Het verkiezingscongres
der S.D.A.P.
LEIDSCH DAGBLAD - Vierde Blad
Maandag 1 Maart 193]
Spierpijn?
Aan een uitspraak inzake de nationale gedachte
bestaat geen behoefte
Meerderheidsrapport inzake het militaire
vraagstuk aanvaard
Sloan's Liniment
'nKwestiè van volhouden
ICUEEP/
TJIINCINl
In ons Blad van Zaterdag hebben wij nog I
de reden vermeld, waarmede de heer K.
Vorrink het dien middag in den Haagschen
Dierentuin aangevangen verkiezingscon
gres der SD-A.P. geopend heeft. De heer
Vorrink deelde aan het slot zijner toespraak
mede, dat er wederom van de zijde der
communistische partij een aanbod tot
samenwerking was binnengekomen, dat
men voor kennisgeving zou aannemen.
Vervolgens heette hij de vertegenwoordi
gers der buitenlandsche zusterpartijen
welkom.
Na eenige muziek- en zangnummers be
gonnen daarna de eigenlijke congres
werkzaamheden
Aan de discussie over het beleid van het
partijbestuur en de verslagen van de
Kamerfracties, de partij-pers. enz., namen
23 sprekers deel. De heer Moller zeide dat
de Haagsche afdeelingen in algemeenen
zin de nationale gedachte bunnen aan
vaarden. maar zij maken zich bezorgd over
de aanvaarding van de nationale gedachte
In dynamischen zin, en vooral over de toe
passing daarvan.
De heer Sandifort. sprekende namens de
de Rotterdamsche afdeelingen, constateerde
echter dat er ten aanzien van de nationale
gedachte van een geforceerde koersveran
dering der partijleiding, geen sprake is.
Mr B. Waslander uit Utrecht betoogde
dat zich sedert 1934 geen enkele reden
heeft voorgedaan om in de kwestie monar
chie of republiek van standpunt te ver
anderen. Het partijbestuur heeft geen lei
ding gegeven en verzuimd de nationale ge
dachte socialistischen invloed te geven. Het
is in de eerste plaats een politieke aange
legenheid. Daarom had het partijbestuur
moeten zorgen dat niet de V.AR.A. de
eerste directieven in deze zaak gaf. Ook de
partij-pers heeft veel te veel aandacht aan
het huwelijk der Prinses gewijd.
Tenslotte constateerde spreker, dat de
partijleiding inzake den strijd in Spanje
te lang een gereserveerde houding heeft
aangenomen uit angst voor een verkeerde
uitlegging door de tegenstanders.
Wij moeten onze republikeinsche over
tuiging duidelijk doen blijken, besluit spre
ker en daarbij tevens toonen. dat wij even
goed nationaal zijn.
De Utrechtsche afdeelingen hadden hun
standpunt neergelegd in twee voorstellen,
die aandringen op het onverzwakt hand
haven van het standpunt ten aanzien van
de nationale gedachte en koningsschap,
neergelegd in het Herzieningsrapport van
1933.
Namens de Amsterdamsche afdeelingen
sprak mr. A. de Roos, die met voldoening
constateerd tot de dagelljksche belangstel
ling voor de gebeurtenissen der wereld. Na
de vorstelijke verloving heeft het partij
bestuur geen leiding gegeven en de partij
niet voldoende voorgelicht. Door uitlatin
gen van vooraanstaanden in de partij is
het prestige noodeloos geschaad.
Men heeft kwesties als het Wilhelmus en
de vlaggenkwestie noodeloos belangrijk ge
maakt en door dit alles ontstond een on
behaaglijk gevoel in de partij. De zaak is
echter in het algemeen veel te zwaar op
genomen en spreker beschouwde het als
een reeks van incidenten, een déraillement,
waarover men geen uitspraak moet uitlok
ken, zooals Utrecht wil.
