H. M. PIERROT
PANTSER
OVERALL
Pi
J. DE LA BIJE
Groente- en Bloemzaden
Voor Uw Tuin
W.SegaarCzn
PENEDO
Foto van VLIET
GROOTE OPRUIMING
m
m
WILTON KARPETTEN
D. M. VAN EWIJK
J.van der Stok
Toiletsponsen
ANTOON BRINKS
li mie k
„DE VOORUITGANG"
Vlielond's Zaadhandei
J, KUKLER ZONEN
m IS TOCH DE BESTE
[EIDSCH DAGBLAD - Derde Bled
Dinsdag 16 Maar! 1937
iet Kaashuis
Roomboter
HAARNETTEN
Voor STEUN- en GEMAK5CK0ENEN
Wij gaan verhuizen naar Breesfr. 114c
Drlnkservlezen
anc
LUIERMAND-
UITZETTEN
SPORT
ADVERTENTIE-KNIPSELPRIJSVRAAG
Haarl.straat 33
0 ets. per pond
I. M. W IJ N B E E K
Gut uw zoon naar
de Ambachtsschool!
Welf schoen specialist
VOOR PRIMA OCHTENDVOER EN
GEMENGD KIPPENVOER
IS EN BLIJFT HET JUISTE ADRES
PLUIM VEEVOEDERFABRIEK
LEIDEN
Kunstmestsoorten
Da 1ste laldsdie GlazenwassdierlJ en Wlfterlj
Voor kei scNxnmtoi en wlttea vsn leege hulzer
SË Kantoor v. d. Werfstraat 34
LEEUWIN's Bedden- en Meubelmagazijnen
JAN DE NIE ZONEN
NIEUWE RUN 56
LEIDEN
TE HI ER
SCHAKEN.
L.S.G. EN PHIL1DOR IN HOOGER
BEROEP.
van den wedstrijd Philidor I—L.S.G. II
terden eentge partijen afgebroken, o.m.
«rden die van het eerste en het vijfde
toid remise verklaard. Van de beslissing
un het eerste bord is L.S.G. en van die
nn het vijfde bord is Philidor in hooger
teroep gegaan. Indien beide besturen in
bet gelijk gesteld worden dan blijft de uit-
j gelijk, n.l. een 5'/!4Vt overwinning
roor Pliilldor. Krijgt echter L.S.G. alleen
[flijk, dan kan het nog een gelijk spel
15—51 worden. In het tegenovergestelde
;eval wordt het 64 voor Philidor. Wordt
iet een gelijk spel, dan kan L.S.G. II naar
ie tweede plaats stijgen en dan daalt Phili-
jor naar de derde plaats.
schaakbond voor leiden en
omstreken.
De stand der competitie.
aant. p.
gsp.gew.gel.vrl. v t. tot.
Eerste klasse:
Bodegraven I 5 3 1 1 28 -22 7
Pliilldor I 5 2 2 1 27 - 23 6
S. G. II 5 3 0 2 26 -24 6
Leiderdorp I 5 1 2 3 24'/:-25,/i 4
Studentenfed. I 5 2 0 3 24 -26 4
Voorschoten I 5 1 1 3 20'/,-29'/: 3
Tweede klasse A:
R.K. Sch.cl. 2 K. I 5 4 1 0 20 -21 9
Boskoop 6 3 1 2 29'/!-301/ 7
Oegstgeest I 6 3 0 3 321/i-27l 6
Hazerswoude I 6 2 1 3 29'/«-30' 5
Leiderdorp II 6 2 1 3 28'/;-31'
Bodegraven II 5 2 0 3 19'/;-30'
Taveno I 6 2 0 4 31l/.-23'
Tweede klasse B:
Katwijk a. Zee I 6 4 1 1 36Vi-2S
Alphen I 6 3 1 2 31'/:-28'
D. I (R.a.veen) 5 3 0 2 24VJ-25'
Arb. Sch.cl. I 5 1 3 1 25 -25
Caïssa I 5 2 0 3 22*/:-2'7 1
Philidor II 6 1 2 3 27 -33 4
N.boom I iNw.) 5 1 1 3 23 - 27 3
Derde klarsr
Lisse I
C
C
397«-20
12
L. Arb. Sch.cl. II
6
5
1
1
36
-24
10
Katwijk a. Zee li
6
4
0
2
36'/2-23
8
Gymnasium I
6
3
0
3
30'/
-29'
6
Taveno II
6
2
0
4
27
-33
4
Studentenfed. II
6
1
0
5
16'/
-43'
2
R.K. Sch.cl. 2 K. II
6
0
0
6
24
-36
0
Derde klasse B:
