Een landgenoot
als vrijwilliger in Spanje
S€oom'$ cOrwöt
LEIDSCH DAGBLAD Derde Blad
Denderdag 12 November 19j|
De strijd in Spanje
IIÏÏIRE^
LAND- EN TUINBOUW
Wat hij beleefde als miliciano
Geen verlaging van
monopolierechten op granen
FINANCIEN
(IIN/T EN
ra.
Ontwaken aan bet front.
„Vlug opschieten, het ls zoo licht en ons
meloenellandje ligt open naar de zijde van
den vijand. Breng eens leven In dat hoopje
dekens. WH hij niet opstaan? Por hem in
zijn rug".
Wij zijn allen wakker. Vlug schoenen aan
trekken en wegslippen achter een heuveltje.
„Zoo vroeg zullen zij toch niet beginnen?"
..Moet Je eens opletten".
Nauwelijks ls de zon boven de heuvels
Terschenen, of het lieve leven begint. Een
machinegeweer van de fascisten ratelt zijn
korte knallen door den prillen morgen
Waar een onbeschut lichaam zich vertoont
fluiten de kogels door de lucht. Je beseft
bij de eerste kennismaking met de rauwe
werkelijkheid nog niet direct, dat dit ge
vaar oplevert. Het ls alles onwezenlijk. Tot
je wreed uit den droom geholpen wordt door
c-en paar kogels, die met een nijdig gesis
over je hoofd vliegen en in een boom slaan
Jongens, wat een gat in dat hout. Onthutst
veronderstel Je dat zoo'n lood in Je lichaam
had kunnen komen. Denk daar echter maar
niet aan. De zorg voor eigen lijfsbehoud
wekt direct moorddadige gedachten
„Zijn alle geweren geladen?" Ja", klinkt
het. „Kom dan mee"!
Onze commandant brengt ons naar een
bedekten weg, waar wij veilig liggen voor
vijandelijk vuur, zoolang wij onze hoofden
niet boven de toppen van de heuvels uit
steken.
„Hier kunnen Jullie aan de geluiden wen
nen". troost hij gemoedelijk. Van onze
plaats hebben wij een duidelijk zicht over
het gevechtsterrein Vlak achter ons ligt
het dorpje Olias Vooruit. 1500 Meter verder
is het gehucht Bargas, in fascistische han
den.
Tusschen de twee dorpjes ls een vallei,
met hier en daar heuvelruggetjes. Overal
verspreid olijvengaarden. Een mooi opera-
tieveld. De roode troepen zijn vandaag de
aanvallers. Duizenden „mllUclanos" trek
ken langs verschillende wegen op Bargas
aan. Wij kunnen hen goed zien. Op een
kippenrijtje achter een heuveltje sluipen zU
voort. Dan in een breed frpnt rennen zij
over een open stuk terrein. Wat een solda
ten! Is zoo'n menschenmassa tegen te hou
den? De machinegeweren knetteren. Onze
artillerie komt in actie. Boemeven la
ter in het vijandelijk kamp een rookpluim
die uit den grond opschiet. Vier stukken
hebben wij. Niet alle granaten ontploffen:
uit vier schoten gemiddeld drie rookplui
men. Ketsmidden in den kerktoren. Er
gaapt een rond gat. Een zuil rook, ver
mengd met aarde stijgt op. Twee uur duurt
het bombardement. De kerk lijkt een zeef,
maar staat nog overeind. Zouden de fas
cisten hier geen artillerie hebben? Vreemd
stil is het nu. Het afgaan van geweren hoor
je niet meer, zoo wen je aan dat geluid.
Onze troepen rukken verder op. Zij zijn
halverwege, nog een vierhonderd meter van
de fascistische linie verwijderd. „Vliegtui
gen!" gilt er verderop één. Door het lawaai
hadden wij ze niet hooren aankomen. In
derdaad zes stippen teekenen zich tegen de
blauwe lucht af. Zijn ze van ons? „Dek
ken!" Allen glijden den heuvel af. Zoeken
zoo goed mogelijk een schuilplaats. Ik heb
een kijker, maar er ls niets te zien. Plotse
ling dalen drie jagers met groote snelheid.
