BINNENLAND
Zaterdag 6 Maart 19!)
De Tunnelbouw te Rotterdam
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Het paleis te Soestdijk.
De werkzaamheden vorderen
snel.
De werkzaamheden in het gedeelte van
het paleis Soestdijk, dat tijdelijk door het
Prinselijk paar in gebruik zal worden ge
nomen. vorderen snel en verwacht wordt,
dat alle werkzaamheden ook de aanleg
van de centrale verwarming in den loop
van de volgende week voltooid zullen zijn.
Reeds heeft men, voor zoover dit mogelijk
is, een begin gemaakt met het weder in
richten van de in gebruik te nemen ver
trekken.
Vooral de laatste week is alles op alles
gezet om zoo spoedig mogelijk gereed te
zijn en werd er ook des avonds tot laat
gewerkt. Het was voor hen. die het Palels
in den avond passeerden, een ongewoon
gezicht dit gebouw, dat gewoonlijk geheel
in het duister ligt, nu volop verlicht te
zien.
Men verwacht, dat de groote verbou
wing, welke heden wordt aanbesteed,
ongeveer zes maanden in beslag zal
nemen.
Omtrent de te bouwen bioscoopzaal
in het paleis Soestdijk, vernemen wij,
dat deze zaal een lengte zal krijgen
Tan ongeveer 13 Meter en plaats zal
bieden aan circa 140 personen.
De geluidsinstallatie zal worden ge
leverd door de Philipsfabrieken. ter
wijl de inrichting aan de strengste
technische eisehcn zal voldoen.
Gistermiddag arriveerde van de Sier-
centrale uit Boskoop een groote partij
Azalea's en Rhododendrons .ter plaat
sing op de Koningslaan, recht tegen
over het paleis gelegen.
De Sierteeltcentrale zal verschillende
partijen siergewassen laten volgen voor
verfraaiing van verschillende punten in
het Baarnsche bosch. Hoewel dit eerst niet
het geval zou zijn, zullen thans ook ge
wassen van de Sierteeltcentrale geplant
worden in het afgesloten park van Soest
dijk, o.a. bij het z.g. Mooie Laantje.
De maatregelen tegen
lintbebouwing.
Voorloopig verslag der
Tweede Kamer.
Blijkens het voorloopig verslag der
Tweede Kamer inzake het wetsontwerp
tot vaststelling van bepalingen tot het
in het verkeersbelang tegengaan van
lintbebouwing langs wegen onder be
heer van het Rijk of op het Rijkswe
genplan voorkomende, betreurt de
vaste commissie voor openbare werken,
verkeers- en waterstaats-aangelegen
heden, dat dit ontwerp, dat toch in dc
laatste Troonrede werd aangekondigd,
zoo laat werd ingediend, dat het aan
twijfel onderhevig is, of het voor de
aanstaande ontbinding der Staten-Ge-
neraal zal zijn behandeld.
Verscheidene leden vreezen. dat de kos
ten, aan het toepassen en doen doorwerken
van de voorgestelde regeling inzake vol
ledige schadeloosstelling verbonden, door
die wijzigingen een zoodanigen druk op de
schatkist zullen uitoefenen, dat die toe
passing veelal achterwege zal blijven.
Voorts betreurden verscheidene leden der
commissie, dat dit wetsontwerp in tweeër
lei opzicht te beperkt van strekking is. In
de eerste plaats wil het, zooals ook reeds
uit den titel blijkt, alleen „in het ver
keersbelang" lintbebouwing tegengaan. Het
dient niet het t belang van het natuur
schoon en laat zich niet in met de ge
meentelijke uitbreidingsplannen, waarmede
de belangen van de volkshuisvesting in
nauw verband staan. In de tweede plaats
is het beperkt tot „wegen onder beheer van
het Rijk of op het Rijkswegenplan voor
komende". Het tegengaan van lintbebou
wing langs andere wegen, waaronder be
grepen die. welke op de provinciale of eer
lang vast te stellen tertiaire wegenplannen
voorkomen, wordt aan de lagere overheids
organen overgelaten. Naar het oordeel van
de hier aan het woord zijnde leden is de
werkzaamheid dezer organen enkele pro
vinciën wellicht uitgezonderd geheel on
voldoende gebleken. Gevraagd werd, op
gTond van welke bepalingen de onderschei
dene lagere overheidsorganen ten deze in
vloed kunnen uitoefenen.
