STEGE NANS
Spanje in het Engelsche
Lagerhuis
Spanje vóór en tijdens den
burgeroorlog
LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 2 December 1936
Derde Blad
No. 23525
jlsie Jaargang
Vrijwilligers voor beide partijen
Zitting van de Cortes
Uit het Engelsche Lagerhuis.
Een Nederlander in Andalusie oordeelt
LAND- EN TUINBOUW
De druk op Madrid.
Van beide zijden wordt in de uitgegeven
tommunlqué's slechts gewag gemaakt van
algeslagen aanvallenzulks na hardnek -
tige gevechten en natuurlijk met groote
Terliezen. De conclusie is: er ls niets ge
wijzigd!
De vreemde hulp.
Terwijl volgehouden wordt, dat te Cadix
van 3—6000 Duitschers voor Franco zijn
gearriveerd, wordt uit Barcelona de aan-
lomst gemeld van 500 vreemdelingen voor
steun aan de regeering.
Het Duitsche gezantschap te Londen
heeft gisteravond een officleele verklaring
gegeven, die ook te Berlijn zelf gepubli
ceerd Ls, dat er geen enkele Duitsche sol
daat in uniform op Spaanschen bodem ge
land is, en dat dit ook niet zal gebeuren.
Engeland zal zich dan ook niet met deze
kwestie bemoeien.
De correspondent van de ..Dally Mail" bij
de nationalisten bericht, dat kortgeleden
te Madrid 15.000 vreemdelingen zijn aan
gekomen om aan de zijde der regeerings-
troepen te strijden.
Tijdens de zitting van het Engelsche La
gerhuis en de debatten over het wetsont-
wero Inzake het vervoer van wapentuig,
verklaarde James, een der Brltsche afge-
raardigden, die een bezoek aan Spanje
trachten en die reeds is teruggekeerd, dat
ronder een interventie de oorlog in Span
je een doodelijke strijd zal worden, aange
zien elk der beide partijen vastbesloten is
de andere uit te roeien. Belde partijen heb
ben ontvangen en ontvangen nog een
enorme hoeveelheid steun uit het buiten
land en het conflict is reeds een interna
tionale burgeroorlog op Spaansch gebied
geworden. James voegde hieraan nog toe,
dat de z.g. internationale colonne een
prachtige strijdformatie is, welke Madrid
op het laatste oogenblik heeft gered.
In een brief aan Blum verzoekt de Fran-
Khe afgevaardigde Rollin de regeering, te
verbieden, dat Fransche onderdanen dienst
nemen in Spanje, op straffe van verlies
hunner nationaliteit. Rollin stelt de re
geering voor, van het Fransche staatsbur
gerschap vervallen te verklaren hen, die
!n de toekomst bij de Spaansche troepen
dienst nemen en hen, die na reeds dienst
te hebben genomen, hiervan niet binnen
een door de regeering te stellen termijn
rouden afzien.
Evacuatie van Bilbao.
Uit Bilbao wordt gemeld, dat alle perso
nen, die aan de Baskische regeering toe-
itemming hebben gevraagd om Bilbao te
verlaten, gisteren vergunning hebben ont
vangen om zich te Portegalette in te sche
pen aan boord van een Britschen torpedo
jager, die hen naar San Sebastian heeft
vervoerd.
10 December bijeenkomst van den
Volkenbondsraad.
Na overleg met den voorzitter van den
Volkenbondsraad, Edwards, den Chileen-
schen gezant te Londen, heeft de secreta
ris-generaal van den Volkenbond, Avenol,
ie leden van den raad bijeengeroepen voor
10 December, 17 uur, ter behandeling van
ie klacht der Spaansche regeering.
In den raad zal Frankrijk worden ver
tegenwoordigd door minister Delbos en
Engeland door minister Eden.
De Cortes bijeen.
De Cortes zijn te Valencia bijeengeko
men. Tijdens de zitting heeft Largo Ca-
ballero een rede uitgesproken, waarin hij
wees pp het internationale belang van de
erkenning van Franco door Italië en
Duitschland. Hij verklaarde:
„Getrouw aan zijn internationale ver
plichtingen heeft Spanje zich tot den
Volkenbond gewend en zal het naar
Genèvc gaan, uitsluitend in het belang
van den vrede. In Spanje woedt een
Europeesche oorlog. Wij zien een we-
reldcatastrophc naderen. Wij gaan
naar Genève om den Volkenbond te
waarschuwen voor het gevaar en ons
van de verantwoordelijkheid te bevrij
den.
van hun steun. Zij prezen den door Rus
land verleenden steun, brachten hulde aan
de verdedigers der republiek en gaven
uiting aan hun vastbeslotenheid tot het
einde te blijven strijden. De Cortes namen
vervolgens een motie van vertrouwen aan
en besloten een telegram te sturen aan
Herrlot, aan den Speaker van het Lager
huis, aan Mexico en Rusland, waarin zij
verklaren de verdediging van democratie
en vrede voort te zetten.