De heer Lopes Dias uit Hilversum laakte
het gebrek aan activiteit van het partijbe
stuur inzake de steunverleening aan
Spanje. Het aanvankelijk bezadigde oordeel
van den hoofdredacteur van „Het Volk"
bij de verloving van de Prinses had op den
dag van het huwelijk een vorm van extase
bereikt. Spreker geloofde dat men in vele
opzichten de richting, waarin de partij
ging. omboog om vooral door de andere
partijen, waarmee men eens tot regeerings-
vorming geroepen zou kunnen worden,
aanvaardbaar te worden geacht.
De heer Van Woudenberg uit Leiden i
lichtte het standpunt toe van deze afdee-
ling, neergelegd in een voorstel, dat uit
sprak dat de S.D.A.P. is een republikeinsche
partij, doch dat ze den strijd tegen het
koningsschap onnoodig en ongewenscht
acht.
Ook de meeste andere afgevaardigden,
die het woord voerden, bespraken dezelfde
kwestie in verband met de in September
door het partij-bestuur aan de afdeelingen
gezonden circulaire om zich niet te ont
trekken aan het werk der nationale en
plaatselijke comité's, die in verband met
het huwelijk van de Prinses werden opge
richt. Voorts werden de gebruikelijke op
merkingen gemaakt over den inhoud van
de bladen der partij-pers en over verschil
lende Interne partij-aangelegenheden van
organisatorischen aard.
Een vroolijk moment bracht de laatste
spreker- van den middag, de afgevaardigde
Swaters uit Gorinchem, die eraan herin
nerde dat hij vroeger op de congressen de
linksche oppositie altijd zeer fel was te lijf
gegaan. Den voormaligen leider dezer op
positie, den onlangs weer tot de S.D.A.P.
toegetreden heer P. J. Schmidt, had spre
ker onder de belangstellenden in de zaal
gezien. Toen na het besluit, dat op het
Haarlemsche congres van 1932 tot uittre
den van den linkervleugel leidde. Schmidt
kwaad was weggekropen, had hij zijn pijp
en tabak vergeten. Spreker had deze voor
werpen meegenomen en trouw bewaard, in
afwachting van het moment, dat Schmidt
in de partij zou terugkeeren.
Onder groote woolijkheid en applaus
overhandigde spreker de rookartikelen aan
den heer Schmidt.
In de avondbijeenkomst heeft het par
tijbestuur de gemaakte opmerkingen be
antwoord. De heer C. Woudenberg, secr.-
penn. der partij, deed eenige mededeelin-
g?n van organisatorischen en financleelen
aard, waarna de heer J. W. Albarda aan
het woord kwam.
Wat de houding betreft, die de partij bij
de jongste nationale feesten heeft ingeno
men. deze is niet zoo nieuw als men
schijnt te meenen. Reeds jaren geleden
zijn partijgenooten in openbare functies
met de monarchie in aanraking gekomen
als hun ambt dat meebracht. Zij. die zoo'n
ambt vervullen, vertegenwoordigen daar
bij niet in de eerste plaats de partij, maar
de geheele burgerij.
Eenerzijds verwijt men het partijbe
stuur, dat het de bekende circulaire
heeft verzonden, anderzijds, dat het
niet voldoende leiding heeft gegeven.
Wat het laatste betreft staat het par
tijbestuur op het standpunt, dat men
geen cadaver-dicipline wenscht en dat
men niet op eik gebied den partijge
nooten wil voorschrijven, wat zij moe
ten doen en laten.
Het geheele Nederlandsche volk was
door de verloving van de Prinses ver
rast, ook het partijbestur en het
V-A-R.A--bestuur. Voor de V.A.R.A. was
het vaststellen van haar houding het
meest urgent. Het bestuur heeft dat
gedaan in overleg met het partijbe
stuur en de leden hebben dat sedert
dien bekrachtigd. Bovendien moet men
ook de VA.R.A. zien als een instelling,
die een publieke taak te vervullen heeft
en niet alleen als een omroepvcreeni-
ging voor partijgenooten.
