STADSNIEUWS Buitenland 77ste Jaargang ZATERDAG 9 JANUARI 1937 No. 23555 De Leidsche bevolking heeft de 75000 overschreden! EERSTE NEDERLANDSCHE N.V. HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN Huwelijksreis van het Vorstelijk Paar BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN IM. NOOMEN. Dit nummer bestaat uit ZES bladen EERSTE BLAD. Onze Kindercourant LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 ctsTper regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens ipostrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f. 2.35 per week f. 0.18 Franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f portokosten.' (voor binnenland f.0.80 per 3 mnd.) MILITAIRE WANDELING. Ter gelegenheid van het 123-jarig bestaan van 4 R. I. Ter gelegenheid van het 123-jarig be staan van het 4de regiment infanterie heeft dat regiment hedenmorgen langs de reeds eerder vermelde route een marsch door de stad gemaakt, waarbij ook het vaandel werd meegedragen. De troep, welke werd voorafgegaan door de Koninklijke Militaire Kapel, trok o.m. door de feestelijk versierde Vogelwijk, waar hedenmiddag en -avond het Oranjefeest wordt gevierd. KAMER VAN KOOPHANDEL EN FABRIEKEN VOOR RIJNLAND. De eerstvolgende vergadering der Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Rijn land, zal worden gehouden op Dinsdag 12 Januari a.s.. des namiddags 2.30 u. in de Vergaderzaal der Kamer, Stationsweg 43. De agenda luidt: I. Opening. 2. Nieuwjaarsrede. 3. Notu len. 4. Ingekomen stukken. 5. Mededeelin- gen. 6. Verkiezing voorzitter en onder voorzitters. 7. Verkiezing leden der com missies: Aftredenden: a. Commissie voor 't Han delsregister: C. G. J. Alkemade Sr., B. J. Dijkdrent, J. B. de Koning, D. Raaphorst Sr., J. H. A. Schoondergang, J. v. d. Steen. b. Commissie voor Vervoer, Post en Te- legraphie: C. G. J. Alkemade Sr., P. A. de Gooijer, dr. L. P. Krantz, J. F. X. Sanders, J. v. d. Steen, P. A. Wernink Jr., H. van Zonneveld. c. Commissie betr. het Uitverkoopen en Opruimen in het Winkelbedrijf: H. M. Si- monis, M. van den Hoek Jr., J. B. de Ko ning, dr. L. P. Krantz, J. v. d. Steen. d. Commissie voor het Verslag: D. ten Cate Brouwer, N. Parlevliet Jr., H. M. Si- monis, dr. P. G. Knibbe. e. Commissie van Financiën: D. ten Cate Brouwer, N. Parlevliet Jr., H. M. Simonis, dr. P. G. Knibbe. 8. Voorstel om het lidmaatschap van het Centraal Instituut t. bevord. v. h. normale handelsverkeer tusschen Nederland en an dere landen (C.I.N.A.L.) te beëindigen. 9. Voorstel van het Bureau om te vol doen aan het verzoek van den Minister van Handel, Nijverheid en Scheepvaart, om een lid aan te wijzen in de Commissie van Bijstand, bedoeld in art. 8 vijfde lid van de Statuten van de Stichting Economisch Instituut voor den Middenstand, en daar voor te benoemen den heer H. M. Simonis. 10. Rondvraag. II. Huishoudelijke vergadering. 12. Sluiting. ACADEMISCHE EXAMENS, Geslaagd voor het doctoraal examen Chineesch-Japansche taal de heer H. Bor- tou (Leiden). EMERITAAT DS. W. BOUMAN. Naar wij vernemen ligt het in de bedoe ling van dr. W. Bouman, Geref. pred. al hier, die eervol emeritaat heeft verkre gen, om op Woensdag 3 Februari afscheid te nemen van zijn gemeente. Deze dienst, welke in de Hooigrachtkerk wordt gehou den. vang om acht uur aan. De schaalcollecte, welke jl. Zondag in alle Hervormde Kerken is gehouden ten bate van het Chr. Comité voor Werkloo- zenzorg, heeft ruim f.274 opgebracht. GOUDEN JUBILEUM N. SIRA. Gisteren mocht de heer N. Sira het bij zondere feit herdenken, dat hij gedurende vijftig jaar werkzaam is bij