>nry Morton Stanley
CORRESPONDENTIE
De man die „een naald in een
hooiberg: vond!"
zn
ii ocfceiicl spreeKwoora dat 't heel
ilijk is een naald in een hooiberg le
di|#en. maar er zijn dingen, die nog veel
ilijker zijn. Bijv. in een reusachtig,
fijtendeels onbekend, werelddeel een
v Iwenen mensch opsporen. Dat heeft
nan, wiens energieke kop wij hierbij af-
den, gedaan. Stanley heette eigenlijk
es Rowland; hij werd den 23en Jan.
in Wales geboren, maar omdat zijn
rs heel arm waren, stak hij al op 14-
>en leeftijd als koksmaat den Atlanti-
Oceaan over. In New Orleans werd
door den koopman Stanley als zoon
;enomen, waarmede hij zijn Britsche
nst prijsgaf om Amerikaan te worden
den dood van zijn pleegvader, nam hij
je gelederen der Geconfedereerden deel
den Amerifcaanschen Burgeroorlog,
r trad hij op als reizend correspondent
verschillende Amerikaansclie nieuws-
en, vooral voor 't leveren van copy op
gebied van oorlogen, expedities en ont-
ingsreizen. Voor dit werk was Stanley
geknipt Hij bezat een vrije ruime ta-
nnis, een vlotte ondernemingsgeest,
Jasie. intuïtie enbrutaliteit. Hij
3h( kte reizen door Turkije, Klein-Azië,
'an ie en Indië en vergezelde als oorlogs-
espondent in 1867 en 1868 het Engel-
leger in Abessynië totdat hij in 1869,
ns een verblijf in Spanje, de opdracht
g van zijn blad „New-York Herald",
den beroemden Engelschen zendeling
Livingstone, die als
list werd beschouwd, te gaan opsporen
kunnen ons tegenwoordig nauwelijks
voorstellen wat een dergelijke op-
ht in dien tijd te beteekenen had. Im-
al kunnen wo in onzen tijd Afrika
wel niet een beschaafd gebied noe-
sinds de groote en kleine mogendhe-
er de blikken op sloegen, werd de op-
lakte van het onbekende binnenland
iner en kleiner, werd al meer en meer
aart gebracht en werden verschillende
n van verkeer geopend, zoodat men
zoo heel lang meer zal behoeven te
oojiten of Afrika is op zijn minst even
nd, bereikbaar en bereisbaar als bijv.
Amerika. Maar 65 jaar geleden was
ia nog het geheimzinnigste land van
lei wilde dieren, ongewone natuurver-
m|nselen. woeste wilden, van ossenwa-
kraalhutten, olifanten, nijlpaarden,
vogels, slaven en dwergvolken. Men
het donkere binnenland voor een
lejhof, een gevaarlijk draken- en toover-
dat den vermetele, die het waagde
te doorkruisen, opslokte en vernietig-
Bovendien zou Livingstone met zijn
Ischap al niet lang en voorgoed ver-
len zijn? Misschien door honger en
of ziekte bezweken, door moordzucli-
stammen beroofd, vermoord of opge-
>vjn. door wilde dieren verscheurd of in
rivier verdronken, kortom de kans om
i igstone te vinden was één op honderd
rcj nd. Stanley nam de opdracht zonder
mentaar aan en won die eene kans!
ml had ..geluk": in Januari 1871 bereikte
Zanzibar en vertrok vandaar met 200
tel
hi
w
de
man naar het Tangajika-meer. Te Oed-
sjidsji ontmoette hij reeds in November
van datzelfde jaar Livingstone. Eenige
maanden later verbaasde hij Amerika en
Europa door zijn bericht, dat hij den ver
dwenen man aan zijn werk en aan de
maatschappij teruggaf. De geheele wereld
was opgetogen en prees den held, die in
Afrika's pikzwarte en onbekende duisternis
dat kleine lichtje had weten te ontdek
ken. Hartelijke vrienden zijn Stanley en
Livingstone nooit geworden; vier maanden
reisden ze nog samen, toen ging, met on
derling goedvinden, ieder zijn weegs. De
boeken, die beiden geschreven hebben,
kunnen uitmaken wat er van hunne ver
houding te denken viel, wij zullen daarop
hier niet verder ingaan Stanley's reis had
ongeveer 120 duizend gulden gekost, maar
vermoedelijk zal de „New York Herald"
oat geld niet betreurd hebben! Vermel
denswaard is dat Stanley, na de Engelsche
expeditie tegen de Ashantynen te hebben
medegemaakt in 1873 nog tijdig genoeg te
Londen terugkwam om Livingstone's plech
tige begrafenis in Westminster Abbey bij
tc wonen.