Wij sociaal-democraten, zei spreker,
zijn republikeinen, maar niemand in
ons land zou er aan denken, een strijd
over de kwestie republiek of monarchie
te ontketenen.
Omgekeerd moet men zich behoeden
voor overdrijving en uitbundigheid in
omgekeerde richting.
Het partijbestuur is van meening, dat
er geen behoefte bestaat aan een uit
spraak.
Spreker is eveneens van meening, dat er
geen onderscheid mag worden gemaakt
tusschen een Nederlander van monarchisti
sche en van republikeinsche overtuiging.
De andere desbetreffende moties moet het
partijbestuur afwijzen.
Nu men in verband met de houding der
partij bij de feesten van het Koninklijk
Huis heeft gesproken over de uitsluitings
bepalingen bij defensie, die nog steeds voor
SD.A.P. en N.V.V. gelden wil spreker over
die defensieverboden een woord zeggen.
Sommige sprekers hebben gemeend, dat
men zich van elke deelneming aan de
feesten had moeten onthouden, op grond
van het feit, dat de regeerin» de sociaal
democraten beschouwt als slechte Neder
landers, wien de toegang tot vrijwillige
militaire dienst en tot alle burgerlijke be
trekkingen onder defensie moet worden
ontzegd.
Voor de uitsluitingsmaatregelen, tegen
SD.A.P. en N.V.V. getroffen, draagt de
Koningin niet de minste aansprakelijkheid.
Veel minder nog zou men de Prinses daar
voor eenige verantwoordelijkheid kunnen
toeschrijven.
De defensieverboden zijn afkomstig van
minister Deokers en ze zijn bevestigd en
tot dusver gehandhaafd door het kabinet
Coüjn. De verontwaardiging over hun
voortbestaan is dus niet bij het Koninklijke
Huis. maar bij het kabinet aan het eenige
goede adres.
Van de zijde der Koningin heeft men
nooit anders dan de meest correcte beje
gening ondervonden.
Spreker wees op de inconsekwenties
der regeering, die wel in schier elke
commissie vertegenwoordigers van
N.V.V. en SB.A.P, benoemt en zelfs
leden der beweging, die op de zwarte
lijst staan, ridderorden aanbiedt, ter
wijl de ministers confereeren met Bel
gische en Scandinavische socialistische
ministers, die vreemd zouden opkijken
als zij vernamen, dat hun Nederland
sche partijgenooten bij defensie nog
niet als portier of commies worden ge
duld. Aan dezen onhoudbaren toestand
moet een einde komen.
Sloan's aanwenden! Niet wrij
ven - alleen maar betten. Dat
brengt onmiddellijk verlichting!
Sloan's zorgt voor nieuwe cir
culatie van frisch bloed door
de spierweefsels, waardoor de
pijn snel verdwijnt!
Prys 80 ct.
- doodt pijnt
775
(Ingez. Med.)
De heer Vorrink beantwoordde eenige
opmerkingen van internen aard en ver
dedigde de houding van het P-B. inzake
Spanje. Hij ontkende dat men deze zaak
lauw had aangepakt. Men had nauwkeu
rig de richtlijnen van S.A.I. en I.V.V. ge
volgd.
Wat de hulp aan Spaansche kinderen
betreft, is het zelfs nu nog niet heele-
maal zeker dat de Spaansche kinderen
buiten Spanje worden gehaald.
In den Spaanschen strijd ten volle
staande naast de wettige regeering. is er
ook nog een zekere reserve, die wordt in
gegeven door zekere kennis van de feiten,
die niets afdoen aan het feit, dat men den
strijd der Spaansche regeering met alle
sympathie steunt.
De heer Ankersmit. die met applaus werd
ontvangen, verdedigde het beheer van de
hoofdredactie van de bladen van de Ar
beiderspers. Hij maakte van de gelegenheid
gebruik om een woord van afscheid te
spieken, nu hij wegens het bereiken van
den 65-jarigen leeftijd met pensioen gaat.
