STADSNIEUWS VRIJDAG 12 MAART 1937 No. 23608 Knipselprijsvraag HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN 78ste Jaargang DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Knipselprij s vraag Het goudclausule- ontwerp goedgekeurd Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens poslrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchêque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f. 2.35 per week I.f. 0.18 Franco - per post f. 2:35 per 3 maanden <f> portokosten. (voor binnenland f. 0.30 per 3 mndj In ons Blad van morgen zullen wij een uitvoerige aankondiging plaatsen van onze nieuwe die wij tegen Dinsdag 16 dezer uitschrijven. Hun, die in dit Knipselprijsvraag- nummer een advertentie wen- schen te plaatsen, wordt verzocht deze uiterlijk morgen, 13 dezer, aan ons Bureau in te zenden. DE DIRECTIE. VersterKarsen- tentoonstelling. In de Lakenhal. Openingsrede van mr. J. Slagter. Hedenmiddag is in de Lakenhal de VersterKarsen-tentoonstelling, ingericht door de Leidsche Kunstvereeniging. op of- ficieele wijze geopend. De voorzitter, mr. J. Slagter, hield daar bij de volgende rede: „Tien jaren geleden, op 21 Januari 1927, stierf Floris Verster op zijn geliefd buiten .Greenoord" te Leiden, de stad. waar hij zijn heele leven had gewoond en met hem ging een meester heen, die stellig grooter was dan vele andere meesters van de be roemde Leidsche schilderschool waarvan de kunstgeschiedenis rept en waarvan de pro ducten in vele musea hangen. Hij zelf was een aristocraat van den geest en hij zocht den roem niet. In deze stad waar de schil derkunst bij zijn leven niet in tel was, kende men hem nauwelijks. Toen hij ge storven was, heeft men in de Lakenhal een vrijwel complete tentoonstelling van zijn oeuvre ingericht, enkele maanden na zijn dood. Wij zijn nu tien jaren verder. Kort ge leden, ter herdenking van zijn sterfdag, werd in Amsterdam in de zalen van den kunsthandel Huinck en Scherjon een be langrijke tentoonstelling van vele zijner werken geopend en het was Verster's oude vriend, de dichter. Albert Verwey, die met een schoon en treffend woord die opening verrichtte. En nu rust ook Verwey, dien wij dezen dag in ons midden hadden uitge- noodigd en die ook aan ons werken van Verster had afgestaan. In de eerbiedige buide, die wij heden brengen aan de na gedachtenis van Floris Verster, betrekken wij ook diens ouden vriend, een der zeer weinigen, die een recht hadden, zich den vriend van Verster te noemen, Albert Ver wey: twee kunstenaars, die beiden hun kunst tot een schoone voltooiing brachten en wier prachtig, rijk leven tot de kost baarste openbaringen van den menscfielii- ken geest heeft behoord. Eens heeft Verster aan Verwey gezegd, wat hij zijn heele leven had bedoeld: zui ver aandachtig zijn en toch bewogen. Maar Verwey wist, dat er in Verster's werk meer was dan zuivere aandacht en bewogenheid en in zijn inleiding tot de groote Leidsche tentoonstelling van 1927 schreef Verwey: •Verster verwijderde zich nooit van de werkelijkheid: hij heeft nooit getracht iets te schilderen wat hij niet met zijn lichame lijke oogen zag. Nochtans wat zijn zien niet bet uvge en het mijne. Niet alleen zijn ge voel, maar ook zijn verbeelding nam deel baaraan Hij zag het „ding", maar hij zag bet