Andere leden waren van oordeel, dat de
voorgestelde wettelijke regeling althans
voorloopig beperkt kan blijven tot de
Rijks- en daarmede gelijk te stellen wegen,
aangezien deze voor het snelverkeer het
belangrijkst zijn en daarom in de eerste
plaats beschouwing behoeven, terwijl bo
vendien de lagere publiekrechtelijke licha
men zoo noodig. soortgelijke voorschriften
kunnen vaststellen voor de wegen, waar
voor hun de zorg is toevertrouwd.
MOTORTANKSCHIP „NEDERLAND"
TE WATER GELATEN.
Op de werf van Wilton-Feyenoord te
Schiedam werd heden met goed gevolg aan
zijn element toevertrouwd het motortank
schip „Nederland", in aanbouw voor de
N.V. Nederlandsche Pacific Petroleum-Mij.
te Den Haag.
Dit schip is gebouwd in het bouwdok van
Wilton-Feyenoord en niet op een helling,
zoodat het te water laten niet op dezelfde
wijze geschiedde. De te waterlating had
plaats door het bouwdok vol te pompen,
zoodat het schip van zijn stoppingen af
dreef, waama het verhaald werd naar het
diepere midden-gedeelte van het dok. Na
dat het water uitgepompt was tot op ge
lijke hoogte met het buitenwater, werd de
groote sluisdeur gelicht en het schip naar
bulten gesleept. Bij het passeeren van het
sluishoofd vond de doopplechtigheid plaats.
Wijziging
Gemeentewet, enz.
Een permanente commissie
In de Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer inzake het ontwerp van
wet tot wijziging van de Gemeentewet, de
Provinciale Wet en de kieswet en intrek
king van de Gemeenteborgtochtwet, zegt
de Minister, dat, het denkbeeld, aan den
arbeid der commissie een permanent ka
rakter zal geven, stellig veel aantrekkelijks
bevat en dat het alleszins overweging
waard is. De Minister wil echter thans lie
ver niet op den gang van zaken vooruit-
loopen en te dezer zake een beslissing ne
men of voorbereiden, die beter genomen
kan worden, wanneer de commissie haar
„eerste ronde" op het zeer uitgebreide ter
rein van onderzoek achter den rug heeft,
hetgeen thans nog lang niet het geval is.
De Minister heeft reeds enkele malen ge
legenheid gehad de commissie te hooren
over wettelijke voorschriften of ontwerpen
daarvan, welke op bijzondere onderwerpen
betrekking hadden, ook die waarvan de
verzorging ln de eerste plaats bij een zijner
ambtgenooten berust.
Het levendig verlangen van de Regeering
r.aar vereenvoudiging der administratie,
dat weerklank vindt bij de lagere bestuurs
organen, moet voorshands voldoende drijf
veer en waarborg zijn voor ruime activiteit
van de adviseerende commissie.
Met de voorgestelde wijziging van art.
214, tweede lid, in dien zin, dat de vorm
van het proces-verbaal van de kasopening
bij den ontvanger niet langer wordt vast
gesteld door Ged. Staten van elke provin
cie afzonderlijk, doch door de Kroon na
raadpleging van de colleges van Ged. Sta-
ten, kan de Minister zich vereenigen. Het
ontwerp is ln dien zin gewijzigd.
Een verhooging van den minimum-leef
tijd van de raadsleden van 23 tot 25 jaar
zou buiten het kader van dit wetsontwerp
vallen. De Minister geeft er de voorkeur
aan. dit punt ter overweging aan te hou
den tot een herziening van meer mate-
rieelen aard van de Gemeentewet.
De. Minister acht het bij nadere overwe
ging wenschelijk. dat met betrekking tot
de thans geldende Invorderingsverordenin
gen een overgangsbepaling wordt opgeno
men. Het ontwerp is in dien zin aangevuld.
