risk Jaargang
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1936
No. 23504
I Dit nummer bestaat uit VIER bladen
Verkeersovertredingen in beeld
EERSTE NEDERLANDSCHE n.v.
Im. NOOMEN
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
STADSNIEUWS
BUITENLAND
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zilnï
per 3 maanden f. 2.3$
per week f. 0.13
Franco per post f. 2.35 per 1 maanden -f portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.>
EERSTE BLAD.
IVoor het Nationaal
Huwelijksgeschenk.
|lweede verantwoording der bij ons Blad
ingekomen giften.
C. H. f. 2.50; P. A. S. f.2.Mevrouw
|g. H. v. L. f. 1.Mevr. L. P. v. B. f. 5.
B. f2.—; Mej. C. M. en P. A. W. f.2.—;
Mej. B. M. f. 0.50; W. K. f. 1.— Fam. W. Z.
6,4.—; N. de J. f. 1.Mevr. G. M. V. v. P.
12.50: Mevr. G. W. H. f. 2.50; M. R. f. 1.50;
V. R. f. 1—; V. O. f. 1.— Mevr. A. K. H.
12.-: P. B. f. 1.—; A. K. K. f. 5.—; Mevr.
p, v. D. D. f. 1.Dames V f. f. 2.C K.
1.1.-; P. de V. f. 0.50; J. H. K. f. 2.50;
B f. 10; G. A. v. O. f. 1.— A. U. f. l._;
B. f. 2.50; R. P. C. f. 10.— K. N. J. V.
1.1.—; Mevr. V. O. B. f. 2.50.
Bijdragen kunnen worden gestort aan
liet Bureau van ons Blad of op onze giro
rekening Nr. 57.055.
HET 7de LUSTRUM VAN S. S. R.
Drukbezochte receptie.
[De receptie, welke gistermiddag ter ge-
Vnheid van het zevende lustrum van
Ssletas Studiosorum Reformatorum in het
igebouw ,,'t Eigen Huis" werd gehou-
was zeer druk bezocht en kenmerkte
door de gezellige sfeer, welke er
erschte. Verscheidene bloemstukken ga-
o aan het geheel een feestelijk aanzien.
Van de zeer velen, die het bestuur hun
gakwenschen kwamen aanbieden, noemen
tij prof. dr. J. v. d. Hoeve, rector-magni-
Ecus der Leidsche Universiteit en prof. dr.
1 J. Krom, pro-secretaris van den Senaat
Mr L. U.,( mr. A. v. d. Sande Bakhuyzen,
isident-curator en mr. P. J. Idenburg,
:retaris van het curatorium der Leidsche
fniversiteit en prof. dr. G. J. Sizoo van
ïsterdam. Voorts merkten wij deputaties
i> van de V.V.S.L., van Unitas Studiosorum
fugduno Batava, van de Ned. Chr. Studen
ten Vereeniging, van de R.K. Studenten-
Ifereenlging Sanctus Augustinus, van de
Indologen-Vereeniglng, van het Uniebe-
t'uar van S.S.R.. van den V.C.S.B., van
fele theologische disputen en van zuster-
Tereenigingen uit andere plaatsen. Zeer
iele reünisten, w.o. de heer W. J. Gosllnga,
"iccteur van het L. O. te Den Haag.
laven op deze receptie eveneens blijk van
lun belangstelling.
1 Na afloop vereenlgden leden en reunis-
kn zich aan een diner in het kasteel Oud-
wassenaar De avond werd besloten met
lovieten-tooneel en de opvoering van „De
Itorm" bewerkt naar „The Tempest", van
vhakespeare.
[Vermeld dient nog te worden, dat ter
Wegenheid van dit lustrum dr. N. v. d.
laan uit Den Haag benoemd is tot eere-
J der afdeeling en dat de commandant
het veldleger, luit.-gen. jhr. W. Röell
listermiddag de openbare bijeenkomst in
[et groot-auditorium der Universiteit bij-
tonde.
De Spaansche regeering
heeft Madrid verlaten.
Naar officieel te Londen is ge
meld, heeft de Spaansche regee
ring Madrid verlaten en is zij naar
Valencia vertrokken.
Alleen de commissaris van oor
log is te Madrid gebleven.