Met de kreet „Leve de Republiek" werd
de zitting gesloten.
In het Engelsche Lagerhuis is gister
middag de behandeling begonnen van het
wetsontwerp, waarbij het vervoer van
krijgstuig naar Spanje met Brltsche sche
pen wordt verboden.
De minister van handel verklaarde, dat
de Brltsche regeering niet de eenige is, die
een dergelijken maatregel neemt. Noor
wegen heeft eveneens het vervoer van
krijgstuig naar Spanje met schepen, die de
Noorsche vlag voeren, verboden.
Ik meen te weten, aldus de minister, dat
de Fransche regeering eveneens een maat
regel van dezen aard heeft overwogen, of
schoon de Brltsche regeering hieromtrent
niet over nadere gegevens beschikt.
Volgens Noel Baker, die namens de ar
beiders-oppositie het woord voerde, zal het
eenige gevolg van het wetsontwerp zijn,
„dat generaal Franco ten nadeele van de
regeering te Madrid wordt begunstigd,
aangezien de een voorraden zal blijven
ontvangen en de ander niet."
Baker besloot met de regeering te ver
zoeken te Genève aan te dringen op maat
regelen, waardoor de non-interventie ef
fectief wordt gemaakt.
Ook de minister van buitenlandsche
zaken, Eden, nam aan het debat deel en
legde daarbij de volgende verklaring af:
Geenerlei instructies zijn gegeven en zul
len ook niet gegeven worden door de admi
raliteit, om de schepen van de Dominions
in de Spaansche wateren niet te bescher
men en bijgevolg zal ieder schip van de
Dominions recht hebben op bescherming
van de zijde der Britsche marine. Geen
enkel schip van de Dominions, behalve
vrachtbooten, bevindt zich overigens min
der dan duizend mijlen van Spanje verwij
derd.
De Britsche regeering gaat niet van het
begin tot het eind en stap voor stap mee
met het volksfront in Frankrijk. Hoe kan
men dan ook zeggen, dat de politiek der
regeering geleid wordt door klassevooroor-
deelen?
De motieven van Groot-Brittannië en
Frankrijk zijn identiek, d.w.z. beide koes
teren den wensch, al het mogelijk te doen,
om te voorkomen, dat de Spaansche crisis
in een Internationaal conflict ontaardt.
Het is echter mogelijk, zeide Eden,
dat we in een of ander stadium van
het conflict de rechten van belligeren-
renten zullen moeten erkennen om
practische redenen van internationaal
belang.
De Britsche regeering had gehoopt, dat
het non-interventieverdrag trouw zou
worden nageleefd. De situatie zou dan ge
heel verschillend zijn geweest.
De huidige situatie is helaas het gevolg
van het feit, dat alle landen deze politiek
niet toepassen, zooals wij het doen.
Eden ontkende, dat het ingediende wets
ontwerp de nationalisten zou steunen.
Het Britsche volk, zeide de minister,
wenscht door een zoo rechtvaardig en zoo
onpartijdig mogelijke politiek te volgen,
alles te doen om incidenten te vermijden,
waarbij Groot-Brittannië zou kunnen
worden betrokken.
De Fransche regeering wenscht even
vurig als wij deze incidenten te vermijden.
Zij neemt bepaalde maatregelen van soort
gelijken aard, om te beletten, dat Fransche
schepen wapenen vervoeren met bestem
ming naar Spanje. De Noorsche regeering,
die veel linkscher staat dan de Britsche
Labour-oppositie, heeft reeds soortgelijke
maatregelen getroffen. Ik ben zeer zeker
bereid, aldus Eden, andere regeeringen
hieromtrent te polsen.
De minister herinnerde er voorts aan,
dat de tegen Portugal ingebrachte be
schuldigingen na ingesteld onderzoek vol
gens de eenstemmige opvatting van de
non-interventie-commissie met uitzonde
ring van den vertegenwoordiger van sovjet-
Rusland in geen enkel geval bewezen zijn.
