STADSNIEUWS DONDERDAG 18 HAART 1937 No. 23613 HEI VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN 78ste Jaargang Baron Röell van Hazerswoude overleden Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 -ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd Zijn: per 3 maanden f. 2.3S per week T. ÏTÜ/ f. 0.18 Franco per post f. 2.35 per 3 maanden 4- portokosten.' (voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.) De reorganisatie bij de Sted. Lichtfabrieken. Personeelsorganisaties verzoeken inschake ling van het Georganiseerd Overleg. Spanning onder het personeel omtrent den omvang der bezuiniging. Zooals reeds bij de behandeling van de begrooting in den gemeenteraad is te: sprake gekomen, zal binnenkort worden overgegaan tot reorganisatie van het be- driif der Stedelijke Lichtfabrieken Uit der. aard der zaak heerscht er onder het per soneel der fabrieken een zekere scanning ten aanzien van den omvang'der te nemen bezuinigingsmaatregelen. Geruchten, dat 60 of 10 ambtenaren en werklieden voor ontslag in aanmer king zullen worden gebracht, doen de ronde. Het spreekt vanzelf, dat het perso neel er prijs op stelt spoedig tc weten, wat er werkelijk gebeuren gaat. Dit is aanleiding geweest voor het be stuur van de afdeeling Leiden van den Nederlandschen Bond van personeel in Overheidsdienst, om in samenwerking met het bestuur van de afdeeling van den Cen- tralen Nederlandschen Ambtenaarsbond een voorstel aanhangig te maken bii den voor zitter van de commissie van overleg, om spoedig een afvloeiingsregeling in te voe ren. waarin richtlijnen worden opgenomen, op welke wijze, met inachtneming van het gemeentebelang en het personeelsbelang, afvloeiing zal moeten geschieden, indien ontslag onvermijdelijk is. Voorts heeft het bestuur van den Neder landschen Bond van personeel in Over heidsdienst zich tot Burgemeester en Wet houders dezer gemeente gewend met het verzpek geen beslissing ten aanzien van afvloeiing te nemen, voordat het georgani seerd overleg over de door deze organisa ties ingediende ontwerp-afvloeiingsregeling een beslissing heeft genomen. Verder heeft het bestuur van den Neder landschen Bond van personeel in Over heidsdienst bij den directeur der Lichtfa brieken een onderhoud aangevraagd, ter verkrijging van eenige inlichtingen, op welke wijze de directeur meent, dat af vloeiing zal moeten geschieden. Ook wii hebben onzerzijds bii de directie geïnformeerd naar den aard en den om vang der voorgenomen reorganisatie plannen. De directie deelde ons evenwel mede. dat de besprekingen dienaangaande nog wor den voortgezet zoodat de plannen nog geenszins een definitieven vorm hebben aangenomen. In het huidige stadium wenschte de directie, zooals te begriipen valt, zich daarover niet uit te laten. V/IJLEN PROF. ALB. VERWEY HERDACHT. Door zijn ambtsopvolger prof. dr. P. N. van Eyck. Prof. dr. P. N. van Eyck. hoogleeraar in de Ned. taal- en letterkunde en opvolger van thans wijlen dr. Albert Verwey heeft vanmorgen zijn eerste college na het over lijden van prof Verwey aan diens nage dachtenis gewiid. Prof v Eyck heeft daarbij aan de hand van 25 dichtbundels van zijn overleden voorganger diens geheele leven en opgang besoroken teneinde op deze wijze een in druk te geven van de verschillende periodes an diens werk. DE ZENTO. De Zendingstentoonstelling de Zento. die dezer dagen in de Stadszaal wordt gehou den, blijkt een groot succes te zijn. Gisteren brachten niet minder dan 1500 