-
den gesproken. Een vader van een zich aan
boord bevindenden Rotterdamschen jongen
teerde Dinsdag nog op het hoopgevende
bericht van de vrouw van den kapitein, dat
Zondag medegedeeld was: „Uw zoon is op
weg naar Nederland. Hij komt vermoede
lijk over drie dagen thuis!" En dan hoort
zoo'n man den volgenden dag dat zijn zoon
in San Sebastian zit, een plaats waar de
nationalisten de macht, in handen hebben.
Nog geen kwartier nadat ik dezen man had
gesproken klop ik aan bij het .Nederland
sche Bevrachtingskantoor", gevestigd in
een oud H.B.S.-gebouw in de Kortenaer-
straat. M'n gids had me reeds gezegd, dat
ik daar als verslaggever niets te hooren
zou krijgen.
„Trek deze oude jas aan, doe je boord en
je bril af en een shawl om je hals. Dan
kun je doorgaan voor een werkloos varens
gast".
Zóó kom ik bij het ,3evrachtingskan-
toor". „Kloppen", staat op de matglazen
ruit, die bezoekers verhindert door het
loket naar binnen te kijken. Boven verwij
zen ze me naar beneden. Weer kloppen
„Moet U?" Ik waag naar berichten over de
„Andra".
„Daar weten we niets van!" Meteen hoor
ik een stem aan de telefoon: „Het laatste
bericht was dat de bemanning op weg zou
zijn naar Nederland, maar dat is niet waar."
Ik wijs den bediende op deze telefonische
mededeeling. ,,'k Zal nog eens even vragen."
Boem! Het loket wordt gesloten. Even later;,
„Neen, wij weten niets!" Raampje dicht
Eén dag voor het bekend wordt dat de
opvarenden van de „Andra" in San
Sebastian zijn, weet het „Bevrachtingskan
toor" van niets Bij- de vropw van den
Nederlandschen kapitein is het van het
zelfde laken een pak. .Zondag wist men
hier dat de bemanning op weg was naar
ons land." Thans weet men dat dit niet
waar is. Maar de familieleden van de op
varenden hooren dat niet.
,M'n zoon had geen papieren en hij
hoopte die na de reis met de „Andra" weer
te kunnen krijgen. Toevallig hoorde hij
van.een kennis, die eerst mee zou gaan, dat
diens plaats open kwam. En toen heeft hij
aangemonsterd." Dat vertelde de vader van
één der opvarendenZóó werken de
mysterieuze maatschappijen, die wapens
naar Spanje vervoeren. Zeelieden zonder
papieren, oud of jong, het doet er niet toe,
worden aangenomen om op schepen te
varen die reizen maken waaraan levensge
vaar is verbonden. De gage is hoog. zoo
hoog, dat de verleiding om te monsteren
meestal niet weerstaan kan worden. En
zoo „op hoop van zegen" vaart men naar
Spanje. Dat vaak groote huisgezinnen ach
terblijven, doet niets ter zake. Dat de be
manning kans loopt nooit terug te keeren
valt geheel buiten de sfeer van degenen,
dde deze maatschappijen financieren en er
Winst mede maken.
,3e N.V. „Rambon"? Tja, ik weet
alleen dat volgens de geruchten deze
reederij of maatschappij bestaat of
bestaan moet hebben. Aandeelen zijn
bij mijn weten nooit verhandeld. Ver
moedelijk is hier sprake van een schijn
firma en in de handelsregisters zult U
er wel geen dossier van vinden!"
Verscheidene Rotterdamschc make
laars geven me dit antwoord als ik naar
de N.V. „Rambon" informeer. En zij
hebben gelijk. Noch in het Handels
register te Rotterdam, noch in dat te
Den Haag of Amsterdam is het bestaan
ervan bekend.