Met het tot stand komen van nieuwe ge
meenschappelijke regelingen is doorgaans
geruimen tijd gemoeid. De termijn, binnen
welken volgens artikel 65 de gemeenschap
pelijke regelingen, welke niet aan de voor
schriften der wet voldoen, daarmede in
overeenstemming moeten worden gebracht,
schijnt te kort. In verband hiermede
wordt voorgesteld, den datum 1 Januari
1933 te vervangen door 1 Januari 1940.
Spelling-enquête onder
uitgevers.
de
Het bestuur van de nationale vereeniglng
voor orde een eenheid in de schrijftaal
heeft aan de Nederlandsche uitgevers
cijfers gevraagd betreffende de uitgaven in
de „oude" en in de „nieuwe spelling", die
gedurende de periode van 28 Augustus 1934
tot 1 Februari 1937 verschenen, herdrukt
of voortgezet zijn. Op 4 Maart jl. hadden
229 uitgevers antwoord gezonden. De secre
taris H. A. Höweler deelt het volgende
mede aangaande het resultaat.
Spelling-de Vries en te Winkel
142 uitgaven voor het lager en middel
baar of daarmee in dit geval gelijk te stel
len onderwijs.
85 uitgaven op het gebied van kinderboe
ken en ontspanningslectuur voor jongens
en meisjes (leesboeken e.d.l.
2805 andere uitgaven, ziin alle overige.
Totaal 3032 uitgaven in de „oude spel
ling".
Spelling 1934: 1098 uitgaven voor het la
ger en middelbaar of daarmee in dit geval
gelijk te stellen onderwijs.
490 uitgaven op het gebied van kinder
boeken en ontspanningslectuur voor jon
gens en meisjes (leesboeken e.d.l.
483 andere uitgaven, zijnde alle overige.
Totaal 2071 uitgaven in de „nieuwe spel
ling".
Van de 5103 uitgaven is dus 60 pet. in de
„oude" en 40 pet. in de „nieuwe spelling"
verschenen.
Bij de school-uitgaven is de verhouding
ongeveer 11 pet.89 pet. en bij de kinder
boeken enz. 13 pet.87 pet.
Bij de voor de vrije maatschappij be
stemde uitgaven is de verhouding nage
noeg omgekeerd: ongeveer 85 pet.15 pet.
95 firma's hebben niets uitgegeven in de
„nieuwe spelling".
21 firma's hebben niets uitgegeven in de
„oude spelling".
46 firma's hebben meer uitgegeven ln de
„oude" dan in de „nieuwe spelling", ver
houding 7 tegen 2.
18 firma's hebben meer uitgegeven in de
„nieuwe" dan in de „oude spelling", ver
houding 6 tegen 1.
27 firma's deelden mede. dat door haar
in de bedoelde periode niets is uitgegeven.
6 firma's deelden mede. dat zij geen uit
gaven als de hier bedoelde verzorgen (wel:
kalenders, plaatwerken, bijbels, periodieken
enz 1.
16 firma's noemden geen getallen, doch
meldden, dat alle of bijna alle door haar
verzorgde uitgaven hetzij in de „oude",
hetzij in de „nieuwe spelling" verschenen
zijn.
Enkele van deze groep deelden mede:
schooluitgaven in de „nieuwe spelling",
andere uitgaven in de „oude".
Van dc bovenbedoelde 229 firma's zouden
er 128 geen schade en 53 waarschijnlijk de
kleinste schade lijden, indien de „niéuwe
spelling" afgeschaft werd.
Op grond van deze enquête, die het
grootste gedeelte van de Nederlandsche
uitgeversfirma's omvat, bestaat er aanlei
ding tot de volgende concludes, aldus ge
noemde vereeniglng:
1. In het uitgebreide gebied, waar niet
hetgeen men de schooljeugd laat leeren den
grootst mogelijken invloed heeft op de
schrijfwijze, die in de uitgaven wordt toe
gepast, domineert de „oude spelling" met 85
pet. De regellng-1934 is niet door de maat- j
schappij aanvaard.
2. De belangen van enkele tientallen
schoolboek-uitgevers staan tegenove'r de
belangen van de meeste andere Neder
landsche en alle Vlaamsche uitgevers.
