Hsk Jaargang STADSNIEUWS Het bledsysteem ZATERDAG i MAART 1937 No. 23603 bij bridge HET VOORNAAMSTE NIEUWS YAN HEDEN Nieuwe Eerste Nederlandsche N.V. IM. NOOMEN. Dit nummer bestaat uit ZES bladen LEID SC H DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 cis; per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets bij maximum aantal woorden vpn 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets; porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindspleiri Telefoonnummers v<-->r Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f. 2.35 per week f.0.18 Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f- portokosten.' (voor binnenland f.0.8® per nmd> „ONZE VLOOT" Hoe het eskader in Oost-Indië zich oefent voor zijn oorlogstaak. Op uitnoodiging van de afdeeling Lei- jen van de Kon. Nederlandsche vereeni- ging „Onze Vloot" hield luitenant ter zee eerste klasse J. S. Bax gisteravond in de ciëteit „Amicitia" een lezing over boven- enóemd onderwerp. De voorzitter van .Onze Vloot", de heer H. P. H. Wiirtz sprak «n inleidend woord. Nadat de heer Bax enkele mededeelin- jen had gedaan over oefeningen in 't al tenteen en speciaal gewezen had op de poote noodzaak van veel oefenen, ging hij eter tot de bespreking der verschillende oefeningen, die door een eskader in Indië torden gehouden. Voor kruisers, wier ernaamste taak bestaat uit verkenning, legeleiding van handelsschepen en bewa king van zeestraten, vormt het geschut 't langrijkste wapen. De vuurleiding, een ran de voornaamste onderdeelen van een ïhutsgevecht dient op voorbeeldige te functioneeren: een goede gang van "en kan slechts worden verkregen door tine. In den regel oefent het eskader op een door een sleepboot voortge- k'ken en met geheimen koers varende "f. Door het uitloven van prijzen voor t hoogste aantal treffers is er onder de .'..anningen der diverse oorlogsschepen n sportieve naijver ontstaan, waardoor "n zich met vuur in den .strijd" wer en "'zich tot het uiterste inspannen. Nadat spr. deze uiteenzetting aan de nd van een beschrijving en enkele lan- "mplaatjes nader had toegelicht, be ak hij het torpedogevecht. Waar onze loot bij een eventueel conflict ongetwijfeld t een sterkeren tegenstander te doen zal 'gen, is dit gevecht, dat gebaseerd is op errompeling, voor ons van zeer groot be- "g. Een torpedojager, die er 's nachts in "laagd is een veel sterkeren vijand tot 1500 a 1000 meter te naderen een af- nd waarop hij overdag onherroepelijk rloren zou zijn zal door zijn verras- den aanval zeer zeker in staat zijn het ngevallen schip zeer groote schade toe brengen, zoo niet geheel te vernietigen, oor de beoefening van het torpedogevecht dt eveneens gebruik gemaakt van schij- Den torpedojager wordt een bepaal- koers opgegeven, ter weerszijden waar- n hij enkele schijven zal aantreffen, rop hij zijn torpedo's zal hebben te lan en, Uit den aard der zaak worden deze leningen 's nachts gehouden. Ook dit ge- 'lte van zijn causerie verduidelijkte de :r Bax door het voorlezen van een be- "Üving en de vertooning van enkele taarnplaatje.