Op voorstel van den voorzitter werden tal
van door afdeelingen ingediende voorstel-
len van de agenda afgevoerd. Vele voor
stellen werden ingetrokken, echter niet het
voorstel van Leiden inzake het standpunt
der partij t. a. v. den staatsvorm.
De Staatsvorm.
Het congres keurde echter met over-
groote meerderheid van het P.B. goed
om over de houding der partij inzake
den staatsvorm geen uitspraak te
doen. Daardoor was het voorstel Leiden
van de baan en werd niet in stemming
gebracht.
Het voorstel van het P3. om dr. H. B.
Wiardi Beekman te benoemen tot politiek
hoofdredacteur van de bladen der Arbei
derspers in de plaats van den scheidenden
heer Ankersmit. werd met algemeene stem
men goedgekeurd.
Aangezien alle candidaten voor het
partijbestuur zich hadden teruggetrokken,
werden de aftredende leden autamatisch
herkozen.
Daarna is het congres verdaagd tot gis
termorgen.
In de gistermorgen voortgezette verga
dering heeft dr. H. B. Wiardi Beekman in
een beknopte inleiding een overzicht ge
geven van het resultaat van het werk der
herzieningscommissie, die tot taak had het
beginselprogram der partij te herzien. Als
gevolg hiervan heeft het partijbestuur een
voorstel op de agenda geplaatst aldus spr.,
ter vervanging van, art. 2 van de partij
statuten onder titel „Van het doel" door
een nieuwe beginselverklaring.
Alle amendementen hierop, behoudens
enkele van weinig ingrijpende aard, wor
den vervolgens met slechts enkele stemmen
voor verworpen.
Het ontwerp beginselprogram wordt
vervolgens met algemeene stemmen aan
genomen.
Tot hoofdredasteur van het partijorgaan
..De Sociaal-Democraat" wordt herkozen
de heer E Boekman.
Aan het slot van de ochtend vergadering
huldigde de partij-voorzitter, de heer K.
Vorrink, den afgetreden hoofdredacteur
van de bladen der Arbeiderspers, den heer
J. F Ankersmit, terwijl namens het con
gres de heer Ed. Polak het woord voerde en
een stoffelijk huldeblijk bij het afscheid
op 1 April a.s. aankondigde.
Albarda over de defensie.
In de gistermiddagvergadering heeft
Ir. J. W. Albarda een inleiding gehou
den over het defensie-vraagstuk, ter
toelichting van de door het partij
bestuur voorgestelde wijziging van de
paragraaf over: „buitenlandsche poli
tiek en defensie" in het strijdprogram.
Wij staan, aldus ving de heer Al
barda zijn toelichting aan, voor de
behandeling van een vraagstuk, dat
voor onze partij moeilijker is dan voor
eenige andere. Vervuld als wij zijn van
het ideaal der internationale broeder
schap stuit niets ons zoo tegen de
borst als de gedachte van een moor
denden volkerenkrijg en de voorberei
ding daartoe.
Ons gemoed komt in opstand als wij in
een wereld vol armoede onmetelijke be
dragen zien aanwenden voor middelen ter
verdelging. Deze gevoelens zijn ons allen
gemeen maar daarmee alleen lossen wij de
vraagstukken niet op, waarvoor de werke
lijkheid ons telkens weer stelt. De voor
naamste vraag is voor ons niet hoe. waar
mede en met wie wij een oorlog zouden
moeten voeren, doch hoe wij moeten han
delen om zooveel mogelijk een oorlog te
voorkomen. Bij de beoordeeling van die
vraag zijn wij het niet altijd eens en ook
nu zijn wij daarover verdeeld.