De K.N.A.C. schrijft ons:
Eindelijk, na eenige weken van spanning,
is dan toch het pleit van de groote tunnel
voor Rotterdam beslecht. Een tunnel van
rechthoekigen vorm, met twee banen van
zes meter naast en twee van vijf meter
boven elkaar, bestaande uit stukken, welke
in een daartoe uitgebaggerde geul onder
het rievierbed worden neergelaten.
Het zal nu nog ruim drie jaar duren eer
de automobilisten door de eerste tunnel in
Nederland zullen rijden. Toch zal net
iederen automobilist interesseeren hoe het
doorgaand verkeer m de nabije toekomst,
langs een véél korteren en snelleren weg
dan tot nu toe, Rotterdam zal doorkruisen
Wij hadden daartoe een onderhoud met lr.
A. Bos, ajunct-directeur van den Ge
meentelijken Technischen Dienst te Rot
terdam, die ons welwillend de noodige in
lichtingen verschafte. Bovendien vonden
wij hem bereid, niettegenstaande de over
belasting van zijn bureau ten gevolge van
de vele problemen, die het ten uitvoer leg
gen van de tunnelplannen uiteraard met
zich meebrengt, onmiddellijk het hier ge-
reproduceerde kaartje te doen gereed ma
ken. Hierin vindt men duidelijk het tracé
aangegeven van de verbindingen van het
Noorden naar het Zuiden en hoe ook de
nieuwe weg naar Gouda hierop zal aan
sluiten.
De heer Bos zette uiteen, dat de weg
van de brug bij het begin van den Van
Stolkweg af, 12 M. breed wordt en door een
haag en andere speciale aanduidingen van
het andere straatgcdeelte (dit worat op
dit tracé over het algemeen genomen 40 M.
breed) goed is afgescheiden. De onvermij
delijke wegkruisingen zullen door automa
tische lichtseinen worden beveiligd. De bas-
culebrug bij den Noordelijken ingang van
Rotterdam wordt ruim twee maal zoo
breed, terwijl naast de bestaande viaduct
bij de Nenijtohal nog drie doorgangen
onder de spoorbaan door worden gebouwd.
Ten Zuiden van de tunnel volgt de weg,
die aansluit op het laatste gedeelte van
den Kreekweg, een grootendeels nieuw
tracé, zoodat op dat gedeelte de weg niet
behoeft aangepast te worden aan be
staande stratencomplexen. Nu het vast
staat, dat met de uitvoering van het groot*
tunnelplan een aanvang kan worden ge
maakt, gaat men ook onmiddellijk begin
nen met het aanleggen van dit grootsch
opgevatte plan van toegangswegen tot dt
tunnel, waarbij het interlocale verkeer
de gelegenheid zal zijn snel door Rotter
dam heen te komen, zonder onnoodig door
de al te bekende locale verkeerscongestk
welke nog altijd op een oplossing ligt
wachten, te worden opgehouden. Door
crisis zijn deze verkeersmoeilijkheden wel
iswaar wat op den achtergrond geraakt
maar nu Rotterdam's machbige haven
bedrijf gelukkig weer krachtig opleeft, al
ook de verkeerscongestie op bepaalde pun
ten weer heel wat stagnatie op de spits
uren gaan geven! Intussohen kunnen (k
haastige automobilisten zich in zulke mo
menten reeds bij voorbaat troosten, hoe,
over drie jaar. al deze moeilijkheden ver-
geten zullen zijn en zij in een flink tenii»,
zonder mis te rijden, Rotterdam van Nood
naar Zuid en van West naar Oost zulkt
kunnen doorkruisen.
3. Wanneer het mogelijk was de totaal
geldswaarde van de in het geding zijnde
groepen uitgaven te bepalen, zouden de
cijfers waarschijnlijk een argument te meer
vormen tegen het loslaten van de „oude
spelling".
4. Bij het herstellen van de fouten, die
in Augustus 1934 gemaakt zijn, dient men
door bepalingen betreffende een over
gangsperiode de Nederlandsche schoolboek
uitgevers te vrijwaren voor nieuwe schade,
doch men gebrulke de belangen dezer be
perkte groep niet als argument tegen het
treffen van de maatregelen, die het be
lang van de Nederlandsche taal eischt.
DE CONFERENTIE DER OSLO-STATEN.
