STADSNIEUWS 3 October-Vereeniging j/iie Jaargang DONDERDAG 4 FEBRUARI 1937 No. 23577 Ernstig verkeersongeluk fe Wassenaar HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN Algemeene ledenvergadering Twee Leidsche studenten gedood Vanaf 5 Februari ELTAX LEIDEN 666 Dit nummer bestaat uit VIER bladen LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES: 3D ets.'per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons BLad gevestigd zijn Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque-' en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden t. 2.35 per week f. 0.18 Franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f- portokosten. (voor binnenland f.0.80 per 3 mnd.> De jaarverslagen goedgekeurd. In de Oranjezaal van café-restaurant ,,De Harmonie" hield gisteravond de 3 October- Vereeniging een algemeene ledenvergade ring, welke als steeds matig bezocht was. De voorzitter, de heer W. van der Laan. opende de bijeenkomst met het uitspreken van zijn beste wenschen voor het welzijn der leden en vereeniging gedurende 1931 Spr. memoreerde voorts de ter gelegen heid van het 50-jarig bestaan georgani seerde feestelijkheden en bracht dank aan allen, die daartoe hun medewerking ver leenden. in het bijzonder aan de commissie, welke zich voor deze bijzondere gelegenheid uit de burgerij vormde. De heer v. d. Laan eindigde met het uit spreken van den wensch, dat de 3 October- Vereeniging ook gedurende haar tweede 50-jarig tijdperk moge blijven d e vereeni ging voor Leiden. De 2de secretaris, de heer L. E. Nieuwen- ■huizen Segaar las vervolgens de notulen der Torige ledenvergadering, welke onveranderd werden goedgekeurd. In zijn jaarverslag bracht de secretaris de heer E. W. Wichers Rollandet allereerst hulde aan zijn voorganger, den heer N. G. Spaargaren, die gedurende 17 jaar op zoo i ïoortreffelijke wijze het secretariaat heeft vaargenomen. Na voorts hulde te hebben gebracht aan de oprichters der vereeniging. die een halve eeuw geleden het initiatief namen tot de stichting, stond spr. uitvoerig stil bij de ver schillende onderdeelen van het uitgebreide feestprogramma, aanvangende bij de jubi leumtentoonstelling in de Lakenhal, welke grootendeels door de goede zorgen van den heer R. de Wilde tot stand kwam. Daarna passeerden de drukbezochte re ceptie in Maison Bruyns en de grooteche serenade op 13 Mei de revue, om daarna te gewagen van de festiviteiten op en om den 3den October. De optocht, waarvan de heer B. de Koning de initiator en de grSote mo torische kracht vormde, was een der mooi ste. welke ooit op 3 October door Leiden's 6traten trok. De animo voor de taptoe is tot een zoodanigen omvang uitgegroeid, dat het bestuur voor volgende feestvieringen een andere regeling in het v. d. Werffpark over weegt. Het feit, dat ditmaal de uitdeeling van haring en wittebrood aan niet minder dan circa 4000 personen geschiedde, moge eener- zijds een bedroevende weerspiegeling zijn van de huidige maatschappelijke verhoudin gen, aan den anderen kant moge het voor de vele stadgenooten-niet-leden een aansporing en motief zijn als lid toe te treden, opdat althans voor deze categorie de herdenkings dag van Leiden's ontzet een feestdag blijve Het Schuttersveld verkeerde dank zij de goede zorgen van ir. D. Boogerd in prima conditie en werd door niet minder dan 72.739 personen bezocht. De Spoorwegen vervoerden op 3 October circa 20.000 personen naar Leiden, de N. Z H. T M. 38.671 