tegelijk als een beeld van wat hem be- g als een symbool, waarvan hij den zin w woorden misschien niet zeggen kon. Maar in kleuren kon hij zich uitdrukken er> als het schilderij op het doek stond, dan was daar meer dan het met aandacht, meer ook dan het met ontroering waargenomene, oan was daar een levend en bloeiend zinne- 0fold, waarin de man, die het schilderde oen van zijn eigen gemoedstoestanden her kende. We kunnen er zeker van zijn. al wat er in hem omging, het smartelijke toowel als het vreugdevolle, heeft hij op oeze wijze, d.w.z. langs den weg van de wer- Wijkeidsschildering, in zijn werken uitge beeld. Als wij ze langs gaan, dan zien wij Net enkel een in hoogere potentie weer geven uiterlijke werkelijkheid, maar wij kJen en beleven tevens de diepst- doorleefde "ogenblikken van Verster zelf". «et is onnoodig, aan deze woorden iets Ne te voegen: zij eeren zoowel Verster als verwey. Verster's werken, hier om u heen, uigen van de waarheid van deze woor- jjfb. het beste wellicht de „Hooglandsche jwregracht". die in zijn schijnbare werke- {™ieid een boven-werkelijkheid omvat en ®eej het zieleleven van den schilder. wij brengen hier tevens werken van Ver- 'Tr-S vriend en één jaar ouderen, doch nog •evenden tijdgenoot Eduard Karsen. ten- 'nde u in staat te stellen, deze beide bij zondere figuren in onze schilderskunst naast elkaar te zien. In diepe aandacht en stille bewo genheid hebben beiden veel gemeen, maar Karsen kent niet de uitersten, waar binnen Verster's werk zich bewoog. Karsen is voor ons de schilder van het stille uur, den onbewogen avond. Er is in zijn werk geen rumoer van geluid, geen groote be weging. Zijn stadsgezichten zijn als een gedroomde stilte, als een late herinnering. Het volle zonlicht, waarin Verster zijn bloe men liet groeien, zien wij bij Karsen niet. Hij bemint de fijne droefgeestigheid van het scheidend licht, dat hoornen en huizen vangen voor zij den nacht, ingaan. Zoo is Karsen zich in zijn heele leven gelijk ge bleven. een eender doel, in allerlei varia ties gezocht. Ook zichzelf heeft Karsen nooit in het volle licht gezet; moge deze tentoonstelling dus bijdragen tot de waar deering. waaro r. hij recht heeft! LEIDSCHE CHR. BESTURENBOND. Lezing van den beer P. Barendse. Op uitnoodiging van de Studieclub van den Chr. Besturenbond sprak in het ge bouw Patrimonium de heer P. Barendse over het onderwerp: „De roeping van de Kerk met betrekking tot het sociale leven". Na een kort openingswoord van den voorzitter, den heer D. Hendriks was het woord aan den heer Barendse, die achter eenvolgens het wezen en de verschijnings vorm van de Kerk en de vraag: wat ver staan wij onder het sociale leven behan delde. Duidelijk stelde spr. het onderscheid tus- schen de zichtbare en de onzichtbare kerk in het licht. De kerk staat niet buiten het leven der menschen en samenleving, maar er midden in. De kerk beïnvloedt zoowel opzettelijk als niet opzettelijk het sociale leven. In dit verband werd de aandacht gevestigd op de Oecumenische Beweging (Stockholm), wel ke beweging door middel van haar interna tionale organen allerlei uitspraken heeft gegeven met betrekking tot het sociale leven. Anderzijds werkt het sociale leven ook op de kerk rcformeerend in. Er is op dit gebied diis een wisselwerking. Met tal van voorbeelden toonde spr. dit nader aan. De opkomst van de christelijk-sociale beweging heeft zoowel in ons land als daarbuiten tengevolge gehad, dat de kerk een veel klaarder geluid heeft laten hooren. Met een opwekking om als christenen onzen plicht te doen beëindigde spr. zijn inleiding, waarop een breedvoerige bespre king volgde. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Wijzingen. De Amsterdamsche Boeken beurs. Breestraat 156. Leiden, boek- en kantoorboekhandel; leesbibliotheek. Het filiaal: Pieterskerkhof 28. is bij de hoofd zaak gevoegd. A. M, Wagemaker en Co., Hooge Mor-ch- wee 57. Leiden, kunst- en natuursteenwer- ken. Blijkens acte dd. 27 Febr. 1937. hebben de vennooten hun betrekkingen tot de ven nootschap en bevoegdheden ten aanzien van derden echriftelijk vastgelegd. .De Vooruitgang". Haarlemmerstraat 192, Leiden, schoenwinkel. De vennootschap en commandite is d.d 19 Febr. 1937 opgehe ven. Het bedrijf is overgegaan in handen van den heer D. Burgerion. te Lelden, die de zaak voortzet als eenig eigenaar, onder den naam „De Vooruitgang". N.V. Maatschappij tot exploitatie van onroerende goederen ..Eco n", Veurscheweg 82 H Voorschoten. Kantoor is verplaatst naar Heuhtraat 15 's Gravenhage. N.V. Maatschappij tot exploitatie van onroerende goederen ..Eco I", Veurscheweg 82 H. Voorschoten. Kantoor is verplaatst naar Heulstraat 15. 's Gravenhage Handelmaatschappij Frisia, Veurscheweg 82 H, Voorschoten, koopen en verkoopen en exploiteeren van roerende en onroerende goederen. Kantoor is verplaatst naar Heul straat 15. 's Gravenhage. ACADEMISCHE EXAMENS Geslaagd: voor het doctoraal examen ge neeskunde. de heeren A. B. van Haaften Oegstgeest)C. van Bokkum (Leiden) en R. Drion (Den Haag). Voor het candidaatsexamen rechten, de heer A. M. A. Spaargaren (Den Haag) en voor het artsexamen le gedeelte de heer J. W, Postma (Leiden). DE GROOTE LEIDSCHE VEE- EN ZUIVEL TENTOON STELLIN G Evenals dit in 1936 het geval was, heeft de Vereeniging „Vebo" besloten, ook in 1937 een groote tentoonstelling van vee- en zuivelproducten te organiseeren en wel op Donderdag 16 September 1937. De bedoeling is, om naast deze tentoon stelling dan tevens weer een groot ruiter feest te houden, waarvan, evenals van de tentoonstelling, nadere gegevens zullen worden bekend gemaakt. Na verwerping met 53 tegen 27 stemmen van een amen dement van cfe heeren Don ker en de Geer om de strek king van het wetsontwerp uit te breiden tot de buitenland- sche crediteuren, heelt de Tweede Kamer heden het wetsontwerp tot nietigverkla ring van de goudclausule in bepaalde overeenkomsten aangenomen zonder hoofde lijke stemming, met aanteeke- ning dat de heeren v. Dijken (a.r.) en Coops (lib.) wilden geacht worden te hebben tegengestemd. DE WERKLOOSHEID. Bij den Gemeentenlijken dienst voor So ciale Zaken stonden ingeschreven: Bouwvakarbeiders: 3 baggerlieden22 behangers: 27 betónvlechters; 70 beton werkers: 2 glazenmakers; 12 glazenwas- schers; 16 granietwerkers: 98 grondwer kers; 5 heiers: 149 metselaars; 119 opper lieden; 209 schilders; 9 sloopers; 12 straat makers; 17 hulp-straatmakers; 81 stuca- doors, witters: 290 timmerlieden; 9 uitvoer ders; 21 voegers: 10 ongesch. bouwarbei ders. Totaal 1181. Fabrieksarbeiders: 20 bleekers; 9 lom pensorteerders: 6 vellenblooters; 121 stcen- fabr.arb.: 5 zeepfabr. arb.: 70 ongesch. fabr.arb. Totaal 231. Kantoorpersoneel: Kantoorpersoneel 89; 53 reizigers, colp.; 35 winkelbedienden; 4 etaleurs: 11 incasseerders; 7 musici', 9 on derwijzers; 11 overheidsperson. 