de N.V. Tex tielfabrieken Gebrs. Van Wijk. De heer Sira, die op twaalfjarigen leeftijd bij de firma in dienst kwam, heeft al die jaren gearbeid op de machine-afdeeling. De jubilaris, die gisterochtend op den gewonen tijd aan den arbeid was gegaan, moest in den loop van den ochtend op het kantoor verschijnen, waar hij bij monde van den directeur, den heer Verhey van Wijk, hartelijk werd toegesproken. Spr. teekende den heer Sira als een harde wer ker, die steeds met groote nauwgezetheid zijn taak vervulde. Een enveloppe met in houd werd hem hierbij overhandigd. Nadat de jubilaris ook door zijn collega's was gelukgewenscht, werd hem gelegen heid gegeven den dag verder in den hui- selijken kring door te brengen. Ook hier mocht de heer Sira talrijke gelukwenschen ontvangen. RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN. Archaeologische lezingen en cursussen. Het voorjaarsprogramma 1937 der aVond- lezingen bevat de volgende lezingen: Dr. J. Breuer, Brussel, over De Tongres a Arlon Voyage en Belgique romaine. Dr. W. D. van Wijngaarden, over Doel en beteekenls der Egyptische Pyramiden. Dr. Sp. Marinatos, Kreta, over „Die Schatze der heiligen Grotte Arkalochiros. Dr. F. C. Bursch. over Oud-EuropeeSche kunst en dr. W. C. Braat over Een Bataafsche woerd te Zetten. NED. HERV. GEMEENTE. Naar wij vernemen is dê toestand van ds. Joh. W. Groot Enzerink, die enkele we ken geleden een operatie in het Diakones- senhuis moest ondergaan, goed vooruit gaande. De behandelende geneesheer re- Kent op een volkomen herstel, al zullen hiermede nog wel enkele weken gemoeid zijn. Ds. G. C. S. Locher, die ook reeds eeni- gen tijd wegens ziekte zijn ambtsbezighe den niet kon waarnemen, is in zoover her steld. dat hij deze week zijn dienstwerk hoopt te hervatten. DE WERKLOOSHEID. Bij den gemeentelijken dienst voor So ciale zaken stonden ingeschreven: Bouwvakarbeiders: baggerlieden 2, be hangers 29, betonvlechters 30. betonwer kers 74, fundeeringwerkers 1, glazenma kers 2. glazenwasschers 8, granietwerkers 10, grondwerkers 107, heiers 2, Metselaars 175, opperlieden 130, schilders 265. sloopers 10. steenhouwers 2, straatmakers 10. hulp- straatmakers 15. stucadoors-witters 97, timmerlieden 312, uitvoerders 13, voegers 31, ongesch. bouwarb. 11. Totaal 1343. Fabrieksarbeiders: bleekers 16, lompen- soiteerders 18, vellenblooters 5, steenfabr.- arb. 151, zeepfabr.arb. 5, ongesch. fabr.- arb. 68. Totaal 263. Kantoorpersoneelkantoorpersoneel 99, reizigers, colp. 47, winkelbedienden ,43, etaleurs 2, incasseerders 13, musici 7, on derwijzers 8. overheidspersoneel 10, ver plegers 5. Totaal 234. LOOP DER BEVOLKING OVER HET JAAR 1936 Bevolking op 31 Dec. 1935 M. Vr. Totaal. Vermeerdering door: a. geboorte 681 620 1301 b. vestiging 1834 2231 4065 Vermindering door 2515 2851 5366 a. overlijden 279 300 579 b. vertrek 1414 1869 3283 1693 2169 3862 V erschil tusschen de geheele vermeerdering en de geheele vermindering Bevolking op 31 December 1936 Aantal voltaokiem huwelijken 593 (r. j. 542). -Aantal ingeschreven echtscheidingen 43 (v. j. 30). M. 35.775 882 36.597 Vr. 37.837 682 38.519 Totaal. 73.612 1.504 75.116 Prinses Juliana en Prins Bernhard zijn gistermiddag te 3 uur in Innsbrück aangeko men. Ze werden door een groote menigte hartelijk toe gejuicht. Hotel-, café-, restaurantpersoneel: huis personeel 9, kellners 55, koks 10. Totaal 74 Houtbewerkers: beddenmakers 4, hout bewerkers 96, kistenmakers 6, kuipers 9, lijstenmakers 4. mandenmakers 2, meu belstoffeerders 18, meubelmakers 31. poli- toerders 2, ongesch. arbeiders 34. Totaal 206 Kleermakers: kleermakers 78. kappers 9 schoenmakers e. a. 13. Totaal 100. Land- en tuinarbeiders: bloemisten 41, landarbeiders 26. tuinlieden 39. warmoe- ziefs 13. ongesch. landarb. 