personen een bezoek. Vrijdagavond tusschen 9 en 10 uur zal de tentoonstelling worden gesloten door den veldprediker, ds. H. Janssen. VEREENIGING VAN MATHESIANEN. Lezing over de K.L.M. Gisteravond hield bovengenoemde ver- eeniging haar negende lezing van dit sei zoen. De voorzitter, de heer van der Linden, heette de talrijke aanwezigen hartelijk wel kom en wel in het bijzonder den spreker van dezen avond, den heer van Ginfcel. Hierna was het woord aan den spreker. Deze begon met te zeggen, dat het hem een bijzonder aangename taak was, om in dit jubileumjaar voor een zoo groot auditorium te mogen spreken. De heer van Ginkel liet op een zeer smakelijke wijze de diverse K.L.M.-toestellen de revue passeeren en ten slotte werd ook de K.L.M. bedrijfsfilm vertoond. In de pauze had nog een kleine plechtig heid plaats n.l. het afscheid van den pen ningmeester .den heer J. van der Mark. De voorzitter heeft den naar de Oost vertrek- kenden fiscus hartelijk bedankt voor zijn groote accuratesse en het vele werk. dat hij gedurende 5 jaren voor de V.V.M. heeft ge daan en overhandigde hem tevens een traaie oorkonde en een blijvend aandenken vervaardigd bij de Pottenbakkerij Zaalberg te Leiderdorp. Hierna bedankte de heer van de Mark, ook namens zijn familie voor de aangename wijze, waarop hij steeds heeft samenge werkt met de andere bestuursleden en werkte op, dat hij als penningmeester veel heeft geleerd. Tot slot bedankte de voorzit ter den heer van Ginkel voor zijn zeer inte ressante lezing en maakte tevens bekend dat de eerstvolgende lezing zal gehouden Worden door Prof. Thierens op 4 April a.s. KON. NED. MIJ. VOOR TUINBOUW- EN PLANTKUNDE. Détails en combinaties in den tuinaanleg. Voor een overvolle zaal hield de heer A. Guljaard. opzichter der plantsoenen hier -er stede, voor de afd. Leiden in ..In den Vergulden Turk", een lezing met lichtbeel den over „Détails en combinaties in den tuinaanleg". Te half acht riep de voorzitter, de heer J. G. Ballego, den velen toehoorders een hartelijk welkom toe en wel in het bijzon der den spreker en den velen genoodigden Voordat het woord aan den spreker gege ven werd. vond voorlezing der notulen plaats, welke ongewijzigd werden goedge keurd. Een voorstel van 't bestuur om aan ue tentoonstelling „De Hofstadbloem" te s-Gravenhage. onder bepaalde voorwaar den een Von Siebold medaille te schenken vond algemeenen bijval, zoowel als 't voor nemen om in den a.s. zomer een excursie te organiseeren naar Oudenbosch en Breda ter bezichtiging van eenige groote boom- kweckerijer- Na afhandeling van deze huishoudelijke zaken werd het woord gegeven aan den heer Galjaard. die op de hem eigen, aan gename en zakelijke wijze zijn toehoorders wist te boeien. Uitvoerig behandelde spr. den overgangstijd van den tuinaanleg. Was het vroeger een overheersching van den lijn, symetrie en een plantengroei In keurs lijf, thans vindt men in moderne tuinen afwisseling door onderdeelen van den aan leg, zooals muurtjes, bassins, borders, groepsbeplanting enz. Vanzelfsprekend wordt hierdoor meer kennis van het ma teriaal en daardoor de juiste plaats ver- eischt. omdat hij elk onderdeel van den modernen tuin het daarbij passend hees ter- en- bloemmateriaal moet worden ge bruikt. Hierdoor is bij de kweekers 't stre ven ontstaan tot verbetering en invoering van materiaal dat zich bij de verschillende onderdeden aanpast, onderdeden die met tikaar den tuin vormen en telkens nieuwe effecten met andere soms