STADSNIEUWS
Buitenland
77ste Jaargang
ZATERDAG 9 JANUARI 1937
No. 23555
De Leidsche bevolking heeft de
75000 overschreden!
EERSTE NEDERLANDSCHE N.V.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
Huwelijksreis van het
Vorstelijk Paar
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
IM. NOOMEN.
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD.
Onze Kindercourant
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ctsTper regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens ipostrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f portokosten.'
(voor binnenland f.0.80 per 3 mnd.)
MILITAIRE WANDELING.
Ter gelegenheid van het 123-jarig bestaan
van 4 R. I.
Ter gelegenheid van het 123-jarig be
staan van het 4de regiment infanterie
heeft dat regiment hedenmorgen langs de
reeds eerder vermelde route een marsch
door de stad gemaakt, waarbij ook het
vaandel werd meegedragen.
De troep, welke werd voorafgegaan door
de Koninklijke Militaire Kapel, trok o.m.
door de feestelijk versierde Vogelwijk, waar
hedenmiddag en -avond het Oranjefeest
wordt gevierd.
KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN VOOR RIJNLAND.
De eerstvolgende vergadering der Kamer
van Koophandel en Fabrieken voor Rijn
land, zal worden gehouden op Dinsdag 12
Januari a.s.. des namiddags 2.30 u. in de
Vergaderzaal der Kamer, Stationsweg 43.
De agenda luidt:
I. Opening. 2. Nieuwjaarsrede. 3. Notu
len. 4. Ingekomen stukken. 5. Mededeelin-
gen. 6. Verkiezing voorzitter en onder
voorzitters. 7. Verkiezing leden der com
missies:
Aftredenden: a. Commissie voor 't Han
delsregister: C. G. J. Alkemade Sr., B. J.
Dijkdrent, J. B. de Koning, D. Raaphorst
Sr., J. H. A. Schoondergang, J. v. d. Steen.
b. Commissie voor Vervoer, Post en Te-
legraphie: C. G. J. Alkemade Sr., P. A. de
Gooijer, dr. L. P. Krantz, J. F. X. Sanders,
J. v. d. Steen, P. A. Wernink Jr., H. van
Zonneveld.
c. Commissie betr. het Uitverkoopen en
Opruimen in het Winkelbedrijf: H. M. Si-
monis, M. van den Hoek Jr., J. B. de Ko
ning, dr. L. P. Krantz, J. v. d. Steen.
d. Commissie voor het Verslag: D. ten
Cate Brouwer, N. Parlevliet Jr., H. M. Si-
monis, dr. P. G. Knibbe.
e. Commissie van Financiën: D. ten Cate
Brouwer, N. Parlevliet Jr., H. M. Simonis,
dr. P. G. Knibbe.
8. Voorstel om het lidmaatschap van het
Centraal Instituut t. bevord. v. h. normale
handelsverkeer tusschen Nederland en an
dere landen (C.I.N.A.L.) te beëindigen.
9. Voorstel van het Bureau om te vol
doen aan het verzoek van den Minister
van Handel, Nijverheid en Scheepvaart, om
een lid aan te wijzen in de Commissie van
Bijstand, bedoeld in art. 8 vijfde lid van
de Statuten van de Stichting Economisch
Instituut voor den Middenstand, en daar
voor te benoemen den heer H. M. Simonis.
10. Rondvraag.
II. Huishoudelijke vergadering.
12. Sluiting.
ACADEMISCHE EXAMENS,
Geslaagd voor het doctoraal examen
Chineesch-Japansche taal de heer H. Bor-
tou (Leiden).
EMERITAAT DS. W. BOUMAN.
Naar wij vernemen ligt het in de bedoe
ling van dr. W. Bouman, Geref. pred. al
hier, die eervol emeritaat heeft verkre
gen, om op Woensdag 3 Februari afscheid
te nemen van zijn gemeente. Deze dienst,
welke in de Hooigrachtkerk wordt gehou
den. vang om acht uur aan.
De schaalcollecte, welke jl. Zondag
in alle Hervormde Kerken is gehouden ten
bate van het Chr. Comité voor Werkloo-
zenzorg, heeft ruim f.274 opgebracht.
GOUDEN JUBILEUM N. SIRA.
Gisteren mocht de heer N. Sira het bij
zondere feit herdenken, dat hij gedurende
vijftig jaar werkzaam is bij de N.V. Tex
tielfabrieken Gebrs. Van Wijk. De heer
Sira, die op twaalfjarigen leeftijd bij de
firma in dienst kwam, heeft al die jaren
gearbeid op de machine-afdeeling.