FONS VAN DE VELDE f
Donderdagavond overleed in het St. Eli-
beth-Ziekenhuis de Vlaamsche kunstschil
der Fons v. d. Velde. Tijdens den wereld
oorlog zocht hij als zoovele Belgische kun
stenaars zijn heil in ons land. rn Lelden
kwam en bleef hij tot de dood een einde
aan zijn leven maakte. Leiden met zijn
historische plekjes en schilderachtige om
geving was een vruchtbaar terrein voor
zijn palet. Met felle tintelende Vlaamsche
kleuren werd het doek volbracht. Eenige
malen verzorgde hij het artistieke ge
deelte van den 3 October optocht. Tegen
spoed bleef hem niet gespaard.
Maandagmorgen zal „Fons", zooals hij
onder z'n intieme vrienden werd genoemd,
zijn laatste rustplaats vinden.
AFSLUITING BIJ SCHOOLUITGANGEN.
Op een betreffend verzoek van de
K.N.A.C. in het belang van de veiligheid
van het verkeer over te gaan tot het doen
aanbrengen van afsluitingen voor school-
uitgangen heeft het gemeentebestuur van
Leiden geantwoord, dat daarmee een proef
zal worden genomen en wel voor den
uitgang van de Christelijke school aan
het Noordeinde alhier i hoofd de heer
Gathier).
BOUWMEESTERES REVUE
„LACHENDE KOMEDIANTEN".
Zondag 15 en Maandag 16 November a.s.
ontvangt onze stad het jaarlljksche bezoek
van de Bouwmeester's revue, welke dit
Jaar den titel draagt van „Lachende Ko
medianten".
Vanzelfsprekend vervult Buziau er weer
de hoofdrol In en hij wordt volgens de be
oordeelingen in andere bladen voortreffe
lijk gesecundeerd door zijn beproefden
partner Siem Nieuwenhuyzen. Buziau is
als steeds prachtig op dreef, terwijl de
revue ook als kijkspel allerwegen wordt
geroemd.
Het lijkt ons dan ook niet twijfelachtig
of Buziau c.s. zullen de volgende week
Zondag en Maandag uitverkochte zalen
voor zich vinden!
ACADEMISCHE EXAMENS.
Bevorderd tot doctor in de letteren en
wijsbegeerte, op proefschrift getiteld: „In
dex Verborum in Ciceronis de Inventione".
de heer J. W. Fuchs. geboren te 's-Gra-
venhage.
Geslaagd voor 't propaedeutisch examen
Theologie de heer E. J. Eichhorn (Delft) en
voor het doctoraal examen rechten, mej. E.
de Ruyter de Wlldt, iDen Haag).
MAATSCHAPPIJ DER NEDERLANDSCHE
LETTERKUNDE.
De westkust van Amerika en het
Internationale Scheepvaartverkeer.
In de maandelijksche vergadering van
de Maatschappij der Nederlandsche Letter
kunde heeft gisteravond prof. dr. H. Wat-
jen een lezing gehouden over het onder
werp: „De westkust van Amerika en het
Internationale scheepvaartverkeer".
De geschiedenis van Amerika's westkust
is in Europa haast niet bekend, en men
weet maar heel weinig over de economi
sche ontwikkeling van dit gebied. Studies
in de archieven van Hamburg en Bremen
stelden spreker in staat, hierover nadere
iniichtingen te verstrekken. Uit de berich
ten der Hamburgsche en Bremer consuls,
die aan de westkust werkzaam zijn ge
weest, blijkt dat dit verkeer tot 1848 onbe
langrijk was, en meest door Engelsche
vaartuigen werd onderhouden. Pas toen de
Noord-Amerikanen in 1848, na de verove
ring van Arizona. Nieuw-Mexico en Cali-
fornië, aan de kust van den Stillen Oceaan
kwamen opdagen, en vooral, toen de goud
mijnen in Californië werden ontdekt,
kwam er leven en beweging in de vaart op
de westkust. Langs drie wegen trachtten
de gouddelvers het „land van belofte" te
bereiken. Hetzij dwars door de prairiën en
over de Rocky Mountains heen. of door de
landengten van Panama en Nicaragua, of
langs den zeeweg om kaap Hoorn heen
Reeds in 1849 werd een stoomvaartlijn tus-
schen het stadje Panama en San Fran
cisco opgericht, een jaar later begon men
met den spoorwegbouw over den Isthmus
van Panama heen. Engelsche reedcrijen
richtten in 1850 een stoombootdienst tus-
schen Valparaiso en Panama in. Door de
ellendige toestanden gedurende de eerste
goudzoékerjaren, werden de meeste vreem
de naties genoodzaakt, consuls te San
Francisco te doen benoemen. Op verras
send snelle wijze is Frisco toen den wan
toestand meester geworden. Sedert 1852
kwam Californië meer en meer op. Een
reusachtig verkeer ontwikkelde zich in de
baai van San Francisco. Van Oost en West
kwamen schepen binnen, vooral Engelsche
en Amerikaansche. Voor de Nederlanders
was de vaart op Insulinde heel wat be
langrijker dan die op Amerika's westkust.
