)e Leidsche begrooting
voor 1937
jut jaargang
LESPSCH DAGBLAD, dinsdag 23 Februari 1937
Vierde Blad
No. 23593
Vaalf sprekers op den eersten dag
J
PUROLO
te
Spr.
de heer van eck opent.
De heer VAN ECK oordeelt ons leven
g wereldleven. Alles, wat elders gebeurt,
lent, hier zijn invloed uit en onze ge-
mte-politiek zal rekening moeten hou-
met de economische politiek elders,
vooral in ons land. Eenerzijds bevor-
ren der welvaart en anderzijds bewaren
eer vrijheid dienen op den voorgrond te
m, zoo mogelijk zelfs nog uitbreiding
vrijheid. Bevorderen der welvaart stelt
nog boven het tweede, want zonder
ziet hij gevaar voor de vrijheid. Ar
en kapitaal zullen ieder goed moeten
den aangewend en z.i. is het Plan van
i Arbeid daartoe het geëigende middel,
tan de werkloosheid raakt men gewoon,
deze dient bestreden, zoo fel moge-
opdat deze worde ingeperkt en zoo
odig verdwijne. Groote werken dienen
gom uitgevoerd. Een andere taktiek dan
huidige regeering volgt, die voorname-
oog heeft voor de buitenl. markt, hoe-
de binneniandsche driemaal zoo groot
Het Plan van den Arbeid is niet illu-
mair. is geheel berekend op vrijheid, or-
ning en rechtszekerheid,
pr. wil nagaan, wat de gemeente in de-
kan. Direct stuit men op den nood der
leente. Toch is de begrooting spr. mee-
allen. doordat zij sluit en hij huldigt B.
W daarvoor, in de eerste plaats den wet-
ader van financiën. Daariüt blijkt, dat
t medebesturen der S.D.A.P. niet de ge
reide onheilen heeft gebracht.
Natuurlij k ls er wel verschil van mee-
ng In het college, waar ieder lid toch zijn
Isclpes getrouw blijft. Daaruit moet soms
schil van meening voortvloeien, doch
ittemin was de samenwerking vrucht-
igend. De gemeente is scherp aan ban-
1 gelegd, door het rijk en door Gedep.
ten. Dat B. en W. verhooging der be
tuig of der tarieven voorkwam, spreker
het en hij zal zich neerleggen bij ze-
bezutnlging om de begrooting sluitend
kunnen houden. Niet ondankbaar ls
.gestemd over het werk, dat vorig Jaar
vellicht. Lelden heeft althans niet al-
slopgezet, doch van vermindering der
rkloosheid blijkt hier, helaas, nog niets,
irom dient doorgezet en spr. hoopt, dat
het werkfonds nog gelden zullen kun-
worden verkregen. De gemeente dient
uop paraat te zijn. Z.i. is het econo-
ich diepte-punt bereikt en zal langza-
rhand herstel kunnen intreden. Spr.
houwt dat straks de starre aanpas-
j-poütiek niet zal worden voortgezet,
ook zal regeeren. Dan zal ook de ge-
:nte weer wat meer vrijheid van han-
krijgen.
stelt tegenover de bezwaren tegen
roering van werken (weinig arbeiders
veel geld. dat moeilijk is te krijgen),
irbeiders, 2 ton uitgegeven, zooals is be-
ind, klopt vrijwel met het Plan van
Arbeid en bewijst de juistheid der be
ening. Doch men vergete daarnaast niet
I secundaire werk, gevolg van grootere
jpkracht der 49 werkers. Het geld is te
iden.
)e heer GOSLINGAhet plan is hier dus
uitgevoerd'
heer VAN ECK: begrijpt me best,
alle moeilijkheden, moeten wij ons
wed maken voor de verbetering.