Zij hebben roode cirkels op de vleugels.
„Hoera! Het zijn de onzen". Op duizend
meter blijven de vogels onder groote be
langstelling van onze Jongens rondcir
kelen boven Bargas. Een paar luchtafweer -
kanonnen van de fascisten komen dreu
nend in actie. Hoog in de lucht geven witte
rookpluimpjes aan, waar de granaten ge
barsten zijn. Het lijkt of de hel op aarde
losgebroken is. De ontploffingen van de
vliegtuigbommen doen de geheele vallei
trillen. Boem.... boemboemde
helft van het vijandelijke dorp is onzicht
baar door rook- en zandwolken. Eén bom
schijnt een stelling getroffen te hebben.
Wij zien vijandelijke soldaten rennen en
zich laten vallen: Mooren, zwarten zijn
onze vijanden. Onze soldaten aarzelen niet.
Zij vuren, of hun leven er van afhangt op
ieder zichtbaar stukje mensch. Dan treedt
er weer een onwezenlijke stilte in. Het zand
drijft weg, de vliegtuigen cirkelen weer on
bereikbaar hoog ln de lucht. Onze kanon
nen worden achter d£ vrachtauto's gehaakt
en rijden weg. De munitie ls verschoten. De
infanterie moet nu de rest doen. Wij
mijn bataljon zullen daarbij helpen en
langs den hoofweg oprukken. „Batallon de
Hierro", ijzeren garde, dat ls werk voor jul
lie! Wij hebben het idee, dat we sterker zijn
dan de vijand: dat geeft moed. In een gan-
zenrijtje hollen wij over een open stuk ter
rein en komen op den hoofdweg naar Tole
do. Hij ls breed, aan weerszijden staan hoo
rnen en een driemeter hooge borstwering.
Onder de boomen loopt een droge sloot.
Vijfhonderd meter zijn wij reeds van Olias
verwijderd. Alles gaat gesmeerd. Nu kruist
een weg naar Bargas onzen baan Het punt
ligt open naar den vijand Het ls of de fas
cisten hierop gewacht hebben. Twintig roe
den zijn den weg overgestoken. Wij hooren
een langgerekten fluittoon en een hevigen
slag. Een granaat springt boven den vier
sprong. Een richtingbord van zwaar ijzer
buigt als een draadje. Op den weg liggen
getroffen soldaten stil. Beduusd kleven wij
aan den grond Vier granaten ontploffen
boven onze hoofden Eén slaat een diep gat
in den grond. Dan klinkt er een comman
do: „Voort!". De grootste durvers vliegen
de kruising over. De anderen volgen, niet
allen Er liggen er reeds roerloos tegen den
grond. Eén schreeuwt: „Madre" imoeder).
Iemand duwt hem een prop watten tegen
het onderlijf. „Voort". Het laden en richten
van de kanonnen duurt luttele seconden.
D'e moeten wij uitbuiten. Zoodra wij het
gesis hooren. duiken wij in de drooge sloor
en laten de projectielen over onze hoofden
razen. Het lijkt sems of de heele weg in de
lucht wil vliegen. Een granaat barst vlak
boven mijn hoofd. Een jongen, die een
meter verder ligt springt omhoog. Een
scherf vloog hem in den nek. Van achter
er ln. van voren er uit. Zijn heele borst ziet
reeds rood van het bloed. „Help"! „Ja.
wie?" Ik sleep hem een eind terug Een
Roode Kruisman kruipt uit het stof van de
droge sloot, maar duikt weer weg. „Help
dan kerel". HIJ fluit. MUn makker wordt
mU afgenomen. HU ligt reeds op een bran
card. Bloed stroomt uit zUn mond. Verder
maar weer. Vallen, rennen, roerloos ln de
sloot liggen, rennen WU zUn, waar wij we
zen moeten. „Over de borstwering?" klinkt
het. Tak, takketak. Ik durf niet, maar zie
een paar meter verder mUn commandant
erover vliegen. Een. twee. Ik spring in
de diepte. Tak. tak, tak, tak. De miliclanos
springen. De meesten komen goed terecht
De bovenop aarzelen, hoeven niet meer te
springen. Nu ligt de vallei open voor ons
WU zien vanwaar op ons geschoten wordt.