D. N.boom II (Nw.)
5
4
1
0
29
-2'
9
Caïssa II
6
4
1
1
37
-2:
9
Zwammerdam I
5
3
1
1
29
-21
7
Kolopato I (Lisse)
6
3
1
2 3f
-25
7
V. T. L. I (L.dorp)
6
2
0
4
28
-34
4
Oegstgeest II
5
0
1
4
18
-32
1
Gymnasium II
5
0
1
4
16
-34
1
Vierde klasse:
Alphen II
5
4
1
0
32
-18
9
L. Arb. Sch.cl. III
5
3
2
0
30
-20
8
Hazerswoude II
6
3
1
2
36'/
-23'/:
7
Philidor III
5
2
1
2
23'/
-26V2
5
Taveno III
6
1
2
3
23
-37
4
Lisse II
5
1
1
3
21l/«-28'/f
3
Katwijk a. Zee III
6
1
0
5
23';
-36'/i
2
Aan Katwijk I werd •/■- punt meer toe
gekend Van den wedstrijd Caïssa I—Kat
wijk I is de partij Muusse—Spierenburg
ten onrechte remise beslist. Hiervoor werd
nog een winstpunt aan Spierenburg toe
gekend.
II.
suikerziekte.
In mijn vorigen brief heb ik aangegeven
hoe door de verbetering van inzicht in het
ontstaan van diabetes uit Toronto in 1922
de zegetocht van het insuline over de we
reld is begonnen. Het betere inzicht voerde
op deze wijze dus tevens tot doeltreffender
behandeling: m.a.w. bracht de vooruitgang
der wetenschap ook rechtstreeks een voor
uitgang in de practtsche toepassing tot heil
der menschheid.
Omstreeksch 1900 trachtte men een lijder
aan suikerziekte aller eerst door beperking
van koolhydraten suikervrij te maken, wel
te verstaan voor zoover dit de urine betreft.
Vermindering der zetmeelproducten betee-
kent echter tevens vermindering van den
toevoer van energie. De i.cc.eelneki brand
stof van onze levenskachel moest echter
op peil blijven en dus voerde men de hoe
veelheid vetten en eiwitten op. Men wist
intusschen al wel. dat de verbranding van
vetten en eiwitten op den duur in de war
laakte, wanneer er relatief te weinig kool-
hyraten werden gegeven. Men trachtte
door af en toe het dieet te wijzigen en tij
delijk als het ware het roer weer eens om
te gooien het evenwicht te handhaven. Dit
kon iaren lang goed gaan. Maar op den
duur kon het leven van eiken ernstlgen
lijder aan suikerziekte worden bedreigd
door het ontreden van een bepaalden toe
stand van bewusteloosheid het coma dlabe-
ticum. Vooral bii kinderen en jonge men-
schen verliep diabetes vaak ongunstig in
betrekkelijk korten tijd.
Voedsel beperk int; noodzakelijk.
In dien tijd wezen reeds o.a. Guelpa en
Naunyn op het nut van matigheid in de
voeding bij lijders aan suikerziekte. Hun
opvatting vond in het algemeen geen weer
klank. Het Is de onmiskenbare verdienste
van Allen en Joslin in 1914 op overtui
gende wijze te hebben aangetoond dat
voedselbeperking Inderdaad hier noodzake
lijk is. Zij hielden hun patiënten welbewust
magerder dan vroeger te doen gebruikelijk
was en hun voorschriften zijn door vele
anderen terecht en met succes nagevolgd.