-. Sa de pauze werd een beschouwing ge- d aan de steeds belangrijker wordende 'ntafweer. Tegen vliegtuigen zijn de Ne- landsche oorlogsschepen gewapend met ailleurs van 40 en 12.7 m.M. Lucht- eeroefeningen, die tevens voor de vlie- uiterst leerzaam zijn, worden meestal uden op de laatste dagen van een entocht, wanneer het eskader weer in buurt van zijn basis Soerabaja is ggekeerd. Het eerst komen de verken- s aan de beurt, doch zij houden zich op D veiligen afstand. Niet zoodra hebben echter gegevens omtrent sterkte, posi- en koers van het eskader naar den wal rgegeven. of de bombardementstoestel- komen in actie. Allereerst komen de "tuigen, die een manche voortsleepen, 'rop de luchtdoelmitrailleurs der sche- n zich kunnen oefenen. Daarna ver- ijnen de bombardeurs. Er is natuurlijk n sprake van dat werkelijke bommen rden afgeworpen. Men heeft hier echter t anders op gevonden; in elk toestel is een apparaat aangebracht, waarin men zien of het projectiel, dat in worke- eid afgeworpen zou zijn, inderdaad t zijn doel heeft getroffen. Ter verdui- 'king deden ook bij dit onderdeel van :eker's rede. beschrijving en projcctic- ftaam hun nuttig werk. Vervolgens wijdde spr. eenige aandacht (f1 de noodzakelijkheid, dat de schepen tens getoetst worden of zij nog aan alle 'hen voldoen, een uiterst serieus werk. door den marineman over het alge- niet bijzonder op prijs wordt gesteld. Tenslotte richtte de heer Bax enkele "'deerende woorden tot schout bij ht J. S. C. Olivier, onder wiens uitne- nde leiding bij gedurende twee jaren op Indische eskadei heeft gediend. Ge ïnde dezen tijd, aldus spr., heeft .tont bij Nacht Olivier in zijn functie ^eskader-commandant zijn geheele per- y11 ingezet om de paraatheid van onze «Btne te verhoogen. Zijn leiding maakte dienen bij het Ned. Indisch eskader tot rivreugde. iets wat. wij zoo hard noodig jddtn na de ellendige geschiedenis met Teven Provinciën". Nogmaals bracht '■dtn Schout bij Nacht dank namens alie ■'•renden voor zijn uitnemende leiding ÏB'Oote stuwkracht. Een langdurig ap- JyS onderstreepte deze welgemeende /'[den. Als tolk der aanwezigen, sprak i heer Würtz een dankwoord tot den Bax. HOOGHEEMRAADSCHAP RIJNLAND. Vereenigde vergadering. In de alhier gehouden vereenigde ver gadering van het Hoogheemraadschap van Rijnland deed het bestuur mededeeling van de op den nationalen feestdag aan H. K. H. Prinses Juliana en Prins Berrihard en aan H. M. de Koningin verzonden geluk- wenschen. Verder werd mededeeling gedaan van het door den heer J. Verdegaal te Aalsmeer genomen ontslag ais hoofdingeland-plaats vervanger, van het door Gedeputeerde Staten goedgekeurde besluit tot opneming van kasgeltj in het dienstjaar 1937. van het tot stand komen van een paar wijzigingen van ondergeschikt belang in Rijnlands regiement, van een voor Rijnland gunstig vonnis van het Gerechtshof te 's-Graven- hage in een procedure over een schadc- varing te Spaamdam en van den afloop der verpachting van visch- en jachtrecht. De lijsten der stemgerechtigde ingelan den voor het le, 2e, 5e en 12e district wer den vastgesteld. Ten slotte werd, na behandeling van een paar punten van minder belang, een voor stel van het bestuur aangenomen ter be vordering van een reorganisatie van den technischen buitendienst, meebrengende eenige wijzigingen der salarisverordenvig, de aanstelling in vasten dienst van eenige ios-vaste werklieden en het met verleening van wachtgeld gepaard gaand ontslag van enkele andere los-vaste werklieden. CHR. JEUGDVER. „NOMATEG". De opening van het Jeugdhuis. De burgemeester, mr. A. v. d. Sande Bak- huyzen, die gistermiddag de openingsplech tigheid verrichtte van het Jeugdhuis van de Ver. „Nomateg" en hierbij tegelijkertijd 't beschermheerschap der vereeniging heeft aanvaard, zeide het zich tot een groote eer te rekenen, dat het beschermheerschap hem was aangeboden en zeide gaarne alles toe wat in zijn vermogen ligt te zullen doen om de belangen der vereeniging te bevorderen. Met groote waardeering heeft spr. kennis genomen van de pogingen om te komen tot het inrichten van een tehuis voor dit doel. Spr. bewondert de stuwkracht