Een dik uur duurt dat zoo voort. Geweren
laden, richten, vuren. Je went nu heelemaal
aan dat geluid Weer klinkt de kreet „Vlieg
tuigen". Angstig dicht bU zün zU reeds.
Zwarte vlekken op de vleugels. Fascisten I
Waar moeten wg heen op dit open terrein.
Vluchten naar de olUvengaard? Die is te
ver weg. Vijf jagers en evenveel zware
Junckers zweven op ons af. De jachtvlieg
tuigen vliegen over ons heen. Het lijkt of
er zilverpapier uit de bommenwerpers valt.
Het is geen zilverpapier Het worden zwarte
stippen, die omlaag Uien. WU vuren op de
vliegtuigen met onze geweren. Het deert ze
niet De eerste bommen komen op den
grond. De aarde rondom mU wordt open
gereten. Kullen van twee meter diepte ont
staan. Kleine heuveltjes met menschen
worden weggeblazen. De vijf bommenwer
pers zUn over ons heen. De jachtvliegtuigen
dalen, zwiepen het terrein met hun ma
chinegeweren. „Terug, terug!" Als bezete
nen rennen wg naar de heuvel achter ons.
EndelUk zUn wU weer bU den hoofdweg. De
vliegtuigen blgven boven ons. WU vluchten
onder de boomen om onzichtbaar te zUn.
Van boom tot boom springen wnj. Wij ko
men weer in Olias. Van alle kanten vluch
ten onze soldaten. ZU komen over het land
aanhollen en loopen langs den hoofdweg in
de richting Madrid. De vliegtuigen blUven
ons vergezellen. Deq grooten weg bombar
deeren zij niet. Dien moeten zU misschien
zelf eerstdaags gebruiken. Naast den weg
vallen hier en daar bommen. Zes kilometer
vluchten wij. Daar kruist een spoorbaan
den weg. Bij onze komst gaat een pantser-
trein de richting van het front in om den
terugtocht van de anderen te dekken. Het
begint reeds donker te worden. Vracht
auto's met soldaten komen uit de richting
Madrid om te redden, wat er nog te red
den valt. WU kunnen daar niets meer aan
helpen. Het perron is weldra bezaaid met
menschen, die door moeheid overmand
schots en scheef op den steenen vloer lig
gen. Wij zullen hier blijven slapen als wij
door de fascisten met rust gelaten worden.
De eerste dag aan het front is achter den
rug.
Minister Deckers zet zijn
standpunt uiteen.
I
Het comité van Graanhandelaren en
ccnlge andere organisaties op het gebied
van den graanhandel te Rotterdam, heb
ben op 5 en 10 October adressen gezonden
aan den minister van Landbouw en Vls-
scheril betreffende de verlaging der mo
nopolierechten op granen.
Op deze adressen is thans een antwoord
gekomen van den minister, waarin deze
zegt, dat lllj niet aan het verzoek kan vol
doen om een verlaging der monopoliehef
fingen te bevorderen Het spüt den minis
ter bUzonder, dat zich in den graanhandel
het gerucht heeft verspreid, dal binnen
kort, ten gevolge van de depreciatie van
den gulden een verlaging van de mono-
polieheffingen tegemoet kan worden gezien
Om evenwel de voorraadvorming ln
Nederland te bevorderen en elke on
gerustheid ter zake weg te nemen,
heeft de minister een beschikking doen
voorbereiden, waarbg bepaald zal wor
den, dat aan daarin aanecwczen im
porteurs bij eventueele verlaging van
monopolieheffingen en/of Vitaprijs
restitutie zal worden verleend over de
ingeklaarde, in Nederland aanwezige
voorraden, in eigendom toebehoorende
aan bovengenoemde belanghebbenden.
