cFarfumeriefabrikanten
onder de dieren.
Een rooversgeschiedenis,
verteld op de piano.
RAADSELS
Leveranciers van onze kostbaarste
reukstoffen.
„Parfumeriefabrikanten" onder de
dieren: potvisch, muskusdier
en bisamrat.
'j leer lijk geurende bloemen die kent
fs het kleinste kind. Maar dat er ook
lriekende dieren bestaan, is minder be-
ad. En toch komen de kostbaarste reuk-
ff en voor de parfumerie uit het dieren-
k. Onder deze stoffen staat de muskus
»enaan.
"v viuskus krijgen we van het muskusdier.
i in de binnenlanden van Azië leeft. Het
ïskusdier lijkt wel een beetje op een
rt, maar het is niet zoo fijn en sierlijk
>ouwd. Het draagt geen horens en het
- eft tanden in den bovenkaak; bij het
vr innetje worden de hoektanden van de
venkaak zóó groot, dat ze als een soort
gtanden ver uit den bek steken. Duizen-
lc|n van jaren heeft men op dit dier al
:ht gemaakt, en dat alleen om zijn reuk-
Iri >f Het mannetje draagt aan den buik
ln'i klier, dén muskusbuidel, die een sterk
i kende vloeistof afscheidt. En om dezen
idel is het den jager te doen. Hij wordt
ie n het doode dier afgesneden, zorgvuldig
ar ;epakt en naar den geurenfabrikant ge
ile iden. De Chineezen gebruiken de mus-
s al tientallen van eeuwen; de Romei-
n en Grieken hebben haar echter niet
kend. Wij, Europeanen, leerden de mus-
er s kennen van de Arabieren en hebben
aanvankelijk gebruikt als een opwek-
Kend geneesmiddel. Dat gebruik is in on-
ne iik geraakt, maar als geurstof wordt
ïskus nog altijd veel gebruikt. Muskus
duur. De goedkoopste soorten, die uit
>erië komen, kasten toch altijd nog
üge honderden guldens per K.G., en de
urste soorten, uit Thibet, brengen wel
over de duizend gulden per K.G. op.
T. )e zuivere muskusgeur is veel te sterk,
arom wordt ze in kleine hoeveelheden
ii uikt en vooral aangewend bij de ver-
irdiging van andere reukstoffen, zeepen,
ven, enz. Als ze nX in geringe hoeveel
id wordt bijgevoegd, versterkt ze andere
ïkstoffen en maakt die duurzamer.
e,e )mdat muskusdier en nogal schaarsch
t\. heeft men al spoedig omgezien naar
plaatsvervanger. Een van de beste
■eft men gevonden in den bisamrat of
ïskusrat, een groote waterrat die vooral
Canada thuis hoort, en die vroeger veel
aagd werd om zijn pels. De muskusrat
chikt over klieren, die een muskusach-
-ei eekt de noodige zuurstof voor de adem-
iing en voor het verbrandingsproces van
1 Qzine in de cylinders van de motoren,
een hoogte van 16000 M. die door pro-
sor Piccard bereikt werd, is de lucht acht
iel Lal dunner dan vlak boven den zeespie-
Bovendien heerscht in de stratosfeer
iufi hevige koude: de gemiddelde tempe-
uur bedraagt er circa 60 graden onder
I. De luchtvaart in de stratosfeer staat
s voor groote en nieuwe vraagstukken,
onderzoekingen naar het gedrag van 't
inschelijk gestel op zeer groote hoogten,
ckloben buitengewoon merkwaardige resul-
en i opgeleverd, waarvan wij een ander-
rt al mogelijk Iets zullen vertellen.
t-ige stof afscheiden, maar hoewel de geur
nog sterker is dan die van het muskus
dier, wordt zij toch door kenners niet zoo
hoog geschat.
Een andere reukstof uit 't dierenrijk ls
afkomstig van de bevers en werd in vroeger
eeuwen zeer gezocht in de geneeskunde als
middel tegen krampen. Je kent natuurlijk,
tenminste uit de boeken, den bever wel,
dat vermaarde knaagdier, een beetje groo-
ter dan een haas, een uitstekend zwemmer
een uiterst vernuftig dier, dat even kun
dig als een ingenieur, heele beverdorpen
bouwt. Dit bekwame beestje draagt ook een
kostbare, zalfachtige, sterk riekende stof
mee. De Russische bevers werden van
ouds het hoogst geschat; en zij
hebben de Russische jagers Siberië doen
doorkruisen en hem zelfs over de Behring-
Zee gelokt naar Alaska. Toen de bevers
daar zoo ongeveer uitgeroeid waren, ver
kocht Rusland dit barre land aan de Ver-
eenigde Staten, niet vermoedend natuur
lijk, dat 50 jaar later Alaska een goudland
zou blijken te zijn!
Een derde reukstof uit het dierenrijk is
de amber, niet te verwarren met barn
steen, dat verkeerdelijk ook wel amber
wordt genoemd. Amber vindt men in som
mige zeeën drijvende aan de oppervlakte.
Het moet een afscheidingsproduct zijn van
den potvisch. een walvisschensoort. maar
hoe de potvisch amber voortbrengt, is tot
heden niet recht duidelijk. Men vindt een
enkelen keer stukken van 20. zelfs van 50
K.G. Gewoonlijk echter zijn de stukken
veel kleiner. Het is een wasachtige, grijze
stof, ondoorzichtig, hier en daar met lich
tere strepen. Het is hard en bros; wan
neer men een weinig tusschen de vingers
wrijft, dan verliest het de hardheid en
wordt het week. Ook zuivere ambergeur is
veel te sterk om welriekend te zijn. Het
wordt daarom sterk verdund en geeft dan
een hooggeschatte reukstof. Als je nu soms
lust mocht krijgen om ambtervisscher te
gaan worden, dan moeten we je dat toch
sterk afraden. Amber komt namelijk heel
zelden voor. Men heeft het tot dusver al
leen gevonden in de buurt van Java en
Sumatra en dan bij Madagascar.