De jubilaris, die gisterochtend op den
gewonen tijd aan den arbeid was gegaan,
moest in den loop van den ochtend op het
kantoor verschijnen, waar hij bij monde
van den directeur, den heer Verhey van
Wijk, hartelijk werd toegesproken. Spr.
teekende den heer Sira als een harde wer
ker, die steeds met groote nauwgezetheid
zijn taak vervulde. Een enveloppe met in
houd werd hem hierbij overhandigd.
Nadat de jubilaris ook door zijn collega's
was gelukgewenscht, werd hem gelegen
heid gegeven den dag verder in den hui-
selijken kring door te brengen. Ook hier
mocht de heer Sira talrijke gelukwenschen
ontvangen.
RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN.
Archaeologische lezingen en
cursussen.
Het voorjaarsprogramma 1937 der aVond-
lezingen bevat de volgende lezingen:
Dr. J. Breuer, Brussel, over De Tongres
a Arlon Voyage en Belgique romaine.
Dr. W. D. van Wijngaarden, over Doel en
beteekenls der Egyptische Pyramiden. Dr.
Sp. Marinatos, Kreta, over „Die Schatze
der heiligen Grotte Arkalochiros. Dr. F. C.
Bursch. over Oud-EuropeeSche kunst en
dr. W. C. Braat over Een Bataafsche
woerd te Zetten.
NED. HERV. GEMEENTE.
Naar wij vernemen is dê toestand van
ds. Joh. W. Groot Enzerink, die enkele we
ken geleden een operatie in het Diakones-
senhuis moest ondergaan, goed vooruit
gaande. De behandelende geneesheer re-
Kent op een volkomen herstel, al zullen
hiermede nog wel enkele weken gemoeid
zijn.
Ds. G. C. S. Locher, die ook reeds eeni-
gen tijd wegens ziekte zijn ambtsbezighe
den niet kon waarnemen, is in zoover her
steld. dat hij deze week zijn dienstwerk
hoopt te hervatten.
DE WERKLOOSHEID.
Bij den gemeentelijken dienst voor So
ciale zaken stonden ingeschreven:
Bouwvakarbeiders: baggerlieden 2, be
hangers 29, betonvlechters 30. betonwer
kers 74, fundeeringwerkers 1, glazenma
kers 2. glazenwasschers 8, granietwerkers
10, grondwerkers 107, heiers 2, Metselaars
175, opperlieden 130, schilders 265. sloopers
10. steenhouwers 2, straatmakers 10. hulp-
straatmakers 15. stucadoors-witters 97,
timmerlieden 312, uitvoerders 13, voegers
31, ongesch. bouwarb. 11. Totaal 1343.
Fabrieksarbeiders: bleekers 16, lompen-
soiteerders 18, vellenblooters 5, steenfabr.-
arb. 151, zeepfabr.arb. 5, ongesch. fabr.-
arb. 68. Totaal 263.
Kantoorpersoneelkantoorpersoneel 99,
reizigers, colp. 47, winkelbedienden ,43,
etaleurs 2, incasseerders 13, musici 7, on
derwijzers 8. overheidspersoneel 10, ver
plegers 5. Totaal 234.
LOOP DER BEVOLKING OVER HET JAAR 1936
Bevolking op 31 Dec. 1935
M.
Vr.
Totaal.
Vermeerdering door:
a. geboorte
681
620
1301
b. vestiging
1834
2231
4065
Vermindering door
2515
2851
5366
a. overlijden
279
300
579
b. vertrek
1414
1869
3283
1693
2169
3862
V erschil tusschen de geheele vermeerdering en de
geheele vermindering
Bevolking op 31 December 1936
Aantal voltaokiem huwelijken 593 (r. j. 542).
-Aantal ingeschreven echtscheidingen 43 (v. j. 30).
M.
35.775
882
36.597
Vr.
37.837
682
38.519
Totaal.
73.612
1.504
75.116
Prinses Juliana en Prins
Bernhard zijn gistermiddag te
3 uur in Innsbrück aangeko
men. Ze werden door een
groote menigte hartelijk toe
gejuicht.
Hotel-, café-, restaurantpersoneel: huis
personeel 9, kellners 55, koks 10. Totaal 74
Houtbewerkers: beddenmakers 4, hout
bewerkers 96, kistenmakers 6, kuipers 9,
lijstenmakers 4. mandenmakers 2, meu
belstoffeerders 18, meubelmakers 31. poli-
toerders 2, ongesch. arbeiders 34. Totaal 206
Kleermakers: kleermakers 78. kappers 9
schoenmakers e. a. 13. Totaal 100.