Dan bewaren der vrijheidsrechten. Spr.
niet angstig voor Leiden, doch hij vreest
voor inslag der fascistische ideëen bij
die er nu nog niet aan denken. (Ge-
de heer v. d. Laan bijv.) De beteeke-
van een raadszitting mag niet beoor-
worden naar den duur, zooals wel
geschiedt, dat is een afbreken van de
»»rde van het parlementaire stelsel, 't Is
heel natuurlijk, dat de geestesrichtin-
tegen elkaar botsen. Ook de voorstellen
den 'heer v. d. Laan gaan in fascisti-
richting. Zij zijn gevaarlijk, misken
de waarde van het ambt van wethou-
en raadslid.
den strijd tot behoud der vrijheid zul-
de partijen elkaar moeten steunen en
SD.A.P. is bereid tot medewerken, niet
meeloopen. Zelfstandigheid wil zijn
i) bewaren. Gehandhaafd ls daarom
voorstel tot toestaan van optochten op
bdagmiddag, een voorstel, dat z.i. de
'erderheid der bevolking goedkeurt. Al-
de Calvinisten staan er principieel
de andere partijen niet, al stemden
totdusver tegen, zooals bijv. de R.K. Ook
-'ike de landsverdediging handhaaft zijn
hij haar houding.
oe VOORZITTER: 't gaat thans om de
tgrootlng!
heer VAN ECKzeker, dat hoort hier
hij. Dan de houding tegenover 't Ko
sthuis. Ook daartegenover blijft zijn
Jfrij de oude, al blijft zij wellevend,
vergete niet dat de republikeinen an-
daartegenover staan, doch zich als
Hal. burger even volwaardig oordeelen.
be heer GOSLINGA: waarom was u dan
qtn vlaggen van overheidswege?
heer VAN ECK: in welke wet staat
leder, los van principes, heeft zijn
eraten en de kracht der democratie wordt
"Werkt door medezeggenschap, zie de
jorstelien v. d. Voort, Weth. Tepe heeft
shijd prachtig aan het lijntje gehouden
VOORZITTER: U wilt toch niet zeg-
dat de wethouder een prima lijntrek-
(Gelach'.
J* heer v. ECK meent, dat een ernstig
Tjrcoek thans alleszins op zijn plaats is,
wat de wenschelijkheid in 't alge-
betreft als ook voor wat aanbelangt
van advies of mede-beslissen, 't
jjot tijd! Het personeel der Liohtfabrle-
ma6 zelfs geen inlichtingen geven aan
commissaris uit den raad!
teu ?ren zi^n er ^gen de democratie;
w' het lange praten, doch er kan zoo wel-
bten 'kt worden door het verschil van
ttn» Er everiwel niets beters. De
feiiM staat 2011 ons wat
fe hïï voeren- Dan zouden de belangen
l'4a°u1Ven te zeer op den voorgrond
totbn a echter gewenscht aan de ge-
der parlementaire democratie tege-
rots
ep:
li i
itld
til
Md c
In d
«en.
«5
)QS
ïr
l(n r
«n f
moet te komen en daarom wenscht spr.
naast decentralisatie op geografischen
grondslag decentralisatie op zakeiijken
grondslag. In Nijmegen ls een gelukkige
greep gedaan, spr. zet nader uiteen, hoe
daar contact is verkregen tusschen B. en W.
en de maatschappelijke organisaties, door
middel van een vijftal commissies. Haar
oordeel, natuurlijk gekleurd, gaat niet
rechtstreeks naar B. en W. doch naar een
economischen raad, die filtreert en het be
lang van de grosp toetst aan het algemeen
belang. B. en W. beslissen dan, na belang
hebbenden te hebben gehoord!
B. en W. willen afwachten, spr. ziet niet
lil waarom. Op medewerking der organi
saties kan men z.i. rekenen. Vandaar zijn
voorstel een commissie ad hoc in deze
materie te benoemen.
Trots de zucht tot medewerking zijner
partij, heft zij den strijd voor haar prin
cipes niet op, dat denke men vooral niet.
Niet alleen voor de werkloozen hoezeer
overigens op den voorgrond ook voor de
werkers, voor de geheele maatschappij. De
wensch naar een andere maatschappij, met
andere verhoudingen is onverminderd en
spr. zet nog eens het principe der S.D.A.P.-
•naa t'-chappij uiteen, tegenover de kapita-
""tische maatschappij.
LEIDER DER R.K. FRACTIE.
De heer WILMER meent, dat de raad
zelve aanleiding geeft voor de critiek over
lang-praten. Reeds meermalen wees spr. op
de fouten der democraten ook hier ge
maakt. Spr. wil deze fouten nu niet her
halen doch alleen deze nog eens naar voren
brengen, dat herhaaldelijk dingen ter ta
fel komen, die niet in den raad hooren.