sterk in karak ter verschillend materiaal geven. Men krijgt daardoor betere verzorging van de details der beplanting, doch grootere moei te en materialenkennis is noodig voor den vakman om deze details tot een goed ge heel te vereenigen Heeft men aan de eene zijde dc gelegen heid voor het maken van veel kleine plan- lencombinaties, aan de andere zijde is zelf- beheersching noodig om het juiste midden ie vinden tusschen overdaad en een goede verhouding tot het groote geheel. Men neeft dit al trachten terug te brengen dooi den tuin op plantengeographische wijze te beplanten of langs den weg van stand plaats theorie. Volgens spr. is dit in kleine tuinen niet goed toe te passen, met het oog op de eischen van den eigenaar. Vervolgens besprak spr. breedvoerig het materiaal, waarbij men zich moet laten leiden door bestudeering der gewassen. Niet alieen van de kleurschakeering. doch voor al ook wat betreft den vorm en het karak ter van het materiaal. Tal van voorbeel- acn eaf spr. bij de groepeering van hees ters en bloemplanten, welk materiaal daar bij goed kan samengaan, zoowel als 't be planten van muurtjes, vijvers, rotstuinen. muurvlakten enz. met de daarbij passende toomvormen. Nadat spr nog een oogen- blik had stilgestaan bij de aparte plaats, welke de solitair planten, door hun sterk eii sprekend karakter innemen vertoonde hij zoowel vóór als na de pauze een keur- coilectie lichtbeelden welke zich geheel bij zijn woorden aanpaste. Dat de heer Gal jaard zijn onderwerp smakelijk had inge- keed. bleek wel uit het hartelijk applaus en de woorden van dank die de voorzitter hem bracht bij het sluiten der bijeenkomst. Een inzending Primula's en Saxifraga s van den heer J. H. Smit verwierf 7 punten terwijl een mooie groep cactussen en vet- planten van den heer B. HoogwerfKroon 12 punten mocht behalen. BINNENBRAND GEBLUSCHT. Gistermiddag omstreeks 10 minuten voor vier is brand ontstaan ten huize van D. L. in de Hermanstraat Nr. 16. Het vuur vond zijn oorsprong in een kleerenkast in de achterkamer, waarin de bewoner kort te voren iets had opgezocht, terwijl hij een brandende sigaar in den mond had. Ver moedelijk zijn hiervan eenige vonken afge vallen. waardoor eenige licht brandbare stoffen in brand geraakten. De politie- brandweer wist het vuur evenwel met twee stralen op de motorspuit te blusschen. CONCERT IN „ENDEGHKST". ACADEMISCHE EXAMENS. Geslaagd voor het Candidaatsexamen Hechtende heeren F. K. R. C. Sassen Den Haag), E. A. J. Hillen (Rotterdam), J. K. J Muller (Leiden). C. H. Bogaardt (Den Haag) ea Mej, E. M. Uhl (Voorburg). In de centrale ontspanningszaal „Endegeest" gaf het strijkkwartet c van onder ieiding van den heer Jac. Blitz alhier, voor de patiënten van de gestichten een concert. De uitmuntende vertolking van het mooie programma vond een zeer dank baar gehoor. Het kwartet bestaat uit de heeren W. Turksma. L. Verschrage, Jac. Blitz en 1 Karman. KATII. DEM. PARTIJ AFD. LEIDEN. De K.D.P. afd. Leiden hield gisteravond een ledenvergadering ter behandeling van den beschrijvingsbrief vcor het vierde jaarcongres, dat gehouden zal worden op Zaterdag 17 en Zondag 18 April te Amster dam. Door de vergadering werd o.m. voorge steld uitbreiding van het. partijweekblad „Onze Vaan" met meer staathuishoudkun dige artikelen en aanbeveling van de stad Leiden als plaats voor het houden van het volgend jaarcongres. Met het voorstel van het partijbestuur inzake de aanvulling van het staatkundig program inzake