Maar het spook van het coma diabeticum
bleef rondwaren. Het naderend gevaar
kondigde zich meestal aan, doordat er nu
andere abnormale stoffen in de urine kwa
men, genaamd aceton en diaceetzuur. Door
geregeld onderzoek der urine kon men dus
vaak tijdig worden gewaarschuwd en dan
was het veelal nog wel mogelijk maatrege
len ter afwending van het gevaar te
nemen. Uiteindelijk overwon het ziekte
proces het echter maar al te vaak.
Met het insuline begint het licht der
victorie in het verre Westen te dagen en
kan men in de daarvoor in aanmerking
komende gevallen streng systematisch op
bouwend jarenlang voortwerken. Insuline
is niet altijd noodig voor eiken lijder aan
diabetes. Kan men gemakkelijk en goed
ziin doel bereiken zonder insuline, dan ver
dient het meestal de voorkeur nu ook niet
met Insuline te beginnen. Want is men er
eenmaal mede begonnen dan is het veelal
noodig er regelmatig en blijvend mede
door te gaan. Is insuline echter noodig
dan kunnen er wonderbaarlijke successen
door worden verkregen. Op zulk een suc
ces kan haast bij voorbaat worden gere
kend wanneer het middel met kennis, van
raken en op juiste indicatie wordt gehan-
eerd.
De kracht van het Insuline is hierin ge-
:gen dat het verhoogde bloedsuikergehalte
?r door naar beneden wordt gedrukt.
Bij de behandeling van een lijder aan
suikerziekte volgt men tegenwoordig in het
algemeen den volgenden weg:
Geneeswijze.
Allereerst tracht men door voedselbeper
king, en wel speciaal door beperking der
koolhydraten de urine vrij van suiker en
het bloedsuikergehalte op normale waarde
te krijgen. Dan gaat men na bij welke
hoeveelheid koolhydraten de urine suiker
gaat bevatten. Men noemt dit het bereke
nen van het tolerantievermogen. Is de
toelaatbare hoeveelheid zetmeelproducten
hoog genoeg, dan kan men met eenvoudige
dleetregeling meestal het gewenschte doel
bereiken. Lukt het niet cm de urine suiker
vrij te maken of ligt de tolerantiegrens te
laag. zoodat een voldoende dieet niet is
samen te stellen, dan kan men met succes
het insuline gaan toepassen. Als regel ziet
men nu de suiker snel verdwijnen uit de
urine en kan men zelfs de hoeveelheid kool
hydraten tot de gewenschte hoogte opvoe
ren zonder dat glycosurie optreedt. Aan de
hand van het aldus verkregen inzicht
wordt nu het dieet samengesteld. Meestal
blijkt nu, met behoud van het insuline,
veel meer variatie mogelijk dan vroeger het
geval was. Deze variatie In de voeding is
een factor van niet te onderschatten be-
teekenis omdat eentonigheid in de voeding
meestal sterk deprimeerend werkt en te
genzin in eten in de hand werkt.
Regelmatige controle van de urine zoowel
als van het bloed is nu noodzakelijk even
als het streng vasthouden aan de voorge
schreven dieetregeling. Het zondigen tegen
een van deze noodzakelijkheden kan zich
elk oogenblik wreken. De uitgebalanceerde
hoeveelheid insuline ls alleen juist en on
gevaarlijk bij het verbruiken van het voor
geschreven dieet en uitsluitend op deze
wijze blijft de balans in evenwicht. Wordt
de verhouding in dien zin verstoord, b.v.
door dieetfouten of een ernstige weer
standsvermindering door andere invloeden
dat de hoeveelheid insuline te gering is
geworden ten opzichte van de te verbran
den hoeveelheid voedsel, dan neemt de
diabetes toe en kan eventueel dus ook de
boven geschetste toestand van bewusteloos
heid of coma optreden.
Zijn er echter invloeden in omgekeerde
richting aan het werk en is nu een toe
stand opgetreden waarbij er relatief te veel
insuline in het lichaam aanwezig ls, da«
wordt het bloedsuikergehalte tot een ab
normaal en gevaarlijk laag peil neerge
drukt. Merkwaardigerwijze kan dan even
eens een toestand van bewusteloosheid!
optreden welke men pleegt aan te duiden
met den naam van hypoglycaemie'. Deze
complicatie in het ziektebeeld van de
diabetes is een van de gevaren, die met en
door de insulinebehandeling is opgetreden.