Daarom zag men slechts weinig Holland-
sche schepen in de baai van Frisco.
Naast de vaart op Californië heeft de
export van Peruaansche natuurproducten,
van de guano en de salpeter (de salpeter
havens behoorden tot 1879 aan Perui het
meest kunnen bijdragen ter bevordering
van het handels- en scheepvaartverkeer.
Bij de producten uit deze landen kwam nog
het goud uit Australië, dat het vijfde we
relddeel met de Amerikaansche westkust
in nauwe verbinding heeft gebracht.
TUINTJESVEREENIGING „FLORALIA"
(„DE TUINSTADWIJK").
Dc uitslag van den wedstrijd.
In de laatstgehouden ledenvergadering
van bovengenoemde vereeniging, welke,
dank zij de welwillendheid van het be
stuur der woningbouwvereeniging „De
Tuinstadwijk" gehouden werd in 't. nieuwe
bestuurshuis. werden de prijzen uitgereikt
aan hen, die in den afgeloopen zomer een
bepaald aantal punten hadden behaald
in den gehouden tuinwedstrijd.
Tot de prijswinners behoorden:
Eere-afdeeling: 1ste prijs W. H. Buut-
veld, D. de Roo; 2de prijs H. Wagemans;
3de prijs C. T. Bouter. J. Vleerbos.
Gewone afdeeling: Achtertuinen: 1ste
prijs M Galjaard Jr.. C. Frav. N. Lange-
zaal Jr.. W. Bloemendaal. H. Vermond, A.
H. Gijbeis; 2de prijs W. Gottenbos, P.
Schenkeveld. T. Vos, J. Montenberg, J.
Veerman; 3de prijs J. van Lienden, J. van
Haven, J. C. Nieboer. M. v. Ulden; 4de
prijs R. Regeer, J. Deijs.
Voortuinen: 1ste priis D. de Feij; 4de
prijs A. H. Gijbels. C T Beuter, H. Wage
mans; 5de prijs H. Pieters. J. v. d Heijden,
J. Veerman.
Met een opwekkend woord "an den voor
zitter, den heer M. Galjaard Sr., om het
volgend seizoen extra zijn best te doen,
werd deze geanimeerde vergadering ge
sloten.
Een welbesteed leven, een
rustige oude dag en boven
dien geen geldzorgen, wan
neer Uw lijfrente elk kwartaal
wordt thuisgebracht.
BIJKANTOOR LEIDEN. BREESTRAAT 10a
Telefoon 302
Na 6 uur 2479.
1812
(fngez Med.)
De heer F. Wouters deelt ons mede,
dat hij bedankt heeft als lid van de Win
kelweekcommissie-Haarlemmerstraat.
Geslaagd voor het alhier afgenomen
examen van apothekers-assistent de dames
C. M. van Dooren (Roelofarendsveen)J.
Kettner (Rotterdam); J. C. Koster (Delft)
en P. A. van Waas (Rotterdam).
Ten nadeele van P. V. is uit dc Zijl
een roeibootje ontvreemd.
De Commissaris van Politic waar
schuwt de ingezetenen tegen een man, die
aan meerdere huizen een brief aanbiedt,
waarin een Leidsche predikantsvrouw
vraagt om den briefdrager een bedrag van
1.10— ten behoeve van haar man mede
te geven. Onnoodig te zeggen, dat noch de
bedoelde predikant noch zijn echtgenoote
iets van het geval afweten- Men zij dus op
ir'n hoede!
Naar wij vernemen is het dagelijksch
bestuur van de Vadertje Langbeen-Club
thans definitief als volgt samengesteld:
Bram Mennes, voorzitter; mej. Jo de
Jongh, secretaresse, Kempenaerstr. 89,
Oegstgeest; Jan F. Meyeraan. penning
meester.
Uit de leden is een tooneelcommlssie ge
vormd, welke speciaal belast is met regie,
rolverdeeling, spelaankleeding, e.d.
Donderdag 19 dezer geeft de Club in de
groote Stadszaal een opvoering van het
tconeelspel „Yvonne", waarvan de op
brengst ten goede komt aan de Wijkver.
„Staalwijk."