Land- en tuinarbeiders: bloemisten 41,
landarbeiders 26. tuinlieden 39. warmoe-
ziefs 13. ongesch. landarb. 10. Totaal 129.
Metaalbewerkers: bankwerkers 111, blik-
bewerkers 28, burgersmeden 49, electriciëns
56. gasfitters 15, gasmetermakers 4, instru
mentmakers 5. isoleerders 8, kemmakers
3, kettingsmeden 27, klinkers 10, kopersla
gers 2, lab. bedienden 2, lasschers 8, lood
gieters 67, machinisten 22, metaalboorders
7, metaaldraaiers 12, metaalslijpers 5, me
taalzagers 1, monteurs 20, pianostemmers
3, polijster 1, ponsers 5, rijwielherstellers 20.
rijtuigschilders 4, scheepstimmerl. 8, sto-
sers 23. tegenhouders 18, verw. monteurs
3 6, voorslaanders 9, voorwarmers 6, vul-
caniseurs 1. vuurwerkers 3. wagenmakers 5
ijzcrwerkers 56, zandspuiters 4. zandvor-
mers 3, ongesch. arbeiders 41. Totaal 693.
Sigarenmakers: sigarenmakers 9. siga-
rensorteerders 1, sigarenstrippers 1. To
taal 11.
Technici, opzichters: bedrijfsleiders 7,
ingenieurs 4. technikers 7, teekenaars. opz.
18, werkmeesters 14. Totaal 50.
Textielarbeiders: hekelaars 63, kaitoen-
drukkers 243. kluwers e.a. 8, luikers 12,
plaatsnijders 24, schrobbelaars 1. spinners
43. spoelers 3, staaldraaddraaiers 3, ster
kers 2. strijkers 12, wevers 115. wolbewer
kers 30, ongesch. textielarb. 60. Totaal 352
TransDortarbeiders: emballeurs 5, chauf
feurs 152. exp. knechten 19. koetsiers 17,
loopknechten 52. schippers 99, magazijn
knechten 64, spoor- en trampersoneel 9,
wakers 5. transportarbeiders 66, losse ar
beiders 549. Totaal 1047.
Typografen: boekbinders 26. boekdruk
kers 14, fotografen 2. huln-vakarbeiders 5
ietterszetters 21. steendrukkers 2. Totaal 70
Voedinvsmiddelenarb.: bakkers 84, mo
lenaars 1. ovenisten 5, slagers 55, suiker
werkers 22, wijnkoopersnk. 10, zoutzteders
3, zuivelbereiders 2, ongesch. arb. fabr. 46.
Totaal 228.
Vrouwen: apothekersass. 1, kapsters 2,
naaisters 16, maasters 1. winkeljuffrouwen
22. serveersters 3. buffetjuffrouwen 1,
strijksters 3. linnenjuffrouwen 2, kantoor
bedienden 35. verpleegters 2, teekenares-
sen 1. bedrijf leidsters 1. onderwijzeressen
5. huisel. diensten 135, fabr. arbeidsters 51,
kinderjuffrouwen 2. Totaal 283.
Alg. totaal 5083, 3 Jan. 1936 4883, 3 Jan.
1935 3482. Ben. 37 ged. werkloozen.
Op Donderdag 14 en 21 Jan. worden
in het Leidsche Volkshuis twee zeer mooie
avonden gegeven! De heer Arnold A. Bake
zal aan de hand van eigen films vertellen
over de Volksdans in Britsch-Indië, terwijl
hij de Britsch-Indische Volksmuziek met
zang zal toelichten.
Het is een voorrecht dat de heer Bake,
die te Londen woonachtig Is, beide avon
den beschikbaar heeft willen stellen. Er
wacht ons een zeer bijzonder genot.
GEBOREN:
Gustaaf Adolf, zn. van J. Zwart en J.
Reitsma Margrietha, dr. van W. F. Koet
en C. W. de Jong Anton, zn. van A. J. v.
Vliet en H. Blaauw Jacob, zn. van J. J.
Romijn en J. Spaanderman Christianus
Hubertus. zn. van Th. v. d. Meer en J. M. A.
Straathof Klaas Pieter, zn. van G. Jong
kind en A. Maarsen Theodora, dr. van Q.
C. Kamp en G. Heemskerk Johannes
Henricus. zn. van J. Huizer en A. Kockel-
koren Jacobus, zn. van M. Hartevelt en
J, Neuteboom.
Petrus Jacobus, Z. van P. J. den Hoed
en H. Swint Elias Jacob, Z. van J. Phi-
lipson en H. Simons Elisabeth, D. van
F. Th. Stoeken en E. den Os Carel
Christiaan. Z. van W. R. Wanrooij en M.