Zoo nu weer de heer v. Eelt over het Plan
van den Arbeid, dat hier niet ter zake is
bij de gemeentebegrooting
Spr. wil een drietal vragen stellen:
le. kan men tevreden zijn over de werk
wijze van het bestuur ter bestrijding der
werkloosheid?
2e kan men tevreden zijn over de maat
regelen tot noodzakelijke bezuiniging en
inkrimping?
3e kan er van B. en W. een meer con
structieve politiek worden verwacht tot
steun der crisis-slachtoffers?
Op de eerste vraag dient gezegd, dat
steeds te wenschen overblijft, doch gecon
stateerd moet worden, dat voor werken-
uitvoering geld beschikbaar werd gesteld
zoo veel als kon. Z.i. gaat echter de onder
steuning van M.H. volgens te lage normen.
Spr. vreest, dat deze begrooting niet toe
reikend zal zijn zelfs voor de bestaande
regeling. Het college heeft te veel rekening
gehouden met de mogelijkheid van ver
betering.
Spr. stelt de vraag, waarom de wethouder
van sociale zaken klaagde op een vergade
ring niet te kunnen wat hij zou willen, over
te weinig medewerking in het college en
in den raad. Ten eerste voor de werk
loozen, doch daarnevens ook om de zaak
zuiver te stellen. Het zou onduldbaar zijn,
als niet geschiedde voor de werkloozen wat
mogelijk is.
Spr. heeft overigens alle lof voor de acti
viteit van den wethouder en voor vele van
zijn voorstellen. In dit verband herhaalt
hij echter zijn wensch, dat de centrale
werkplaats voor jeugdige werkloozen ook
zal dienen voor verdere ontwikkeling.
Ad. 2. B. en W. staan op het standnunt:
geen belasting-verhooging, doch bezuini
ging. Tegenover den heer Van Eck,
dat geen rampen zijn geschied, nu er 2
soc.-dem wethouders zijn. vraagt spr. waar
blijven de vooruitzichten die de S.D.A.P.
voorspelde bij haar medekomen in het
bestuur? Door dit uitblijven ook geen ram
pen! Nu worden de bezuinigingen aan
vaard. zelfs soms in krasser vormen.
Deze bezuiniging is noodig, doch spr. wil
twee uitzonderingen: geen verdere verla
ging der subsidie voor charitatieve vereeni-
gingen die integendeel feitelijk zou moeten
worden verhoogd, anders kunnen deze ver-
ecnigingen haar tak niet meer blijven uit
oefenen. En voorts wil spr. geen bezuiniging
op middelen ter verfraaiing der gemeente,
b.v. straat- of plantsoen-verbetering, hier
in zelfs voert hij in dit opzicht een groot
werk, dat niet noodzakelijk is, alhoewel
waarschijnlijk, niet uit. Spr. releveert een
hulde in dit opzicht kan weth. Splinter, die
hij gaarne deelt. Hij wenschte hem
spoedig herstel toe, (applaus).
Ad. 3. Spr. steunt het idee van het voor
stel Hessing inzake oprichting van een tex
tielschool. dat echter on zich zelf overbodig
is geworden na de toezegging van B. en W.
In dezen.
Met het doel van den heer v. Eck inzake
contact met de maatschappelijke organisa
ties is spr. het eens, niet met de wijze,
waarop deze dit contact wil bereiken. Spr.
pleitte daarvoor reeds bij vorige begrooting.
Liever had spr. dat B. en W. ln dezen het
initiatief zouden nemen en nogmaals
dringt spr. daarop aan. Dan kan een be
scheiden begin misschien worden gemaakt,
hetgeen hem beter lijkt dan zoon' volledig
onderzoek. Spr. had zelf een voorstel klaar
ln dezen, doch wil dit nog in petto houden.
Spr. wil geen jubileum vieren inzake
de bestrijding van het voorstel v. Eck in
zake optochten op Zondag. Reeds vroeger
zette hij het aangevend standpunt der
R.K. duidelijk uiteen.
Tot slot maakt spr. nog een tweetal klei
nere opmerkingen van minder portantie.
een a. f. stem.