Wij hebben bewijzen ontvangen, zeide
Eden, van zekere overtredingen van het
accoord door bepaalde landen, maar geen
enkel bewijs tegen Portugal. Wij hebben
bovendien van tijd tot tijd inlichtingen
ingewonnen en bij elke gelegenheid heb
ben we ons in verband hiermede in tele
grafische verbinding gesteld met den Brit
schen gezant. Nog hedenmorgen heb ik
zulks gedaan, doch de gezant zeide mij. dat
er geen enkel bewijs was van schending
van het non-interventie-accoord door
Portugal.
Eden merkte in het voorbijgaan op, dat
de Fransche regeering het nietinmengings-
verdrag zeer trouw had nageleefd en zeide
voorts, zonder bewijzen niet te kunnen
aannemen, dat Portugal zulks niet gedaan
had.
Geen enkel land, zoo ging de minister
voort, heeft, de politiek van noninterventie
r-,- npvozezd. en de Britsche regeering is
dan ook niet van plan, om het eerst de
.3 daad te stellen, die een opzegging
van de noninterventie-overeenkomst zijn
SOU.
Wij zijn van meening, aldus de
minister, dat dit de juiste politiek is
in het belang van Europa en van den
vrede. Dit beteekent echter nog niet,
dat wij voldaan zijn over de wijze
waarop het accoord functionneert. Het
wordt niet nageleefd zooals het zou
moeten en de landen, die het niet
strikt naleven, stellen zich aan ernstige
gevaren bloot en dienen allerminst de
handhaving van den vrede in Europa.
Bovendien maken zij het ons veel moei
lijker deel te nemen aan een effectieve
internationale samenwerking in de
toekomst.
De huidige toestand is niet bevredigend
en de Britsche vertegenwoordiger in de
non-interventie-commissie zal duidelijk
onze ongerustheid en onze bezorgdheid
hierover uiteenzetten. Op ons allen rust de
zware verantwoordelijkheid, de overeen
komst, die wij hebben goedgekeurd, streng
na te leven.
Eden zette vervolgens uiteen, dat het
zenden van vrijwilligers naar de eene
of andere partij op het oogenblik wel
iswaar geen schending beteekent van
het non-intcrventieverdrag, doch dat,
naar zijn meening, het verdrag zulks
zou moeten verbieden, en dat het be
slist niet in orde is, dat vrijwilligers
van welk land dan ook aan den strijd
in Spanje deelnemen. Wij stellen ons
voor, zeide de minister, dat deze kwestie
eveneens door onzen vertegenwoordiger
in de niet-inmengingscommissie te
berde zal worden gebracht
Met kracht wees Eden de beschuldigin
gen van de hand, dat de Britsche regeering
sympathie had voor de nationalisten. Wij
hebben de huidige politiek aanvaard, zeide
hij, wijl zij naar onze meeningen de beste
politiek is in het belang van den Europee-
schen vrede. Het is onze taak niet, den
toestand uit Spaansch oogpunt te beoor-
deelen, doch uit Britsch oogpunt.
Eden herinnerde tenslotte aan de huma
nitaire rol die Groot-Brittannië in Spanje
heeft gespeeld en besloot met de verkla
ring, dat zich mogelijk nog een gelegenheid
voordoet, om meer te doen. Wij zullen deze
gelegenheid met laten voorbijgaan, zeide
hij, en wij zullen het meest geschikt zijn
wegens de strikte neutraliteit die wij heb
ben in acht genomen, om alle mogelijke
hulp te verleenen, teneinde aan Spanje
den vrede terug te geven,
i Verschillende amendementen der opposi
tie werden na langdurige besprekingen
verworpen. Tenslotte kwam een compromis
tot stand, waarbij de regeering er in
toestemde de termen van het ontwerp
aldus te wijzigen, dat geen munitie, be
stemd voor Spaansch gebied of aangren
zende territoriale wateren met Britsche
schepen zal worden vervoerd.
'tl 3.
Het ontwerp werd tenslotte met 182
tegen 88 stemmen in derde lezing aan
genomen en doorgezonden naar het
Hoogerhuis dat het vandaag in be
handeling zal nemen.
In winkels
met ons
raambiljet
3149
(Ingez. Med.)