Na dien tijd heeft Stanley nog veel in
Afrika gereisd en hij is 't eigenlijk, die den
stoot heeft gegeven tot. de stichting van
den C'ongo-staat. Hij doorkruiste het zwar
te werelddeel van het Oosten naar 't Wes
ten, spoorde den loop van den Nijl na, ver
rijkte onze aardrijkskundige kennis om-
tient Afrika met tallooze gegevens en legde
op die wijze den grondslag voor een kennis,
waarop latere geslachten betrekkelijk ge
makkelijk konden voortbouwen. In 1887
ondernam Stanley, voor rekening van En
gelsche kapitalisten, zijn bekende expedi
tie, tot bevrijding van Emin Pacha. Ook
deze onderneming bracht S., zij het ook
na ongeloofelijke inspanning en ontbering,
tot een goed einde. Men moet zijn boeken
lezen om met zijn wederwaardigheden en
zijn karakter op de hoogte te komen. Bij
zijn terugkomst te Londen werd de groote
Afrikareiziger als een vorst ontvangen. De
eens doodarme jongen zag zich in den
adelstand verheven, vereenigingen schon
ken hem medailles, universiteiten en ste
den boden hem onderscheidingen aan. In
1890 huwde Stanley met de schilderes
Dorothy Tennant; over zijn bruiloft, die
door een schitterend gezelschap werd bij
gewoond. sprak de wereldpers nog lang.
Blijkbaar om de gewoonte niet te verlie
zen, maakte Stanley in de volgende jare>n
een uitstapje naar Amerika en Australië,
keerde in 't voorjaar van '92 naar Enge
land terug en besloot weer Engelschman
te worden door zich te laten naturalises -
ren. Hij was van 18951901 lid van het
Lagerhuis. Stanley overleed den lOen Mei
1904 te Londen
Onder groote Afrika-reizigers neemt hij
een eerste plaats in. Hoewel zijn gering
schatting van wetenschappelijk onderzoek,
zijn roekelooze behandeling van dc in
boorlingen indertijd scherpe critiek uitlok
ten, worden zijn groote verdiensten voor
de openlegging van het Afrikaansche bin
nenland toch algemeen erkend.
Nu heb lk heusch weer genoeg raadsels
voor eenige weken, wacht nu maar tot ik
er weer om vraag. Dus nu voorioopig geen
nieuwe raadsels meer sturen: jullie hebben
mij al aardig wat voorraad gezonden
Wat een verhalen over griep. Hier is het
ook ontzettend, hier in huis liggen ook
eenigen en ik lig al weer dagen in bed: die
sneeuw bezorgde mij extra veel pijn.
Nu eens vele aparte antwoorden.
Corrie Holieman dank voor de anecdotes,
de meeste kan ik wel gebruiken, sommige
stonden er al eens in
Alida en Koosje Stikkelorum. ik vind het
heel aardig dat Koosje altijd de groeten
voor mil geeft, daarom noem ik zijn naam
er ook bij.
Toos en Bep Bouter wat is Toos toch
heerlijk aan het naaien voor jullie, dat gaat
Beo later ook allemaal leeren. niet waar.
Heel aardig dat ie beiden een schrift hebt
waar je alles over de Prinses en de Prins
in plakt.
Fia de Ridder wat heb jij een ellenlangen
brief geschreven, heel aardig van je. Schrijf
ie wel eens meer zulke lange brieven aan
familie? Je schreef zoo grappig over
dat huis met al die portaaltjes Ik weet nog
goed de Pieterskerkgracht waar in mijn
jeugd de iongens HBS. was.
Gerda Nieuwkerk en Ria Uiterlijk is dat
een broertje van Ria hoe heet hij geeft hij
altijd de groeten voor mij? En is Gerda
thuis de jongste, allemaal groote broers en
zusters, dan zitn jullie zeker veel samen.
Gerrie van Strlen je raadsel zal ik be
waren.
Geertrui en Emma de Groot het raadsel
van G. krijgt later eens een beurt, dat van
E. heeft er al ingestaan.
Tonnie van Leeuwen ook hier is heel veel
griep, sommige dokters rijden tot 's vonds
laat. hier in het rusthuis kwam dé dokter
gisteren nog om half tien.