10. Totaal 129. Metaalbewerkers: bankwerkers 111, blik- bewerkers 28, burgersmeden 49, electriciëns 56. gasfitters 15, gasmetermakers 4, instru mentmakers 5. isoleerders 8, kemmakers 3, kettingsmeden 27, klinkers 10, kopersla gers 2, lab. bedienden 2, lasschers 8, lood gieters 67, machinisten 22, metaalboorders 7, metaaldraaiers 12, metaalslijpers 5, me taalzagers 1, monteurs 20, pianostemmers 3, polijster 1, ponsers 5, rijwielherstellers 20. rijtuigschilders 4, scheepstimmerl. 8, sto- sers 23. tegenhouders 18, verw. monteurs 3 6, voorslaanders 9, voorwarmers 6, vul- caniseurs 1. vuurwerkers 3. wagenmakers 5 ijzcrwerkers 56, zandspuiters 4. zandvor- mers 3, ongesch. arbeiders 41. Totaal 693. Sigarenmakers: sigarenmakers 9. siga- rensorteerders 1, sigarenstrippers 1. To taal 11. Technici, opzichters: bedrijfsleiders 7, ingenieurs 4. technikers 7, teekenaars. opz. 18, werkmeesters 14. Totaal 50. Textielarbeiders: hekelaars 63, kaitoen- drukkers 243. kluwers e.a. 8, luikers 12, plaatsnijders 24, schrobbelaars 1. spinners 43. spoelers 3, staaldraaddraaiers 3, ster kers 2. strijkers 12, wevers 115. wolbewer kers 30, ongesch. textielarb. 60. Totaal 352 TransDortarbeiders: emballeurs 5, chauf feurs 152. exp. knechten 19. koetsiers 17, loopknechten 52. schippers 99, magazijn knechten 64, spoor- en trampersoneel 9, wakers 5. transportarbeiders 66, losse ar beiders 549. Totaal 1047. Typografen: boekbinders 26. boekdruk kers 14, fotografen 2. huln-vakarbeiders 5 ietterszetters 21. steendrukkers 2. Totaal 70 Voedinvsmiddelenarb.: bakkers 84, mo lenaars 1. ovenisten 5, slagers 55, suiker werkers 22, wijnkoopersnk. 10, zoutzteders 3, zuivelbereiders 2, ongesch. arb. fabr. 46. Totaal 228. Vrouwen: apothekersass. 1, kapsters 2, naaisters 16, maasters 1. winkeljuffrouwen 22. serveersters 3. buffetjuffrouwen 1, strijksters 3. linnenjuffrouwen 2, kantoor bedienden 35. verpleegters 2, teekenares- sen 1. bedrijf leidsters 1. onderwijzeressen 5. huisel. diensten 135, fabr. arbeidsters 51, kinderjuffrouwen 2. Totaal 283. Alg. totaal 5083, 3 Jan. 1936 4883, 3 Jan. 1935 3482. Ben. 37 ged. werkloozen. Op Donderdag 14 en 21 Jan. worden in het Leidsche Volkshuis twee zeer mooie avonden gegeven! De heer Arnold A. Bake zal aan de hand van eigen films vertellen over de Volksdans in Britsch-Indië, terwijl hij de Britsch-Indische Volksmuziek met zang zal toelichten. Het is een voorrecht dat de heer Bake, die te Londen woonachtig Is, beide avon den beschikbaar heeft willen stellen. Er wacht ons een zeer bijzonder genot. GEBOREN: Gustaaf Adolf, zn. van J. Zwart en J. Reitsma Margrietha, dr. van W. F. Koet en C. W. de Jong Anton, zn. van A. J. v. Vliet en H. Blaauw Jacob, zn. van J. J. Romijn en J. Spaanderman Christianus Hubertus. zn. van Th. v. d. Meer en J. M. A. Straathof Klaas Pieter, zn. van G. Jong kind en A. Maarsen Theodora, dr. van Q. C. Kamp en G. Heemskerk Johannes Henricus. zn. van J. Huizer en A. Kockel- koren Jacobus, zn. van M. Hartevelt en J, Neuteboom. Petrus Jacobus, Z. van P. J. den Hoed en H. Swint Elias Jacob, Z. van J. Phi- lipson en H. Simons Elisabeth, D. van F. Th. Stoeken en E. den Os Carel Christiaan. Z. van W. R. Wanrooij en M. C. J. v. Nahuijs Hendrika Geertruida, D. van P. Kraan en G. Schouten Hen drika Elisabeth Johanna, D. van H. van Vliet en E. Straathof Hendrik Albertus, Z. van H. A. Bonte en N. Piket Catha- rina Anna Agatha, D. van H. W. A. v. Dijk en M Jaschinski Johanna, D. van L. v. Breen en D- Brussen Abraham Jacobus, Z, van A. J. de Cler en J. C. Kooijman Grada, D. van H. J. Slik en C. Ravens- bergen Hendrik Coerrraad, Z. van Ph. de Nie en C. M. v. Malssen Wilhelmus Leonardus Philippus, Z, van W. L. Ph, v. Wijk en P. Smal. U zoudt zeker zelf kunnen sparen, als U zelf zeker gespaard zoadt blijven. Beter is het dus een levensverzekering te sluiten bij de BIJKANTOOR LEIDEN, BREESTRAAT 10a Telef. 