ONTWIKKELING VAN DEN BODEM
CULTUUR IN HAARLEMMERMEER.
II.
De militaire opstand breekt uit.
Daarop brak, den 20en Juli, overal tege
lijk de militaire opstand uit. Het gevoel
van absolute machteloosheid om orde te
scheppen, versterkt door de vroegere re
geering van een groote rechtsche meerder
heid onder Gil Robles, verzekerde dezen
militairen van de sympathie van een groot
deel van het volk.
De opstand mislukte in verreweg de
meeste belangrijke centra. Overal vond
men tegenover zich de zwaargewapende
arbeiders der syndicaten. De regeering
blijkt ingelicht geweest te zijn en de syn
dicaten waren voorbereid op hun revolutie.
De meer bekende generaals als Goded in
Barcelona, werden gefusilleerd, Canjurjo
kwam om het leven. In Madrid ontbrak de
sterke leiding van een Calvo Sotelo, die
wellicht den burgeroorlog had weten te
te voorkomen. Op de vloot werd het con
signe „officieren over boord" bijna een
parig uitgevoerd. Het beste slaagden de
militairen in Burgos en omgeving en zij
konden daar direct groote troepen vrijwil
ligers wapenen. In Sevilla slaagde men
door den persoonlijken moed en het fabel
achtig geluk van Queipo de Llano, een feit
dat op de geloovige Andalusiërs een ge
weldigen indruk heeft gemaakt. Met ze
ventig man werd Sevilla bezet. Door de
wapens uit de kazernes uit te reiken aan
fascistische en andere vrijwilligers, was in
een paar dagen de orde hersteld, vooral
omdat de „roode" troepen in de buiten
wijken aan het plunderen sloegen en geen
enkel bevel hunner leiders meer uitvoer
den. Zelfs midden in de stad werd gebruik
gemaakt van de artillerie. Reeds den 27en
Juli was de geheele provincie veroverd en
stroomden duizenden vrijwilligers toe.
Op het platteland.
Het lijkt mij goed om even te schetsen
hoe het onze omgeving is gegaan. In ons
dorp in Andalusië waren den 21en het ge
meentehuis en andere gebouwen bezet
door circa 400 gewapende arbeiders. De
rest der bevolking was ongewapend en
werd gebrandschat. Zelfs wij vreemdelin
gen werden bezocht, maar pas den 25en
sloeg men aan het plunderen en werden
de kerk en andere gebouwen vernield.
Dien dag werd ook bekend dat de voor
genomen terechtstellingen, volgens lijsten
van het syndicaat, direct zouden plaats
hebben. Deze lijsten zijn gevonden en wer
den in andere dorpen uitgevoerd. De troe
pen, enkele marechaussees en fascistische
vrijwilligers, waren dien dag voortgerukt
tot Hinojos, op tien K.M. afstand en zou
den daar den nacht overblijven. De zoon
van een wijnhandelaar kon te paard uit
het dorp breken en smeekte in Hinojos om
hulp. Dertig vrijwilligers, voornamelijk
menschen die vrienden of familie in ons
dorp hadden, zijn toen spoorslags te hulp
gekomen. Den 26en is door hen het dorp
schoongeveegd, waarbij wederom bleek dat
de arbeiders, zonder militaire leiding, bijna
geen verzet konden plegen. Dien morgen
werd ook een gepantserde auto die van de
andere zijde het dorp naderde, tegenge
houden. doordat de rooden zelf het verkeer
belemmerd hadden door het vellen van
boomen langs de wegen. Men had zoo
doende de gelegenheid van zeer nabij met
enkele jachtgeweren den chauffeur en an
dere inzittenden neer te schieten. Het dorp
is zoodoende aan het ergste ontsnapt. In
La Palma echter, waar de troepen een dag
Een lTuittuin te Hoofddorp.
rn vroeger jaren heerschte onder de
landbouwers de gedachte dat de gronden in
Haarlemmermeer voor den aanleg van
boomgaarden niet geschikt waren, hetgeen
er toe geleid zou hebben, dat aanplanting
daarvan is achterwege gelaten.
Deze meening is in zooverre onjuist ge
bleken. dat op de boerderij van den heer
S. W. de Clercq, gelegen langs den Lisser-
weg nabij het dorp Abbenes enkele jaren
geleden de fruitplantage is aangebracht,
waarbij de ervaring is opgedaan, dat de
grondgesteldheid voor den groei uitnemend
geschikt is en de opbrengsten van de
vruchtboomen alleszins bevredigend.