Terwijl de toestand in Europa eiken dag
dreigender wordt, nemen ook in Azië de
oorlogsgevaren zienderoogen toe. In het
Verre Oosten is, nu het Washingtonsche
vlootverdrag is vervallen, de bewapenings
wedstrijd hervat en oorlogsgevaren omrin
gen ook daar het Nederlandsch gebied. In
deze omstandigheden kan niemand verlan
gen. dat Nederland tot ontwapening zou
overgaan. Het zou de gevaren voor ons
land vermeerderen, ons gebied hier en in
Indonesië openstellen voor eiken indringer.
We zouden daarmede niet alleen ons zelf,
maar evenzeer andere landen aan onmid
dellijke gevaren bloot stellen. Maar dan kan
zulk een programpunt, dat opgehouden
heeft reëel te zijn. ook niet langer in ons
program worden gehandhaafd. Deze over
tuiging is zoo algemeen, dat noch de meer
derheid, noch de minderheid van de mili
taire commissie voorstellen nationale ont
wapening op ons program te behouden.
Als wtf afstand doen van de nationale
ontwapening, beteekent dit. dat wij de
noodzakelijkheid erkennen, ook voor Neder
land om een weermacht in stand te hou
den. Ook hieromtrent bestaat tusschen
meerderheid en minderheid overeenstem
ming. In principe zijn wij allen tegenstan
ders van de instandhouding van nationale
weermachten. Het Ideaal, dat ons gemeen
is, is de samenleving van ontwapende sta
ten. die de bescherming en de handhaving
van de internationale rechtsorde hebben
toevertrouwd aan een gemeenschappelijk
orgaan: de politiemacht van den Volken
bond. Wij moeten de verwezenlijking van
dit ideaal trachten te bevorderen, doch mo
gen middelerwijl niet God's water over
God's akkers laten loopen.
Het voornaamste punt van verschil tus
schen meerderheid en minderheid, dat op
dit congres op den voorgrond zal staan, is
de vraag, welke plaats de landsverdediging
in 't systeem der Volkenbondsplichten moet
Innemen. De meerderheid der commissie is
van oordeel dat tot de Volkenbondsplichten
de landsverdediging behoort, dat deze is een
plicht niet slechts tegenover ons eigen
volk, maar ook tegenover andere volkeren
en tegenover de volkerengemeenschap.
Wie in beginsel de Volkenbondsverplich
tingen aanvaardt, erkent dat hij kan wor
den geroepen om mede te werken aan de
verdediging van een ander land.
Maar is het niet verbijsterend onlogisch
als men wel (in zekere omstandighedeni de
plicht aanvaardt om een ander land te
helpen verdedigen, en niet bereid is zijn
eigen land te verdedigen?
Nu erkent spreker gaarne dat ook
hij in vroegere jaren op geweldlooze
methoden voor de verdediging en voor
de herwinning van de onafhankelijk
heid van ons volk zijn hoop had geves
tigd. Thans kan hij echter niet meer
zoo spreken. Want sindsdien is er in de
wereld een vorm van overheersching
verschenen, die alle geestelijke strijd
middelen vernietigt. Indien Nederland
door een fascistische mogendheid wordt
bezet zal er geen politieke vrijheid, geen
mogelijkheid tot dienstweigering of
werkstaking of tot eenige vrijheidsactie
bestaan. Door executies en honger zal
men tot weerloosheid en onderwerping
worden gebracht.
Evenals onze zusterpartijen in Frankrijk,
België en Engeland zullen wij aan de regee-
ringsvoorstellen onze eigen maatstaf aan
leggen. Wij ontleenen die aan 't beginsel der
collectieve veiligheid. Verder dan noodlg is
om ln het kader daarvan onzen plicht te
doen zullen wij niet gaan.
Wij zullen daartoe des te minder bereid
zijn. omdat voor ons de sociale en cultureele
belangen des volks oneindig veel zwaarder
wegen dan voor de militaristen.
Daarom zullen wij niet gedoogen, dat de
uitgaven voor defensie zoodanig worden op
gedreven. dat er geen geld genoeg beschik
baar blijft voor de bestrijding der werk
loosheid en voor de verbetering van de zorg
voor de groote sociale en cultureele belan
gen des volks. In Nederland zal de opvat
ting, dat kannonnen beter zijn dan vet, niet
met onze medewerking zegevieren. Naar de
ellende van het derde rijk willen wij ons
volk niet lelden.
