BINNENLAND
Wed0-^
ft10
LEIDSCHE GROOTHANDEL telefoon 1965
77sf« jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 9 Februari 1937
Derde Blad
No. 23581
I
Moeilijkheid bij de verbouwing
van de Koninklijke Bank in
de Kerk te Baarn
ZWITSERSCHE
N.L.
SMAKEN
VERKRIJGBAAR isl
ENGROS VERKRIJGBAAR BIJ DE LANGEBRUG 35
De Hegrooting van
Binnenlandsche Zaken.
Scherp toezieht op aan burgerwachten
en B. V. L. verstrekte gelden.
Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer.
Aan de memorie van antwoord aan de
Eerste Kamer op het voorloopie verslag over
de begrooting van Binnenlandsche Zaken
is het volgende ontleend:
In het bijzonder heeft het den Minister
verheugd, de erkenning te vinden, dat hij
er naar streeft, ook in deze uitermate moei
lijke tijden het goede voor de gemeenten
te behouden. De schijn toch is in dezen
tegenovergesteld: de Regeering moet meer
weigeren dan toestaan.
Evenmin mag men uit de Regeeringsbe-
moeiing afleiden het bewijs, dat de ge
meenteraden onbekwaam zouden ziin voor
hun bestuur. De gemeenteraden hebben niet
en kunnen niet hebben het overzicht,
dat hoogere bestuursorganen voor zich zien;
rij zijn uit hoofde van hun karakter het
minst in staat, om in hun gemeentebeleid
rijksbelangen te doen gelden, terwijl de toe
stand toch zoo is geworden, dat hun daden
rechtstreeks of virtueel invloed hebben on
de Rijksfinanciën
Over het voorval in de vergadering van
de Haagsche burgerwacht in de zaal van
den Dierentuin te 's Gravenhage. waarop
de Tweede Kamer door den heer Van
Zadelhof! de aandacht gevestigd is. heeft
de minister duidelijk zijn gevoelen kenbaar
gemaakt. Het spreekt welhaast vanzelf, dat
hij zich niet tot deze openbare mededeeling
heeft beperkt, doch zich ook de zekerheid
heeft verschaft, dat deze. niet symptoma
tische. vergissing geen verdere ongewensch-
te gevolgen of vervolgen zal hebben.
De controle over de besteding van aan
burgerwachten verstrekte gelden laat naar
de meening van den minister niet te wen-
schen over en wordt onafgebroken en
scherp uitgeoefend. De malversaties, welke
in den laatsten tijd bii de besteding van
telden voor den Bijzonderen Vriiwilligen
Landstorm aan het licht kwamen, ziin voor
den minister aanleiding geweest, het finan-
tieeie toezicht te verscherpen.
Uit de door den minister ontvangen rap-
oorten omtrent tot dusver onder de werking
un de wet gehouden luchtbeschermings-
cefeningen Zeeland en West-Noord Bra
bant Mei 1936. Friesland October 19361 is
tebleken. dat de medewerking van de be-
wlking in het algemeen zeer goed geweest
is en slechts bii hooge uitzondering bezwa-
m ondervonden zijn. welke aan tegenwer-
ksg waren toe te schrijven.
In aansluiting aan hetgeen hij daarom-
kent bii vroegere gelegenheden heeft me
degedeeld. moge de minister ten aanzien
ran de mogelijkheid van benoeming van
sociaal-democratische candidaten voor het
burgemeestersambt opmerken, dat, naar
mate de houding van de SD.A.P. ten op
zichte van voor het burgemeesterschap
vitale elementen van onze staatsinrichting
rich in gunstigen zin wüzigt. de bereidheid
van de Regeering. om haar leden voor de
bekleeding van dat ambt in aanmerking te
brengen, zal toenemen
Geenszins wil de minister beweren, dat de
raadgevingen, door eenige leden aan hun
beschouwingen verbonden in den wind
mogen worden geslagen, doch ook deze le
den zulien moeten erkennen, dat er oo tal
van punten, door hen genoemd, in den
laatsten tijd een gunstiger ontwikkeling
valt waar te nemen, dan in langen tiid het
geval is geweest. Het verheugt den minister,
dit te mogen constateeren. Het zou een zeer
belangrijke versterking van de volkseenheid
beteekenen. indien de ontwikkeling, boven
bedoeld, verderen voortgang zou hebben.