van het bestuur, zijn moed om door te zetten en ook de offervaardigheid van de leden, die meehielpen om dit jeugdhuis tot stand te brengen. Deze tehuizen zijn een goed ding voor een gemeente en spr. hoopt, dat „Nomateg" hier niet alleen haar eigen geestelijke belangen zal behartigen, maar ook haar beginsel naai- buiten zal uit dragen en zoo den strijd aanbinden tegen het verkeerde in de wereld, daarbij door een krachtig geloof gesteund. Met deze woorden verklaarde spr. het gebouw voor geopend. Van de gelegenheid om gelukwenschen aan te bieden maakten o.m. nog gebruik dr. Riemens. die er zijn groote bewondering over uitsprak, dat hier zulk een prachtige inrichting kon worden geopend, en verder de heer Lekkerkerker. die de felicitaties overbracht namens de Gem.-Commissie, het College van Ouderlingen en het wijk- bestuur van Wijk vm der Ned. Herv. Ge meente. Vele schriftelijke gelukwenschen, w.o. er waren van oud-burgemeester N. C. de Gij- selaar en ds. J. de Wit, Herv. pred. alhier, mocht het bestuur bij deze gelegenheid ont vangen. Ook werden vele cadcaux aange boden. In den loop van den middag kwamen nog vele belangstellenden het bestuur van „No mateg" gelukwenschen met deze uitbrei ding. 's Avonds was er in het nieuwe gebouw een bijeenkomst met leden, donateurs- (trices) en belangstellenden. De voorzitter, de heer C. van 't Riet, opende deze samenkomst op gebruikelijke wijze, waarna hij een uitvoerige beschrij ving gaf van de verwezenlijking der plan nen en de inrichting van het nieuwe jeugd, huis. Nadrukkelijk stelde spr. vast. dat „Nomateg" in de allereerste plaats de jeugd wil trekken en haar op Christus wijzen. Snr. deelde verder mede. dat. voortaan des Woensdagsavonds een bijbellezing in het gebouw zal worden gehouden, welke uit gaat van Wijk VII der Ned. Herv. Gem. en verzorgd zal worden door den heer M. Hey- mans. godsdienstleeraar. Spr. eindigde met de vereeniging in de belangstelling van allen aan te bevelen en wekte de jeugd op om zich bij een der on derafdelingen van „Nomateg" aan te slui ten. Van de gelegenheid om het gebouw te bezichtigen maakten allen gebruik. Alge meen was men het er over eens, dat „No mateg" zich nu gehuisvest weet in een prachtig, helder en frisch gebouw, dat zich door zijn bijzondere inrichting goed leent voor het doel, dat men zich voor oogen heeft gesteld. Na de bezichtiging verzamelden allen zich nogmaals in de benedenzaal, waar mu ziek. zang en declamatie van den heer M Heymans deze samenkomst verder afwis selden. Tenslotte volgde sluiting op ge bruikelijke wijze door den heer Van 'tRiet die ook nog mededeelde, dat in verband met het installatie-tekort op 19 April een groote propaganda-vergadering zal worden j gehouden. Een serie artikelen in ons Blad. Op Zaterdag, 20 Maart, zul len wij aanvangen met de publicatie van een serie artikelen, als uitbreiding van onze bridge-rubriek, waarin onze medewerker, de heer Versteeg, het bied- systeem tot in finesses zal behandelen en uitleggen. Waar het bridge-spel nog altijd door zeer velen be oefend wordt, zijn wij over tuigd, dat deze nieuwe uit breiding van den inhoud van ons Blad in breeden kring aandacht en waar deering vinden zal. Sprekende cijfers! Ongevallenverzekering, f. 10.000.- bij overlijden. 20.000.- bij blijvende invaliditeit. Jaarpremie vanaf f.13.50. BIJKANTOOR LEIDEN. BREESTRAAT 10a Telef. 302 - Na 6 uur 2479. 