hoofd stuk V „Nationale rechtsorde" en hoofd stuk XI „De zorg voor Nederlandsch Oost- Indië, Suriname en Curacao" kon de ver gadering zich volkomen vereenigen. Nadat nog enkele mededeelingen waren verstrekt over de te komen jubileum-feest- vergadering sloot de voorzitter de heer C. Hensing de vergadering met den Chr. groet. KATHOLIEKE ACTIE „VOOR GOD". Mr. Marchant over „Communisme en modern heidendom". In een door het comité van de Katho lieke Actie „Voor God" georganiseerde ver gadering, sprak mr. H. P. Marchant gis teravond over het onderwerp: „Commu nisme en modern heidendom". Onder de talrijke aanwezigen merkten wij op vele geestelijken uit stad en omge ving, het R.-K. Tweede Kamerlid, den heer A. H. J. Engels, benevens corporaties van de R.-K. Mannelijke Jeugdstandsorganisa- ties, terwijl het Muziekgezelschap „Franz Schweitzer" o.l.v. den heer Adolf Brunt, het muzikale gedeelte van den avond ver zorgde. Na de gebruikelijke opening en een kor te inleiding door den voorzitter, die in zijn openingswoord een duidelijke uiteenzetting gaf van de „Voor God"-actie en den door haar te voeren strijd, was het woord aan oud-minister Marchant voor het houden van zijn rede. In den aanvang van zijn betoog schetste spr. de „voor God"-actie die niet zoozeer is de strijd voor God als wel de strijd voor het geloof en de leer van God. Dat wij voor dat geloof en die leer moeten strijden is, aldus spr., niet nieuw, daar dit de natuur lijke reactie is op de aanvallen die het geloof heeft moeten verduren en juist nu de godloochenaars in hun strijd over de geheele linie georganiseerd te werk gaan, moet die reactie des te grooter, des te heviger zijn. De strijd, die men voert tegen God, is uiteraard een strijd tegen het ge loof in Diens bestaan want, zoo conclu deert sprmen kan niet strijden tegen iets, waarvan men het bestaan ontkent, zoo kan men ook niet strijden tegen God, wiens bestaan men niet wil kennen. Met alle mogelijke middelen tracht men het „niet-bestaan" van God te bewijzen. Men zegt dat, indien God zou bestaan, de gruwelen van dezen tijd in onze Christe lijke maatschappij geen plaats zouden vinden. Maar wij kennen Gods beschikking niet en we hebben nog altijd een vrijen wil, die onze handelingen vrijlaat! Men wil God uit de maatschappij ver bannen om dan zelf god te worden, men wil den nieuwen Messias volgen, die hen in het beloofde land zal brengen en dan, wanneer zij de ontgoocheling zien in dat beloofde land. dan nóg willen zij niet we ten, dat ze verdwaald zijn. Snel groeit de godloosheid en snel groeien ook de vor men, waarin zij het geloof aanvallen. Het Nieuwe Heidendom, hetwelk zijn oorsprong vindt in het Staatsabsolutisme, is een dei- nieuwste, zoo niet de laatste vorm der gepropageerde godloosheid. Duizenden voor beelden zijn er te noemen die vari een niet- te-voorkomen botsing tusschen Kerk en Staat in Duitschland getuigen. Als een der vele voorbeelden schetst spr. de volkomen vrijheid in den vorm van het confessio- neele onderwijs, zooals het in een concor daat tusschen Duitschland en Rome staat beschreven. Maar dan blijft de Staat daar naast de volkomen vrijheid behouden in den vorm van het verplichte Staatsonder wijs! En als men dan weet, dat de Duit- sche Staatsschool, de school is van Alfred Rosenberg, den man die het heidendom in zijn werken openlijk verdedigt, dan moet daaruit een botsing tusschen Kerk en Staat voortvloeien. Met vele feiten en voorbeelden toont spr. hierna de