en de H. T. M. 38.064. Lof werd gebracht aan de Leidsche politie. Het ledental liep wederom iets terug, hoe wel de achteruitgang minder groot was dan vorige jaren, dank zij ook het werk van de commissie uit de burgerij. Het blijft evenwel een bedroevend ver schijnsel. dat zoovelen, die lid van de veree niging behoorden te zijn. zich afzijdig hou den. Nadat woorden van eerbiedige hulde wa ren gewijd aan de nagedachtenis van den heer F. H. A. Driessen. mede-oprichter der vereeniging en gedurende vele jaren haar volijverige secretaris, die op 8 October j.l. overleed, eindigde het keurig gestyleerde jaarverslag met den wensch, dat een zoo groot mogelijk aantal Leidenaars in het komende vereenigingsjaar het bestuur moge steunen met zijn onmisbaren steun en sym pathie. De heer van der Laan, zich aansluitende bij den lof den heer Spaargaren gebracht, richtte ook een woord van hulde aan den heer Rollandet, die zich met de meeste nauwgezetheid aan zijn veelomvattende taak heeft gekweten iapplaus). Het jaarverslag werd daarop goedgekeurd. Blijkens het overzicht van den penning meester, den heer P. Boot Jr.. hebben de uitgaven de inkomsten met f. 1985.88 over troffen. De belangrijkste inkomsten waren: contributies f.4731. Schuttersveld f. 17.541, revue f. 1579; de voornaamste uitgaven wa ren: revue f.2709, sterrit f.1229, optocht f. 11.029. avondfeest Schuttersveld f.7232, uitdeeling haring en wittebrood f. 986, diver sen f.2684, totaal f. 27.388. De voorzitter deed voorlezing van het accountantsrapport, dat woorden van lof voor het goede beheer bevatte, terwijl mr. F. H. van der Tas dit nog eens namens de kascommissie extra onderstreepte. Bij zulk een controle, aldus spr., komt eens aan het licht welk een geweldige hoeveelheid werk door den penningmeester en het geheele bestuur wordt verricht. Er blijkt ook uit, aldus spr., welk een be langrijk bedrag op 3 October in onze stad wordt omgezet. Neringdoenden, die nog geen lid der 3 Octobervereeniging zijn, mogen dit wel eens bedenken. Het jaarverslag werd onder applaus goed gekeurd en de heer Boot voor zijn accuraat gevoerd beheer gedéchargeerd. De periodiek aftredende bestuursleden, de heeren C. J. van Spall, ir. D. Boogerd, N. G. Spaargaren en R. de Wilde werden allen herkozen, terwijl in de vacature-G. Driessen werd voorzien door de benoeming van den heer N. A. Commandeur. De contributie werd gehandhaafd op f. 1.50 per jaar. Bij de rondvraag bracht de heer van Setten van der Meer hulde aan het bestuur, voor hetgeen het den Leidenaars in het feestjaar 1936 heeft geboden, waarna de heer van der Laan de vergadering sloot met een laatste opwekking om propaganda voor de vereeniging te maken. HET RUKSVERGUNNINGSSTELSEL IN HET TAXI- EN AUTOMOBIEL- VERHUURBEDRIJF. Overeenstemming bereikt tusschen werkgevers en -nemers. Onder presidium van den heer D. ten Cate Brouwer, voorzitter van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Rijnland, vond in het gebouw van die Kamer alhier een vergadering plaats tusschen vertegen woordigers van de Ned. Unie van Chauf feurs en overig automobielpersoneel. van den Ned. R.K. Bond van Transportarbei ders St. Bonifacius, van den Ned Bond van Chr. Fabrieks- en Transportarbeiders en van de Vereeniging van Taxi- en Luxe Automobielverhuurinrichtingen voor Rijn land. In deze .vergadering is men tot volkomen overeenstemming gekomen omtrent een gemeenschappelijk door werknemers- en werkgeversorganisaties bij de