De heer BEEKENKKAMP begint met te
verwijzen naar art. 238 Gem. Wet. De be
grooting moet ,,ton minste 4 maanden te
voren" Ingediend zijn. nu behandelen wij
deze ln Februari! Spr. dringt aan zich aan
dit art. te houden, ook al moet in enkele
opzichten dan gefixeerd worden.
Dat enkele wethouders tijdens een zitting
zijn afgeweken van hun houding in het col
lege oordeelt spr. ernstiger dan de klacht
over te veel oneenigheid in het college, die
z.i. te voorzien was De fout der samenstel
ling van het college ligt niet aan den raad,
doch aan het kiezerscorps, dat onverant
woordelijk is wijs gemaakt, dat bij optreden
van soc. dem. wethouders het anders zou
gaan. Dat er geen onheilen kwamen, ligt
niet aan de S D.A.P. doch aan de „rose ^et-
houders" die weinig anders handelden dan
hun voorgangers. De politieke beloften zijn
door de S.D.A.P. niet vervuld. Men voert
allerlei excuses daarvoor aan, doch spr.
aanvaardt deze niet. Spr. verdedigt in dit
verband het nut der aanpassingspolitiek
der regeering voor de gemeente, een reeks
cijfers aanhalend.
Spr. zal niet ingaan op allerlei verkie
zingspropaganda als het Plan van den
Arbeid etc.
Principieel is de finantieele politiek van
dit college niet anders; bezuiniging staat
voorop, hoewel dit woord zooveel mogelijk
door B. en W. wordt vermeden en vervan
gen door synoniemen. Waarom daarvoor
niet ruiterlijk uitgekomen.
De veranderde constellatie heeft echter
een lichtzijde van de zijde der S.D.A.P die
heel wat ls ingebonden. Zie het zoetelijk
woord van den heer v. Eck. het minder aan
tal voorstellen: heel wat oude stokpaardjes
ontbreken, zelfs een plaatselijk Plan voor
den Arbeid, tenminste zooals vroeger. Hoe
wel hier in Lelden veel werken zijn uitge
voerd, is de werkloosheid niet teruggeloo-
pen! Is daar dan geen verband tusschen?
Mankeert het plaatselijk Plan voor den
Arbeid omdat de wethouder van financiën
geen geld kon toezeggen?
Met waardeering voor wethouder v. Stra
len vraagt spr. toch, waar enkele praeadvle-
zen blijven.
De bedoeling van contact-commissies ls
spr. sympathiek, doch spr. staat er scep
tisch tegenover, gelet op de weinige activi
teit hier tor stede, b.v. vsn den winkelstand.
Niettemin wil spr. den heer Wilmcr wel
steunen. Strookt het wel met de ware
democratie om telkens te komen met een
zelfde voorstel als optochten op Zondag,
hoewel er in de samenstelling van B. en
W. en den raad niets is veranderd! Kort
verdedigt spr. nog de wetgeving
Dan verdedigt spr. zijn voorstel tot we
ring van obscene lectuur. Dat B. en W. er
kenden. dat dit euvel hier bestaat, ls een
reden te meer voor zijn voorstel dat hij
gaarne in praeadvies zou zien genomen.
Deze begrooting voor 1937 toont z.i. niet
de kracht van wat „goede couragle" ver
mag. Hij mist juist deze, waarop de heer
Gosllnga nog nader zal ingaan. Spr.
wenscht college en ieder raadslid toe deze
woorden van Coen aan te durven.
COMMUNISTISCH BETOOG.
De heer v. WELZEN oordeelt het gevaar
van het sluipend fascisme aanwezig, gezien
hoe de heer Wllmer sprak over de feuten
der democratie, waardoor deze wordt on
dermijnd al ls de heer W. geen fascist. Spr.
wil waarschuwen!
Spr. zet daarop zijn zienswijze uiteen.
Zeker, er ontbreken vele voorstellen, ook
van spr. zelf daar deze heel weinig kans
van slagen zouden hebben, gelet op de posi
tie der stad.
De heer GOSLINGA; dat heb ik altijd
gezegd!
De heer v. WELZEN: zeker, maar u wilde
niet meedoen aan wijziging!
De VOORZITTER: dat kan hier toch niet?
De heer v. WELZEN'. zeker de politieke
opinie kan toch worden aangewakkerd en
voorbereid?