NEDERLANDSCHE MAATSCHAPPIJ TOT
BEVORDERING DER TANDHEELKUNDE.
Dezer dagen hield de Nederiandsche
Maatschappij tot Bevordering der Tand
heelkunde haar 34e algemeenc vergadering
in het Jaarbeursgebouw te Utrecht, onder
leiding van den heer C. H. F. L Nord uit
's Gravenhage.
Na behandeling der gewone agenda
punten werd door secretaris en penning
meester een gunstig luidend jaarverslag
uitgebracht en werden de afdeelings- en
commissieverslagen behandeld
Vervolgens hadden bestuursverkiezingen
plaats, waarbij, wegens aftreden van den
heer Nord. tot voorzitter werd gekozen, de
heer B. J. Brugman te Voorburg, terwijl de
heeen J. A Salomons te Bussum en A. Edel
te Amsterdam resp. als secretaris en pen
ningmeester werden herkozen
Tot secretaris van de besturende com
missie van het steunorgaan werd benoemd
de heer W. C Koldewijn te Amsterdam,
terwijl de leden der centrale ziekenfonds
commissie allen werden herkozen. Aan den
aftredenden voorzitter, den heer Nord,
werd het eere-lidmaatschap aangeboden.
De heer mr. G. H E. Nord Thomson, ju
ridisch adviseur der maatschappij, hield
een voordracht, getiteld „Juridische be
schouwingen over onbevoegde uitoefening
der tandheelkunde", terwijl de heer P H.
Buisman uit Tiel een lezing hield over „Wat
kan de maatschappij voor den aanstaanden
en voor den jongen tandarts doen?"
Door de commissie tot bestudeering van
minimum-tarieven voor laboratorium
werkzaamheden werd rapport uitgebracht,
ingeleid door den heer J. Visser uit Am
sterdam, welk rapport en de daaruit voort
vloeiende voorstellen met algemeene stem
men werden aanvaard.
Door den heer Margadant te Amster
dam, werd uitvoerige mededeelingen ge
daan over de stichting van de vereeniging
tot bevordering van de systematische
mondverzorging voor den middenstand.
Voorts werd besloten de volgende alge
meene vergadering in den zomer te Hilver
sum te houden.
Tot besluit hield prof. A. Kantorowicz
uit Istanboel een voordracht over „Die Tiir-
kei. Palestina, drei EntwicklungsStadien
der Zahnheilkunde".
Schoenprijzen zullen weer
verhoogd worden.
Mededeelingen van de Federatie van
Nederiandsche schoenfabrikanten.
Een dezer dagen vond te Tilburg een
algemeene vergadering plaats van de Fe
deratie van Nederiandsche Schoenfabri
kanten.
In deze vergadering werd in het leven
geroepen de stichting „Centraal Kinder
toeslagfonds voor de Nederl. schoenindus
trie". welke ten doel heeft voor de geheele
Nederiandsche schoenindustrie te komen
tot een uniformen kindertoeslag en de aan
de uitkeering daarvan verbonden kosten
te doen dragen door de werkgevers naar
rito van ieders totaal loonbedrag.
Tegelijkertijd werd besproken een ont
werp bindend besluit, waarbij alle bij de
tederatie aangesloten werkgevers verplicht
worden zich bij het centraal kindertoe-
hagfonds aan te sluiten.
In dezelfde vergadering werd aan
dacht geschonken aan den bedrijfs-
toestand van het oogenblik. Algemeen
was men van oordeel, dat, hoezeer in
de laatste maanden de schoenprijzen
ook reeds een stijgenden tendenz ver
toonden, deze prijzen in de naaste toe
komst nog in belangrijke mate verder
zullen moeten worden verhoogd, om
dat eenerzijds de verhooging van de
Prijzen wordt verdisconteerd en an
derzijds alles er op wijst, dat ook aan
bet oploopen van de prijzen van hul
den en leder nog geen einde is ge
komen.