gemeente besturen in het district van voornoemde Kamer in te dienen adres. In dit adres zal jh concreten vorm de wenschelijkheid van de voorwaarden, die men aan de bedrijfs- vergunning verbonden zou willen zien, wor den kenbaar gemaakt. Aan het einde van de vergadering be tuigde de heer Van der Heijden, sprekende hamens de Rijnlandsche vereeniging, aan de Kamer van Koophandel en Fabrieken dank voor de genoten gastvrijheid en voor den steun, die inzonderheid de voor zitter der Kamer en haar secretaris aan die vereeniging heeft verleend. De heer ownebel, sprekende namens de arbeiders organisaties sloot zich hierbij aan en dankte den heer Ten Cate Brouwer in het Wonder voor zijn van onpartijdigheid ge- jolende leiding bij de gemcenschaopelijke ■Ksprekingen. troi-'J verhemen nog dat het adres de be- berelk11 gemeente_1>esturen sP°edig zal R.K. H.B.S. VER. „ST. BONAVENTURA". Jaarlijksche uitvoering. Gisteravond organiseerde de R.K. H.B.S Ver. ..St. Bonaventura" haar jaarlijksche uitvoering in de aula van de R.K H.B.S. aan de Mariénpoelstraat. De zaal was tot in de uiterste hoeken bezet en zelfs moesten velen zich met een staanplaatsje tevreden stellen. In zijn openingswoord richtte de heer H. V. Maarle, voorzitter der vereeniging. zich in de eerste plaats tot de geestelijk heid en het corps van leeraren en heette allen van harte welkoim. Hierna was het woord aan pater Zonder land. die de clementie der aanwezigen in nep aangezien de griep onder de leden der tooneelclub danig heeft huisgehou den. Hierna was het woord aan de tooneel club der R.K H.B.S. voor het opvoeren van ..Meneer Klaproos" een blijspel naar 't Duitsch, door Gerard Nielen. Het aardige stuk werd vlot gespeeld en speciaal de hoofdrolvertolkers hebben zich op een uitstekende wijze van hun taak gekweten. Ook de grimeering was keurig in orde. Na de pauze bood de leerling J. de Koning aan pater Zonderland uit dank en als blijk van waardeering voor zijn uit stekende regie een boekwerk aan. Het strijkje der R.K. H.B.S. wisselde de pauzes op verdienstelijke wijze met mu ziek af. Al met al een keurig uitgevoerd pro gramma, dat den aanwezigen een zeer ge- noegelijken avond heeft geschonken. Naar aanleiding van het dezer dagen gepubliceerde bericht, verzoekt prof. Wen- sinck ons te willen mededeelen. dat het zijn wensch is, dat de daarin genoemde dag. waarop het zijn bedoeling is uitstedig te zijn, geheel onopgemerkt zal blijven. Na een botsing tusschen een auto en een motorrijwiel. kost een interl. telefoongesprek vanuit de omliggende plaatsen met Leiden 4 cent. 6107 Voor prompte bediening bel op (Ingez. Med.) Hedenmorgen omstreeks half negen heeft op den Rijksstraatweg nabij den Deyl te Wassenaar op de plaats, waar de wielrijders den weg oversteken een zeer ernstig verkeersongeval plaats ge had. waarbij twee dooden zijn te be treuren. Vanuit de richting Leiden kwam een auto bestuurd door W. uit Amsterdam. Vlak voor zijn wagen stak een wiel rijder over. zoodanig, dat de automo bilist om den man niet aan te rijden, zijn stuur naar links moest omgooien. Vanuit de tegenovergestelde richting, dus uit Den Kaag. kwam een motor, bestuurd door den student J. C. Swaab uit Den Kaag met een duopassagier H. C. Leckic. eveneens student uit Den Haag. Beiden waren studenten in de medicijnen aan de Universiteit te Lei den en waren op weg naar het college. Een aanrijding met het motorrijwiel was onvermijdelijk. De motor werd naar links