Het Provinciaal Kerkbestuur van Zee
land, heeft toegelaten tot de Evangelie
bediening in de Ned.-Herv. Kerk den heer
C. de Ru, candidaat aan de Universiteit
alhier.
om§eving van den beruchten over-
Itm nabij *s een vruchtbaar
|l ^ln voor hem, die naar verkeersover-
i me ügen zoelc^ Hierboven ziet men er
?e op één plaatje vereenigd. Daar
in de eerste plaats de automobilist, die
1 zooals hij behoorde te doen, zijn
If tikt1 achter wielrijders heeft tot
I naar rd gepracllt, maar hen met een boog
I fan? if s hee*fc willen passeeren en toen
nzeilsprekend van den verkeersagent
|h?t
lüit
stoptceken ontving. Het gevolg was,
auto op de tramrails bleef staan
autu up cie trarmans uieei suaai
lw®«door het achteropkomend tram-
I tof Plette te passeeren.
1 Bou 00lc de wielrijders op den voor-
I 0 Saan niet vrijuit: Immers zij be
hoorden uitsluitend plaats te nemen op
de rechterweghelft, terwijl zij zich in dit
geval over de geheele frontbreedte hebben
opgesteld. Wanneer nu straks het verkeer
wordt vrijgegeven ziet men herhaaldelijk,
dat de fietsers den geheelen weg in beslag
nemen, zoodat de automobilisten geen kans
krijgen hen voorbij te rijden en vaak eenige
honderden meters achter het peleton wiel
rijders moeten blijven alvorens dezen weer
a c h t er elkaar, inplaats van naast
elkaar gaan rijden.
Veilig verkeer is alléén mogelijk, wan
neer iedere verkpersgroep uitsluitend ge
bruik maakt van het voor haar bestemde
weggedeelte.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Opheffingen:
Brunoline Import Mij. (N.V. in oprich
ting), Hooge Rijndijk F. 90. Zoeterwoude.
Petroleumproducten enz.
Leidsch Advertentie- en Reclame-Bureau
Emmalaan 48, Oegstgeest.
Eerste luitenant J. Bunschoten van
het 6de regiment veldartillerie alhier is
gedetacheerd bij de militaire gasschool te
Utrecht tot het volgen van een gascursus.
De 53-jarige mej. C. P- is gisteren in
het Gem. Badhuis in de v. d. Werffstraat
op den gladden vloei uitgegleden, waarbij
zij een poli brak.
Blijkens het Voorloopig Verslag van
de begrooting van onderwijs werd door ver
schillende leden der Tweede Kamer aan
de regeering gevraagd, welke kosten het
gevolg zijn geweest van de reorganisatie
aan de Leidsche universiteit, in verband
waarmede prof. Van Calcar wejjd onth
slagen.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
De regeling van den duikbootoorlog
Eden's rede Miklas naar
Boedapest.
Gisteren is te Londen het protocol tot
regeling van den duikbootoorloz geteekend.
Het protocol zelf bestaat uit slechts 2
oaragraohen, Zti luiden:
1. De duikbooten zijn onderworpen aan
dezelfde bepalingen van het internationale
recht als de aan de oppervlakte varende
schepen, voor zoover hun betrekkingen met
de koopvaardijschepen betreft.
2 In het bijzonder en met uitzondering
van het geval, waarin het koopvaardijschip
na behoorlijk bevel om bil te draaien hard
nekkig zou hebben geweigerd te stoppen of
actief verzet zou hebben geboden aan een
bezoek aan boord of een doorzoeking van
het schip heeft ieder aan de oppervlakte
varend oorlogsschip of iedere duikboot
niet het recht oorlogsschepen tot zinken
te brengen of onbekwaam voor navigatie
te maken, zonder van tevoren de passagiers
de bemanning en de scheepspapieren in
veiligheid te hebben gebracht.
In dit opzicht zullen reddingsbooten niet
kunnen worden geacht voldoende de veilig
heid te verzekeren, tenzii de toestand van
de zee en het weer. evenals de nabijheid
van de kust of van een ander schip, dat de
passagiers, de bemanning en de scheeps
papieren aan boord kan nemen, voldoende
zekerheid geven.
Ook Duitschland en Sovjet-Rusland ziin
uitgenoodigd toe te treden. Duitschland
schijnt er wel ooren naar te hebben.
Eden's rede vindt in Frankrijk een goede
pers, terwijl Italie's pers slecht te spreken
is. De Duitsche pers is vrij tevreden.