Betreurd werd, dat sommige fabrikanten
vperHVrees' ^at een zoo alleszins gemoti-
door v, Ptïisverhooging van hun artikel
aanv koopend publiek niet zou worden
litSyaard' kun toevlucht namen tot kwa-
a[ 'jjyermindering. in de ijdele hoop, dat
'effen "J en verbruikers niet zouden be-
od üii handhaving der oude prijzen
iw oogenblik persé kwaliteitsbederf
°et medebrengen.
PRODUCT V D
HOLLANDSCH
CHOCOLADEFABRIEK
i Volle Melk Chocolade
i Hazelnoot
Dessert
Naturel (Bittere)
6290
(Ingez. Med.)
6291
(Ingez. Med.)
WIJZIGING VAN DE CRISIS-INVOERWET
Uitbreiding van het aantal onder
handelingsobjecten.
Naar aanleiding van de in het verslag
van de Eerste Kamer inzake de algemeene
beschouwingen over de Rijksbegrooting
1937 door verscheidene leden gestelde vra
gen, deelt de regeering' mede,» dat binnen
kort een ontwerp tot wijziging van de Cri
sisinvoerwet bij de Staten-Generaal
Toenemende reislust van de
Nederlanders.
Jaarcijfers van den A.N.W.B.
worden ingediend Dit ontwerp zal. indien
lot wet verheven, de mogelijkheid geven
het aantal onderhandelingsobjecten te
vergrooten.
De wijziging van de retorsiewet maakt
nog onderwerp van verder departementaal
onderzoek uit, zoodat de regeering te dien
aanzien op het oogenblik nog geen verdere
mededeeling kan doen.
De statistische cijfers over het jaar 1936
betreffende de verschillende diensten van
den Kon. Ned. Toeristenbond A. N. W. B.
toonen voor dat jaar wederom op meer dan
Zai één punt een vooruitgang. Het merkwaar-
De oude Koninklijke bank. die reeds in 1674 in de Baarnsche Hervormde Kerk
werd aangebracht en die thans een ingrijpende verandering zal ondergaan.
(Bijzondere G.P.D.-berichtgevingi
waarde van deze oude grafzerk over het
hoofd zag en niets beter wist te doen dan
haar maar weer tc bedekken met een vloer,
juist zooals men haar had gevonden.
Overigens is het feit. dat de grafzerk
steeds onder den vloer gelegen heeft, het
behoud geweest voor dit fraaie werkstuk.
In den Franschen tiid werden namelijk alle
blazoenen van de in de kerk gelegen graf
zerken vernield. Alleen de namen bleven in
tact. De bedoelde grafzerk werd dus klaar
blijkelijk niet ontdekt. Het feit derhalve dat
de in hoog relief gebeeldhouwde blazoenen
vrijwel onbeschadigd bleven, verhoogt de
historische waarde van de zerk in belang
rijke mate.
Het oorspronkelijke plan van den archi
tect was nu deze'grafzerk te lichten en
haar verticaal tegen een der muren van het
kerkgebouw te metselen waardoor zii niet
alleen tot verhooging van het decorum der
van Zuilen van der Hacr. Heer van kerk zou bijdragen, maar ook definitief van
Drakenborch. overleden in eerstgc- verdere beschadigingen verschoond zou blij
ven. Maar helaas is deze grondige verande-
Iring od het oogenblik. door gebrek aan tiid
Door welwillendheid van den architect,
den heer G. van Bronkhorst. beschikken
wij thans over enkele gegevens, betreffende
de specifieke moeilijkheden, welke zich
voordoen bii de restauratie en verbouwing
van de Koninklijke Bank in de Ned. Her
vormde Kerk te Baarn. waarover wij on
langs reeds enkele bijzonderheden naar
voren brachten.