geslingerd, waarbij de student Swaab op slag werd gedood, terwijl L. zeer ernstig werd gewond. Deze had een zware hersenschudding, gebroken beenen en vreesclijke uitwendige en inwendige Verwondingen. Hij is per auto naar het Ziekenhuis aan den Zuidwal te Den Haag overgebracht, waar hij spoedig na aankomst is over leden. Dc politie en flr. Hubbeling, die ge neeskundige hulp verleende, waren spoedig ter plaatse. De beide lijken, alsmede het geheel vernielde motorrijwiel zijn in beslag genomen. De wielrijder C. K. uit Alkemade, die vermoedelijk de aanleidende oorzaak tot dit droevig ongeval is geweest en die sterk onder den indruk van het voorgevallene was. heeft geen letsel bekomen. Er waren talrijke getuigen aanwezig. INTERNATIONALE VEREENIGING „BELLAMY". Propaganda - vergadering. In de geheel met belangstellenden ge vulde achterzaal van het V.C.F.-Huis sprak de heer J. Bogaard gisteravond voor de afdeeling Leiden van de Internationale Vereeniging „Bellamy". De heer Bogaard bepaalde zich in zijn rede hoofdzakelijk tot het leven van Bel lamy en de redenen voor het ontstaan van zijn theorie. In zijn openingswoord deelde de voorzit ter, de heer H. N. Arnold, mede. dat de tweede spreker van dezen avond. dr. Fros, wegens ziekte verhinderd was. Hierna verkreeg de heer Bogaard het woord. Bellamy aldus spr.. werd in 1850 in Ame rika geboren. Zijn vader was predikant. De jonge Bellamy ontving eenuitstekende en veelzijdige opleiding; bovendien had hij het groote voorrecht logisch te kunnen denken. Uit hetgeen hij leerde en uit wat hij om zich heen zag gebeuren, trok hij conclusies, geheel volgens zijn eigen ge- dachtengang. Zoo kon hij zich b v. maar niet vereenigen met de gedachte, dat er rijke en arme menschen moesten zijn. Ook de periodieke afwisseling tusschen hoog- en laagconjunctuur trok sterk zijn aandacht, Bellamy kwam tot de conclusie, dat de fout hiervoor te zoeken is bij de circulatie van het geld. Aan de eene zijde zien wij een overpro ductie van goederen, terwijl er aan de an dere zijde een nijpend tekort is aan ruil middelen. De fabrikant maakt zijn artike len, doch het publiek kan ze niet koopen. hoewel het er wel behoefte aan heeft. De oorzaak hiervan, zoo redeneerde Bel lamy. moet gezocht worden in de factor .winst", die in het circulatiestelsel van het ruilmiddel is opgenomen. Dit, aldus de heer Bogaard, werd door Bellamy terecht als de grondfout onzer samenleving aan gemerkt. Wij hebben elkaar noodig, zoo zeide Bellamyalleen geheel en al voor ons zelf zorgende, kunnen we onmogelijk be staan. Het is ons eigen belang, dat het de gemeenschap goed gaat. Van deze laatste gedachte, aldus spr., is helaas nog niets terecht gekomen. Wat dat aangaat, leven wij nog geheel als onze voorvaderen; we stellen ons zei ven voorop cn hoe het een ander gaat, l&at ons vrijwel koud De steeds verder in onze samenleving in grijpende techniek bracht en brengt nog met zich mede, dat het geestelijk peil der arbeiders stijgt. Bellamy nu is van mee ning, dat er een oogenblik zal komen, waarop de welvaart zoo laag is gedaald en de nood zóó hoog is gestegen, terwijl het intellect dusdanig is toegenomen, dat zal worden ingezien, dat- men op den verkeer den weg is. Bellamy heeft zich dit tijdstip omstreeks het jaar 2000 gedacht. Om nu naar deze betere maatschappij te streven, verwerkt Bellamy zijn theo rieën niet in lijvige studiewerken, doch goot ze in romanvorm en hiermede be reikte hij. dat men