Regeeringsdiner in Hotel des Indes.
Aan het diner, dat de Nederlandsche Re
geering gisteravond in Hotel der Indes te
Den Haag aan de vertegenwoordigers der
Oslo-staten heeft aangeboden, hebben 29
personen deelgenomen.
Met den minister-president dr. H. Colijn,
behoorden tot de aanzittenden de minis
ters Deckers en Gelissen, de gezanten van
België en Noorwegen, zoomede vertegen
woordigers van het Zweedsche en Deensche
gezantschap en de heeren dr. Hirschfeld,
directeur-generaal van handel en nijverheid
en mr. dr. A. A. van Rhijn, secretaris-gene
raal van de departementen handel, nijver
heid en scheepvaart en van landbouw en
visscherij.
De tafel die gepresideerd werd door
dr. Colijn was versierd met kleurrijke
tulpengroepen, terwijl bij ieder couvert een
minlatuurvlag van de natie van den deel
nemer aan dezen disch prijkte.
DE INVOER VAN SUIKER.
En de belangen van den
termijnhandel.
In een nota naar aanleiding van het
verslag der Tweede Kamer over het wets
ontwerp tot regeling van den invoer van
suiker onderschrijft de minister van Han
del, Nijverheid en Scheepvaart de opmer
king. dat de belangen van den termijn-
handel en daarmede ook die van het veem-
en opslagbedrijf geschaad zouden worden,
indien de contlngenteerlng van witsulker
zou worden gehandhaafd en zoo ook, in
dien een invoerverbod voor andere dan
Java-witsuiker zou worden ingesteld. Dit is
dan ook één der motleven geweest om de
contingenteeringen zoo spoedig mogelijk op
te heffen.
De minister vermag evenwel niet in te
zien, dat de belangen van den termijnhan
del zouden worden geschaad, indien een
deel van den invoer van ruwsuiker zou
worden betrokken uit Java in plaats van
uit andere landen. In de positie van de
Centrale Suiker Maatschappij komt daar
door geen verandering. Er zij ln dit ver
band op gewezen, dat ln 1936 rond 103.000
ton ruwsuiker werd ingevoerd en daaren
boven nog rond 40.000 ton witsuiker. Aan
gezien het in de bedoeling ligt, 80.000 ton
ruwsuiker uit Java te doen betrekken, kan
dit geen beteekenende verandering met
zich brengen voor den handel in witsuiker.
DE SPAANSCHE VLUCHTELINGEN IN
DE GEZANTSCHAPSGEBOUWEN
TE MADRID.
Samenwerking tusschen Nederlandsche en
Belgische regeering om hen de Spaanschc
hoofdstad te doen verlaten.
Naar wij vernemen is tusschen de Ne
derlandsche en de Belgische regeering een
samenwerking tot stand gekomen, welke
beoogt om Spanjaarden, die in Nederland
sche en Belgische legatiegebouwen te Ma
drid een toevlucht hebben gezocht, de
Spaansche hoofdstad te doen verlaten.
Zij zullen aan boord van het stoomschip
Ajax van de Kon. Ned. Stoombootmaat
schappij, dat thans te Valencia ligt, wor
den genomen. Dit vaartuig heeft ook
eenigen tijd te Barcelona gelegen om, wan
neer zulks noodig zou zijn, de Nederland
sche onderdanen op te nemen, die Spanje
zouden willen verlaten.
„N. R. Crt."
DE OVERVAL OP* DE HAAGSCHE
POSTAUTO.
Eervolle vermelding van besteller
Plasse te 's-Gravenhage.
De brievenbesteller D. H. J. Plasse, te
Den Haag. die zich tegenover het staats
bedrijf der P.T.T. verdienstelijk heeft ge
maakt door zijn houding bij den roofover
val op een postauto op 9 Februari j.l. in
de J. P. Coenstraat, waardoor de beroo-
ving werd verijdeld, is deswege eervol ver
meld, onder toekenning van een gratifica
tie van den Minister van Binnenlandsche
Zaken.
EEN AVONDFEEST VAN HET NEDERL.
GEZANTSCHAP TE BRUSSEI
Allee Fransch gesproken?