7482 (Ingez. Med.) EERSTE BLAD. MAATSCHAPPIJ DER NEDERLANDSCHE LETTERKUNDE. VEREENIGING TOT VERZORGING VAN KLEINE KINDEREN. Jaarlijksche algemeene vergadering. Gistermiddag had ten huize van mevr. Cleveringa de algemeene ledenvergadering plaats van de Ver. tot Verzorging van Kleine Kinderen (Kinderbewaarplaats) Het jaarverslag vermeldt de viering van 't 50-jarig bestaan in Februari 1936, onder vele blijken van belangstelling van allerlei zijden. Verscheidene giften kwamen de kas ten goede, terwijl vele stadgenooten de kin deren tracteerden op bonbons, koekjes, krentebrood, fruit en vleeschwaren, zoodat zij nog vele dagen hebben kunnen smullen. Treffend was een brief met zes postzegels van 5 ct. van een dankbare moeder, die er aan herinnerde dat haar zoon 32 jaar geleden vier keer per week de Kinderbe waarplaats bezocht. Jammer dat het be stuur noch haar naam, noch haar adres kende, zoodat we niet konden bedanken. De poppenkast werd voor de kinderen ver toond door de jongedames van de Kweek school voor Bewaarschoolhouderessen en de kinderen voerden zelf speelliedjes op, die dank zü de piano, die de Kinderbewaar plaats van mew. de wed. Vermeulen-Visser ten geschenke kreeg, veel beter tot hun recht kwamen, dan vroeger zonder bege leiding. Het bezit van de piano is een da gelijks terugkeerend genot, waarvoor mevr. Vermeulen nog steeds veel dank verschul digd is. Door 'n bioscoop-voorstelling, aan geboden door den heer Diks, directeur van het Trianon-Theater en collectes in dat theater en vele giften voor het jubileum kwam een bedrag van netto f. 511,15'/! In de kas. Het totaal der inkomsten bedroeg f. 3408,54'/;. dat der uitgaven f. 2917,77'/-, zoodat een batig saldo van f. 490.77 bereikt werd Van den Kwartiertjesbond werd de jaarlijksche gift met dank ontvangen. Het aantal kinderen, dat de bewaarplaats bezocht, was 4845, waarvan 298 flessche- kinderen. In het bestuur kwam geen verandering. Voor directrice en helpster een woord van lof voor de wijze, waarop zij ook dit jaar haar taak verricht hebben. Dat het aantal kinderen, dat de Bewaar plaats bezocht zooveel kleiner is dan vroe ger, wijt het bestuur aan de nog steeds heerschende werkloosheid en het grootere aantal bewaarscholen en kleuterscholen, die de kinderen tot zich trekken. Daar wordt minder voor de kinderen betaald, maar ze hebben geen voeding, zooals op de Kinderbewaarplaats het geval is. Het be stuur hoopt op betere tijden, wanneer meer kinderen deze zoo nuttige Instelling zullen bezoeken. TENTOONSTELLING VERSTER—KARSEN. Op 21 Januari j.l. was het tien jaren ge leden. dat de groote Leidsche meester Floris Verster op zijn buiten „Groenoord" overleed. Ter herinnering aan dit feit zal de Leid sche Kunstvereeniging van 12 Maart tot 4 April as. in het Stedelijk Museum de Lakenhal een tentoonstelling nouden van een aantal zijner werken uit verschillende particuliere collecties, voornamelijk uit die van den heer W. Scherjon te Amsterdam, die zooveel heeft bijgedragen tot onze ken nis van het werk van Verster. Daarbij zuilen ook werken worden geëxposeerd van Verster's nog levenden ijdgenoot Eduarü Karsen, die één jaar eerder dan Verster werd geboren. Verster en Karsen. eikaar in menig opzicht ver want en toch weer zoo verschillend: men zal thans beider werk naast elkaar kunnen zien en vergelijkingen kunnen maken. De Phoenissae van Euripides. In de maandelijksche vergadering van bovengenoemde maatschappij, gisteravond, las dr. K. H. de Raaf eenige gedeelten voor uit zijn metrische vertaling van „De Phoenissae" van Euripides. Ter inleiding gaf hij een waardeering van vroegere Ne derlandsche vertalingen. De bekende editie van Phoinissai door den Franeker hoogleeraar L. C. Valckenaer geeft naast den Griekschen tekst de me trische Latijnsche vertaling van Hugo Gro- tius. In zijn prolegomena