kennis van zijn denk beelden nam. Zijn eerste werk. ..Het jaar 2000", deed. zooals te begrijpen is, veel stof opwaaien en het regende critieken en be zwaren. „Gelijk voor Allen", zijn tweede werk. diende om de verschillende tegen standers te bestrijden. Langzamerhand werden deze beide boe ken, die eens in het middelpunt der be langstelling hadden gestaan, bijna geheel vergeten, totdat in 1932 een klein groepje menschen besefte, dat het hun plicht was de Bellamy-gedachte te propageeren. De vereeniging. die naar aanleiding hier van is opgericht, heeft dus uitsluitend ten doel Bellamy's ideeën onder de menschen te brengen. Wij probeeren dus slechts, zoo eindigde de heer Bogaard, de menschen te laten zien, dat ze hun eigen lot in handen heb ben en höè ze hun eigen lot in handen hebben. Na de pauze werd er van de gelegenheid tot het stellen van vragen een druk ge bruik gemaakt. De heer Arnold sloot de vergadering. PROPAGANDA-AVOND VAN ..HET HOOGELAND". Vertooning van de film .JDoor de branding". De Ver. „Het Hoogeland". die nu reeds vier-en-veertig iaar haar werk van christe lijke barmhartigheid verricht, hield gister avond in ..den Burcht" een orooaganda- filmavond. De propagandiste, mej. C. Scheps zette aan het begin van den avond in een korte toespraak het doel van de vereeniging uit een. waar'oii zii er o.m od wees. dat „Het Hoogeland" door het verleenen van een christelijk toevluchtsoord aan maatschap pelijke en geestelijke schipbreukelingen hen weer terug wil brengen in de maat schappij. De vereeniging. die onder de hooge be scherming staat van H.M. de Koningin, exploiteert drie kolonies t.w. „Het Hooge land" te Beekbergen. „Filadelfia" te Vries en ..Wilhelminahoeve" te Opende. Ook zijn te Beekbergen nog twee tehuizen „Ons Thuis" en „Klein Bouwzicht" voor lichame lijk en geestelijk onvolwaardigen en alleen staande personen. Spr. wekte, wijzende naar Christus' V/oord; ..ga heen en doe gij desgelijks", met klem op het ..Drie cents-fonds" der Vereeniging te steunen. In aansluiting op dit inleidend woord werd de film „Door de branding" vertoond, die beter nog dan de propaganda-rede een indruk geeft van het werk dat op de on derscheidene kolonies wordt verricht en zeer zeker sympathie en belangstelling op wekt voor dezen reddingsarbeid. In talrijke opnamen maakten wij kennis met de verpleegden bij hun dagelijkschen arbeid. Doo - heel deze film heen blijkt wel zeer duidelijk dat dank zij den arbeid van Het Hoogeland" velen, die dreigden ver loren te gaan, door de branding heen kon den geholben en weer tot bruikbare krach ten in de maatschappij worden gevormd. Ook technisch is deze film knap verzorgd. Na de pauze, waarin zich velen als lid der vereeniging opgaven, werden enkele Oranje-films vertoond w.o. ook de huwe lijksfilm van de Prinses. De heer J. Datema sloot met een kort dankwoord deze samenkomst, welke zeer goed bezocht was. Ook 's middags vond een filmvoorstelling plaats, welke door vele kinderen werd be zocht. Hier werd eveneens de Oranje-film gedraaid, afgewisseld met eenige aardige teekënfilmpjes. EERSTE BLAD. BINNENLAND. Bij een verkeersongeval te Wassenaar zijn twee Leidsche studenten gedood. (Ie Blad). Onderwijzersexamens in de Nederlandsche taal met behulp van een woordenboek. (3e Blad). Het wegennet in Zuid-Holland (3e Blad). Ons parlementair overzicht. (3e Blad). Auto te Amsterdam door brugleuning ge reden: beide inzittenden verdronken. (Gemengd, 3e Bladi. Herscholing