De „Deutsche Diplomatische Korrespon-
denz" schrijft, dat in Duitschland de een
drachtige wensch bestaat, met het Engel
sche volk in vriendschappelijke betrekkin
gen te leven. Het woord van den rijkskan
selier. dat de eenige ernstige twist in de
geschiedenis der belde volken zich niet
mag herhalen, geeft den eerlijken wensch
van het geheele volk weer. Het feit, dat
Engeland iedere politiek van omsingeling
van Duitschland afwijst, heeft in Duitsch
land dan ook zeker voldoening gewekt.
Terecht aldus het blad heeft Eden
gezegd, dat een vriendschapsverhouding
niet exclusief mag zijn en niet tegen een
andere mogendheid gericht mag zijn. De
vriendschapsverhoudingen, waarin Duitsch-
n<) een ral speelt, hebben geenszins het
van een frontvorming, maar moe-
BINNENLAND.
De begrooting van onderwijs; voorloopig
verslag der Tweede Kamer; discussie
over de spelling (4e Blad).
Wijziging der onderwijsbegrooting (4e Bl.Jj
Vermoedelijke brandstichting te Ouden»
bosch (Gemengd, 2e Blad).
Dr. Max Euwe schrijft over Fine, den toe-
komstigen wereldkampioen (Sport, 4e
Biad).
BUITENLAND.
Madrid voor den val. De regeering is naai)
Valencia uitgeweken (2e en ie Blad).
Regeling van den duikboot-oorlog (Buiten
land, ie Blad).
Nieuwe leening in Duitschland (Buitenland,
le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
ten juist beschouwd worden als uitgangs
punten en etappes van en op den weg naar
een algemeene pacificatie. Anders is de
situatie echter bij de vriendschapsverhou
dingen, waarbij de eene partij, naar duide
lijk bewezen is, als onruststoker en gevaar
lijk lid der statengemeenschap beschouwd
moet worden. In een dergelijk geval kan
niet verzwegen worden, dat zoowel vriend
schapsverhoudingen van dezen aard als
ook reeds het toestemmend aangaan van
die verhoudingen zeer bedenkelijk; moet
lijken. (Bedoeld is natuurlijk Sovjet-Rus
land en het Fransch-Russisch verdrag!).
Volgens het Duitsche biad berust het
trouwblijven van Engeland aan den Vol
kenbond niet in de laatste plaats op het
feit, dat Engeland tot dusverre niet de rol
van lijdende partij heeft gespeeld. In
Duitschland staat men anders tegenover
Genève, doch niettemin zal men het toe
juichen, dat Eden opnieuw den wensch
naar een beteren Volkenbond, die meer
is dan beschermer van het eigenbelang,
heeft geuit.
President Miklas zal zich in December
naar Boedapest begeven voor een tegenbe
zoek aan rijksbestuurder Horthy.
Dit zal de eerste officieele buitenland-
sche reis van Miklas zijin. Volgens welinge
lichte kringen is de mogelijkheid niet uit
gesloten, dat na deze reis Miklas een be
zoek aan Rome zou brengen.
BELGIË.
Koning Leopold ontvangt mijnwerkers.
Koning Leopold heeft 64 mijnwerkers, die
hun leven waagden bij het redden der
slachtoffers van de ramp te La Bouverie,
ten paleize ontvangen. Dit is de eerste ont
vangst door den koning sedert den dood
van koningin Astrid. De ontvangst vond
plaats in aanwezigheid van prinses Jose
phine Charlotte en prins Boudewijn. De
koning onderhield zich geruimen tijd met
de mijnwerkers en overhandigde hun ver
volgens eere-teekenen, waarna zij werden
uitgenoodigd voor dc lunch.
DUITSCHLAND.
Leening van 500 millioen Mark.
In verband met de uitvoering van het
vier-jarenplan is besloten tot uitgifte van
4'/i pCt. aflosbare schatkistbiljetten tot een
bedrag van 500 millioen R.M.. tegen den
koers van 98 3/4. De gemiddelde looptijd
dezer schatkistbiljetten bedraagt 9 jaar.
ROEMENIË.
Ruit van Italiaansch consulaat ingeworpen
Een koopman te Cluj (Transylvanië)
heeft een ruit van het aldaar gevestigd»
Italiaanscho consulaat ingeworpen.
Na zijn arrestatie verklaarde hij gehan
deld te hebben uit verontwaardiging over
oe jongste verklaringen van Mussolin. ten
gunste van het Hongaarsche revisionisme-
Te Boekarest heeft de bond van demo
cratische studenten een manifest gepubli
ceerd, waarin tegen de verklaringen van
Mussolini geprotesteerd wordt.