vergelijkt De Groot, na een beschouwing over de drama tische poëzie, de tragische kunst van So- phokles en Euripides, waarbij hij in So- phokles den dichter huldigt van de „Ser- monis sublimitas" of verheven dichterlijke welsprekendheid, maar boven dezen Euri pides stelt, ten eerste om den rijkdom van treffende spreuken, ten tweede, omdat hij de andere tragici overtreft, door ontroe ringsmacht en vooral door het vermogen om medelijden op te wekken, een eigen schap. welke de Groot hooger schat dan woordkunst. Volgens hem munt van de 17 werken, welke ons van Euripides zijn over gebleven, boven alle andere uit de Phoinis sai, het aangrijpende drama van den oor log der Zeven tegen Thebe, waarbij de broeders Polyneikes en Eteokles vallen door elkanders hand en Iokaste, de moe der, zich doodt op de lijken van haar beide zonen. Grotius vertelt verder, dat, toen hij op Loevestein gekerkerd zat, „door toedoen van hen, die hem niet ken den" 'ab his qui me ignorabant), hij dit treurspel in Latijnsche verzen ging ver talen, omdat hij behalve uit vrome over denkingen ook eenigen troost meende te kunnen putten uit het treurspel, daar de menschelijke rampen, die het voorstelt, de eigen rampen gemakkelijker dragen doet. Het handschrift evenwel van de nog slechts gedeeltelijk vertaalde Phoinissai ging ver loren. maar in Parijs begon de Groot er opnieuw aan en voltooide zijn vertaling. Ze werd in 1630 te Parijs gedrukt „in 1631 te Amsterdam. Deze vertaling, met zoo groote volharding tot stand gebracht, geeft, niet in de puntjes maar globaal ge nomen den Griekschen tekst goed weer De Groot zond een afdruk van zijn werk aan zijn vriend Vondel en deze verduitsoh- te jaren later uit het Latijn van den door- iuchtigen heere Hugo de Groot zijn treur spel „Euripides Feneciaensche of gebroe ders van Thebe". Voor deze verduitsching, hoevele mooie stukken ze bezit, geldt het spreekwoord „traduttore traditore", want meer dan eens is niet alleen aan het Latijnsche voor beeld maar zelfs aan den redelijken zin verraad gepleegd. Uit alles blijkt boven dien dat de tachtigjarige, die blijkens een reeks 'bewijsplaatsen van zijn jeugd af Euripides vereerd heeft en hem telkens met onderscheiding vermeldt, de Phoinis sai niet in het Grieksch heeft gelezen, laat staan Hugo de Groot gecontroleerd om het Grieksch dichter te benaderen. Wat het beloop der Euripides-waardee- ring betreft, hierbij valt aan te stippen dat de dichter tijdens zijn leven geen op gang heeft gemaakt, maar dat hij daarna ëcn groote populariteit verwierf tot ver buiten Griekenland, zoodat de antieke leermeesters der rhetorika hem ten voor beeld stelden wegens zijn exacte klaar heid van expressie en zijn rake woorden keus. Dichters als Milton, Vondel. Shelley en R. Browning bewonderden hem. maar vooral Goethe. Diens hooggestemde lof steekt scherp af tegen de zure critiek van August Wilhelm von Schlegel, die zich trouwens onhoudbare, ja dwaze beweringen over den grooten treurspeldichter heeft veroorloofd (zie 8e Vörlesung ueber drama tische Kunst; Euripides, seine Vorzuege und Fehleri. Van bijzondere beteekenis is Euripides voor onzen tijd door zijn menschelijk rea lisme en zijn moderne directheid van uit drukking, maar vooral ook doordat hij. de groote zoeker, problemen en idealen be handelt welke het tegenwoordige geslacht, maar vooral de jeugd, bezighouden (zie o.a. Gilbert Murrey, Euripides and his age, 9e druk 1936). Uit zijn onuitgegeven metrische verta ling heeft dr. De Raaf voorgelezen de ont moeting van de beide broeders in het ko ninklijk paleis in tegenwoordigheid van hun moeder, voordat