C. J. v. Nahuijs Hendrika Geertruida,
D. van P. Kraan en G. Schouten Hen
drika Elisabeth Johanna, D. van H. van
Vliet en E. Straathof Hendrik Albertus,
Z. van H. A. Bonte en N. Piket Catha-
rina Anna Agatha, D. van H. W. A. v. Dijk
en M Jaschinski Johanna, D. van L. v.
Breen en D- Brussen Abraham Jacobus,
Z, van A. J. de Cler en J. C. Kooijman
Grada, D. van H. J. Slik en C. Ravens-
bergen Hendrik Coerrraad, Z. van Ph.
de Nie en C. M. v. Malssen Wilhelmus
Leonardus Philippus, Z, van W. L. Ph, v.
Wijk en P. Smal.
U zoudt zeker zelf kunnen sparen,
als U zelf zeker gespaard zoadt
blijven. Beter is het dus een
levensverzekering te sluiten bij de
BIJKANTOOR LEIDEN, BREESTRAAT 10a
Telef. 302 - Na 6 uur 2479.
4877 (Ingez. Med.)
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Gevaar in Marokko.
Het Turksch-Fransche conflict.
Voor den wereldoorlog heeft Marokko,
zooals men zich zal herinneren, een groote
rol gespeeld. Van Duitsehe zijde is toen
immers getracht zich daar te nestelen, het
geen in 1912 het ergste deed vreezen. Met
groote moeite is toen het gevaar afgewend:
Duitschland moest zich terugtrekken uit
de Spaansche zone, zij het met tegenzin.
Het werd voor keizer Wilhelm een echec.
Zien wij thans een herhaling van wat
toen mislukte? De berichten daaromtrent
zijn inderdaad van zoodanigen aard
men zie het 3e Blad dat, helaas, groote
spanning is ingetreden. Vooral in Frankrijk
heerscht groote ongerustheid en reeds is
een eerste.stap bij de regeering van Burgos
gedaan, waarin herinnerd wordt aan de
Fransch-Spaansche regeling over Marokko,
waarbij beslist verboden is, vreemde mili
tairen daar te doen verblijven.
De Fransche bladen verheelen bij hun
commentaar op het begin der bezetting
van Spaansch Marokko door de Duitschers
niet den ernst van den toestand en de
noodzaak voor Frankrijk een vastbesloten
houding aan te nemen.
Pertrinax schrijft in de „Echo de Paris",
dat de onvergetelijke kruiser Pante voor
Agadir zich aan ons in een anderen vorm
voordoet. Duitschland ziet zich nuttige
vooruitzichten openen door voet te zetten
in Noord-Afrika. De riff-mijnen zijn het
minste profijt van het avontuur.
De actie op de stammen en de nieuwe
pressies uitgeoefend in Frankrijk, zoowel in
Marokko als in Algerije, brengt de kwestie
der verdeeling der koloniën, welke door
Schacht geëischt is, op het tapijt. De Fran
sche Atlantische vloot vertrekt voor ma
noeuvres naar de Afrikaansche kust, Dala-
dier zou binnenkort de militaire strijd
krachten in Marokko inspecteeren.
Deze waarschuwingen zullen evenwel
niet voldoende zijn.
Slechts een Fransch-Britsche blokkade
van Spanje en bezittingen, te land en ter
zee. zou de schade kunnen beperken.
d'Ormesson schrijft in de Figaro, dat het
verluidt, dat contingenten Duitschers bin
nenkort in het gebied van Larache zullen
aankomen. Laten wij dan zonder stemver
heffing. met vastbeslotenheid en zonder
ruimte te laten voor eenige dubbelzinnig
heid zeggen, dat een dergelijke gebeurtenis
ontoelaatbaar zou zijn.
De Fransch-Spaansche verdragen ten
aanzien van Marokko zijn formeel. Dat
onze regeering niet vreeze oo dit punt
duidelijk en vastberaden te spreken. Het is
er verzekerd van, alle Franschen achter
zich te hebben.
Mevrouw Tabouis schrijft in Oeuvre: De
regeering heeft gisteren te Meiilla en
Tetoean krachtig geprotesteerd hij de re
geering van Burgos om deze laatste te her
inneren aan de strikte naleving der verdra
gen. In krachtige termen werd daarin een
opsomming gegeven van de Duitsehe
functionarissen, van de Duitsehe troepen in
Marokko. En van de op illegale wijze aan
gelegde versterkingen. De Fransche regee-
ring heeft herinnerd aan het verdrag van
1912, dat uitdrukkelijk vermeldde, dat
„Spanje zich er toe verbond, zelfs niet
tijdelijk, eenig deel van Spaansch Marok-
kaansch gebied af te staan."