In den loon der laatste jaren is er onder
de akkerbouwers meermalen verandering
gekomen in de keuze omtrent de teelt van
de gewassen op hun landerijen en het is
alleszins begrijpelijk, dat geprobeerd wordt
de rendabiliteit van de bedrijven te ver-
hoogen.
Door menschen, die er verstand van heb
ben en op dit gebied ervaring hebben op
gedaan, wordt in onzen tijd met groote
stelligheid beweerd, dat de bodemgesteld
heid in Haarlemmermeer zeer zeker ge
schikt is om met succes boomgaarden aan
te leggen en den fruitteelt te beoefenen
De leden van den economisch-technolo-
gischen dienst, welke in opdracht van de
provinciale staten van Noordholland werk
zaam is, om de tuinbouwcultuur in het
algemeen te bevorderen, zijn ook de mee
ning toegedaan, dat op kleigronden met
fruitteelt hoogere opbrengsten kunnen
worden verkregen dan met den teelt van
graansoorten, vlas of handelsgewassen.
De commissie heeft verleden jaar op een
gedeelte van een drooggemaakte polder
onder de. gemeente Hpendam een proef
bedrijf voor fruitteelt ingericht om te zien,
in hoeverre op laag veengrond bevredigen
de resultaten zouden kunnen worden ver
kregen en zij is naar wij thans ver
nemen van oordeel, dat daarnaast ook
een demonstratiebedrijf op kleigrond ge-
wenscht is, waarvoor zij het oog heeft
laten vallen op enkele perceelen grond, ge
legen langs het gemeentelijk sportterrein
te Hoofddorp.
De proeftuin kan worden vereenigd met
een wandelpark, hetwelk de gemeente
Haarlemmermeer voornemens is daar ter
plaatse in te richten, zoodat proeftuin met
wandelpark een fraai geheel beloven te
vormen.
Ook staat vast, dat een goede verzorging
van een model-boomgaard od een opper
vlakte van ongeveer 7 hectaren veel ar
beidskrachten zal vragen, zoodat hij voor
het geheele jaar beteekenis.heeft als mid
del voor werkverruiming.
Alles bij elkaar genomen mag worden
verwacht, dat deze frulttuin in Hoofddorp
in de naaste toekomst van invloed zal zijn
op de ontwikkeling van de bodemcultuur
in dit polderland.
Een gelukkige omstandigheid is wel, dat
de landbouwwinterschool in Hoofddorn en
de tuinbouwschool in Aalsmeer zon d'cht
bij d-ze practische leerschool gelegen zijn,
zoodat de leerlingen van deze scholen wel
op goedkoope en gemakkelijke wijze, zullen
kunnen profiteeren van hetgeen er op
zoo'n tujn te ieeren valt.
later kwamen, zijn zeer veel rechtschen
afgemaakt en veelal op gruwelijke wijze.
Verschillenden van hen kenden wij persoon
lijk. Over hun aantal en over dat van de
latere terechtstellingen zijn geen betrouw
bare cijfers bekend.
Het werk hervat.
Den 28sten waren wij weer aan het werk
en enkele dagen daarna was overal in de
omgeving de arbeid hervat. De naar Por
tugal uitgeweken werkgevers werden te
ruggeroepen op straffe van verbeurdver
klaring hunner goederen. De banken be
taalden weer uit. Voor bedragen van meer
dan 1500 Pes. per maand moet een ver
klaring door den militairen gouverneur
van de provincie afgegeven worden.
Midden Augustus was ook het veld weer
veilig, volkomen afgezocht, slechts in de
berglanden zwerven nog eenige despe
rado's.
De stemming is nu buitengewoon en
thousiast en optimistisch, vooral nu de be
richten binnenkomen dat de troepen Ma
drid binnendringen.
Uit de zeer groote en talrijke schenkin
gen, ook in goud, ziet men hoe rijk dit
land feitelijk is. Onze arbeiders werken
per dag een uur langer en dragen de ver
dienste daarvan af aan het leger. Dit is
geheel vrijwillig en geschiedt op vele plaat
sen. In alle mij bekende families, ook in
Sevilla, zijn alle zoons boven de vijftien
jaar in het leger, of doen zij dienst bij de
Falange, fascistische organisatie voor po
litiedienst, enz.