Voordat insuline als geneesmiddel bekend]
was stond men maar al te vaak machteloos
wanneer het coma diabeticum eenmaal op
trad. Slechts zelden gelukte het toen zulk
een bewusteloozen patiënt blijvend te red
den. Thans kan men het aangrijpende ge
beuren beleven dat bij dezen comateuzen
toestand door, soms zelfs tijdens, de
inspuiting van insuline een ontwaken op
treedt en redding heel vaak mogelijk ls.
Sinds de insuline als therapie haar intrede
in de geneeskunde heeft gedaan kan een
toestand van bewusteloosheid dus zoowel
gevolg zijn van het coma, als van 't omge
keerde, de hypoglycaemie. In het eerste
geval is insuline noodzakelijk, in het andere
geval echter is insuline levensgevaarlijk en
moet juist suiker worden gegeven. Het is
soms moeilijk, maar intusschen terwille van
de therapie absoluut noodzakelijk, deze
twee toestanden onmiddellijk uit elkander
te houden. Zoo noodig brengt hier het
onderzoek naar het bloedsuikergehalte de
beslissing.
Nog is de omwenteling welke het insuline
teweeg heeft gebracht hiermede niet vol
ledig geschetst. Men was, op zeer goede
gronden, zich bewust dat lijders aan sui
kerziekte slechts in uiterste noodzaak aan
een operatie konden worden onderworpen
en dan bleef zoo iets een gevaarlijk ding.
Ook dit is nu veranderd. Door middel van
de voorbehandeling met insuline kan men
de gevaren van een operatie ook bij lijders
aan suikerziekte tot een minimum terug
brengen en ook dit is als een belangrijke
schrede voorwaarts te beschouwen.
In sommige gevallen van suikerziekte
treedt door vaatstoornissen versterf op van
een of meer vingers of teenen. Dit was
vroeger meestal slechts te keeren door deze
lichaamsdeelen operatief te verwijderen
en de operatie gaf, zooals we juist hier
boven aangaven, weer groote bezwaren. De
wondgenezing vlotte dan meestal slechts
uiterst traag. Ook dit aspect van het
diabetes-vraagstuk is door de insuline heel
wat schappelijker geworden De operatieve
verwijdering kan nu vaak worden vermeden
en in die gevallen waarin zulks toch noo
dig ls, kan voor een normaal wondverloop
worden zorg gedragen. P. N. N.
NOOIT TE LAAT met een uurwerk van
Versche Hollandsche
voor het geheelc haar en
alleen voor de rol
3 stuks 25 cent
steenstraat 13 - leiden
telef. 1693. 7955
MT ALLE REPARATIËN VLUG EN BILLIJK
Geef hem dan een
Hij heeft dan het beste
van het beste. PANTSER-
overalls zijn gemaakt van
oersterke onverslij tbare
stof en zijn drievoedlg
versterkt, - U betaalt bij
PIECK voor een PANTSER
overall niet meer dan U
elders voor een gewone
overall betaalt. 8080
EDINC
STERK ALS STAAL
itöj0
Gratis nummeren van
overalls en tekenkielen
volgens voorschrift.
naar den
Voor Dames:
f. 4.95 en I. 5.75
Voor Heren:
f. 6.50 en f. 6.95
HAARLEMMERSTRAAT 192 - TEL. 3178
OOK VOOR VOETBEHANDELING. 7944
Waarom voor de
SCHOONMAAK
juist 'n
„D I E S E L"
STOFZUIGER
Omdat hij 'n enorme zuigkracht heeft, geruisch- TvTcfCrClziin
loos loopt, smering overbodig is en ook voor de
trappen te gebruiken is. Met 8 hulpstukken. "J1 HOEKJE"
Wij leveren nog voor den ouden prijs:
diesel populair f. 29.50 Breestr. 120
MAGNEET f.39.—
Desgewenscht 40, 50, 60 cent per week. 8806 Telef. 2418.
8104
NIEUWE RIJN 50
HET VAN OLTDS BEKENDE ADRES.