Spr. doet een beroep op alle goedwillende
democratische 'fcïachten tegen het dreigend
gevaar voor onze vrijheid wijzend op de
wijziging van tactiek der communisten vol
gens congresbesluit van 1936 gelet op de
gewijzigde omstandigheden. Spr. keert zich
dan tegen de funeste aanpassingspolitiek
die hier te lande is gevoerd, waardoor de
gemeentelijke bemoeiing is beperkt op
rigoureuse wijze. Aan die politiek dient een
einde te komen, omdat ook in de Leidsche
begrooting 1938 meer perspectief zal zijn te
brengen.
Spr. keert zich tegen de bezuiniging in
personeelsbezetting als gevolg van de ratio
nalisatie, hoezeer hli deze technisch kan
aanvaarden. Het vraagstuk der verkorting
van den arbeidsduur zal zi. ernstig moeten
worden bestudeerd, wil men de werkloos
heid nog niet zien toenenemen.
Van een contact-commissie als de heer
v. Eck wil heeft hii geen groote verwach
ting. doch hij wil het idee een kans geven.
Ook een textlel-school kan gunstige re
sultaten opleveren, doch spr. wil er op
wijzen, dat het gevaar voor het ontbreken
van geschoolde vakarbeiders overdreven is,
zooals de werkgever: zelf erkennen.
Het voorstel Goslinga om nog 1 ton te
putten uit de air. reserve zou de begrooting
od losse schroeven zetten Tegenover deze
greep staat niets reëels en dat terwijl de
heer Gosllnga vroeger zelf zoo tegen het
putten uit de reserves was.
VERDEDIGING VAN DEN
VRIJHEIDSBOND.
De heer VAN DER LAAN heeft zich als
burger vaak verbaasd over de lange rede
voeringen bli de begrooting. daar weinig
mee in verband staand, nu als raadslid zal
hii zich bescheiden ook daaraan moeten
schuldig maken door zich te keeren togen
een uitlating van den heer Schüller dat zijn
eerste ontreden teleurstellend was. Hu ver
heugt zich daarover, gedachtig aan het;
als de vos de passie preekt.
Den heer Schüller als enfant terrible
van den raad zal hli dit niet kwallik
nemen.
Voorts verdedigt hij den Vrijheidsbond
tegen een andere uitlating van den heer
Sehülier. betoogend. dat de ware vrtiheld
bli den Vrijheidsbond heel wat beter wordt
betracht dan bii de S.D.AP, waar men
slaaf is van leiding, vakvereenlging etc..
vaak tegen het algemeen belang In. Dat de
Vrijheidsbond geëvolutionneerd is, het
spreekt van zelf: doet de S.DA.P. het niet?
Spr. geeft voorbeelden van krasse houdings
verandering zelfs.
De VOORZITTER vraagt niet te ver af
te wandelen van de begrooting.
Hierna schorsing.
AVONDZITTING.
De heer v. d. LAAN vervolgt zijn rede,
nogmaals wijzend op den ommezwaai der
S D.A.P. van den laatsten tijd, waaraan
spr. echter zelf niet gelooft. Alleen om haar
aanhang voorloopig te handhaven wordt
gezwenkt om echter in wezen dezelfde te
blijven. Spr. vleit zich niet den heer Schül
ler te hebben overtuigd.
Ook den heer Hessing verzekert spr. als
vrij man met eigen inzicht te handelen.
Zulks naar aanleiding van een opmerking
van spr.'s houding inzake de Zondagsrust.
Tenslotte verdedigt spr. zijn voorstel de
15 ])Ct.. korting niet toe te passen op de
kosten van ziekenverpleging ln de wijkge-
bouwen, die deze versobering niet kunnen
dragen.
kleinere opmerkingen.
De heer COSTER wil in de waardeering
voor B. en W. ook laten deelen de stille
werkers, de ambtenaren en gaat daarna in
op de kwestie van parkeeren op den
Stationsweg en omgeving. Hij bepleit
een parkeer-verbod ten bate van het par-
keer-terrein aan de Steenstraat. Verder
klaagt hij over bevoorrechting der Eltax,
afgezien van het toestaan der nieuwe lijn
over de Breestraat, tot schade van een
groot afnemer van stroom.
Spr. bestrijdt dan een tapverbod en sub
sidie aan drankbestrljdersvereenlgingen.
de leider der chr.-hist.
aan iiet woord.