Johanna Outshoorn heb je een prettigen
avond gehad, zeker wel, of ontbraken er veel
door ziekte. Dat weet ik wel dat de leer
lingen ook wel mogen komen.
Coba Verlind ik hoop deze of volgende
week prijsraadsels te kunnen zoeken. Ge
zellig dat je nog een broertje en een zusje
hebt. dat is vrooliiker dan als kind alleen.
Is Elsje al oo een schooltje? en hoe heet
dat broertje?
Lydia Botermans ia ik kreeg ie brief net
toen jij iarig was. Heb ie'veel moois ge
kregen. ik hoop het. en ziin er ook vrien
dinnen oo visite geweest of kwam er
familie?
Jan Bronsgeest uitstekend nu ben je Jan
nu je al 10 jaar wordt Wanneer word ie
10 jaar? al gauw?
Jan Uiterdijk je naa zooveel noga', dicht
in elkaar geschreven, daarom kon ik er toen
niet meteen oo antwoorden Bedoel ie met
viisterren filmsterren? Sommige dingen d e
ie stuurde hebben er al ingestaan.
Mien Groenhuyzen lijkt het ie in Polen
zoo gezellig met zóóveel en zóó lang sneeuw?
Ja buiten is dat wel eens aardig voor de
wintersport, maar als ik nu vandaag van
uit mijn bed od straat kiik en zie hoe de
menschen zwoegen en sjouwen om door die
dikke sneeuw te komen vind ik het niet
onverdeeld gezellig en wat een vuile boel
later.
Tine v. d. Pot heb ie ook griep gekre
gen of is het bij een zware verkoudheid
gebleven?
Jan Winterkamp hoe was het? weer beter
oo je verjaardag, heb ie een gezelligen dag
kunnen hebben? Nog wel gefeliciteerd.
Vijftal van Vliet alle viif de grieo gehad?
en je ouders niet? Allen wel gefeliciteerd
met ie moeders verjaardag. Veel o'ezier
gehad?
Dorus en Kees de Geus, bewaart de raad
sels nog maar wat. Ja het is eerst vreemd,
maar jullie hebt toch volop den tijd voor
de raadsels nu zij 's Zaterdags komt, de
kinderkrant.
Loekie de la Bije, ik woon al 7 jaar bij
deze pleegzuster, die heel trouw en lief voor
mij zorgt; ik heb altijd hulp en verpleging
noodig, daarom woon ik in een rusthuis.
Klaasje van Schaik, je moeder heeft
heel goed gedacht, ik houd erg veel van
kinderen, daarom lees ik graag hun brie
ven en antwoord op alles en werk graag
voor hen, al is het ook o zoo dikwijls op
bed liggend. Ja ais ik niet zooveel van de
jeugd hield, had ik geen Raadseltante kun
nen worden.
Elly v. d. Boogaarl, je raadsels gaan bij
den grooten voorraad, dien ik nu heb ge
kregen.
Corrie Hartevelt, dat begrijp ik, dat het
niet gemakkelijk gaat om een brief te
schrijven als je op een klein broertje van
17 maanden moet passen dat om je heen-
dribbelt.
Niesje Martijn, o foei wat moest ik
lachen: jouw brief begon: wat heerlijk
ais de zomer komt. En nu is het juist een
heel dik pak sneeuw, een geheel witte we
reld als ik uitkijk. Krijg je dikwijls een 10
op school, dat is prachtig.
Carolientje Verbiest, het raadsel van
lookvleesch heeft er al ingestaan.
Jo Drabbe, je behoeft heusch niet de
raadsels heelemaal op te schrijven, alleen
de oplossingen dat is genoeg; je zet ge
woon het cijfer van het raadsel en daar
de oplossing bij.
Gerrit en Mientje Nagtegaal, wou M.
bepaald zelf haar oplossingen opschrijven,
dat vind ik heel vlijtig en aardig. G. is al
zooveel ouder, dus die kan natuurlijk net
ter schrijven.
Bep en Pieter Vos. ja ik miste jullie al
een heelen tijd, jullie moogt nu gerust
weer gaan meedoen
Karei, Jopie en Hc-rman Seriier, leest
maar het begin der correspondentie, dan
zie je dat ik nu raadsels genoeg heb, tot
dat ik er weer om vraag.
Betsie Schaft en Rietje Kettenis, be
waart de raadsels, leest maar het begin der
correspondentie.
Sari Akkerman, ben je weer zoover beter,
dat je uit bed mag; zoodra het dan goed
weer is, mag je misschien wel uit.