Reeds bij dc verbouwing der kerk in
liet jaar 1888 werd geconstateerd, dat
zich onder den vloer voor de Konink
lijke Bank een uitzonderlijk mooi ge
conserveerde grafzerk bevond, datee-
rende uit het jaar 1635 of 1638, toe-
bchoorende aan de familie van Dirk
noemd jaar en van zijn vrouw. Agnes
van Brakel, gestorven in 1638. Van den 'ên"aan. geM, onmogelijk
kant van Agncs van Brakel stamde deze
familie af van Hendrik de Voogt van
Rijncvelt. die overleed in 1578 en die
burgemeester was van de stad Utrecht.
Deze steen heeft de kapitale afmetin
gen van 2.G0 bii 1.44 Meier en weegt
volgens de berekeningen van den ar
chitect ongeveer 1SOO Kilogram.
Wanneer men de kerk thans betreedt, valt
het op. dat deze verbouwing van de tach
tiger jaren geen buitengewone verfraaiing
voor het kerkgebouw heeft opgeleverd. Deze
periode was arm aan smaakvolle tendenzen.
Geen wonder dus. dat men de decoratieve
Er is nu een voorloopig compromis ge
sloten: mien zal den steen nog verder den
grond in doen zakken en den vloer er boven
als een luik onklapbaar maken, waardoor
eventueele geïnteresseerden toch de blazoe
nen en opschriften zullen kunnen bekijken.
Eerst wanneer de benoodigde gelden bij
een zullen zijn, om weer een gedeelte van
de kerk te restaureeren. zooals met het
voorste gedeelte van het schip is gebeurd,
waar de zware eikenhouten banken, met
haar eenvoudige strakke ltinen veel beter
passen in 't stemmige kader, dan de hard
geel geschilderde vormlooze banken van de
verbouwing van 1888. zal men er toe over
gaan de zerk definitief te lichten en te
vcriolten.
aige verschijnsel-doet zich daarbij voor,
dat. ondanks de moeilijke tijdsomstandig
heden, het internationale verkeer blijk
baar niet geremd wordt, zoodat het aan
tal door den Bond verstrekte reisinlich-
tïngen, zoowel voor het eigen land als voor
het buitenland, dit jaar wederom aanzien
lijk vermeerderd is. In 1936 heeft dit ge
tal voor 't eerst de 60 000 overschreden, te
gen 53.864 in het jaar tevoren, een teeken.
dat de depreciatie van den gulden nog
geen enkelen invloed op het gebied der
reisinlichtingen heeft doen gelden Hoezeer
deze dienst van den A.N.W.B. zich in den
laatsten tijd uitgebreid heeft en blijkbaar
meer en meer door het publiek wordt ge
waardeerd. blijkt wel hieruit, dat in 1930
het totale cijfer nog beneden de 16.000 was
ilj.731) een getal, dat ln het afgeloopen
jaar alleen reeds in de maand Juli over-
trollen werd, toen het in die ééne maand
het cijfer van 1.6.788 bereikte
Na 1930 is er een gestadige vermeerde
ring geweest; in 1031 werden reeds eirca
27.000 reisinlichtingen gegeven, in 1932
steeg het getal tot xuim 35 000, daarna is
het van jaar tot jaar met sprongen om
hoog gegaan, in 1933 tot 44.445, in 1934 tot
53.864, totdat in 1936 een totaal van 60.820
werd bereikt.
Opmerkelijk is daarbij, dat de toeneming
geldt voor alle landen, met uitzondering
van België, waarbij echter valt te beden
ken. dat de toevloed daarheen in 1935 bui
tengewoon groot is geweest, wegens de te
Brussel gehouden wereldtentoonstelling,
welke een groote attractie vormde.
Bij een indeeling naar de landen waar
voor reisinlichtingen werden gevraagd en
gegeven, staat ons land bovenaan, met
16.877 inlichtingen, een respectabel aantal,
ruim 1200 hooger dan verleden jaar en wel
een teeken. dat er een toenemende belang
stelling bij onze landgenooten bestaat, om
het eigen mooie land te bereizen; de daar
voor, ook door den A.N.W.B. gemaakte pro
paganda begint vruchten te dragen.