De heer WILBRINK gelooft niet, dat
iemand zoo'n politieke rede hield als de
lieer v. d. Laan, die zelf zelde vroeger zich
daaraan te hebben geërgerd. Spr. neemt
dit niet kwalijk, men moet eerst inbur
geren
Spr. is niet dankbaar voor deze begroo
ting. omdat het een fictie is. dat deze sluit.
Er mangelt nog al een en ander. Bezui
niging op personeel komt nooit vol tot
haar recht, dus ook niet, zooals B. en W.
thans voorrekenen. En zoo somt spr. nog
eenlge z.g. bezuinigingen op. In wezen
wordt zoo uit de reserve geput, dat er z. i.
gevaar komt voor de toekomst, en Leiden
wellicht zal worden „lijdend".
Nu wordt aangevoerd, hetgeen men twee
jaar geleden aan de zijde der S D.A.P. niet
wilde aanvaarden. Integendeel, toen kwa
men voorstellen, waardoor Lelden al lang
zou zijn vastgeloopen
Niet de burgerzijde is socialistisch ge
worden, doch de socialisten burgerlijk, het
geen spr. een gelukwensch waard acht,
tenminste als men dit erkent, hetgeen de
heer v. Eck echter niet doet. Voor 2 jaar
zag men niet op tegen belastingverhooging,
nu wil men deze tegengaan.
Men erkenne echter, dal vorige colleges
dus niet hebben gefaald! Staande voor de
werkelijkheid, die ook destijds al bestond.
Bijzondere maatregelen om de werkloosheid
tegen te gaan zijn ook nu niet genomen
omdat het niet kon.
Op eenvoudigen maakt zoo'n propaganda
voor Het Plan indruk, doch wat blijft er
over. zoo de verantwoordelijkheid moet
worden gedragen?
De critiek op het college is thans aan de
zijde der S.DA.P. heel wat verminderd!
Omdat er 2 leden ln het college zitten! Die
echter toch niet geheel vertrouwd worden,
zie het besluit van destijds tegen den wil
van eigen wethouder in Dat oordeelt spr.
verkeerd en hij hoopt op herziening in
dezen.
Dan iets over enkele voorstellen. Om de
pogingen tot bezuiniging van B. en W. niet
te belemmeren, heeft spr. geen voorstel
gedaan voer de wijkgebouwen, doch nu cr
voorstellen te dien aanzien zijn, zal hij
deze steunen.
De ervaring met contact-commissies
men denke aan de industrie-commissie-
Manders! is zoo ongunstig, dat hij wei
nig meer daarvoor voelt. Dat er nuttig ef
fect bereikt zou kunnen worden, is even
wel juist.
Over optochten op Zondag ls spr.'s hou
ding bekend. Zelfs al zou er een meerder
heid voor zijn, dan blijft toch ook het recht
der minderheid!
Het voorstel-Hessing inzake onder
houdswerken in eigen beheer zal spr. niet
steunen. Het geeft geen besparing, alleen
vermeerdering van uitgaven.
Dat de S.D.A.P. even goede Nederlanders
zijn, is hetzelfde als de N.S.B. doet, die
alleen spreekt van de beste. Wie zooveel
woorden daarvoor noodig heeft, staat z. i.
zwak. De heer v. Eck wil nu schoorvoetend
mee in het nationale kamp. het zij zoo.
wij zullen oordeelen naar daden en zoo
het juist blijkt, ons er over verheugen. Nu
lijkt het nog veel op tactiek. Om fascisme
of misschien bolsjewisme te keeren, zal de
heer v. Eck een stapje verder moeten gaan,
zooals vele anderen in zijn partij.
De S.D.A.P. verwacht het alleen van den
mensch en daarom kan zij geen stuwdam
vormen tegen een partij, die nog meer be
looft. Alleen beginselen van eeuwigheid
zullen een tegenweer kunnen bieden, zie
naar Duitschland, waar de S D.A.P is weg
gevaagd, in tegenstelling tot de Belijdenis-
Kerk en de R.-K., ai zijn ook zij in ver
drukking. De Chr. beginselen alleen hebben
stand gehouden tegen alles door alles en
zullen dat blijven doen. Daarom zijn de
Chr. partijen het bolwerk tegen fascisme
en communisme.