De heer Teulings heeft tot den Minister
van Buitenlandsche Zaken de volgende
vragen gesteld:
1. Is het juist, dat de uitnoodlgingen
voor een avondfeest op Donderdag 21 Ja
nuari 1937, uitgegaan van het Nederland
sche gezantschap te Brussel, uitsluitend in
de Fransche taal gesteld, zijn verzonden?
2. Is het juist, dat aanwezige Vlaamsche
gasten op dat avondfeest door den Neder-
landschen gezant ln de Fransche taal zijn
aangesproken, en dat dit zelfs met eenigen
uiterlijken nadruk is geschied?
3. Is het juist, dat aan het personeel van
het Nederlandsche gezantschap te Brussel
opdracht zou ziin gegeven, althans als
ordewoord zou zijn uitgegeven, op dat
avondfeest geen Nederlandsch te spreken?
4. Indien de feiten, in de drie vooraf
gaande vragen omschreven, geheel of ten
deele juist mochten zijn, is de Minister
dan bereid te verklaren, dat zoodanige
handelwijze zijn instemming in geenen
Overzicht onzer belangrijkste
Veemarkten.
De toestand op de gebruiksvee-afdeelln-
gen is den laatsten tijd aan zeer welnlj
verandering onderhevig. De prijzen staan
muurvast en overal komt nog steeds veel
vee aan de markten, terwijl men klaagt
over hooge vraagprijzen. Zoowel hier ter
plaatse als elders is de handel lui en
duur.
Onder deze omstandigheden is het voor
den veehandelaar slecht, want met heel
veel moeite kan men tokoopen, terwijl de
verkoop soms nog met meer moeite ge-
paard gaat, zoodat er eerder verlies dan
winst gemaakt wordt.
De guste weideveehandel verliep al even
traag en duur. De weiders wachten nog
af en vooral het koude weer werkt nog
niet mee aan een vlotten handel.
Op de slachtveeafdeelingen was de stem
ming eveneens niet mild, doch ook hier
bleven de prijzen vast. De commissionair!
van het Deterdingplan kochten op de
meeste markten een 30 stuks, zoodat in de
afgeloopen week wel weer een 400 stub
voor dit doel zijn ingeslagen.
Donderdag J.l. heeft te Rhenen de eeutr
paaschveetentoonstelltag van dit jaï
plaats gehad. Wat de kwaliteit betreft
deze tentoonstelling een succes, doch
was weinig bezoek en een heel geringe han
del. Een groot succes was het voor den h«:
C. Bulk te Haarlemmermeer, die met. hi1
collectie den kampioensprijs behaalde O
vele eerste prijzen. De Gebr. Knoop en
Pruissen, eveneens uit Haarlemmermeer,
verwierven met fraaie inzendingen respee-
tievelijk den 2den en 3den prijs, benevens
verschillende individueele hooge bekro
ningen. Het mooie Maas-, Rijn- en IJSsel-
vee moest dus de vlag strijken voor het
vee uit Haarlemmermeer en we voorzien
dat er nog vele successen op andere paa
veetentoonstellingen zullen volgen.
De vette kalverenmarkt was bij kor»
aanvoeren deze week over het geheel it»
vlugger en een paar cent per pond duurder.
Ook voor nuchtere kalveren bestond een
goede vraag met iets stijvere prijzen.
Het wolvee werd bijzonder goed verkocht
en zeer veel ging naar België. Het binnen
land kan op het oogenblik met de prijzen
niet meer mee.
De vette varkensprijzen bleven vrij c°n'
slant: 22'/i23'/» tot 24 cent per pond.
De biggen waren zeer duur voor f-jj
per stuk is op het oogenblik niets meer te
koop.
deele heeft, en maatregelen te nemen, dat
voor de toekomst zoodanige handeM"
uitgesloten is?
5. Is de Minister niet van meening,
in een land waar de hoogste regeering»
autoriteiten tegenover het deel der bet?
king, dat de Nederlandsche taal sPre?*5
het
zich van die taal bedienen, ook door
Nederlandsche gezantschap aan de W
Nederlandsche cultuur de steun behoon
worden verleend, gelegen in het SeM"
der eigen Nederlandsche taal?
2-3