Het „Nederlandsche Bevrachtingskan
toor"? Ja, dat kent men wel. Trouwens deze
N.V. is ook ingeschreven. Als doel staat op
gegeven: „Exploitatie en bevrachting, het
koopen en verkoopen, huren en verhuren
van binnenschepen en verder alle soorten
werkzaamheden, welke hiermede in ver
band staan, alles in den ruimsten zin des
woords." Het maatschappelijk kapitaal be
draagt f. 400.000.— waarvan f. 80.000.is
geplaatst en gestort. Volgens makelaars ls
dit 'n normale N.V. Zij hebben er dan ook in
het géheel geen bezwaar tegen mij in te
lichten. In zeemanskringen daarentegen
wel. In verschillende bars heb ik een
praatje gemaakt maar wanneer ik over de
N.V. Ham bon" of over de „Andra" sprak
wist niemand iets. Slechts één matroos
maakte een uitzondering. Die stak zijn
vreugde, dat hij niet met de Andra" was
vertrokken, niet. onder stoelen of banken.
„Ik had al definitief afgesproken toen ik
plotseling met een Engelsche boot uit Rot
terdam weg kon. En dat lokte mij toch meer
aan. Ik heb nog een boodschap gestuurd
naar een kennis van me of die soms mijn
plaats op de .Andra" wilde innemen. Hij
heeft wel gemonsterd....
Die Engelsche boot ging overigens ook
naar Spanje. Alleen geladen met kolen.
Maar ik heb tooh ook aan de Spaansche
kust bommen dicht in onze buurt zien val
len. Toen wij sinaasappelen geladen had
den en weer terug waren in Engeland heb
ik de Hull-boot naar ons land genomen,
't Was mij te gevaarlijk
Het is waarschijnlijk bekend dat ook de
Rotterdamsche politie een onderzoek heeft
ingesteld naar de N.V. „Rambon". Maar de
waarnemende hoofdcommissaris, de heer
Van der Poll kan me ook al niet veel wijzer
maken.
„Trouwens, de politie kan er weinig tegen
doen. Zoolang de sohepen in buitenland
sche havens geladen worden en onder
vreemde vlag varen. Het risico van het
laden in Rotterdam of Amsterdam is veel
te groot. Men vreest de scherpe contróle."
Is de N.V. „Rambon" dan werkelijk
een schijnfirma? Bestaat zij niet of
niet meer? 't Antwoord moet haast be
vestigend luiden. Maar een feit blijft
dat men in ons land zeelieden aan
neemt tegen extra hooge gages om
wapens en munitie naar Spanje te
brengen, een feit blijft ook dat men,
om groote winsten te maken, met men
schenlevens speelt. Zonder papieren en
zonder leeftijdsgrens te stellen geeft
men werkloozen zeelieden in ons land
kans om voor de vaart op Spanje te
monsteren.
De menschen achter de schermen,
zij die het geld verschaffen om do
zaken gaande te houden, lachen in hun
vuistje. Zij worden zonder al te veel
risico rijk. De meeste schepen slagen er
immers in hun lading te lossen? En wat
er daarna met schip en bemanning
gebeurt valt geheel buiten hun sfeer.
Het geld vloeit binnen en dat alleen
daarom menschenlevens op het spel
gezet worden, doet minder ter zake
13. Het tafeltje was uit de hut gedreven; dat redde Thijsje
en oom Brom het leven! Het was heel wankel, en heel oud, maar
't was gemaakt van licht en stevig hout, zoodat, toen zij er waren
heengezwommen en er boven op geklommen, het vreemde vaartuig
heel goed drijven bleef. Het was alleen een beetje scheef, want
Brom-oom's zwaar gewicht verstoorde min of meer het evenwicht.
De kant waar Thijs op zat, werd iets omhoog gericht, terwijl oom
Brom al spoedig voelde, dat 't water om zijn rug-eind spoelde.
Hij haalde nu zijn levertraan weer voor den dag, en zei; „Ach, ach
ach, achwat moeten wij beginnen? Zeg Thijs, kan jij geen
list verzinnen?"
„Neen", zei Thijs, „voor dezen vloed moet ied're list bezwijken;
doch laat ons trachten om dien gindschen bergtop te bereiken".