De Fransche troepen in de buurt van
Fez zijn gewaarschuwd, dat de regeering
infiltratie van Duitsehe troepen in
ONDERTROUWD.
M. A. Looijenstein, jm„ 23 J. en E. Spie
renburg, jd„ 21 j. P. Zweistra, jm., 22 j.
en H. v. Hooidonk, jd„ 19 j. B. Sjouke,
jm. 34 j. en A. Gorree, jd. 24 j.
A. den Os jm. 24 j. en S. M. Dam jd. 26 j.
GEHUWD
A. v. Eijgen. jm. en M. Franken, jd.
H, S. v. Dam, jm. en J. Niehot, jd.
OVERLEDEN:
M. FakkelBekooij, vr,, 64 j. E. Luij-
benStraver. vr., 50 j. W. C. Bekker—
Verhoogt, wede., 60 j. J. Snuverink, zn..
19 j.
A. Lacourt, M. 57 j. W. Weijers, ongeh.
M, 64 j. A. M. F. KosterDielwart, Wede.
76 j. A. C. de Haak, ongeh. Vr. 64 j.
H. Sira, M, 63 j. W. v. d. Linden, M.
79 jaar.
BINNENLAND.
Den Haag wordt weer een gewone stad.
(Binnenland, 3e Blad).
Dagorder van luitenant-generaal RöclL
Binnenland, 3e Blad).
G. de Vries Lentsch Jr. zal het Prinselijk
jacht bouwen. (Binnenland, 3e Blad).
Willy den Ouden geslagen door Ragnhild'
Hveger. (Sport, 4e Blad).
BUITENLAND.
Duitschers in Marokko! Groote ongerust
heid in Frankrijk. Engeland achter
Frankrijk. (3e Blad en Buitenl., Ie BI.).
De begrooting der Ver. Staten voor 1937.
(3e Blad).
Nieuwe moeilijkheden in China. (Buiten
land, le Blad).
De Arabieren nemen deel aan de beraad
slagingen der Koninklijke Commissie in
Palestina. (Buitenland, le Blad).
MEN ZIE „ONS KORT VERHAAL" IN HET.
VIJFDE BLAD.
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Wij hebben gemeend ook
onze Kindercourant te moe
ten aanvullen en verbeteren.
Heden zal men deze voor het
eerst in nieuwe samenstelling
in onze courant zien opgeno
men.
Wij vestigen er nog de aan
dacht op dat de Kindercourant
voortaan geregeld des Zater
dags zal verschijnen.
Spaansch Marokko een aangelegenheid van
buitengewoon belang acht.
De „Populaire" schrijft, dat het lot der
niet-inmenging in handen is der Fransche
en Engelsche regeertng. Indien deze vast
besloten zijn de eerbiediging der niet-
inmenging te verzekeren, zullen Berlijn en
Rome zwichten, de leuze moet zijn
..Spanje voor de Spanjaarden". Geen
Italiaansche, Duitsehe of andere soldaat
mag in Spanje of Marokko aan land gaan.
Buitenlandsche militaire formaties moe
ten worden teruggeroepen en het schier
eiland verlaten.
Het lijdt geen twijfel dat Frankrijk
Duitschland niet als machthebbers in
Marokko naast zich zal dulden en het
weet zich daarbij gesteund door Engeland.
Ceuta in handen der Duitschers zou toch
beteekenen een direct gevaar voor Gibral
tar en de beheersching van den toegang
tot de Middellandsche Zee..
De gang van zaken zal Engeland nog
meer dan totdusver aanzetten tot spoed,
om te trachten een regeling voor de gan-
sche Spaansche affaire te bewerkstelligen.
Of deze echter nog mogelijk zal zijn....
Volgens den diplomatieken correspon
dent van de „Daily Telegraph" zou de
Britsche minister van buitenlandsche
zaken Eden overwegen een conferentie
voor te stellen van zes mogendheden,
welke er naar zou moeten streven een plan
op te stellen, dat door de niet-inmen-
gingscommissie zou kunnen worden aan
genomen.
De zes mogendheden, welke bijzondere
belangen hebben bij dit vraagstuk zouden
op deze wijze sneller een uitbreiding der
inmenging kunnen verhinderen.
Ook het Turksch-Fransche geschil heeft
Engeland's volle aandacht. Een billijke re
geling in het kader van den Volkenbond
zou te Londen worden toegejuicht, doch
men wenscht niet, dat een dergelijke re
geling zou berusten op de onafhankelijk
heid van Alexandrette. Engeland zou een
tweede Danzig niet kunnen dulden even-