Wij zijn geen kleine secte maar een
groote partij, die leiding geeft aan het
denken en voelen en ook aan het han
delen van een zeer groot volksdeel. Het
volk zal het niet begrijpen als een
partij als de onze weigert het land
tegen vreemd geweld te beschermen.
En daardoor weigert ertoe mede te
werken, dat de dreigende oorlog wordt
voorkomen op de eenige wijze, waarop
hij nu nog voorkomen kan worden.
Ds. Banning namens
de minderheid.
Na de door applaus gevolgde rede van
den heer Albarda was het woord aan het
lid van het partijbestuur ds. W. Banning,
ter verdediging van het standpunt van de
minderheid der militaire commissie.
De minderheid staat wantrouwend ook
tegenover de groote mogendheden en is
van meening, dat de Volkenbond moet wor
den losgemaakt van het verdrag van Ver
sailles, zoodat de bond niet langer een
machtsinstrument van Frankrijk en Enge
land zal zijn en dat internationale regeling
der grondstoffenvoorzienlng noodzakelijk is.
Frankrijk heeft dik verdiend aan de Duit-
sche herbewapening en had ten deele in
zijn macht deze te verhinderen, omdat zoo
wel Duitschland als Italië voor grondstof
fen ten dienste van hun bewapening van
het buitenland afhankelijk zijn. En het
buitenland levert deze grondstoffen. Daar
om staat spr. diep wantrouwend t.a.v. het
militaire democratisch bloc tegenover het
fascistische bloc.
Aanvaarding van bet meerderheids
standpunt schakelt ons land in in den
waanzinnigen, misdadigen bewape
ningswedloop. Evenals de meerderheid
wil spr. handhaving van den Neder-
landschen staat, van de onafhankelijk
heid en van de democratie. De vraag
is slechts of de door de meerderheid
aangewezen middelen dienstig zijn aan
dit doel.
Resumeerend zegt spr., dat ons land lid
van den Volkenbond moet blijven.
Een stem: „Ook naast Mussolini?"
De heer Banning durft het niet voor zijn
verantwoording nemen, uit den Volken
bond te treden Het lidmaatschap daarvan
legt ons niet de verplichting op. een eigen
weermacht erop na te houden. Wij kunnen
volstaan met een grenspolitie.
Spr. is zich ervan bewust, dat aanvaar
ding van het minderheidsstandpunt zou
kunnen leiden tot militaire bezetting van
ons land door Duitschland. Maar het ont
wapeningsstandpunt der partij in 1926
hield Inderdaad rekening met die moge
lijkheid.
Een stem: „Von Bethmann Holweg was
geen Goering".
Ds. Banning antwoordt dat de gewijzigde
omstandigheden geen afbreuk doen aan de
in zijn betoog genoemde feiten
Als de S.D.A.P. het standpunt der meer
derheid aanvaardt, zal hij tegen het bur
gerlijk-nationalistisch militaristisch streven
geen andere argumenten hebben dan finan-
cieele, waarmee ook Colijn het milltairlsti-
sche extremisme bestrijdt en is elk bol
werk tegen dat streven in ons land ver
dwenen. (Zeer luid applaus).
Te kwart voor 6 wordt de vergadering
geschorst tot 8 uur.
Discussie over defensie
Toen gisteravond te 8 uur het S.Dap.
congres werd hervat bleek, dat zich voor
de discussie over het defensievraagstuknle»
minder dan 28 debaters hadden opgegeven
en dat algemeen deze kwestie als het be
langrijkste punt van het congres werd be-
schouwd.