302 - Na 6 uur 2479. 4877 (Ingez. Med.) DE ALGEMEENE TOESTAND. Gevaar in Marokko. Het Turksch-Fransche conflict. Voor den wereldoorlog heeft Marokko, zooals men zich zal herinneren, een groote rol gespeeld. Van Duitsehe zijde is toen immers getracht zich daar te nestelen, het geen in 1912 het ergste deed vreezen. Met groote moeite is toen het gevaar afgewend: Duitschland moest zich terugtrekken uit de Spaansche zone, zij het met tegenzin. Het werd voor keizer Wilhelm een echec. Zien wij thans een herhaling van wat toen mislukte? De berichten daaromtrent zijn inderdaad van zoodanigen aard men zie het 3e Blad dat, helaas, groote spanning is ingetreden. Vooral in Frankrijk heerscht groote ongerustheid en reeds is een eerste.stap bij de regeering van Burgos gedaan, waarin herinnerd wordt aan de Fransch-Spaansche regeling over Marokko, waarbij beslist verboden is, vreemde mili tairen daar te doen verblijven. De Fransche bladen verheelen bij hun commentaar op het begin der bezetting van Spaansch Marokko door de Duitschers niet den ernst van den toestand en de noodzaak voor Frankrijk een vastbesloten houding aan te nemen. Pertrinax schrijft in de „Echo de Paris", dat de onvergetelijke kruiser Pante voor Agadir zich aan ons in een anderen vorm voordoet. Duitschland ziet zich nuttige vooruitzichten openen door voet te zetten in Noord-Afrika. De riff-mijnen zijn het minste profijt van het avontuur. De actie op de stammen en de nieuwe pressies uitgeoefend in Frankrijk, zoowel in Marokko als in Algerije, brengt de kwestie der verdeeling der koloniën, welke door Schacht geëischt is, op het tapijt. De Fran sche Atlantische vloot vertrekt voor ma noeuvres naar de Afrikaansche kust, Dala- dier zou binnenkort de militaire strijd krachten in Marokko inspecteeren. Deze waarschuwingen zullen evenwel niet voldoende zijn. Slechts een Fransch-Britsche blokkade van Spanje en bezittingen, te land en ter zee. zou de schade kunnen beperken. d'Ormesson schrijft in de Figaro, dat het verluidt, dat contingenten Duitschers bin nenkort in het gebied van Larache zullen aankomen. Laten wij dan zonder stemver heffing. met vastbeslotenheid en zonder ruimte te laten voor eenige dubbelzinnig heid zeggen, dat een dergelijke gebeurtenis ontoelaatbaar zou zijn. De Fransch-Spaansche verdragen ten aanzien van Marokko zijn formeel. Dat onze regeering niet vreeze oo dit punt duidelijk en vastberaden te spreken. Het is er verzekerd van, alle Franschen achter zich te hebben. Mevrouw Tabouis schrijft in Oeuvre: De regeering heeft gisteren te Meiilla en Tetoean krachtig geprotesteerd hij de re geering van Burgos om deze laatste te her inneren aan de strikte naleving der verdra gen. In krachtige termen werd daarin een opsomming gegeven van de Duitsehe functionarissen, van de Duitsehe troepen in Marokko. En van de op illegale wijze aan gelegde versterkingen. De Fransche regee- ring heeft herinnerd aan het verdrag van 1912, dat uitdrukkelijk vermeldde, dat „Spanje zich er toe verbond, zelfs niet tijdelijk, eenig deel van Spaansch Marok- kaansch gebied af te staan." De Fransche