4 verple gers Totaal 223. Hotel-Café-pers.: 8 huispers.: 52 kell- ners; 10 koks. Totaal 70. Houtbewerkers: 3 beddenmakers; 87 houtbewerkers: 5 kistenmakers: 8 kuipers; 3 lijstenmakers: 2 mandenmakers; 20 meu belstoffeerders; 34 meubelmakers; 2 poli- toerders: 34 ongesch. arb. Totaal 198. Kleermakers e. a.: 83 kleermakers: 3 kapper; 15 schoenmakers e.a. Totaal 106. Land- en Tuinarb.; 42 bloemisten; 28 landarbeiders 41 tuinlieden; 10 warmoe- ziers; 7 ongesch. landar'o. Totaal 128. Metaalbewerkers: 112 bankwerkers; 29 blikbewerkers; 44 burgersmeden; 54 elec- triciens; 16 gasfitters; 3 gasmetermakers; instrumentmakers'. 12 isoleerders; 3 kernmakers; 23 kettingsmeden11 klin kers: 2 koperslagers; 4 lab. bedienden; 9 lasschers; 60 loodgieters; 16 machinisten; 5 metaalbcorders: 8 metaaldraaiers; 3 me taalslijpers; 1 metaalzager; 24 monteurs; 4 pianostemmers; 1 polijster; 5 ponsers; 16 rijwielherstellers; 3 rijtuigschilders; 8 scheepstimmerlieden; 24 stokers; 18 tegen- houders; 18 verw. monteurs; 7 voorsiaan- ders; 5 voorwarmers; 1 vulcaniseur; 9 vuurwerkers; 7 wagenmakers, 56 ijzerwer- kers; 3 zandspuiters; 3 zandvormers: 42 ongesch. arbeiders. Totaal 673. Sigarenmakers: 21 sigarenmakers; 1 si- garensorteerder; 1 sigarenstripper. Tot. 23. Technici, opzichters: 9 bedrijfsleiders; 3 ingenieurs: 6 technickers; 11 teekenaars. opz.: 11 werkmeesters. Totaal 63. Textielarbeiders' 7 hekelaars; 22 ka- coendrukkers7 kluwers e. a.; 10 luikers; 18 plaatsnijders; 2 schrobbelaars; 58 spin ners; 3 spoelers; 2 staaldraaddraaiers; 2 sterkers; 17 strijkers; 122 wevers; 40 wol bewerkers; 60 ongesch. Textielarb. Tot. 370 Transportarbeiders: 6 emballeurs; 141 chauffeurs; 18 exp. knechten; 16 koetsiers; 51 loopknechten; 94 schippers; 70 maga zijnknechten; 17 spoor- en trampers.; 5 wakers; 66 transportarb 530 loos arbei ders. Totaal 1014. Typografen31 boekbinders; 17 boek drukkers; 2 fotografen: 6 hulp-vakarbei ders; 23 letterzetters: 1 steendrukker. To taal 80. Voedingsmiddelenarb.: 86 bakkers; 5 ovenisten; 52 slagers; 20 suikerwerkers: 11 wijnkooperskn.; 5 zoutzieders; 4 zuivclbe- reiders: 49 ongesch. fabr. arb.; Totaal 232. Vrouwen: 1 apothekersass.; 3 kapsters (ieerl.); 23 naaisters (costuum); 1 strijk ster; 1 maaster; 1 spinster; 1 mangelster; 26 winkeljuffrouwen; 2 buffetjuffrouwen, 3 serveersters; 2 linnenjuffrouwen; 24 kan toorbedienden: 4 verpleegsters; 1 bedrijis- Icidster; 1 teekenares; 4 onderwijzeressen; 20 ass. en huishoudsters; 52 dienstboden (d. en d. en n.l; 4 kinderjuffrouwen; 81 werksters; 60 fabr. arbeidsters. Totaal 315. Alg. Totaal 4907; 12 Maart 1936 4860; 14 Maart 1935 4479. Ben. 40 ged, werkloozen. KUNSTKRING VOOR ALLEN. Isolde Menges (viool). Theo van der Pas (piano). Isolde Menges. Met een uitnemend samengesteld pro gramma presenteerde zich op het laatste Kunstkringconcert in dit seizoen de violiste Isolde Menges, sinds lange jaren een der onbestreden figuren in het rijk der violis ten. Waarbij wij ditmaal in één adem willen noemen haar superieure