van oudere werkloozen. «Laat ste Berichten, le Blad). BUITENLAND. De Turksch-Itaiiaansche besprekingen te» Milaan beëindigd. (Buitenland, 4e BI.). Van Zeeland prijst de Belgische economi sche positie. (Buitenland, 4e Blad). Weer vragendag in het Britsche Lagerhui* (Buitenland, 4e Blad) De keizer van Japan grijpt in ten gunste der regeering tegen het parlement, (Buitenland, 4e Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. AGUARIUM- EN TERRARIUMVEREEN. „SV.fTOFAGÜS ARGUS". Ledenvergadering. Bovengenoemde vereeniging hield gister avond haar maandelijksche ledenvergade ring in het voormalig Stationsgebouw aan den Heerensingel. De voorzitter de heer J. Gijzenij opende met een hartelijk welkom. Naar aanleiding van een op de vorige ver gadering door een lid meegebracht exem plaar Barbus dunekeri, waarvan de doods oorzaak door den bezitter niet verklaard kon worden, daar de geheele bevolking van het betreffende aquarium goed gezond en in leven gebleven is, gaf de voorzitter een duidelijke en alleszins aannemelijke verkla ring van het geval, het geheel herleidende tot het door hem eenige maanden geleden gehouden praatje over de zuurstof in het aquariumwater. Uitvoerig ging spreker na, hoe het mogelijk is, dat juist twee visschen van een bepaalde soort hiervan het slacht offer kunnen worden en lichtte toe, hoe deze schijnbaar mysterieuse gevallen te voorkomen. Hierna ging spreker over tot het houden van het aangekondigde onder werp „Het inrichten van het aquarium". Aan het einde dier voordracht, welke met groote aandacht werd gevolgd, werden door spreker nog vele vragen beantwoord. Een aquarium en eenige geschonken Pur- perkop barbeelen (jong broed) werden ver loot, waarna de voorzitter deze aangename en leerzame vergadering sloot. BEZWAREN TEGEN EENIGE WIJZI GINGEN VAN DE WET OP HET MIDDELBAAR ONDERWIJS. SWAMMERDAM-HERDENKING. Op Vrijdag 12 dezer zal het feit, dat de beroemde natuurkundige Jan Swammer- dam 300 jaar geleden werd geboren, wor den herdacht in een plechtige bijeenkomst in het Groot-Auditorium der Leidsche Uni versiteit, waar dr. A. Schierbeek een her denkingsrede zal uitspreken. Introducties zijn te verkrijgen bij dr. C. A. Crommelin, Kamerlingh Onnes Labo ratorium, alhier. Van de Katholieke leerarenvereeniging „St. Bonaventura". De katholieke leerarenvereeniging „St. Bonaventura" heeft dezer dagen een adres verzonden aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal betreffende net nader gewijzigd ontwerp van de wet op het Mid delbaar Onderwijs. Dit ontwerp schrijft imperatief voor, dat het onderwijs in de drie laagste klassen van de H.B.S. A en B gelijk moet zijn. Aangezien in vele scholen de splitsing na twee jaren groote voldoe ning heeft gegeven, dringt de vereeniging er op aan, dat laatstgenoemde splitsing gehandhaafd kan blijven, minstens in de gevallen, dal dil geen financleele gevolgen met zich zal brengen. Dat voorts aan handelsdagschool be noembare leerkrachten slechts in het bezit behoeven te zijn van een acte van be kwaamheid A. acht de vereeniging een ernstige bedreiging van de positie en de toekomst van de bezitters van acte B (vol ledige bevoegdheid): men dient aan laatst genoemden de voorkeur te geven. Overigens betreurt de vereeniging het nog, dat in het programma van de han delsdagschool de letterkunde niet wordt genoemd, zelfs niet de Nederlandscfyb ketterkunde.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1937 | | pagina 1