Wat het buitenland betreft, was de
greote trek van de Nederiandsche toeris
ten dit jaar weer naar Duitschland, waar
voor 15.683 reisinlichtingen werden gege
ven. Daarna volgen België met 7951. Frank
rijk met 6435, Oostenrijk met 3348. Zwit
serland met 3200. Italië met 1589, Engeland
met 1487, de Scandinavische landen met
1248 en de overige landen tezamen met
3002 reisinlichtingen. Voor Duitscllland
weiden in 1936 ruim 2400 meer reisinlich
tingen gegeven dan in het jaar tevoren,
voor België (wegens de reeds vermelde
reden) 590 minder. Voor Frankrijk bedroeg'
oe toeneming ruim 1000. voor Zwitserland
ruim 800 „voor Oostenrijk meer dan 600,
voor Italië en Engeland elk meer dan 200
en voor Scandinavië 332.
Voor het wandeltoerisme, het watertoe
risme en het algemeen toerisme is 't cij
fer iets beneden dat van verleden jaar
gebleven resp. 353, 106 en 1455 maar
de groote stijging van het totaal is het ge
volg van het aanzienlijk vermeerderd ge
tal der inlichtingen voor reizen, per auto
motorrijwiel en fiets. Dat voor autoreizen
steeg van 24.726 tot 32.278 en bedraagt
meer dan de helft van het totaal; het cij
fer voor reizen per motorrijwiel nam toe
van 1212 tot 1733 en dat voor reizen per
fiets van 5079 tot 5876.
Voor de eerste maal is dit jaar een af
zonderlijke statistiek gemaakt van 't aan
tal personen, door wie reisinlichtingen
werden gevraagd en daaruit is gebleken,
dat dit getal ruim 45.000 bedroeg. Dat dus
ongeveer de helft van het aantal leden
van den Bond gebruik maakt van den in
lichtingendienst is zeker een goed teeken
en een bewijs, dat deze dienst gewaardeerd
wordt. Het getal der door den A. N. W. B
in 1936 afgegeven grensdocumenten. on
misbaar voor ieder die per auto of mo
torrijwiel de grens passeeren wil, bedroeg
ruim 100.000, waarvan 37.459 triptieken,
9204 carnets, 27.951 intern, rijbewijzen,
24.978 intern, wagenbewijzen en 552 belas
tingcarnets. Het aantal douanekaarten
voor wielrijders ls afgenomen, voorname
lijk omdat deze voor België niet meer noo-
dig zijn. nu gebruikte rijwielen, dank zij
de actie van den Bond, daar zonder meer
worden toegelaten, met weglating dus van
de speciale kaart, welke daarvoor vroeger
vereischi was.
Uit bovenstaande cijfers blijkt, dat c.a.
driekwart van het aantal reisinlichtingen
gevraagd werd voor reizen per auto en
motorrijwiel, een vorm van toerisme, die
in de laatste jaren meer en meer toepassing
gevonden heeft»
PROF. MICHAEL BENOEMD
IN DEN HAAG.
Tot eerste chirurg aan de gemeentelijke
ziekenhuizen.
De Haagsche gemeenteraad heeft in zijn
vergadering van gistermiddag benoemd tot
eersten chirurg aan de gemeentelijke zie
kenhuizen: prof. dr. P. R. Michael, hoog
leeraar in de heelkunde aan de rijksuniver
siteit te Groningen. Prof. Michael is de op
volger van dr. J. Schoemaker.
Prof Michael werd te Geldrop in 1892
geboren, studeerde in de geneeskunde aan
de Utrechtsche universiteit en werd in 1918
bevorderd tot arts. In 1923 promoveerde hij
tot doctor in de geneeskunde en werd
assistent aan de heelkundige kliniek van
prof. Lameres. In 1926 werd prof. Michael
benoemd tot privaatdocent in de heelkunde
aan de Utrechtsche Universiteit en in 1927
volgde zijn benoeming tot chirurg aan het
ziekenhuis Eudokia te Rotterdam. Sinds
1929 is hij hoogleeraar aan de Groningsche
hoogeschool.