In zijn uitvoerigen brief zegt de minister
voorts, dat de monopolieheffingen, zg het
op beperkte schaal, het mogelUk maken
eenige vereenvoudiging te bereiken. De
minister wUst dan op het doen vervallen
van den toeslag op gerst, en hli zegt, dat
het bij eenige verder voortgaande stijging
misschien mogelgk is op dezen weg ver
der te gaan. Het is absoluut noodzakelUk,
zoo zegt de minister, dat het Landbouw
crisisfonds over voldoende middelen blUft
beschikken om die takken van het be-
drgf die in moeilijkheden verkeeren te
kunnen blUven steunen. Verlaging van
monopolieheffing zou het eerstgenoemde
doel niet doen bereiken. Anderzijds zou het
een zeer ernstige aderlating beteekenen
voor het landbouwcrlsisfondr
Het is dan ook mUn meening. aldus de
minister, dat de monopolieheffingen als
ten Integreerend deel van de landbouw-
crislspolitiek ln stand zullen moeten
biljven
De minister betoogt verder, dat men kan
zeggen, dat indien niet van overheidswege
op zoo krachtige wijze de landbouwexport
ware gesteund dc import van voedermid
delen. dus ook van granen, een met den
'egenwoordlgen niet te vergelUken ach
teruitgang zou hebben doorgemaakt, in-
aien er al van dezen import nog iets ware
overgebleven. Hoewel het doel van de
lundbouwcrislspolitiek niet is geweest den
import van granen tc steunen, heeft zij
dit in haar gevolgen niet minder gedaan,
dan wanneer rij er speciaal op ware ge
richt.
Zonder eenigen twijfel ware tUdelUk
misschien eenige verlaging van productie
kosten te bereiken door een verlaging der
monopolieheffingen
Zouden dan de land- en tuinbouw niet
in moeiUjkheden komen dan zou het nood
zakelUk zUn op andere artikelen dan voe-
oergranen, en dat zouden dan consump
tieartikelen zUn. heffingen te leggen, die
voor het publiek ulteindelUk geen beter,
misschien eerder een slechter resultaat
zouden beteekenen.
Om evenwel de direct nadeellge gevol
gen van de depreciatie ten aanzien van
eenige der eerste levensbehoeften te voor
komen, zgn, aldus de brief van den minis
ter, de U ook bekende maatregelen geno
men, om de bloem- en meelprijzen niet te
doen stUgen, welke maatregelen op zich
zelf meer effect sorteeren en beter ln staat
zgn de prgzen op peil te houden dan de
verlaging van monopolieheffingen dit zou
kunnen
Er zUn verscheidene maatregelen ge
troffen die hebben doen zien. dat het ook
op andere wgze dan door een verlaging der
monopolieheffingen mogelijk is. het door
adressanten gewenschte doel. namelijk
voorkoming van de stijging van de kosten
van het levensonderhoud te bereiken.
DE BESTRIJDING VAN DEN
COLORADOKEVER.
1123
<lngez Med.)
Geen verandering bij Madrid.
FeitelUk is bg Madrid geen wijziging in
den toestand ingetreden. Sevilla tracht den
stilstand in de vorderingen aldus te ver
klaren:
Met betrekking tot het trage tempo
waarin de bezetting van Madrid geschiedt,
dient verklaard, dat dit normaal ls. gezien
de uitgestrektheid van de stad.
Het is een gevolg van de noodzakelgk-
heid eener voorzichtige actie en eener on-
berlspelUke organisatie der achterwaart-
sche verbindingen. Bovendien bieden de
regeeringstroepen, die hun laatste kaart
uitspelen, wanhopig tegenstand, doch hun
spel kan als verloren worden beschouwd.