partner Theo van der Pas. door wien de violiste over een aanvankelijke matheid op den duur volkomen werd heengeholpen en van wien dezen avond een zeldzame stuw kracht uitging. Isolde Menges, zoo juist uit Engeland gearriveerd, stond voor de zware taak drie bekende meesterwerken uit de vioollittera tuur: de Partita in E kl. t. van Bach. Beet hoven's Sonate in C kl. t. en Franc's be roemde sonate in D moll uit te voeren, op de wijze, die men van een kunstenares van haar gevestigde reputatie verwachten mag. Van den aanvang af konden wij natuur lijk overvloedig bewonderen, al was er eerst een lichte onzekerheid en een for- ceeren merkbaar, o.a. in het Allegro der Partita; wélk een veeleischende inzet al dadelijk voor een recital! Dit mede ten gevolge van een onwillige D. snaar, die moeilijk te hanteeren was. Al haperde het dus toen een enkele maal aan de techni sche superioriteit, de geestelijke noblesse dezer artiste was toch onmiddellijk op vallend: deze, alsmede de natuurlijke eenvoud, de gerijpte voldragenheid dei- voordracht, het wars-zijn van iedere uiter lijkheid en de voortdurend bewuste bezin ning, zorgden voor het juiste tegenwicht. Wij werden getroffen door het voortreffe lijke stijlbegrip in Bach, de dynamische détailleering en de analytische helderheid, waarmee deze Partita werd weergegeven. Wij kwamen onder den indruk der zange righeid van den vollen en bloeienden toon uit het opmerkelijk fraai klinkende instru ment, in het Adagio der Beethovensonate, ae tweede der als opus 30 verschenen en aan Keizer Alexander I van Rusland op gedragen sonate's, een toon, die qua kleur uitermate genuanceerd is. Hier is de zelfbewuste, de van overtui gend-heroïsche kracht sprekende Beetho ven aan 't. woord men hoore o.a. de suggestiviteit van het Allegro maar ook treft de oneindige weemoed, de gevoels- en gedachtendiepte van het Adagio, de broosheid van het Scherzo en de triomf der finale. Er was in Beethoven reeds een harmo- nieuse wisselwerking tusschen Isolde Men ges en Theo van der Pas een wonder baarlijk evenwichtig overnemen der gepro nonceerde motieven, die de pianist zoo na drukkelijk in de bassen deed doorklin ken maar dan: in de klaargebouwde. verheven en karakteristieke Franck-so- nate, ontplooiden zij eerst hun talenten in vollen omvang. De violiste werd door haar domineerende partner over bevangenheid heengesleurd, die vooral het slot, het Alle gretto poco mosso tot een magistrale hoogte wist op te voeren. Het werd tot een zeldzaam schoon aan- en doorvoelen van Franck's psyche, waarnaar men onverdeeld geboeid kon luisteren. Het applaus na deze interpretatie getuigde voor beide artisten van een wel zèer groot enthousiasme Tot slot volgden nog eenige kleine com- positie's: een Berceuse van Fauré, een Cortège van de zoo begaafde en helaas t.e vroeg gestorven Lili Boulanger (1893-1918) en de met veel verve en groot technisch- kurmen, schoon nog niet met voldoende ras-temperament gespeelde, opwindende Hongaarsche dansen van Brahms, in de bewerking van Joachim. Als toegift een innig Wiegenlied van den Engelschen componist Tod Boyd, met een eenvoud en rust gespeeld, zooals slechts de zéér grooten dat kunnen. Isolde Menges is wèlverdiend met bloe men gehuldigd en zij deelde met Theo van der Pas de haar