absolute gedwongen gehoorzaamheid van den Duit- scher aan zijn Leider en Staat aan. Maar niet alleen van de dictatoriale lan- Hedenochtend is te Utrecht in den ouderdom van 75 jaar overleden de heer W. C. baron Röell, ambachtsheer van Hazerswoude, gep. luitenant-gene raal der artillerie, commendator van de commenderij Nederland der Johan- niter-orde. Het convent van de commenderij Nederland der Johanniter-orde schrijft ons: Het heengaan van onzen commen dator W. C. Baron Röell van Hazers woude is voor de commenderij Neder land een groote slag. Van 1910 af maakte hij deel uit van de Johanniter-orde, in 1920 werd hij werkmeester, 'n belangrijke werkkring, daar volgens de statuten aan den werkmeester is opgedragen de leiding der weldadigheidswerkcn en het toe zicht op de onder de commenderij staande ziekenhuizen. Bij Koninklijk Besluit van 11 October 1936 werd baron Röell tot commen dator benoemd, als opvolger van wij len Prins Hendrik. Deze benoeming was een erkenning van zijn verdiensten als werkmeester gedurende zestien jaar. De leden der commenderij Neder land zullen zijn aandenken in groote cere houden en zich hem steeds her inneren als een man van bijzondere kwaliteiten voor de Johanniter-orde. altijd bereid om met groote opgewekt heid en energie de belangen der orde en van haar leden te behartigen. (Men zie voor nadere bijzonder heden onder Laatste Berichten). den hebben wij deze gevaren te duchten. Bestaat in net Fransche parlement geen meerderheid die het confessioneel onder wijs onmogelijk wil maken? En treedt de Fransche regeering in Elzas Lotharingen niet op tegen het confessioneel onderwijs? Daaruit en uit meer andere feiten blijkt, dat we ook vervolging kunnen verwach ten van de meest doorgevoerde democra tie! Hierna weidde spr. meer in het bijzon der uit over de regeeringsvormen in de diverse landen, die gezien den volksaard, en de beschaving en ontwikkeling niet in ieder land eender kan zijn ook niet wan neer dit een parlementair-democrat^che regeering zou betreffen. De democratische regeeringsvorm achtte spr. absoluut ver werpelijk voor die landen waar een groot percentage der bevolking nog tot de anal- phabeten moet worden gerekend. Voor dergelijke landen is een autocratische re geeringsvorm z.i. een vereischte. Hierna sprak mr. Marchant uitvoerig over den persoonlijken afkeer van God. een afkeer die zelfs voorkomt bij onze hoogleeraren in de theologie, waarvan er een durfde verklaren, dat er bij den orga- nischen mensch geen plaats bestaat voor het geloof in een bovennatuurlijke ver schijning. m.a.w. geen plaats bestaat voor het geloof in God. Het communisme, het modern heidendom, de georganiseerde god loosheid en de individueele godloosheid, dit zijn aldus spr. de strijdkrachten waarte gen wij onze actie moeten voeren, daarom aan ons te begrijpen voor wie. met wie en tegen wie wij strijden. Na de organisatie in de Katholieke be weging nog uitvoerig besproken en gepro pageerd te hebben, besloot spr. zijn rede met een: „Zoekt verband, organiseert u. helpt en steunt elkander, licht elkander voor, maakt elkander tot goede katho lieken." Een langdurig applaus beloonde .spr. voor zijn woorden. Na een korte pauze was het woord aan Pierre Balledux met zijn Haghe-spelers voor het opvoeren van ..Het Apostelspel", een spel dat een goede keus bleek te zijn geweest en mede door de goede vertolking der rollen aller groote waardeering kon wegdragen. Aan het eind van den avond sprak rector Beune nog een kort slotwoord, waarin spr. vooral wees op de noodzakelijkheid van de R.