GROENTEZADEN
BLOEMZADEN
GRASZADEN
BLOEMBOLLEN
POOTAARDAPPELEN
KUNSTMEST
A.S.F. KORRELS
Vraagt gratis prijscourant.
zaadhandel 8070
diefsteeg 8 - tel. 1195.
8022
HAARLEMMERSTR, 228—230
Telefoon 777
Giro 58225
RIJWIELEN
zijn BETER en GOEDKOOPER
dan andere.
HAARLEMMERSTRAAT 113
LEIDEN.
8027
zag ons gezin er
5 jaar geleden uit
U glimlacht even als U het
familieportret bekijkt. U
glimlacht om Uw jongens,
om Uw meisjes, om al de
lieve herinneringen uit
dien tijd7996
Leg Uw gezinsleven, leg Uw
herinneringen vast in een
jaarlijkschc mooie foto. Als
VAN VLIET Uw familiegroep
fotografeert, dan hebt U het
gezin zooals het is, treffend
gelijkend, fijn belicht, een
voudig en levend
HAARLEMMERSTRAAT 263
nabij de Hooigracht
TELEF. 1555 LEIDEN.
van alle GOUDEN en ZILVEREN ARTIKELEN en
HORLOGES
J# Belijdenis-Geschenken NU voordeelig
TELEFOON 3147 DONKERSTEEG 14
8040
DIT EIKEN DRESSOIR
120 breed met vitrine en geslepen
spiegel, kost U slechts
14.90
waarbij 1 schilderij voor 15 cent.
Alléén deze week bij
HAARLEMMERSTRAAT 54.
Het groote hoekhuis met de pilaren.
7998
VULPEN-RECLAME!
(Rectificatie 15/3)
Hiermede maken wij U er op
attent, dat onze Vulpen
reclame niet speciaal geldt
voor Waterman, doch ook voor
alle andere merken. 8095
L. DEMMENIE Zn.
Haarl.straat 169 - Tel. 1400.
BREESTRAAT 73. - TELEFOON 414.
vanaf fl. 42.50
N.B. -
een
Wtyx. 4J0MVU
G,WOLFSLAG
LAP1C;CACU6 6*
TEL. 3211
Bezichtigt vooral or.:
idee van wat reeds
TOBT U OOK 8105
met Uw vulpen? Last van
lekken of andere kwalen
Ruil haar dan nu in Wij
betalen er bij aankoop van
een SWAN tot f. 3.60 voor.
Bovendien graveeren wij gra
tis Uw naam, terwijl wij zorg
dragen, dat U de voor Uw
hand geschikte pen ontvangt
zc etalage, U krijgt dan tevens
in 5 weken werd ingeruild.
Voor het BETERE HUISH. ARTIKEL tegen lagen prijsDE NlE.
Ook het goedkoopere artikel houden wij voorradig tegen scherp ooncuvreerende prijzen.
Ziet onze etalages. Steeds het nieuwste.
K. Rapenburg 10, Telef. 25, hoek Boommarkt Heerengracht 112, Telefoon 1519. - Smederij.
BREESTR. 155 en 152
MARE 104
Prima kwaliteit, in diverse
prijzen, vanaf 12'/s cent.
J. M. WIJNBEEK
STEENSTRAAT 13 - LEIDEN
TELEF. 1693. 7957
Bijzonder gesorteerd
in 8017
zoowel in glas als kristal.
Een zéér mooi kristallen
drinkservies, 30-deelig,
van de Kristal-Unie
reeds vanaf f. 15.00
Eenvoudige drinkserviezen
30 deelig, reeds vanaf
f. 4.75.
Voor een Drinkservies zijn
wij HET adres
BABY- en KINDER
ONDER
GOEDEREN
voor alle 1 e e f-
t ij d e n
TELEF: 1244 .GIRO 4502Ö
BENEDENWONING Hooge
Rijndijk, f. 25.per maand.
BENEDENWONING Utrecht-
sche Jaagpad f.5.per week.
BOVENWONING Utrecht-
sche Jaagpad, f. 4.75 per week.
WINKELHUIS, Utr. Jaagpad
f. 7.per week.
Alle met inbegrip van water.
Te bevragen: 8083
Woningbureau PROPER,
Nassaulaan, Oegstgeest, Tel. 673