Voorts benoemde de gemeenteraad dr. J.
J. Wuite, arts, psychiater bij den genees
kundigen dienst te Amsterdam tot genees
kundige bij den Haagschen gemeentelijken
geneeskundigen en gezondheidsdienst.
NEDERLANDSCHE BOND VAN
GEMEENTE AM BTEN AREN.
Adviesclub onderwijswetgeving.
Te Utrecht vergaderde Zaterdagmiddag
de adviesclub voor de onderwijswetgeving.
instelling van den Nederlarïdschen Bond
van Gemeente-Ambtenaren. Na een ope
ningswoord van den voorzitter, waarbij deze
inzonderheid welkom heette den heer J.
Kamman, oud-secretaris van Den Helder,
algemeen voorzitter van den bond, werd
tot bestuurslid herkozen de heer Schelling,
hoofdcommies ter secretarie van Heem
stede. Het door den heer J. G. van Dreumel,
chef ter secretarie van Amersfoort, secre
taris-penningmeester van de club, uitge
bracht jaarverslag werd voor kennisgeving
aangenomen. Vastgesteld werd de rekening
en verantwoording nadat omtrent deze
stukken rapport was uitgebracht door den
heer Huinink, chef van de afdeeling onder
wijs ter secretarie van Bloemendaal. De
begrooting werd goedgekeurd waarna de
voorzitter, de heer K. de Boer. secretaris
van Hardinxveld, een inleiding hield over
het bij Koninklijke Boodschap van 6 No
vember 1936 ingevend ontwerp van wet
tot wijziging van de Lager Onderwijswet
1920 en het onlangs verschenen rapport
van de staatscommissie omtrent de in
standhouding van openbare scholen en
concentratie van bijzondere scholen. Op
de inleiding volgde een geanimeerde dis
cussie. welke in een volgende vergadering
zal worden voortgezet.
HITLER'S UITLATING OVER
NEDERLAND.
Het Kamerlid Van Vessem stelt den
minister opnieuw vragen.
De heer Van Vessem. Eerste Kamerlid,
heeft de volgende schriftelijke vragen
gesteld aan den minister van Buitenland-
.-che Zaken:
1. Is de minister bereid, in aanvulling van
zijn 6 Februari j.l. ingezonden antwoord
op tot hem gerichte vragen, mede te deelen-
oo welke vroegere openbare verklaringen
van de zijde van den Duitschen leider en
rijkskanselier de zinsnede in diens op 30
Januari j.l. uitgesproken rede. luidende:
„De Duitsche regeering heeft voorts aan
Belgié en Holland verzekerd, dat zii bereid
is deze staten te allen tijde als onaantast
bare neutrale gebieden te erkennen en te
garandeeren".
naar het inzicht van minister blijkbaar
terug sloeg?
2. Is het persbericht juist, volgens het
welk aan den tiideliiken zaakgelastigde te
Berlijn is opgedragen bij de Duitsche regee
ring inlichtingen in te winnen omtrent de
beteekenis van de in de vorige vraag aan
gehaalde verklaring van den Duitschen
leider en rijkskanselier?
3. Indien een dergelijke opdracht niet is
verstrekt is de minister dan bereid als nog
ae bedoelde inlichtingen bij de Duitsche
regeering te doen inwinnen?
4. Is de minister bereid van de eventueel
ingewonnen inlichtingen mededeeling te
doen?
VERSPREIDE BERICHTEN.
Naar het U.D. verneemt is benoemd,
tot directeur-geneesheer van het Diacones-
senhuis te Utrecht de heer M. A. van Melle,
arts te Hoorn, specialist voor interne
ziekten.
Bii K.B. is aan den heer J. A. P.
Albada Jelgersma, op zijn verzoek eervöl
ontslag verleend als vlootaalmoezenier.
In den ouderdom van 67 jaar is gis
teren, naar de „Msb." meldt, te Haren
overleden de heer A. B, Schaap, directeur
der N. V. Scheepswerven gevestigd te Gro
ningen.