Vanuit hun stellingen voor Madrid kun
nen de rechtschen de anarchie in de stad
zien. Groote branden breken in het cen
trum van de stad uit. Deze wgken liggen
niet onder het vuur van de artillerie der
rechtschen, zoodat „het voor ons niet mo
gelUk is de stad met zoo weinig mogelijk
schade te veroveren", schrUft het hoofd
kwartier verder.
De bUzondere correspondent van Havas
bij het leger der nationalisten deelt mede,
dat het front thans schUnt te zijn vast
gesteld op den rechteroever van de Man-
zanares, de linkervleugel is tot de grens
van de hoofdstad genaderd. De Manzanares
schUnt de basis ie moeten worden van
verdere actie, welke beslissend moet zUn.
De operaties schijnen zich gisteren be
perkt te hebben tot een druk op de vleu
gels, links om de stellingen te verbeteren
en rechts om de versterkingen van den
vgand aan den linkeroever van de Man
zanares voor El Cerro en Los Angeles te
vernietigen.
De regeering te Valencia.
De regeering heeft zich te Valencia ge
ïnstalleerd. President Largo Caballero heeft
zUn intrek genomen in het paleis van den
markies de Benicarlo. Het ministerie van
buitenlandsche zaken is gevestigd in het
paleis van den markies Caro en het mi
nisterie van justitie zetelt in het paleis-van
Justitie.
De vestiging van de regeering in Valen
cia heeft in de stad veel drukte veroor-
I zaakt. Uit vrees voor luchtaanvallen is de
scad 'savonds vanaf 10 uur in het duister
gehuld.
Steunverleening.
TerwUl van nationalistische zgde scherp
de nadruk wordt gelegd op de hulp der
De minister lieeft reeds maatregelen
getroffen.
In de toelichting tot een gisteren inge
diende suppletoire begrooting van land
bouw en vlsscherij voor 1836 schrijft de
minister bg een desbetreffenden memorie-
post:
De colorado-kever. welke zich gedurende
de laatste jaren op het vaste land van
Europa steeds meer heeft verspreid, heeft
zich thans ln België vertoond op zeer kor
ten afstand van onze zuideliike lansgrens.
Het is voor onze cultuur en onzen handel
tan het allergrootste belane dat bU een
eventueele verschUning van het. Insect op
Nederlandsch gebied de bestrijding onmid-
dellUk en doeltreffend ter hand wordt ge
nomen
De minister heeft daarom reeds voor
bereidingsmaatregelen doen nemen ten
einde zoo noodlg terstond den strijd tegen
het insect te kunnen aanbinden. Deze
voorbereidingsmaatregelen hebben o.m.
bestaan in hot verspreiden van vlugschrif
ten over het leven van den kever en af
beeldingen van het insect, zulks ln het bU
zonder in de drie zuidelijke provinciën, 't
verstrekken van de noodige voorlichting
bg het onderwijs en het aanschaffen van
de middelen, welke voor het opruimen van
haarden ln eerste instantie, zoodra de aan
wezigheid daarvan is vastgesteld, noodig
zijn. Dc hieraan verbonden kosten kunnen
worden geraamd op rond f. 4000.—.
Mocht het tot een werkelljken inval van
den kever in ons land komen, dan zullen
ae uitvoeringsihaatregelen zelve ter be
strijding onmiddelhjk kunnen worden ge
troffen. Een raming van de daaraan ver
bonden kosten kan de minister thans niet
geven, dit alles hangt af van het aantal,
den omvang en de gevaarlijkheid der haar
den. In dit verband wordt slechts opge
merkt, dat in België, bij het verschijnen
van bet Insect, terstond een krediet van
i.000000 Belgische francs werd toegestaan.
sovjets aan de regeering, blijft deze laatste
Italië beschuldigen van het omgekeerde
In antwoord op een vraag van een lid
van de Labourpartg bevestigde Eden ln het
Engelsche Lagerhuis, van den Spaanschen
gezant te Madrid een verslag te hebben
verkregen van de inlichtingen verstrekt
door een Italiaansciien soldaat, die gevan
gen is genomen door de Spaansche auto
riteiten, Hieruit bleek, dat manschappen
en kanonnen, deel uitmakend van het 10de
regiment artillerie te Rome naar Spanje
waren gezonden om den rechtschen troe
pen steun te verleenen. Eden zeide, dat het
niet op den weg lag van de Brltsche re
geering deze kwestie nader te onderzoe
ken. doch dat deze zaak in de niet-inmen-
gingscommissie te berde kon worden ge
bracht.