OUD-WETHOUDER GOSLINGA
OVER FINANCIËN.
De heer GOSLINGA oordeelt de behan
deling der begrooting nog altijd niet juist.
Er gaat te veel tijd weg aan algemeene
beschouwingen, terwijl de begrooting zelf
er onder lijdt.
De heer SCHÜLLER: Als wethouder heb
je dat nooit gezegd.
De heer GOSLINGA: Een wethouder is
geen heerscher. Doch toen oordeelde ik
precies zoo. Bijna nergens is de behande
ling zoo als hier. We zitten vast in een
sleur van een jaar of 16. Spr. stelt voor
volgend jaar het eens anders te probeeren.
Dan het interpellatie-recht. Dit komt z.i.
niet volledig tot zijn recht. Vragen over
plannen van B. en W. zijn z.i. niet toe
laatbaar. zooals de heer Schüller eens
deed. Overigens handhaaft hij dit recht
volledig. Een verbetering zou zijn de vra
gen tijdig in het bezit der raadsleden te
brengen. Voorts ook het schriftelijk vra-
genrecht. Laten B en W. daarover nog
eens nadenken. Z.i. zal het voeren tot ver
mindering in plaats van vermeerdering van
werk voor de ambtenaren en tot groote
tijdsbesparing voor wat betreft het mo
ment van vraag en antwoord. Vandaar
zijn voorstel in deze materie.
Het voorstel-Hessing inzake onderhouds
werken in eigen beheer verbaasde spr.,
daar de S.D.A.P. thans zoo gloeit van liefde
voor den Middenstand.
De heer WILBRINK: Apenliefde!
Spreker bestrijdt dit voorstel ook verder,
zich aansluitend bij B. en W.'s antwoord,
waarmede spr. echter in strijd oordeelt de
aankondiging van een centrale auto-her
stelplaats.
Tengevolge van een minimum aantal
werklieden is er veel overlast doqr de uit
voering van gemeentewerken, als b.y. aan
de Jan van Goyenkade.
Het voorstel-Schüller inzake meerdere
werken, een slap aftreksel van een „plan",
heeft niet zijn sympathie. Laat men rustig
doorwerken, zooals thans geschiedt. Trou
wens sub 2 en 3 lijken hem ongewenscht.
Er zijn nuttiger dingen.
Geen
kunstmatige
4
maar de natuurlijke char
me van een gave, gezon
de huid, dank zij de ge-
regelde behandeling met
de heilzame, genees- j
krachtige PUROL. Deze
voedt, versterkt en zuivert
de huidv/eefsels en houdt
'honden en gelaat zacht
als fluweel. Naast goud
gele is thans ook witte
Purol verkrijgbaar. Deze wrijft onzicht
baar uit en is daarom voor Dames en
Meisjes zoo aangenaam bij de verzor-i
ging van handen en gelaot.
zuivert - verzacht - geneest
pqtsffivjübë-a 5 c ij A ft q tfee n D r og is teri
6916
(Ingez. Med.)
Het Levendaal is de Leidsche race-baan
terwijl de tram op de Hoogewoerd blijft en
het verkeer belemmert. Voor de voetgan
gers wil spr. halverwege een vluchtheuvel.
Misschien zou opheffing van het parkeer
verbod op de Hoogewoerd 't de tram wel
zoo lastig maken, dat deze zou willen ver
huizen naar het Levendaal.
Belastingverhooging oordeelt spr. In onze
gemeente geen remedie, gelet ook op den
trek van buiten. Spr. hoopte, dat het col
lege daarin standvastig zal blijven.
Om de begrooting sluitend te maken,
hebben B. en W. vreemde bokkensprongen
gemaakt. De verantwoordelijkheid tot stor
ting van '/t pCt. in de reserves voor de
Lichtfabrieken laat spr. geheel voor reke
ning van het college. Egalisatie der pen
sioenlasten keurt spr. goed, gelet op de
omstandigheden.
Dan de bezuiniging. De soc.-dem. wet
houders zijn z.i. niet de ware bezuinigers.