-K. Jeugdstandsorganisaties om iederen R.-K. jongenman aan te sporen tot de voor hem geëigende organisatie toe te treden. Hierna werd de vergadering op de ge bruikelijke wijze gesloten. BINNENLAND. Een oceaanvliegtuig voor de K.L.M. (3e BI Rotterdam heeft 600.000 inwoners. (Binnen land. 3e Blad). De „Jonge Johanna" vrijgegeven-, de 0.16 naar de Spaansche wateren. (Binnen land, 3e Blad). Ons parlementair overzicht. (2e Blad). Zwaluwen slaan Roode Duivels met 41. (Sport, 3e Blad). De Jaarbeurs te Utrecht heeft goede resul taten opgeleverd. (Ie Blad). BUITENLAND. Na de botsingen tc Clichy is de regeering Blum in moeilijkheden gekomen. (3e Blad en Buitenland, le Blad). Zware strijd bij Madrid hedenmorgen inge zet. (Laatste Berichten, le Blad). Protest van den Negus tegen Italië's wan daden in Abessynië. (Buitenl. le Blad). Herdenking van sir Austen Chamberlain. (Buitenland, le Blad). Felle rede van den Ierschcn premier ddi Valera. (Buitenland, le Blad). Be anti-Duitsehe campagne in Amerika. (Buitenland, le Blad). Wereldvlucht van miss Amelia Earhar# aangevangen. (Luchtvaart, 4e Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. VAKOPLEIDING AAN HANDWERKS LIEDEN. Herstel van de 3-jarige dagschoolopleiding der Ambachtsschool bepleit. Gisteravond hield de afd. Leiden van de Vereeniging tot Bevordering van de Vak opleiding aan Handwerkslieden in Neder land een vergadering in hotel „Central". De voorzitter, ir. J. J. G. van Hoek, deed inededeeling van de plannen van 't hoofd bestuur der vereeniging inzake de vakop leiding van jeugdige werklieden in Neder land. Een vergadering zal worden gehouden op 23 Maart a.s. te Den Haag, waartoe zijn uitgenoodigd alle organisaties van werk gevers en werknemers, benevens die op heb gebied van het vakonderwijs, alwaar boven genoemd onderwerp zal worden besproken. Algemeen was men van oordeel, dat de Vereeniging tot bevordering'van de Vak opleiding in de eerste plaats alsnog uiterste pogingen dient aan te wenden voor het herstel van de 3-jarige opleiding aan de Naderlandsche Dagambachtsscholen, alvo rens aandacht te besteden aan praktisch avondnijverheidsonderwijs. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Wijzigingen: Reyst en Krak. Steenstraat 41, Leiden, drogisterij; handel in vergiften en bijtende stoffen. Uittredend eigenaar: C. Ovcrsluys, dd. 8 Mrt. 1937. K. A. van Aller voorheen J. Choufour, Hooigracht 72, Leiden, brood- en beschuit bakkerij. K. A. van Aller (Huwelijksche Voorwaarden i Malade's Handelsmaatschappij, Hooge- Rijndijk F 144, (o/d. naam: Ned. Haver- moutfabriek). handel en fabricatie van ha vermout en aanverw. artikelen. De statuten zijn gewijzigd. Wijziging handelsnaam in: Nederlandsche Havermout- en Rijstindus- trie N. V. Sigaren en Sigarettenmagazijn „'t. Cen trum". Havenstraat 2, Noordwijkerhout. Uittredend eigenaar: J. F. Willemse. GEVAARLIJKE BALDADIGHEID. Van een ongravingswerk op de Pieters kerkgracht zijn jn den afgeloooen nacht ten nadeele der gemeente twee stormlan taarns weggenomen Wii willen nogmaals met nadruk wijzen od het gevaar, dat daar door ontstaat voor het rit verkeer Zij. die dergelijke daden veelal uit louter baldadig heid bedrijven, mogen wel eens bedenken hoe licht daardoor ongelukken ontstaan en welke groote en ernstige gevolgen kleine oorzaken kunnen hebben I

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1937 | | pagina 1