De Spaansche vrachtboot „Sil" heeft met
een groote lading conserven, kleeren en
medicamenten, bestemd voor de regee
ringstroepen, vanuit Amerika zee gekozen.
De giften zijn bUeengebracht door een
commissie van de Spaansche anti-fascisti
sche liga en door Amerikaansche vakver-
•enigingen.
De gijzelaars.
Op een vraag heeft minister Eden gister
middag in het Engelsche Lageihuls ge
antwoord, dat zoowel de Spaansche regee
ring als de autoriteiten te Burgos het En
gelsche voorstel tot uitwisseling van gUze-
laars en krggsgevangenen hadden verwor
pen. De autoriteiten van Burgos hadden
echter wel toestemming willen verleenen
dat hun krUgsgevangenen door Engelsche
officieele personen zouden worden bezocht,
maar deze eenzijdige toestemming stuitte
bij uitvoering op technische moeilUkheden
zoolang niet beide partijen het eens kon
den worden. De Engelsche regeering had
echter door haar gezant laten meedeelen,
dat het voorstel open bleef en dat zg an
dere voorstellen van de strijdvoerenden
tegemoet zag teneinde ln elk geval zooveel
mogelgk menschenlevens té kunnen helpen
sparen. Engelsche schepen hadden reeds
11.000 personen van alle nationaliteiten in
veiligheid gebracht ln meer dan 200 reizen
en daarvoor den dank van 16 vreemde re
geeringen geoogst. De regeering bleef ech
ter diligent om alles te blgven doen wat
tot het beoogde doel kan voeren, want of
schoon spreker geen juiste opgaven bezit
van het aantal ggzelaars en krggsgevan
genen, waren de berichten die hg uit be
trouwbare bronnen had gekregen over het
lot dat dien menschen te wachten stond
helaas niet van geruststellenden aard.
VRAGEN EN ANTWOORDEN.
Vraag Heb een plant, waarvan een
deel van een blad en bloem hierbU gaan.
Hoe heet deze plant en hoe is de behande
ling? J. F. te L.
Antwoord Uw plant heet Bilbergla en
behoort tot de groote groep Bromeliaceae.
Deze gewassen komen in 't wild voor ln de
•varme, vochtige streken van Amerika en
moeten dan ook in ons land in een zooda-
nigen atmosfeer worden gekweekt. Vooral
gedurende den winter is de hulskamer
voor deze planten te droog, vandaar dat
er veel sneuvelen. Houd het gewas matig
vochtig en besprenkel af en toe de blade
ren en maak deze vooral geregeld stof-
schoon. Zet de plant niet dicht bU de ka
chel. daar is de lucht te droog-
Vraag Heb in mijn tuin een aantal
planten hierbU genoemd. Moeteij die ook
worden gedekt? H. te L.
Antwoord Van alle de door u genoem
de planten, behoeft er niet één gedekt.
Zelfs in flinke winters komen zU ln het
voorjaar gemakkelijk te voorschUn. Het
verdient aanbeveling tusschen rozen een
weinig blad of turfmolm aan te brengen.
Ook gewone aarde kan hiervoor gebruikt.
De bedekking wordt iets tegen de struiken
opgehoogd.
Vragen op Tuinbouwgebied aan de
Redactie, onder motto ..Tuinbouw".
BRAAM, WIJNBES EN KWEEPEER.