Al deze welriekende dieren verminderen
sterk in aantal, zoodat het niet zoo heel
lang meer kan duren, of we moeten het
zonder hun geuren stellen. Zoo heel erg
is dat niet, omdat we tegenwoordig vrijwel
dezelfde geuren langs scheikundigen weg
kunnen bereiden. En bovendien.... we
hebben immers altijd nog overvloed van
geuren in het plantenrijk.
Een staaltje van Chopins talent.
Hij vertelde hoe de roovers het
huis naderden....
Je hebt waarschijnlijk wel eens gehoord
van of iets gelezen over Frederik Chopin,
een der grootste pianocomponisten, die ooit
geleefd hebben. Op 9-jarigen leeftijd speel
de hij al zoo verrukkelijk, dat iedereen er
van onder den indruk kwam. Hij was voor
al sterk in het improviseeren, d. w. z. in het
voor den vuist weg spelen. Hij deed dit dan
bij voorkeur in 't donker, omdat hij dan
minder werd afgeleid. Van dit talent van
Frederik wordt een aardige anecdote ver
teld. die wij hier willen neerschrijven.
Chopins vader was een Franschman, die
naar Polen was getrokken, en aan een
gymnasium les gaf in de Fransche taal. Op
zekeren dag was Frederiks vader van huis.
Zij leerlingen waren overgelaten aan den
zorg van een jongen onderwijzer voor wien
ze blijkbaar niet veel ontzag hadden. De
bengels war^n ongehoorzaam maakten een
ontzettend lawaai, begonnen tenslotte met
elkaar te vechten, ja, deden al hun best om
het den jeugdigen onderwijzer zoo lastig
mogelijk te maken. Daar kwam Frederik
binnen; hij overzag dadelijk de moeilijke
positie van den onderwijzer. Zonder zich te
bedenken, verzocht hij de vechtenden op te
houden, riep hen die buiten waren, binnen,
beval deze met een zekere waardigheid te
gaan zitten, en beloofde hun toen. op voor
waarde, dat ze dan verder rustig zouden
blijven, een geschiedenis op de piano te zul
len vertellen! Oogenblikkelijk kon je een
speld hooren vallen, want allen vonden het
verrukkelijk om Frederik te hooren spelen.
De jonge kunstenaar blies de lichten uit. en
ging voor de piano zitten. Toen begon hij
zijn geschiedenis. Hij vertelde hoe roovers
het huis naderden, hoe ze op ladders door
de ramen klommen, maar door de onrust in
huis bang waren geworden. Verschrikt ijlden
ze weer terug naar het diepe donkere woud,
waar ze onder den flonkerenden sterren
hemel insliepen. Zachter en zachter en
zachter speelde Frederik, zóó zacht en teer,
als wilde hij de roovers zoetjes in slaap wie
gen. De laatste toon was weggestorven. De
jonge kunstenaar keerde zich om en daar
ontdekte hij, dat zijn toehoorders den een
na den ander.... in slaap waren gevallen.
Stil stond hij op, verliet het vertrek om
even daarna met een lamp terug te keeren,
gevolgd door de overige familieleden en het
onderwijzend personeel die in lachen uit
barstten, toen ze op de verschillende hou
dingen van de slapers letten. Frederik zette
het licht neer, ging weer aan de piano zit
ten, maar sloeg nu zulk een doordringenden
toon aan, dat alle slapers opeens wakker
schrokken, niet wetende wat er gebeurde.
Een algemeen hartelijk gelach was toen het
slot van deze kostelijke muzikale grap!
RAADSELS VOOR ALLEN, OM UIT TE
KIEZEN, DE GROOTEREN VIER,
DE KLEINEREN DRIE GOEDE
OPLOSSINGEN.
I.
Ingezonden door Jannie en Bep
Nieuwenhuyzen.
Wat komt er in huis zonder huissleutel,
zonder aan te bellen, zonder iets te breken,
al zijn alle deuren en vensters dicht.
II
Ingezonden door Jan Uiterdijk.
Welke blinden kunnen zonder moeite op
de klok zien, hoe laat het is?
ni.
Ingezoden door vijftal Van Vliet.
Met welke neus kan je niets ruiken, en
behoef je ook nooit te snuiten?
IV.
Ingezonden door Toos Bouter.
Welk land van 2 lettergrepen, begin
nende met G en eindigende op d staat
hiesr?
Gnnlraeod.
V.
Ingezonden door Bep Wielinga.
Neem eens een stad in Drente en een
uit Zuid-Holland, voeg die te zamen, dan
heb je weer een plaats in Nederland.
VI.
Ingezonden door Rietje Kettenis.
Een voorjaarsbloempje, dat altijd welkom
is. 6, 3, 4. 1 heeft geen ouders. 3, 4, 5, 6
duurt ontzettend lang. 10. 9. 12 een vier
voetig dier. Melkemmers worden wel aan
eén 11, 5, 7 gedragen. 8, 3, 4, 5. 6 een
prachtig groot dier. 2, 3, 4, 2 is een ont
kenning.
VII.
Ingezonden door Carolientje Verbiest.
Noem mij een woord van 3 lettergrepen,
waarvan de 1ste precies het tegendeel 1s
van de 2de en 3de. Het zijn allemaal bij
voeg elijke naamwoorden.
vm.
Ingezonden door Jaap Kruit.
Hoeveel is 1 en 1