De heer B. C. Franke, sprekende namens
12 van de 13 Amsterdamsche afdeelingen
die alle het meerderheidsstandpunt hadden
aanvaard, sprak de vrees uit, dat de tegen
stelling tusschen de beide standpunten hier
scherper tot uiting was gekomen dan ze
in werkelijkheid was. Hij waarschuwde
voor de gevolgen voor de partij van den on
noodig scherpen toon, dien ds. Banning
had laten hooren.
Een afgevaardigde van Schiebroek ken
schetste het standpunt van den heer Ban
ning als het hangen van een kaartje aan
de grens: „Kom maar binnen, wij zijn voor
het nemen".
De meerderheid der sprekers bleek het
meerderheidsstandpunt te deelen, zij het
ook uit verschillende overwegingen.
Sommigen gaven toe, dat ons land zoo
wel bewapend als ontwapend, wanneer het
ln een strijd gewikkeld zou worden, in elk
geval te gronde zou gaan, maar dat het
niettemin plicht was. weerbaar te zijn
om de groote democratische mogendheden
bereid te vinden ons te hulp te komen.
Tegen kwart over tien was de lange spre-
kerlijst afgewerkt, waarbij wel gebleken
was, dat de groote meerderheid der spre
kers zich op het standpunt der commissie
meerderheid stelde.
Ds. Banning en ir. Albarda repliceerden
kort.
De amendementen op de door het
partijbestuur voorgestelde nieuwe pa
ragraaf over de buitenlandsche politiek
en defensie worden ingetrokken of ver
worpen.
Over het voorstel zelf werd schrifte
lijk gestemd. Het werd aangenomen
met 1509 tegen 328 stemmen en 49 st.
blanco.
Te ruim 12 uur wordt het congres ver
daagd tot hedenmorgen halftien.
-CAHTIMF
WIJ candidaat eerste Was
sers trainen ons iederen dag
en houden ons lichaam lit.
WIJ eten geregeld
rogge b a o o o
ROTTERDAM, TEl, 53949 - OEN HAAG, TEL. 333238
7199
(Ingez. Med.)
MIJ NEDERLAND
SIMALOER, thulsr., 27 Febr. van Algiers.
MIJ. OCEAAN.
EURYMEDON, Amst. n. Java, 26 Febr. van
Padang.
PROMETHEUS, 26 Febr. van Batavia n.
Amsterdam.
ROTTERDAMSCHE LLOYD
DEMPO, uitr., pass. 27 Febr. voorm. 2 u
Perim
INDRAPOERA, thuisr., 26 Febr. n.m. 5 u'^
van Port Said; wordt 2 Maart voorm.
uur te Marseille verwacht.
HOLLAND—AMERIKA-LUN.
STATENDAM, toeristenvaart, 27 Febr.
New York naar W. Indië.
SPAARNDAM, 26 Febr. van Chester n
Rotterdam.
DAMSTERDIJK, R.dam naar Pacific Ku:
26 Febr. te Swansea.
HOLLAND-O. AZIE LIJN.
GROOTEKERK, thuisreis, 26 Februari W
Shanghai.
HOLLAND—BRITSCH INDIK LIJN.
STREEFKERK. ui>' 26 Febr. van Aden.
DIVERSE STOOMVAARTBER1CHTEN
TARA, Antwerpen n. Montevideo, pn^'
27 Febr. Madeira. ,1
KATWIJK, 27 Febr. van San Juan te Ant
werpen
PERNA, 26 Febr. van Palermo verm, naar
Abadan
KEILEHAVEN, 26 Febr. van Tabou na
Europa.
MAAS, 26 Febr. van Susak n. Bremen.
BEVERWIJK, 26 Febr. v. R.dam te ""'P011
APOLLONIA, 24 Febr. van Salonica
Piraeus.
RAPANA. 24 Febr. van Curacao naar
End v.o.
EIBERGEN, 25 Febr. van Hampton
naar Argentinië.
SARKANI, 25 Febr. van R.dam te GdJ™*
heeft lichte lekkage, zal te Gdynia r
reerea ri
COLYTTO. 26 Febr. van Santa Fe te
verpool
2-4