Bovenstaande vruchtensoorten komen in
liefhebberstulnen meer en meer voor, >vat
ze volkomen verdienen. Hoewel beide eerst
genoemde soorten zeer verschillend zUn,
noemen we ze tegelUk, omdat de behande-
ling gelijk ls Ook stellen belde ongeveer
dezelfde elschen en deze zijn zeker niet
hoog te noemen. Wanneer de bodem niet
te vochtig en dus niet te koud ls. geven
beide meestal goede resultaten. Doordat
de takken lang zijn en moeten worden
aangebonden, zien we ze meestal tegen een
muur of schutting geplant en dan liefst
aan de zonnekant. Maar er is niet bepaald
een muur voor noodig; langs een hekwerk
gaat de cultuur ook zeer goed. Wanneer
palen worden geplaatst, bgv. langs een
pad ln den moestuin, ter hoogte van pl.m
2 meter en hier'angs worden gegalvani
seerde Uzerdraden gespannen. evenwUdlg
aan elkaar met plm 20 c.M. tusschen-
aimte, dan he:'i men cl een heel mooie
gelegenheid om bramen en wijnbessen te
kweeken. Zee geaur o >jk wordt dan ook het
gewas door de zon beschenen cn Jet toet
er niet toe of de richting van bedoeld
hekwerk ls Noord-Zuid of wel Oost-'"est.
November is een goede planttgc. Dc
bodem wordt diep losgespit en met kalk
gemengd. Beide soorten zUn daar zett a
gctield en V8rw>edf'Li*. Is het oan de»
omstandigheid toe te schrUven, dat ne„
met deze gewassen op de kalkrijke Engel,
sehe bodem zooveel succes heelt BramJ
cn wijn bessen worden daar ln groote hoe-
veelheden gekweekt en verwerkt tot ap.
ren, wiin en jam. De wljnbes wordt
gebruikt bovendien om met brandewjjg
tot een likeur te verwerken.
Wanneer mem deee gewassen aanplant
moet er vooral op worden gelet dat ma
een flinke onderlinge afstand geoft; 2 li
plant men beide uiteen. GewoonlUk krijgt
men de planten van den boomkweekor mti
takken ter lengte van l'/t A 2 M. Don
takken worden direct na het planten to
op ongeveer de helft van de lengte terug,
gesneden. In het voorjaar bindt men i»
aan het hekwerk vast. BU het planta
poot men vooral niet te diep en gebruld
hierbU bU voorkeur wat stalmest. De lp.
gesneden takken zullen in den volger.dn
zomer zgscheuten maken met enketi
vruchten. Bovendien ontstaan uit de voet
van de plant nieuwe loten, Deze laatste
zUn de vruchttakken voor een volgend
jaar en worden aan het hekwerk vastge.
bonden. In den eersten zomer krijgt mep
van deze nieuwe vruchttwUgen maar «p
of twee, maar naarmate de planten oude
wordon vormen zich veel moer. Tech war-
den op iedere plant hoogstens vier o[ vijf
gehouden en de rest steeds verwijderd.
gewoonlUk maar enkele vruchten. De p(.
In den eersten zomer ontwikkelen zicb
gewoonlUk maar enkele vruchten De al-
gedragen takken worden in den volgenden
winter geheel weggesneden en de nieuw
regelmatig over de beschikbare ruliptt
verdeeld en opnieuw vastgemaakt. Gewoon
lUk ontwikkelen rich hieraan in den
tweeden zomer veie en mooie vruchten.