Laten zij zich toch aanpassen, zooals hun
partij zoo hard doet. Hier is de S.D.A.P.
van een lawine geworden tot een simpel-
sneeuwstormpje. De fractie steunt niet de
wethouders, doch meer omgekeerd en dat
is verkeerd. Wanneer de werkverruiming
door moet gaat, het Stadhuis afgebouwd
enz. dan moet worden ingekrompen, opdat
de begrooting niet sluite met fictieve mid
delen. Vandaar zün voorstel in dezen. La
ten B. en W. eerst duidelijk doen uitko
men wat zij willen, b.v. op het terrein van
het onderwijs. Voor dit bekend is, is z.i.
geen beslissing te nemen en anders zal
zyn fractie niet voor deze begrooting kun
nen stemmen. Ook de bezuiniging van den
Armenraad dient volledig te worden ver
klaard. De egalisatie der wachtgelden is
fictief en hetzelfde geldt voor de herbere
kening der pensioenen, daar het wetsont
werp nog ver weg is, en nog de vraag is,
of het er wei komt. Renten van geldlee-
ningen, weer 't zelfde, werkelijkheidszin
belet dit als reëel te aanvaarden. Of er
ooit iets van zal komen, ls twüfelachtig.
Spr. geeft daarover een nadere uiteenzet
ting. Nader te nemen maatregelen is al
evenzeer een onzekere post. Spr. stelt voor
al dit fictief geld af te voeren en te ver
vangen door werkeiyk geld, m.a.w. te put
ten uit de reserve. Hy heeft zich tot het
uiterste beperkt, daar hy het den wet
houder niet moeilyk wil maken, zie b.v. de
post der Duinwater My.
Krap houden is bovendien de beste
waarborg voor bezuiniging! Nu zouden,
dank zij fictieve bezuinigingen B. en W.
nog een potje over houden. Wat hebben
wy aan philosophische eieren?
Tot slot nog één opmerking: de sport
velden in de Leidsche Hout zijn wel naar
de Sportstichting om advies, de Zijl kon
niet! Vreemde inconsequentie.
NATIONAAL HERSTEL.
De heer WÜRTZ wil tegenspreken ,dat
Nationaal Herstel zich richt, zooals be
weerd is van S.D.A.P.-zyde, naar de N.S.B.
Eigen beginselen overheerschen. Er is al
leen overeenstemming in zekere opzichten
doch tegenstelling op andere. Zoo is het
met vele andere partijen ook het geval.
Spr. geeft een nader overzicht van zyn
partij-program. Afgewezen wordt de dic
tatuur en de verdacht-makende actie der
N.S.B.
Hier-in Leiden is ook geen samengaan,
anders zou zyn party 2 of 3 zetels hebben
gekregen. Spr. deelt eenige lucifersdoosjes
uit, waarop staat:
„Geen Moskou, geen Mussert, alleen
Oranje."
De samenstelling der begrooting zal B.
en W. groote zorgen hebben gegeven, spr.
begrypt dat. Daarom is bezuiniging gebo
den. Putton uit de reserves is toelaatbaar,
mits ze gebruikt worden voor het doel,
anders treedt verarming in. Zeer beden-
kelyk is het terugbrengen der storting van
het Ongevallenfonds. Spr. gaat in op de
geschiedenis van dit fonds om dit nader
aan te toonen.
Het voorstel-Elkerbout wil spr. steunen
als de voorstellen van B. en W. worden
aangenomen onder toevoeging van „aan
andere solide vereeniging of genootschap"
aan het voorstel Eikerbout.
Spr. eindigt met Gcd's zegen te vragen
voor het moeilyke werk, dat dit jaar col
lege en raad wacht.
VERZET TEGEN BEZUINIGING.
Mevr. BRAGGAARDE DOES is het met
den heer Goslinga eens, dat deze wyze van
behandelen der begrooting niet voldoet.
Spr. verdedigt haar voorstel om niet te
bezuinigen op de subsidie voor uitzending
en verpleging van kinderen in gezond
heids- en vacantie-kolonies. Nu reeds be
taalt iedere vereeniging de helft! Vele kin
deren wachten reeds lang op uitzending,
tevergeefs. Moet dat nog erger worden,
zoodat nog minder kan geschieden.
VOOR VERKORTING WERKTIJD.
De heer MANDERS kan zich ln groot»
trekken met het beleid van B. en W. ver
eenigen, en spr. wil daarop niet ingaan.