troepen in de buurt van Fez zijn gewaarschuwd, dat de regeering infiltratie van Duitsehe troepen in ONDERTROUWD. M. A. Looijenstein, jm„ 23 J. en E. Spie renburg, jd„ 21 j. P. Zweistra, jm., 22 j. en H. v. Hooidonk, jd„ 19 j. B. Sjouke, jm. 34 j. en A. Gorree, jd. 24 j. A. den Os jm. 24 j. en S. M. Dam jd. 26 j. GEHUWD A. v. Eijgen. jm. en M. Franken, jd. H, S. v. Dam, jm. en J. Niehot, jd. OVERLEDEN: M. FakkelBekooij, vr,, 64 j. E. Luij- benStraver. vr., 50 j. W. C. Bekker— Verhoogt, wede., 60 j. J. Snuverink, zn.. 19 j. A. Lacourt, M. 57 j. W. Weijers, ongeh. M, 64 j. A. M. F. KosterDielwart, Wede. 76 j. A. C. de Haak, ongeh. Vr. 64 j. H. Sira, M, 63 j. W. v. d. Linden, M. 79 jaar. BINNENLAND. Den Haag wordt weer een gewone stad. (Binnenland, 3e Blad). Dagorder van luitenant-generaal RöclL Binnenland, 3e Blad). G. de Vries Lentsch Jr. zal het Prinselijk jacht bouwen. (Binnenland, 3e Blad). Willy den Ouden geslagen door Ragnhild' Hveger. (Sport, 4e Blad). BUITENLAND. Duitschers in Marokko! Groote ongerust heid in Frankrijk. Engeland achter Frankrijk. (3e Blad en Buitenl., Ie BI.). De begrooting der Ver. Staten voor 1937. (3e Blad). Nieuwe moeilijkheden in China. (Buiten land, le Blad). De Arabieren nemen deel aan de beraad slagingen der Koninklijke Commissie in Palestina. (Buitenland, le Blad). MEN ZIE „ONS KORT VERHAAL" IN HET. VIJFDE BLAD. ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. Wij hebben gemeend ook onze Kindercourant te moe ten aanvullen en verbeteren. Heden zal men deze voor het eerst in nieuwe samenstelling in onze courant zien opgeno men. Wij vestigen er nog de aan dacht op dat de Kindercourant voortaan geregeld des Zater dags zal verschijnen. Spaansch Marokko een aangelegenheid van buitengewoon belang acht. De „Populaire" schrijft, dat het lot der niet-inmenging in handen is der Fransche en Engelsche regeertng. Indien deze vast besloten zijn de eerbiediging der niet- inmenging te verzekeren, zullen Berlijn en Rome zwichten, de leuze moet zijn ..Spanje voor de Spanjaarden". Geen Italiaansche, Duitsehe of andere soldaat mag in Spanje of Marokko aan land gaan. Buitenlandsche militaire formaties moe ten worden teruggeroepen en het schier eiland verlaten. Het lijdt geen twijfel dat Frankrijk Duitschland niet als machthebbers in Marokko naast zich zal dulden en het weet zich daarbij gesteund door Engeland. Ceuta in handen der Duitschers zou toch beteekenen een direct gevaar voor Gibral tar en de beheersching van den toegang tot de Middellandsche Zee.. De gang van zaken zal Engeland nog meer dan totdusver aanzetten tot spoed, om te trachten een regeling voor de gan- sche Spaansche affaire te bewerkstelligen. Of deze echter nog mogelijk zal zijn.... Volgens den diplomatieken correspon dent van de „Daily Telegraph" zou de Britsche minister van buitenlandsche zaken Eden overwegen een conferentie voor te stellen van zes mogendheden, welke er naar zou moeten streven een plan op te stellen, dat door de niet-inmen- gingscommissie zou kunnen worden aan genomen. De zes mogendheden, welke bijzondere belangen hebben bij dit vraagstuk zouden op deze wijze sneller een uitbreiding der inmenging kunnen verhinderen. Ook het Turksch-Fransche geschil heeft Engeland's volle aandacht. Een billijke re geling in het kader van den Volkenbond zou te Londen worden toegejuicht, doch men wenscht niet, dat een dergelijke re geling zou berusten op de onafhankelijk heid van Alexandrette. Engeland zou een tweede Danzig niet kunnen dulden even-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1937 | | pagina 1