Gedurende dezen zomer vormen zich te
vens. nieuwe loten, welke een volgend jaar
moeten vruchtgeven, nadat in den winta
de oude afgedTagen takken zgn uitgesne.
den. De lezer zal uit bovenstaande begrij.
pen, dat de cultuur en snoeiwljz» dus gt.
lijk is aan die van de framboos. Het vet.
schil met laatstgenoemd gewas is in hoota.
zaak gelegen ln de veel grootere ruimte,
welke de braam en wgnbes noodig hebbep,
terwijl elke plant hoogstens vUf takken
krUgt. Ook maken deze planten geregeld
worteluitloopers, zooals we deze bij di
framboos aantreffen. ZUn deze Jon'
planten voor eventueele uitbreiding niet
gewenscht. dan worden ze geregeld weg.
geschoffeld. Meerdere Jaren kunnen beidt
vruchtsoorten mee. Wordt de opbrengst ta
de takgroel minder dan ls het goed meun
planten op een ander gedeelte van do
tuin aan te bréngen. De oogst, valt h
hoofdzaak in Augustus. De vruchten wor
den versch graag gegeten en zUn
der geschikt voor bovengenoemde doel
einden.
In 't bUzonder worden boven bedoeddi
de grootvruchtlge Amerikaansche bramm
Kleinvruchtlge komen in de duinen ln 1
wild voor en door bemesting en snoeio
zUn .deze iets te verbeteren. Door
zUn nieuwe soorten ontstaan met pracht
groote vruchten, niet zelden zeer sapri;
Verschillende soorten vindt men d'
boomkweekers aangeboden.
Een minder voorkomend en toch
bevelenswaardig vruchtgewas is de k
peer. Hier en daar vindt men ze voor'
winkelramen en uitsluitend worden
vruchten gebruikt voor het maken w
jam of confuaicn, waarvoor ze zeer
wild zUn Vruchtdragende boompjes i
dit gewas kan men bU elk°n boomkweekc
bekomen, terwUl deze worden geleverd ls
struikvorm of halfstam, d.i. met een stam-
lengte van 40 cM. en van 1,30 M. De kwee
peer gedUt het best op een vochtisa
bodem, is dus langs de slootkant 't lieist
aangeplant. De cultuur is verder uiterst
eenvoudig en bestaat in hoofdzaak uit het
JaairlUks mesten en ruim houden van d<
kroon. En waar deze soort niet zelden ach
ter de schutting aan den slootkant wordt
geplant, wordt het onderhoud, boven?!-
noemd, nog al eens vergeten. Soms vindt
men verschil gemaakt tusschen kwee-appo
en kweepeer. Ons ls alleen de laatste le
kend iCydonla vulgaris). BU voorlas
wordt dit gewas, om er een vruchtdragend»
boom van te kweeken, geënt op zaailing!"
van de Meidoorn. De boompjes dragen dl
vroeger en beter vrucht, dan wanneer door
stek wordt vermeerderd.
Vragen op Tuinbouwgebied aan
Redactie onder motto: „Tuinbouw.
AMSTERDAM GAAT LEENEN.
Leening van tien millioen gulden.
Na een langdurige besloten zitting heeft
de gemeenteraad van Amsterdam aange
nomen een voorstel om een leening aan
te gaan van tien millioen gulden. De op
brengst dezer leening zal in de verst»
plaats worden aangewend tot
het nog uitstaande bedrag ad f. 6.550.0®
van de 5% leeming 1933, oorspronkelijk
groot 6 millioen gulden, aangegaan op
December 1932. Het resteerende gedeel'
ad f. 4.450.000 zal worden bestemd tot bek'
king van reeds gedane uitgaven wege®
grondexploitatie.
DE 3STAATSLEENING.
De toewijzing.
BU de Inschrijving op de 3°/» Staatsie»;
ning 1936 is, gelUk gemeld, ingeschrei»
voor een totaal bedrag van f. 338.392.5W__
De toewUzing op deze lnschrUvttf»
heeft op zoodanigen vwet plaats, dat
gevraagde obllgatiën van f. 100 ten vo
worden beschikbaar gesteld en dat op
inschrijvingen voor obllgatiën van
20°/» en op de overige inschrUvingen
wordt toegewezen.
f. 50Ü
14.15'
NIEUWE UITGAVEN.
Bij de N.V. Uitgevers Maatschap^
.Edito" te HJUegom is verschenen
Kerstboek voor Jong Holland.
W'
2-3