de oorlog uitbreekt, en daarna het prachtige verhaal van den Isten en den 2den bode over den strijd en zijn tragische ontknooping. ZWEMINRICHTING DE ZIJL. De vergrooting van de zweminrichting „de Zyl" is gegund aan de firma P. J. en H. Visser uit Wassenaar als zijnde de laagste inschrijfster met f. 14.790. A.s. Maandag zullen de werkzaamheden beginnen. BINNENLAND. De verbetering der tertiaire wegen; een belangrijk wetsontwerp. (3e Blad). Een bezoek aan het werkkamp „Eerde". (4e Blad). De tunnelbouw te Rotterdam. (Binnen land, 3e Blad). Maatregelen tegen lintbebouwing; voorloo- pig verslag der Tweede Kamer. (Bin nenland, 3e Blad). De werkzaamheden aan het paleis Soest- dijk vorderen snel. (Binnenl., 3e BI.). De Tweede Kamer over de wijziging der L.O.-wet. (Kerk en School, 2e Blad). Ragnhild Hvcgcr verbeterde het wereld record 300 M. borstcrawl van Willy den Ouden. (Sport, 2e Blad). BUITENLAND. Hadden de rechtsche partijen in Hongarije een putsch in den zin? (Buitenland, le Blad). De Vereenigde Staten bieden verontschul digingen aan voor de beleediging van Hitier door Laguardia. Deze blijft bij zijn standpunt. (Buitenland, le Blad). Goede ontvangst der Fransche financieele voorstellen. (Buitenland, le Blad). De Groote Fascistische Raad weer bijeen, (Buitenland, le Blad'). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. MEN ZIE VOOR „ONS KORT VERHAAL" PAG. 3 VAN HET DERDE BLAD. LATE SNEEUWVAL. Velen werden vanmorgen bij het ont waken onaangenaam verrast, toen zij tot de ontdekking kwamen, dat een vrij dikke sneeuwlaag in den afgeloopen nacht stra ten en wegen had bedekt. Wanneer de maand Maart eenmaal haar intrede heeft gedaan, is men op dergelijke verrassingen nauwelijks meer voorbereid. Hoogstens houdt men er rekening mede, dat Maart zijn staart nogal eens wil roeren, maar op een dergelijken sneeuwval is men toch niet meer bedacht. Alleen voor een 150-tal werkloozen. die door den Gem. Reinigingsdienst aan het opruimingswerk werden gezet, beteekende dit late winterverschijnsel een buiten kansje, maar overigens zal zich daarover wel niemand hebben verheugd! WAARSCHUWING. De Secretaris van den Armenraad schrijft ons: Nu het Leger des Heils zich weer gereed maakt met zijn zelfverloocheningsaanvrage aan het publiek steun voor zijn arbeid te vragen, is er aanleiding nog eens met na druk te wijzen op het gevaar dat andere coliecteerende en colporteerende instellin gen met het Leger des Heils worden ver ward. Dit zijn instellingen, die hetzij door hun naam, hetzij do<^r het uniform, waarin 'hun collectanten gekleed gaan, dikwijls door het een en het ander tegelijk, het aan het publték moeilijk maken hen van het groote Leger des Heils te onderschenden. In de eerste plaats geldt dit voor het Nederlandsche Leger des Heils, dat in Lei den een toevlucht heeft voor dakloozen op Oude Vest 181 Dit colporteert met „De Heilsbanier". Dit Ned. Leger des Heils, jaren geleden met- goede bedoelingen ge sticht, is gaandeweg, wat de kwaliteit van zijn socialen arbeid betreft, zoozeer achter uitgegaan. dat het geen steun verdient. In de tweede plaats is te noemen het Nationaal Reddingsleger, commandant J. C. Voortman. Het maatschappelijk werk van deze insteling bestaat voornamelijk in de exploitatie van het kinderhuis te Paar- loo, dat echter niet aan de meest beschei den eischen voldoet. In de derde plaats de Stichting „De Heils- brigade", leiders G. W. F. G. Eichhorn en I. Y. Spanjaard. Tegen deze onderneming is herhaaldelijk door politie en Armenraden' gewaarschuwd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1937 | | pagina 1