toestroomde ovatie's. Zulk een muzikaal, kundig en volgzaam begeleider is niet slechts voor de soliste, maar voor ons gansche land een groot en uniek voorrechtI BINNENLAND. H. M. de Koningin bezocht hedenmorgen de Jaarbeurs te Utrecht, (le Blad». Inaugureele oratie Dr. C. W. Lunsingh Scheurleer als Leidsch hoogleeraar. (3e Blad). Ons Parlementair Overzicht. (3e Blad). Touringcarverkeer naar Nederland in ge vaar? (Binnenland, 4e Blad). De automatische beveiliging van overwe gen; proef bij Steenwijk voldoet goed. (Binnenland, 4e Blad). De gestuurde vier blijft hoofdnummer op de Varsity. (Suort, 4e Blad). Groote protestvergadering tegen de plan nen der Leidsche Duinwatermaat schappij te Katwijk aan Zee. (2e BI.) BUITENLAND. Heden antwoorden van Duitschland en Italië inzake Locarno? (Buitenland, le Blad). Verdere vorderingen der rechtschen bij Madrid, dat gebombardeerd wordt. (3e Blad en Laatste Berichten, le Blad). Hevige vechtpartij in den Belgischen Se naat. (Buitenland, le Blad). Sir Samuel Hoare over de Britsche marine- begrooting. (Buitenland, le Blad). Sato wederom over Japan's politiek. In het leger ontevredenheid. (Buitenland, le Blad). Nu een Amerikaansch protest te Berlijn! (Buitenland, le Blad). Mussolini in Lybië. (Buitenland, le Blad). De Fransche president beveelt de defen sie-leening aan. (3e Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. Beider succes bewijst, hoe zeer de Kunst kringleden ook van dit slotconcert geno ten hebben. Helaas waren er, waarschijn lijk tengevolge van het slechte weer, meer dere leege plekken in de zaal. RIJKSPOSTSPAARBANK. Aan het kantoor der posterijen te Leiden werd in den loop der maand Februari j.l. op spaarbankboekjes ingelegd f 256674.72 en terugbetaald f. 182629.55. Derhalve meer ingelegd dan terugbetaald f. 74045.17. Het aantal nieuw uitgegeven boekjes bedroeg 248. Ter kennis van de leden van den Ge meenteraad is gebracht, dat de eerstvol gende vergadering van den Raad hoogst waarschijnlijk zal plaats hebben op Maan dag, 22 Maart a.s. De le luitenant J. J. Hasselbach van het 4de regiment infanterie is bij K. B. van 10 Maart j.l. overgeplaatst bij het re giment grenadiers. De Bond van Bedrijfsautohouders in Nederland heeft de aandacht der plaatse lijke autoriteiten gevestigd op de situatie op het eerste gedeelte van den Hooge Morschweg, alhier, n.l. het gedeelte van af de Roei ver. „Njord" tot aan het Leid sche Tennispark, alwaar aan de rechter zijde van den weg een spoorsloot ligt, die niet door paaltjes of anderszins van den rijweg is afgescheiden en aldus, 's avonds voor het daar passeerende verkeer gevaar oplevert, vooral bij gladheid van den weg. De meubelwinkel van de firma gebroe ders Kanbier, Haarlemmerstraat 198200 heeft een aanzienlijke verbetering onder gaan, doordat de voorpui van het pand nr. 198 geheel is gemoderniseerd, waardoor een harmonisch geheel met het belendende perceel werd verkregen. Er ontstond daar door tevens een prachtige frontbreedte, die tot kijken in de welgevulde toonkamers noodt. Door de verbeterde accomodatie komen ook de meubelen veel beter tot hun recht. Wij herinneren er aan, dat de gestoffeerde meublen alle op eigen werkplaatsen wor den vervaardigd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1937 | | pagina 1