De economische verzorging der bezette
gebieden is goed geregeld en men moet
respect hebben voor de leiders die dit
moeilijke vraagstuk verzorgen. In Sevilla
is vrijwel alles tegen de oude prijzen be
schikbaar. De ravitailleering van het leger
is uitmuntend en loopt zonder eenige ver
gissing. De salarissen der Staats- en an
dere ambtenaren worden geregeld uitbe
taald.
Wat de buitenlandsche handel betreft,
zoo is de invoer van oorlogsmateriaal ge
weldig groot. De regeering betrekt van
Rusland en Frankrijk, het leger van Italië
en Duitschland en de daarbij afgesloten
contracten zullen natuurlijk de toekom
stige handelspolitiek bepalen. Merkwaardig
groot is het aantal Russen en Franschen,
dat aan de zijde der regeering vecht. Het
vreemdenlegioen telt veel Duitschers, naar
men zegt, maar in hoofdzaak zijn dat Duit
schers die hier al waren en partij kozen
tegen het Marxisme. Trouwens in Barce
lona vechten eveneens Duitschers aan de
andere zijde.
Twee principes worden uitgevochten.
Men gevoelt dat hier twee principes
worden uitgevochten. Nergens hebben de
gematigde middenpartijen haar leiding
kunnen handhaven Het gaat tusschen de
beide uitersten, tusschen Franco en Largo
Caballero. En wie in dit land de eindelooze
ellende gezien heeft van alle politiek, of
die nu Socialisme heette of Katholicisme
of rechts of links, het doet er niet toe wat,
die zal onwillekeurig partij kiezen, al heeft
hij in zijn vaderland nog wel een politieke
overtuiging. Het waarschuwend woord van
den Spaanschen filosoof voor enkele ja
ren geschreven, Ortega in zijn Revolucion
de las Mases, is wel zeer duidelijk bewaar
heid geworden. Het collectieve egoisme
leidt de horden tot een wild uitleven der
laagste instincten. Ortega bedolt met zijn
„Massa" niet het proletariaat. Men leze
zijn boek, dat in het Hollandsch vertaald
is. „De opstand der horde".
Van zakelijke zijde hoor ik dat Franco
zijn menschen goed weet te kiezen. Hij
treedt niet zoo op den voorgrond, maar-
schijnt zelf de geheele tactiek van 't leger
te leiden. In de plaatsen, die genomen wor
den, wordt steeds een uitweg gelaten voor
vluchtelingen. Zoo ook nu in Madrid. Zijn
artillerie komt slechts in hoogstdringende
gevallen in werking op steden of dorpen,
zooals b.v. bij Irun. Hij schijnt een goed
diplomaat te zijn.
Miltaire diclatuiir van 30 jaar
verwacht.
Men verwacht een militaire dictatuur
voor den tijd van dertig jaar, totdat de
haat gekoeld zal zijn.
De Kerk steunt de beweging en zal na
de overwinning niet opnieuw in de fout
vervallen, te conservatief te willen zijn.
Hoogstwaarschijnlijk heeft de monarchie
geen kans op herstel, maar er zijn groote
groepen, die haar terug willen hebben, als
b.v. de Requetés, een soort Stahlhelm en
de Carlisten in het Noorden.
Voorspellingen zijn intusschen weinig
waard in een land als hier. waar men
steeds voor verrassingen komt te staan.
Wij hebben in deze acht jaren daarvan al
heel wat gezien.
Hier achter het front is het intusschen
duidelijk dat er goede orde heerscht en dat
er met groot enthousiasme gewerkt wordt
en op een wijze die wij hier niet gewoon
waren, n.l. doelbewust en krachtig geleid.
Het land zal zich m.i. in zeer korten tijd
herstellen. Het heeft rijke hulpbronnen, 'n
intelligente bevolking en zeef zeker de
medewerking van landen die daardoor hun
eigen handel kunnen verbeteren.
Mij lijkt de overwinning der militai
ren verzekerd, ofschoon het nog lang
kan duren. De a.s. val van- Madrid be
hoeft nog niet het einde te zijn van
dezen gruwelijken burgeroorlog, maar
wij hier hebben het vertrouwen dat de
overwinning zeker is. Ik zelf heb lang
getwijfeld, maar ben daar nu ook rus
tig op. Het volk ziet overal in dat er
geen andere keus meer is dan tusschen
de dictatuur en de anarchistische wan
orde en volledigen ondergang. Daarbij
zwijgen alle politieke inzichten,
